OOK ZWEDEN KAMPT MET RASSENPROBLEMATIEK OVER OPHEFFEN VAN VISVERBOD Russische CP Sithole stelt Smith voorwaarden i Discontoverlaging brengt koersverbetering dollar achtergrond respecteert zusterpartijen Frankrijks feestdag: militair tintje OP WEG NAAR RECHTS TURKS KABINET f was brein achter bezetting Franse ambassade „Tak” w O OLD SOLDIERS. Washington en Bonn ontkennen geheime wapenleveranties aan Zuid-Afrika KIPPENREN Chaos MAN BIJT HOND Dreiging 3 VRIJDAG BINNEN- EN BUITENLAND 1 5 JULI 19 7 7 2 door Nico Scheepmaker n n a GEPAKT IN STOCKHOLM >g e n d !l d J n sl n e- ;r :d n >r >t :r ;e >r k le s- e- n ig r, d n B- ït n n tl. B- IS ie le n f- >f '•I S r N (Van onze redactie buitenland) DUBLIN-DEN HAAG. De Ierse regering is niet van plan zich neer leggen bij de voorlopige uitspraak van ’t Europese hof over ’t ophef fen van ’t visverbod in de Ierse wateren. Op de bijeenkomst van EEG- en ministers van Landbouw en Visserij, maandag a.s. in Brussel, zal de Ierse minister Lanahan voorstellen alleen treilers in de Ierse wateren toe te laten die uitgerust zijn met visnetten waarmee in elk n geval geen haring kan worden gevangen. Mochten de EEG-ministers niets voelen voor dit voorstel, dan zal de Ierse regering het voorbeeld van Engeland volgen en eenzijdig een 200-mijlszone instellen, waarbinnen niet mag worden gevist, ook niet door de Ierse vissers, zo verklaarde gisteren minister Lanahan. 1 trijfel n Dublin is niet van plan zich (Van onze redactie buitenland) ?r •n •n 2,5 procent. s- ir k f Het Europese hof geeft Ierland de gele genheid om zijn nieuwe plannen voor te de zaak opnieuw aan te houden, afgewe zen, omdat de Ierse regering hiervoor geen „steekhoudende” redenen kon aanvoeren. De Ierse vissers verwachten nu een inva sie van vissers uit de EEG-landen in hun wateren. „Het wordt een complete chaos. Franse, Engelse, Belgische, Nederlandse en Westduitse vissers maken allen jacht op die ene vis, de haring. De situatie in de Ierse wateren kan daardoor erg gevaarlijk worden,” aldus F. Doyle,' leider van de Ierse vissersbond. Het Europese hof heeft nadrukkelijk ge steld dat de schorsing van het Ierse visver bod van kracht is, totdat later dit jaar, vermoedelijk eind september, de zaak in de gewone procedure zal zijn behandeld. Toen ik er mijn citatenboeken op na sloeg, bleek het ook wel te kloppen. In The Penguin Dictionary of Quotations wordt gezegd dat de regel afkomstig is van een song uit de oorlog van 1914-1918. Boven- dien staat er niet „they just fade away”, zoals MacArthur heeft gezegd (oude solda ten sterven niet, zij verdwijnen gewoon), maar „they only fade away”, dus „zij ver dwijnen alleen maar”. In één week tijd stonden er drie corres ponderende berichtjes in de krant. Het eerste was: man bijt hond. Een man in Blankenberge beet de setter van een dame omdat de setter met zijn hondje had ge vochten. Sinds het een axioma in de kran tenwereld is, dat „hond bijt man” geen nieuws meer is, maar „man bijt hond” des te meer, zijn alle kranten wel verplicht zo’n man-bijt-hond-nieuwtje mee te nemen. Het tweede bericht luidde: „Aap bijt man”. Een Hagenaar werd in zijn wijsvin ger gebeten. Het bericht haalde de krant, omdat de aap geen hond was, en een aap nog altijd zeldzamer is dan een hond, of een wijsvinger. Het derde bericht baarde het meeste opzien: „Hond bijt man in geslachtsdeel”. Een 30-jarige Amsterdammer die midden op een kruispunt van de Plantage Midden- laan stond te urineren, werd door een preutse hond de helft van zijn prgaan afgebeten. Dat bericht heeft diepe indruk op me gemaakt, want ik had het zelf kun nen zijn. Ik heb namelijk tussen 1943 en 1954 op de Plantage Middenlaan gewoond. Hier zien, we dat de hond, ondanks het feit