vrii Simonet:
Carter wil
VS leveren Iran
Noorwegen: steun
Carter:
ONDERHANDELINGEN OVER VERBOD OP
KERNPROEVEN STARTEN IN OKTOBER
beperking
olie-invoer
Russische kritiek op
voorlopig geen
radarvliegtuigen
zuidelijk Afrika
voor verzet in
joodse nederzettingen
Egypte en Libië akkoord met troepenscheiding
„Inleidende besprekingen bemoedigend”
„Geen gemakkelijke zaak"
val
MULISCH 50
ties
CARROLL
)ken
Moeilijke zaak
Ook fabricage neutronenbom aangevochten
APE-MAN
trein
dgerd
Joodse nederzettingen
m:
3
19 7 7
JULI
BINNEN- EN BUITENLAND
2 9
VRIJDAG
door Nico Scheepmaker
tenj de grondleggers
WASHINGTON (UPI/Reuter). Op 3 oktober beginnen in Genève
formele onderhandelingen over' een totaal verbod van kernproeven.
De onderhandelingen zijn mogelijk doordat de inleidende besprekin
gen tussen de Verenigde Staten, de Sovjet-Unie en Groot-Brittannië tot
een resultaat hebben geleid dat „voldoende belooft”. Dit heeft de
Amerikaanse president Jimmy Carter gisteren in Washington aange-
kondigd tijdens zijn tweewekelijkse persconferentie.
ingen uit de ZANU-beweging en de ZAPU-groe-
ien van
oevers
lie volg-
BRUSSEL (ANP). Spanje
)S te denkt dat het over zeven a negen
i stu- jaar volledig lid van de EEG kan
onte- zijn. Dat heeft de Spaanse minis
ter van Buitenlandse Zaken, Ore
ja, gistermiddag, op een gezamen-
idst persconferentie met de Bel-
ieten
gische minister van Buitenlandse
Zaken Simonet, in Brussel
gezegd.
-r
trijfël
Spanje denkt binnen tien
jaar lid van de EEG te zijn
De Spaanse premier Suarez zal in de
Ik had al geschreven dat Vladimir Nabo
kov zoniet de uitvinder dan toch de ver
kondiger van de „woordgolf” was, een
woordspelletje waarvan hij in Pale Fire”
(„Bleek Vuur”) een paar voorbeelden gaf.
Ik heb daar toen, te zijner ere en nage
dachtenis, nog een fiks aantal aan toege
voegd.
Vanity Fair zag er meteen een aardige
puzzel met prijzen in en gaf achttien we
ken lang steeds drie opdrachten, met daar
bij het aantal benodigde „links”. De kort
ste van Carroll was van WET (nat) naar
DRY (droog): WET - bet - bey - dey - DRY.
Een van zijn langste was van WINTER
naar SUMMER: WINTER - winner - wan
ner - wander - warder - harder - harper -
hamper - damper - damped - dammed -
dimmed - dimmer - simmer - SUMMER.
Rotter-
Rotter-,
lietrein
)m het
rdvoer-
vissen:
larden-
ie rails;
uit.
eren
>ank
mil-
r en
een
eerd
De troepenscheiding, die bedoeld is om
nieuwe gewelddadige botsingen tussen de
twee Arabische buurstaten te vermijden,
is naar verluidt door de minister van Bui
tenlandse Zaken van Koeweit, sjeik Sa-
vragen voor de EEG aan de ministerraad
voorleggen, zo deelde hij mee.
De Spaanse minister vond dat er be
paald geen sprake behoeft te zijn van een
„pre-lidmaatschap” van Spanje. Voorts
De twee organisaties die daar in aanmer
king komen voor een bijdrage in de strijd
tegen de apartheidspolitiek zijn het ANC
en de PAC. De Zuidafrikaanse klacht dat
men zich mengt in Zuidafrikaanse binnen
landse aangelegenheden werd in Oslo met
een diplomatiek schouderophalen afge
daan. Eveneens werd in het parlement
bah-al-Achmed, voorgesteld aan de presi
denten Sadat van Egypte en Kaddafi van
Libië tijdens Zijn recente bemiddelings-
missie tussen Cairo en Tripoli. Sjeik Al-
Achmed, die woensdagavond in Koeweit
terugkeerde, verklaarde toen dat „in de
loop van de volgende week een akkoord
tussen Egypte en Libië zal worden aange-
kondigd”.
