Ongeregeldheden steken de kop weer op
DEMIREL MOET TURKSE
REGERING FORMEREN
Doden bij bestorming
Amerika streeft
naar militaire
basis in Israel
Amin
Begin: Geneefse
Conferentie 10
oktober starten
Oppositiepartij van
blanken in Rhodesië
van Roemeens stadion
Spaanse regering
wijst Rus uit
„Er is een aanslag op mij
OAE-top: verzoeningscomité voor Hoorn van Afrika
gepleegd”
1
B
4
H
OPSCHEPPERS
Kabinet houdt midden tussen liberaal en sociaal-democratisch
Smith blij met vertrek
AJU PARAPLU
Voortekenen
‘JOB
dissidenten
3
DINSDAG 5
BINNEN* EN BUITENLAND
JULI
19 7 7
F
-
door Nico Scheepmaker
V
B ‘Ij
Democratisch Centrum. Politieke waarnemers menen dat het nieuwe
kabinet, waarvan de kleur het midden houdt tussen liberaal en sociaal
democratisch, in evenwicht is.
(Van onze redacteur in Spanje, Peter Hattink)
MADRID. Koning Juan Carlos heeft vanochtend het nieuwe
democratische kabinet van premier Suarez officieel geïnstalleerd. Alle
leden van de nieuwe regering, zeventieh ministers en twee staatssecre
tarissen met de rang van minister, zijn afkomstig uit de Unie van het
LX
1 W
trijfël
Nieuwe Spaanse regering
vanmorgen geïnstalleerd
(ADVERTENTIE)
Laat ik beginnen met te zeggen dat „Het
leven van Benvenuto Cellini”, een kapitaal
werk van 535 bladzijden met nog eens 64
foto’s van de werken van Cellini en van
enkele tijdgenoten die hij ter sprake
brengt, niet meer bij uitgeverij Querido
voorradig is, en dat een*herdruk niet vóóor
volgend jaar verwacht wordt. Laat ik u
verder verzekeren dat het een heel cu
rieuze autobiografie is, die Cellini om
streeks 1558 begon te dikteren toen hij 58
jaar oud was en zijn faam als goudsmid en
beeldhouwer (die hij tot op de dag van
vandaag behouden heeft) al had verwor
ven. Dat „La Vita” pas in 1728 voor het
eerst in druk verscheen, had dan ook niets
te maken met de kwaliteit of het belang
van deze memoires (bij wijze van uitzonde
ring voor die tijd in de Florentijnse volks
taal geschreven), maar met hun onbewim
pelde aard. De eerste Engelse vertaling
verscheen in 1771, de eerste Duitse in 1803
en die was van de hand van Goethe, die
Cellini de incarnatie noemde van de re
naissancemens met al zijn deugden en
ondeugden.
De eerste Nederlandse vertaling ver
scheen in 1843 van P. van Limburg Brou
wer, de volgende was die van 1969 van
Henriette van Dam van Isselt en Corinne
van Schendel, die ik als „juni-opgave” heb
gelezen. Niet helemaal overigens, je kan
zelfs zeggen maar zeer gedeeltelijk. Van de
388 bladzijden autobiografie (de rest
wordt gevuld met aantekeningen, inlei
ding e.d.) las/ik er eerst 118. Zijn tijdge
noot Vasari omschreef Cellini als volgt:
„hij was in alles wat hij deed moedig, trots,
levendig, snel reagerend, hoogst indruk
wekkend en iemand die helaas tegen vor
sten durfde te zeggen wat hij van hen
dacht”, en die karakteristiek klopte na
lezing wel. Maar ook was ik het van harte
eens met deze opmerking in de inleiding:
„Cellini’s alles overheersende karakter
trek is zijn mateloos egoïsme”.