dat hij geen aap was, toch een kadertje in de krant kreeg, omdat hij niet gewoon een man had gebeten, maar het geslachtsor gaan van die man. Ik hoop dat u nu een beetje begrijpt, hoe buitengewoon genuan ceerd de opnamepolitiek van de kranten in elkaar zit. Er zijn grote tegenspeler Harry S. Tru man, had die in de loop van zijn leven nog iets zinnigs te zeggen? Uit dezelfde The saurus citeer ik van hem, ten eerste: „Al tijd als er sprake is van een efficiënte regering, heb je te maken met een dicta tuur”. Ten tweede: „Ik heb uitgevonden dat de beste manier om je kinderen van advies te dienen is, eerst uit te zoeken wat zij willen en hun daarna te adviseren dat te doen”. Ten derde: „Een politicus is een man die weet wat regeren is, en je hebt een politicus nodig om een regering te leiden. Een staatsman is een politicus die al 10 of 15 jaar dood is”. Ten vierde: „De president is de vertegenwoordiger van de hele natie en hij is de enige lobbyer van alle 160 miljoen mensen in dit land tegelijk”. Ten vijfde: „Het is de verantwoordelijkheid van de grote staten om de wereld te dienen en niet te overheersen”. n ig e- is n SALISBURY (Reuter). Een van de zwarte nationalistische groeperingen in Rhodesië heeft premier Ian Smith een aantal voorwaarden gesteld voor een vreedzame regeling van de kwestie Rhode sië. Het gaat om de vleugel van de Afri kaanse Nationale Raad (ANC) die onder leiding staat van dominee Sithole. De groepering stelt als eerste voorwaarde vrijlating van alle politieke gevangenen. Daarnaast wil ze de ontmanteling van de beschermde dorpen waarin de zwarte plat telandsbevolking van Rhodesië 's avonds wordt bijeengebracht om haar, zoals het officieel heet, tegen guerrillastrijders te beschermen. Tenslotte wil ze dat gevan gengenomen guerrillastrijders de status krijgen van krijgsgevangenen. STOCKHOLM. De Japanner, die dinsdag in Stockholm is gearresteerd in verband met acties die hadden moeten samenvallen met de daar plaatsvindende bijeenkomst van de OPEC, was een van de plannenmakers van de bezetting van de Franse ambassade in Den Haag in decem ber 1974. Volgens de Zweedse veiligheids dienst is het Rode-Legerleider Takahashi' Taketömo, wiens schuilnaam „Tak” is. De perssecretaris van Sitholes groepe ring, Stephen Macharaga, vertelde giste ren tijdens een persconferentie in Salisbu ry dat de organisatie bereid is zich aan te sluiten bij de vroegere koloniale „vijand” (Groot-Brittannië) om te voorkomen dat Rhodesië in handen komt van communis ten. Hij noemde het Patriottisch Front van de nationalistische leiders Joshua Nkomo en Robert Moegabe een „rode leeuw”. Vol gens Macharaga vertegenwoordigt het front, de politieke arm van de nationalisti sche guerrillastrijders, krachten van bui ten Rhodesië en geniet het weinig of geen steun onder de zes miljoen zwarten van Rhodesië. Macharaga leek niet geestdriftig over het idee van een bondgenootschap tussen de Nationale Raad van Sithole en de Vere nigde Afrikaanse Nationale Raad (UANC) van bisschop Moezorewa. Maar hij sloot de mogelijkheid van een werkrelatie niet uit. Kort geleden nog baarde de Amerikaan se VN-ambassadeur Andrew Young op zien door te verklaren dat na de Russen de Zweden de ergste racisten waren. Hij ver duidelijkte dit door eraan toe te voegen: „In sommige steden leven kleurlingen in stadswijken niet beter dan in bepaalde wijken van New York”. In een gesprek met de Zweedse ambas- Woordvoerders in de twee hoofdsteden namen stelling tegen de beschuldigingen die dezer dagen tegen de twee landen, en ook jegens Engeland en Italië, zijn geuit door de Amerikaanse academicus Sean Gervasi. Hij zei dat deze landen Zuid- Afrika van een grote voorraad modern oorlogsmateriaal hebben