film
BOEKHANDEL
H. DE VRIES
STUDIEBOEKCENTRUM
VAN KENNEMERLAND
hoarlem
amsterdam
Gruwelfantasie mist elke overeenkomst met werkelijkheid
wie wat
anders wil
moet eens gaan kijken
naar de Franse
Comera
KWALITEITSKEUKEN
Exclusief voor Kennemerland
u
deze maand
f
luimtevaartreisje voor
ijken in Futureworld
Niet alle kopieën van films
moeten vernietigd worden
Prolongaties
Blue Movie
heeft voor late bestellers,
herexaminandi, avondscholieren
en andere studenten een huis vol
studieboeken in de gespecialiseerde
schoolboekwinkel naast
Ged. Oude Gracht 27
te Haarlem tel. 311440
interbouw bv
Pathologisch
Geèf I
Noord-Holla
de
Superbom
13
FILM
19 7 7
1 2
AUGUSTUS
VRIJDAG
■K
««■■■■«■■■■■■■■I
men uit de tijd van de luchtacrobatiek,
maar zijn dan ook onuitvoerbaar voor een
getrainde vijftiger die de laatste jaren
voornamelijk bureauwerk heeft gedaan.
het augustus-nummer
is uit!
Waterstaat een staat
in de staat?
Met de nodige gijzelingsacties en terreurdaden (München!) als reële
uitgangspunten kunnen de sensatieschrijvers van het ogenblik onbe
perkt hun gang gaan. Terrorisme is in! Als onderwerp biedt het
onbeperkte mogekheden om spanning en geweld in alle hevigheid te
rwerken en als zogenaamde betrokkenheid bij een bestaande realiteit
is het onmiddellijk herkenbaar bij het grootst denkbare publiek dat, zo
niet zelf betrokken geweest bij terreuracties, er toch bijna sant om de
nenindagelijks via de publiciteitsmedia mee geconfronteerd wordt.
H|ne
B8i01
1
Hl lm
r
3QKZ
Black Sunday mikt alleen maar
op de angst voor terrorisme
Charles Boost
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
I
uimen van een maatschappelijke boven-
Robert Blake speelt een voortreffelijke rol als de kleine motoragent in Harley Davidson
?onda als een achterdochtige journalist,
(ADVERTENTIE)
18
Vi
MS
Onderweg ontdekken een paar journa-
isten die immers altijd de waarheid acht
erhalen, dat het eigenlijk doel van de reis
00,-
50,-
50,-
00,-
00,-
dio, behalve op maandagavond als evenals
in de nachtvoorstellingen de onvergetelij
ke Spaanse film „Cria Cuervos” voor de
derde week gedraaid wordt.
Een tweede première in Haarlem vindt
men in de nachtvoorstellingen van Frans
Hals waar onder de titel „Harley David
son” de Amerikaanse politiefilm „Electra
Glide in Blue” vertoond Moordt waarin Ro
bert Blake als de kleine motoragent John
Wintergreen zijn geringe lengte compen
seert door een flinke dosis intelligentie en
door zich heldhaftiger voor te doen dan hij
in wezen is. Het liefst zou hij politie-inspec-
teur worden en een beige pak met Stetson-
hoed en laarzen dragen. Waartoe die ambi
ties hem tenslotte brengen laat deze be
scheiden, maar interessante film van (Chi-
cago-producer) James William Guercio
met een voortreffelijke rol van Robert
Blake in boeiende beelden met veel „high-
way”-incidenten zien.
Naast „The harder they come”, een Ja-
maicaanse film vol „humor, actie en reg-
gae-music” die in Kriterion is ingezet, is
de vrolijkste première deze week in Am
sterdam ongetwijfeld „A nous les petites
Anglaises", een van die onbezorgde Fran
se familiefilms waarvan bijvoorbeeld „La
Gifle” (nog te zien in City 2) een treffend
voorbeeld is. De hoogte van die „Draai om
je Oren” bereiken de kleine Engelsen in
geen enkel opzicht.