Mijn hemel, wat was die man met zich
zelf ingenomen! Hij kon alles beter en hij
had altijd gelijk! Toegegeven moet echter
worden, dat zijn goede smaak hem daarbij
zeker niet in de steek liet, dat hij Michelan
gelo onmiddellijk als „de grote Michelan
gelo Buonarotti, de voortreffelijke beeld
houwer en schilder” herkend en erkend
had voor tijdgenoten een vrij grote
zeldzaamheid, hoewel juist Michelangelo
daar niet zo over te klagen had. Maar voor
het overige kon hij alles beter, niet alleen
als goudsmid en beeldhouwer, maar ook
als mens. Zo laat hij „een groot filosoof”
het voor hem opnemen als hij bluft over
zijn goudsmeedkunst: „Afgaande op de
fijne gelaatstrekken en de harmonische
lichaamsbouw van deze jongeman, geloof
ik beslist wat hij zegt en zelfs nog meer dan
dat".
SALISBURY (UPI) Dissidente leden
uit het Rhodesische Front, de regerings
partij van premier Ian Smith, hebben
gisteren de vorming van een nieuwe oppo
sitiepartij aangekondigd, die gaat streven
naar een „constitutionele regeling zonder
buitenlandse inmenging".
In het kabinet zijn twee Catalanen,
twee Galiciërs en één Andalusiër opgeno
men. De samenstelling van het nieuwe
kabinet liet geruime tijd op zich wachten
door twee moeilijkheden: administra
tieve hervormingen die moesten breken
met sommige ministeries die tijdens het
oude regime waren uitgegroeid tot water
hoofden en het vinden van bekwame per
sonen die de ministerposten van Econo
mie en Financiën wilden bekleden.
De belangrijkste van de doorgevoerde
administratieve hervormingen is de crea
tie van één ministerie van Defensie, waar
onder landmacht, marine en luchtmacht
vallen. In het vorige kabinet was er naast
wensvotum vroeg voor zijn nieuwe
kabinet.
Premier Ian Smith heeft het afgelopen
weekeinde het aftreden van Desmond
Frost als partijvoorzitter van het Rhodesi
sche Front toegejuicht. Hij daagde de an
dere critici uit ook te vertrekken zodat de
vroeger eensgezinde partij bevrijd wordt
van „kwaadaardige groeisels”. Bij zijn
vertrek liet Frost weten dat hij niet langer
„de holle onvervulde beloften en uitlatin
gen van een vermoeide, negatieve pre
mier” voor lief wil nemen.
vertrouwend land waar volkeren van ver
schillende culturen in wederzijds respect
naast elkaar bestaan”.
tels zal worden betrokken bij het
nieuwe kabinet, is nog de vraag. In
Demirels vorige regering had deze
partij wel zitting.
De partij is tegen het opheffen
van het verbod op de vorming van
een communistische partij, tegen
De voormalige minister van Landbouw
en vertrouwensman van premier Suarez,
Fernando Abril Martorell, die de admini
stratieve hervormingen achter de scher
men doorvoerde, is minister van Interne
Politieke Zaken geworden. Dit departe
ment zal een groot aandeel hebben in de
uitwerking van de nieuwe democratische
grondwet, waarin - in samenwerking met
het staatssecretariaat voor de gewesten -
de formule samengesteld moet worden die
ieder gewest op gelijke voorwaarden auto
nomie verleent.
De enige christen democraat van het
nieuwe kabinet zit op het ministerie van
Onderwijs. Experts leiden hieruit af, dat
Suarez tegemoet is gekomen aan de wens
van de katholieke kerk, die zich, hoewel
zij zich tijdens de verkiezingscampagne
afzijdig heeft gehouden van alle politiek,
op het standpunt stelt dat de Spanjaarden
de vrijheid moeten hebben om hun kinde
ren katholiek op te voeden.
Minister van Economische Zaken is En
rique Fuentes Quintana, die samen met de
minister van Financiën, Francisco Fer-
nandoz Ordonez, een economisch pro
gramma op middellange termijn zal opzet
ten om de Spaanse economie weer op gang
te brengen. Deze twee ministers, beiden
sociaal-democrateh, schrikken er niet voor
terug fiscale hervormingen door te voeren,
die een meer rechtvaardige inkomensver
deling in Spanje moeten bewerkstelligen.
Uit de samenstelling van het kabinet
blijkt dat men zowel het economische pro
bleem als het constitutionele probleem van
Spanje realistisch wil aanpakken. Ten
aanzien van de economische crisis zoekt
Suarez een oplossing in een compromis
met de linkse oppositie en met de banken.
