Aanslag op Pönto zeer goed voorbereid
buitenland zijn
President Carter:
Centrale regering op Curasao beu
Betico Croes:
gemoderniseerd worden
krijgt protestnota’
Lefebvre: „Paus
een zwakkeling”
Publiek negeert
energietekort’
verantwoordelijk
Strijdkrachten moeten
Russische regering
„Anarchisten uit
ARUBA WACHT ILLEGALE ACTIES
99
99
augustus
BANKIER DERDE PROMINENTE SLACHTOFFER
CERVANTES
„Professioneel"
MINISTER BONNET NA UIT DE HAND GELOPEN DEMONSTRATIE TEGEN KERNCENTRALE:
SADAT IN AMERIKAANS TV-INTERVIEW:
0
CHINESE MINISTER VAN DEFENSIE:
DON QUICHOT
9
n
Noord-Korea stelt
kustzones in
Reeks campagnes
I
•3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 7
MAANDAG
1
i
door Nico Scheepmaker
t
i
1
ij
n
1
i
e
i
(Van onze redacteur in Frankrijk, Rudolf Bakker)
PARIJS. Eén dode en zeker honderd gewonden. Dat was gisteren
de balans van een gewelddadig treffen tussen ruim 3000 gendarmes en
ongeveer 5000 Franse, Zwitserse en Westduitse demonstranten die
protesteerden tegen de bouw van de eerste Franse commerciële snelle-
kweekreactor, de Super Phénix, in Creys Malville, aan de Rhone
tussen Lyon en Grenoble.
1
5
9
5
Minister Bonnet zei dat de voor volgende
9 9
9 9
s
i
J-
t
Carter zei te vrezen dat pas een aantal
crises het Amerikaanse volk er toe zal
kunnen brengen de enorme verspilling
van energie te staken.
Koeo-Feng zien met aan diens zijde Teng
Hsiao-Ping, de onlangs gerehabiliteerde
vice-premier.
President Carter heeft deze bezorgdheid
uitgesproken in een zaterdag gepubliceerd
interview met een aantal Amerikaanse
persvertegenwoordigers. „Ik maak me er
zorgen over dat het publiek niet goed heeft
gereageerd op waarschuwingen zuinig
met energie te zijn en ik geloof dat de
vrijwillige medewerking volkomen onvol
doende is. Er wordt geen aandacht aan
besteed en dit heeft geleid tot een enorme
toeneming van de verspilling van brand
stof en ook tot een groei van de import,
waardoor een „zeer ernstig” tekort op de
handelsbalans is ontstaan”, verklaarde de
president.
De Moren maakten uit zijn fraaie aanbe
velingsbrieven op dat hij een man van
betekenis was, voor wie zij een geduchte
losprijs konden bedingen. Maar niemand
kende hem in Spanje, dus wilde ook
niemand een losprijs betalen. Het gevolg
was dat Cervantes vijf harde jaren in
slavernij doorbracht, waarin hij vier ver
geefse pogingen deed te vluchten. Dat hij
toch nog vrij kwam, was te danken aan een
tekort aan losgeld. In de inleiding bij de
Querido-uitgave van Don Quichot melden
J. W. F. Werumeus Buning en C. F. A. van
Dam dat de missionaris Juan Gil in sep
tember 1580 uit Spanje naar Algiers
kwam met een bedrag van 500 gouden
schilden als losgeld voor de edelman Jero
nimo Palafox uit Aragon. De Moren von
den dit bedrag niet voldoende voor een
edelman, maar zij speurden nog een keer
goed in hun etalage en konden toen voor
dat bedrag toch nog een gevangene van
minder kwaliteit vinden: Cervantes! Deze
bevond zich toen al aan boord van een
galei van de Dey, om voorgoed naar Kon-
stantinopel te worden afgevoerd. Recapi
tulerend komt het er dus op neer dat de
wereldliteratuur Don Quichot te danken
heeft aan de missionaris Juan Gil, aan de
hoge waarde van Jerónimo Palafox ep aan
de te lage waarde die men Palafox blijk
baar in Spanje toekende. Het doet wat
denken aan die Fiat-directeur, voor wie
Fiat weigerde een losgeld te betalen.