Het is een wat los en ongeordend verhaal
over twee Parijse jongens van zeventien
die voor hun eindexamen gezakt zijn op
grond van hun onvoldoende kennis van
het Engels en door hun ouders naar een
badplaats in Engeland worden gestuurd
om daar in pleeggezinnen te worden opge
nomen. Eerst juichen ze de maatregel toe
omdat ze denken dat de. Engelse meisjes
gemakkelijk te versieren zijn maar als dat
van Verstappen-Pim de la Parra en als
zodanig geeft de film een goed inzicht in
hoe de Nederlandse waardering voor ei
gen filmproduktie destijd lag.
De grote prolongaties zijn nog altijd
„Een Brug te Ver”, voor de achtste week in
bert Shaw), leider van het commando gaat
naar Amerika en luistert met leden van de
niet gedood, zodat ze uit Beirut kan ont
snappen naar de VS om haar massale
terreuractie verder voor te bereid0542en.
door zijn hoogst onwaarschijnlijk plot
opvalt.
Dank zij haar mooie borsten wordt de
In Tuschinski Igaat „Madame Claude”,
een Franse film met als stralend middel
punt de „madame” van enn sjiek bordeel.
„Madame Claude” is gemaakt door Just
Jaeckin die een onverdiende reputatie ge
niet op basis van zijn regisseurschap van
twee pornografische films, „Emmanuelle”
en „Histoire d’O”.
Luxor, „Twee door het Dolle heen” voeg
de zesde week in Lido en „Rocky” voor de
vierde week in Roxy, een lijst waaraan nu
ook de Nederlandse film „Het Debuut”
kan worden toegevoegd die zijn tweede
week in Palace is ingegaan en het daar
voorlopig wel zal uithouden.
Voor de jeugd Jerry (Lewis) als Baby
sitter” in Palace en „Peppi en Kokki bij de
Marine” in Studio.
In Amerika en Engeland zijn bijvoor
beeld overeenkomsten gesloten met de
filmproducerende ondernemingen om ten
minste een copie van de uit de circulatie
genomen films te deponeren in de daar
aanwezige filmmusea. Ze worden daar
schoongemaakt, eventueel opnieuw ge
print en veilig opgeborgen tot er toestem
ming voor vertoning bijvoorbeeld binnen
Museum-kring wordt verkregen. Uiter
aard geldt dat niet voor iedere film die op
de nominatie van vernietiging staat (er is
veel kaf onder het koren), maar wel voor
bijzondere films die het eventueel niet
goed bij het publiek hebben gedaan en
Vanaf nu verkrijgbaar bij uw
tijdschriftenhandelaar.
Losse nummers f 3,25
abonnement (12 nrs.) f 35,-p.j.
Bureau voor Periodieken b.v.,
Postbus 1,
Purmerend (02902) 1654.
Santpoorterstraat 41
Haarlem Tel. 023-2634 63f^
I50,-
300,-
350,-
350,-
350,-
300,-
750,-
300,-
Te weinig informatie voor
ondernemers bij bedrijfs
migratie.
Purmerend is nog primair
agrarisch centrum van Noord-
Holland.
Wet heeft ingrijpende gevolgen
voor bibliotheekcentrale.
Meisjes op huishoudscholen
roken als ketters.
>50,-
50, -
150,-1
De film heeft veel succes in Parijs waar
hij al maanden loopt, kreeg in Frankrijk
en Engeland onevenredig goede recensies
en zal het in The Movies ook wel goed
doen, al ontgaat ons de exacte verdiensten
van de film die een geordend scenario
mist.
blijkt tegen te vallen concentreren ze hun
aandacht op een gezelschap in de buurt
vertoevende jonge Fransen. Er wordt dan
veel gedanst, gedronken en naar het
strand gegaan. Er ontstaan kleine gene
genheden, kleine ruzies, men gaat uit el
kaar en verzoent zich weer en dat alles
wordt luchtig, maar zonder veel samen
hang verteld in een wat Cissy van Marx-
veldt-achtige stijl.
