id
een
Raadsleden eisen informatie
over verkeersproblematiek
Uitgevaren vissersschepen
bij ons kunt
u natuurlijk
voor oo&meting
terecht
burgerlijke
stand
s
I
J
Amsterdamsche Droogdok Maatschappij
bedreigde 100-jarige specialist
n
t
BEHOEFTE AAN EEN
rs
Geen spreekuur
VELSEN
WETHOUDER MEIJER:
Nieuwe gasleiding
Ledenvergadering
Smit Beheer Phoenix
La
„RAPPORT IS SLECHTS EEN VISIE”
Rode strijd op
Schoonenberg”
„EIGEN DOK” WAS HET BEGIN
19 7 7
SEPTEMBER
VELSEN-IJMUIDEN
4
1 6
gQPtiek
Verwijt
i
V R I J D AG
ook de ADM haar deel van de problemen heeft
meegekregen, maar aan het eeuwfeest wilde men
niet zonder meer voorbijgaan. In een prachtig foto
boekje zijn de afgelopen honderd jaren uit de histo
rie van de ADM in oude en nieuwe prenten vastge
legd.
Koningsdok
VAN RIXEL
zo’n drukker
Kennemerlaan 92, IJmuiden,
tel. 02550- 15072
Willem Barendsz
(Van een onzer verslaggevers)
VELSEN. De leden van de
commissie openbare werken mi
lieuzaken kunnen 3 november
vast vrijhouden voor een ingelas
te vergaderng over de milieupro
blematiek in Velsen. De extra
commissievergadering werd don
derdagavond op aandringen van
het raadslid D. Kuijper (Progres
sief Velsen) vastgesteld. De
PvdA’er J. Porck drong aan op
een extra vergadering waarin de
Velsense verkeersproblematiek
en in het bijzonder de situatie op
de Lange Nieuwstraat onder de
loep wordt genomen. Wethouder
J. W. Meijer verklaarde zich be
reid ook hierop in te gaan zonder
echter nog een datum te noemen.
AMSTERDAM. Terwijl de Nederlandse
scheepsbouw zich in een van de moeilijkste jaren uit
zijn historie bevindt, viert de Amsterdamsche
Droogdok-Maatschappij NV haar honderdjarig be
staan. De viering is wat bescheiden gehouden omdat
A 1
BETER
DRUKWERK
BESTELLEN?
WHO GEBOORTE?
ViMHJ VERLOVING?
HUWELIJK?
(Van een onzer verslaggevers)
28
Een eeuw ADM-historie
J
rt- Een beeld van de huidige werf „Noord” van de ADM (luchtfoto KLM Aerocarto).
(ADVERTENTIE)
r
waar u zelf kiest en vakkundig wordt geholpen
Dinsdag 30 augustus Hektrawler Arie
Ouwehand KW. 122
arne-
;teun
nhet
In
van
non-
in de
rwij-
allen
i een
j be
wijs)
mee-
7 bij
sssen
JVOlg
'elijk
even
’dt in
■wijs-
a niet
at ze
stu-
loger
idge-
>r de
deze
jerde
r het
raren
men-
n het
De geschiedenis van de ADM begint
overigens meer dan honderd jaar geleden.
Toen de Stoomvaart Maatschappij Neder
land in 1870 tot stand kwam had men
behoefte aan een „eigen” dok. De drie
bestaande dokken in Amsterdam waren
van hout en wel groot genoeg voor de
t? „Administrateur” W. Fenenga, de man,
die de eerste vijftig jaar leiding aan de
ADM heeft gegeven.
J. Porkc zwengelde het punt „verkeer”
aan tijdens de behandeling van de aan
biedingsbrief op de gemeentebegroting
1978 onder het hoofdstuk „Openbare vei
ligheid” waarmee hij in deze commissie
in feite buiten de orde was. Het PvdA-
raadslid had met verwondering kennis
genomen van een ietwat belegen ver-
keersnota in de IJmuider Courant van
woensdag waarin verkeerslichten op drie
plaatsen aan de Lange Nieuw worden
aanbevolen.
„Waarom is dit discussiestuk ruim een
jaar na het uitkomen voor ons nog nieuw?
