Afwijzing Brits-Amerikaanse voorstellen verwacht
worden
Structuurschema verkeer
en vervoer gekritiseerd
Paraatheid Nederlands
Veiligheidsraad
buigt zich over
leger in W.-Duitsland
Cyprische
moet worden opgevoerd
klacht
Ontkenning van
Bob Haldeman
hensen
KSH wil produktierestitutie
op isoglucose terug hebben
„Gevangenen in
Marokko
„A
gemarteld”
I
69,50
nbcord
107,50
Amnesty International:
Vorster
Gebombardeerd
NAVO-opperbevelhebber Haig:
Britse militair in
Belfast gedood
Gestrande tanker
weer vlotgetrokken
Kort geding om
arbeidsplaatsen
Wetenschapswinkel
vraagt minister Trip
om bemiddeling
19 7 7
SEPTEMBER
DONDERDAG
1
D O
ZAAK VOOR COLLEGE VAN BEROEP BEDRIJFSLEVEN
v.a.
BLAZERS brede rib
LEE - LEVIS - BOBOS
MUSTANG
BROEKEN in
rechte en uitlopende
PÜP
paarlaarsteeg 1haarlem
(Van onze redacteur in
West-Duitsland)
RAMSTEIN. De pa
raatheid en de reac
tiesnelheid van de in de
Bondsrepubliek geleger
de Nederlandse troepen
zou gediend kunnen zijn
met de legering van een
extra brigade (4000 man)
in de Noordduitse laag
vlakte. De opperbevel
hebber van de NAVO, de
Amerikaanse generaal
Alexander Haig noemde
dat gisteren één van de
mogelijkheden voor ver
sterking van de NAVO-
troepen in Noord-Duits-
land
SALISBURY (UPI, Reuter). Het Rhodesische Front, de partij van
premier Ian Smith, heeft bij de gisteren gehouden parlementsver
kiezingen een grote overwinning behaald. Volgens de resultaten die
vanochtend vroeg bekend waren, won het Front in bijna 40 van de 50
blanke districten, zonder ergens een nederlaag te lijden. De uitslagen
van afgelegen districten werden in de loop van vandaag verwacht.
-
Grote verkiezingszege Ian Smith F
A
SPAARNWOUDERSTR 122 HAARLEM
t
Het voorgenomen beleid, aldus NS en
(ADVERTENTIE)
kunnen
op-
9 1 7.30 uur
Open
BRUIN - BEIGE - ZWART - GRIJS
(ADVERTENTIE)
BUTAANGAS KAMPEERAKTIKELEN
OfGASVAKMMTEL
UTRECHT (ANP). De Nederlandse
spoorwegen en de samenwerkende streek-
vervoerbedrijven (ESO) hebben teleurge
steld gereageerd op het structuurschema
Verkeer en Vervoer, waarin de regering
een visie geeft op het verkeer en vervoer
op middellange termijn.
NS en ESO constateren dat er van een
nieuw beleid geen sprake is. Integendeel,
er worden geen stringente maatregelen
aangekondigd om het autogebruik te be
teugelen. In het gekozen beleid is juist een
sterke groei van het autogebruik gepro
grammeerd.
Hoewel langzaam verkeer en openbaar
vervoer in gunstige omstandigheden een
groot deel van de verplaatsingen blijken te
kunnen verwerken, wordt vrijwel de hele
mobiliteitstoeneming aan de auto toegere
kend. Terwijl de trein vooral op de lange
afstanden een goede concurrentiepositie
inneemt en daar soms meer dan de helft
van de ’’vervoerskoek” voor zijn rekening
neemt, wil de regering het autosnelwegen
net verdubbelen. Langzaam verkeer en
openbaar vervoer echter maken tot de
eeuwwisseling pas op de plaats, zowel wat
betreft de omvang van de verplaatsingen
als ten aanzien van het gemiddelde voor
zieningenniveau.
BEIGE - MARINE - ZWART
GROEN - GRIJS - BRUIN
BORDEAUXROOD
SMALLE en BREDE RIB
is met de Brits-Amerikaanse voorstellen
voor een regeling.
Van de ongeveer 93.000 stemgerechtig
den zijn er slechts ruim 7.000 Afrikaan. De
rest is blank, kleurling of Aziaat. Het par
lement telt 66 zetels, waarvan 50 voor de
blanken en de rest voor Afrikanen. De
getalsverhouding tussen de blanke en de
zwarte bevolking is ongeveer 1 op 20.
Acht van de zwarte parlementsleden
worden rechtstreeks gekozen, terwijl de
overigen door stamraden worden aange
wezen.
