-o
Zelf boren slijpen
Wensenlijst bij aankoop huis
I
HOUT DRAAIEN
Vrolijke plakletters
I
I
I
Ou we w ij fjes ha nde n
Zaken verdoezelen of extra accentueren
24
ic
it,
10
n,
al
Reflector
yi
_TT\
F
3,
is
ic
j-
)d
g.
ik
te
n,
.1-
Gericht licht
Diffuus licht
Zodra de zon onder is ontsteken we onze kunstverlichting. Dagelijks voltrekt deze handeling zich, zonder
dat wij er eigenlijk bij stilstaan. Laten we eens nauwkeuriger letten op de veranderingen in licht en donker.
Wanneer de ene wereld plaats maakt voor een totaal andere. Overdag overspoelt het zonlicht alle
aanwezige voorwerpen. Onze vele snuisterijen en andere mooie dingetjes vallen nauwelijks op in het bleke
licht, ’s Avonds echter krijgen ze plots een heel ander aanzien. Het subtiele spel van licht en donker kan
ineens een verborgen leven opwekken in de onnozelste voorwerpen. Mysterieus komen ze plots uit het
diffuse licht te voorschijn.
Schuiven met licht
In een hout- omdraai
Spelen met licht
3,
ll-
of
wit
ge-
5
Kantensnijder
De letters zijn er in twee kleuren en maten. De kleine (4,5 cm hoog)
kosten 50 cent, de grote (8 cm) 75 cent per stuk.
I
diepte (donkerheid) en hardheid. Bij
go^de toepassing: de waarneming
wordt ondersteund, bij slechte toe
passing: de harde slagschaduwen
verdoezelen de vorm
licht bereikt het object uit kleine
ruimteboek (bijv, een spotje).
Al filosoferend komen we aan de
praktijk. Laten we de vele verlich-
tingsmogelijkheden die in de handel
zijn, eens de revue passeren.
Een van deze lichtbronnen plaat
sen we in een verlichtingsarmatuur.
ze kan convergeren (d.w.z. naar én
bepaald punt gaan) of divergeren
(d.w.z. naar alle kanten uitstralen).
Eigenlijk is elke woning ook al lijkt die precies op
die van de buren maatwerk. Het huis moet passen
bij het gezin en tegemoetkomen aan alle woonwensen.
Men moet er zich voor een aantal jaren thuis in kunnen
voelen. En dat daarbij ook de woonomgeving een rol
speelt, ligt voor de hand. Hoewel het misschien nooit
helemaal bereikt zal worden dat men een woning
vindt die precies aan al die eisen beantwoordt, is het
toch verstandig een lijst van punten op te stellen die
voor elk gezinslid van belang zijn. Hier zijn de meest
gebruikte normen die men bij het kopen van een
woning moet aanhouden:
Met letters en lettertypen wordt over het algemeen niet zo ge
speeld. Als het maar duidelijk is en strak. Vroeger (de middeleeuwse
monniken in de getijdenboeken) was dat wel anders. Aardig ook
waren, aanmerkelijk recenter, de letters, die op de TV bij een VARA-
rubriek over voorlichting werden gevormd door naakte lijven. Waar
we met deze inleiding naar toe willen? Naar de zogeheten Pickup
letters luisterend naar de naam Poplets. Het zijn kleurige, grappig
getekende letters, waar je op je gemak naar kunt kijken, waarbij elk
lettertje een eigen verhaaltje te vertellen heeft. De Poplets zijn leuk
en aardig voor het aanbrengen van een naam op agenda’s, schooltas
sen, deuren enz. Er zijn trouwens ook cijfers in dezelfde serie. Het
materiaal, zelfplakkend, is kleurecht, afwasbaar en weerbestendig.
Let ook eens op de vele mogelijk
heden om de verlichting te schake
len. Schakel eens een aantal lampen
en zet hier een schakelaar aan om de
hele zaak aan of uit te doen. We
makkelijk uit de voeten om de goede
plaats die het zal krijgen, gemakke-
ïijk te bepalen. Zet een een TL-balk
op die mooie antieke kast. Wat leuk
oud speelgoed op de rand ervoor, en
uw kamer ziet er totaal anders uit.