Verwacht wordt dat de premier samen
met de socialist Felipe Gonzalez en de
communist Santiago Carrillo zal zoeken
naar een limiet, die bepaalt in hoeverre
men met impopulaire economische maat
regelen kan gaan.
De linkse oppositie, die een construc
tieve rol wenst te spelen, zal een aantasting
van de directe belangen van de werkne-
Politieke waarnemers verwachten dat
de nieuwe democratische grondwet op
het einde van dit jaar door het parlement
goedgekeurd zal zijn. Waarschijnlijk zal
deze grondwet in december met een refe
rendum door het Spaanse volk worden
bekrachtigd.
Van welingelichte zijde is meegedeeld, dat een politieman zich onder de doden bevindt,
toen op 13 juni de bestorming plaats vond, die ernstige schade aanrichtte aan het stadion
„de 23ste augustus”, nadat men tot de ontdekking was gekomen, dat er veel meer kaarten
verkocht waren, dan de capaciteit van het stadion toeliet (70.000 mensen).
mers niet eerder dulden voordat de rege
ring de inflatie onder de knie heeft.
De opstandelingen verscheurden vlaggen en verbrandden een portret van president
Ceausescu. Vele toeschouwers werden gewond, terwijl functionarissen probeerden de
binnendringers tegen te houden.
Volgens Agerpress zijn het hoofd van de politie van Boekarest, de plaatselijke
communistische partij-secretaris voor propaganda en de voorzitter van het culturele
comité van de stad ontslagen. Het popconcert en de voetbalwedstrijd werden afgelast.
WENEN (Reuter). Het Roemeense staatspersbureau Agerpress heeft gisteren
bekendgemaakt, dat vorige maand verscheidene mensen om het leven gekomen zijn toen
vele duizenden woedende Roenteense jongeren een meer dan uitverkocht stadion,
waarin een popconcert en een voetbalwedstrijd gehouden zouden worden, bestormden.
Voortekenen van een nieuwe op
leving van de strijd waren giste
ren bomaanslagen in Istanboel,
gevechten tussen studenten in
Adana en de moord op een vak
bondsleider in Gaziantep.
Demirel zei vandaag te zullen
beginnen met zijn formatiepoging.
Hij meende tenminste tien dagen
nodig te hebben om resultaat te
kunnen boeken.
Turkije. In de afgelopen achttien
maanden heeft dit geweld al aan
214 mensen het leven gekost, ter
wijl ruim 4000 gewond raakten.
Hij voegt eraan toe, dat dit tijdstip is
voorgesteld tijdens een onderhoud van Be
gin met de Amerikaanse senator Jacob
Javits, die thans een bezoek brengt aan
Israel.
President Sadat van Egypte gaat ak
koord met een hervatting van de Geneefse
Conferentie in oktober. Hij heeft dat vol
gens radio-Caïro gisteren in Gabon ge
zegd, voor zijn vertrek naar Marokko. „Wij
zijn zelfs bereid vóór oktober naar Genève
te gaan”, aldus Sadat. Hij deelde mee dat
de Amerikaanse minister van Buitenland
se Zqken Cyrus Vance eind juli of begin
augustus het Midden-Oosten zal bezoeken.
De voormalige premier heeft in
de Verenigde Staten een universi
taire opleiding gehad. Hij werd
voor het eerst in 1965 premier. Zijn
tweede kabinet leidde bij tussen
1969 en maart 1971. In die maand
werd hij door de strijdkrachten
gedwongen af te treden omdat hij
had gefaald bij het handhaven van
de orde en rust.
In 1975 mocht hij het opnieuw
proberen, nadat een coalitie van
Ecevit met de partij voor Nationaal
Heil na de Turkse invasie op Cy
prus strandde.
Ook als zoon kende hij zijns gelijke niet
(„Mijn vader haalde mij terug omdat hij
niet kon leven zonder mij voortdurend te
zien”), evenmin als verdediger van de En
gelenburcht: „Dat die ochtend de burcht
behouden bleef en dat de andere bombar
diers hun taak weer opnamen, was aan mij
te danken, meer hoef ik er niet van te
zeggen", uitmondend in de beschrijving
van de wijze waarop hij een der belege
raars, een Spaanse kolonel, wist te doden
met een giervalk, zoals een bepaald kanon
blijkbaar heette.