Ook de NOB heeft op het structuursche
ma gereageerd. Het voornaamste bezwaar
van de NOB-wegtransport is, dat het be
lang en het nut van de verplaatsing van
goederen over de weg in dit schema onvol
doende wordt teruggevonden. Dit staat in
een officieel commentaar van de Nationa
le Organisatie voor het Beroepsgoederen-
vervoer wegtransport.
In het beleidsvoornemen wordt teveel
aandacht geschonken aan het vervoer van
personen. Kritiek heeft de NOB ook daar
om op het haar inziens ten onrechte ge
bruiken van de term integrale aanpak in
het struktuurschema. Als typerend voor
beeld wordt genoemd, dat in de paragraaf
getiteld „het goederenvervoer over de weg
en per spoor” het wegvervoer niet eens
aan bod komt en slechts uitsluitend over
het railvervoer wordt gesproken.
De 44-jarige Spyros Kyprianou is naar
verwachting tot opvolger gekozen van de
op 3 augustus overleden president van
Cyprus, aartsbisschop Makarios. Er wa
ren geen tegenkandidaten.
Kyprianou zal het resterende gedeelte
van Makarios’ vijfjarige ambtstermijn tot
februari volgend jaar uitdienen. Dan zul
len wederom verkiezingen worden gehou
den om voor de volle termijn een nieuwe
De directie van de kerncentrale in Bors-
sele had meteen na het bekend worden van
het ongeval een zgn. oliescherm voor de
koelwaterinlaat van de centrale laten zet
ten. Er bestond namelijk gevaar dat het
schip zou breken, waardoor superbenzine
in het water zou stromen. Dat is echter niet
gebeurd.
(Van onze redactie binnenland)
VLISSINGEN. - De met superbenzine
geladen Nederlandse binnenvaarttanker
Alte Nove, die gisteravond op een strek
dam bij de kerncentrale in Borssele was
gelopen, is vanochtend rond half vier vlot
getrokken.
Bij de stranding op de strekdam liep de
Alte Nove (900 ton) een gat in het voor
schip op. De tanker is nu naar de Sloeha-
ven in Vlissingen gesleept.
druk zal uitoefenen op premier Smith om
een geforceerde oplossing voor Rhodesië
en zijn toekomst tot stand te brengen.
Haig sprak gisteren op de
Amerikaanse luchtmachtbasis
Ramstein in West-Duitsland
ter gelegenheid van het begin
bombardeerd in de buurt van de Zambi-
aanse grensplaats Feira.
overbrengen van parate man
schappen minder tijd kost.
Ook het oproepen van mobili
sabele eenheden zou kunnen
worden versneld.
Mr. D. J. Gijlstra, die voor KSH optrad,
betoogde voor het College dat de desbe
treffende EEG-verordeningen onverbin
dend zijn: ze zijn onvoldoende gemoti
veerd. Ze zijn in strijd met het beginsel dat
makkelijkst
rukken.
Tot degenen die aan de gevolgen van
martelingen tijdens ondervragingen zijn
overleden behoren onder meer de hoogle
raar natuurwetenschappen Sacharia Mel-
louk, en Ben Saghir, „wiens moeder vorig
jaar ook ten gevolge van martelingen tij
dens ondervraging door de veiligheidspoli
tie is overleden”, aldus Amnesty.
Voor KSH zijn met deze zaak zeer grote
belangen bemoeid: geweldige investerin
gen en veel werkgelegenheid. KSH heeft
het produktieprocédé voor isoglucose in
de jaren 1972 en 1973 in Amerika aange
kocht, het Britse chemische concern ICI
heeft speciaal voor KSH een procédé ont
wikkeld voor de produktie van de enzy
men, die bij de isoglucosefabricage nodig
zijn. In 1974 is KSH gaan investeren in de
proeffabriek in Koog aan de Zaan; de
laatste twee jaar is in Tilbury in Engeland
een grote isoglucosefabriek gebouwd.
Premier Vorster van Zuid-Afrika heeft
zich gisteren uitgesproken voor het tot
standkomen van een interne regelingin
Rhodesië tussen blank en zwart en tevens
verklaard dat Zuid-Afrika geen enkele
DEN HAAG (ANP). Het Scholten-
Honigconcern (KSH) vindt dat de EEG
ten onrechte de produktierestitutie op tot
isoglucose („maissuiker”) verwerkt zet
meel heeft verlaagd en vervolgens hele
maal heeft afgeschaft. Aan het College
van beroep voor het bedrijfsleven in Den
Haag heeft het gevraagd de beschikking
van het Hoofdproduktschap voor Akker-
bouwprodukten, waarin de uitvoering in
Nederland van de desbestreffende EEG-
verordeningen is geregeld, te vernietigen.
