OORLOG MET LIBIË ZAL NIET WORDEN UITGEBUIT
1
Ethiopië wijzigt legertop
en beschuldigt Somalië
Sri Lanka 20 doden
Kissinger: Goede hoop op
Geneve
I
Londen en Washington
f
RASSENRELLEN IN CHICAGO
Bij politiek geweld op
Gezamenlijk voorstel
inzake Rhodesië
Ij
■O
MA
Man aangehouden
op verdenking
brandstichting
EXAMENBOEKEN
Britse communist
aangehouden na
terugkeer uit DDR
SLIJTAGESLAG
Radar
Ronald Augustin weer
25.000 WEG
in hongerstaking
Moezorewa
Nieuwe premier kondigt maatregelen aan
ONDERDAK
Reacties op voorstellen Menachim Begin
Verontwaardiging
Hl
2
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 7
JULI
2 5
MAANDAG
1
door Nico Scheepmaker
tril
i-tv
gen
brk
PLO
F-16
tiek
iten
rdag
nnen
1 hun
jezet.
ti het
irbei-
1, de
Pjotr
n de
Igie
len
4
'ijs
'•i
(Van onze redacteur in Israel)
JERUZALEM. Israel heeft Egypte laten weten de huidige crisis
tussen Egypte en Libië niet te zullen uitbuiten. Israel is in geen geval
van plan het troepenscheidingsakkoord met Egypte te schenden. Aldus
meldt het Israëlische dagblad Jediot Achronot. Hiermee probeert
Israel Egypte in de gelegenheid te stellen haar troepenmacht aan haar
westgrens met Libië te versterken en eventueel eenheden te verplaat
sen van de grens met Israel naar de grens met Libië.
trijfël
9t
In Eritrea bezetten vrij-
Moezorewa’s plan voorziet in:
Bij zijn terugkeer in Londen verklaarde
Vorige week vertelde ik dat een béétje
bibliotheek meer dan één examplaar van
veelgevraagde boeken voorhanden heeft.
De Stadsbibliotheek van Haarlem bijvoor
beeld heeft 66 exemplaren van Het Bittere
Kruid van Marga Minco, en 55 exemplaren
van Max Havelaar van Multatuli. Er wordt
daarbij niet eenzijdig in de richting van de
officiële literatuur ingekocht, ook de
streekroman (12 exx van Immetjeshoeve
van Catalijn Claes) en de leeslectuur (21
exx van Help de Dokter Verzuipt van Toon
Kortooms) delen in die massa-inkoop.
want veelgevraagd is veelgevraagd. De
grootste aantallen exemplaren worden
aangeschaft van die boeken die door scho
lieren gevraagd worden ten behoeve van
hun examens. Tussen oktober en mei vind
je van de Max Havelaar geen exemplaar
meer in de kast, maar tussen juni en sep
tember is er nauwelijks een exemplaar
van uitgeleend
Een boek dat altijd is uitgeleend, dat dus
direct weer door iemand wordt meegeno
men zodra het door een ander is terugge
bracht, gaat gemiddeld 25 keer per jaar de
deur uit. Na gemiddeld 100 keer te zijn
uitgeleend is een boek versleten en moet
het worden vervangen. In de tussentijd is
het dan wel al een keer opnieuw gebonden.
Bij de hoofdbibliotheek van Haarlem
staan 15.000 lezers van boven de 14 jaar
ingeschreven. Directeur Van Dijk: „Ver
schijnt er een nieuwe Wolkers of Hermans
dan mogen we daar toch zeker 1000 geïnte
resseerden voor verwachten. Schaffen wij
er 10 exemplaren van aan (de middelen
zijn en blijven beperkt), dan scoren deze 10
boeken in een jaar 250 uitleningen bij 25
uitleningen per boek per jaar. Dat bete
kent dat de laatste geïnteresseerde vier
jaar moet wachten voor hij aan de beurt is!