Wat is in dit geval de voorkeur van het betreffende
gezin dat er gaat wonen?
Inkoopmogelijkheden: zijn er winkels in de buurt,
hoe is de sortering, voor welke goederen moet men naar
de stad of naar de binnenstad. Wanneer geen winkels in
de nabijheid zijn, komt er dan een winkelwagen voor dé
dagelijkse boodschappen?
Gezondheid: hoe is de medische verzorging; zijn er
artsen en apotheken in de buurt en is men ook in het
weekeinde daarvan verzekerd?
Vrijetijd: zijn er sportmogelijkheden, buurtvereni
gingen, hobbylokalen, bioscoop, hotels, zwembad?
Biedt de omgeving voldoende ontspanning: is de na
tuur mooi en kan men gemakkelijk naar bossen of naar
het strand?
Bebouwing: komt men in een dichtbebouwde wijk,
zijn er bestemmingsplannen vastgelegd zodat men te
weten kan komen wat er in de toekomst gaat gebeuren?
Beplanting: heeft men pakken, en plantsoenen in de
buurt, kunnen bewoners meespreken over deze zaken,
heeft men zelf een tuin bij het huis, zo niet: zijn er dan
gemeenschapstuinen en wat kan men daar als bewoner
mee doen?
Parkeren: kan men de auto voor de huisdeur kwijt,
zijn er privé-garages bij de woningen of krijgt men
gemeenschappelijke garages of grote parkeerplaatsen?
Denk daaraan: dit kan wellicht invloed hebben op de
service van winkelwagens. Eigenaars van rijdende win
kels vinden het meestal bezwaarlijk de wagen ver van
de woningen af te houden.
Verwarming: wordt het huis centraal verwarmd en
welke brandstoffen gebruikt men? Hoe is het met de
stookkosten en hoe is de woning ingedeeld, zodat men
in huis voldoende mogelijkheden heeft voor privacy?
Nog meer informatie kan men krijgen op de beurs
„Koophuis”, die van 23 tot en met 27 september in de
Jaarbeurs te Utrecht wordt gehouden.
Dit zou aanleiding kunnen zijn tot
kortsluiting, met alle nare gevolgen
van dien. We kijken dus hoeveel
Watt iedere lamp verbruikt, en tel
len dat op wanneer ze alle op één
snoer of één dimmer geschakeld
zijn. Deze totale waarde moet onder
het toegelaten maximum liggen. Al
is er veel informatie te vinden in
allerlei eenvoudige elektronicaboek-
jes die in de handel zijn, aarzel niet
om de lampenhandelaar steeds om
advies te vragen.
kunnen hiertussen ook een zgn. dim
mer schakelen. We moeten er wel
steeds op letten dat geen van de
onderdelen overbelast kan raken.
Hopelijk zult u ontdekken dat er
ontzettend veel mogelijk is met licht,
en dat het spelen ermee een genot
kan zijn. Stap ook gerust eens bin
nen bij een goede meubelzaak of een
betere verlichtingswinkel. Kijk ge
rust wat rond in een luxe hotel of
een chic restaurant; kijk hoe zij de
zaak verlicht hebben, en doe wat
ideetjes op. Maar experimenteer
ook zelf en ontdek de vele mogelijk
heden die met eigen eenvoudige en
goedkope middelen realiseerbaar
zijn.
De tekeningen laten het principe van de verdiepte grondvorm en de
verhoogde grondvorm bij houtdraaien zien.
Boven de verdiepte vorm volgens de volgende werkwijze: 1. smal
vlakje met afsteekbeitel, 2. breder vlak met afsteekbeitel, of platte
beitel, 3. linkerving met draaibeitel, 4. holte met draaiguts en 5.
kwartsholte met de draaiguts en afsteekbeitel.