wees hij elke suggestie inzake een „globali
satie” van de onderhandelingen tussen
EEG en de nu inmiddels tot een trio uitge
groeide kandidaten (Griekenland, Portu
gal en Spanje) van de hand. Over een
eventueel NAVO-lidmaatschap zei Oreja
nog dat het zijns inziens verenigbaar zou
zijn met het vorig jaar hernieuwde ak
koord tussen Spanje en de Verenigde
Staten.
Dat de komende uitbreiding van de
EEG geen gemakkelijke zaak is werd
De inforrpatie uit Koeweit komt groten
deels overeen met wat gisteren werd ver
nomen uit Palestijnse bronnen in Cairo.
„We moeten de onderhandelingen met
duidelijkheid beginnen en dat betekent
dat we moeten erkennen dat ze vol voetan
gels en klemmen zullen zitten. Er zijn twee
echte moeilijkheden: de zwakke interne
situatie van de EEG plus het economisch
gewicht en de dimensie van Spanje”, aldus
Simonet. Hij doelde bij dat laatste op de
economische en industriële kracht van
Spanje. De Gemeenschap zal moeten be
zien of ze in staat is verder te integreren. In
ieder geval mag ze niet haar verantwoor
delijkheid voor interne zwakheden afwen
telen op kandidaat-leden, aldus de raads
voorzitter.
De Nederlandse regering verwelkomt
het Spaanse verzoek om toetreding tot de
de Palestijnse leider Jasser Arafat en van
de Algerijnse president Hoeari Boume
dienne.
De minister sprak in Parijs tot verslag
gevers, nadat hij een onderhoud had ge-
De Libische minister van Buitenlandse
Zaken Abdel Salam Poereiki heeft giste
ren naar Egypte uitgehaald met de opmer
king dat Cairo beter zijn economische en
sociale problemen kan oplossen dan zich
te keren tegen een Arabische buur.
sprekken over verkoopvermindering wor
den ook gevoerd met Engeland, Frankrijk
en de Sovjet-Unie. Carter zei: „Ik ben
vastbesloten de neergaande lijn in wapen-
verkopen voort te zetten”. Hij sprak tegen
dat een reeks van nieuwe verkopen aan
Egypte, Soedan en Somalië indruist tegen
de beloften tijdens zijn verkiezingscam
pagne, dat hij dergelijke verschepingen
naar het buitenland zou terugdringen.
De genoemde wapenverkopen zijn vol
gens hem bedoeld als een poging „de con
flicten tot een klein geografisch gebied te
beperken" en de wedloop met de Sovjet-
Unie te verminderen. Een belangrijke
overweging in het verkopen van wapens
ligt volgens Carter „in onze eigen defen
sieve behoeften en in een adekwate verde
diging voor onze bondgenoten”. Na dit
jaar, zo stelde hij, zal er een vermindering
in dergelijke verkopen worden totstandge-
bracht.
Volgens de politieke commentator, Ser
gei Koulik, bewijst het besluit van de rege-
ring-Begin om drie nederzettingen op de
bezette westelijke Jordaanoever te legali
seren, dat het Israel geen ernst is met zijn
voorstellen om met de Arabische landen in
Genève rond de tafel te gaan zitten. Tass
In een speciale verwijzing naar de ver
koop aan Somalië zei het Amerikaanse
staatshoofd: „Het gaat hier om een land
dat tot voor kort onder de vriendsi happe-
lijke invloed van de Sovjet-Unie stond".
Somalië is de laatste maanden (Je Ver-
MOSKOU (AFP). Iedere mogelijk
heid van een vredesregeling in het Mid-
den-Oosten is door de „Israëlische expan
siepolitiek de grond ingeboord”, zo meld
de gisteren het Russische persbureau
Tass.
