BK
Met matrassen het water op
H
H
H
Botaniseertrommel
O
“JU
10
Paella
59
V
o
-
RDt
IONS
t-
ur
ur
Kruidenierswaren
W
Drie uur ’s middags. Iberia, het
Spaanse restaurant op het Ka
dijksplein, heeft zijn deuren al
wel geopend, maar is officieel
nog niet open, vanavond pas.
Spaanse gastvrijheid haalt me
binnen, de kelners Manuel en
Bias zetten een glas Rioja voor
me neer, de volle Spaanse wijn.
Ze kunnen er niet tegen als dat
leeg is, halen hapjes, salami,
brood, donkerkleurige olijven.
Manuel, lachend, zegt dat de
Spanjaarden drie dingen bemin
nen in Nederland: de jonge jene
ver, nieuwe haring en mooie
vrouwen. Bias zegt niet zoveel,
nooit. De man die eens advocaat
zou worden maar om politieke
redenen het land van Franco
verliet, tekent liever. Prachtige
expressieve houtskoolprenten,
stierevechters, stieren, waarin
vaart gratie en felheid zijn neer
gelegd. Ik vraag naar de historie
van Iberia, Bias spreidt de ar
men alsof hij een proclamatie
wil gaan voorlezen, roept dat het
téveel is om dat te doen. En de
historie van Bias? Mysterieuze
glimlach, ’my name is nobody’,
en een snelle beweging terug
naar de bar, het gesprek overla-
i tend aan Manuel.
F
-
n
ONDER REDACTIE VAN INGE CRUL
j Bj
I 1
- -XX
Het gaat er Spaans toe
rond het Kadijksplein
De gerechten die ze voorzetten zijn zo’n
van Iberia op de muur vereeuwigd (in het midden)
De vroegere eigenaar Domingo
31-
Bias Infante: „my name is nobody”
Fernando, eigenaar van Neptuno
Favoriete houtskooltekening van Bias
matrassen in gracht
Andere banken hebben zich op de pas
sieve sportbeoefening gegooid, de spaar
bank, een bank zonder aandeelhouders
f.
Hij ligt wat weggedrukt in de bocht van
de Plantage Middenlaan, helemaal in het
begin vlak na de brug die gelaten het
verkeer met trams en bussen over zich
heen laat denderen en zelf steeds met
luid belgerinkel pleegt open te gaan voor
het verkeer te water. Een kleine broer
van het zo nabijgelegen Artis en tegeno
ver diens drukte en kabaal van mens en
dier een rustig familielid met mens en
planten: de Hortus Botanicus, de botani
sche tuin van de Amsterdamse universi-
teit.
Iberia - een puur Spaanse plek op oer-
Hollandse grond. Niet het enige restau
rant hier. Spaans eten kan ook bij Neptu
no, aan de overkant van het sluisje op de
Schippersgracht, en op ’n steenworpaf-
stand bij Primavera in de Peperstraat,
dat nog tot 1 september dicht is. Voor de
Spaanse keuken bij u thuis is er zelfs een
winkeltje hier, op het Rapenburgerplein.
Bij mevrouw Bernard kopen Hollander
en Spanjaard alles voor de Spaanse keu
ken. Zelfs één van de vele cafés die de
buurt telt, draagt de Spaans klinkende
naam ’Conflanza’, maar binnen hoor je
wel dat daar geen woord Spaans bij is.
Een merkwaardige Spaanse enclave
hier in dit buurtje rond het Kadijksplein,
dat weggestopt ligt bij het begin van de
IJtunnel, bij Artis en het nieuwe Water-
looplein ’77. De zee zorgde er door aan
slibbing vroeger voor dat hier de ’kadijk’
ontstond, de zee was ook de kracht ach
ter de Verenigde Oostindische Compag
nie die hier haar pakhuizen had. Nu is
dat het ’entrepot dok’, sinds de Franse
tijd. De zee heeft de zeelieden uit vele
windstreken hier laten passagieren en
slapen in het zeemanshuis. Spaanse zee
lieden ook, vroeger vooral de klandizie
van de Spaanse restaurants. En we mo
gen de zee dankbaar zijn dat hij Pepe,
eens machinist op de grote vaart en nu
eigenaar van Iberia, en Fernando van
Neptuno, ook eens zeeman, op de Kadijk
deed aanspoelen.
hoe onze natuur aan het verarmen is. Een
overduidelijke illustratie van wat we nog
nét hebben en wat al niet meer en van
wat er bedreigd wordt en waardoor.
Door de natuur zelf, maar vooral door
het ingrijpen van de mens.
De expositie toont dat nog eens overui-
delijk aan met een grafiek, die weliswaar
niet over planten, maar over dieren gaat.