Het wil ook het geld terug, dat het op
grond van deze regeling aan het produkt-
schap heeft moeten betalen. Het college
heeft gisteren deze zaak behandeld.
Ho
meei
deze
ren i
hetg
kan
miss
meel
LOMPOC (CALIFORNIÊ) (UPI).
Bob Haldeman, eens de rechterhand
van ex-president Richard Nixon, heeft
gisteren met klem een bericht in de
New York Daily News tegengesproken,
als zou Nixon door het Watergate-
schandaal zo in de war zijn geraakt dat
hij zich eens in zijn ovale werkkamer in
het Witte Huis geheel zou hebben ont
kleed en toen zijn adjudant hebben
gevraagd wat er op de agenda stond.
Columnist Liz Smith had de dag tevo
ren geschreven, dat deze episode voor
komt in het boek „The ends of power”,
waarin Haldeman vertelt over zijn
werk in het Witte Huis. Haldeman zit te
Lompoc in Califonië een gevangenis
straf van 2,5 tot 8 jaar uit.
Amnesty stelt dat de onderdrukking van
politiek andersdenkenden en van hen die
daarvan worden verdacht in Marokko on
verminderd voortgaat, ondanks de vrije
verkiezingen voor gemeenteraden, provin
ciale organen en parlement die in 1976 en
1977 plaatsvonden (voor het eerst sinds
1965).
De
toen
Enge
nieuv
houd
voor
dat v
hoefc
dit ja
Meij<
hebb
zoeki
nergi
is de
nood
is no
wein
De i
nen b
J.J. R
als vo
landsi
wijzei
heeft
afbra
de scl
grond
nieuw
(aan i
gende
(Vi
DRI1
bewon
Driehu
bouw
Het zi<
binnen
uit het
de groi
uit te I
ring v
nihil.
mingsi
Drieht
artikel
bestuu
ming I
ren in
deze p
omdat
beteke
beslis:
onden
hoorzi
uitspr
worde
ESO, stelt temeer teleur omdat al vanaf
het midden van de jaren zestig van over
heidswege werd gewezen op het belang
van de bevordering van het openbaar ver
voer en matiging van het autogebruik. Het
nu uitgestippelde beleid - met straks twee
miljoen auto’s meer - lijkt strijdig met de
bedoelingen van het structuurschema dat
juist vermindering van de verplaatsingsaf-
standen en beperking van hinderlijk auto
gebruik beoogt.
Smith verklaaarde zijn overwinning te
beschouwen als een mandaat om zich te
weer te stellen tegen de Brits-Amerikaan
se verlangens voor de instelling van een
zwart meerderheidsbewind en zijn streven
naar een „interne” regeling voort te zetten.
De veiligheidsraad is woensdag begon
nen met zijn beraad over de klacht. Ook
vandaag is erover vergaderd.
Vedat Celik, de vertegenwoordiger van
de Turks-Cypriotische gemeenschap, zei
dat er in dit stadium geen reden bestaat
om de veiligheidsraad bijeen te roepen.
Volgens hem wordt er nu al twee jaar niet
meer gevochten en is er een behoorlijk
evenwicht ontstaan in de veiligheidssitu
atie.
De Verenigde Staten zijn vastbesloten
„alles in het werk te stellen” om het Rhode-
sische vraagstuk op te lossen en zij geloven
niet dat er op dit ogenblik enige betrokke
ne is, die tegen dit alles rondweg „nee”
heeft gezegd, aldus een zegsman voor het
Witte Huis in Washington.
Volgens de commandant van
het Eerste Nederlands Leger
korps, luitenant-generaal A. W.
T. Gijsbers, staan Nederland
voor de verhoging van de pa
raatheid van de troepen diver
se mogelijkheden open. Zo kan
gezocht worden naar verbete
ring van de transportmidde
len, de legering van meer troe
pen, of het opslaan van meer
voorraden in de Bondsrepu-
Smith en zijn Rhodesische Front brach
ten een verpletterende nederlaag toe aan
de rechtse Rhodesische Actiepartij (RAP),
die van geen zwart meerderheidsbewind
wil weten, en de liberale Nationale Vereni
gende Partij, die het in grote trekken eens
NEW YORK (DPA, AP). De Cypri
sche minister van Buitenlandse Zaken
John Christophides heeft zich tot de Vei
ligheidsraad gewend met de klacht, dat
de Turkse partij op het eiland, zich ook
van het Griek-Cyprische deel van Fama
gusta wil meester maken.