De Spaanse
minister van
buitenlandse
zaken. Oreja, links
op de foto,
overhandigt de
officiële aanvraag
van Spanje voor
toetreding tot de
EEG aan de Belg
Simonet.
Op een persconferentie verklaarde de
president dat de olie-invoer van de Ver
enigde Staten dit jaar een waarde van
45 miljard dollar zal bereiken. Daaruit
blijkt duidelijk dat besparing van energie
noodzakelijk is. Zonder de invoer van olie
zou de handelsbalans van de Verenigde
Staten dit jaar een overschot van 20 mil
jard dollar vertonen. Zoals de zaken er nu
voorstaan, verwacht de president op de
handelsbalans van de Verenigde Staten dit
jaar een tekort van ongeveer 25 miljard
dollar. De president zag niet welke maatre
gelen de Verenigde Staten nog meer kun
nen nemen om de invoer van olie tegen te
gaan dan de voorstellen die het Congres
gaat behandelen.
ehigde Staten beter gezind, terwijl de
Russen Amerika hebben vervangen als
belangrijkste bondgenoot van het naburi
ge Ethiopië. Somalië en Ethiopië zijn in
een verwoed grensconflict gewikkeld.
even aangestipt door de Belgische minis
ter Henri Simonet.
Het blijkt dat Carroll de „doublet” in een
brief aan het tijdschrift „Vanity Fair” van
omstreeks maar 1879 heeft geïntrodu
ceerd, met als voorbeeld HEAD-TAIL:
HEAD - heal - teal - tell - tall- TAIL. U
herinnert zich de spelregels: je verwisselt
steeds één letter in het woord (zonder de
andere letters van plaats te verwisselen),
en dat doe je net zo lang tot je het gewenste
woord gekregen heb. Een van mijn voor
beelden was bijvoorbeel GIS - bis - bos
bom - gom - DOM, zodat ik volgens Nabo
kovs berekening in vijf sprongen van „gis”
naar „dom” kwam. De bekende Oldeber-
koopse puzzelaar J. W. B. wees me er later
op, dat ik hetzelfde resultaat in drie spron
gen had kunnen bereiken: GIS - dis - dos -
DOM.
week
>rvan
eem:
Vandaag is de jongste van onze jonge
grote schrijvers (tot wie ik natuurlijk W. F.
Hermans, Harry Mulisch, Gerard Reve en
Jan Wolkers reken) 50 jaar geworden: Har
ry Mulisch. Het zal je gebeuren. Ik kan
maar twee schrijvers met een uitgebreid
oeuvre bedenken van wie ik met aan ze
kerheid grenzende waarschijnlijkheid kan
zeggen dat ik alles van hen gelezen heb, en
ook helemaal tot het eind. Dat zijn Simon
Carmiggelt en Harry Mulisch. Een maand
je geleden heb ik weer met veel plezier
„Oude Lucht” van Mulisch gelezen. Wat
me bij lezing van de over het algemeen
lovende kritieken opviel was, dat verreweg
de meeste critici uitleggen wat Mulisch in
„Oude Lucht” geschreven en bedoeld
heeft (zozo, dacht ik soms, dat verhaal
moet ik beslist een keer gaan lezen), zon
der er aan toe te komen ons even te zeggen
hoe hij schrijft. Ikzelf leef dus al jaren in
de veronderstelling dat hij onze grootste
stilist is, en daar bedoel ik mee, dat ik mij
bijzonder behaaglijk voel in zijn proza. Als
je Mulisch leest, heb je het gevoel dat je in
een Jaguar rijdt: de motor snort vertrou
wenwekkend, de wegligging is perfect, de
stoel zit uitstekend, waar ik heen rijd doet
er niet toe, door welke omgeving ik rijd
interesseert me nauwelijks, maar het rij
den als zodanig is een lust voor het oog en
een genot voor het oor. Of ik dan wel eens
in een Jaguar heb gereden? Nee, nooit,
maar dat is juist het mooie: voor een paar
tientjes geeft Harry Mulisch je een verge
lijkbare sensatie, en je hoeft er de deur
niet voor uit.