En voor de bibliotheek betekent het, dat de
genoemde exemplaren na vier jaar is 4 x
25 is 100 uitleningen versleten zijn en door
andere moeten worden vervangen.
Bij de stadsbibliotheek inclusief de vijf
filialen staan in totaal 45.000 lezers inge
schreven (kinderen, halfvolwassenen en
volwassenen), die met elkaar 2 miljoen
boeken per jaar lenen. De bibliotheek bezit
ruim 400.000 boeken, dus ieder boek wordt
gemiddeld 5 keer per jaar uitgeleend. Om
dat een boek voor volwassenen gemiddeld
100 keer meegaat maar een jeugdboek
aanzienlijk korter, kan gesteld worden dat
elk boek in materieel opzicht gemiddeld
80 uitleningen kan doorstaan. Delen we
dit op de 2 miljoen leningen per jaar, dan
blijkt daaruit dat alleen al uit een oogpunt
van slijtage per jaar zo’n 25.000 boeken uit
de roulatie moeten worden genomen. Een
groot deel van de boeken moet echter al
ver vóór die 80e uitlening verwijderd wor
den, omdat hun inhoud verouderd is.
Technische boeken verouderen bijvoor
beeld snel, en een belastinggids gaat niet
langer dan één of twee jaar mee.
Wat gebeurt er met die 25.000 boeken,
die niet langer mee kunnen? De boeken die
tot de draad toe versleten zijn gaan inder
daad naar het oud papier. Voor boeken die
verouderd zijn, maar nog wel intact, wordt
een goed onderdak gezocht: boeken over
het 19e eeuwse katholicisme bijvoorbeeld,
gaan naar het RK Documentatiecentrum
in Nijmegen. De Haarlemse Stadsbiblio
theek is bovendien, in tegenstelling tot veel
andere uitleenbibliotheken, een „bewaar
bibliotheek”, waarin meer boeken gehand
haafd kunnen worden dan elders, maar als
een boek desondanks niet langer van bete
kenis voor de bibliotheek wordt geacht,
gaat het soms naar de Universiteitsbiblio
theek in Amsterdam. Afgedankte boeken
worden niet verkocht aan antiquariaten;
als ze goed genoeg zijn voor een antiquari
aat, dan zijn ze ook nog goed genoeg voor
de bibliotheek.
Omgekeerd wordt in antiquariaten en
veilingen wel gespeurd naar mogelijke
aanvullingen van de eigen voorraad. Maar
dat vraagt vaak te grote financiële offers.
Neem bijvoorbeeld het zo invloedrijke,
vooroorlogse literaire tijdschrift „Forum”.
Dat had 200 abonnees. De weinige comple
te jaargangen die de bibliotheek gehaald
hebben zijn langzamerhand versleten (of
ze zijn incompleet, er is uit geknipt, etcete
ra), en als er dan al eens 4 complete jaar
gangen antiquarisch worden aangeboden,
kosten die duizenden guldens en zijn daar
door onbetaalbaar voor een bibliotheek.
ische
lerpe
blad
>r de
olgen
igen”
s Sta-
imoe-
De Israëlische woordvoerder van bui
tenlandse zaken in Jeruzalem weigerde
gisteren het bericht te bevestigen of te
ontkennen. Wel verklaarde hij dat, als het
bericht waar mocht zijn, het diploma
tieke contact via de Verenigde Staten
Het nachtelijk uitgaansverbod dat juist
zondagochtend was opgeheven, werd weer
ingesteld voor zes provincies. Voorts werd
bepaald dat in het gehele land de café's
voor twee dagen dicht moeten. Openbare
manifestaties mogen alleen met toestem
ming van de politie plaats vinden.
COLOMBO (Reuter). De nieuwe pre
mier van Sri Lanka (het vroegere Ceylon),
de 70-jarige Jayewardene, heeft zondag
een reeks maatregelen aangekondigd, die
een einde moeten maken aan het politieke
geweld van de afgelopen dagen waarbij
tot dusver 20 mensen zijn omgekomen.