„Ik maakte het schoon en laadde het met
een behoorlijke hoeveelheid fijn en grof
kruit door elkaar; daarna richtte ik het op
mijn doel en berekende met uiterste nauw
keurigheid de kogelbaan, want de rode
man stond zo'n eind weg dat het volstrekt
niet zeker was dat een kanon van dit
kaliber die afstand haalde. Ik schoot en
raakte hem precies in het midden. Doordat
hij zijn degen voorop tegen zijn lichaam
droeg, op een bepaalde protserige Spanjo-
leske manier, kwam mijn kogel precies
daar terecht en spleet de rode man mid
dendoor, in twee gelijke stukken. De paus,
die daar niet op verdacht was, toonde zich
hierover bijzonder blij en verbaasd, want
hij had nooit gedacht dat een kanonskogel
van zo’n afstand doel kon treffen, en nog
veel minder snapte hij hoe het kwam dat
die man in twee stukken gespleten was”.
ANKARA (UPI). De Turkse
president Fachri Korutürk heeft
de voormalige Turkse premier Su
leiman Demirel gisteren verzocht
een nieuwe regering te formeren.
Demirel is daarmee de tweede
Turkse politicus die na de algeme
ne verkiezingen van 5 juni een
formatie-opdracht krijgt.
Al met al menen waarnemers dat
de onstabiele politieke situatie in
het land en de kans op de vorming
van opnieuw een wankele, rechtse
coalitieregering, geen positieve bij
drage zullen leveren aan het tegen
gaan van het politieke geweld in
Baron van Münchhausen avant laTettre.
Op bladzijde 146 werd ik al dat gedoe, al
die opschepperij opeens moe, ik sloeg 200
bladzijden over en merkte toen op blz. 346
en verder, dat het net leek alsof ik geen
woord had overgeslagen, en toen dacht ik:
aju paraplu! Een andere keer lees ik te
hooi en te gras weer eens een bladzij of
tien, altijd leuk, en ik heb er hoe dan ook
toch een heel ander inzicht van de zes
tiende eeuw door gekregen dan ik had,
maar voorlopig weet ik het nu wel.
„Het is onze plicht degenen te helpen, die
strijd voeren. Het is/zeker mogelijk in een
land meer dan een partij te hebben, maar
het is zelfmoord meer dan een leger te
hebben”, aldus Kakoenda. Niet alle Afri
kaanse landen delen het standpunt van de
frontliniestaten. Ghana bepleitte een coali
tie van bevrijdingsbewegingen, rond het
Patriottisch Front, maar gaf toe geen mo
gelijkheden te zien om die eenheid te be
werkstelligen.
De sleutel tot succes voor Demi
rel is in handen van de Partij voor
Nationaal Heil van Necmiettin Er
bakan, welke in het verleden heeft
deelgenomen aan een coalitie van
Demirel en van Ecevit. Het was
deze, zeer behoudende partij, die in
1974 de val van het kabinet-Ecevit
veroorzaakte.
Verwacht wordt dat Demirel, die
al drie keer eerder premier van
Turkije was, zal pogen een coali
tieregering te vormen uit leden van
de drie rechtse partijen in het
nieuwe parlement.
De nieuwe partij, de „Rhodesische actie
beweging” bestaat uit rechtse blanken en
uit twaalf parlementsleden, die in maart
deserteerden uit Smith Rhodesische
Front. Toen stemden ze tegen een wets
voorstel om landbouwgronden en bedrijfs-
gronden die tot dusver uitsluitend voor
blanken waren gereserveerd, ook toegan
kelijk te maken voor Afrikanen.
WASHINGTON. De Amerikaanse re
gering overweegt de mogelijkheid om in
Israel een militaire basis te stichten, als
bewijs voor het feit dat de veiligheid van
de joodse staat de VS zeer ter harte gaat.