voorzien. STOCKHOLM. De politie in Goten- burg in Zuid-Zweden onderzoekt of de verschillende dancings in de stad zich schuldig maken aan racisme. De politie is tot deze stap overgegaan na klachten van kleurlingen, die nergens welkom bleken te zijn. Ook in Stockholm en andere grote steden hebben zich dergelijke onverkwik kelijke incidenten voorgedaan. (Van onze redacteur in Zweden, Henk Ruyssenaars) afwezig zijn van Sithole, maar we zullen voortgaan als twee verschillende organisa ties”. Hij voegde eraan toe dat dit niet betekent „dat we niet kunnen samen werken”. Naar verluidt zou premier Ian Smith een bondgenootschap tussen Moezorewa en sadeur in Washington zwakte hij nader hand zijn uitspraak enigszins af, maar bleef wel bij zijn standpunt. Kort daarop volgden rassenrellen van ongekende afme tingen in enkele industriesteden in Zwe den. Hier waren het voornamelijk gastar beiders en Assyriërs die het onderspit moesten delven in gevechten met gemoto riseerde en bewapende Zweedse „ragga- re”(nozems). De Assyriërs, die wegens ge loofsvervolging uit Turkije zijn gevlucht naar Zweden, hebben hier geen vrijstad gevonden. Integendeel. Vechtpartijen zijn nog steeds aan de orde van de dag, waarbij knuppels met spijkers erin, messen en fietskettingen worden gebruikt. Elke zaterdagavond be landen er van beide partijen wel enkelen in het ziekenhuis, omdat een volledige poli tiebewaking onmogelijk is. Oorzaak van deze rassenrellen is voornamelijk de af gunst van de jongere garde. „Die buiten landers leven alleen van sociale zaken, wonen in onze huizen en gaan met onze meisjes uit”. Dat zijn de meest gebruikte argumenten die ter verdediging worden aangevoerd. Zweedse sociologen beamen dat de ver slechterde toestand op de arbeidsmarkt inderdaad dergelijke conflicten in de hand werkt en in overleg met het bureau van sociale zaken probeert men nu een oplos sing te vinden Van de mythe dat men in Zweden groen, geel of zwart zou kunnen zijn en toch maatschappelijk wordt geac cepteerd, is dan ook weinig overgebleven, zo schreef een Zweeds dagblad in een commentaar. Zo blijft het land in afwachting van een regeringsvorming die door talloze promi nenten wordt bestempeld als „te erg om waar te zijn”. Dit dient letterlijk te wor den opgevat. Van links en rechts (ook in politieke zin) kan men horen dat de te rugkeer van het „Nationalistisch Front” eenvoudig onmogelijk is, ook al beschikt het over 229 van de 450 zetels in het Huis van Afgevaardigden. De huidige demis sionaire premier Ecevit, wiens minder heidsregering tien dagen geleden door de 229 ten val is gebracht, heeft verklaard dat Demirel bezig is zichzelf, zijn partij en zijn land in de afgrond te storten. En De maatregel had ook onmiddellijk resultaat. In Londen, Frankfurt en Zurich steeg de koers van de dollar kort nadat de renteverlagingen bekend waren geworden. Enkele Zwitserse geldhandelaren achtten de kans aanwezig dat de Nederlandse en mogelijk ook de Japanse centrale bank eveneens tot renteverlagingen zullen besluiten. ZÜRICH/FRANKFURT (ANP). De renteverlagingen waartoe de centrale banken van West-Duitsland en Zwitserland gisteren besloten, zijn waarschijnlijk een onderdeel van een internationaal ingrijpen ter voorkoming van een verdere koersdaling van de dollar, zo veronderstellen geldhandelaren. Om de storm van kritiek die opstak na deze publikatie wat te sussen, meldde het blad later dat de aanval slechts tegen Car rillo was gericht. Het nieuwste artikel schijnt opnieuw een poging in die richting te zijn. it d WASHINGTON/BONN (AFP/DPA). Zowel in Washington als in Bonn is van officiële zijde tegengesproken, dat er de laatste jaren geheime militaire leveranties aan Zuid-Afrika zouden zijn gedaan in strijd met