een Israëlische commando-raid op het
hoofdkwartier van de Zwarte-September-
beweging in Beiroet onder leiding van
dezelfde Kabakov die daarbij bijna de
leidster van Black September, de mooie
Dahlia Tyad, gedood zou hebben als deze
niet toevallig onder de douche had ge
staan. „De moordenaar richtte zijn machi
nepistool op haar natte borst. Zijn vinger
Frans Hals kondigt met enige trots aan
de originele versie van Wim Verstappens
„Blue Movie” te draaien. Wat dat de kijker
aan winst brengt, valt moeilijk uit te ma
ken, omdat we niet op de hoogte zijn van
de toenmalige keuringscoupures. In ieder
geval zal het toch een attractie zijn deze
vijf jaar oude film van het Scorpio-trio
terug te zien. Men herinnert zich waar
schijnlijk nog wel iets van de inhoud. Hugo
Metsers, pas uit de gevangenis ontslagen
wordt door zijn reclasseringsambtenaar
(Helmert Woudenberg) in een Bijlmerflat-
je gestopt. Dat betekent eerst voor vlotte
Hugo een afknapper, maar dan maakt hij
al gauw kennis met zijn buren, Kees Brus-
se en Ursula Blauth, Wim de Meyer en
Carry Tefsen.
Vooral met de vrouwelijke afdeling kan
hij het al gauw goed vinden en ondanks de
morele preken van Helmert Woudenberg
gaat Hugo sexparties geven, waaraan de in
het huwelijk verwaarloosde vrouwen
maar al te graag meedoen. Als een van die
parties met de zelfmoord van een der
gasten eindigt, vindt ook Hugo het nodig
een beetje orde in zijn leven te brengen en
hij pakt het aan met de enige vrouw die
hem steeds ontlopen heeft. „Blue Movie”
was een van de meest succesvolle films
Harris is een slecht schrijver, daar hoef
e alleen maar de slotalinea van zijn roman
-oor te lezen. Die luidt, in de vertaling van
K. van den Broek: „Ze drukte haar wang
egen zijn borst en legde haar armen zo ver
e kon om hem heen en streelde hem,
>3 erwijl ze de arme tranen in haar haar
'oelde vallen. Toen pakte ze zijn hand en
eidde hem de oever op, zoals ze dat ge-
laan zou hebben met een kind.”
Dit roerend tafereeltje (niet in de film)
peelt zich af enkele uren na de terreur-
anslag op het stadion die weliswaar voor
ramen is maar door onvoorziene omstan-
ligheden nog altijd 512 doden heeft geëist,
laar om niet helemaal in bloed te eindi
gen heeft de schrijver maar een idyllisch
cènetje bedacht tussen Kabakov, de jood-
e tegenspeler in de Arabische terreurac-
ie en zijn vriendin. Eerlijk gezegd is Har
is beter als hij een geweldscène be-
chrijft: .toen een magere man in pyma
lit zijn flat kwam aan het eind van de hal,
en machinepistool in de hand. Hij pro-
eerde het schietklaar te maken toen een
agel van kogels hem doorzeefde en stuk
en pyjama en vlees door de hal joeg.”
Dit laatste fragment slaat dan weer op
iet einde wordt de film van Richard T.
500,- ieffron wat chaotisch.
Misschien dat het zijn bedoeling is aan te
onen dat de aarde beter bestuurd kan
vorden door goed geprogrammeerde com-
lutermensen, maar dat wordt niet hele
naal duidelijk, wat jammer is voor de zorg
lie besteed is aan kostuum en mechaniek
m aan de soms verbluffende trucages.
