F-16 wordt
wellicht
duurder
Cholera breidt zich
steeds verder uit
Belgisch brood voor Britten
Opnieuw
onzekerheid
over uitslag
verkiezingen
Radicalenleider Robert Fabre verliet topconferentie
Twijfels over oorzaak
van dood Steve Biko
Patriottisch Front: nieuwe
voorstellen inzake Rhodesië
BREUK IN LINKS KAMP IN FRANKRIJK
te
donderdag
LANCE VASTBESLOTEN AAN TE BLIJVEN
PEPERWATER
In Noorwegen:
VERRASSING
Nationalisaties
Niet te handhaven
19 7 7
SEPTEMBER
BINNEN- EN BUITENLAND
1 5
door Nico Scheepmaker
elen
strie
JOHANNESBURG/LONDEN/ UTRECHT. Steve Biko is in de
PARIJS (AFP, Reuter). Ro-
-4
ting
idief
lera
WASHINGTON (UPI/DPA).
De Amerikaanse begrotingsdi-
recteur Bert Lance, boven wiens
hoofd zich donkere wolken sa
menpakken, heeft gisteren aan
gedrongen op een eerlijk onder
zoek naar de tegen hem inge
brachte verwijten. Lance zei dat
degenen die - steeds luider en
steeds talrijker - zijn ontslag ei
sen afgaan op „onbewezen bewe
ringen, insinuaties en verhalen
van-horen-zeggen”.
beid
ium
vada-
,t plu-
trales
zame
l. Dit
■heim
s An-
Het
-ont-
'aagd
ïXplo-
ntie
renig- gevangenis geen natuurlijke dood gestorven. Dit kan nooit worden
van als verklaring worden aangevoerd voor een overlijden
in gevangenschap. Dat is de mening van de organisatie Black Peop
le’s Convention (BPC), waarvan de maandagnacht overleden Biko
erevoorzitter was.
mist
bert Fabre, de leider van de Fran-
iden se beweging van linksradicalen,
heeft gisteravond de linkse top-
I conferentie verlaten, die probeert
het gemeenschappelijke program
aan te passen aan de huidige si-
gesio- tuatie. Fabre verklaarde dat het
■n be- in het belang van de linkse coalitie
was, gezien de houding van de
communisten, dat de topconfe-
I rentie niet werd voortgezet.
trijfel
mij zijn niet bewezen
f
I
(Van onze redacteur in Skandinavië)
;ente
Uit de uitvoerige analyse met betrekking
tot het schoonmaakmiddel onderzocht
zijn onder meer Dubro, Andy, Jif, vloeiba
re Dreft, vloeibare Driehoekzeep, Lux en
diverse „eigen” supermarktprodukten
is echter gebleken dat het grootste effect
wordt bereikt met het produkt DUBRO,
dit in tegenstelling tot de door u naar
voren gebrachte suggestie het produkt Jif
‘te gebruiken. Ondergetekenden achten het
dan ook van belang, met name vanuit
wetenschappelijk oogpunt, een en ander
onder uw aandacht te brengen”.
Welnu, over deze „Paramagnetische re
latie tussen Surinamers (respectievelijk
fanfarekorpsen) en arbeidsbemiddeling-
bureau (respectievelijk de Amsterdamse
politie) kreeg ik een verhelderend schrij
ven van drs. A. H. C. Annink en drs. J. van
der Tuin uit ’s-Gravenhage. Uit weten
schappelijke nieuwsgierigheid hebben zij
gemeend een gevoeligheidsanalyse te moe
ten toepassen op de door mij gebruikte
hulpmiddelen (water, peper, Jif), en ik
citeer nu hun bevindingen:
Ik dank de beide doctorandussen heel
hartelijk, maar ik word door hun gevoelig
heidsanalyse wel gestijfd in mijn vermoe
den dat ik, in welke tak van wetenschap
dan ook, net zo goed als ieder ander docto
randus had kunnen worden, want binnen
tien minuten had ik hun onderzoek aange
vuld met heel wat interessantere bevindin
gen. Om te beginnen maakte het bij mij
geen enkel verschil of je je vinger be
smeurde met Jif, Dubro, Clien of Uniek. Ik
weet het, de ene vinger is de andere niet,
een gevoeligheidsanalyse van mijn wijs
vinger in vergelijking met die van Annink
en Van der Tuin ging echter mij zelfs net
iets te ver (bovendien: waar ligt in vredes
naam ’s-Gravenhage?), maar tot nader or
der neem ik aan dat de afstootcoëfficiënt
van de verschillende afwasmiddelen niet
noemenswaard verschilt. Er zijn interes
santer verschillen.