We hebben hem hierbij ter illustratie
In Neptuno, waar ik aan het eind van
de middag beland wordt me dezelfde
Spaanse gastvrijheid bereid met wijn en
hapjes. Fernando staat achter de bar, hij
‘kookt altijd, zijn vrouw - ’ja, een Neder
landse natuurlijk’ - doet de bediening, en
verdere werkzaamheden en de enige
hulp is voor de afwas. Neptuno is klein
en gezellig, vanaf twaalf uur is de zaak
overdag al open en dan zijn er vooral ook
Spanjaarden die hier wat komen drin
ken. De eters zijn, net als in Iberia, vooral
Nederlanders. Spaanse families zie je
nog wel ’ns met kerstmis of nieuwjaar in
vol ornaat aantreden, heeft Manuel me
bij Iberia verteld.
beetje hetzelfde, opk in de zeer betaalba
re prijs. De ’tapas’, voorgerechten, de
soepen (de echte Spaanse koude soep,
’Gazpacho’), vis, vlees en kip, natuurlijk
de paella en de zarzuela. Concurrentie is
er nauwelijks, zo kan het zijn dat je
iemand als de Spanjaard Ramon Farina
het ene moment bij Iberia ziet werken, de
volgende dag bij Neptuno. „We zijn alle
maal vrienden, ik help waar dat nodig is”
zegh hij simpel. „We doen samen inko
pen, en als het bij de één vol is sturen we
door naar de ander”.
Als ik in Neptuno ben komt Bias bin
nen, wenkt me naar beneden, een trap af
naar een kamer waar hij zijn prenten op
de grond uitspreidt. Welke voor de
krant? Het besluit valt, ’ah, favorito’
prijst hij de keus. Boven in het restau
rant is een hele wand door hem verfraaid
met een scène uit de arena. Zijn vrienden
zeggen dat hij zélfs als een toreador
serveert, een hand in de flank, de schaal
in de ander hoog geheven.
Hongerig terug naar Iberia, etenstijd,
en druk, nu al. Het is er altijd druk, altijd
staan er wel wat mensen aan de bar te
wachten, glas wijn in de hand, snoepend
van wat olijven. Aan bod kom je altijd
wel, je moet geen haast hebben. Tijd
genoeg dan om de sfeer in te drinken:
Iberia is een soort rommelige huiskamer,
oergezellig en genoeglijker naarmate er
meer mensen zijn. Rechttoe-rechtaan ta
fels staan er vlak bij elkaar, in de smalle
Het woordje „matras” doet een Am
sterdammer aan twee dingen denken:
aan z’n legerstede in de eerste plaats en
aan het water van de grachten onmiddel
lijk daarna. Zo’n dobberende af gedankte
matras in het water, de punt er net
bovenuit, doorweekt maar toch nét niet
zinkend, heeft een paar mensen op het
idee van een „matrassenrace" gebracht.
Niet in de grachten of Amstel want daar
is het te vol en komen er problemen met
rondvaartboten, maar in de Sloterplas.
Die mensen presenteren zich onder de
naam „rekreatiesport”, en hun matras
senfestijn zal als het weer goed is, op
zaterdag 20 augustus gehouden worden.
wordt er tussen haakjes bij verteld, wil
iedereen aan het sportieve werk zetten
spaarders of niet, dat speelt geen rol.
Tegelijk is dit onmiskenbaar een stuk
reclame, „PR” om het met de magische
Public Relations letters uit de drukken.
Imagebuilding of imagoverbetering dus.
/schaatsloop en een 24-uursschaatsfes-
tijn in december.
En de „Variathon”, zoals het woord al
zegt een „variatie op de marathon”. Vijf
tig clubs en groepen vaardigen straks op
17 september (inschrijving staat open tot
de 27-ste), elk 23 man (vrouw) af voor
deze zeskampachtige toestand over 42
kilometer en 192 meter in het Amster
damse Bos, met hindernissen van touw
trekken tot skilopen met vier man op
twee ski’s. De hoofdprijs van 1000 be
halve de bokaal is voor de clubkas aan
trekkelijk. En de training is goed voor de
conditie, zegt Rekreatiesport.
Inlichtingen over alles kan men krijgen
bij Rekreatiesport, Singel 548, telefoon
020-5205404(5). Voor de matrassenrace
kan nog op de dag zelf worden ingeschre
ven tot tien uur bij de Sloterplas, noord-
oosthoek. Dit is vooral een kinderfeest:
om elf uur starten kinderen tot en met 12
jaar, dan met een kwartier tussenpoos de
groep 13- en 14-jarigen. Daarbij mogen
ook luchtbedden (zelf meenemen!) en
matrassen gebruikt worden. Om kwart
voor twaalf is de „matrassenrace”, met
de échte bedbedeksels. Als men er zelf
één heeft graag. Maar gestreefd wordt
naar een aantal beschikbare matrassen,
via de stadsreiniging (opgehaald bij grof
vuil) of een matrassenfabriek. Een voor
waarde voor de deelnemers: men moet
kunnen zwemmen!
