GROTERE DOORSTROMING TE DUUR BEVONDEN
Zoi
Bel
bes
V!
ve
Verlies VMF Stork
nu al 27,5 mln
Kamercommissies praten eind
oktober over neutronenbom
en dan
dit noq
i
I
„NAVO-marines
onvoldoende”
r
STEMERDINK:
Ethi<
banc
IN EERSTE HALF JAAR
NIEUWSTE ATOOMWAPEN OMSTREDEN ZAAK
Dankert (PvdA): Verontrusting ten onrechte
Joods protest tegen
ontvangst Pales tij nen
I
19 7 7
SEPTEMBER
2
8
DONDERDAG
DO Is
BINNEN- EN BUITENLAND
(Van onze parlementsredactie)
Reactie NVV
Geen inspraak
Cholera in Italië
Ontsnapt-gepakt
Weinig inzicht
Zoek
Vernietiging Israel
Schade-uitkering
(Van onze financiële redactie)
AMSTERDAM. De Verenigde Machinefabrieken Stork hebben in
de eerste zes maanden van het lopende jaar een verlies geleden van 27,5
miljoen gulden. Voor het gehele jaar verwacht de raad van bestuur een
verlies van tussen de 50 en 60 miljoen gulden. Vorig jaar sloot VMF de
boeken af met een verlies van 13,8 miljoen gulden.
DEN HAAG. Vermoedelijk eind oktober zullen
de vaste Tweede-Kamercommissies voor Buiten
landse Zaken en Defensie een hoorzitting houden
over de omstreden neutronenbom, het nieuwste
atoomwapen van de Amerikanen dat door een ster
ke straling mensen doodt, maar gebouwen overwe
gend intact laat. Op de hoorzitting zullen vooraan
staande militaire en politieke deskundigen de Ka
merleden moeten inlichten over nut en mogelijkhe
den van de neutronenbom.
Geschillencommissies
Dak ingestort
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG. Een meerderheid van de Tweede Kamer steunt het
voorstel van de regering om voor de half open afsluiting van de
Oosterschelde te kiezen voor de middenoplossing: een pijlerdam met
een doorstroomprofiel van 14.000 vierkante meter. Uit het debat in het
parlement bleek gisteren dat het grootste deel van de Kamer uit milieu-
en visserijoverwegingen wel zou willen kiezen voor de pijlerdam met
een nog grotere doorstroming (20.000 m2, maar op de progressieve
partijen na deze oplossing werd te duur bevonden. Het „grote gat”
zou 160 miljoen gulden meer gaan kosten dan de middenoplossing.
BA
verze
„War
krijg<
de ge
Laban herdacht ders
een b
leidei
Attican Unity
5
Gratie
Verkeersdode |)een
met
Q
Kamer kiest voor middelgrote
i
opening in dam
(Van onze Haagse redactie)
Oosterschelde
Breda een auto gestolen.
(ADVERTENTIE)
I
1
3
9
het weer
WEERRAPPORTEN
d.
K flj
I
II
3
I
I
I
De voormalige directeur van de failliete
Israeliséh-Britse bank, die in 1975 twaallj
jaar cel kreeg wegens fraude tot een be-;
drag van meer dan honderd miljoen gul
den, heeft gratie gekregen omdat hij onge
neeslijk ziek is. Dit heeft een woordvoer
der van de Israëlische predikant bekend
gemaakt.
De 16-jarige H. Bosman uit Lochem is
dinsdagavond bij een verkeersongeval in
zijn woonplaats om het leven gekomen. Hij
reed door nog onbekende oorzaak met zijn
bromfiets tegen een links van het fietspad
staande boom.
Het Italiaanse ministerie van Gezond
heid heeft gisteren meegedeeld dat eeni
Turkse vrouw die als toeriste naar Italia
was gekomen, met cholera in een zieken
huis te Milaan is opgenomen. Het is heil
eerste geval van cholera in Italië. In het
Midden-Oosten hebben zich de afgelopen
dagen talrijke cholera-gevallen voorgel
daan.
