Callaghan sust
rumoer over
Frankrijk krijgt wellicht onrustig weekeinde
afluisterzaak
SCHERMUTSELING OP UNIVERSITEIT
Vance en Gromiko
praten over SALT
ZUID-AFRIKA HOOPT OP WIJZIGING
POLITIEKE KOERS DOOR AMERIKA
Namibië krijgt
eigen leger
Naweeën van catastrofale aardschok nog altijd duidelijk zichtbaar
I
Tangsjan: nog een trieste puinhoop
Suarez wil erkenning
Spaanse republikeinen
Eind september
bijeenkomst over
wereldeconomie
3
Tienduizenden demonstranten verwacht bij atoomreactor
BEGIN SEPTEMBER IN WENEN:
Ruïne
4
Agent overleden
na ongeluk bij
achtervolging
Geen inspraak
Verontreinigd
water lijdt
tot epidemie
BINNEN* EN BUITENLAND
19 7 7
JULI
3 O
ZATERDAG
ten
(Van onze redacteur in Frank
rijk, Rudolf Bakker)
'1
rgie
ims
fie
PARIJS. Vandaag en mor
gen worden ernstige ongeregeld
heden verwacht rond de „Super-
Phenix”-atoomreactor voor de
opwekking van elekriciteit in
Crays-Malville, aan de Rhone
tussen Lyon en Grenoble. Naar
schatting tienduizenden demon
stranten zullen zich verzetten te
gen de afbouw van dit proto-type
van een reactor, die aanzienlijk
meer energie vrijgeeft dan zijn
voorgangers en ruimschoots ma
teriaal levert voor de aanmaak
van atoomwapens.
een
)is
al
ir
i)
(Van onze redacteur in Spanje,
Peter Hattink)
MADRID. Volgens welinge
lichte kringen in Madrid zal het
kabinet-Suarez zeer binnenkort
de tot nu toe twee illegale poli
tieke partijen, die zichzelf als re
publikeins definiëren, officieel
toelaten.
ir de
ener-
loca-
an in
jging
met
n de
n de
per
daar
•han-
traal
mms
met
De
Za-
iers
’eer
kof-
ioe-
als
zet.
WASHINGTON (UPI). De ministers van Buitenlandse Zaken van de Verenigde
Staten en de Sovjet-Unie, Cyrus Vance en Andrej Gromiko, zullen op 7, 8 en 9
september in Wenen de onderhandelingen over beperking van strategische wapens
(SALT) hervatten.
Vance vertrekt morgen naar het Mid-
den-Oosten, waar hij wil nagaan of er een
zekere overeenstemming te bereiken is,
die een hervatting van de Geneefse Confe
rentie rechtvaardigt. De Amerikaanse mi
nister was duidelijk minder optimistisch
dan president Jimmy Carter, die donder
dag de positieve aspecten beklemtoonde
van de gesprekken van het afgelopen half
jaar. Hij verwachtte dat de Geneefse Vre
desconferentie waarschijnlijk in oktober
hervat zou kunnen worden.
Vance zei dat er ”nog een aantal zeer
moeilijke vraagstukken overblijft. Moge
lijk moeten we wachten op de algemene
vergadering van de Verenigde Naties in
september om deze te regelen”. Hij vond
Zij menen dat deze politiek nu erop gericht is de Russische
invloed in Afrika te verminderen. Volgens regeringskringen in
Pretoria en Johannesburg hopen de Zuidafrikaanse leiders dat
zij zullen profiteren van de koerswijziging.
In genoemde kringen werd gezegd dat het besluit van Carter
landen als Somalië en Egypte wapens te leveren, scherp af
steekt bij zijn eerdere aeigering Zaïre militair materieel te
leveren ten tijde van de crisis in Sjaba.
In Pretoria wordt nu gehoopt dat Washington nu ook reke
ning zal gaan houden met „het strategische belang” van Zuid-
Afrika in de strijd tussen oost en west.
