5
achterstand
DOPING-REL
DEVALUEERDE
TOUR-FINALE
Didi Thurau:
geen zwaar
programma
Thevenet: acht
keer de Tour
Kuiper: halve
kilometer
I
i
i
1
cl
)P
•pij
Ay
■1
Remmende factoren
Kuiper sterk
Geroddel
Ocana faalde
Opheldering
;c
Sant-
Ontkenning
19 7 7
MAANDAG
2 5
JULI
9
SPORT
i:
n de
.60
023-
trdere
joede
<3
V
foor
ROER
n
r -
Tour’77: ronde van
behoudende tactiek
SPOffflEF
I
im,
Hennie Kuiper: „zo’n kans op overwinning krijg ik waarschijnlijk nooit meer”.
te 3»
Eddy Merckx tijdperk voorbij
•(Van onze speciale verslaggever)
PARIJS. De vierenzestigste Ronde
van Frankrijk eindigde in een vergiftigde
sfeer. In een verstikkend klimaat van
insinuaties, roddelcampagnes en dreige
menten. De eindfase van deze Tour ging
geheel schuil achter het grauwe decor van
gemarchandeer met sportiviteit, en met
belangen die de commercie en de promo
tion raakten. Het gemanipuleer achter de
schermen tastte niet alleen de humane
waarde van een mondiaal vermaarde
sportmanifestatie aan, maar bovendien
de jarenlange relatie tussen de twee Tour-
directeuren Jacques Goddet en Felix
Levitan.
Na de door Zoetemelk gewonnen berg-
tijdrit Morzine-Avoriaz zweeg de stem van
Levitan, die tot dan toe elke dag in de
microfoon van Radio Tour trots meldde
dat de dopingcontroles negatieve resulta
ten hadden opgeleverd, betreffende dit
delicate onderwerp opeens in alle talen.
Het viel in eerste instantie nauwelijks op.
Tot het moment waarop de eerste geruch
ten door de vermoeide karavaan circuleer
den. Praatjes, die de renners verdacht
maakten. Achterbaks gefluister dat de in
tegriteit van Tourrijders en officials aan
tastte. Groeiend geroddel dat tot een esca
latie moest leiden.
In de marge van de door een dopingwet
vol hiaten veroordeelden - de Spanjaarden
Antonio Menendez en Luis Ocana, de Por
tugezen Fernando Mendez en Joaquim
Agostinho, de Nederlander Joop Zoete
melk en wellicht ook nog de eerder schul
dig bevonden Spanjaard Sebastian Pozo -
ging gisteravond de huldiging van Tour
winnaar Bernard Thevenet door burge
meester Jacques Chirac van Parijs in dich
te nevels van onzekerheid schuil.
Zoetemelk: „Ik wist niet wat ik hoorde.
Ik positief? Dat was onmogelijk. Ik be
greep er niets van. Ik werd woedend, maar
dat hielp niets. Het was me een compleet
raadsel. Ik heb niets met opzet ingenomen.
En stel nou dat ik dat gewild had, dan had
ik zeker geen pemoline genomen. Dat is
het stimul uit België, waar in het voorjaar
Maertens en Merckx voor gestraft werden.
Voor de Tour begon maakte Levitan be
kend, dat dit product inmiddels ook in
Frankrijk opgespoord kon worden. Ik wist
dat. In zo’n geval ga ik toch niet de góden
verzoeken?”
De veroordeling van Zoetemelk nam de
twijfels niet weg. „En de anderen dan?”,
riep Zoetemelks ploegleider Louis Caput
witheet uit. De anderen. Hun namen ble
ven de gehele zaterdagavond en een groot
gedeelte van de zondag als het zwaard van
Damocles boven de uitgedunde Tourkara
vaan hangen. De anderen. Namen werden
openlijk genoemd. Identiteitsaanduidin-
gen zonder een zweem van absolute zeker
heid. Beschuldigingen die de sinds zater
dagmorgen met zijn co-directeur Jacques
Goddet in onmin levende Felix Levitan
woedend deed uitroepen: „Men wil de
wielersport kapot maken”. Zijn gehoor
reageerde unaniem: „Geen flauwekul, zeg
ons eindelijk waar we aan toe zijn.
