Geen eensgezindheid over beperking kernwapens
Zonnewarmte voor bioscoop
Carter ontvangt
Oltmans niet
Weer advocaat
Misbruik psychiatrie
Dissident
Papiasjvili:
neemt in Rusland toe
UNESCO WORDT TOEGELATEN
OP BEZETTE JORDAANOEVER
Controverse
over hongerstakende gevangenen
Frankrijk wil
bescherming
van landbouw
Meinhofgroep
in arrest
Gevecht wegens
Hitlerfilm
achtergrond
i
1
1
VOLKSLIED
Israel geeft voor het eerst toestemming
PORTEFEUILLE
Zuid-Afrika neemt
Walvisbaai in
bezit
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 7
SEPTEMBER
DONDERDAG
1
2
en
ng
rd
len
len
erd
oot
uld
oek
Als Spanje in EEG komt
1
BONN (Reuter). Moet een
gevangene die in hongerstaking
gaat om betere leefomstandighe
den te verkrijgen in de gelegen
heid worden gesteld van honger
om te komen of moet hij ge
dwongen worden gevoed? De
justitiële autoriteiten van West-
Duitsland staan voor deze, ken
nelijk vooral in politiek opzicht,
kwellende vraag nu mannelijke
en vrouwelijke gevangenen in de
Bondsrepubliek, op enkele uit
zonderingen na, al meer dan vier
weken in hongerstaking zijn. De
kwestie van het gedwongen voe
den is aan de orde gesteld door
topjuristen, politici en de pers.
Praktische redenen
ling
alig
(Van onze redacteur in de Verenigde Staten, Henk Kolb)
WASHINGTON. Op verzoek van de Verenigde Staten zijn de
besprekingen over verdere beperking van strategische kernwapens,
die volgende week in Wenen zouden plaats vinden tussen de Ameri
kaanse minister van Buitenlandse Zaken Cyrus Vance en zijn Russi
sche ambtgenoot Andrei Gromiko, uitgesteld. Reden voor het uitstel:
„Belangrijke onopgeloste problemen”.
L 1
Ontmoeting Vance-Gromiko uitgesteld
(ADVERTENTIE)
1
2. Om te bevorderen dat het volkslied
ook al op 1 september, tijdens de feeste
lijkheden rond de eerste schooldag, kan
worden gezongen, beveelt het ministerie
aan, gebruik te maken van tapes en gram
mofoonplaten. Vanaf 1 september zullen
de radiouitzendingen ook steeds met het
volkslied beginnen.
3. Alle leerplichtigen moeten in septem
ber het zingen van het volkslied op de
scholen oefenen. Deze leertijd dient afge
sloten te worden met een kooruitvoering
van het volkslied, met deelneming van de
leerlingen, de leraren, de officiële verte
genwoordigers en de ouders.
4. De nationale vlag moet op alle gebou
wen van de onderwijsinstellingen worden
gehesen op 8 maart, 22 april, 1 en 2 mei, 9
mei, 7 en 8 november en 5 december
(Sinterklaas?), alsmede op alle andere
feestdagen en bij andere plechtigheden.
De vlag dient op een speciaal daartoe
gecreëerde plaats te worden opgeborgen
(in de Pionierskamer, in het Lenin-school-
museum, in het museum van militaire en
arbeidersroem, enzovoort).
5. De tekst van het volkslied van de
USSR dient op een speciale plaats te wor
den aangebracht, als regel in de aula van
de school. Het wapen van de USSR moet
aangebracht worden in het portaal en in
de aula.
6. De verschillende ministeries van On
derwijs van de republieken van de USSR
moeten in samenwerking met de centrale
comité’s van de Komsomols er zorg voor
dragen dat de rituelen, verbonden aan de
staatssymbolen van de USSR, wortel
schieten in de leerprocessen aan de onder
wijsinstellingen, waarbij systematisch en
gericht het wezen en de betekenis van de
staatssymbolen aan de leerlingen moeten
worden verklaard. En nu citeer ik het slot
van de bekendmaking even letterlijk:
„De vergroting van de rol van de staats
symbolen van de USSR in de opvoeding
van de schoolgaande jeugd in de geest van
het Sovjet-patriottisme en het proletari
sche internationalisme, van de revolutio
naire, militaire en arbeiderstradities van
de communistische partij en het Sovjet
volk, is een onvervreemdbaar deel van het
onderwijs en opvoedingsproces, van de
alzijdige oplossing van taken van de com
munistische opvoeding van de opgroeien
de generatie”.