Mede doordat zij de zeeroute langs de Kaap de Goede Hoop
JOHANNESBURG (AFP). De Zuidafrikaanse leiders
zien in de Amerikaanse beloften aan enkele Afrikaanse lan
den inzake militaire steun, een „aanpassing" van de Afrikaan
se politiek van de Amerikaanse president Jimmy Carter.
het van groot belang dat de conferentie
goed wordt voorbereid. De twee belang
rijkste kwesties die geregeld moeten wor
den zijn volgens Vance de vertegenwoordi
ging van de Palestij nen in Genève en de
toekomst van de bezette gebieden, met
name de westelijke Jordaanoever. „De ge
schillen zijn enigermate verkleind” tijdens
de gesprekken die Washington heeft ge
voerd met Arabische en Israëlische lei
ders, maar Vance wilde daar niet nader op
in gaan.
Opvallender was donderdag een bericht
van het officiële persbureau Nieuw China.
Het bureau verspreidde een ooggetuige-
verslag van een niet met name genoemd
persoon die zegt dat het „Noordoostchine-
se industriecentrum Tangsjan na een jaar
weer een bloeiende stad is”. Volgens de
opgaven van het persbureau zijn al een-
De perfect van het departement Isère
heeft een gebied van 25 vierkante kilome
ter rond de „Super-Phenix” laten afzet
ten door drieduizend man van de gendar
merie. Geruchten dat ook parachutisten
gereed gehouden worden, zijn door de
prefectuur tegengesproken.
De linkse politieke partijen in Frank
rijk en de vakbonden hebben hun volge
lingen aangeraden zich bij de betogingen
niet te laten zien. Zowel communisten als
Volgens buitenlanders, die onlangs
door Tangsjan zijn gereisd, is de stad, een
jaar na de beving, voornamelijk een ru
ïne. Tot nu toe hebben geen buitenlanders
toestemming gekregen Tangsjan te bezoe
ken, maar velen komen er langs op weg
naar een vakantie-oord dat voor buiten
landers is gereserveerd, op korte afstand
ten noorden van de stad.
„Dertig minuten voordat de trein Tang
sjan bereikt”, zei een westerse bewoner
van Peking deze week tegen een verslagge
ver, „zie je honderden, misschien wel dui
zenden kegelvormige graven langs de
spoorlijn. De meeste zijn betrekkelijk
nieuw, dus het moet hier gaan om slachtof
fers van de aardbeving. Niemand weet het
zeker omdat de Chinezen zo weinig over de
ramp hebben bekendgemaakt, maar in
brede kring wordt gemeld en groten
socialisten zijn het probleem van de nu
cleaire toekomst voor Frankrijk in hun
„gemeenschappelijk program”, dat als
basis dient voor een eventuele regering
na de verkiezingen van volgend jaar,
uitvoerig te lijf gegaan. De socialistenlei
der Mitterrand wil zelfs mocht hij
eerste minster worden een referen
dum uitschrijven over het atoomvraag-
stuk.
voudige huisjes en in totaal 440.000 ver
trekken opgebouwd. De woningen zijn tus
sen de 2Vz en drie meter hoog en slechts tot
ongeveer 1,20 meter bestaan ze uit stenen.
De rest is opgetrokken uit een niet nader
genoemd „licht materiaal”. De huizen zijn
beter bestand tegen aardbevingen, aldus
het persbureau.
gehad met een dergelijke „super”-bran-
der. De Britten, die al lang atoomcentra-
les voor de opwekking van elektriciteit
langs hun kusten hebben staan, aarzelen
nog alvorens zich in het avontuur van
deze super-machine te storten. Ook de
Amerikanen zien er voorlopig van af.
De bonafide protesten zijn gericht niet
alleen tegen de gevaren die deze centra
les in het Franse land zullen kunnen
opleveren. Ze zijn ook gericht tegen het
ontbreken van inspraak over de plaats
waar ze dienen te komen (de Franse
elektriciteitsmaatschappij EDF beslist
daar zogenaamd autonoom over).
