Oostduitsers
s
oppermachtig
g
MINNEBOO OPNIEUW
WERELDKAMPIOEN
R
1
PRONK WINNAAR
VAN DE PROFTOUR
Ill
Anne Riemersma
in halve finale
Hockey-kei
TiesKruize:
„Als je je sport
serieus neemt,
dan neem je
Midalgan Sport.”
„Warming-up is erg
belangrijk. Niet alleen bij
hockey natuurlijk. Dat geldt
voor elke sport. Je komt
sneller in je spel en je hebt
minder kans op blessures.
Daarom is die nieuwe
Midalgan Sport zo handig.
i
mimlgm
STERKE STAM EN ROMPELBERG IN FINALE PROFSTAYERS
Opofferingen
A
r
ft
16
MAANDAG
2 9
Nieuw. Midalgan Sport.
Voor warme, soepele spieren
en betere sportprestaties.
(Van onze speciale verslaggever)
SAN CRISTOBAL. Gaby
Minneboo is een amateurwielren
ner van de oude stempel: ’s mor
gens om half zes uit bed voor zijn
werk bij de PTT (chauffeur-be-
steller), ’s middags trainen en ’s a-
vonds wedstrijden rijden of wer
ken aan zijn pas opgezette handel
in sportprijzen. „Soms”, zegt Ga
by Minneboo, „vraag ik me wel
eens af: waar ben ik in ’s hemels
naam mee bezig? M’n gezin, ik
heb twee kinderen, ziet me amper
en ik moet me voor de sport een
hoop gezellige dingen ontzeggen.
Met m’n 32 ben ik op een leeftijd
dat ik na 19 jaar wielrennen over
dat onderwerp nogal eens pieker.
Maar ach, als er dan succes
is....”.
warfflfflg-sj
AU GUSTUS 1977
IlllllllllIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIllllllllllllllllllllllllllllllllIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIllIllllllllllllllIllllllllllllllll!llllllllllllllllllllllllllllilllllllllllHIIIIIIIIII!llllllllllllllllllllll>’
ft
i
I
'""71
6
’I
k
LUDWIG BENECKE
(ADVERTENTIE)
(Van onze speciale verslaggever)
Minneboo: „Ik voel me te oud voor een overgang naar de profs.
Achtervolging en tandem mislukt
I
door
Peter Heerkens
Van de Pas-Kroes sloten met een
vierde plaats bij het lichte roeien hun
voortreffelijke WK af, dat wat hen be
treft een in iedere wedstrijd hoger pres
tatieniveau heeft opgeleverd.
AMSTERDAM. De veertien starts
van de DDR zes bij de dames en acht
bij de heren op de wereldkampioen
schappen in Amsterdam, hebben hen
het recordaantal van 11 gouden en drie
zilveren medailles opgeleverd. Een
gruwelijk aantal, omdat het volstrekt
dominerende DDR-systeem voor de
overige FISA-landen nauwelijks nog
ruimte laat om ook wat krentjes uit
het deeg te pikken. Het perfect georga
niseerde Oostduitse roeibestel waarin,
naast optimale, voor de moderne top
sport vereiste intrinsieke omstandig
heden, zoals medische begeleiding, we
tenschappelijke vorming van de coa
ches etcetera, de door parti j-chef Hon-
necker geformuleerde maatschappelij
ke ideologie duidelijk doorklinkt,
maakt op deze wijze het internationale
toproeien wel tot een zeer eenzijdige
bedoening.
Wat dat opdoen van nieuwe moed be
treft, kan de lange, bleke, renner uit Geer
vliet weer even vooruit, want in San Cris
tobal behaalde hij zijn derde achtereen
volgende wereldkampioenschap bij de
amateurstayers. Samen met gangmaker
Bruno Walrave, die zijn zevende gouden
medaille won. De prestatie van Bagy Min
neboo betekende een evenaring van het
record dat Horst Gnas eerder vestigde.
Terwijl Gaby Minneboo en met hem
Bruno Walrave vanwege de oneffenhe
den in de baan, de onberekenbare draaiin
gen van de wind en de korte bochten in de
piste nogal tegen de finale had opgekeken,
bleek het achteraf een van zijn makkelijk
ste overwinningen op een wereldkampi
oenschap. Minneboo dankte dat behalve
aan zijn eigen voortreffelijke vorm, voor
een deel ook aan de concurrentie, die el
kaar afslachtte.