Bij de verkiezingen van donderdag be
haalde de partij van de nieuwe premier
139 van de 166 zetels die op het spel ston
den. De vrijheidspartij van mevrouw Ban-
daranaike kreeg niet meer dan acht zetels.
De verslagen eerste-minister noemde de
benoemd voor de 300.000
leden tellende volksmilitie.
heeft plaatsgevonden, zoals gebruikelijk.
Naar alle waarschijnlijkheid heeft de Is
raëlische ambassade in New Vork het
State Department op de hoogte gesteld
van Israels houding. Vervolgens hebben
de Amerikanen de boodschap aan de
Egyptenaren doorgegeven.
Overigens hebben zowel de Syrische president, Assad,
als koning Hoessein van Jordanië verklaard dat de voor
stellen van premier Begin in het geheel geen vredesplan
kunnen worden genoemd.
Het Amerikaanse tijdschrift Newsweek had beide lei
ders gevraagd of Israels gemelde plan voor een terugtrek
king in de Sinaï, een beperktere terugtrekking in de Golan
en een semi-autonome westelijke Jordaan-oever die ver-
uitslag een „tijdelijke terugslag” voor haar
partij.
NEW YORK (Reuter, AFP). De Amerikaanse oud-
minister van buitenlandse zaken Henry Kissinger heeft
zondag verklaard dat hij goede hoop had dat na de
voorstellen van de Israëlische premier, Menachem Be
gin, de Geneefse vredesconferentie inzake het Midden
oosten zou kun worden hervat. Hij zei dit na een gesprek
van een uur met Begin die om het onderhoud had
verzocht.
heidsstrijders de hele pro
vincie, met uitzondering
van de provinciale hoofd
stad Asmara en enkele an
dere steden. Addis Abeba
heeft herhaaldelijk Soedan
ervan beschuldigd de Eri-
trese opstandelingen bij te
staan.
HANNOVER (DPA). De 27-jarige Ne
derlander Ronald Augustin, die in de ge
vangenis van Hannover een straf van zes
jaar uitzit, is weer in hongerstaking. Hij
wil overgebracht worden naar de gevange
nis in Stuttgart, waar zijn geestverwanten
van de Baader-Meinhofgroep gevangen
zitten, maar de gevangenisleiding heeft
zijn verzoek afgewezen.
Augustin gebruikt wel vloeibaar voed
sel. In het voorjaar heeft hij al eens een
hongerstaking van drie weken gehouden,
toen bekend werd dat in de gevangenis
van Stuttgart gesprekken tussen gedeti
neerden en hun advocaten werden afge
luisterd.
NEW HAVEN, Connecticut (AFP). De
politie heeft zaterdag in Waterbury in Con
necticut een 27-jarige man aangehouden
op verdenking van het in brand steken,
vrijdag, van het huis waarin zijn schoon
zuster, haar zeven kinderen en een neefje
om het leven kwamen.
Premier Begin heeft zondag in een vraaggesprek voor
de Amerikaanse televisie opnieuw deelneming van de
Palestijnse bevrijdingsorganisatie aan de conferentie van
Genève uitgesloten. „Maar van de Jordaanse delegatie
kunnen Palestijnse Arabieren deel uitmaken. Wij zullen
hen niet fouilleren op zoek naar geloofsbrieven”.
„Maar als Egypte, Syrië of Jordanië erbij blijven dat een
Geneefse conferentie niet zonder de PLO kan worden
gehouden, dan zou het mogelijk kunnen zijn een reeks
bilaterale vredesbesprekingen onder auspiciën van de
V.S. te houden”.
Begin zei dat bij vredesbesprekingen, in Genève of in
bonden zou zijn met Jordanië, een basis voor vrede zou
kunnen vormen.
ter tot elkaar heeft gebracht. Hetgeen al
thans voorlopig Sadats positie versterkt.