Om dertien minuten over vier zondag
middag verscheen Jean Court in de ergens
aan de Champs Elysees in een tent inge-
richte perszaal. Terwijl het geratel van
schrijfmachines en telexen als op com
mando wegstierf en andere verslaggevers
hun telefoonverbindingen onderbraken,
klom monsieur Court op een stoel en
schreeuwde: „Mijne heren, de renners Me
nendez, Mendes, Agostinho en Ocana zijn
na contra-expertise schuldig bevonden
aan het gebruik van doping. Zij worden in
de betreffende etappe-uitslag gedeklas-
seerd. In het algemeen klassement wor
den zij tien minuten achteruitgezet en
beboet met duizend Zwitserse francs en
een schorsing van een maand voorwaar
delijk.”
Het verdict, de uitspraak van de inter
nationale jury, was gevallen. De veroor
deelden waren bekend.
dsen
2,92
3,10
9,02
5,72
8,25
3,30
6,06
De acht ronden van Frankrijk van Ber
nard Thevenet verliepen als volgt: 1970:
Op het laatste moment deelnemer als in
valler voor de Belg Brack©, Winnaar van
Pyrenënrit over Tourmalet, 35e eindklas
sement. 1971: winnaar Alpenetappe, 4e in
eindklassement. 1972: winnaar Vogezene-
tappe en rit over Ment Ventoux, 9e in
eindklassement, mede door valpartij. 1973:
winnaar Alpenetappe plus laatste rit, 2e in
eindklassement. 1974: uitgevallen in elfde
etappe. 1975: winnaar twee bergetappes,
le in eindklassement voor Merckx. 1976:
De reglementaire straffen van de inter
nationale wielerfederatie (UCI) die op
Joop Zoetemelk van toepassing werden:
Een voorwaardelijke schorsing van een
maand;
Een boete van 1000 Zwitserse franken,
ongeveer 1000 gulden;
Terugplaatsing naar de laatste plaats in
het klassement van de betreffende rit;
Tien minuten straftijd in het algemeen
klassement.
Dit had tot gevolg dat Zoetemelk van de
vijfde naar de achtste plaats terugviel in
het algemeen klassement.
Joop Zoetemelk: doping-reglement over
treden
Thévenet de winnaar, Kuiper de „ver
liezer” en alle andere opvallende figu
ren van het aanvankelijk honderd man
sterke peloton zochten weliswaar min
der de frontlinie op dan de Tourhistorie
zou willen, maar hun prestaties waren
er niet minder om.
Evenzeer was de kritiek begrijpelijk
op het feit dat de karavaan na twee
dagen reeds over de toppen van de
Pyreneeën werd gedreven. Het klasse
ment werd immers na deze tocht over
de cols d’Aspin, Tourmalet en Aubis-
que voor een groot deel bepaald. En
alsof dit alles nog niet genoeg was om
de behoudende taktiek in de hand te
werken, werd er ook nog in de eerste
Tourweek een individuele tijdrit over
30 km verreden. Bij voorbaat stond
vast dat in de gegeven omstandigheden
consolidatie voorlopig belangrijker zou
zijn dan aanvallen.
Toch drukten deze feiten zwaar op
het totaalbeeld van de Tour. Zij moch
ten Thévenet en diens grootste concur
rent desondanks niet persoonlijk wor
den aangewreven. Want onafhankelijk
van het koersverloop en de geruchten
stroom was de uitslag een weerspiege
ling van facetten die de wielersport tot
een boeiend geheel kunnen maken.
de huidige wielerconstellatie. Het was
allerminst een specialiteit van Theve
net. Wie was dan immers wel de grote
avonturier en vechter temidden van de
voornaamste prijswinnaars?