KOEWEIT/PARIJS (AFP/Reuter).
Egypte en Libië hebben op verzoek van
Koeweit ingestemd met een scheiding
van hun troepen aan de Egyptisch-Libi-
sche grens, tot een afstand die later zal
worden vastgesteld, zo is gisteren verno
men in welingelichte kringen in Koeweit.
WASHINGTON (Reuter). President
Carter heeft zijn plan tot verkoop van
zeven moderne radarvliegtuigen aan Iran
tijdelijk ingetrokken.
Spanje, zo legde Oreja uit, heeft twee
motieven voor zijn lidmaatschapsaan-
vraag: het is het eens met de filosofie van
s van de EEG dat de ge
meenschap op den duur een politieke unie
moet vormen en Spanje wil daar bijhoren.
Het tweede motief is van economische
aard. Spanje heeft een groot handelsdefi-
ViCtCt^. llv-L
?f wil
n om
urnen
gsrisi- cit met de EEG en het denkt dat deficit te
minis- kunnen „oplossen” in de schoot van de
iaken gemeenschap.
jof op
sor de
m.
in der
i juni
dat hij
verzet
vrijge- maatschap daarentegen was ingeschreven
heeft in alle programma’s van die partijen.
ie van
steren
Laan
espro-
;ing inr
aben
Ali
drie
rege-
n val
i zijn i
erze-
iders
1 vluchtelingen uit Chili weten te emigreren.
Ook de 1000 strafzaken die betrekking
hebben op 6000 vluchtelingen in Chili, zijn
.momenteel in behandeling genomen.
Carter zei dat weliswaar nog een groot
aantal problemen bestaat, maar „dat de
intensieve discussies voldoende beloven
om op 3 oktober in Genëve onderhande
lingen te beginnen over een algeheel ver
bod op kernproeven. Mijn hoop is dat
andere landen zich bij ons zullen aan
sluiten”.
De trilaterale conferentie in Genève
werd woensdag verdaagd. Britse en Russi
sche gedelegeerden vertelden dat de be
sprekingen „zakelijk" waren geweest. De
Amerikaanse afgevaardigde Adrian Fi
sher zei dat „een echt totaal verbod op
kernproeven een doel is waaraan de Ame
rikaanse regering de hoogste prioriteit toe
kent”.
De inleidende besprekingen tussen de
drie landen vinden plaats in het kader van
EEG, maar verheelt niet dat veel moeilij
ke problemen moeten worden opgelost,
voordat Spanje volwaardig lid van de
Gemeenschap zal zijn, zo deelde een
woordvoerder van het ministerie van
Buitenlandse Zaken in Den Haag gisteren
mee.
Duidend op de (voorlopig) duidelijk af
wijzende houding van Frankrijk tegen
over een Spaans lidmaatschap zei Simo
net: „Toetredingsonderhandelingen geven
een land in de EEG de gelegenheid het
interne politieke debat opnieuw aan te
vangen”. Oreja zei over deze kwestie: „Het
is logisch en legitiem dat een land zijn
belangen tracht te verdedigen. Maar dat
kan geen reden zijn om bijvoorbeeld een
veto uit te spreken tegenover toetredings
onderhandelingen”.
(Van onze redacteur in Skandinavië,
Henk Ruyssenaars)
OSLO. De Noorse regering heeft be
sloten bevrijdingsbewegingen, slachtof
fers en vluchtelingen van de apartheids
politiek in Zuid-Afrika te steunen met
een - voorlopig - bedrag van negen mil
joen gulden. De Vluehtelingenraad van de
VN krijgt hiervan 2'h miljoen gulden om
Zuidafrikaanse vluchtelingen in Bots
wana, Lesotho en Swaziland te helpen.
