Kremlin geeft toe: Russische
consument is er slecht aan toe
Owen en Vance willen hun vredesinitiatief voortzetten
ZONNETHEE
Economie VS:
TENGS TWEEDE
s
vooralsnog
geen problemen
I
REHABILITATIE
1
Verkiezingen”
Middellandse Zee te
vies om in te zwemmen
RLl
i
g
*1
I
■i* i
kL
WOORDGOLF
NOPPES
Amerika levert F-15
aan Saoedi-Arabië
ZOMEROPRUIMING
met hoge zomer kort ingen
MUIS BERG
F-
r*v^*x*>>x*x*xv*
I
3
JULI
19 7 7
WOENSDAG
2 0
BINNEN- EN BUITENLAND
door Nico Scheepmaker
T
erk
d in
r
zing
aak
luur
iO
Een café in de Zwitserse stad
Bazel serveert een kopje thee dat
door middel van zonne-energie
tot stand is gekomen. De zonne-
installatie is aan de voorkant van
het ca/é gebouwd.
LONDEN/DAR ES SALAAM (UPI, AFP, Reuter). De aankondi
ging van algemene verkiezingen door de Rhodesische premier lan
Smith heeft Groot-Brittannië en de Verenigde Staten pijnlijk verrast.
Het grote probleem voor hen is nu welke stappen kunnen worden gezet
om een penibele situatie in Rhodesië te voorkomen. Engeland en de
Verenigde Staten zullen echter blijven streven naar een regeling van de
kwestie-Rhodesië door onderhandelingen, zo verklaarde de Britse
minister van Buitenlandse Zaken David Owen gisteren. Het onver
wachte besluit van premier Ian Smith om het parlement te ontbinden
en op 31 augustus verkiezingen te houden, draagt volgens Owen niet bij
tot oplossing. Smith meent kennelijk dat ’hij zichzelf kan isoleren van
de Afrikaanse opinie en de wereldopinie’, aldus Owen.
tion
ing
--
r
achtergrond
(Van onze redactie buitenland)
„Laten wij een warme ontvangst en krachtige steun verlenen aan
de benoeming door het Centrale Comité van kameraad Teng Hsiao-
Ping tot vice-voorzitter van de partij, vice-premier, vice-voorzitter
van de militaire commissie en chef van de generale staf”, zo meldde
een muurkrant in de Chinese hoofdstad Peking gisteren de totale
rehabilitatie van Teng.
s 17
ater
X
A
Reacties op besluit van Ian Smith
zijn zonder uitzondering afwijzend
1
tl
TENG
Een zin uit een heel slecht jongensboek.
Niets is zo deprimerend als iemand op de
populaire toer te zien gaan die daar niet
voor geschapen is.
“Mijn vermaarde vriend legde een kin
derlijke voorliefde aan de dag voor alle
mogelijke woordspelletjes en vooral voor
het zogenaamde woordgolf. Hij kon de
stroom van een fonkelende conversatie
onderbreken om toe te geven aan dit tijd
verdrijf en natuurlijk zou het lomp van mij
geweest zijn om niet mee te willen doen.
Begin- en eindwoord moeten dus evenveel
letters tellen. De letters mogen voorts niet
door elkaar gehusseld worden, zoals bij
een anagram. Uitgaand van „warm” kreeg
vertaler Peter Verstegen achtereenvol
gens: worm word woud koud. Dat
is in vier sprongen (het beginwoord telt
niet mee). Van „dame” naar „heer” kwam
hij via de volgende fases: name neme
weme weëe weer heer, dat zijn er
zes. En van „wieg” naar „graf” had hij
zeven tussenwoorden nodig: weeg weef
teef tref trof grof graf.
jbben
vijzen
jpsor-
ij aan
jister-
>t met
chtof-
u heb-
svaar-
>poed-
op een
mark
linsdag
Blumenthal verwacht dat de economi
sche groei in de VS zal vertragen van
zeven procent in de eerste helft van dit
jaar tot vijf procent in de tweede helft.