Deze feiten waren, aldus Kuiper, in
herent aan het fenomeen Tour. Zij ble
ken overigens van grote betekenis. In
de ogen van Kuiper waren ze deson
danks niet beslissend. Kuiper: „Een
Tourklassement wordt bepaald door
veel factoren. De belangrijkste daar
van zijn een grote vorm en een goede
gezondheid. Alles wat je in de winter
maanden doet of laat in verband met de
Ronde van Frankrijk is van grote bete
kenis”.
haven”, aldus de 28-jarige Raleigh-
coureur.
IM ma-
(Van onze speciale verslaggever)
PARUS. Vijfde in het eindklasse
ment, langer dan twee weken drager van
de gele trui en bovendien vijf keer etappe-
winnaar, maakten van Didi Thurau een
bijzonder opvallende Tourdebutant. „Ik
heb inderdaad alle reden om tevreden te
zijn”, aldus de 22-jarige coureur uit
Frankfurt. „Toen ik in Fleuranee van
start ging, had ik nooit kunnen dromen
dat ik zoveel successen zou behalen. Mijn
hoofddoel was een plaats bij de eerste
tien in het eindklassement. Die hoop is
bewaarheid”.
volkomen ontluisterd in Pyreneën. Uitge
vallen in 17e etappe. 1977; Regelmatig tij
dens de gehele ronde. Winnaar beslissende
tijdrit in Dijon, voor de tweede keer eerste
in eindklassement.
storln-
in de
biedt
neneu-
an.
15,10
14,00
16,50
13,50
10,00
1,65
18,30
13,50
6,80
14,20
10,90
74,00
51,00
32,00
79,00
57.50
52,00
44,80
30,60e
52,00e
31,00
13,30
33,30
35,00
83,00
65.50e
67,50
61,50
50,50
64,00
66,50
51,40
174,00
51,50
58,00
84.50
70,20
32,40
41,50
.38,50
33,00
56,00
100,60
74,50d
68,50
2,20
64.00
139,50
159,00
73,20f
199,00
74,70
66,00e
169,00
147,00
35.00
165.00
91,50
90,50
59,50
32,80
117,00
110,00
67,00f
72,70
229,OOf
39,00
122,50
132,30
140,00
72,00
52,10
52,60
228,00
480,00
131,00
91,50
432,50
erd
iyi
189,50
6,55
6,30
(Van onze speciale verslaggever)
PARIJS. Bernard Thévenet
bracht miljoenen Fransen in feest
stemming. Voor de tweede keer im
mers werd de Tour de France door de
29-jarige coureur uit de Peugeot-ploeg
gewonnen. Dat gaf apart cachet aan
zijn zege. Het afsluitend criterium op
de Champs Elysees was dan ook meer
dan alleen maar de laatste etappe van
's werelds grootste wielerevenement.
Het spektakelstuk in het hart van de
metropool moest tevens gezien worden
als het begin van een zegetocht naar
tientallen baan- en criteriumcontrac-
ten. Aan het feit dat de overwinning
van Thévenet tot stand kwam na
slechts sporadisch heroïsche strijd
ging het Franse publiek voorbij. De
massa had een idool uit eigen land om
toe te juichen. Dat was voorlopig
voldoende. De analyse van de monster-
tocht over bijna vier weken, maar bo
vendien een scala van dopinggeruch-
ten en -gevallen was voor het publiek
in Parijs van ondergeschikt belang.
Ploegleider Cyrille Guimard reageerde
als eerste. Hij verzocht de voorzitter van
de internationale jury, de Fransman Jean
Court, met klem klaarheid te scheppen.
„Deel ons de resultaten van de controle op
het gebruik van doping na Morzine-Avori
az mee”, vroeg hij. De heer Court ant
woordde ijzig: „Ik ben niet verplicht u er
van in kennis te stellen”. Een andere chef
d’équipe, Raphael Geminiani, liep vuur
rood aan. Hij dreigde: „Dan trek ik mijn
renners terug. Dan zal Parijs Eddy
Merckx en de zijnen niet zien rijden”.
Henri Anglade (Lejeune-BP), Giancarlo
Ferretti (Bianchi-Campagnolo) en Florent
van Vaerenbergh (Frisol) schaarden zich
achter Fiat-chef Geminiani.