Cervantes’ terugkeer naar Spanje werd
geen zegetocht. Niemand had belangstel
ling voor hem, hij kon geen werk krijgen
en besloot van zijn pen te gaan leven. Ook
in zijn vijf Algerijnse jaren had hij al veel
geschreven, maar daar is bijna niets van
bewaard gebleven. Hij dichtte dat de stuk
ken er afvlogen, schreef zonder enig suc
ces het ene toneelstuk na het andere, ver
huisde naar Sevilla, zat tot twee keer toe
een gevangenisstraf uit wegens nigt-be-
taalde schulden en pas in 1605, toen Don
Quichot gepubliceerd werd, was er het
eerste spoor van succes. Een groot succes,
want na de eerste druk in januari of fe
bruari moest in juli van datzelfde jaar al
een vijfde druk worden gemaakt! Hij was
toen al 58 jaar en aan zijn armoedige
omstandigheden veranderde het niets
(toen Joost van den Vondel 91 jaar oud in
1679 overleed, woonde hij met zijn dochter
op één kleine boven kamer op het Singel in
Amsterdam). Bovendien zweeg hij nu acht
jaar, want pas in 1613 verschenen Novelas
Ejemplares, twaalf veelgeprezen korte
verhalen. En het duurde tot 1615, voordat
het Tweede De'el van Don Quichot ver
scheen. Maar over dat Tweede Deel (en het
Eerste) vertel ik u morgen, want morgen is
er weer een dag.
De moordaanslag op Jürgen Ponto heeft
overal afgrijzen opgewekt. Bondskanse
lier Schmidt (SPD), oppositieleider Hel
mut Kohl (CDU) en minister van Buiten
landse Zaken Genscher (FDP) hebben de
De betoging, die was verboden door de
Franse justitiële autoriteiten, was georga
niseerd door actiegroepen van milieube
schermers en door extreem-linkse acti
visten.
De politieke partijen uit de linkse oppo
sitie - communisten en socialisten - en de
linkse vakbonden hadden hun medewer
king aan de protestbeweging niet willen
geven en hun leden afgeraden aan de
demonstratiemars déél te nemen.
Vooral onder de Westduitsers trof de
politie molotov-cocktails aan en verder
helmen, gasmaskers en scharen om de
prikkeldraadversperringen rond de reac
tor door te knippen. Onder de Westduit
sers vielen ook de meeste gewonden. Ze
werden in ziekenhuizen in de buurt opge
nomen.
moord in de scherpst mogelijke bewoor
dingen veroordeeld.
De 57-jarige Pontó is het derde promi
nente slachtoffer van een moordaanslag in
de Bondsrepubliek. Bijna drie jaar gele
den werd de Berlijnse rechtbankpresident
Von Drenkmann vermoord en vier maan
den geleden werd procureur-generaal Sig-
fried Buback met twee begeleiders in
Karlsruhe doodgeschoten.
week op het programma staande betogin
gen rond een nieuwe atoomcentrale on het
gebied van de Lozère op dezelfde manier
zullen worden beantwoord. Bonnet wees
er nog eens op dat de EEG-commissie in
Brussel juist dezer dagen haar instemming
had betuigd met de bouw van snelle-
kweekreactoren als de omstreden Super-
Phénix in Creys-Malville.
De radar en radio zijn door de Russen
geleverd en zij weten precies op welke
golflengten die werken, zei Sadat.
De Egyptische president zei dat het voor
het Arabische volk en de hele wereld van
het grootste belang is dat de Libische
leider, kolonel Kadaffi, wordt afgezet.
Maar de Egyptische aanval op Libië was
niet daarvoor bedoeld geweest. „Dat was
om hem een les te leren. Als hij die les niet
ter harte kan nemen, wel, dan komt er nog
een lesje voor hem”.
Sadat vond de legalisatie van drie joodse
nederzettingen op de westelijke Jórdaan-
oever een zaak van minder belang. Hij zei
van de Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Cyrus Vance, tijdens diens
komende bezoek nadere uitleg te verwach
ten voordat hij zich over de Israëlische
opvattingen uit wil spreken. Wel sluit hij
rechtstreekse onderhandelingen tussen Is
rael en de Arabische buurlanden uit.