Een Witte Huis-woordvoerder heeft ver
klaard dat een militaire basis in Israel een
van de mogelijkheden is die de regering-
Carter overweegt binnen het raam van
zijn politiek ten aanzien van het Midden-
Oosten, maar dat er geen overdreven bete
kenis aan moet worden gehecht. Volgens
sommigen zouden de VS een qiarinebasis
willeh vestigen in de belangrijkste Israëli
sche havenstad Haifa.
het ministerie van Defensie een ministerie
voor elke legereenheid. Anticiperend op
de toetreding tot de NAVO heeft men deze
uitvinding van Franco, die op de drie mi
nisteries van Landmacht, Marine en
Luchtmacht de taktiek toepaste van „ver
deel en heers”, afgeschaft. Het ministerie
van Vakbondszaken is - nu er vrije vak
bonden zijn - opgeheven. Het ministerie
van Informatie en Toerisme is opgesplitst:
toerisme valt nu onder Handel, en infor
matie is ondergebracht bij het ministerie
van Cultuur en Informatie.
Politieke waarnemers leiden uit de
naam Cultuur en Informatie af dat de
nieuwe regering naar een volledige pers
vrijheid zal streven. In het ministerie van
Sociaal Welzijn zijn de twee oude minis
ters van Openbare Werken en Sociale Wo
ningbouw samengevoegd. Nieuw is het mi
nisterie van transport en PTT, en het mi
nisterie van Volksgezondheid en Sociale
Verzekering. In verband met verdere ad
ministratieve en grondwettelijke hervor
mingen heeft de nieuwe regering twee
extra staatssecretarissen; een voor parle
mentaire relaties en een voor de gewesten.
De liberale generaal Manuel Gutierrez
Mellado blijft zijn functie als vice-bresi-
dent en minister van Defensie in het kabi
net aanhouden. De ministers van Justitie,
Buitenlandse Zaken en Binnenlandse Za
ken zijn eveneens opnieuw in hun functies
benoemd. Veelbetekenend is de naamsver
andering van het ministerie van Binnen
landse Zaken. Inp plaats van het autoritai
re „Ministro de Gobemacion!’ noemt men
het nu „Ministro del Interior”.
I
Van deze drie is Demirels
gerechtigheidspartij met 189 ze
tels de grootste, gevolgd door de
Islampartij voor Nationaal Heil
met 24 en de neo-fascistische Nati
onale Actiepartij met zestien ze
tels. Of ook de Betrouwbaarheid-
spartij (centrum) met haar drie ze-
Volgens de geruchten die indertijd de
ronde deden was Amin bij de aanslag licht
gewond, maar daarvan was niets te mer
ken bij zijn verschijning in Libreville. Hij
had de lachers in de conferentiezaal op
zijn hand toen hij meedeelde dat de Oe-
gandese defensieraad hem had onder
scheiden met „de orde van de veroveraar
van het Brits imperium” vanwege zijn
verdiensten bij het verdrijven van de Brit
ten uit Afrika.
JERUZALEM/CAIRO (UPI/AFP).
Premier Menachem Begin van Israel
heeft geopperd, dat de Geneefse Confe
rentie over het Midden-Oosten op 10 okto
ber bijeenkomt, aldus meldde gisteren de
Israëlische radio.
LIBREVILLE (UPI/DP A/Reuter).
President Idi Amin heeft gisteren op de
topconferentie van de Organisatie van
Afrikaanse Eenheid in Libreville, Gabon,
gezegd dat er vorige maand inderdaad een
moordaanslag op hem gepleegd is. Ge
ruchten daarover deden al geruime tijd de
ronde, maar werden door de Oegandese
autoriteiten tegengesproken.
Sommige aanvallers zijn gepakt en bij
ondervraging is gebleken dat de mislukte
aanslag op Amin deel uitmaakte van een
omvangrijke samenzwering om de presi
denten van Angola, Benin, Kongo, Guinee
en Oegana te vermoorden. (President Ma
rien Ngouabi van Kongo is in maart bij een
moordaanslag omgekomen). „Maar God
was met ons. We kregen ze te pakken en nu
zijn we erg gelukkig”, aldus Amin.