het door de V.N. ingestelde embargo. re ir ■n le n. n e- n ig le Is k 3- lg g is B- ■n B- n ■s n n n ■n [e st de voorzitter van het tot voor kort a- politieke, overkoepelende vakverbond Turk Isj, Halil Tiinc, heeft gedreigd met de uitroeping van een algemene staking als het tot zo’n regering komt. Tünc, die tevens zitting heeft in het door de presi dent benoemde contingent in de Senaat, noemde zich als vakbondsleider „niet zomaar iemand”. Tegen de achtergrond van de ongekende ondermijning van Atatürks princjpes en hervormingen door een groep „geesteszieken” (bedoeld is onder ander de islamitische partij die weer in dé regering dreigt plaats te ne men) „zullen we doorgaan democratie te leren aan hen die denken dat zij haar al kennen.” Hij kritiseerde degenen die ten opzichte hiervan zwijgen, waarbij hij ook de militairen noemde. In de nagespeelde documentaire over het conflict tussen president Harry Tru man en generaal Douglas MacArthur ci teerde MacArthur in zijn afscheidsrede een regel uit een oud marineliedje: „Old soldiers never die, they just fade away”. Al een kwart eeuw wist ik niet beter of deze beroemde uitspraak was een bedenksel van MacArthur zelf, maar zie, hij heeft zich gewoon een regel uit een liedje herin nerd, zoals wij ons van tijd tot tijd de regel „rats kuch en bonen, is het soldatendiner” herinneren. Een gisteren bekendgemaakte bood schap van de opperbevelhebber van de strijdkrachten, Sancar, waarin wordt gepleit voor maatregelen tegen diege nen die de laatste dagen „de strijdkrach ten willen provoceren tot onverant- Heeft generaal MacArthur dan nooit iets Z op eigen kracht gezegd dat de moeite van het onthouden waard was? Toch wel. The Penguin Dictionary of Modern Quotations citeert van hem: „I shall return”, „ik zal terugkomen”, belofte die hij uitsprak toen hij gedwongen was op 11 maart 1942 de Filippijnen de rug toe te keren. The Inter national Thesaurus of Quotations is wat guller met MacArthur-citaten. Ten eerste: „Meer dan alle andere mensen bidt de soldaat om vrede, want hij moet de diepste wonden en littekens van de oorlog incasse ren en verdragen”. Ten tweede: „Er is geen zekerheid op deze aarde; er is alleen maar de gunstige gelegenheid”. En ten derde: „Niets is zo rampspoedig als het beginnen van een oorlog zonder de wil hem ook te winneii”. The Penguin Book of Modern Quotati- ons voegt daar nog aan toe, ten zesde: „De president besteedt het grootste deel van de tijd aan het kussen van mensen op de wang om hen te laten doen wat zij zouden moeten -doen ook zonder dat zij gekust werden”. En ten slotte citeer ik een van de kenmerkendste uitspraken van Truman uit het Standaard Citatenboek: „Als u ooit een politicus met nadruk hoort verklaren dat hij een eerlijk man is, ga dan gauw naar huis en doe de kippenren op slot”. Het Europese hof bepaalde woensdag dat Ierland met ingang van 18 juli het op 1 mei ingestelde visverbod moest op heffen. Het verbod, waardoor talrijke Ne derlandse haringvissers gedupeerd wor den, geldt voor het vissen binnen een 50- mijlszone voor de Ierse kust, voor schepen met een lengte van 33 meter of meer, en/of een motorvermogen van 1100 pk of meer. De Nederlandse vissersschepen zijn alle maal groter, de Ierse schepen zelf kleiner en konden dus ongestoord blijven vissen. De voornaamste reden, waarom het Europese hof van Justitie in Luxemburg Ierland in kort geding gelastte zijn visver bod op te schorten, is de dreiging van „onherstelbare” schade voor de vissers van andere lidstaten van de Europese ge meenschap. Dit staat in de beschikking die het hof gisterochtend openbaar maakte. Het hof heeft het verzoek van Ierland om De Bundesbank heeft in een communiqué meegedeeld dat de maatregel