En dit gebrek aan inspraak loopt ook
over politiek terrein, waar de protes-
Een document dat wordt toegeschreven
aan het partijcomité van Hopei, de provin
cie waarin Tangsjan is gelegen, vermeldt
dat 655.237 mensen omkwamen en min
stens 779.000 werden gewond. Dat docu
ment, in handen gekomen van functiona
rissen van de inlichtingendienst op Tai
wan en vorig jaar december gepubliceerd,
was gedateerd 6 augustus 1976. Aangezien
dit pas tien dagen na de aardbeving was,
zouden de definitieve cijfers veel hoger
moeten liggen, als het document correct is,
hetgeen algemeen wordt aangenomen.
deels geloofd door buitenlandse diploma
ten in Peking dat de meeste slachtoffers
van de aardbeving zijn begraven in massa
graven.
Peking heeft ook nooit cijfers onthuld
over het aantal doden en gewonden, maar
partijvoorzitter Hoea Koeo-feng zei eind
vorig jaar in een toespraak dat de „aardbe
ving van Tangsjan een verlies aan mensen
en eigendommen met zich bracht dat zel
den in de geschiedenis is geconstateerd”.
teerders vrezen voor een samenleving vol
atoomfabrieken, waarin de zaken zó ge
compliceerd geworden zullen zijn, dat
alleen een handvol mensen nog weet
waar het over gaat en er dus de lakens
uitdeelt.
Heribert Barrera, de leider van de Cata
laanse Republikeinse Partij „Esquerra Re-
publicana De Catalunya”, heeft reeds een
zetel in de Tweede Kamer omdat hij tij
dens de verkiezingscampagne gebruik
heeft gemaakt van de mogelijkheid om
zich als onafhankelijk kandidaat ver
kiesbaar te stellen. Aangezien zijn partij
nog niet gelegaliseerd is, mag hij officieel
nog niet verklaren dat hij de voorzitter is
van de partij. Verwacht wordt dat de repu
blikeinse partij „Asociación Republicana
Democratica Espanola” van Francisco Gi
ral, minister en premier gedurende de
Spaanse Tweede Republiek van 1931 tot
1936, eveneens zeer spoedig zal worden
gelegaliseerd.
leven. De twee republikeinse partijen, die
op het punt staan gelegaliseerd te worden,
kenmerken zich door hun democratische
en pacifistische karakter.
Koning Juan Carlos staat welwillend
tegenover de republikeinen. Hij benoemde
zelfs twee oud-republikeinen op 15 juni als
persoonlijke adviseurs in de Eerste Ka
mer. De republikeinse partijen oèfenden
in 1931 grote druk uit op de grootvader van
de huidige Spaanse vorst, koning Alfonso
XIII, die in datzelfde jaar, in zijn onmacht
om het land te regeren en in de overtuiging
dat hij een burgeroorlog zou voorkomen,
zich in vrijwillige ballingschap naar Rome
begaf: De socialistische arbeiderspartij
van Félipe Gonzalez en de communisti
sche partij van Santiago Carrillo hebben
eveneens een republikeinse traditie.
Aangezien koning Juan Carlos door alle
partijen als de drijfveer van de democra
tie wordt gezien, zal men de staatsvorm,
monarchie of republiek, niet aan de orde
stellen in de parlementsdebatten over de
nieuwe democratische Grondwet, die
vanaf dinsdag zullen worden gehouden.
SCHIJNDEL (ANP). De 18-jarige po
litieagent M. Ooms uit Uden is gisteravond
in het Radboudziekenhuis in Nijmegen
overleden aan de gevolgen van een onge
luk met een politieauto tijdens een achter
volging eerder op de dag. De politieagent
achtervolgde ’s ochtends samen met een
collega een kennelijk beschonken automo
bilist. Tijdens de achtervolging kantelde
de politiewagen van de weg en botste tegen
de muur van een klooster.