WASHINGTON (Reuter). Voor de
Verenigde Staten liggen er geen noemens-
waardige economische problemen in het
verschiet, zo heeft de Amerikaanse minis
ter van Financiën, Michael Blumenthal,
gezegd tot de begrotingscommissie van de
Senaat.
WASHINGTON (Reuter). De Ameri-
De „nieuwe mens” in de socialistische
heilstaat wordt dagelijks geconfronteerd
met een aanbod aan consumptiegoede
ren dat alleen denkbaar is in een concur-
rentieloze maatschappij, waar de staats-
Op de „Europese kieslijst” (blanken,
Aziaten en kleurlingen) kan men zich
laten inschrijven als kiezer als men
een jaarinkomen heeft van tenminste
1800 Rhodesische dollars (7200 gul
den) of bezittingen ter waarde van
3.600 dollar heeft. Voor inschrijving op
de Afrikaanse kieslijst is een jaarinko
men vereist van 600 dollar of 1200
dollar aan bezitiingen.
Van de 66 zetels in het parlement
worden er 50 rechtstreeks gekozen
door de „Europese” kiezers, en acht
door de Afrikaanse kiezers. Acht zetels
worden toegewezen door de raad van
stamhoofden.
Moegabe daarentegen verwacht niet
veel van dit initiatief. Smith vertrouwt er
op dat noch Engeland, noch de Verenigde
Staten maatregelen zullen nemen om zijn
minderheidsbewind ten val te brengen,
aldus Moegabe. Het Patriottisch Front van
Moegabe en Nkomo beschikt over een aan
zienlijk guerrillaleger, dat opereert vanuit
Zambia en Mozambique. Moezorewa weet
Robert Moegabe, een van de leiders van
het Patriottisch Front, vindt het uitschrij
ven van verkiezingen (voor een overwe
gend blank kiezerscorps) geen factor van
belang in de strijd voor bevrijding van
Zimbabwe (Rhodesië). Als er Afrikanen
bereid worden gevonden zitting te nemen
in Smith’s regering zullen we ook tegen
hen strijden, of ze ’of ze nu een priester
boordje dragen of niet’, aldus Moegabe in
Dar es Salaam. Hij doelt daarmee op zijn
rivalen, bisschop Moezorewa en dominee
Sithole. Maar ook Moezorewa en Sithole
lieten gisteren weten dat zij geen belang
hechten aan de verkiezingen, en dat ze zich
niet zullen lenen voor medewerking aan
een regering zolang het beginsel van alge
meen kiesrecht niet wordt erkend.
in Rhodesië wel veel aanhangers op de
been te brengen, maar hij heeft geen mili
taire macht achter zich staan, evenmin als
dominee Sithole die de laatste tijd buiten
spel lijkt te staan.
hij het slachtoffer werd van een politieke
zuivering was tijdens de tumultueuze
„culturele revolutie” in de tweede helft
van de jaren zestig. In 1973 keerde hij
Smith hoopt bij die verkiezingen te kun
nen afrekenen met de afgescheiden recht
se splinter van zijn partij, het Rhodesische
front, die meent dat hij teveel concessies
wil doen aan de Afrikanen. Deze dissiden
ten zullen onder de naam ’Rhodesische
Actiepartij’ meedoen aan de verkiezingen.
Sommige waarnemers wijten deze on
geïnteresseerdheid aan de gelijke lonen
die uitbetaald worden, of men nu hard
werkt of niet. Daar moet bij gezegd wor-
den dat het personeel nauwelijks moge
lijkheden heeft om veranderingen of ver-
Het kan gebeuren dat men om een
bepaald artikel vraagt en dan het roem
ruchte „njet” te horen krijgt. Soms ziet
de klant het gevraagde artikel voor zijn
eigen ogen in de rekken liggen. Er is dan
echter vaak nog heel wat overredings
kracht en geduld voor nodig om de ver
koopster of verkoper zover te krijgen dat
hij of zij zich in beweging zet.
beteringen aan te brengen in de eigen
werksituatie. Begrippen als medezeggen
schap, ondernemingsraad of onafhanke
lijke vakbonden zijn in de Sovjet-Unie
onbekend. Wat overigens niet wil zeggen
dat er in het geheel geen aardige en
bereidwillige verkopers en verkoopsters
zijn, voor wie niets te veel is en die niet
onmiddellijk gaan snauwen of zich om
keren en weg wandelen.