Hoe krijg je zo’n zin uit de pen, als
minister van Onderwijs! De ruimte ont
breekt me nu om ook nog aan te geven in
welke opzichten het nieuwe Russische
volkslied van het oude verschilt, maar dat
komt morgen dan wel. Hoe vond u overi
gens Sydney Poitier als dr. Prentice in de
film „Raai eens wie er komen eten?”. Zou
u uw hand nog op uw portefeuille houden
als u met zo’n man op de tram stond? (Ik
wel, ik zou bang zijn dat hij er stiekem geld
in zou stoppen).
Ie Ka-
n met
zeede-
sreen-
werd
igeno-
'gelijk
letho-
ieren.
eids-
ners-
m he
lheid
ader-
s de
lefa-
van
lagd
van
van
hon-
wor-
een
af en
icht
aar-
n is
slag
id at
van
een
lige
de
leu-
ark
lec-
leb-
ier-
t is
Volgens een woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie zullen de bewinds
lieden elkaar nu ontmoeten op 22 en 23
september, wanneer Gromiko in de Ver-
BERLIJN (AP). In West-Berlijn is het
tot een botsing gekomen tussen de politie
en dertig jonge communisten, die voor
een bioscoop demonstreerden tegen de
vertoning van de film over Adolf Hitler
van Joachim Fest.
De communisten hadden een boeken
stalletje ingericht op de stoep voor de
bioscoop, waar de film draait.
enigde Staten is met het oog op de Algeme
ne Vergadering van de Verenigde Naties.
President Carter heeft de Sovjet-Unie in
maart voorgesteld de strategische bewape
ning aanmerkelijk verder te beperken dan
was overeengekomen in 1974 te Vladivos
tok tussen Ford en Breznjev. Vance’s be
sprekingen in Moskou werden een totale
mislukking. Later werden de landen het er
in mei in Genève over eens een nieuw
akkoord in drie fasen te bereiken. Niette
min bleef de Sovjet-Unie hameren op het
feit dat de Verenigde Staten met Carters
voorstellen op zoek was naar eenzijdige
voordeel.
Kernproblemen die nog een rol spelen:
de Amerikaanse Cruiseraket, waartegen
de Russen niet over toereikende afweer
beschikken, de Russische Backfirebomber
(die eventueel als strategisch wapen zou
kunnen worden gebruikt) en de Russische
intercontinentale Raket SS-18, die veel
zwaarder is dan de grootste Amerikaanse
raketten en waarvoor Amerika een beper
king in het nieuwe verdrag wil opnemen.
Bovendien zijn smommige Amerikaanse
deskundigen thans van mening dat het
technisch vrijwel onuitvoerbaar zal zijn
een wederzijds toezicht op het naleven van
het verdrag vast te stellen. En zij zeggen
erbij dat een verdrag wqarop geen contro
le bestaat, slechter is dan helemaal geen
verdrag. Deze kwestie zou tot één van de
belangrijkste struikelblokken zijn uitge
groeid.
Volgens zegslieden in Washington zou
den de VS en de Sovjet-Unie streven naar
een compromis ter grootte van 2200 inter
continentale raketten en bommenwerpers
voor elk der partijen. In Vladivostok werd
een aantal van 2400 overeengekomen
Carter stelde in maart voor, veel verder te
gaan, en wel tot 1800 a 2000 per land. Het
compromis dat nu in de maak zou zijn, zou
tevens voorzien in verdere onderhandelin-
gen over wapenbeperking en het aanbren
gen van kwalitatieve verbetering in be
staande wapens.
In een open brief aan de conferentie van
de Wereldbond van Psychiaters in Hono-
loeloe roept Papiasjvili zijn collega’s op
„deze barbaarse vorm van schending van
de mensenrechten” niet langer te negeren.
JERUZALEM (UPI). Israel zal een onderzoekscommissie
van de Unesco (de VN-organisatie van Onderwijs, Wetenschap
en Cultuur) toelaten tot de bezette westelijke Jordaanoever, zo is
gisteren van officiële zijde in Jeruzalem bekend gemaakt.