350r .Futureworld” is dagelijks te zien in Stu-
Schrijver Harris is alleen belust op wild
avontuur en bezit op dat gebied een bijna
pathologische verbeeldingskracht. Hij is
daardoor ontoegankelijk voor menselijke
gevoelens, menselijke mogelijkheden en
menselijke beperkingen. Hij fantaseert er
maar lustig op los, zodat de film naar zijn
roman vol volstrekte onmogelijkheden zit,
terwijl die film de pretentie heeft de kei
harde waarheden van het ogenblik te ont
hullen. Het enige dat hij zijn publiek kan
voorliegen is dat het zo ongeveer toegaat
achter de schermen van het internationale
terrorisme. Dat dit een voortdurende be
dreiging is voor onze samenleving, weet
langzamerhand wel iedereen. Maar het is
boek noch film te doen om ons dit eventu
eel ten overvloede nog eens onder de neus
te wrijven. Boek en film profiteren van de
reeële angsten waarmee de wereld op het
ogenblik te kampen heeft. Maar deze ang
sten op te jagen door een voorstelling van
zaken alsof ons een ondergronds schrikbe
wind met ongekende vernietingsmogelijk-
heden voortdurend bedreigt is misdadig.
Hoe weinig beide boek en film
geïnteresseerd zijn in het lot van de men
sen bewijst de achteloze manier waarop er
in de film gemoord wordt. Het enige wat
deze fanatici van de misdaad en van het
doden in feite van de mens weten is hoe hij
reageert op een pistoolsalvo, hoe hij ge
fragmenteerd wordt door een explosie.
Ondanks zijn „liefde” voor het onderwerp
heeft Frankenheimer een slechte chaoti
sche film gemaakt in de hoop dat het
publiek onder de druk van de sensationele
gebeurtenissen daarvoor geen oog zal heb
ben en opgelucht omdat er „maar” 512
doden vallen in plaats van de geplande 80
duizend de bioscoop zal verlaten.
750,-
550,-
200,-
500,-
150,-
200,-
200,-
500,-
350,-1
250,-1
500.-1
In „Film”, het tweewekelijks bedrijfs
blad van de Nederlandse Bioscoopbond
komt in het laatste verschenen nummer
een artikel voor over het controversiële
onderwerp Filmvernietiging. Over de
filmvernietiging, of liever gezegd over
het vernietigen van uit de roulatie geno
men kopieën, bestaat nog altijd veel mis
verstand. Zo begint het stuk dat er verder
de nadruk op legt dat de importeurs con
tractueel verplicht zijn na aflooj) van de
licentieperiode de kopieën óf terug te
sturen óf te vernietigen.
Robert Shaw is de held in Black Sunday
plan heeft bedacht. Want dit is nog niet het
hele schema. De bom waaraan Lander zo
vlijtig werkt en die straks als de zeppelin
midden boven het stadion zweeft tot ont
ploffing moet worden gebracht waarna
een vuurwerk van kogels in cirkelvormige
banen de tribunes moet treffen. Die bom
moet ook nog onopvallend onder de zeppe
lin worden gemonteerd op een ogenblik
dat het stadion net zoveel geheime agen
ten, soldaten en politie in burger en uni
form zal bevatten als toeschouwers.
Dahlia’s en Michael Landers poging om
met één klap een stampvol stadion uit te
roeien is tot mislukken gedoemd en dat het
op de film slaagt, of althans bijna slaagt,
kan alleen omdat op de film alles mogelijk
is. De acrobatische toeren die majoor Ka
bakov uiteindelijk in de lucht moet uitha
len, om via een sleepkapel met de politie-
helikopter de op scherp staande zeppelin
van het stadion weg te slepen boven zee
waar dan de explosie plaats heeft, stam-
Uitvoerig wordt in het artikel het hele
proces stap voor stap beschreven; een
droeve gang die eindigt in de Amsterdam
se vuilverbranding. Het geheel wordt geïl
lustreerd met pijnlijk aandoende foto’s
van zakken films die het verhuurkantoor
verlaten en van de lopende band in de
vuilverbranding waarop zich de blikken
film bevinden op weg naar de verbran
dingsoven.
Het is duidelijk dat er in het verleden, de
tijd voor „het reglement inzake het toe
zicht” ontoelaatbare dingen zijn gebeurd
die schadelijk zijn voor het bedrijf en die
tegen de gemaakte afspraken met de film-
eigenaars ingaan. Zonder dus de genomen
voorzorgen af te vallen, moet het ons van
het hart dat er internationaal ook andere
afspraken gemaakt zouden moeten kun
nen worden om zonder enig gevaar of
dreiging van misbruik iets te behouden
van de voorraad films die nu de vuurdood
sterven.