De fouten en tekortkomingen waar
voor in de resolutie een vermanende vin
ger opgestoken wordt naar ministeries
en handelsorganisaties, treft men overi
gens in elke sector van de Russische-
maatschappij. Naast ongeïnteresseerd
heid speelt ook het onvermogen om zelf
een beslissing te kunnen nemen daarbij
een belangrijke rol. Verantwoordelijk
heid wordt liever naar boven afgescho
ven, met als gevolg dat men vaak lang op
beslissingen moet wachten, die niet zel
den te laat komen.
pen van een infectie in de
vagina.
In „Pale Fire” luidt deze laatste zin:
„Some of my records are: hate love in
three, lass male in four, and live dead
in five (with lene in the middle)”.
ng van
et bui-
wissel-
t, heeft
markt
i zal
loten
ligen
a tri-
i een
r van
acht
•den
ibte-
uur-
;den
jcht.
een
ibte-
iger-
latie
i het
een
sers-
vijf-
staat
TNO
aakt
f ge-
-
J**
F
indag-
doch-
gooid.
n hem
echte-
i zelf-
e man
niet zo
g over
'er die
daad,
lomen
en.
Ter nagedachtenis van Vladimir Nabo
kov zal ik nu een paar nieuwe woordgol-
ven creëren. Om te beginnen LANG
KORT. In vier: long lont kont kort.
Verder HOOG LAAG, in vier: loog
long lang laag. DIK DUN in drie:
dak dan dun. GOED FOUT in vier:
goud houd hout fout. MENS
DIER in vier: mees meer —‘mier dier.
MELK BIER in vijf: kelk keek keer
kier bier. JOOP HANS in vijf: doop
doos dons dans hans. HOED
MUTS in zeven: moed moes roes
rots bots buts muts. HAAR
KAAL in twee: haal kaal. GIS DOM
in vijf: bis bos bom gom dom.
STOM KNAP in vier: stop stap
snap knap. MOE FIT in vier: mot
rot rit fit. STIJL VLAK in vier: stal
stak slak vlak. En als u, tot slot, wilt
weten hoe een muis een berg baart, dan
volgt hier de oplossing (in vier): buis
buig burg berg.
Volgens Blumenthal zijn er duidelijke aan
wijzingen dat de investeringen in het be
drijfsleven een aanzienlijke reële groei te
zien zullen geven.
ophanden zijnde topontmoeting van het
Chinese leiderschap.
Zodra Tengs rehabilitatie officieel is
bevestigd zal het de tweede keer zijn dat
de taaie, openhartig sprekende Teng
spectaculair uit de politieke wildernis
wordt teruggehaald. De eerste keer dat
Nadat hij eerst de kabinetsformatie had
laten mislukken (alleen De Telegraaf pro
beert nog de indruk te wekken dat het Den
Uyls schuld was, maar u herinnert zich
ongetwijfeld wat De Telegraaf schreef
toen Den Uyl tijdens zijn bezoek aan Israël
bij het Meer van Tiberias zijn schoenen en
sokken uitdeed en een eindje over het
water heen en weer liep: „Den Uyl kan niet
zwemmen”), en toen als een vrolijke oom
ijsjes begon uit te delen op het Binnenhof;
en nadat hij daarna de politieke adat
schond door te weigeren als formateur op
te treden, begaf Dries van Agt zich spoor
slags naar de Tour de France om zijn
politieke prestige weer wat op te vijzelen
via de wielerliefhebbers. Nergens heb ik
gelezen wat hij toen letterlijk tegen Joop
Zoetemelk gezegd heeft, voor de aanvang
van de etappe die Zoetemelk nog zou win
nen ook. Ik hoorde het hem zeggen op het
journaal en heb het ogenblikkelijk geno
teerd: „Maak er wat van! Ik ben niet voor
noppes hier gekomen, zeg!”