Bartelome Caldentey en Rainier Pod-
lesch, die als Minneboo’s belangrijkste te
genstanders golden, knokten met elkaar
om het hardst voor een goede positie en
toen die strijd wat was uitgewoed dirigeer
de de als vierde vertrokken Bruno Walra
ve titelverdediger Minneboo naar de kop
van het rennersveld en daar kwam hij niet
meer van af. „Het ging”, blikte Minneboo
terug op het koersverloop, „makkelijker
dan ik dacht. Het is me echt meegevallen”.
Ondanks dit en alle voorgaande succes
sen, zal Gaby Minneboo niet over stappen
naar de beroepsrenners, wat waarschijn
lijk de meeste andere coureurs met zo’n
erelijst wel zouden doen. Minneboo: „Ik
voel me er te oud voor. Bovendien zou het
in de praktijk moeilijk kunnen omdat er
geen gangmaker vrij is en wat het zwaarst
weegt voor mij: ik heb een uitstekende
werkkring met goede sociale voorzienin
gen. Dat opgeven vind ik onverantwoord”.
Barend Huveneers en Geert Schipper
hebben zich zondagavond geplaatst voor
de finale van de puntenwedstrijd voor
amateurs, een evenement dat voor het
eerst op de wereldkampioenschappen
wordt gehouden. Huveneers eindigde de
eerste serie als tweede achter de Belg
Constant Toume, en Schipper won de
De fiets waarop Anne Riemersma in San
Cristobal verscheen, is door technische
snufjes (superlicht materiaal en uitgeboor
de onderdelen) de lichtste van alle achter-
volgsters. Waar de meeste deelnemers ver
schenen met een fiets die rond de acht kilo
weegt, rijdt Riemersma er op een van vijl
en een halve kilo. „En dat”, zegt ze, „is niet
alleen een groot praktisch voordeel, maar
het is ook goed voor je moreel”.
over 30 kilometer. De finale, die maandag
wordt gehouden, zal over 40 kilometer
gaan.
De Oostduitser Norbert Durpisch is de
beste achtervolger van het amateur-we-
reldkampioenschap in Venezuela geble
ken. Hij domineerde in de finale tegen zijn
landgenoot Uwe Unterwalder, die alleen in
het begin goed partij kon geven. Durpisch
verdiende het goud volkomen, want hij
bracht in dit toernooi een officieus wereld
record op de klokken tijdens de kwalifica
ties: 4.42.37.
Ook om de andere medaille werd door
twee landgenoten gestreden: de Zwitserse
Gisiger en Dill Bundi, van wie eerstge
noemde won.
Pui
rust
Zev
aan
evei
mei
een
geli
wir
IJn
zate
gek
de
op
hut
Ir
zak
der
Ra\
dat
mis
een
De
en i
tot
ten.
goe
de
ver
mot
redi
kan
Rol
spé
zen
doe
ken
H
Has
spei
dee
een
viei
N
ten
hoe
spn
Win
H
mei
lev)
op.
Fra
Coi
gas
daa
Pos
Bei
teg<
bal
hoo
Gei
bij i
gas
rus:
n
g
h
3
1
1
Hetgeen betekent dat de Geervlietse
postbode als amateurwielrenner doorgaat
met zowel wedstrijden op de weg als de
baan. Minneboo: „Dat kost een hoop opof
feringen waarvan ik merk dat ze me naar
mate ik ouder word, meer moeite kosten.
Ik ben bijvoorbeeld nog nooit ’s zomers
met m’n kinderen op vakantie geweest.