Israel stelde zich op het standpunt dat dergelijke commissies
vooringenomen zouden zijn, aangezien zij hun onderzoeksman
daat ontleenden aan vijandige VN-resoluties.
Tot dusver heeft Israel steeds geweigerd VN-commissies toe te
laten tot de gebieden, die in 1967 op Jordanië, Egypte en Syrië
werden veroverd.
of negatief antwoord te geven, behalve
wanneer zijn leven in gevaar is.
De regering in Bonn is duidelijk van
mening dat alles moet worden gedaan
om het leven van elke gevangene te
redden, zo niet uit ethische en humane
overwegingen, dan zeker om praktische
redenen - de dood van een van de hon
gerstakers zou hem een martelaar ma
ken en de gevolgen zouden erg bloedig
kunnen zijn. Eén van de eerste leiders
van de Baader-Meinhof-groep, Holger
Meins, overleed in 1974 in de cel na een
hongerstaking. De volgende dag werd de
opperrechter van West-Berlijn doodge
schoten.
Hij beschrijft zijn werkervaringen in
psychiatrische klinieken in Grozni in de
Kaukasus, Tbilisi in Georgië en twee
ziekenhuizen in Tsjecho-Slowakije na zijn
examen in 1972 aan het Lunacharski me
disch instituut in Astrakan.
Hij zegt dat de gefingeerde diagnose om
dissidenten de mond te snoeren vaak
„schizofrenie” luidt. Hij geeft drie voor
beelden van mensen die geen van allen
geestesziek waren, maar schizofreen wer
den verklaard „wegens hun kritiek op be
paalde aspecten van het binnenlandse po
litieke systeem in de Sovjet-Unie”.
gewezen, omdat de artsen individueel en niet als WHO-delegatie
optraden.
In Jeruzalem werd niet gezegd op welke termijn een Unesco-
delegatie mag worden verwacht. Het onderzoek van een dergelij
ke groep zou zich bezig moeten houden met de door Israel
uitgevoerde oudheidkundige opgravingen en de onderwijssituatie
voor de autochtone bevolking. Op beide punten heeft Israel in
VN-verband felle kritiek moeten slikken.
Israel vindt dat de Unesco voor de delegatie deskundigen moet
aanwijzen uit landen die diplomatieke betrekkingen onderhou
den met de joodse staat.
bruik van de psychiatrie niet volledig voor
hun eigen inwoners kunnen verhullen. Dit
heeft geleid tot een lager aanzien van de
psychiatrie en tot het feit dat mensen, die
werkelijk behoefte hebben aan geestelijke
bijstand, te bang zijn om daarom te
vragen”.
PARIJS (UPI). De Franse president
Giscard d’Estaing, heeft de Spaanse pre
mier Suarez gisteren meegedeeld dat
Spanje’s toelating tot de EEG niet het
„opofferen” van de Franse landbouw mag
betekenen.
De waarschuwing van Giscard werd be
kendgemaakt in een regeringsverklaring
die werd uitgegeven na een werklunch van
de Franse en Spaanse leiders in het
Elysée-paleis.
Een woordvoerder van oud-president
Ford van Amerika heeft gisteren de
bewering van Oltmans „belachelijk”
genoemd, als zou Ford over bewijzen
beschikken dat Lee Harvey Oswald
slechts een „pion” was in de samenzwe
ring tegen president Kennedy. De
woordvoerder voegde eraan toe dat
Ford geen behoefte heeft commentaar
in deze zaak te leveren.
BEL: (035)
10345
fge-
t de
itse
ege-
kle-
sto-
5 len
drie
een
ben
Er zou nog een meer formele reden voor
het uitstel denkbaar zijn geweest: de bij
eenkomst van niet minder dan twintig
Latijns-Amerikaanse staatshoofden op 7
september, die de ondertekening van het
nieuwe akkoord over het Panamakanaal
ongekende luister moeten komen bijzet
ten, in weerwil van het feit dat dit verdrag
in de Verenigde Staten op zeer sterke
oppositie is gestuit.