Van Neptuno is het een paar honderd
meter lopen naar het Spaanse winkeltje
op de hoek van het Rapenburgerplein.
De eigenaresse mevrouw Bernard had
een winkeltje in kruidenierswaren in de
Valkenburgerstraat, en daar begon ze
vooral ook doordat ze een Spaanse
vriend had, met de verkoop van Spaanse
dingen. Toen door de metroaanleg daar
de huizen vielen was er voor haar weinig
meer te verdienen en ze kwam in deze
winkel, die, o toeval, behoorde aan men
sen die een Hollands restaurant in Span
je gingen beginnen. Bij mevrouw Ber
nard vind je nu alle mogelijke Spaanse
artikelen in blik, wijnen en olijfolie, en
ook pittig gekruide verse vleeswaren.
MM «MM MM MM MM MM MM «MM MM MM MB
MM MM MM MM MM MM «MM. MM MM. MMt «W* MM MM MM WW
afgedrukt: ieder mannetje stelt 500 mil
joen mensen voor, ieder vogeltje tien
uitstervende diersoorten. En ziet, dat
hoe groter de wereldbevolking werd, hoe
méér dieren in steeds sneller tempo ver
dwenen. Voor wie daarover nadenkt en
geïnteresseerd is: de Hortus is iedere dag
van tien tot half één en van half twee tot
vier open en in het weekeinde van één tot
vier.
Niet dat ze daarmee nu ingevolge ene
Jasper Grootveld de Amsterdamse bur
gervader in het vaarwater willen zitten,
nee, Rekreatiesport is, speciaal „actief-
sportief” gericht. De promotors vonden
we na een telefoontje en de gang naar het
Singel, bij de Spaarbank voor de Stad
Amsterdam. Waar, dat voor de volledig
heid, ook nog andere banken deel van uit
maken; de Nutsspaarbank voor de Zaan
streek, Bondsspaarbank Hoorn en de
Stichtse Bondsspaarbank. „Van Hoorn
tot Doorn” zegt de voorlichtingsman van
Rekreatiesport.
gangetjes die overblijven kun je struike
len over kinderen die hier niet ’netjes’
hoeven te doen, en soms komt een gita
rist spelen, van buiten, pet in de hand na
zijn optreden.
De muren zijn beschilderd met meters
hoge, groteske afbeeldingen, een stieren
gevecht, een copieuze maaltijd. Nadruk
kelijk aangezette lijven, eerlijk en direct
op de muur gezet en daarna oneerbiedig
behandeld door een publiek van jaren
her dat er z’n handtekening op zette, of
door de Spanjaarden zelf, die er kleurige
prentbriefkaarten in prikten. Op één van
de schilderingen lijkt het wel of het ge
zicht is weggehaald en later opnieuw
ingeschilderd, het past niet meer bij de
rest. Een traditie: dit is de vorige eige
naar Domingo Munoz, waarvan Pepe Jo
sé Piza die ik helaas niet kan spreken
omdat hij in Spanje zit, de opvolger is
geworden. Pepes broer, Miguel, bijge
naamd ’Nano’ (de ’kleine’) staat nu in de
keuken. Een voortreffelijke keuken,
evenals die van Neptuno dit Spaanse
avontuur op het Kadijksplein wel waard,
avontuur rond het Kadijksplein wel
waard.
W» MM MM MMB MM MX MM MM
Een poortje, een pijl naar de hoog op
de muur bevestigde bel, een drukknop
die echter een ouderwets aanhoudend
belgeschel doet ontstaan, waarna
iemand speciaal voor de bezoeker de
poort komt ontsluiten. De Hortus: voor
een gulden bent u te gast in de oase van
rust en groen, deze Amsterdamse botani
seertrommel. Met planten in perken, tal
loze, met paaltjes waarop hun namen
staan. Moe hoef je er niet te worden, de
Hortus is niet groot, maar het is wel
heerlijk zitten op één van de bankjes, om
rustig een boek te lezen, bijvoorbeeld of
om alleen maar rustig te zitten.
De Spaarbank ging een samenwer
kingsvorm aan met de landelijke dienst
spel en rekreatiesport in Zeist en zo kwa
men sinds april van dit jaar diverse acti
viteiten van de grond. Straatspelen voor
de jeugd op koninginnedag, een schaak-
simultaan fn de RAI in juli. Nu die ma
trassenrace in de Sloterplas, straks een
bejaardenbustocht en een bottertocht
voor jongens (in oktober), een trim-
De bezoeker kan er nog tot half sep
tember een expositie bekijken over uit
stervende planten. Er is een collectie
levende planten die in hun voortbestaan
bedreigd worden of in de natuur al uitge
storven zijn en in een gebouwtje van de
Hortus geven foto’s en grafieken weer
VA
Al