Tweede Kamer en regering hebben gis
termiddag aan het begin van de Tweede-
Kamervergadering het maandagavond
plotseling overleden Kamerlid voor de
PvdA Cees Laban herdacht. Laban had
ook zitting in het Europees Parlement.
Bij een routinecontrole zijn gisternacht
twee jongemannen in de Arnhemse bin
nenstad aangehouden. Ze waren zondag
ontsnapt uit de Van der Hoevenkliniek in
Dat is kort samengevat de toelichting die
financieel directeur J. H. Ligteringen gaf
op de cijfers. Een vijftal hoofdpunten ver-
Vooruitzichten voor zaterdag:
Wisselvallig en tamelijk koel.
In NAVO-verband wordt, aldus Ste-
merdink, gezocht naar mogelijkheden
om de dit voorjaar weer gebleken .te
kortkomingen van de NAVO-marines
op te lossen.
Dat blijkt uit het antwoord van minis
ter Stemerdink van Defensie op vragen
van de CDA-Tweede-Kamerleden Wis-
selink en Van der Mei. Zij hadden hun
vragen gesteld naar aanleiding van
grootscheepse Russische marine-oefe-
ningen dit voorjaar in het noorden van
de Atlantische Oceaan, waarbij onder
meer tientallen onderzeeboten werden
gesignaleerd van een type dat in oorlog
stijd tegen schepen wordt ingezet.
DEN HAAG. Indien het nu tot een
conflict tussen de strijdkrachten van
het Warschaupact en de NAVO zou
komen, zouden de westerse zeestrijd-
krachten in de eerste fase van zo’n
strijd op de Noordelijke Atlantische
Oceaan niet over voldoende middelen
kunnen beschikken om de tegenstan
der te bestrijden. Dit kan vooral van
invloed zijn op de aanvoer van verster
kingen voor de in Europa gelegerde
geallieerde troepen.
Stemerdink zegt dat plannen in voor
bereiding zijn om tot een versnelde
aanvoer van versterkingen naar en een
betere opslag van materieel in Europa
te komen.
BEL: (035)
10345
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
0.2
o
03
0
1
0.2
0
0.6
0
0
0
0
0
0.2
0
Jan Schermer, bestuurder van de Indus
triebond NVV en belast met de VMF, zei
in een commentaar op de halfjaarcijfers
van Stork: „Je moet niet kijken naar wat
de raad van bestuur van VMF vertelt,
maar kijken naar wat hij niet vertelt. Zo
zegt de raad bijvoorbeeld niet dat dit jaar
het grootste verlies tot nu toe heeft opge
leverd.
In 1969, het rampjaar voor VMF, be
droeg het verlies 28,5 miljoen gulden, dit
jaar zal het geschatte verlies 55 miljoen
bedragen. De voor dit jaar geldende perso
neelsstop bij de VMF-werkmaatschappij-
en zal ook volgend jaar van kracht zijn.
Per maand verdwijnt gemiddeld honderd
man personeel. VMF verwacht op die ma
nier eind 1978 ongeveer 2500 man perso
neel kwijt te zijn. Schermer heeft over dat
aantal zijn twijfels. „De mensen die weg
willen, zijn zo langzamerhand al weg. Dus
of ze die honderd man per maand halen,
betwijfel ik”.
VMF-voorzitter jhr. mr. F. O. J. Sickin-
ghe zei over dat laatste: „Zo’n herstructu
rering loopt over zoveel schijven en instan
ties, dat kost veel tijd. En tijd is geld, zeker
wanneer daar geen inkomsten tegenover
staan. De zaak blijft overeind door lenin
gen en dat is iets wat goed in de gaten moet
worden gehouden”.
In een zestal bedrijven geldt thans een
werktijdverkorting. Mogelijk komt daar in
het laatste kwartaal Stork Diesel in Zwolle
nog bij. Dan zou de werktijdverkorting
betrekking hebben op in totaal 900 perso
neelsleden. Het personeelsbestand is tot en
met 1 augustus afgenomen met 800 man,
over het gehele jaar zullen dat rond 1400
mensen worden. Er geldt al sedert geruime
tijd een absolute personeelsstop.