Dit is het resultaat van de zaterdag
geëindigde besprekingen tussen de Britse
minister van buitenlandse zaken David
Owen en de Amerikaanse president Jim
my Carter en Owens Amerikaanse ambt
genoot, Cyrus Vance.
De denkbeelden van de V.S. en Enge
land zullen nu op papier gezet worden en
vervolgens worden overhandigd aan de bij
het Rhodesische vraagstuk betrokken par
tijen.
Owen en Vance maakten zaterdag dui
delijk dat het hier een laatste poging van
de twee landen betreft, een vreedzame
oplossing voor de kwestie te bewerkstelli
gen. Zij lieten voorts doorschemeren be
reid te zijn de Rhodesische regering nog op
enkele punten tegemoet te willen komen,
maar niet op het punt van het algemeen
kiesrecht zonder onderscheid van huids
kleur.
gemengde commissies, over alles onderhandeld zou kun
nen worden, ofschoon hij in redevoeringen tot Ameri
kaanse joodse leiders in de afgelopen week duidelijk
maakte dat Israel niet kan terugkeren tot zijn grenzen van
voor de juni-oorlog van 1967.
De V.S. zouden echter het verzoek van Israel hebben
afgewezen om dit toestel ook in eigen land te mogen
bouwen.
hun verontwaardiging uitgesproken over
de Arabische broederoorlog.
Ook worden handtekeningen verzameld
met de bedoeling petities te sturen aan de
Arabische leiders met het verzoek de vij
andelijkheden te staken ten bate van de
Arabische zaak. Dit laatste is een duidelij
ke aanwijzing dat men op de westelijke
oever bevreesd is dat de huidige inciden
ten de aandacht afleiden van de Palestijn
se zaak.
Owen dat hij en Vance van plan zijn op 11
of 12 augustus in Londen verdere bespre
kingen te voeren. „Wij zullen dan bekijken
wanneer wij onze .voorstellen zullen in
dienen”.
Deze commissie moet onmiddellijk bij
een komen en binnen drie maanden een
grondwet opstellen.
De grondwet moet voor januari 1978
zijn goedgekeurd, waarna rond maart
1978 algemene verkiezingen worden ge
houden.
De Afrikaanse nationalistische leider
bisschop Abel Moezorewa heeft zaterdag
een nieuw plan gelanceerd om in Rhodesië
een Afrikaans meerderheidsbewind tot
stand te brengen op basis van algemeen
kiesrecht. Zijn Verenigde Afrikaanse Na
tionale Raad (UANC) wil niet afwachten
totdat Engeland de knoop doorhakt, of
totdat premier Ian Smith in eigen huis
orde op zaken heeft gesteld in de voor 31
augustus aangekondigde algemene ver
kiezingen.
ADDIS ABEBA (UPI).
De Ethiopische machtheb
bers hebben gisteren een
wijziging bekendgemaakt
van de top van het Ethiopi
sche leger. Volgens waar
nemers is de stap bedoeld
om een einde te maken aan
de militaire crisis waarin
het land is gedompeld in
een poging definitief af te
rekenen met opstandelin
gen in het zuid-oosten en
de noordelijke provincie
Etritrea.
De Arabisch-talige dagbladen die op de
bezette westelijke oever en in Oost-Jeruza-
lem verschijnen, riepen zondag op tot een
staakt-het-vuren tussen Egypte en Libië.
Belangrijke persoonlijkheden en honder
den burgers uit de bezette gebieden heb
ben de redacties van de kranten gebeld en
stad
snge-
zezen
an de
stad
door
«ster
meer
e van
■bben
stich-
een
leeft
een-
ach-
:ene-
>ond
dijk
agen
•ant-
be-
iood
-ting
ver-
apan
van
het
i To-
'illen
twin-
nnen
>men
lucht
n tot
n als
t van
1 On-
n de
jpen,
arna-
■ilijk-
nder-
i fos-
kun-
over-
zijn
aen-
7.S.)
ten.
die
den
De-
em-
uzie
nge-
oog
ans-
stof
als
een
een
ids-
ude
lan-
5 Op
ver-
is,
it ze
oog
1.