Al die oplossingen kosten
echter extra geld. Volgens ge
neraal Gijsbers is de realise
ring ervan alleen mogelijk in
dien het defensiebudget daar
aan aangepast wordt. Binnen
de huidige defensiebegroting
zijn dergelijke plannen niet te
realiseren, aldus Gijsbers.
(Van onze redactie economie)
AMSTERDAM. Voor de president
van de Amsterdamse rechtbank dient
morgen een korf geding dat de drie grafi
sche bonden hebben aangespannen tegen
de papierverwerkende industrie Proost en
Brandt in Amsterdam. Eis: een afdeling
waar nu 44 man werken, moet niet geslo
ten worden. Ook de bedrijfsdirectie staat
achter deze eis. „Alleen de hoofddirectie
van Proost en Brandt weigert hier een
beleid te voeren”, aldus een woordvoerder
van de bonden. Via het kort geding willen
de bonden proberen voor 22 van de 44
mensen de arbeidsplaats te behouden.
Volgens de bonden heeft de directie de
afdelingssluiting aangekondigd omdat een
leidinggevend personeelslid en drie ande
re vakmensen hadden geweigerd voor een
jaar een contract aan te gaan.
Aan de andere kant meldde Salisbury
gisteravond, dat de Rhodesische grenspost
Kanyemba woensdagochtend vanuit Zam
bia is aangevallen. Rhodesische strijd
krachten beantwoordden het vuur en
brachten Zambiaanse geschut tot zwijgen.
er in de EEG-regelingen niet mag worden
gediscrimineerd tussen tot eenzelfde
groep behorende producenten. Ze tasten
het principe van de rechtszekerheid aan
omdat er sprake is van een plotselinge,
niet van tevoren aangekondigde beleids
wijziging.
BELFAST (UPI). In de Noordierse
hoofdstad is gisteravond een Britse mili
tair die in het noorden van de stad pa
trouilleerde, door een sluipschutter dood
geschoten.
Eerder waren twee kinderen gewond
door een raket, die in Belfast door leden
van het verboden Ierse Republikeinse Le-
ger (Ira) op een Brits legervoertuig was
afgeschoten, maar die haar doel miste.
Elders in de hoofdstad werd een Britse
militair door een kogel van een sluipschut
ter in de arm getroffen.
Enige uren voordat de Britse minister
van Buitenlandse Zaken, David Owen, en
de Amerikaanse ambassadeur bij de Vere
nigde Naties, Andrew Young, hem de
Brits-Amerikaanse voorstellen zouden
voorleggen, voorspelde de Rhodesische
premier dat deze voorstellen op een „ulti
matum” zouden neer komen.
De Amerikanen, die in
Noord-Duitsland nog geen gro
te troepeneenheden hebben, le
geren binnenkort een brigade
bij Bremen, terwijl volgens
Haig ook gedacht moet worden
aan de vorming van een reser-
vedivisie, die in noodgevallen
kan bijspringen. „Niet omdat
de andere troepen (onder an
dere een Nederlandse brigade)
daar niet goed genoeg zijn,
maar omdat het voor een aan
valler zo’n ideaal gebied is”.
Overigens zullen ook de
Amerikanen (met meer dan
200.000 man in Duitsland aan
wezig) voor versterking van
de Noordduitse verdedigings
linie zorgen. Een versterking
die volgens generaal Haig
dringend nodig is. De Noord
duitse laagvlakte is in
oorlogstijd een van de belang
rijkste aanvalsdoelen voor
Oostbloklegers, omdat zij via
grote najaarsoefeningen, die
de komende maanden door de
NAVO-strijdkrachten onder
de naam „Autumn Forge”
door heel Europa worden ge
houden. Haig zei dat voor de
legering van meer Nederland
se troepen in Duitsland overi
gens nog geen verplichtingen,
zijn aangegaan. Op deze moge
lijkheid wordt in Den Haag uit
voerig gestudeerd. Vooral de
kosten van een dergelijke ope
ratie vormen een belangrijk
punt.
Haig betoonde zich in Ram
stein nog eens voorstander van
de invoering van de zogenoem
de neutronenbom; een atoom
bom met een sterke straling
die in een groot gebied wel
mensen doodt, maar gebou
wen en installaties grotendeels
intact laat. Haig noemde de
neutronenbom „uit militair
Tot 1 augustus 1975 gaf de EEG op alle
tot zetmeel verwerkte mais een produk
tierestitutie van 10 rekeneenheden (plm.