De Franse onderzoeker
deed zijn uitlatingen op
een persconferentie na de
opening van een vijfdaag
se conferentie onder aus
piciën van de Verenigde
Naties over de vervuiling
van de Middellandse Zee.
Op drie punten die de laatste tijd nogal
wat zorgen baarden de consumptieve
bestedingen, de investeringen en de infla
tie is Blumenthal optimistisch. De ver
traging van de groei der consumptieve
bestedingen was door de Amerikaanse re
gering voorzien. Zij verwacht dat het be
drijfsleven en de overheid deze vertraging
voor een deel ongedaan zullen maken.
Bij woordgolf is het de bedoeling, dat u
uitgaand van een woord (bijvoorbeeld
„warm”) een geheel nieuw woord schept
dat ongeveer het tegendeel van het begin
woord is („koud”, dus), door steeds één
letter in het voorgaande woord te verwis
selen voor een andere letter, waarbij het
dan verkregen woord ook weer een door
woordenboeken erkend woord moet zijn.
Als er geen regeling door onderhande
lingen tot stand komt voorziet hij een
escalatie van het geweld, met het gevaar
dat ’andere mogendheden’ daarbij betrok
ken raken. Owen zal vrijdag met de Ame
rikaanse minister Cyrus Vance in Was
hington overleggen over de nieuwe ont
wikkelingen inzake Rhodesië. Hij ziet op
dit ogenblik geen heil in een ontmoeting
met Ian Smith. Voor alles moeten we blij
ven proberen de nationalistische leiders
tot elkaar te brengen, zo meent de Britse
minister. Nu Smith het beginsel van alge
meen kiesrecht zonder meer afwijst is de
’muur van skepsis’ over diens bedoelingen
nog sterker geworden, en een constitutio
nele regeling des te moeilijker, aldus
Owen.
Voor de aardigheid geef ik nog even
Nabokovs oorspronkelijke „word golfs”:
hate late lave love. In drie: lass
mass mats mate male. In vier. En
ten slotte: live line lene lend lead
dead. In vijf.
Een paar’ records van mij zijn: warm
koud in vier, dame heer in zes (met
weme” in het midden) en wieg graf in
zeven”.
SALISBURY (Reuter). Aan de ver
kiezingen op 31 augustus in Rhodesië
zullen iets minder dan 100.000 Rhode
sische burgers mogen deelnemen. Blij
kens de kiesregisters zijn 7.478 Afri
kanen en 85.406 anderen (blanken,
kleurlingen en Aziaten) kiesgerech
tigd, op een inwonertal van zes mil
joen Afrikanen en 270.000 blanken. In
Rhodesië geldt voor alle rassen een
gekwalificeerd kiesrecht.
monopolies meer aandacht hebben voor
het vervullen van de alleenzaligmakende
plannen en de consument vaak als een
bijkomende factor lijken te beschouwen.
Over net algemeen is de kwaliteit van het
gebodene slecht, en de koper kan weinig
anders doen dan proberen uit de gebo
den rommel de beste exemplaren op te
diepen. Partijleider Breznjev kritiseerde
deze toestand vorig jaar, toen hij erover
klaagde dat de schoenenindustrie voor
250 miljoen burgers in de Sovjet-Unie
jaarlijks wel 700 miljoen paar schoenen
kon produceren maar nauwelijks schoe
nen van behoorlijke kwaliteit wist te
leveren.
Als voorbereiding op de algemene ver
kiezingen is het Rhodesische parlement
gisteren al ontbonden. President John
Wrathall, handelend op verzoek van
Smith, kondigde de ontbinding van het
parlement aan in de staatscourant. De
huidige parlementaire zitting, die op 2 juni
begon, had tot september moeten duren.