Dat kan gewoon niet gezien mijn wieler-
programma. Nou ja, dan vraag je je wel
eens af waar je het allemaal voor doet. Als
je prof bent is het gewoon je werk, maar ik
verdien er niks mee. Er zijn niet zo bar veel
stayerswedstrijden en wanneer ik dan van
de vergoedingen mijn kosten aftrek, blijft
er geen cent over. Het is dus gewoon een
hobby die verschrikkelijk veel aandacht
vraagt. Maar ach, ik doe het allemaal nog
met plezier en zo lang dat er is, zal ik wel
doorgaan
V
zen
ren
mei
ong
Mo:
van
7
K
7
E
n
I
a
V
i
1
«i- 4.
i
Na een zaterdag waarop de DDR-
dames voor het eerst in hun geschiede
nis de „Totalsieg” binnenhaalden, ble
ven de heren gisteren nauwelijks bij
hen achter. Vijf eerste en drie tweede
plaatsen was het resultaat van een rob
bertje Oostduits finaleroeien. „Alleen
de dubbel-2 (de over de hele linie ver
rassende Engelsen, met Baillieu-Hart),
de twee zonder (de Russen voor het
eerst sinds mensenheugenis in dit num
mer, met Jeliseev-Gulagin) en de twee
met stuurman (Bulgarije met het op
een schandelijke manier bevoorrechte
koppel Mranko-Yanakiev) bleven bui
ten bereik van de grijpgrage DDR-equi-
pe. Zilver was hier driemaal de „troost
prijs”.
Je kunt ’t snel en
makkelijk inwrijven en hebt
meteen warme spieren.
Echt een prima middel”.
(Van onze sportredactie)
HEERLEN. Het succes
van Bert Pronk en de etap-
pezege van de Belg Rudi
P evenage konden niet ver
hinderen dat de Proftour
Nederland een teleurstel
lend einde kreeg. Nog
voordat de finish in Heer-
lerheide bereikt was, had
den de organisatoren dan
ook reeds gezocht naar een
methode om volgend jaar
een anti-climax te voorko
men. De huldiging van
Bert Pronk was nauwe
lijks achter de rug, toen
ve „ho” moeten roepen al wilde ik af en toe
best wat sneller, want het ging mij gewoon
te langzaam. Met die grote versnelling die
ik reed, heb ik snelheid nodig”, verklaarde
Stam.
„Het ging natuurlijk erg goed, maar ver
geet niet dat ik ’s morgens ook een renner
verschrikkelijk gemakkelijk heb zien rij
den, Peffgen de wereldkampioen. Nor
maal gesproken moet het in de finale tus
sen ons tweeën gaan. Na het debacle van
vorig jaar wil ik niets liever dan hier
revanche nemen. Dat is ook nodig. Wan
neer ik geen wereldkampioen word, zal
mijn sponsor niet meer zo gretig zijn en
dan kan ik gewoon niet doorgaan met
wielrennen op deze manier. Dan moet ik
aan mijn maatschappelijke positie den-
De sprint bij de dames leverde een over
winning op voor de Russin Galina Tsare
va, die drie ritten nodig had tegen de
Amerikaanse Sue Novarra. In de beslis
sende race liet Novarra zich zo onthul
send eenvoudig verrassen, dat Tsarevi
(Van onze speciale verslaggever)
SAN CRISTOBAL. Bij het zoeken naar toch nog een wat positief punt op een dag
vol droefenis, vond KNWU’s baancoach Frans Mahn zijn troost in de tijd waarmee de
achtervolgingsploeg (Ponsteen-Jacobs-Slot-Schipper) door de Zwitsers was uitgescha
keld: „Die 4.34 mag er zijn. Dat is niet slecht”, .probeerde Frans Mahn de situatie wat op
te krikken, maar er was al zoveel narigheid gepasseerd dat het niet meer hielp.
Voor de acht was er, evenals vorig jaar,
trouwens niet meer weggelegd dan een
vierde plaats, achter de binnen een meter
finishende Engelsen en Spanjaarden
(5.57,34 om 5.57,44 bij windstil weer) en de
Australiërs. De derde plaats na 1500 me
ter bleek voor Boes niet solide genoeg om
het opstomende Australië af te kunnen
slaan, Harald Punt verdient een pluim,
omdat hij in de kleine finale nog voldoen
de motivatie wist op te brengen om zijn
„grote” opponent van dit seizoen, de
Spanjaard Montosa, van de overwinning
af te houden.
SAN CRISTOBAL. De moeite is voor
Anne Riemersma niet voor niets geweest.