WASHINGTON (AFP). De Neder
landse journalist Willem Oltmans zal
niet door de Amerikaanse president
Carter worden ontvangen. Oltmans
had om een onderhoud met Carter ge
vraagd. Hij zegt over bewijzen te be
schikken dat de moordaanslag op pre
sident John Kennedy het gevolg was
van een complot. De bewijzen heeft hij
gekregen van een man wiens naam hij
aan Carter had willen onthullen.
In een recente verklaring eiste Frankrijk
dat de EEG beschermende maatregelen op
het gebied van de landbouw zou nemen
alvorens Spanje toe te laten.
indis-
nlden
>r de
in die
an de
iarige
m ge-
>mge-
ihem-
Jaar-
;t tot
idige
aan
tat in
iciële
-inte-
1.
srf is
it de
it tot
n en
De
van
s lei-
Het
gul-
'erk.
als
een
itifi-
i ge-
tich-
jaar
Rot-
and-
•uim
COMFORTABELE
TOURINGCAR NODIG?
Ook voor volverzorgde
uitstapjes de beste!
en
het
we-
em
iro-
nu
het
sen
ige-
?eft
ing
trijfël
door Nico Scheepmaker^
STUTTGART (DPA). Een dag na de
aanhouding van advocaat Armin Newer-
la in de Baader-Meinhofaffaires, heeft de
Westduitse politie gisteren in Stuttgart
weer een medewerker van de naar Frank
rijk uitgeweken advocaat Klaus Crois
sant aangehouden.
De nieuwe arrestant, Hans Dellwo,
wordt ervan verdacht tot strafbare feiten
te hebben aangezet en een misdadige ver
eniging te hebben gesteund.
Hans Dellwo is de broer van Karl-Heinz
Dellwo, die voor de aanslag op de West
duitse ambassade in Stockholm op 24 april
1975 tot tweemaal levenslang veroordeeld
is. Ook Croissants medewerker Newerla
wordt ervan beschuldigd tot strafbare fei
ten te hebben aangespoord en een misda
dige vereniging te hebben gesteund.
Twaalf gedetineerde anarchisten heb
ben woensdag de honger- en dorststaking
beëindigd die zij ongeveer drie weken gele
den begonnen waren om betere omstan
digheden in de gevangenis af te dwingen.
Achtentwintig gevangenen, onder wie alle
leden van de zogeheten harde kern van de
Baader-Meinhofbeweging, zetten hun hon
ger- en dorststaking voort.
vraag wanneer gedwongen voeding moet
worden toegepast. Maar het is onvermij
delijk vaag, aangezien het zoveel moge
lijk is aangepast aan de eerste twee arti
kelen van de Grondwet - eerbiediging
van het menselijk leven en van de mense
lijke waardigheid. Het proces van ge
dwongen voeding - een zwakke maar
tegenstribbelende gevangene vasthou
den en een slangetje in zijn keel stoppen -
eerbiedigt nauwelijks de waardigheid
van zowel de gevangene als de dokter en
kan op zich al de toestand van een zwak
persoon aantasten, zo luidt het argument
van tegenstanders.
Paragraaf 101 van het W. v. S. zegt dat
gedwongen voeding slechts kan worden
toegepast als een hongerstaker in levens
gevaar verkeert of als zijn gezondheid
ernstig wordt bedreigd. Anderzijds kan
men er niet toe overgaan als zij de ge
zondheid van de gevangene in gevaar zou
brengen. Van de autoriteiten wordt juri-
discn ook niet verwacht dat ze een pa
tiënt gedwongen voeden als hij in staat
wordt geacht onafhankelijk een positief
Giscard zei dat Suarez alle reden had
„Spanje’s toelating tot de Europese Ge
meenschap te wensen als een buurland en
eer> latijns, democratisch en vriendschap
pelijk land”.
1. Het nationale volkslied moet op alle
onderwijsinstellingen op de volgende da
gen worden gezongen: de Dag van de In
ternationale Solidariteit van de Arbeiders,
de Dag van de Overwinning, de Herden
king van de Grote Oktober Revolutie, de
Dag van de Grondwet, de belangrijke da
tums van de Komsomol en de Pioniersor-
ganisatie, en op de feestdagen bij het begin
en het einde van het schooljaar. Het volks
lied van de USSR moet staande gezongen
en aangehoord worden, waarbij de Pio
nier tj es de groet dienen te brengen.
i
Hij wijst ook op de gedwongen zieken
huisopname van voormalige psychiatri
sche patiënten tijdens politieke gebeurte
nissen als verkiezingen en bezoeken van
westerse politieke leiders.