Van alle gevaren die de economische
opleving in de VS zouden kunnen bedrei
gen, is een versnelling van de stijging van
de kosten en prijzen het grootste, zo zei
Blumenthal. De ontwikkeling hiervan is de
laatste tijd echter bemoedigend.
ten op
leid op
1 voort
was de
vaard.
eeft de
jorlogs
stelde kaanse regering is gisteren akkoord gc
;eleken gaan met de verkoop van F-15 jacht-bom-
ïndag. menwerpers aan Saoedi-Arabië, zo heeft
het Amerikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken bekendgemaakt.
Volgend jaar zal de groei eveneens vijf
procent bedragen. In dit stadium van de
economische cyclus, waarin de overstap
wordt gemaakt van herstel naar expansie,
komt een dergelijke vertraging echter niet
onverwacht, zo zei hij,
heb om vele kilometers
uit de kust te gaan om
toch in schoon water te
zwemmen”, aldus Cous
teau.
Volgens de oceanograaf
neemt het aantal ziektege
vallen als gevolg van het
zwemmen in de Middel
landse Zee jaarlijks toe.
Voor jonge meisjes is vol
gens Cousteau een van de
grootste risico’s het oplo-
Hoewel Smith maandag de recente
Brits-Amerikaanse voorstellen inbegre
pen het algemeen kiesrecht ’volstrekt
onaanvaardbaar’ noemde, lieten rege
ringsfunctionarissen in Salisbury gisteren
doorschemeren dat de besprekingen met
Londen en Washington voortgezet kunnen
worden tijdens de verkiezingscampagne.
De 74-jarige Teng werd in april 1976 op
een zijspoor gezet tijdens de bittere
machtsstrijd die volgde op het overlijden
van premier Tsjoe En-Lai. Algemeen
was verwacht dat hij de opvolger van
Tsjoe»zou worden maar onder druk van
radicale tegenstanders verdween hij van
het toneel. Dat gebeurde na ernstige rel
len die aan Tengs aanhangers werden
geweten.
Al sinds oktober vorig jaar, toen de
„Bende van Vier” rond Mao’s weduwe
Tsjiang Tsjing in ongenade was gevallen,
was er sprake van dat Teng binnen niet
al te lange tijd zou worden gerehabili
teerd. De laatste dagen kwamen er dui
delijke aanwijzingen dat de rehabilitatie
voor het eind van deze maand zou plaats
vinden en waren er geruchten over een
komsten voor te bereiden en het leider
schap van de volksrepubliek na Mao te
legitimeren. Tot die topontmoetingen be
horen de 10de bijeenkomst van het Cen
trale Comité, het 11de nationale partij
congres en het nationale volkscongres
(parlement). Chinese functionarissen
hebben al enkele malen laten weten dat
deze bijeenkomsten voor het eind van dit
jaar zullen plaatsvinden.
Zij beschuldigden de Rhodesische pre
mier van vertragingstactiek. Volgens bei
de leiders biedt het huidige Brits-Ameri-
kaans initiatief de beste kansen op een
vreedzame overgang naar een Afrikaans
meerderheidsbewind. De Brits-Ameri
kaanse plannen gaan er ook van uit dat
alle burgers in Rhodesië stemrecht moeten
krijgen.
Het is overigens niet aan te nemen, dat
zo’n resolutie van het Centrale Comité
van de partij tot wezenlijke verbeterin
gen zal leiden. Er zal heel wat meer
moeten gebeuren, voordat er een duide
lijke verbetering bereikt wordt in de ver-
zorgingssituatie van de Sovjet-burgers.
De klachten die het Centrale Comité op-
somt, betreffen verkeerde produkties
van ongevraagde goederen, een slechte
verdeling, waardoor goederen soms nog
uitgebreid in magazijnen voorradig
maar niet meer in de winkels te krijgen
zijn, en de vaak zeer ongeïnteresseerde
bediening. Dat laatste is soms nog zacht
uitgedrukt.