Het rechtse dagblad Daily Express had
gemeld dat oud-premier Sir Harold Wilson
geloofde dat hij tijdens zijn ambtsperiode
in Downingstreet 10 werd afgeluisterd.
MONTREAL (AFP). Door de veront
reiniging van het water in de Canadese
stad Quebec hebben 3000 mensen de afge
lopen paar maanden een maag-darmont-
steking opgelopen. Dit heeft de vereniging
van wateronderzoekers in Quebec gisteren
meegedeeld. Volgens de vereniging, waar
toe ingenieurs en andere specialisten be
horen, wordt het water niet voldoende
gezuiverd. Ook in Montreal is de situatie
bedroevend. In sommige andere plaatsen
moet het water eerst vijf minuten gekookt
worden, alvorens het voor consumptie is te
gebruiken.
De bijeenkomst zal een normaal karak
ter dragen en wordt gehouden in samen
hang met de jaarvergadering van het in
ternationale Monetaire Fonds (IMF) <j'&
eveneens eind september in Washington
plaatsvindt.
Tot opperbevelhebber van het Namibi-
sche leger is gisteren benoemd de Zuid
afrikaanse generaal Geldenhuys, zo heeft
minister van Defensie Piet Botha bekend
gemaakt. Het Zuidafrikaanse leger zal de
bevolking van Namibië opleiden en orga-
seren, opdat zij zelf kunnen deelnemen
aan de verdediging van hun grondgebied,
aldus de minister. In de stamgebieden
Ovambo en Kavango zijn reeds kleine
plaatselijke eenheden van vrijwilligers
gevormd.
De nationalistische beweging SWAPO
heeft protest aangetekend tegen de vor
ming van legereenheden op stambasis.
SWAPO verlangt dat de Zuidafrikaanse
troepen in Namibië worden vervangen
door een VN-vredesmacht.
mo-
i de
het
r te
illen
zou
jrla-
rwij-
uto-
inci-
oor-
n de
BEIROET (UPI). Bassam Aboe Sjerif,
een woordvoerder van het radicale Volks
front voor de bevrijding van Palestina,
heeft de Israëlische leiders ervoor gewaar
schuwd geen nieuwe nederzettingen meer
in bezet Arabisch gebied te vestingen, om
dat de Palestijnen dan nog harder in Israel
zullen toeslaan.
PRETORIA (AFP). De Zuidafrikaan
se regering heeft besloten een eigen leger
macht op te richten voor Namibië.
itein
jval-
was
lij te
i ter
het
itige
in
iele
t te
de
Sist
de
kte
rtje
;ri-
i in
i te
na-
!XÏ-
en
itle
ten
ie-
let
|kt
te
an
er-
er-
let
ld,
de
iet
e
e
k
r-
d
te
jr
el
n.
:h
ig
ie.
P-
i
e
tl
tl
r
Hij verwachtte niet dat hij tijdens zijn
reis zou spreken met vertegenwoordigers
van de Palestijnse bevrijdingsorganisatie
PLO. Indirect, via Arabische landen, wa
ren wel boodschappen ontvangen van de
PLO, „maar er is nog geen aanwijzing van
Palestijnse kant dat zij zullen doen wat wij
van hen verwachten”. De Amerikaanse
regering heeft zich steeds op het standpunt
gesteld dat er geen gesprekken gevoerd
kunnen worden met de PLO zolang deze
beweging niet het bestaan van de staat
Israel wil erkennen.
LONDEN (Reuter). De Britse premier,
James Callaghan, heeft gisteren een
storm over veiligheidsregelingen in zijn
officiële ambtswoning weggewuifd mét
een verzekering aan het parlement dat hij
over de maatregelen daar tevreden is.