Inderdaad blijkt hij niet de uitvinder te
zijn van de „woordgolf”. Ernst van Brakel
uit Bilthoven wijst me op het boekje „The
Magic of Lewis Carroll” van John Fisher
(Penguin Books, 1975), waaruit blijkt dat
Lewis Carroll (de schrijver, zoals wij allen
weten, van Alice in Wonderland”) al in
1879 de woordgolf bedacht. Over twee
jaar is dus het eeuwfeest, helpt u mij
herinneren. Carroll noemde het overigens
een „doublet”, noemde de verbindende
woorden „links” en de hele reeks een
„chain”. Het lijdt weinig twijfel dat Nabo
kov de woordgolf van Lewis Carroll ge
leend heeft, tenslotte heeft hij diens „Alice
in Wonderland” in het Russisch ver
taald
Dat ook Lewis Carroll zich wel eens
verkeek blijkt uit zijn oplossing voor de
doublet APE -MAN (dus van AAP naar
MENS). Hij deed het aldus: APE - are - ere
- err - ear - mar - MAN. Vele tientallen
jaren later toonde de Amerikaan Gardner
aan dat het korter kon: APE - apt - opt - oat
- mat - MAN. Toen Carroll de mens van de
aap liet afstammen had Darwin zijn theo
rie dienaangaande overigens al gelan
ceerd. Anders zou Carroll behalve de
„doublet” ook nog deze theorie als eerste
hebben uitgevonden
De Amerikaanse president nam daar
mee het besluit ter harte van de commissie
voor internationale betrekkingen van het
Huis van Afgevaardigden. De commissie
wees het plan met negentien tegen zeven
tien stemmen van de hand.
De beslissing van de commissie kwam
ondanks aandringen van de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken, Cyrus
Vance, die zei dat de verkoop in het belang
van de VS en de stabiliteit in het Midden
oosten is.
pering. Het is de eerste keer dat Noorwe
gen, in navolging van Zweden en Dene
marken, nu ook financiële hulp gaat verle
nen aan de bevrijdingsbewegingen in
WASHINGTON (ANP). President
Carter heeft gisteren gezegd dat de Ver
enigde Staten te veel olie invoeren en
verbruiken. Hij hoopt dat het land zijn
olie-invoer in 1985 flink zal hebben ver
minderd.
vraagt zich af wat de rol van de V eieiugue
Staten in deze zaak is, gezien het feit dat
premier Begin zijn besluit nam kort na een
bezoek aan Washington.
De beslissing van de VS om te beginnen
met de fabricage van de neutronenbom is
gisteren heftig aangevallen door het Russi
sche comité ter bescherming van de vrede.
In een door Tass geciteerde verklaring
zegt het comité dat het besluit van Was
hington een nieuwe ronde betekent in de
nucleaire wapenwedloop, en dat er nu
sprake is van een groot obstakel op de
diverse ontwapeningsconferenties, met
name de SALT-besprekingen.
p grond
weiger d
ambas- besloten een half miljoen gulden te schen-
villigers ken aan het Europees Comité voor Vluch-
jkheden telingenemigratie (ICEM). Deze organisa-
■ertentie tie heeft tot dusver ruim 5000 politieke
enen.
In antwoord op vragen over een eventu
eel NAVO-lidmaatschap zei Oreja: „Het
NAVO-lidmaatschap is een andere zaak.
Daar wordt men voor uitgenodigd, terwijl
het EEG-lidmaatschap aangevraagd
wordt. Over een eventueel Spaans NAVO-
lidmaatschap zal eerst uitvoerig in het
Spaanse parlement gesproken moeten
worden, omdat een aantal, thans in het*
Spaanse parlement zetelende partijen, te
gen zo’n lidmaatschap is. Het EEG-lid-
had met de Franse president Valery Gis-
card d’Estaing. De bewindsman zei dat
zijn land het verlies van Egyptische levens
tijdens de gevechten van het afgelopen
weekeinde betreurt. Met een verwijzing
naar het Arabisch-Israelische conflict, zei
hij dat „Egyptische en Libische soldaten
normaal gestationeerd zouden moeten zijn
aan hetzelfde front en dat ze niet elkaar
moeten bestrijden”. Naar zijn zeggen heb
ben gevangengenomen Egyptische solda
ten de Libische autoriteiten verteld dat ze
„gedwongen werden Libië aan te vallen en
dat ze dit betreurden”.