De onlangs overleden Russisch-Ameri-
kaanse schrijver Vladimir Nabokov is al
op vele manieren herdacht, als romancier,
vlinderkenner, schaker, zelfs als doelver-
dediger, maar nog nergens zag ik vermeld
dat hij de man is geweest die de „woord
golf” introduceerde. Hij deed dat in „Pale
Fire”. In de Nederlandse vertaling van
Peter Verstegen, „Bleek Vuur”, lezen we
op pagina 233:
MONTE CARLO (Reu
ter). De Franse onder
zoeker Jacques-Yves
Cousteau heeft verklaard
niet meer in de Middel
landse Zee te zwemmen
omdat deze te vervuild is.
De Fransman zei dat hij
20 jaar geleden elke dag
in de Middellandse Zee
ging zwemmen. Vandaag
de dag doe ik dat niet
meer omdat ik geen tijd
SS
steren
■deeld
iftrek
;f t ge-
ioven-
i alco-
:en, is
jaar
le een
zich
iep in
n een
;eg de
>n cel.
Een woordvoerder van het ministerie zei
niet te weten hoeveel straaljagers de Saoe-
di’s precies zullen ontvangen. In welinge-
eWest lichte kringen werd echter gezegd dat de
ing vai( regering in Djeddah heeft gevraagd om 60
vliegtuigen waar het Witte Huis geen be
zwaar tegen zou hebben.
terug en werd zeer snel de derde man in
de Chinese hiërarchie na Tsjoe En-Lai en
voorzitter Mao Tse-Toeng.
Teng Hsiao-Ping heeft zijn leven lang
een verbazingwekkende veerkracht ge
toond. Als pragmaticus werd hij nooit
volledig geaccepteerd door de nieuwe
generatie van linkse radicalen die in de
jaren zestig opkwam of door Tsjiang
Tsjing.
Aan het begin van de „culturele revolu
tie” in 1966 bekleedde hij de gezagheb
bende positie van algemeen secretaris
van de communistische partij. Maar hij
werd er spoedig van beschuldigd zich
aan „kapitalistische dwalingen” over te
geven en viel in ongenade. Na zijn terug
keer in april 1973 nam hij geleidelijk de
staatstaken over van de door kanker
gevelde premier Tsjoe En-Lai, en combi
neerde hij de funkties van vice-premier,
chef-staf van het leger en vice-voorzitter
van de partij.
Naar in welingelichte kringen in Pe
king verluidt is tot de rehabilitatie van
Teng besloten tijdens een geheime zitting
van het Politburo. Deze zitting is kenne
lijk ook bedoeld om andere topbijeen-
(ADVERTENTIE)
(Van onze redacteur in de Sovjet-Unie,
Koen Corver)
MOSKOU. De Russische consument
krijgt te weinig produkten aangeboden,
verkeerde produkten bovendien, die hij
moet zien te bemachtigen via vaak zeer
ongeïnteresseerd en onhebbelijk perso
neel in warenhuizen en winkels. Aldus
een resolutie van het Centrale Comité
van de communistische partij, die giste
ren werd gepubliceerd in vrijwel de hele
Russische pers. Te midden van de vaak
hoogdravende en mysterieuze ver
klaringen over allerlei ideologische
doelstellingen, muntte de resolutie uit in
eenvoud en helderheid bij de beschrij
ving van een van de meest wijdverbreide
problemen voor de Russische consu
ment.
leters
gege-
zolks-
n 1,3
r hun
n hen
er af-
lome-
<-■ Y
jijifes
I
-Té
iGel-
i liter
Jnge
t. Het
in te-
id in
igen.
I
1
HAARLEM, Grootwinkelcentrum Schalkwijk
AMSTERDAM-Zuid, Apollolaan 83 (hoekBeethovenstraat)
AMSTERDAM-Buitenveldert, Winkelcentrum Gelderlandplein 22
Hilversum Utrecht Groningen Den Haag
Rotterdam Eindhoven
trijfël