Minister Westerterp (Verkeer en Water
staat) maakte duidelijk dat hij nauwelijks
een mogelijkheid ziet dat geld bij elkaar te
krijgen. Het zou niet kunnen komen van de
begroting van zijn departement, maar alle
ministeries zouden er aan moeten bijdra
gen. Hij zag dat als een onhaalbare kaart.
De WD, die bij monde van woordvoer
der Koning de minister had uitgenodigd de
mogelijkheden van deze extra financie
ring te overzien, liet daarop de voorkeur
voor de grootste doorstromingsmogelijk-
heid varen. Het CDA had direct al gekozen
voor de middenoplossing.
D’66 en PvdA lieten duidelijk dóórsche
meren dat zij het debat van woensdag niet
zien als het laatste van de lange reeks
discussies. „Vandaag valt de beslissing”,
had CDA-woordvoerder Schakel gezegd,
maar achter de schermen speculeerden
socialisten en democraten druk over een
mogelijkheid dat het nieuwe kabinet op
korte termijn toch zal komen tot een „her
overweging”. De nieuwe regering zou als-"
nog kunnen kiezen voor een pijlerdam met
een doorstroming van 20.00(1 m2.
Westerterp, die de bedoelingen van de
progressieven signaleerde, waarschuwde
dat die keuze veel duurder zou worden dan
160 miljoen gulden waarover nu wordt
gesproken. Elke dag worden er nu reeds
ettelijke miljoenen guldens gestoken in het
Oosterscheldeproject. Bovendien moeten
er op korte termijn enkele kostbare aanko-
Binnen enkele weken wordt van de
Amerikaanse president Carter de beslis
sing verwacht om de neutronenbom in
produktie te nemen. Wat kunnen de Ame
rikanen, de enigen die de bom kunnen
maken, zelfstandig doen? Bij de beslissing
over de stationering en het gebruik van de
bom zullen de Amerikanen echter overleg
moeten voeren met de NAVO-partners.
Die informatie vinden de Kamerleden
nodig, omdat ook Nederland als NAVO-
partner ten nauwste bij de invoering van
de neutronenbom zal worden betrokken.
Bovendien willen zij van de ministers
Van der Stoel (Buitenlandse Zaken) en
Stemerdink (Defensie) een rapport over
het officiële Nederlandse standpunt ten
aanzien van de neutronenbom.
De minister voelde niets voor de sugges
tie van mevrouw Lambers (D’66) om voor
lopig geen beslissing over de Oosterschel
de te nemen en te wachten op een nieuw
kabinet. De overweging van,D’66 is daar
bij dat minister Westerterp demissionair is
en dat hij derhalve geen controversiële
beslissing mag nemen. Deze suggestie
stuitte vooral bij het CDA en de WD op
grote weerstand. De liberaal Koning signa
leerde dat het uitgesloten is dat deze Ka
mer in de nieuwe samenstelling te vinden
zou zijn voor een wijziging van de Del
tawet.
Het argument van de PvdA’er Roels,
dat een grotere doorstroming meer man
jaren en dus meer werkgelegenheid
betekent, onderkende de bewindsman.
Maar, zei hij, deze manjaren zijn zo duur
(ruim 100.000 gulden per manjaar) dat de
regering er beter aan doet dat geld in
andere projekten te steken, omdat voor de
werkgelegenheid het rendement dan gro
ter zou zijn.
pen worden gedaan, zo betoogde de mi
nister.
De Kamerleden, die uiteindelijk hun
goedkeuring moeten geven aan het beleid
dat de regering ten aanzien van de neutro
nenbom willen voeren, vinden echter dat
zij veel te weinig inzicht hebben in de
mogelijkheden en de voor- en nadelen van
het wapen. De PvdA-leden van de Defen-
siecommissie kwamen daarom al enkele
weken geleden met het voorstel om een, bij
voorkeur openbare, hoorzitting te organi
seren waarop deskundigen ondervraagd
kunnen worden.