Sadat sprak in opmerkelijk verzoenende
toon over de kansen op vredesoverleg in
Genève en een echte vredesregeling in het
Vrijdag liepen besprekingen tussen Croes’ partij, de
MEP, en de tweede politieke partij op Aruba, de Partido
Patriotico Arubana, volledig vast. Croes wilde met de PPA
komen tot afspraken om een gezamenlijk of helemaal niet
aan de formatie-poging voor een Antilliaanse coalitierege
ring van Boy Rozendal deel te nemen. De PPA legde een
MEP-eis om de formatie voorlopig te boycotten echter
naast zich neer. Eerder had Rozendal al laten weten dat hij
de MEP niet bij zijn formatiewerk zou betrekken, omdat
alleen de partij van Croes voor een onafhankelijk Aruba
is. Volgens de formatieopdracht is daarmee geen basis
aanwezig voorteen regering met deelname van de MEP, zo
liet Rozendal toen weten. De onderhandelingen tussen
MEP en PPA werden gevoerd op initiatief van de handel
op Aruba. De PPA behaalde bij de Statenverkiezingen
drie van de acht voor Aruba beschikbare zetels, de MEP
vijf.
Over de acties zelf wilde Betico Croes nog weinig
zeggen. Vandaag zal een openbare manifestatie worden
waan, omdat een van de bezoeksters, Su
zanne Albrecht, een dochter van een stu
dievriend van haar man was en al vaker
bij haar thuis was geweest. Een half uur
later hoorde mevrouw Ponto schoten.
Haar echtgenoot lag badend in het bloed in
de kamer. Hij werd onmiddellijk naar een
ziekenhuis in Frankfurt gebracht, waar hij
later aan zijn verwondingen bezweek.
Jürgen Ponto was behalve president
van de Dresdner Bank ook commissaris
bij vele zeer grote bedrijven, waaronder
Krupp, Thyssen, AEG, Allianz en Merce
des-Benz. Hij was actief in de Duitse
sport- en culturele wereld.
Sadat zei herhaaldelijk dat hij nog
steeds vertrouwt op president Carter, on
danks de hartelijke ontvangst die hij pre
mier Begin van Israel in Washington heeft
bereid.
De Egyptische aanvallen op Libisch ge
bied in juli waren erop gericht de Libisch-
Russische plannen te dwarsbomen, aldus
Time. Soedan zou Kaddafi’s eerste doelwit
zijn geweest. In dit geval zou Libië hebben
samengewerkt met de regering van Ethi
opië.
De Libiërs zouden luchtaanvallen heb
ben ontketend op Soedan vanaf hun basis
in El-Koefra, terwijl Ethiopië voor een
opstand in het zuiden zou hebben zorgge
dragen, aldus de Egyptische woordvoer
ders volgens het Amerikaanse weekblad.
Egyptische gevechtsbommenwerpers
vielen tijdens de inval in Libië o.a. El-
Koefra aan.
Op de vraag of hij het niet gevaarlijk vond dat een
eilandelijk bestuur wetten overtreedt, antwoordde Croes
dat als de centrale regering en de PPA de meest funda
mentele rechten van de mens vertrappen, het volk het
recht heeft centrale wetten te breken. „Het Arubaanse
volk zit in de bevoordeelde positie dat het een eilandsbe-
stuur heeft dat'de mensenrechten volkomen ondersteunt.
Noch de centrale regering, noch Nederland, noch de PPA
heeft internationaal gezien een voet om op te staan.
Produkten als bier, olie en meel, waar een tekort aan is,
zal Aruba zo nodig tegen de rechtsregels in zelfstandig uit
het buitenland gaan betrekken, zonder daar de centrale
regering op Curasao in te kennen, aldus Croes.
„Het is verontrustend en verrassend te
constateren welke invloed de vrijmetsela
rij en het communisme op de Braziliaanse
geestelijken hebben”.
Mgr. Lefebvre, die door de paus in zijn
functies is geschorst, kondigde een vol
gend officieel bezoek aan Brazilië aan.