hoofdzakelijk is bedoeld om enige ontspanning teweeg te brengen op de Westduitse kapitaalmarkt. De president van de bank, Otmar Emminger, verklaarde later echter dat de maatregel de koersdaling van de dollar moet afremmen en helpen voorkomen dat de Westduitse uitvoer schaae lijdt onder het duurder worden van de mark. Hij voegde eraan toe dat de Bundesbank nog steeds van oordeel is dat op langere termijn schommelingen van wisselkoersen niet moeten worden tegengegaan. bij uitspraak neer te leggen leggen aah de andere EEG-partners op de bijeenkomst van maandag. Aan de orde komt dan ook het visserijconflict met En geland dat eenzijdig een visverbod afkon digde per 1 juli binnen de 200-mijlszone. Veel van de mensen die zich tegen Nkomo •en het Patriottisch Front verzetten hebben naar zijn mening „bisschop Moezorewa altijd beschouwd als hun leider door het Sithole pogen aan te moedigen. Volgens regeringskringen in Salisbury hoopt Smith dat een dergelijk bondgenootschap het Patriottisch Front bij een regeling zou buitensluiten. Sithole keerde afgelopen zondag terug in Rhodesië na een vrijwilli ge ballingschap van twee jaar. (Van onze redacteur in Turkije, Frans van Hasselt) ISTANBOEL. Onderhandel ingen zijn begonnen over de verdeling van de ministersportefeuilles in het rechtse driepartijenkabinet dat de Turkse for mateur Demirel sinds begin vorige week bezig is te vormen. Demirel, leider van de Gerechtigheidspartij (189 zetels) zou te voren met Erbakan, leider van de Islamitische Partij van Nationaal Be houd (24 zetels) en Turkesj, leider van de neo-fascistische Partij van Nationalisti sche Actie (zestien zetels) overeenstem ming hebben bereikt over een nog ge heim gehouden protocol voor het rege ringsbeleid. sie worden uitgeoefend op de drie recht se partijen, om te komen tot een beleid waarbij concessies op Cyprus prioriteit krijgen. Hetheeft de aandacht getrokken dat de andere aspirant voor de rechtse regeringscoalitie, oud-kolonel Tür- kesj zelf op Cyprus geboren zich ten opzichte van de problemen rond dit eiland plotseling zeer inschikkelijk heeft uitgelaten. Hij heeft het gehad over de noodzaak van „vriendschappelijke ge sprekken met de Grieken” en hij schijnt ook de wenselijkheid te hebben uitge sproken van een Cyprus-beleid, waarbij de oppositie dus Ecevit, die concessies voorstaat wordt betrokken. Nog opmerkelijker was een hoofd artikel in het uiterst rechtse en uiterst nationalistische dagblad Tercüman van woensdag, waarin met zoveel woorden wordt gezegd dat Turkije zich de poli tieke en financiële offers die een voort gaande bezetting van 40 percent van het eiland kost niet meer kan veroorloven. „We hebben de vredesoperaties op Cy prus uitgevoerd ter bescherming van de Turken op Cyprus. Nu is het tijd voor een plan waarmee de Turken in Turkije worden geholpen. Een logische oplos sing tussen Turkije en Griekenland zal leiden tot de opheffing van het wape nembargo en de verbetering van onze handelsbalans.” In de beschikking werd erop gewezen dat het visseizoen al voor een deel voorbij is, zodat alleen een maatregel met onmid dellijke ingang nog effectief kon zijn. Vol gens het hof behoeft Ierland geen schade te ondervinden, omdat gebleken zou zijn, dat de visstand ook op een andere manier beschermd kan worden. De rechters van het Europese hof doelen erop dat de be langhebbende andere lidstaten (België, West-Duitsland, Frankrijk, Nederland en Engeland) visplannen hebben ingediend, die volgens de Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de EEG, „redelijk bevredigend” zijn. MOSKOU (UPI). De Russische com munistische partij „respecteert” volgens een artikel in het tijdschrift Nowoje Wremja (Nieuwe Tijden) de onafhanke lijkheid van