Een vriéndin die met vakantie in Ameri
ka was vertelde, dat de slogan van de
Holiday Inn-hotels daar aldus luidt: „The
best surprise is no surprise”. De mooiste
verrassing is geen verrassing. Daar zit wat
in. Andere vrienden hadden in Engeland,
ergens buiten Londen, een kamer geboekt
in een hotel waar Churchill gelogeerd had.
essen
jxone
in het
afwij-
itaten
irope-
t een
muni-
een
ie be-
;tober
i over
de dood van Biko hem volkomen koud liet. Wel deed hij een scherpe uitval naar de
Amerikaanse VN-ambassadeur Andrew Young, die de dood van Biko heeft vergeleken
met de moordaanslag op president John Kennedy.
Op verschillende Zuidafrikaanse universiteiten zijn gisteren rouwdiensten voor Steve
Biko gehouden. Voor vandaag zijn openbare protestbijeenkomsten georganiseerd.
Vermoed wordt dat die verboden zullen worden. De studentenraad van de Rhodes-
universiteit in Kaapstad eiste gisteren het aftreden van minister Kruger.
De Britse regering heeft gisteren in een offiële verklaring laten weten „diep geschokt”
te zijn door de tragische dood van Biko.
De BPC zei gisteren in een verklaring: „Zuid-Afrika is een gewelddadige politiestaat”.
De organisatie verwacht de uitslag van de sectie op het stoffelijk overschot over
ongeveer tien dagen.
Het Christelijk Instituut van de Zuidafrikaanse predikant dr. C. F. Beyers Naudé
heeft zijn twijfels over de dood van Biko. De Europese vertegenwoordigers van het
instituut, Oshadi Phakathi en Horst Kleinschmidt, weigeren de door de Zuidafrikaan
se regering verstrekte verklaring te accepteren.
Vastgesteld is ook dat de Senaat in
januari - toen Lance’s benoeming speel
de - bewust informatie is onthouden.
Commissie-voorzitter Ribicoff zei dins
dag dat men de geloofsbrieven van Lan
ce nooit zou hebben goedgekeurd „als we
hadden geweten, wat we nu weten”.
Dinsdag bleek ook, dat Lance al vóór
Lance moest vandaag verschijnen voor
de Senaatscommissie die een onzerzoek
instelt naar de vraag of het federale
budget nog langer mag worden toever
trouwd aan een man die zich indertijd als
bankier op zijn zachtst gezegd onvoor
zichtig heeft gedragen. Tot dusver is bij
de hoorzittingen vastgesteld dat Lance
voor enorme bedragen aan ongedekte
credieten heeft opgenomen bij de twee
banken die hij bestuurde. Hij deed dat
voor de financiering van persoonlijke
plannen - en meerderheidsbelang in een
van die banken en een mislukte gooi naar
het gouverneurschap van Georgia, als
opvolger van president Jimmy Carter
met wie hij persoonlijke vriendschaps
banden onderhoudt.
Vier maanden voorbesprekingen tussen
onderhandelaars van de drie partijen wa
ren op 28 juli zonder oplossing geëindigd.
Doel van de besprekingen was het uit 1972
daterende gemeenschappelijke program
te actualiseren met het oog op de parle
mentsverkiezingen in maart van het vol
gend jaar. Terwijl de linkse drie hun moei
zame overleg begonnen, werd op korte
afstand van het socialistische partijge
bouw het gemeenschappelijk manifest van
vier partijen van de regeringscoalitie van
centrumrechts ondertekend. Een van de
ke verwijten is dit iets dat sterk ten
nadele van Lance zal werken.
Carter, die eerder een persconferentie
over de affaire verschoof, heeft dinsdag
op het Witte Huis een onderhoud gehad
met zijn zwaar belaagde topmedewerker.
Perschef Jody Powell ontkende gisteren
in alle toonaarden dat er daarbij over
ontslag is gesproken.