PRETORIA (RTR). De Zuidafrikaan-
se regering heeft gisteren bepaald dat het
ruim 1.000 vierkante kilometer metende
gebied van de haven van Walvisbaai dat
in Zuidwest-Afrika (Namibië) ligt vanaf
vandaag niet meer tot Zuidwest-Afrika
zal behoren, maar tot Zuid-Afrika.
In een proclamatie zegt de regering in
Pretoria dat het in de rede ligt en gewenst
is dat Walvisbaai als enig gebied met een
aan diep water liggende beschermde ha
ven aan de verder ongenaakbare en ge
vaarlijke kust van Zuidwest-Afrika wordt
bestuurd als deel van Zuid-Afrika’s Kaap
provincie.
In juni had premier Vorster van Zuid-
Afrika na besprekingen met vertegen
woordigers van westelijke landen over de
toekomst van Zuidwest-Afrika al in het
parlement verklaard, dat Walvisbaai en
een aantal eilandjes geen deel zouden uit
maken van Zuidwest-Afrika wanneer dit
onafhankelijk zou worden. Dat zou in 1979
moeten gebeuren.
LONDEN (AP). De naar het westen
uitgeweken Russische psychiater Avtan
dil Papiasjvili heeft gisteren in Londen
verklaard dat het misbruik van de psychi
atrie in de Sovjet-Unie toeneemt en dat de
mensen, die geestelijke gezondheidszorg
nodig hebben, meestal bang zijn om erom
te vragen.
De noodzaak om de gevangenen in
leven te houden is dus duidelijk, maar de
oppositie en enkele kranten blijven nog
steeds vraagtekens zetten bij de regels
over het toepassen van gedwongen
voeding.
Jongens en meisjes, wat zeg ik: getrouw
de mannen en vrouwen, vaders en moe
ders van 24 jaar en jonger, hebben in de
Sovjet-Unie nog nooit hun volkslied mo
gen zingen. Moet dat geen verschrikkelijk
trauma zijn geweest voor een zo zanglustig
en patriottisch volk? Gelukkig is daar met
ingang van vandaag een eind aan geko
men: na twintig jaar mag het Russische
volkslied weer gezongen worden, zij het in
een andere versie dan in de jaren voordat
Stalin door Chroesjtsjov ontmaskerd,
werd. En het wordt ook meteen fors aange
pakt, zoals uit een officiële bekendmaking
van het ministerie van onderwijs blijkt. Ik-
geef een en ander even verkort weer.
Israel behoudt zich het recht van veto voor op de deelname van
individuele delegatieleden, aldus het ministerie van Buitenlandse
Zaken. Het besluit zou ook van toepassing zijn op andere VN-
organisaties, zoals de Wereld Gezondheidsorganisatie en de Inter
nationale Arbeidsorganisatie.
In politieke kringen in Washington
wordt als één van de redenen voor het
afzeggen van de ontmoeting in Wenen (die
tegelijkertijd in Washington en in Moskou
werd bekend gemaakt) gesuggereerd dat
niet alleen met de Russen maar ook binnen
de Amerikaanse regering geen overeen
stemming kon worden bereikt over een
methode om de impasse te doorbreken
waarin de besprekingen nu al geruime tijd
verkeren. Zonder uitzicht op het hanteren
van een nieuwe versnelling zou de kans op
enig succes in Wenen vrijwel nul zijn en
noch de Amerikanen, noch de Russen heb
ben er behoefte aan de ingewikkelde on-
derhandelingen met eèn reeks van misluk
te besprekingen te belasten.