De Amerikaanse science-fictionfilm
Futureworld”, hier dichterlijk vertaald
iet „Naar het Land van Overmorgen”
ioet wel erg veel aan „Westworld” den-
'cen, de film over een pretpark in de toe
komst. Die eindigde met een opstand van
bedienende robots waarbij de diverse
imusementsafdelingen in puin gingen.
Ditmaal gaat het over een groepsreis van
ie „super rich” in de ruimte, ruimtevaart
ius voor meervermogenden.
Wat een uitdaging voor een schrijver om
>en super-terreurplan te bedenken, zo in-
;enieus en perfect van opbouw dat zelfs de
jchte terrorist wiens dagtaak het eigenlijk
jou moeten zijn, er nooit op gekomen was.
Thomas Harris is zo’n schrijver met een
rijkere fantasie op het gebied van terroris-
ne dan menige boosaardige knutselaar
net kneedbommen. Die doet het dan even-
ueel nog om zich in te zetten voor een zaak
raarin hij gelooft, Harris doet het alleen
naar om geld.
Thomas Harris heeft „Black Sunday”
[eschreven, in het Nederlands uitgegeven
inder de letterlijke vertaling „Zwarte Zon-
lag”, met als waarschuwende ondertitel
,Het kan morgen gebeuren”. Dat wil dan
eggen dat morgen met één klap 80 dui-
end mensen naar de andere wereld kun-
len worden geholpen door een explosie
raarbij tienduizenden geweerkogels ver-
lietigende banen beschrijven in een grote
nenigte. Opeengepakte mensenmassa’s,
chouder aan schouder, vindt men alleen
log in voetbal- of rugbystadions. Het boek
n de verfilming door John Frankenhei-
ner handelt dus weer over een bedreigd
itadion.
lijkheidsgevoel bedenkt de schrijver situa
ties, waarvoor, zodra ze in werkelijkheid
zouden gebeuren opvangcentra met psy
chologen, maatschappelijke werkers en
kerkelijke leiders ter voorkoming van
geestelijk letsel, in gereedheid zouden wor
den gebracht.
Maar regisseur Frankenheimer is niet
geschokt. „Toen ik het boek las was ik mij
bewust van de enorme moeilijkheden die hoop denkwerk
zich bij het maken van de film voordeden.
Maar ik was verliefd op het idee, het
drama, de ongelofelijke spanning”. Er is
dus geld noch moeite gespaard om de
„ongelofelijke spanning” van „Black Sun
day” tot de laatste druppel uit een slecht
geschreven roman te persen die vooral zijn de bioscoopbezoekers al ingelicht over
elk soort terreurdaad het zal gaan. De
mooie Dahlia (natuurlijk van Arabisch-
Duitse afkomst) heeft zich geassocieerd
met een zekere Michael Lander (Bruce
Dern), een Vietnam-veteraan die na een
zesjarig verblijf in vijandelijke gevangen
schap een lichtelijk gestoord man is ge
worden die bovendien verteerd wordt
door haatgevoelens jegens zijn vaderland
dat hem al die ellende bezorgd heeft. Hij is
wel in voor een flinke wraakactie.
Terwijl Dahlia in Beirut voorbereidin
gen trof is hij in z’n eentje bezig aan een
superbom die moet komen te hangen on
der de „Good Year”-zeppelin van waaruit
straks overzichtsopnamen van de rugby
wedstrijd ten behoeve van de tv zullen
worden genomen. Michael Lander zal zelf
het klein model zeppelin besturen omdat
hij als ex-vlieger er normaal al reclame-
vluchten boven Miami mee maakt. De ex-
plosieven moeten uit Japan komen en zul
len in Long Beach Harbor afgeleverd wor
den door een Turkse vrachtboot. Als men
al deze gegevens op een rijtje gaat zetten
onstaat er een zo ingewikkeld verkeer van
toevalligheden dat geen zinnig mens daar
mee zou willen werken.