Oegandese en diplomatieke bronnen
hebben tegenover het persbureau UPI ver
klaard dat Amin-getrouwe troepen daarna
een grootscheepse zuivering zijn begon
nen, waarbij misschien wel 500 doden zou
den zijn gevallen onder officieren, man
schappen en burgers van de Bagada-stam.
Eerder had Korutürk Turkijes
demissionaire premier Bulent Ece
vit verzocht de formatie op zich te
nemen. Deze poging liep echter
stuk op een eensgezind „neen” dat
de drie belangrijkste oppositiepar
tijen in het parlement lieten horen
toen Ecevit zondag om een vertrou-
MADRID (UPI). Het Spaanse ministe
rie van Buitenlandse Zaken heeft gisteren
meegedeeld dat de Rus Gennadi Vasilje-
vitsj Svesjnikov is uitgewezen, nadat hij
gearresteerd was omdat hij „geheime do
cumenten van nationaal defensiebelang”
in zijn bezit bleek te hebben.
Svesjnikov werkte als Russisch functio
naris bij de Russisch-Spaanse maatschap
pij Intramar, een scheepsonderneming.
Begin april was een lid van de Russische
handelsdelegatie wegens spionage uitge
wezen.
Spanje en de Sovjet-Unie hebben op 9
februari na een onderbreking van 38 ja-
ren hun diplomatieke betrekkingen
hervat.
De nieuwe partij bepleit een staatsin
richting naar het model van de Zwitserse
kantons. Zo willen ze het door het westen
gepropageerde algemeen kiesrecht omzei
len, Want dat zou volgens hen het einde
van de blanken in Rhodesië betekenen. De
Rhodesische actiebeweging zal alle con
structieve stappen naar een regeling steu
nen, mits het voortbestaan van alle ge
meenschappen waterdicht gegarandeerd
wordt, aldus partijvoorzitter lan Sande-
man. Hij zegt dat zijn partij Rhodesië wil
maken tot een „dynamisch, op zichzelf
De Afrikaanse top besloot tot instelling
van een verzoeningscomité voor de Hoorn
van Afrika. Het comité moet gaan bemid
delen tussen Ethiopië en Somalië en Ethio
pië en Soedan. De top in Gabon is het
toneel geweest van zeer heftige woorden
wisselingen tussen de afgevaardigden van
de drie landen. Somalië verweet gisteren
de Ethiopische president Mengistoe een
schijnheilige houding, omdat hij zich druk
maakt over de kinderen van Soweto, ter
wijl zijn eigen troepen hele dorpen in Ethi
opië uitroeien. Ethiopië beschuldigt Soma
lië van pogingen om delen van Ethiopië te
annexeren en zegt dat Soedan de afschei
dingsbeweging in Eritrea steunt. Het ver
zoeningscomité wordt gevormd doör Zam
bia, Sierra Leone, Togo, Algerije, Nigeria,
Senegal, Zaïre, Kameroen en Gabon.
een Turkse terugtrekking van Cy
prus en tegen het schrappen van
bepaalde onderdrukkende passa
ges uit het wetboek van strafrecht.
Voorts wil zij overeenkomsten on
gedaan maken tussen Turkije en
de EEG aangaande gemeenschap
pelijke pogingen handelswegen te
openen naar Mohammedaanse
landen.
President Kaoenda van Zambia, spre
kend namens de „frontliniestaten" drong
aan op erkenning van het Patriottisch
Front van Nkomo en Moegabe als enige
bevrijdingsbeweging van Zimbabwe
(Rhodesië).
„De partij meent dat de beste belangen
van het land gediend kunnen worden door
een samenkomst van blanke en zwarte
Rhodesiërs in Rhodesië, zondèr buiten
landse inmenging, teneinde een aanvaard
bare constitutionele formule voor Rhode
sië te ontwerpen”, aldus de aankondiging.
Daarmee keert de nieuwe partij zich tegen
de pogingen van Engeland en de Verenig
de Staten om te bemiddelen bij de over-
gang van Rhodesië naar een meerder-
heidsbewind.
President Amin in gesprek met zijn minister van Buitenlandse Zaken tijdens de
jaarlijkse bijeenkomst van de OAE.
Vice-premier en minister van Defensie in
het nieuwe Spaanse kabinet It.-gen.
Mellado.