Daarnaast zijn er ook politieke aspecten
aan de zaak die voor Israel van belang zijn.
De Libische infiltraties in Egypte hadden
tot doel een wig te drijven tussen Sadat en
het Leger, om daardoor Sadat ten val te
brengen. Het leger neemt een meer extre
me houding in ten aanzien van Israel dan
Sadat. Israëlische waarnemers zijn van
mening dat Libië er tot nu toe niet in is
geslaagd deze wig te drijven en dat de
verheviging van het conflict van de laatste
week vooralsnog het leger en Sadat dich-
Van goedingelichte regeringszijde in Washington is ver
nomen dat de V.S. in principe besloten hebben Israel
straaljagers van het type F-16 te leveren. Over het aantal
zou men nog niet tot overeenstemming zijn gekomen.
Israel wil er ongeveer 250 hebben en een flink deel hiervan
zelf bouwen.
De nieuwe minister-president beloofde
bij zijn ambtsaanvaarding dat Sri Lanka
na bijna zes jaar uitzonderingstoestand
weer een democratie zal worden, waarin
de rechten van de mens zullen worden
geëerbiedigd en de perscensuur wordt af
geschaft.
De enige overlevende van het drama is
de vader van het gezin, Fred Baudouin, die
niet thuis was, omdat hij nachtdienst had.
De omgekomen vrouw, Cheryl Baudouin,
was 29 jaar, de kinderen varieerden in
leeftijd van 4 tot 12 jaar. Enkelen waren
geboeid en gekneveld.
De doden vielen bij botsingen tussen
aanhangers van de Verenigde Nationale
Partij van Jayewardene en medestanders
van de verslagen mevrouw Bandaranaike.
Onder de slachtoffers bevond zich een
meisje dat met kapmessen werd gedood.
Ook werden talrijke woonhuizen en win
kels vernield.
Premier Jayewardene, die donderdag
bij de eerste algemene verkiezingen sinds
zeven jaar een overweldigende overwin
ning behaalde, deed evenals zijn voor
gangster, mevrouw Bandaranaike, een be
roep op de bevolking om zo spoedig moge
lijk tot herstel van orde en rust te komen.
era-
ge-
lum
De
opa
eer-
me-
oot-
zal
ipe-
aen-
De Martin Luther King Jr. Movement
Coalition had zaterdag in Chicago een
protestmars georganiseerd, die had
moeten eindigen in het alleen voor
blanke inwoners bestemde stadsdeel
Marquette Park. De politie hield de
demonstranten echter aan de grens van
dit gebied tegen, wat tot hevige rellen
en verdere demonstraties leidde.
Zondag deden de Ethio
pische machthebbers op
nieuw een felle uitval naar
Somalië, dat met geregelde
troepen de rebellen in de
Ogaden zou bijstaan. „De
Somalische regering heeft
met behulp van tanks,
vliegtuigen en zware artil
lerie het grootste deel van
de Ogaden bezet”, zo meld
de de Ethiopische radio”.
De Zuidafrikaanse mijngigant „Anglo-
American Mining Corporation” heeft de
exploratiewerkzaamheden in Rhodesië
stopgezet, vanwege het toenemend oor
logsgevaar, zo heeft de onderneming zater
dag in Johannesburg bekendgemaakt.
De strijd die op het ogen
blik in het land woedt is
ongekend hevig, en kan
volgens velen op een neder
laag uitdraaien voor de
machthebbers in Addis
Abeba. In de zuidoostelijke
Ogaden hebben 3.000 guer-
rillaros van het Westsoma-
lische Bevrijdingsfront in
de laatste twee maanden
ongeveer 60 precent van
het land in bezit genomen
en daarbij ondermeer de
vitale spoorweg tussen Ad
dis Abeba en Djiboeti afge
sneden.