Joop Zoetemelk, die zich zonder zorgen
gedurende meer dan tien jaar naar zo’n
150 dopingcontroles had begeven, was
zich toen hij van de wedstrijdcommissa-
rissen hoorde dat de eerste dopingtest
sporen van pemoline openbaarde, enorm
geschrokken.
Het dreigement sorteerde effect. Die
avond in Versailles, in de per traditie la
waaierige perszaal, stelde men de journa
listen een communiqué in het vooruitzicht.
De officiële mededeling veroordeelde
Joop Zoetemelk, de inmiddels als favoriet
gedegradeerde kopman van Miko-Mercier.
Contra-expertise van zijn na de tijdrit
Morzine-Avorias afgenomen urine, een in
Parijs gehouden tegenonderzoek in het
bijzijn van de Franse bondsarts Bocourt,
de uit Nijmegen overgekomen drs. Kete
laars, ploegdokter Fucs en Zoetemelks
echtgenote Fran<?oise, had een positief re
sultaat opgeleverd.
Tekort schoot ook (in zijn totaliteit)
de Frisol-formatie. Daaraan konden de
etappe-overwinningen van Jan Raas,
Fedor den Hertog en Paul Wellens niet
alles veranderen, hoe onwaarschijn
lijk dan ook. De nooit in positieve zin
opvallende Luis Ocana, behalve dan
bij een van de vele dopingcontroles,
alsmede de constatering dat slechts
drie Frisol-rijders de Champs Elysées
bereikten, wierpen een schaduw op de
dagsuccessen.
Deze verwachtingen waren trou
wens even groot als de nuchtere con
statering dat het tijdperk-Eddy
Merckx definitief voorbij bleek te zijn.
De Tour de France bleek en bleef,
ondanks alles, een monstertocht waar
in slechts hij voor wie alles meezit,
naar het hoogste kan grijpen. Leeftijd,
vorm, ploegensterkte en het geluk niet
het laatst.
momenten die de Tourrangschikking
bepaalden, was een logisch gevolg van
Daarom mocht de eindoverwinning
van Bernard Thevenet geen mindere
waardering krijgen dan zo’n Tourzege
verdiende. De afwachtende houding,
het meegaan met concurrenten en ten-
slotte het toeslaan tijdens spaarzame
„De Alpen moeten het doen”. Zo re
deneerden de coureurs. Zo redeneer
den vooral ook de teamleiders en
-managers. De beslissende strijd werd
inderdaad in een of twee etappes uitge-
I vochten. Dat na de slag in de bergtijdrit
I naar Avoriaz en vervolgens in de zware
Alpenetappe nog hoop was op een wij
ziging in het klassement, via een tijdrit
I over 50 kilometer, was begrijpelijk. Het
gevecht met het horloge als scherprech
ter bevestigde evenwel de eenmaal ver
overde posities.
In de strijd over ruim vierduizend
kilometer was de rol van de Neder
landse coureurs desondanks groot. De
rol was vooral groot in positieve zin,
dankzij Hennie Kuiper. Hij leverde de
bevestiging dat hij een serieuze gega
digde is om in de naaste toekomst
Tourwinnaar te worden. „Op mijn
leeftijd mag ik stellen dat ik zeker nog
drie jaar het huidige niveau kan hand-
Niet de etappeplanning door de orga
nisatoren (alhoewel terecht van kritiek
voorzien), maar de structuur van de
moderne wegrensport bepaalde voor
het grootste deel het gehalte van de
Tour 1977. Men zou de proloog een
onding kunnen noemen omdat daarin
per traditie de toonaangevende figuren
hun uitgangsstelling innamen.
„Niettemin houd ik er rekening mee
dat ik wellicht nooit meer zo’n kans
krijg als dit keer”. Kuiper wilde bij
deze woorden niet herinneren aan zijn
opofferende rol ten opzichte van Didi
Thurau in de eerste Pyreneeënetappe.