Callaghan zei dat er erg weinig harde
feiten in de beschuldigingen te vinden wa
ren, maar voegde er aan toe dat als iemand
inlichtingen over de zaak had en deze aan
de autoriteiten meedeelde, de zaak zou
worden onderzocht.-
Palestijnse
waarschuwing
voor Israel
PEKING/HONG KONG (UPI/Reuter/DP A). De eerste verjaardag van de aardbe
ving van Tangsjan, de grootste ramp in de moderne geschiedenis, is in de Chinese
hoofdstad Peking en elders in de Volksrepubliek bijna onopgemerkt voorbijgegaan.
Uitgezonderd enkele volmaakt verschillende berichten in de Chinese pers en de
aanwezigheid van de onderkomens tegen aardbevingen op de trottoirs van enkele grote
Chinese steden, was er niets dat de Chinezen herinnerde aan de ramp die de
provinciestad met de grond gelijk maakte en vele honderdduizenden mensen ’t leven
kostte.
De angst van de autoriteiten is niet
zozeer opgewekt door de betogers van
Franse zijde. Er worden ook tal van
Westduitsers en Zwitsers verwacht. De
Westduitse autoriteiten hebben de Fran
se politie films laten zien van de manier
waarop Westduitse betogers bij vorige
gelegenheden van leer zijn getrokken.
De regering stelt zich op het standpunt
dat in een democratie met een constitutio
nele monarchie ruimte moet zijn voor re
publikeinse partijen, net zoals in sommige
republieken waar monarchistische poli
tieke partijen deelnemen aan het politieke
De meeste Chinezen weten minder van
de tragedie van Tangsjan dan de buiten
wereld. In de Chinese pers is er zelden
uitvoerig aandacht aan besteed. Buiten
landse kringen in de Volksrepubliek ne
men aan dat Tangsjan nog steeds een
gfote ruïne is, en ze hebben vaak vraagte
kens geplaatst bij officiële Chinese berich
ten die van een andere strekking waren.
Het Chinese Volksdagblad bevatte don
derdag een klein bericht op pagina twee,
waarin werd gemeld dat, een jaar na de
aardbeving, enkele eenheden van het
Volksbevrijdingsleger speciale lof was toe
gezwaaid voor hun aandeel in de reddings
operatie in en om Tangsjan.
Volgens verschillende buitenlanders
die door Tangsjan zijn gekomen zijn er
tekenen dat enkele fabrieken en andere
gebouwen zijn herbouwd, hersteld of in
aanbouw. Maar niet in de mate die offi
ciële Chinese persberichten neigen aan te
duiden.
Eerder op de dag was bekend geworden
dat de Verenigde Staten Japan hebben
benaderd met plannen voor een bijeen
komst dit najaar in Washington. De
woordvoerder zei dat de besprekingen
worden bijgewoond door afgevaardigden
van de Verenigde Staten, Groot-Brittaïi-
nië, Frankrijk, West-Duitsland, Italië, Ca
nada en Japan. Er zullen geen ministers
aanwezig zijn.
-Palestijnse
waarschuwing
voor Israel
Vance deelde dat gisteren mee op een
persconferentie in Washington. Sinds de
vorige bijeenkomst, in mei, zijn de bespre
kingen door technische deskundigen
voortgezet. Daarbij waren zekere vorde
ringen gemaakt, aldus Vance.
Terwijl tien miljoen Fransen bezig wa
ren aan hun zomervakantie en alleen
maar oog hadden voor het weer en be
richten over verstopte wegen, bezocht
president Giscard d’Estaing gisteren het
atoomcentrum Pierrelatte. Hier wordt
onder auspiciën van de Franse commis
sie voor de atoomenergie het verrijkte
uranium gemaakt dat bestemd is voor de
atoombom. In dit geheime centrum, dat
tien jaar geleden door president De Gaul
le werd bezocht, proberen de Fransen
andere landen voor te komen op het
gebied van de nucleaire ontwikkeling.