Inmiddels kwam perschef Powell in
opspraak door een daad die hij gisteren
zelf betitelde als een „idiote fout”.
BRUSSEL (ANP). Aan de Belgische kust worden steeds meer Britse vrouwen en
mannen aangetroffen die de oversteek van hun eiland naar het vaste land hebben
gemaakt om er brood te kopen. Vooral in Oostende, waar men in vrijwel elke straat een
zelfstandige bakker vindt, doen deze middenstanders momenteel gouden zaken. De
Britten, die al een aantal dagen lijden onder een staking van bakkersknechts, kopen
grote hoeveelheden brood voor het eigen gezin en voor familie en vrienden. Er wordt ook
brood van het vasteland naar het Verenigd Koninkrijk geëxporteerd. In Ilford, in het
graafschap Essex, zou gistermiddag een grote hoeveelheid brood, afkomstig uit België,
in de verkoop komen. Volgens berichten Uit Londen zou ook een Amsterdamse
groothandelaar brood naar Zuid-Engeland exporteren en zou er brood uit Frankrijk
naar Groot-Brittannië gaan.
LOESAKA (DPA). Het Rhodesische
„Patriottische Front” van Joshoea Nko-
mo en Robert Moegabe is gisteren met
tegenvoorstellen gekomen op het Brits-
Amerikaanse vredesplan.
Het Patriottische Front wil totale ophef
fing van het leger en de politie van de
regering van Ian Smith eq directe deelne
ming van het front aan de regering tijdens
Fabre verklaarde dat zijn partij niet
akkoord kon gaan met de communistische
eis voor verdere nationalisaties. „Het
Franse volk is niet bereid het vrije onder
nemerschap en het individuele initiatief
„Niettegenstaande de controle aan de
grenzen van buitenlandse arbeiders, zijn
dragers van cholerabacillen erin geslaagd
Iran binnen te komen en de ziekte te
verspreiden”, zo heeft een woordvoerder
van het Iraanse ministerie van Volksge
zondheid verklaard.
Aan de andere kant hebben, met het oog
op gesignaleerde geïsoleerde gevallen van
cholera in West-Europa en met het oog op
het zeer besmettelijke karakter van de
ziekte, ook ver van de haard van de ziekte
gelegen landen de controle op de vliegvel
den verscherpt. Zo moesten in Peru 350
toeristen uit West-Duitsland, Engeland en
Italië bij aankomst in Lima een inentings-
bewijs tonen en zich aan een medisch
onderzoek onderwerpen.
De epidemie is drie maanden geleden in
Syrië uitgebroken, waar meer dan 2000
BRUSSEL (ANP). De Europese Com
missie in Brussel, het „dagelijks bestuur”
van de EEG, heeft er bezwaren tegen dat
onderdelen, bestemd voor de bouw van
het gevechtsvliegtuig F-16, vrij van doua
nerechten uit de Verenigde Staten in
EEG-lidstaten worden ingevoerd.
Denemarken heeft de invoer van F-16-
onderdelen al vrijgesteld van douanerech
ten. Nederland en België zijn hetzelfde van
de overgangsperiode naar onafhankelijk
heid.
Nkomo deelde in Loesaka nog mee dat
de guerrilla-strijders van zijn „Afrikaanse
Volksunie van Zimbabwe” (ZAPU) en die
van de „Afrikaanse' Nationale Unie van
Zimbabwe” (ZAPU), dat door mede-voor-
zitter van het front Robert Moegabe wordt
geleid, zijn verenigd en dat zij voortaan als
bevrijdingsleger zullen strijden.
Marchais deelde bij het verlaten van de
bijeenkomst mee, dat de communisten be
reid zijn de besprekingen vandaag in hun
partijzetel te hervatten, als de socialisten
en linksradicalen dat wensen. Volgens
hem hadden de drie delegaties overigens
al overeenstemming bereikt over 30 van de
69 agendapunten.