zusterpartijen en heeft „vol ledig vertrouwen” in de westerse „klasse- broeders en strijdgenoten”. Het blad antwoordde hiermee op een ingezonden brief van een lezer uit de Ver enigde Staten. Wie verklaart dat Moskou steeds minder vertrouwen heeft in de westerse CP’s, heeft slechts op het oog de communisten tegen elkaar op te hitsen, aldus Nowoje Wremja. Het blad, een uitgave vairhet Russische ministerie van Buitenlandse Zaken, publi ceerde vorige maand een artikel waarin een ongewoon felle aanval werd gedaan op Santiago Carrillo, de secretaris-generaal van de Spaanse CP, en op het Eurocom- munisme. (Van onze redacteur in Frankrijk) PARIJS. Op speciaal verzoek van president Giscard d’Estaing is het traditionele défilé in Parijs ter gelegenheid van de nationale feestdag 14 juli gisteren gewijd geweest aan het interventieleger en in het bijzonder aan de commando- eenheden, die destijds via Marokko een luchtbrug op Zaïre hebben onderhouden. Ook parachutisten, mariniers, commando’s en het vreemde lingenlegioen namen een grote plaats in onder de bijna 10.000 man die deelnamen aan de parade, die dit jaar voor het eerst plaatsvond op de linkeroever van de Seine bij de Eeole Militaire. Na afloop vond in het Elysée de jaarlijkse receptie plaats. Tot degenen aan wie de leider van de centrumpartij Jean Lecanuet, de filmacteur Bernard Blier en de Nobelprijswin naar Joseph Kessel. Voor het eerst in de geschiedenis kreeg het publiek- de gelegenheid het Elysée te bezichtigen. Giscard d’Estaing fun geerde zelf als gids. Meer dan 6000 mensen passeerden de deuren van het paleis. woordelijke en onlogische acties”, kan worden opgevat als een reactie op de verklaring van Tünc. En misschien ook op die van Ecevit, die immers met zijn bezwering indirect de mogelijkheid van een nieuwe militaire interventie a la 1960 of 1971 (of a la Pakistan) opriep. Toch ontbreekt het nog steeds niet aan waarnemers die het voor onmogelijk houden dat de legerleiding de terugkeer van Erbakan en de zijnen in de regering zal gedogen, al was het alleen al omdat deze elke concessie inzake Cy prus tegenwerkt. Concessies die een eer ste voorwaarde zijn voor de hervatting van militaire leveranties door de Vere nigde Staten, zonder welke het leger het niet meer kan stellen. Anderen leiden uit de boodschap van Sancar, waarin uitdrukkelijk sprake is van bescherming van het parlementaire stelsel, af dat de legerleiding ervan afziet de door haar fel begeerde „grote coalitie” tussen de Republikeinse Volkspartij van Ecevit en Demirels Gerechtigheispartij met een soort interventie af te dwingen een coalitie waar zakenwereld en vak beweging evenzeer op aandringen en waartoe onlangs nu ook Ecevit zich be reid heeft verklaard, zelfs onder een pre mier van buiten de Republikeinse Volks partij. Er zou echter wel hevige militaire pres- Hij heeft ook deelgenomen aan een van de bloedigste terreurdaden van het Rode Leger, de moordpartij op het Israëlische vliegveld Lod bij Tel Aviv in 1972. Bij die slachtpartij werden 25 mensen doodge schoten en ruim 70 gewond. „Tak” was voorts een van de kopstukken achter de schermen bij de bezetting van het Zweedse en Amerikaanse consulaat in Koeala Loempoer. De Zweedse regering beraadt zich nog over wat er met de man moet gebeuren. De politie wil dat hij wordt uitgewezen. Japan heeft inmiddels om uitlevering van „Tak” verzocht. De Bundesbank verlaagde haar beleningsrente van 4,5 tot 4 procenten haar discontotarief voor tiendaagse wissels van 4 tot 3,75 procent. De Zwitserse Nationale Bank verlaagde haar disconto en haar beleningsrente elk met een half procent tot respectievelijk 1,5 en 1 2.5 nrnCAnf III

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1977 | | pagina 3