Papiasjvili en zijn Tsjechische vrouw
Eva, een klinisch psychologe, hebben geen
werkzaamheden verricht in psychiatri
sche gevangenissen, waar vooraanstaande
andersdenkenden soms worden opgeslo
ten. „Voor gewone psychiaters is de toe-
Op 3 oktober loopt het bestaande SALT-
verdrag formeel af, maar de VS verwach
ten geen problemen bij het bereiken van
overeenkomst met de Sovjet-Unie om dit
verdrag te laten doorlopen na die datum
totdat een nieuwe overeenkomst kan wor
den gesloten. Het is dan ook waarschijn
lijk <|at dit het voornaamste punt van
bespreking zal uitmaken eind september,
want het moet uitgesloten worden geacht
dat de VS en de Sovjet-Unie nog vóór de
vervaldatum een nieuw SALT-akkoord
zullen kunnen sluiten.
drun Ensslin) zitten levenslang uit in de
streng bewaakte Stammheim-gevange-
nis in Stuttgart.
De golf van hongerstakingen werd ver
oorzaakt door een gevecht tussen gevan
genen en bewakers in Stammlieim, waar
na veel privileges werden opgeschort.
Naarmate de hongerstakers zwakker
zijn geworden is de controverse toegeno
men over de vraag of en wanneer tot
gedwongen voeding zou moeten worden
overgegaan. Een opiniepeiling, uitge
voerd voor het weekblad „Die Zeit”,
toonde aan dat de meeste Westduitsers
zich verzetten tegen gedwongen voeding
en geloven dat het zijn eigen schuld is als
een gevangene sterft. Het percentage te
genstanders bedroeg 74, en slechts 13
procent verklaarde zich voorstander.
Van de tegenstanders sprak 85 procent
van „eigen schuld”.
Openbare aanklager Kurt Rebmann
staat een harde lijn voor. In een inter
view met het conservatieve blad „Die
Welt” zei hij: „Ik geloof dat we ons niet
langer moeten laten chanteren door hon
ger- en dorststakers. Het publiek wil ook
dat we deze mensen hard aanpakken. Na
hun wrede misdaden verdienen ze dat
ook”.
Met een nieuw Wetboek van Straf
recht, dat begin dit jaar van kracht werd,
is getracht een antwoord te geven op de
Enkele gevangenen, verdeeld over ste
den als West-Berlijn, Hamburg, Hanno
ver (de Nederlander Ronald Augustin) en
Keulen, voeren daarnaast ook een dorst
staking. In een aantal gevallen is er al
sprake geweest van gedwongen voeding.
In andere gevallen, zoals die van de drie
leiders van West-Duitslands meest ge
vreesde stadsguerrillagroepering, de
Baader-Meinhof-beweging, moesten ge
vangenen via injecties weer tot bewust
zijn worden gebracht. De genoemde drie
(Andreas Baader, Jan-Carl Raspe en Gu-
De 30-jarige Papiasjvili en zijn vrouw
hebben vorige maand in Oostenrijk poli
tiek asiel gekregen nadat zij met grote
moeite erin geslaagd waren een visum te
krijgen voor een vierdaags bezoek aan dat
land. Het echtpaar heeft inmiddels inreis
visa vóór de Verenigde Staten aange
vraagd.
Dit beleid, aldus de zegslieden in Jeruzalem, wordt momenteel
door de regering-Begin nader overwogen. De aanleiding tot een
mogelijke beleidsombuiging was'het bezoek dat enkele artsen van
de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vorig jaar aan de bezet
te gebieden brachten. Deze artsen brachten a titre personnel
rapporten uit die door Israel als positief worden beschouwd. De
Arabische landen hebben deze rapporten overigens van de hand
Aanhangers van de achter slot en gren
del verblijvende guerrillastrijders heb
ben hun kracht en meedogenloosheid
duidelijk tentoongespreid. In april werd
openbare aanklager Buback doodge
schoten en begin augustus onderging
topbankier, Ponto, in zijn huis hetzelfde
lot.
Een bioscoop op de Parijse Champ Elysés maakt er aanspraak op ’s werelds eerste
cinema te zijn, die verwarmd zal worden door zonne-energie. Op de foto: een paneel van
honderd vierkante meter op het dak van het theater vangt de zonnestralen op.
De psychiatrie wordt gebruikt als een
middel om „het sociale gedrag van mensen
die op verschillende wijze hun ongenoegen
over het bewind geuit hebben met geweld
te regelen”, aldus Papiasjvili. Hij merkt gang tot deze ziekenhuizen ernstig be-
echter op dat de autoriteiten ondanks hun perkt. Alleen de meest vertrouwde artsen
pogingen daartoe „het bewijs van mis- werken daar”.