Onder de verhoogde grondvorm met de volgende werkwijze: 1. de
rug wordt gemaakt met afsteekbeitel of vlakke beitel, 2. spits draaien
met de draaibeitel, 3. ronde staaf of bol maken met draaiguts, 4.
kwartrond maken met draaiguts en ten slotte 5. de kroonlijst, die
eveneens met een draaiguts wordt vervaardigd.
Tenslotte nog aandacht voor
een pomphulpstuk. Men zet dit
vast in de boorkop (nadat men
uiteraard een stuk slang op de
inlaat en een ander op de uitlaat
heeft gekoppeld). Erg gemakke
lijk voor het overhevelen van
vloeistof uit regenton, aquarium,
olievat enz. enz.
S,
10
een klezoor te maken: een com
binatie van een hele met een
kwart steen. Overigens: let op bij
de aanschaf van een troffel. Als u
linkshandig bent moet u een an
dere dan een „normale” troffel
hebben. Op onze cursus bleken
er van de zesendertig deelnemers
(onder wie drie vrouwen) vijf
linksen te zijn.
Ik had het over de specie die ik
vroeger in mijn onschuld maak
te. Ik mixte toen wat zand en
cement door elkaar. Fout, hele
maal fout. Er moet ook kalk bij.
Dat maakt de zaak elastisch en
smeuïg. Hoewel je geen eenheids-
receptuur hebt voor specie (om
wat voor soort stenen gaat het,
zachte of harde? Binnen of bui
ten) kan ik op gezag van mijn
theorieleraar, een jonge architect
toch de volgende menging
aanbevelen als een meestal goed
bruikbare: één deel cement, één
deel kalk en vijf zand (scherp,-
maas- of rivier, hoe u het noemen
wil).
3,
krachtige schaduwen
verstrooid licht
zachte, vervloeiende schaduwen
weinig plastische werking
volkomen diffuus licht: vermoei
end en saai, omdat door het ontbre
ken van schaduwen het schatten
van afstanden en het herkennen van
voorwerpen moeilijk is
licht bereikt het object uit grote
ruimteboek (bijv, naakte TL-balk).
7
F
Door een goed uitgebalanceerde
verlichting kunnen we bepaalde za
ken verdoezelen of een extra accent
geven. Waarom zouden we niet eens
gaan spelen met deze effecten en
allerlei verborgen werelden te voor
schijn toveren? Waarom zouden we
niet juist het licht gebruiken om
onze woonomgeving leefbaarder,
gezelliger en spannender te maken?
Boren kunnen een tijd mee
gaan, maar zeker als er veel
gebruik van wordt gemaakt
komt het moment, dat de snee
eruit is. Dan is de keus: of nieuwe
kopen, of laten slijpen of zelf
slijpen. Dat laatste is o.a. moge
lijk door een vrij simpel
apparaatje van Wolfcraft (impor
teur L. Hooghart BV, postbus 71,
Pijnacker). Het bestaat uit drie
delen, waarvan er één wordt
vastgezet aan de slijpmachine.
De andere delen zorgen ervoor
dat de boor precies onder de juis
te hoek geslepen wordt. Zoals
met al dit soort apparaten: lees
de gebruiksaanwijzing goed. De
borenslijper is gemaakt voor spi-
raalboren van drie tot en met tien
millimeter.
Meer nieuws van Wolfcraft:
een kantensnijder om overste
kende kanten zoals van fineer,
kunststof e.d. te verwijderen zon
der dat het oppervlak bescha
digd wordt.
Gatenzagen zijn er bij dit merk
in twee uitvoeringen. De num
mer vijf is geschikt voor hout,
gips, kunststoffen en bouwplaten
(de vijf bijbehorende zagen heb
ben een diameter van resp. 28-
35-50-68 en 75 mm.), de nummer
zes is voor non-ferro metalen (zes
zaagbladen in de diameter 46-53-
60-67-74 en 81 mm.). Gatenzagen
zijn geen nieuwe producten, het
nieuwe aan deze zagen is wel, dat
de opnamezeskant (die dus in de
boorkop gaat) in het metalen
huis is gegoten, zodat die niet
meer kan afbreken. De 6 mm.
centerboor is dubbel geborgd en
niet meer met een schroef vastge
zet. De gatenzaag nr. 6 heeft wol-
framzaagbladen.