De diplomaten in Washington zagen vol
gens waarnemers een mogelijke onderlin
ge strijd tussen de verschillende zwarte
bevrijdingsbewegingen gedurende een
overgangsperiode, als een van de belang
rijkste bedreigingen van de vrede. Daar
om zullen de V.S. en Engeland waarschijn
lijk aandringen op het zenden van een
vredesmacht van de Verenigde Naties
naar Rhodesië in de overgangsfase.
Een constitutionele commissie, be
staande uit vertegenwoordigers van de
UANC, Engeland en de Rhodesische rege
ring, onder voorzitterschap van een voor
aanstaand grondwetsgeleerde die voor al
le partijen aanvaardbaar is.
De Ethiopische radio zei
dat de vier geregelde Ethio
pische legerdivisies elk een
nieuwe commandant heb
ben gekregen en dat voorts
twee commandanten zijn
LONDEN (Reuter) De communisti
sche hoofdredacteur van het blad van de
Britse mijnwerkers in Yorkshire, Maurice
Jones, is zondag op de Londense luchtha-
ven Heathrow aangehouden, nadat hij was
teruggekeerd uit Oost-Duitsland waar
heen hij op 27 juni met zijn gezin was
uitgeweken.
De 33-jarige Jones was vier weken gele
den naar de DDR gereisd, omdat zijn gezin
naar zijn zeggen was bedreigd door de
Britse politie, nadat hij zelf bij demonstra
ties bij het Londense fotobedrijf Grun-
wick was aangehouden.
Hij werd ervan beschuldigd bij zijn ar
restatie de politie te hebben beledigd. Bij
zijn voorgeleiding was hij echter op borg
tocht vrijgelaten. Volgens de politie hield
zijn arrestatie op Heathrow verband met
het feit, dat hij niet voor de rechter was
verschenen toen zijn zaak aan de orde
kwam.
Jones was ervan afgebracht politiek
asiel in de DDR te vragen. Volgens het
Oostduitse persbureau ADN had Jones al
een dergelijk verzoek ingediend en was
deze aanvrage in behandeling.
Vólgens de laatste berichten is het nu
echter juist Egypte dat een deel van deze
Russische zendingen heeft vernietigd. Zo
zou de Egyptische luchtmacht vliegtuigba-
sis in Libië hebben gebombardeerd en
daarbij een groot aantal vliegtuigen heb
ben getroffen. Ook is er sprake van dat
Egypte een radarinstallatie heeft ver
nietigd. Deze radarinstallatie, die een jaar
geleden in Libië is opgezet, voorzag de
Sovjet-Unie van informatie over de activi
teiten van de NAVO en van de Verenigde
Staten in het Middellandse-Zeegebied. Als
zodanig zou dit radarstation ook van be
lang zijn in het geval van een eventueel
uitbreken van oorlog tussen Israel en haar
Arabische buren.
Uit welingelichte bronnen werd verno
men dat Egypte inderdaad al enkele een
heden naar de grens met Libië heeft over
gebracht. Een verklaring voor deze Israëli
sche houding in het Egyptische conflict is
niet moeilijk te vinden. In de eerste plaats
garandeert de spanning aan de Libisch-
Egyptische grens rust aan de igrens. Daar
naast was Israel vrij verontrust over de
grote hoeveelheid wapens, en vooral mo
derne Russische militaire apparatuur die
Libië de laatste drie jaar vanuit de Sovjet-
Unie heeft ontvangen. In een eventueel
Arabisch-Israelische oorlog zou Libië ze
ker gebruik maken van deze militaire
voorzieningen.
WASHINGTON-SALISBURY (DPA,
UPI, Reuter). De Verenigde Staten en
Engeland zijn van mening dat alleen de
invoering van een algemeen kiesrecht de
mogelijkheid biedt het Rhodesische
vraagstuk op vreedzame wijze op te los
sen. Alle andere voorstellen wijzen de
twee landen resoluut van de hand.
Israel stelt Egypte gerust