In de loop van dit wielerseizoen - haar
zesde - gaf de 24-jarige Friezin een baantje
als assistente van de bedrijfsleider van
een motel in Poeldijk op om zich geheel
op het nationaal en wereldkampioen
schap achtervolging te concentreren. Dat
gebeurde na een wintertraining, die nog
nooit zo intensief was als nu, zodat Anne
Riemersma optimaal voorbereid naar de
belangrijkste toernooien van het jaar
ging. De beloning voor die inspanningen
kwam in San Cristobal, waar de boeren
dochter uit Slappeterp de halve finales
haalde.
en soepel schoven de vaak van boeg en
slagplaats wisselende Fransen na 1400 me
ter in een iets hogere versnelling (tempo
38) plotseling over de Nederlanders heen.
Vierhonderd meter bleek ook Australië in
de baan te veel gegeven te hebben om
Picard - Picard - Pelegri - Coupat sprin
tend van een derde wereldtitel af te kun
nen houden. Op de laatste meters moest
Gé Schous nog even tot de bodem gaan om
voor de door ex-Spaame-coach Comaz
begeleide Zwitsers het brons te kunnen
bemachtigen. Voor Pieterman en Lijckla-
ma betekende dit, na hun in 100 procent
Skadi-verbond vergaarde zilver in 1974, in
dit nummer voor de tweede maal een
hoofdprijs.
Aan het hoofd van de Nederlandse stoet
liepen, zoals verwacht, Joke Dierdorp en
Karin Abma. Hoewel ze zeker niet geheel
en al tot de groep nieuwlichters gerekend
kunnen worden samen vormden ze de
afgelopen twee jaar een belangrijk deel
van de achten die in 1975 vierde en vorig
jaar in Montreal teleurstellend achtste en
laatste werden, terwijl Abma ook in 1974
al deel uitmaakte van het octet dat in
Luzern een vijfde plaats bereikte heb
ben zich nooit zo in de schijnwerpers
kunnen plaatsen als in bet nu achter ons
liggende seizoen.
Bij het varen in het beschutte milieu
van de grotere nummers was al eerder
vastgesteld dat Abma-Dierdorp mogelijk
heden bezaten in het moeilijke twee-zon-
der-nummer. Dit na-Olympische jaar
bood eindelijk, zowel binnen hun eigen
vereniging Nereus als binnen het bestel
van de technische commissie van de roei-
bond, de kans deze nog wat vaag omlijnde
mogelijkheden te concretiseren. De aan
loop naar de wereldkampioenschappen
werd op een tweetal nipte nederlagen
tegen Nock-Dahne (DDR), goud op het WK
in 1975 Montreal zilver vorig jaar in Lu
zern, verder ongeslagen afgesloten.
Misschien wat uit het doen door de bij
voortduring lovende pers en de druk van
het favoriet-zijn, voer de naast de op roei-
technisch vlak ook mentaal uitstekend
klikkende combinatie een wat onvaste se
rie. Een vierde plaats en de schrik in de
benen waren daarvan het resultaat. Het
pleit zeer voor de relexte maar uitgekiende
begeleiding van coach Willem Boeschoten,
dat hij zijn ploeg voor de donderdagse
herkansing, na de aarzelende voorwed-
strijd, weer zó optimaal wist te motiveren,
dat het bereiken van de finale haast een
formaliteit werd.
Welnu, in die eindstrijd produceerden
Abma-Dierdorp haast een kopie van de
geslaagde herkansingsrace. Op het oog
Ofschoon Fred Rompelberg, nationaal
kampioen, het bereiken van een finale
plaats in de stayerswedstrijd in San Cris
tobal als een belangrijk ideaal beschouw
de, was zijn tevredenheid bij het bereiken
van dat doel niet in overeenstemming met
het uitgangspunt. Rompelberg, die in zijn
serie als derde eindigde met een ronde
achterstand: „Het ging niet zoals het
hoort. Ik reed te stroef”. Dat laatste gold
in nog grotere mate voor Martin Venix,
twee jaar geleden eigenaar van de Neder
landse titel en nu als een debutant naar de
herkansing verwezen met een achter
stand van acht ronden.
De feiten waren duidelijk. Nadat eerst
de tandem-equipe Lau Veldt-Sjaak
Pieters, aan wie theoretisch een plaats bij
de laatste vier was toebedeeld, de kwalifi
caties niet eens overleefde, ging de achter
volgingsploeg er in de kwartfinales uit.