2
Experimenteer eens met licht, ga
eens schuiven met de verlichting en
kijk wat er dan gebeurt! Durf eens
de plaats van een lamp of een spotje
te wijzigen, stop er eens een ander
soort gloeilamp in, en het resultaat
zal verbluffend zijn. Verschillende
vormen, kleuren, zelfs ruimtes zul
len verrassend veranderen. Geef be
paalde plekken een groter contrast
met de omgeving door ze sterker te
verlichten. Maar doorbreek die
saaie eentonigheid en doe het eens
anders dan de buren. Vervolmaak
Hier zit een reflector in, die bepa
lend is voor de vorm van de licht
bundel. Hij weerspiegelt en bundelt
of verdeelt het licht. Hij kneedt de
lichtbundel als het ware tot een
bruikbaar materiaal. Een goede
combinatie van lichtbron en reflec
tor is dus erg belangrijk.
Hiermee gaan we de verschillende te
verlichten onderwerpen te lijf. Met
de lampen die we al bezitten, gaan
we nu schuiven, rommelen, ze op
hangen of neerzetten, overal zoeken
en vooral goed kijken wat er veran
dert, totdat we een bevredigende
oplossing hebben gevonden. Met een op één snoer d.m.v. een verdeeldoos
lang snoer, dat we tijdelijk aan een
spotje vast maken, kunnen we ge-
Verkeersverbindingen met openbaar vervoer en ei
gen vervoer en ligging van de woning ten opzichte van
de binnenstad, bewinkeling e.d.
Ligging ten opzichte van het werk: moet alleen de
heer des huizes in de eerstkomende jaren hier rekening
mee houden of zullen ook de kinderen en moeder daar
mee te maken krijgen?
Geluidsoverlast: woont men dicht bij een grote ver
keersweg, worden maatregelen tegen lawaai genomen,
is er een vliegveld in de buurt, zijn er industrieën die
hinderlijke geluiden veroorzaken?
Aanwezigheid van scholen: welke vormen van on
derwijs zijn voorhanden, ook voor de komende jaren?
Is er keuze in scholen en zijn die onderwijsinstituten
goed bereikbaar vanaf de woning? Als er kleine kinde
ren zijn: kunnen ze zelf veilig naar school lopen of
fietsen?
Speelgelegenheid: is er voldoende ruimte om te
spelen, zijn er ook mogelijkheden om binnenshuis
speelgelegenheid te creëren? Is de kwaliteit van een
buiten-speelplaats goed?
Vergelijkbare gezinnen: komt men in een wijk die
een rijk geschakeerde bevolking heeft, wonen er er
uitsluitend jonge of ook ouderen en alleenstaanden?
jjjlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllljl
Een spotje in de wc dat in de
spiegel schijnt, en ook deze plek
staat in een ander zonnetje. Een
spotje weggewerkt in een verlaagd
plafond van bijvoorbeeld schrootjes
geeft een verrassend effect. We kun
nen ook zelf een eenvoudige kloof
bouwen, waarin een TL-balk is weg
gewerkt. We bevestigen met een
paar schroeven en pluggen een
We hebben nu een lichtbundel. De- plank stevig tegen de muur. Hierop
monteren we de TL-armatuur en
schroeven er een stel beugels (van
de ijzerhandel) naast, waarop we
een fraaie plank bevestigen, even
wijdig aan de muur. De bovenkant
kunnen we naar behoefte ook afslui
ten met een plankje.
de eigen woning door middel van
licht op een eigen, persoonlijke ma
nier. Zorg vooral dat diffuus licht
goed afgewisseld wordt door een
gerichte verlichting. We zetten hier
wat karakteristieke kenmerken van
beide soorten licht even naast
elkaar:
contrastrijk beeld
sterke plastische werking
schaduwen gekenmerkt door:
We kennen de volgende licht
bronnen:
gewone gloeilampen (melkwit,
met een lichtvenster of helder door
schijnend; veel als directe verlich
ting);
kopspiegellampen (voor scha-
duwvrije, indirecte verlichting);
persglaslampen (sterke, gerichte
lichtbundel);
TL-buizen (egaal
kleurd).