Het Israëlische besluit drie joodse neder
zettingen op de bezette westelijke Jor
daanoever te legaliseren is volgens Carter
een struikelblok in de onderhandelingen
over vrede in het Midden-Oosten. Drie
dagen voordat zijn ministér van Buiten
landse Zaken Cyrus Vance voor een
nieuwe missie naar het Midden-Oosten
vertrekt, zei de president te menen „dat
elke stap naar het permanent maken van
de nederzettingen duidelijk de moeilijkhe
den vergroot naar het vestigen van vrede”.
Carters belangrijkste zorg geldt echter
niet de legalisering van bestaande neder
zettingen, maar veeleer het vestigen van
nieuwe Israëlische nederzettingen. „Ik heb
premier Begin de diepe bezorgdheid van
onze regering overgebracht", zei Carter.
„Ik hoop dat we de moeilijkheden kunnen
overwinnen".
Het aantal vluchtelinge^ dat dit jaar
door de Noorse regering als politiek vluch
teling uit Chili in Noorwegen zal worden
opgenomen, bedraagt 200. De Noorse
staatskas dekt de kosten van de reis naar
en het verblijf in Noorwegen. J
de Geneefse ontwapeningsconferentie,
waaraan 30 landen deelnemen. De Britse
gedelegeerde Lord Goronwy-Roberts ver
telde de ontwapeningsconferentie woens
dagmiddag dat de drie landen eikaars
standpunten nu veel beter begrijpen dan
vóór de inleidende gespreksronde. Hij
merkte voorts op dat er zeker 500 onder
grondse, plus een aantal kernproeven in
de atmosfeer zijn genomen na het van
kracht worden van het gedeeltelijke kern-
stopverdrag van 1963.
President Carter ontkende dat hij een
wedloop met de Sovjet-Unie is begonnen
inzake wapenverkopen in Afrika. De Ver
enigde Staten zijn naar zijn mening zelfs
bezig een vermindering in de totale wapen
verkopen tot stand te brengen tussen het
huidige en het volgende fiscale jaar. Ge-
tussen de anti-apartheidsbewegingen in
Namibië, Rhodesië en in Zuid-Afrika zelf.
In Namibië steunt Noorwegen de Swa-
po, die heeft beloofd dit geld grotendeels
aan voedsel te besteden. De bevrijdingsbe
weging in Rhodesië krijgt het geld via het
zogenaamde Patriottisch Front, bestaande
1 10.000 Zuid-Afrika zelf,
eken op
er men-?
Vorig jaar bedroeg de Noorse bijdrage
aan de Vluehtelingenraad 1,2 miljoen gul
den. Voor de slachtoffers van de apart
heidspolitiek en de bevrijdingsbewegin-
nkluo ®en *^’e deze bestrijden, wordt de rest van
IlMdg i bedrag, 6*/-> miljoen gulden, ter beschik-
eershe-i king gesteld. Dit geld zal worden verdeeld
v-woes-
sen ge-
jngear-j
Volgens deze bronnen zouden Egypte en
Libië zich akkoord hebben verklaard met
ingang van volgende week maandag de
„propaganda-oorlog” te beëindigen. Daar
na zal op hoog niveau een ontmoeting
tussen de twee landen plaatsvinden, óf in
Algiers óf in Koeweit. Gedacht wordt aan
begin volgende maand, aldus de Palestijn
se bronnen. Verder zijn al twee dagen
geleden ontmoetingen begonnen van geza
menlijke militaire commissies. De staats
hoofden van beide landen zouden met het
akkoord hebben ingestemd na bemidde
lingspogingen van sjeik Al-Achmed, van
worde
oets is
olgens
erzoek
1 werd
iruit is
an het
jd. De
i in een
van dé
nadere I
m.
dyna-’ het eind van dit jaar fungerend voorzitter
ebou- van Europese ministerraad, zal op 20
iderd september de Spaanse lidmaatschapsaan-
ensen,
is een
;ie.
twee
elder
zuid-
gt de
West- herfst een rondreis langs de Europese
e ex-’| hoofdsteden maken. Henri Simonet, tot
van de Europese ministerraad, zal op 20
■C