CDA-woordvoerder Schakel tijdens het Oosterschelde debat in gesprek met minister
Westerterp.
Volgens Stemerdink zijn de Amerikanen
alwel „via de daarvoor geëigende kana
len” van de Nederlandse standpunten op
de hoogte gesteld.
landse leger als van de NAVO-staf, alsook
bijvoorbeeld vertegenwoordigers van het
Nederlands Instituut voor Vredesvraag
stukken en andere burgerlijke organisa
ties te kunnen horen.
een verlenging van de discussie in het
parlement zoveel tijd zou gaan kosten, dat
het project onmogelijk in 1985 klaar zal
kunnen zijn, zoals steeds het uitgangspunt
is geweest.
Volge
genome
andighe
danks c
kroon
worder
bannii
genoe;
zw. bew.
zw. bew.
h bew.
zw. bew.
zw. bew.
zw. bew
zw. bew.
zw. bew.
zw. bew
zw. bew.
h bew.
onbew.
onbew
zw bew.
onbew.
zw.bew.
regen
onbew.
onbew.
1. bew.
onbew.
zw. bew.
onbew
zw bew.
zw. bew.
onbew.
18
19
19
17
20
17
19
18
19
19
16
31
27
19
28
20
22
25
15
26
26
18
25
19
18
31
nog steeds uit is op de vernietiging van
de staat Israel. Alle geruchten dat de
PLO zich zo veel gematigder zou opstel
len blijken volgens de verklaring niet
op realiteit te berusten. „Nog maar en
kele dagen geleden heeft de PLO in een
bijeenkomst van de Centrale Raad in
Damascus haar standpunt ten aanzien
van Israel heel duidelijk verhard”.
„Het Nederlandse volk heeft altijd
ten aanzien van uitingen die er op zou
den duiden dat de PLO een gematigder
koers zou varen, twijfels gehad. Door
een delegatie van de PLO te ontvangen
wekt men de verwachting dat deze twij
fels in strijd met de werkelijkheid, zou
den zijn verminderd. Dit is onwaarach
tig en gevaarlijk. Ook uitingen van ge
matigdheid van de zijde van de PLO
tijdens dit bezoek zullen het Nederland
se volk niet misleiden. Verklaringen en
tegenverklaringen van de PLO zijn aan
de orde van de dag”, aldus de verkla
ring.
De commissie voor Buitenlandse Zaken
richtte ook het verzoek aan minister Van
der Stoel en minister Stemerdink om haar
op zo kort mogelijke termijn een notitie te
verstrekken met de opvattingen van de
Nederlandse regering over het neutronen
wapen en de opstelling die zij in het NA-
VO-overleg met de Amerikanen zullen in
nemen. Minister Stemerdink van Defensie
liet vorige week al weten niet tevreden te
zijn over de inspraak die de Amerikanen
hun partners bieden.
De i
sedert
greper
in het
bestas
door e
die di;
In h
schalk
opgevi
maars
nen h<
den, w
tie ko
wicht
Amsterdam
De Bilt
Deelen
Eelde
Eindhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
Vlissingen
Z.-Limburg
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brussel
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
wzw
w
ono
n
wnw
windst.
w
nno
wnw
wnw
w
windst.
zw
nw
n
nw
w
nw
wzw
windst.
n
w
z
nnw
w
windst.
De Arnhemse politie stelt een onderzoek
in naar de vermissing van een vrachtwa
gen met aanhanger die stond geparkeerd
op een terrein bij het stadion van Vitesse
in Arnhem. De Nederlandse combinatie
was geladen met meubelen. Totale schade:
190.000 gulden.
KOP
het Dei
goedke
maatre
i de kom
sis te 1:
De rr
kleiner
i lans er
I werklo
ADD1
Addis
zijn dip'
BRU
zomerl
digt in
ber) h<
een pr
opgele
Volg
sche e'
zes ma
heeft
electrii
komt c
echter
tricitei
De
luchtv;
ben di
werkt,
van re
landbo
vóór d
meeste
ten gel
De 1
Thaila
uit de
en mi]
krijgsi
ontbrt
heid c
houde
COMFORTABELE
TOURINGCAR NODIG?