WASHINGTON (UPI). Het publiek
besteedt weinig aandacht aan het ener
gietekort en er zullen crises voor nodig
zijn om de Amerikanen te dwingen op te
houden met het op grote schaal verspillen
van brandstof.
e
1
1
e
m
in
fd
te
fé
se
e-
1
L
r
l
1
e
i
e
j
i
3.
v
s
in
in
ra
?n
)P
et
?n
ie
)e
ie
ig
ie
er
m
is
ie
m
;s-
m
?n
?n
ie
if
•s
st
n
st
?t
:n
te
te
id
t-
ai
s
i
e
e
i.
n
gehouden waarop, naar Croes zei, nadere plannen bekend
gemaakt zullen worden. Wel vertelde hij dat de acties van
administratieve, economische, culturele en sportieve
aard zullen zijn.
Kort voor vijf uur zaterdagmiddag reed
bij het huis van Ponto een auto voor. Een
man en twee vrouwen stapten uit en bel
den aan. Mevrouw Ponto deed open en liet
het drietal binnen. Zij wilden haar man
spreken. De vrouw had geen enkele arg-
Het Amerikaanse nieuwsmagazine Ti
me heeft gisteren in een artikel, ontleend
aan woordvoerders van de Egyptische in
lichtingendiensten, geschreven, dat de Li
bische leider kolonel Kaddafi voorne
mens was een reeks door de Sovjet-Unie
gesteunde militaire campagnes te onder
nemen tegen gematigde regeringen in het
noordoosten van Afrika.
Mijn taak voor juli zit er weer op: „Don
Quichot” van Miguel de Cervantes Saave
dra. Die Cervantes (om met hem maar
eens te beginnen) heeft niet mogen klagen
over een saai leven. Hij werd geboren in
1547, in Alcala de Henares, een stadje niet
ver vqn Madrid en hij stierf in 1616 in
Madrid, bijna 69 jaar oud. Daaruit blijkt
de veerkracht van de mens in het alge
meen en van Cervantes in het bijzonder,
want afgezien van het feit dat hij tot zijn
dood in armoede heeft geleefd, kwam hij
onderweg nog zoveel calamiteiten tegen
dat het bij de toenmalige stand van zaken
in de geneeskunde een wonder mag heten
dat hij nog zo oud werd.
Tsjaad zou een ander doelwit van Kad
dafi zijn geweest en voorts zou Libië weer
met Ethiopië hebben samengewerkt om
het staatshoofd van Somalië, Mohammed
Siad Barre, te verdrijven. Somalië is af
stand aan het nemen van zijn langdurige
afhankelijkheid van de Sovjet-Unie.
(Vervolg van pag. 1.)
Ponto, die behoorde tot de kleine kring
van raadgevers van bondkanselier Hel
mut Schmidt, werd zaterdag in zijn huis
in Oberursel bij Frankfurt neergeschoten.
Volgens de politie werd hij met schoten
uit twee verschillende wapens vermoord.
De daders hadden de bankier waarschijn
lijk willen ontvoeren, maar hij zou zijn
doodgeschoten toen hij zich verzette.
De Russische beschuldiging dat de
Egyptische strijdkrachten werden gecoör
dineerd door een Amerikaans vliegdek
schip in de Middellandse Zee, wees Sadat
van de and als „zwarte propaganda”.
Zijn vader was een heelmeester van
blijkbaar beperkte kwaliteiten, die van
stad tot stad trok om aan de kost te komen,
waarbij Miguel, als een van de zeven kin
deren, hem vermoedelijk vaak vergezelde.
Miguel zelf trok op zijn 22e ook als een
gastarbeider avant la lettre naar Rome, als
kamerdienaar van een kardinaal. Een jaar
later, in 1570, nam hij dienst in een com
pagnie infanterie toen de paus samen met
Venetië, Genua en Spanje ten strijde trok
tegen de Turken. Op 7 oktober 1571 vocht
hij mee in de slag bij Loponto, waar de
christenen de Turken versloegen. Cervan
tes werd door twee haakbuskogels in de
borst getroffen en zijn linkerhand werd
verminkt, wat hem niet belette ook in 1572
en 1573 nog aan gevechten deel te nemen.