Overal in het land is het bedrij-
vige cursusleven weer losgebar-
sten. De doe-het-zelvers blijven
daar niet bij achter. Zo heeft de
E Vereniging De Nederlandse Bak-
steenindustrie in een groot aan-
tal plaatsen (Amersfoort, Am-
sterdam, Rotterdam, Zeist, Gro-
ningen, Venlo, Huissen, Den
S Bosch, Leeuwarden, Schaesberg,
Roosendaal, Terneuzen, Scha-
S gen, Boxtel, Zutphen, Leiden en
Emmeloord) een cursus „Zelf
metselen” georganiseerd. Het
loopt daarvoor storm. In Gronin-
gen bijv, is er een wachtlijst van
meer dan 100 gegadigden.
Twaalf avonden van elk drie uur
buigen hobbyisten zich over de
problemen van het recht en ste-
vig metselen van muurtjes. Uw
redacteur heeft zich als cursist
onder die schare enthousiastelin-
gen gevoegd. Hij zal u regelmatig
op de hoogte houden van zijn
l en
voegspijker. Wellicht kunt ook u
er uw voordeel mee doen.
Natuurlijk had ik wel eens een
troffeltje in handen gehad en na
tuurlijk had ik wel eens wat ge
rommeld met wat ik toen aardige
specie noemde, maar ik weet nu
wel beter. Met het schaamrood
op de kaken moet ik bekennen,
dat ik de troffel als een dood
voorwerp heb behandeld; als een
stukje ijzer met een handvat. Nu
vernam ik dat een troffel leeft;
dat hij twee kanten heeft: één om
de specie te verwerken en één om
de stenen te bewerken. Dat laat
ste als het om licht stenen-mate-
riaal gaat. Anders gaat men de
steen te lijf met de kapsabel (een
werktuig dat lijkt op een straten-
makershamer). Bijvoorbeeld om
Z --
ervaringen met troffel, sabel
Over de praktijk van het met
selen hoort u nader van me. Als
ik mijn eerste ouwewijfjeshan-
den ribbelig van de ingevreten
cement te pakken heb.
ïïiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimimimiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
5
Om een steel van versieringen te voorzien moet eerst zorgvuldig
worden opgemeten op welke afstanden de groeven moeten komen.
Geef die plaatsen precies aan en kijk ook of de breedte van een
versiering klopt met de maten. Altijd moeten we met de houtdraad
meedraaien. Aan beide zijden werkt men het best van boven naar
onder naar het midden toe. Daarbij zijn voor het maken van een
versierde rondhouten stok meerdere technieken: men kan de ver
diepte grondvorm nemen of de verhoogde grondvorm. De namen
zeggen het al: in de verdiepte grondvorm worden met beitels en
draaigutsen verdiepingen aangebracht, de andere werkwijze gaat
Wat vroeger alleen op hobbyclubs voor jongens werd beoefend, is
nu een veel voorkomende bezigheid in de doe-het-zelf werkplaats
geworden: houtdraaien. Wie goed met de apparatuur kan omgaan
ontdekt dat men steeds nieuwe effecten kan bereiken. Als maar
steeds verschillende soorten beitels en gutsen en uiteenlopende hout
soorten worden gebruikt. Behalve mahonie, palissander, eiken en
beuken doen ook vruchtehoutsoorten het heel goed. Schalen en
bakken, zoals bijvoorbeeld voor salades gebruikt worden, laten zich
prima uit kerse- of perehout vervaardigen. Kandelaars en lampvoe-
ten kunnen van eiken, mahonie e.d. gemaakt worden. En wat is
origineler dan een jarig familielid dat pas in een bestuur tot voorzitter
is benoemd een eigen voorzittershamer van palissander te geven, met
eenvoudig draaiwerk aan de kop?
lC0
door
Hans Rombouts