Ook voor volverzorgde
uitstapjes de bestel
tt
co
De commissie voor Buitenlandse Zaken
ging gisteren al akkoord met het voorstel
van de socialisten. Op korte termijn zal
ook de Defensiecommissie zich naar
ieder verwacht positief uitspreken over
een hoorzitting. De Kamerleden denken op
de hoorzitting onder meer wapendeskun
digen en strategen van zowel het Neder-
Volgens de verklaring van de joodse
kerkgenootschappen en de Nederland
se Zionisten Bond heeft natuurlijk
ieder Nederlands parlementslid het
recht om te spreken „met wie hij nut
tig acht”. „Het is evenwel de vraag of
het wenselijk is te praten met de PLO
die openlijk streeft naar de vernieti
ging van de staat Israel”, aldus de
verklaring.
De joodse gemeenschap in Neder
land acht het onaanvaardbaar te on
derhandelen met de PLO, die blijkens
haar handvest en andere publikaties
Het hoofdbestuur van de Gelderse Maat
schappij van Landbouw wil dat de regeling
overheid een schade-uitkering doet aan de
fruitteeltbedrijven die begin augustus ern
stig werden getroffen door een hagelbui.
Door die bui werd aan 1000 hectare fruit
schade toegebracht. 450 hectare liepen
zeer zware schade op.De schadevergoe
ding zou bijvoorbeeld kunnen bestaan uit
o.m. een tegemoetkoming in de kosten van
een hagelverzekering, aldus de GML.
Jhr. Sickinghe verweet de overheid en
met name de buitenlandse dienst, gebrek
aan begrip en activiteit ten behoeve van
het Nederlandse bedrijfsleven. „Wij mis
sen dat broodnodige steuntje in de rug dat
onze concurrenten wel hebben”.
Als deze wet zou worden veranderd,
zouden er meer mogelijkheden voor het
Oosterscheldeproject in zicht komen dan
de drie die nu aan de orde waren (de
pijlerdam met een doorstroming van
20.000 m2 kosten 5,96 miljard gulden de
14.000; m2 kosten 5,8 miljard gulden
dan wel de niet meer aan de orde zijnde
Utrecht. Na hun ontsnapping hadden ze in heef
inaten
verlater
Minister Lubbers van Economische Za
ken heeft de geschillencommissie che
misch reinigen en de stichting bontwaar-
borg erkend, zo heeft zijn ministerie giste
ren laten weten. De geschillencommissie
kan bindende uitspraken doen in geschil
len tussen consumenten en chemische
wasserijen, de stichting doet hetzelfde ii) tenops
geschillen met bontbedrijven over leve
ring en verwerking van bont.
In de Indiase stad Jaipoer zijn gisteren
vijftien meisjes in de leeftijd van 8 tot 11
jaar om het leven gekomen, toen als gevolg lingstel
van een storm takken van een boom op het
dak belandden.
Weer in binnen- en
buitenland
■o-
strijdkrachten met de nieuwe bom kunnen
uitrusten.
vaardiging zou er op het Binnenhof
door tien a vijftien mensen een demon
stratieve herdenking worden gehouden
voor de elf Israëlische atleten die om
kwamen bij de Olympische Spelen in
München in 1972.
Het toegenomen verlies moet vrijwel in
zijn geheel worden toegeschreven aan een
toegenomen onderbezetting in de verschil
lende werkmaatschappijen van het con
cern. In de orderontvangsten tekent zich
ook geen lijn die op verbetering wijst. De
verwachting is dat 1978 eveneens ver
liesgevend zal zijn. Wanneer verbetering
uitblijft en voorlopig is er niets dat op een
opleving wijst, is aan verdere capaciteits-
aanpassingen niet te ontkomen.
oorzaken de moeilijkheden van VMF.