Voor geen kleintje vervaard dus. Na die
militaire periode trok hij zich ruim éen
jaar in Italië terug, om zich op 20 septem
ber 1575 in te schepen voor zijn terugreis
naar Spanje. Als oud-oorlogsheld had hij
aanbevelingsbrieven bij zich van Don
Juan van Oostenrijk, de hertog van Sossa
en van de onderkoning van Sicilië, be
stemd voor koning Philips van Spanje, dus
zijn kostje leek gekocht. Helaas werd de
galei waarop hij voer door Barbarijse
zeerovers overvallen en Cervantes werd
met de overige opvarenden, onder wie zijn
broer Rodrigo, naar Algiers gebracht,
waar inmiddels zo’n 25.000 christenen in
moorse slavernij doorbrachten.
WASHINGTON (Reuter, AFP). Presi
dent Sadat van Egypte heeft in een giste
ren door een Amerikaanse televisiemaat
schappij uitgezonden vraaggesprek ge
zegd dat hij de Sovjet-Unie een protestno-
ta zal sturen, omdat een Russisch oorlogs
schip, het hefschroefvliegtuigmoeder-
schip Moskwa, tijdens de gevechten met
Libië vlakbij de Egyptische territogiale
wateren heeft gelegen en de hefschroef-
vliegtuigen toen de Egyptische radiover
bindingen hebben gestoord.
De botsing vond plaats toen de demon
stranten in de stromende regen een storm
loop begonnen op het zwaar bewaakte
bouwterrein. Twee betogers en twee
agenten verloren door exploderende
traangasgranaten of benzinebommen le
dematen. De om het leven gekomen de
monstrant, een 31-jarige Fransman, zou
door een hartaanval zijn geveld.
De moordaanslag op Ponto is volgens de
politie zeer goed voorbereid. De vlucht van
de misdadigers was „professioneel”. Het
onderzoek heeft aangetoond dat er een
handgemeen was voordat er op Jürgen
Ponto werd geschoten. Aangenomen
wordt dat de terroristen aanvankelijk van
plan waren de bankier te ontvoeren, ten
einde een hoog losgeld te kunnen eisen.
Deze laatste opmerking van Bonnet
wijst erop dat de kwestie van de snelle-
kweekreactoren, die tweemaal zoveel
energie opleveren als die van het oude
type, toch ook door de autoriteiten nog niet
helemaal is verwerkt.
PEKING (AFP/Reuter). De Chinese
minister van Defensie, Yeh Tshieng-Ying,
heeft gisteren opgeroepen tot onmiddel
lijke modernisering van de strijdkrachten
omdat een wereldoorlog wel eens „vroeg
tijdig” zou kunnen uitbreken.
Midden-Oosten. Zonder de Palestijnen
kan echter geen vrede worden bereikt, zei
hij.
RIO DE JANEIRO (AFP). De Franse
rebellerende aartsbisschop mgr. Marcel
Lefebvre heeft zaterdag tot de pers in
Santos en Rio de Janeiro in Brazilië ge
zegd dat paus Paulus „een zwakkeling” is
en „verraden, wordt door de vijanden van
de kerk die hem omringen”.
Hij verklaarde dat de huidige kerk, en
met name die in Brazilië, geïnfiltreerd was
door „ondermijnende reformisten die de
protestants-communistische denkbeelden
aanvaarden”.
De pacifistische kant van het protest in
en om Creys-Malville heeft de politieke
oppositie enigszins in verlegenheid ge
bracht. Communisten en socialisten heb
ben de kwestie van de atoomenergie - en
die van de „force de frappe”, het atomaire
afschrikkingswapen - verwerkt in hun-„ge
meenschappelijk program”, dat de basis is
voor een linkse regeringspolitiek, móchten
deze partijen volgend jaar de algemene
verkiezingen winnen. Socialistenleider
Mitterrand heeft een referendum over de
kwestie voorgesteld, dat werd afgewezen
door zowel de communistenleider Mar-
chais als door president Giscard d’Estaing,
omdat de grondwet een dergelijk referen
dum niet zou toestaan. Vanzelfsprekend
hadden Marchais en Giscard ieder hun
eigen redenen voor deze afwijzing.