De jonge Duitser was toen, als drager
van de gele trui, uit het voorste gelid
weggeslagen, maar dankzij de rem
mende houding van Kuiper kon hij de
kloof overbruggen. Evenmin memo
reerde Kuiper zijn verlies van vijftien
seconden in de openingsrit naar het
korte tijd later door de elementen zo
zwaar getroffen Auch.
P ARUS. Het verschil van 48 secon
den tussen Bernard Thevenet, de winnaar
van de ronde van Frankrijk en nummer
twee Hennie Kuiper betekent op de weg
bij een snelheid van 45 kilometer per uur
een marge van 533 meter.
Didi Thurau is door zijn schitterend
Tpurdebuut uiteraard een kasstuk voor
managers en organisatoren geworden. In
chef d’ëquipe Peter Post heeft de jonge
Duitser echter een adviseur die hem weer
houdt van roofbouw in een begrijpelijke
jacht naar het grote geld. „Laat je niet gek
maken”, zei Post reeds voordat de Tourka
ravaan het eindpunt Parijs bereikte.
Thurau heeft deze woorden van zijn
ploegleider ter harte genomen. Hij: „Na
tuurlijk zal ik wel de komende weken veel
criteria rijden. In de zesdaagsen zal men
mij tijdens de komende winter echter wei
nig zien. Hooguit drie of vier van deze
koersen komen op mijn programma. Ik
bepaal zelf mijn keuze. Dat ik sommige
organisatoren in eigen land teleur moet
Stellen, is logisch. Maar mijn toekomst ligt
vooralsnog op de weg. Die zesdaagsen
komen later wel”.
(van een onzer speciale verslaggevers).
PARIJS. Bernard Thevenet, de boe
renzoon uit het Bourgondische dorpje
Saint-Julien, is een klasse-renner die in
acht ronden van Frankrijk onregelmatig
presteerde. Na zijn debuut in 1970 leek hij
vier jaar op de goede weg naar de top,
maar daarna verliep zijn Tourloopbaan
via hoge toppen (twee keer winnaar) en
diepe dalen (twee keer uitgeput uitge
vallen).
Via deze etappe overwinningen
van Raas en Den Hertog kreeg de
totaalrol van Nederland als wielematie
echter grotere betekenis. Daarvoor
zorgden behalve zij en Kuiper ook Ger-
rie Knetemann. Hij behoorde zelfs tot
de zeer weinigen die twee keer het zoet
van de ritoverwinning proefden. Bo
vendien was de eerste plaats van Ra
leigh in het ploegenklassement een be
wijs van kracht. In etappezeges was
Didi Thurau de onbetwiste meester. De
22-jarige Duitser onderstreepte mede
hierdoor dat ook hij tot de kanshebbers
op een toekomstige eindzege behoort.
Tegenover de hoofdrol van Hennie
Kuiper stak de totale prestatie van
Joop Zoetemelk eigenlijk schril af. Dit
kwam niet uitsluitend door zijn verlies
van anderhalve minuut in de negende
etappe tengevolge van een valpartij.
Evenmin was het kwijtraken van de
zege in de bergtijdrit Morzine-Avioraz
wegens overtreding van de dopingwet,
bepalend voor Zoetemelks waardering.
Hij bleek immers ook zonder deze fei
ten (weer) tekort te schieten op momen
ten dat hij naar het geel zou grijpen.
Het is niet het kleinste verschil in de
historie van de Tour. In 1968 bleef de
enige Nederlandse winnaar, Jan Janssen,
de Belg Herman van Springel slechts 38
seconden voer. In 1964 moest Raymond
Poulidor aan zijn rivaal Jacques Anquetil
ook minder dan een minuut toegeven: 55
seconden. Andere geringe verschillen
zijn: in 1966 tussen Lucien Aimar en Jan
Janssen 1 minuut en 7 seconden, in 1957
tussen Roger Walkowiak en Gilbert Bau-
vin 1 minuut en 40 seconden en in 1914
tussen de Belg Philippe Thijs en de Frans
man Henri Pelissier 1 minuut en 40 se
conden.
De ceremonie rond Bernard Thevenet als Tour-winnaar: zijn laatste gele trui uit
handen van Parijs’ burgemeester Jacques Chirac.
A.