De socialisten en linksradicalen verzet
ten zich tegen het communistische voorstel
om, behalve negen ondernemingen waaro
ver men het wel eens is, nog enkele be
drijfstakken te nationaliseren, zoals de
staalindustrie, de gehele auto-industrie en
de grote olie-industrie. Ook voelt Mitter
rand niet voor de communistische opvat
ting, dat over een eventueel gebruik ma
ken van de Franse kernmacht het gehele
kabinet moet beslissen, en dat deze macht
zo nodig in het veld moet worden gebracht
tegen dreigingen van alle kanten, met in
begrip van de Verenigde Staten. Op hun
beurt wijzen de communisten Mitterrands
denkbeeld voor een volksraadpleging over
het gebruik van kernenergie af.
plan. Die vrijstelling is niet gerechtvaar
digd, aldus gisteren in Brussel de com-
missie-woordvoerder.
Wat de invloed zal zijn op de kostprijs
van de F-16, indien de douanerechten op
onderdelen ervan gehandhaafd moeten
blijven, is nog op geen stukken na bekend.
De diensten van de Europese Commissie
hebben daar geen becijferingen over ge
maakt, aldus de woordvoerder.
In Jordanië zijn 47 nieuwe gevallen van
cholera gemeld en in totaal bedraagt het
aantal cholera-patiënten er 261.
De Jordaanse regering heeft alle zwem
baden laten sluiten. Er mag verder o.m.
geen fruit of groente worden ingevoerd uit
landen waar Cholera heerst.
In Egypte, waar twee cholera-gevallen
zijn gemeld, waarvan één met dodelijke
afloop, in de havenstad Alexandrië, is een
algemene inenting gelast.
Het blad „Kompas” in Djakarta meldde
gisteren, dat in twee districten van Java
35 mensen bezweken zijn aan een cholera-
achtige ziekte. Honderden patiënten wer
den deze week in een ziekenhuis opge
nomen.
Volgens het Indonesische blad zijn de
meeste slachtoffers kinderen, die ijs gege
ten hadden, dat met ongekookt water was
bereid.
De eerste is een 31-jarige man uit Irak
die op 31 augustus in Londen was aange
komen, de tweede een Britse vrouw die op
1 september was teruggekeerd van een
bezoek aan Turkije.
BRUSSEL (ANP). Belgische autoritei
ten hebben dinsdag aan de Nederlands-
Belgische grens bij Meer (Autoweg E-10)
een groots opgezette controle-actie gehou
den. Daarbij zijn onder anderen 31 Neder
landers tegen de lamp gelopen die onwet
tig in België werkzaam bleken en ook
betrapte men Nederlanders die in ons land
een werkloosheidsuitkering ontvangen en
daarnaast activiteiten in België bedrijven.
OSLO. Bij het natellen van de per
post uitgebrachte stemmen in Noorwe
gen zijn gisteren in het kiesdistrict
Nordland vijftig op een socialistische
kandidaat uitgebrachte stembiljetten
gevonden.
Dank zij deze „ontdekking” veran
dert de uitslag van de Noorse verkiezin
gen voor de tweede keer in twee dagen.
De conservatieven verliezen nu één ze
tel en dat betekent uiteindelijk toch een
overwinning voor de sociaal-democra-
ten, die met een meerderheid van één
stem in het parlement verder kunnen
regeren.
De Noorse sociaal-democraten heb
ben nu 78 zetels in het 155 zetels tellen
de parlement, tegen 77 voor het „bur
gerlijke” blok. Een nieuwe coalitie van
dat blok wordt daarmee voorlopig uit
gesloten geacht.
Na de eerste telling van de stemmen,
maandagochtend, was de situatie pre
cies zo. Dinsdagmiddag veranderde de
stand ten nadele van de sociaal-demo
craten, en nu zijn de verhoudingen dus
weer omgedraaid. Het zag er dinsdaga
vond al naar uit dat zowel links als
rechts een nieuwe telling van alle stem
biljetten in het hele land wilden. Het
kan dan ook nog zeker zes dagen duren
voordat definitief zeker is welke groe
pering de Noorse verkiezingen nu ei
genlijk heeft gewonnen.