34) per ton mais. Doel daarvan was, de
grondstof voor de èetmeelindustrié zo
goedkoop te houden, dat de produkten van
deze industrie de concurrentie met vervan
gende chemische produkten zouden aan
kunnen. Op 1 augustus 1976 ging de resti
tutie vier rekeneenheden omhoog, maar
voor zetmeel dat verder verwerkt werd tot
isoglucose bleef het tien rekeneenheden.
Op 1 augustus van dit jaar is de restitutie
er voor het tot isoglucose verwerkte zet
meel zelfs helemaal afgegaan. De bedrij
ven ontvangen eerst wel de restitutie voor
alle verwerkte mais, maar moeten die te
rugbetalen voor zover van die mais isoglu
cose is gemaakt. Isoglucose is een zetmeel-
suiker met hoog fructosegehalte, dat in
verschillende industriële toepassingen
biet- of rietsuiker kan vervangen.
Perschef Jody Powell van het Witte Huis
legde deze verklaring af in antwoord op de
vraag, wat de Verenigde Staten zouden
doen als het Brits-Amerikaanse vredes
plan zou worden verworpen. Hij zei ook
tegen journalisten dat de toestand in Rho
desië „geleidelijk ernstiger” wordt en „nog
erger dreigt te worden”. Hij zinspeelde op
de guerrilla-oorlog in het land
Zambia heeft gisteravond gemeld, dat
Rhodesische straalvliegtuigen in het begin
van de dag Zambiaans gebied hebben ge-
AMSTERDAM (ANP). De weten
schapswinkel in Amsterdam heeft de hulp
ingeroepen van minister Trip van Weten
schapsbeleid in een poging staatssecreta
ris Klein van Onderwijs en Wetenschap
pen te laten terugkomen op diens besluit
de post wetenschapswinkel op de begro
ting van de Universiteit van Amsterdam te
schrappen.
De begrotingspost „wetenschapswinkel”
is 30.000 groot. Staatssecretaris Klein
deelde de universiteit enkele dagen gele
den mee niet akkoord te kunnen gaan met
de post, omdat naar zijn mening de weten
schapswinkel het universitaire onderwijs
niet ten goede komt. De wetenschapswin
kel is bedoeld als bemiddelingsbureau tus
sen de universiteit en groepen uit de sa
menleving, die „maatschappelijk rele
vant” onderzoek willen laten uitvoeren,
maar daar geen geld of andere middelen
voor hebben.
HELSINKI (Reuter). De officiële
koers van de Finse mark is vandaag met
drie procent verlaagd ten opzichte van het
gemiddelde van een aantal belangrijke va
luta’s, zo is in Helsinki bekendgemaakt.
Een fi
bestui
naar
grond
omdat
gerekt
tiescb
Mr. A. H. B. van Zadelhoff, optredend
voor het Hoofdproduktschap, vond dat
KSH er te veel van uitgaat dat de land-
bouwprodukten-verwerkende industrie
haar grondstoffen kan krijgen tegen een
lagere prijs dan de EEG-prijs. Om zo’n
lagere prijs te rechtvaardigen moeten er
bijzondere omstandigheden zijn. In het
geval van de zetmeelindustrie zijn die er:
de concurrentie die deze industrie moet
voeren tegen de chemische industrie, die
grondstoffen kan kopen tegen wereld
marktprijs. Dat betekent volgens mr. Van
Zadelhoff echter niet, dat voor alle zet-
meplprodukten de grondstoffenprijs via
de produktierestitutie verlaagd moet
worden.
Een ploeg Rhodesische scherpschutters heeft in Salisbury het wereldkampioenschap
pistoolschieten gewonnen. Zij klopten met een klein verschil de Verenigde Staten, die
tweede werden, gevolgd door Engeland, West-Duitsland en Belgiè.
Premier Smith van Rhodesië ziét er welge
mutst uit nadat hij kennis heeft genomen
van zijn electorale succes.
DEN HAAG (ANP). Politieke gevan
genen in Marokko worden nog steeds tij
dens ondervragingen door de veiligheids
politie gemarteld. Een aantal van hen, die
nog maar onlangs werden gearresteerd,
zou al aan de gevolgen van die martelin
gen zijn overleden Dit meldt de Neder
landse afdeling van Amnesty Internatio
nal in een recente publikatie. De publika-
tie is uitgegeven naar aanleiding van
nieuwe informatie over arrestaties en po
litieke gevangenen in Marokko.
Beide partijen zeggen, dat er geen
slachtoffers zijn.