Allereerst het loon- en kostenpeil in Neder
land, dat tot het hoogste ter wereld be
hoort, daarnaast de harde gulden, de klei
ne open en teruglopende thuismarkt, het
uitblijven van gemengde kredieten voor
export, waardoor uitvoer naar ontwikke
lingslanden in een aantal gevallen onmo
gelijk wordt en ten slotte de trage besluit
vorming en langdurige kostbare afwikke
ling inzake uitzichtloze activiteiten.
Aantal uren zon: 3 tot 9, minimumtempera
tuur: omstreeks 10 graden, maximumtempera
tuur: omstreeks 17 graden.
Kans op een droge periode van minstens 12 uur:
90 procent, kans op een geheel droog etmaal:
70 procent.
oplossing van 11.500 m2 kosten 5.7 mil
jard gulden). De tegenstanders van het
voorstel van mevrouw Lambers bena
drukten dat niet alleen de Deltawet onge
wijzigd zal blijven, maar dat bovendien
Aangezien het een bom is met een be
perkt werkingsgebied, die vooral op de
slagvelden van West-Europa gebruikt kan
gaan worden, is de stem van de Europese
NAVO-partners voor het gebruik van de
neutronenbom van grote betekenis. De
I Amerikanen zouden oók de Nederlandse
VRUDAG 9 SEPTEMBER
Zon- en maanstanden
Zon op 7.04 uur onder 20.10 uur
Maan op 2.32 uur onder 17.53 uur
Waterstanden IJmulden
Hoogwater 0.27 uur en 13.06 uur
Laagwater 8.19 uur en 20.48 uur
Rijkswaterstaat streeft ernaar het
Griekse vrachtschip Attican Unity, dat
sinds 25 augustus op het strand bij Cad-
zand ligt, in het weekeinde drijvend te
maken en het naar een haven te verslepen.
Uit onderzoek is gebleken dat de bodem
van het schip, dat geheel uitgebrand is, in
goede staat verkeert. Het giftige bluswater
dat nog aan boord van de Attican Unity is,
zal in bakken worden afgevoerd. Wat er
daarna mee gebeurt, is nog niet bekend.
B.
vm
Su Ji'S 65 gs
(Van onze parlementsredactie)
DEN HAAG De joodse gemeen
schap in Nederland is ernstig veront
rust over het feit dat leden van de
vaste commissie voor Buitenlandse
Zaken uit de Tweede Kamer vandaag
een afvaardiging van het Palestijns
bevrijdingsfront zouden PLO ontvan
gen. Dit staat in een verklaring die
gisteren is uitgegeven door het Neder-
iands-Israelisch kerkgenootschap, het
Portugees-Israelitisch kerkgenoot
schap, het Verbond van Liberaal Reli
gieuze Joden en de Nederlandse Zio
nistenbond.
Volgens het PvdA-Tweede-Kamerlid
Dankert, die het initiatief tot het ge
sprek heeft genomen, is de verontrus
ting volstrekt ten onrechte. Nog nooit is
gebleken dat het parlement de resolu
ties van de VN wü prijsgeven, zegt hij.
Dankert legt er de nadruk op dat niet
de vaste commissie als zodanig, maar
individuele leden van de commissie
met de PLO-afvaardiging zullen
spreken.
De vaste commissie voor Buitenland
se Zaken heeft gisteren overigens be
sloten de mogelijkheden van een parle
mentaire Europees-Israelische dialoog
te onderzoeken. Dit in verband met het
feit dat een aantal Nederlandse parle
mentariërs heeft deelgenomen aan de
Europees-Arabische dialoog.
Tijdens het bezoek van de PLO-af-
WASI
Zwendelvan £hi
van de
De gemeentepolitie van Veenendaal enmet eer
Rhenen en de districtsrecherche van de
rijkspolitie in Utrecht onderzoeken een Vice-]
geval van oplichting of flessetrekkerij dat in de be
mogelijk nog grotere vormen kan aanne- als gevi
men dan werd vermoed. Vier verdachten Vance
zijn aangehouden. De mannen zouden goe- ter'n8 1
deren hebben gekocht om ze dan met ^,eI v,‘!
ongedekte cheques te betalen. rec
de er
direct n