Zo bleek de peper in het geheel niet door
de Dubro-vinger te worden afgestoten als
ze op heet water was gestrooid. Op koude
Seven Up vluchtten de peperartikeltjes
echter weer alle kanten op. De peper bleek
vervolgens nauwelijks te blijven drijven
op rosé van goede kwaliteit en dan ook
geen vrees meer te hebben voor de Jif. Fijn
gemalen koffie wilde maar ten dele op
koud water blijven drijven, maar wat bleef
drijven stoof even ontzet naar de rand van
het schoteltje als de peper. Custardpoeder,
dat ook weinig neiging vertoont te blijven
drijven op koud water, reageerde ook nog
al schichtig op Clien, maar toch minder
dan peper. De verleiding om de analyse te
vervolgen met de combinaties hete Seven
Up-kaneel-Andy, Campari-nootmuskaat-
Lux, bier-haar-roos-Clien heb ik tot nu toe
weten te weerstaan. Tenslotte ben ik niet
door de krant aangezocht om andermans
dissertaties voor te bereiden.
'to de
in het
an de
deelte
terug
is. De
agen.
?ming
meld,
>t 261
i8 pa-
:ijn in
kend.
I van
naakt
Iksge-
Ijeen-
lemen
TEHERAN/DJAKARTA/LONDEN (AFP/AP). De cholera in het Midden-Oosten
breidt zich uit. Na Syrië, Jordanië, Libanon en Saoedi-Arabië is de ziekte ook in Iran
gesignaleerd.
Gezien hun goede resultaten bij de ge
meenteraadsverkiezingen in maart jl. zou
den de drie linkse partijen, mits verenigd,
in maart van het komend jaar op een
overwinning mogen rekenen.
nsdag
t land
dnde-
erden
er 400
□ntjes
esteld
en de
cholera-gevallen zijn geteld. Achtenzestig
mensen zijn reeds aan de ziekte bezweken.
In Libanon, Saoedi-Arabië en de staten
van de Verenigde Arabische Emiraten zijn
strenge sanitaire maatregelen getroffen.
Carters verkiezing wist dat hij met de
zegekar van zijn vriend zou meerijden
naar de top. Reeds toen, in 1976, begon
Lance te manipuleren met zijn condui
testaat als bankier opdat de Senaat eén
zo rooskleurig mogelijk beeld van hem
zou krijgen. Nog afgezien van de zakelij-
„Teneinde deze analyse binnen redelijke
perken te houden is alleen de gevoeligheid
bepaald van het schoonmaakmiddel. Der
halve is in de analyse expliciet uitgegaan
van de veronderstelling dat het resultaat
niet wordt beïnvloed door het soort water
(hard dan wel zacht) dat wordt gebruikt,
en de herkomst van de peper (Indonesië,
Brazilië, Cambodja, etc.).
In Britse ziekenhuizen liggen thans twee
personen die aan cholera lijden, zo is giste
ren van officiële zijde bekendgemaakt.
Ze heeft haar standpunt uiteengezet in
een brief aan de regeringen van de negen
EEG-lidstaten, zo heeft een commis-
siewoordvoerder gisteren in Brussel mee
gedeeld. Het standpunt van de commissie
zou ertoe kunnen leiden dat de F-16, die
deels vervaardigd gaat worden in een aan
tal EEG;landen, waaronder Nederland,
aanmerkelijk duurder zal uitkomen.
Ze kregen zelfs de kamer waarin hij had
geslapen.' Bezield door romantische en his
torische gevoelens begaven zij zich naar
hun kamer, die klein en grauw bleek te
zijn, uitzag op de binnenplaats en door
trokken was van de etensgeuren van de
keuken er pal onder. In zo’n geval is geen
verrassing inderdaad de mooiste verras
sing.
Lance zelf zei gisteren dat hij vastbe
sloten is aan te blijven. Algemeen wordt
echter aangenomen dat hij niet te hand
haven is. De gezaghebbende „Wall
Street Journal” publiceerde een rond
vraag onder topfiguren in het Ameri
kaanse bedrijfsleven. Een meerderheid
was van mening dat Lance moet op
stappen.
Zij lieten gisteren in Utrecht weten dat „de dood van Biko weer een naam toevoegt aan
de lijst van zwarte gevangenen die in Zuidafrikaanse gevangenissen overlijden, zoge
naamd door zelfmoord of ziekte”.
„Alle beschikbare gegevens wijzen erop dat de Zuidafrikaanse politie een van haar
I gedetineerden liet omkomen”, zei de Europese Unie van christen-democraten in Neder
land gisteravond in een verklaring, die is ondertekend door de heren Kruisinga,
Kleisterlee, (leden van de Tweede Kamer voor het CDA) en De Boer (voorzitter ARP). Zij
hebben met „ontsteltenis en verontwaardiging kennis genomen” van de dood van Steve
Biko.