„En dat”, zei Mahn over het wippen van de
achtervolgers, „was eigenlijk niet nodig
geweest. Wanneer het in de kwalificatie
maar had gelopen, dan zouden we door
een betere tijd een meer gelijkwaardige
tegenstander hebben getroffen”.
Cees Stam heeft zondagavond de tweede
serie van de profstayers op de manier van
een kampioen gereden. Hij dubbelde al
zijn tegenstanders en alleen de Italiaan
Bruno Vicino kon de achterstand tot een
ronde beperkt houden. „Het had harder
Gesterkt met de ervaring in dit toernooi
opgedaan, moet een groot deel van het
damesgezelschap volgend jaar hogere
ogen kunnen gooien. Dat er voldoende
talent aanwezig is, hebben de vier - met
van Nereus en de Willem III - Hunza -
Oceanos - dubbel vier dit seizoen wel
aangetoond. Beide ploegen voeren zeer
kleine finales; de dubbel-vier Compaan -
Hellamans - Kassemier - Donckerfoort
bevochten daarin zelfs, na een door de
beide piepjonge slagen aangegeven sprin
tje, de eerste plaats, twee-tiende seconde
voor de USA.
Voorafgaande aan de dameswedstrijden
waar de DDR voor het eerst in alle
nummers ongeslagen bleef traden de
lichte heren voor hun finales in het strijd
perk. Dooren-Michels, uitkomende in het
dit jaar als experiment geprogrammeerde
dubbel-twee-nummer, bewezen niet ten
onrechte te zijn aangewezen. Nadat ze het
in de voorwedstrijden op vrijdag, na een
aanvankelijke voorsprong halverwege de
race niet meer tegen de Noren hadden
kunnen bolwerken, pakten ze het in de
finale anders aan. Direct vanaf het begin
op kop, versnelden ze nu op de plaats waar
ze de vorige dag het loodje hadden gelegd.
Het leek een geslaagde manoeuvre, maar
het bleek slechts uitstel van executie te
zijn. Na 1600 meter slaagden de Noren er*
toch weer in langszij te komen, om daarna
tot de finish een voorsprong van anderhal
ve lengte te pakken. Het koste Dooren-
Michels daarna weinig moeite het eerste
zilver in dit nummer ruim voor de USA,
Engeland en België veilig te stellen.
De Spaame-Skadi vier-zonder-stuur-
man deed het in de evenwichtig bezette
finale uitstekend. De snel startende Au
stralische ploeg had na ongeveer 500 meter
varen een halve lengte voorsprong weten
te bereiken op de vrijwel boord aan boord,
beide in tempo 37, varende Nederlanders
Schous-Povel-Pieterman-Lijcklama en de
tweevoudige Franse
wereldkampioen-vier. Deze voorsprong
werd door de solide Ausi’s in tempo 37
geleidelijk uitgebreid tot een volle lengte
rond de 1000 meter.
Een kleine terugval van de Fransen leek
hen daarna definitief de kop te kosten. Dit
bleek slechts schijn te zijn. Uiterst direct
.iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiifiiiiiiiiiiiim
(Van onze roeimedewerker)
AMSTERDAM. De drie finaleplaatsen waarmee het Nederlandse damesroeien
zich afgelopen zaterdag, op de slotdag van de wereldkampioenschappen voor dames en
lichte heren op de Bosbaan presenteerde, betekende een breuk in de voortdurend
dalende prestatielijn van deze categorie. Afgezien van dit feit is het vooral ook daarom
zo verheugend, omdat dit werd bewerkstelligd vrijwel zonder degenen die tot dit jaar
het gezicht van deze categorie bepaalden.
Deze derde plaats werd gewonnen in de
categorie „lichte vier zonder stuurman”.
V.l.n.r. Gé Schous (Spaame), Hans Pieter
man, Hans Povel (Spaame), Hans
Lycklama.