Auteur Thomas Harris krijgt voor de
fantasie waarmee hij dit alles bij elkaar
verzonnen heeft makkelijk een 10, wat nog
niet wil zeggen dat hij een uitvoerbaar
Toen aan het eind van de jaren zestig of
het begin van de jaren zeventig de filmver
huurders steeds meer geconfronteerd wer
den met het euvel van een clandestien
gebruik van voor vernietiging bestemde
filmcopieën, onder meer door vóór de ver
nietiging snel 16 mm copieën van de in te
leveren film te laten trekken, is er een
waterdichte gang van zaken ontworpen,
een reglement inzake het toezicht op de
vernietiging van filmkopieën, waarbij bo
venvermelde onregelmatigheden niet
meer kunnen voorkomen.
bijv, in zo weinig copieën hebben gerou
leerd dat ieder exemplaar straks waarde
vol kan zijn. Laatst kon de uit 1935 date
rende film „Kermesse Héroique van Jack
Feyder in de bioscopen vertoond worden
doordat het Nederlands Filmmuseum toe
vallig over een goed exemplaar van dit,
waarschijnlijk niet meer bestaande mees
terwerk in bezit had.
Zonder dat bedrijf of licentiehouder ook
maar een centje pijn behoeven te hebben
moet het mogelijk zijn iets uit de voorraad
van voor de vuilverbranding bestemde
films te redden. Het is in filmmusea-krin-
gen een algemeen aanvaard principe dat
alleen in samenwerking met het internati
onale filmbedrijf waardevolle filmuitin-
gen van de totale vernietiging gered kun
nen worden. Niets is zo definitief als het
einde van een film in de ovens van de
Amsterdamse vuilverbranding. De naam
alleen al zou moeten hebben voorkomen
dat de zich in Nederland bevindende films
daar hun einde vinden.
r>"'
BTW
250,-
500,- liet Mars of Venus is, maar het uit de weg
500 ï-
100,- aag waardoor de directeur van het ruim-
353,- ereisbureau een soort greep naar de we-
250,- ‘eldmacht kan doen, daarbij geholpen
500,- loor zijn robots. Het begin, met Peter
1972
300,- )elooft nogal wat opwinding maar tegen
350,-
spande zich om de trekker. Het was een
prachtige borst. De loop van het machine
pistool bewoog aarzelend. „Doe wat kleren
aan, Arabische slet”, zei hij en ging de- mooie Dahlia bij de Israëlische overval
kamer uit.”
Eigenlijk zou men van een keukenmei
denroman moeten spreken, maar het on
derwerp hoort allesbehalve in de keuken Ook de Israëlische majoor Kabakov (Ro
thuis. Het maakt het boek tot de grote
politieke bestsellers waarin handig met de
gruwelijkheden van deze tijd gespeeld CIA een geluidsbandje af dat hij tijdens de
wordt zonder ook maar iets anders dan overval buit gemaakt heeft. Het bevat een
spanning en amusement (entertainment) dreigende oproep van Dahlia Yiad aan het
aan die actualiteiten te ontlenen. Niet ge- Amerikaanse volk, waarin wordt aange
hinderd door afschuw of verantwoorde- kondigd dat aangezien de Verenigde Sta
ten de Joodse Staat blijven steunen er
vergeldingsmaatregelen in het land met
zijn nieuwe pro-Israelische president ge
nomen zullen worden en wel van ëen om
vang waarvan men tot nu toe niet heeft
kunnen dromen.
Het dreigement is in algemene termen
gesteld, niemand weet waar de Zwarte
September zal toeslaan en het kost een
voor de inlichtingen
diensten doorkrijgen dat de plaats van
handeling het immense Miami-stadion be
treft waar rond nieuwjaar de jaarlijkse
„Super Bowl Game” tienduizenden op de
been brengt en ditmaal ook de president
onder de bezoekers zal hebben. Intussen
Twee Parijse jongens van zeventien schaven in ,A nous les petites Anglaises” nipt alleen
hun kennis van de Engelse taal bij.