In Peking en enkele andere steden en
dorpen waar vorig jaar juli de aardschok
werd gevoeld bevinden zich op de trottoirs
de vele uit modder opgetrokken onderko
mens die de gevolgen van een nieuwe
aardbeving voor de bevolking minder de
sastreus moeten maken. Tijdens het afge
lopen jaar zijn deze onderkomens geleide
lijk verstevigd en „verfijnd”. Enkele on
derkomens in Peking hebben houten deu
ren, kozijnen, electrische stroom en soms
zelfs kleine tuintjes.
In theorie geldt in het noordoosten van
China nog steeds aardbevingsalarm. De
laatste waarschuwing van vorig jaar, dat
op elk moment een na-schok kon worden
verwacht, is door de autoriteiten nooit
ingetrokken. Donderdagavond trof men in
verscheidene ambassades in Peking voor
bereidingen voor bijeenkomsten ter gele
genheid van de verjaardag. De Chinezen
echter niet. Zij kregen de instructie hun
huizen en werkplaatsen uit te roken als
onderdeel van een jaarlijkse campagne
tegen muskieten en vliegen.
Dit vraagstuk dient zich steeds drin
gender aan, sinds de Franse autoriteiten
plannen hebben aangenomen volgens
welke het land zal worden „versierd” met
kerncentrales voor de opwekking van
energie. Ook de keuze van dit type cen
trale heeft tot veel discussie aanleiding
gegeven. Met name de „Super-Phenix”
'heeft aan heftige kritiek bloot gestaan.
De Russen hebben hun moeilijkheden
Nieuwe Israëlische nederzettingen in be
zet gebied, aldus Bassam Aboe Sjerif, zul
len het doelwit worden van nog meer en
krachtigere vergeldingsacties van onze gu
errillastrijders.
De woordvoerder van het Volksfront
voor de bevrijding van Palestina nam ook
de Amerikaanse regering op de korrel
vanwege haar verzoek aan de Palestijnen
Israel te erkennen. „Carter en zijn minis
ter van Buitenlandse Zaken Vance,” zo zei
Bassam Aboe Sjerif, „moeten goed weten
dat de samenzwering tegen het Palestijnse
volks nooit en te nimmer succes zal
hebben.”
BONN (ANP). De zeven landen die tn
mei in Londen de economische topconfe
rentie hebben bijgewoond, zullen eind
september in Washington zich bui
gen over de economische situatie in de
wereld, zo heeft een woordvoerder van de
Westduitse regering gisteren bekendge
maakt.
Callaghan zei in antwoord op een vraag
van de conservatieve oppositieleider me
vrouw Margaret Thatcher: „Ik ben volko
men tevreden over de regelingen en over
hetgeen bij de veiligheidsdienst gebeurt’’.
beheersen en ontzaglijke minerale reserves bezitten, hebben de
Zuidafrikaanse leiders tot op heden steeds geweigerd in te
gaan op Amerikaanse eisen hun binnenlandse politiek te
wijzigen.
De uitspraken van de Amerikaanse ambassadeur bij de
Verenigde Naties, Andrew Young, maar nog meer het nieuwe
Amerikaanse standpunt over een meerderheidsbewind in
Zuid-Afrika, hebben de Zuidafrikaanse regering nogal geïrri
teerd en in regeringsgezinde zwarte kringen een ware anti-
Amerikaanse hysterie doen ontstaan.
Ook in sommige onderdelen van de Zuidafrikaanse pers is de
Amerikaanse politiek zwaar gekritiseerd. Een favoriete car
toon was een afbeelding van Young met een Cubaanse sigaar in
de mond.
Volgens het dagblad The Citizen proberen „de communisten
Zuid-Afrika aan een kant te ontregelen en doen sommige
Amerikaanse leiders dat aan de andere kant”.
Een demonstrant wordt door de politie weggedragen van het terrein van de staatsuniversiteit van Kent in de Amerikaanse staat
Ohio. Het curatorium van de universiteit heeft besloten op Blanket Hill, eens het toneel van een verbitterde strijd tussen politie en
studenten, een sportcomplex te bouwen. Gisteren werden tenminste 70 gearresteerd tijdens af en toe hevig oplaaiende onlusten.