Theoretisch moet ze in staat zijn door te
dringen tot de eindstrijd, want haar tegen
standster in de halve finales - de Canadese
Karen Strong - reed tijden waar Anne
Riemersma niet voor onder hoefde te
doen. De vergelijkingen (respectievelijk
kwalificaties en kwartfinale): Strong
4.27.10 en 4.00.34, Riemersma 4.18.81 en
4.01.66 (persoonlijk record). Anne
Riemersma, zeer zelfvoldaan: „Die secon
de die ze in de kwartfinales sneller was,
moet ik kunnen wegwerken. Je weet na
tuurlijk nooit hoe het loopt, maar zelf ga ik
ervan uit dat ik verschrikkelijk dicht bij de
finale zit. En dat zou natuurlijk geweldig
zijn. Wie had dat nou kunnen denken.
Verkrijgbaar bij apotheek en drogist
wat langzaam vertrokken, kregen ze in
tempo 38 varend snel een lengte achter
stand op de DDR aan hun broek. Onbegrij
pelijk was dat niet, gezien de manlijke
1.40,32 waarmee Noack-Dahne openden.
Vanaf de derde plaats, vrijwel op één lijn
met de Roemeensen liggend, werd na circa
600 meter naar direct bleek uiterst ef
fectief het tempo iets verhoogd, mede
om de door Boeschoten voorspelde ver
snelling van de Canadezen Antoft-Craig
halverwege (halverwege op 0.36 seconden)
op te vangen.
De in tempo 40 boven hun macht grij
pende Roemeensen vielen terug, en de
laatste 200 meter wisten Abma-Dierdorp,
nog steeds op een lengte achter de mees
printende DDR-ploeg, hun zilveren plaats,
ten opzichte van de inderdaad versnellen
de Canadezen te consolideren. DE 3.30,54
van de Nereus-ploeg lag ruim acht secon
den onder het persoonlijk record, en min
der dan drie seconden boven de onwaar
schijnlijk geachte 3.27,89 van Noack-Dah
ne. Ook in de andere damesnummers
weerde Nederland zich, zij het minder
toonaangevend, prima. De beide andere
finalisten, de dubbel twee Jongenelen-
Boomstra en de Tak-acht, moesten welis
waar in hun races met een bescheiden
laatste plaats genoegen nemen, de hele
aanloop naar de eindstrijd geeft hoop voor
de toekomst. Dat ze het niet konden bol
werken in wedstrijden die zonder uitzon
dering fantastische ook in de andere
nummers nieuwe baanrecords oplever
den, is geen schande. Hoewel de goede
3.27,91 van Trudy Jongenelen-Sietske
Boomstraamper, een seconde boven het
bestaande nationale baanrecord, niet in de
buurt kwam van de magistrale 3.16,31 (na
1.32,52 halverwege!) van de meervoudig
gouden DDR-roeisters Zobelt-Borch-
mann, kan hun dat als pas kort bijeenzit-
tende combinatie nauwelijks aangerekend
worden.
De Spaame/Skadi-combinatie getooid
met het zo net verworven eremetaal. Deze
bronzen medaille was het eerste metaal
dat Nederland ten deel Viel op zaterdag 21
augustus bij de Wereldkampioenschappen
roeien op de Bosbaan in Amsterdam.
In de slotetappe van za
terdag lieten Thurau, Raas,
Ocana, Priem, Godefroot,
Dierickx, Planckaert, Ja
cobs, wereldkampioen
Maertens (die ’s morgens
zijn contract voor 1978
had getekend), Pollentier
en Demeyer het werk over
aan een handvol collega’s.
Nog voordat het Zuidlim-
burgse heuvelland goed en
wel was bereikt, hadden zij
de Pr of tour Nederland ver
laten.
De meesten waren
blijkbaar bang dat zij de
zelfde avond te laat aan de
start zouden komen van
Herstel van dames op WK roeien
W K. wielrennen
in Venezuela
gende Prof tour bekend
maakte. De wedstrijd
wordt dan besloten met
een ploegentijdrit. Om een
massale vlucht naar de
brokkenwagen (zoals za
terdag tussen Budel en
Heerlerheide) onmogelijk
te maken, zal tevens wor
den bepaald dat de tijd
van de vijfde renner be
slissend is voor de klasse
ring. „De meeste coureurs
zullen het dan wel uit hun
hoofd laten om vroegtijdig
af te stappen. Beter geklas
seerde ploegmakkers wor
den van zo’n opgave im
mers de dupe”, aldus Nico
z 1
formule voor de eerstvol-
de Vries.