Het is waar dat de EEG-commissie zich
gunstig over het Super-Phénix-type heeft
uitgelaten. Tegenstanders wijzen echter
op het besluit van de Amerikaanse presi
dent Carter om voorlopig af te zien van de
bouw van dergelijke reactoren. Ook in
Groot-Brittannië, waar men al lange tijd
ervaring heeft met de bouw van atoomcen-
trales voor de opwekking van elektriciteit,
schrikt men terug voor de enorme „out
put” en het daarmee gepaard gaande risi
co van deze kweekreactoren, die ook nog
genoeg „bijprodukten” opleveren om er
atoomwapens van te vervaardigen.
De minister van Binnenlandse Zaken,
Christian Bonnet, verklaarde gisteravond
voor de televisie dat anarchisten uit het
buitenland verantwoordelijk zijn voor de
bloedige gebeurtenissen. Hij zei dat
Frankrijk iedere democratische discussie
op welk terrein dan ook toelaat, maar geen
betogingen waarbij van tevoren is verteld
dat schade aan gemeenschapsgoed zal
worden aangeoracht. De minister noemde
het aantal van 50.000 betogers een
„vriendelijke grap”. Volgens minister
Bonnet had zich uit het geheel van dey
20.000 betogers een groep van 1000 los
gemaakt, die hij betitelde als „anarchisten
die geen grenzen kennen en die al elders
actief zijn geweest, met name in de Bonds
republiek”.
TOKIO (AFP). Noord-Korea heeft gis
teren een militaire zone van 50 mijl gere
kend vanaf zijn kust ingesteld, tegelijk met
een economische zone van 200 mijl, tenein
de de soevereiniteit en de hulpbronnen
van het land te beschermen, zo heeft radio
Pjongjang gehoord in Tokio bekend
gemaakt.
Met ingang van vandaag, aldus het be
richt, mag geen vreemd vliegtuig, schip of
onderzeeër, hetzij civiel hetzij militair, de
50-mijlszone betreden zonder vergunning
vooraf van de Noordkoreaanse regering.
De Chinese media spreken van een „lan
ge, belangrijke toespraak” van de maar
schalk tot 10.000 mensen op een bijeen
komst ter gelegenheid van de 50ste ver
jaardag van de vorming van het volksbe
vrijdingsleger.
Tsjieng-Ying zei dat de strijdkrachten,
de militie, de wapenontwikkeling en de
defensie-industrie snel moeten worden
versterkt. De 80-jarige maarschalk her
haalde eerdere waarschuwingen van Pe
king dat de Sovjet-Unie en de Verenigde
Staten in een „steeds heviger strijd om de
hegemonie zijn gewikkeld én dat eens een
aereldoorlog zal uitbreken”.
„China moet gereed zijn voor een vroeg
tijdig uitbreken van een oorlog en een
grote oorlog”.
De Chinese televisie, die de toespraak
^uitzond, liet voortdurend voorzitter Hoea
Een van de gewonde demonstranten wordt
afgevoerd.
ORANJESTAD (ANP). De leider van de Arubaanse
afscheidingsbeweging, Betico Croes, heeft op een pers
conferentie aangekondigd dat Aruba vanaf vandaag een
grote actie gaat ontketenen tegen de centrale regering die
zetelt op het eiland Curasao. „Wij zullen de centraal
opgelegde wetten gaan overtreden omdat het Arubaanse
volk niet accepteert dat Caraca
samen met een Arubaanse minderheid over staatkundige
wijzigingen van Aruba gaat beslissen,” aldus Croes.
Alle acties zullen er volgens hem op gericht zijn de
Antilliaanse constellatie te verbreken, daar die de onaf
hankelijkheid van Aruba in de weg staat. „Wij zijn thans in
een periode van voortdurend conflict met de centrale
regering beland. De acties zullen escaleren en kunnen
uitlopen op een totale onafhankelijkheid van Aruba. Als
de instanties van het Koninkrijk en de Antillen niet tot
inkeer komen, dan hebben zich reeds andere landen
bereid verklaard ons te helpen, zodat wij heel goed tot
een onafhankelijkheidsverklaring kunnen overgaan,” ver
telde Croes op zijn persconferentie.
tnjfël