De Raad van Kerken in Nederland heeft premier Vorster van Zuid-Afrika een
telegram gezonden, waarin wordt gezegd dat blijkbaar „gematigde leiders van de zwarte
meerderheid vogelvrij blijken te zijn, zelfs na hun arrestatie”.
•ü- Bert Lance verlaat zijn huis in Geor
getown.
Powell had een verslaggever van de
Chicago Sun-Times gebeld met de mede
deling dat hij „iets had” over senator
Charles Percy, de Republikeinse nestor
in de onderzoekcommissie tegen Lance.
Powell tipte de journalist over het feit
dat hem ter ore was gekomen als zou
senator Percy op onoirbare wijze ge
bruik maken van zakenvliegtuigen. Soor-
gelijke beschuldigingen zijn tegen Lance
ingebracht.
De Zuidafrikaanse minister van Justitie Jimmy Kruger had bekend gemaakt dat Biko
was overleden aan de gevolgen van een hongerstaking. „Hongerstaking is een democra
tisch recht. Als een mens daarmee begint, kun je hem niet dwingen om te eten. Naar mij
thans voorkomt is alles voor Biko gedaan wat moest”, zei Kruger gisteren op een
bijeenkomst van de regerende Nasionale Partij in Pretoria. Kruger liet verder weten dat
In het district Pekalongan stierven 23
mensen aan de ziekte en nog 12 in het
district Kudus. De directeur van het
ziekenhuis van Pekalongan zegt geen
nieuwe patiënten te kunnen opnemen we
gens plaatsgebrek.
Onlangs beschreef ik hoe je water op een
schoteltje doet, daar peper overheen
strooit en al die peperartikeltjes vervol
gens in paniek naar de rand van het scho
teltje jaagt door een in Jif gedoopte vinger
midden in het peperwater te steken. On
deugdelijke Nederlanders zeggen daarbij
dat de peper de Surinamers voorstelt en de
Jif-vinger een arbeidsbemiddelingsbu
reau. Ik persoonlijk houd het er op dat we
in de peper het Amsterdamse fanfare
korps „Tubantia” moeten zien, en in de
vervaarlijke vinger een Volkswagen van
de Amsterdamse politie.
ondertekenaars was de Gaullistische lei
der Jacques Chirac. De leider van de radi-
caal-socialisten, Jean-Jacques Servan-
Schreiber, heeft dit actieplan echter niet
onderschreven.
listische partij in Parijs hadden afgelegd,
hadden al de scherpte weerspiegeld van
hun meningsverschillen over belangrijke
kwesties, zoals het loonbeleid, de defensie,
de naasting van bedrijven, de belastingen
en de sociale voorzieningen.
r van
inson
aanse
weest
naar
epen,
nmid-
aldus
orgen
■n on-
jaar
innen
kwar-
re een
i Indi-
leider
Jgmg,
lat op
ianen
s toe-
tfrika
Het verhaal kwam Percy ter ore en
deze eiste dat Powell hem zijn veront
schuldigingen zou aanbieden. Powell
heeft dat inmiddels gedaan.
ht de
p die
bood-
is ze
ït De drie linkse leiders v.l.n.r. Robert Fabre, Georges Marchais en Frangois
Mitterand.
De secretaris-generaal van de commu
nistische partij, Georges Marchais, be
schuldigde op zijn beurt de kleine linksra
dicale partij er van, dat zij de breuk had
veroorzaakt. De socialistische leider Fran
cois Mitterrand liet zich niet uit over de
crisis.
Hoewel de vooruitzichten op een welsla
gen van de linkse topconferentie niet groot
waren geacht, had men een breuk in het
linkse kamp toch niet waarschijnlijk ge-
I' acht. De verklaringen die Mitterrand en
Marchais gisteren bij de opening van het
overleg in het hoofdkwartier van de socia-
.ii 4». TA..—>.o f 1 1
de
Min-
jon-
■wor-
i een
Beschuldigingen tegen
op te offeren, zoals de communisten zou
den willen”, aldus de linksradicale leider.