Waarom moeten wij via de pers van de
inhoud van deze nota kennis nemen?”, zo
vroeg hij zich af. Wethouder Meijer wuifde
dit verwijt weg met de opmerking „dat het
stuk slechts één visie gaf op de verkeerssi
tuatie aan de Lange Nieuwstraat”. Hij had
liever de uitslag van een lopende enquête
over de situatie op de Lange Nieuwstraat
afgewacht alvorens de door openbare wer
ken uitgebrachte nota in de openbaarheid
te brengen. Het discussiestuk had op een
tijdstip dat hem het best schikte samen
met alternatieve oplossingen op tafel moe
ten komen. „Dat dit nu in de krant kwam is
niet mijn zaak”. De wethouder vestigde er
de aandacht op dat de inhoud van het
verkeersrapport lijnrecht in tegenspraak
is met wat een politiewoordvoerder ver
klaarde daags na de aanrijding die in de
IJmuidense kermisweek een 8-jarig jon
getje het leven kostte. In een eerste com
mentaar trok de politie het nut van ver
keerslichten in twijfel.
werd de Amsterdamsche Droogdok Maat
schappij koninklijk goedgekeurd. W. Fe
nenga werd benoemd tot administrateur
naar Nederlandsch-Indische stijl, hetgeen
in feite het directeurschap inhield. 50 jaar
lang zou hij de leiding van het bedrijf
blijven houden.
dat de vrachtwagenchauffeur geen schuld
had aan het noodlottige ongeval waarbij
hij vorige maand op de Lange Nieuwstraat
betrokken was.
Het eerste dok, het „Koninginnedok”
met een hefvermogen van 400 ton wordt op
25 april 1879 door koningin Emma in
bedrijf gesteld en de eerste schepen kun
nen door het, net twee jaar geopende
Noordzeekanaal naar het dok komen. Die
eerste schepen zijn de stoomschepen „Pe
nelope”, „Thorbecke”, „Stad Amsterdam”
en „Madura”. Nog in datzelfde jaar wordt
begonnen met de bouw van het Vijzeldok,
speciaal voor het vervangen en repareren
van scheepsschroeven. In 1878 gaat de
Ned. Mij voor Scheepsbouw en Dokken
van start maar al in 1884 wordt deze
concurrent uitgeschakeld en neemt de
ADM het droogdok „Koningsdok” over.
Toen in 1896 in IJmuiden de Middensluis
gereed kwam en Amsterdam bereikbaar
werd voor grote schepen, besloot de ADM
een nieuw dok te laten bouwen van 7500
ton, het Wilhelminadok dat drie jaar later
in gebruik wordt genomen.
Rond de eeuwwisseling was het bedrijf
uitgegroeid tot een onderneming met zo’n
Donderdag 25 augustus Hektrawler
Dirk Diederik KW. 172
Hoe zorgelijk de positie van het bedrijf is, blijkt uit de
verwachtingen voor 1977. De directie ziet al aankomen,
dat de ADM dit jaar een verlies van enkele miljoenen zal
moeten accepteren. „Als bedrijf kan ze zolang onder de
kostprijs werken tot je portemonnee leeg is. Dat is bij
ons gelukkig nog lang niet het. geval, maar een over
heidsbedrijf of gesubsidieerd bedrijf kan zo’n concur
rentiestrijd natuurlijk veel langer volhouden”.
De sterke prijsval is overigens van heel recente da
tum. In 1974 zat men nog in de hoogconjunctuur: Het
jaar erop was er bij de ADM plotseling een verlies, maar
door de kosten in het bedrijf zelf door te lichten en te
nog altijd een goed aanbod van werk, alleen de prijs is te
laag. En de ADM is geheel van reparaties afhankelijk.
Het is zelfs een van de weinige werven in de wereld, die
in reparatie gespecialiseerd zijn. De meeste werven
hebben de reparatie naast een stuk nieuwbouw. Een
grote zorg van de directie is nu echter, dat er concurren
tievervalsing tussen de ADM en andere werven op
treedt, doordat de andere werven bij de nieuwbouw op
Rijkssteun kunnen rekenen en daardoor onkosten op de
nieuwbouw kunnen schuiven, die voor reparaties ook
gemaakt moeten worden. Het gevolg is, dat ze repara
ties goedkoper kunnen uitvoeren. „We worden gecon
fronteerd met hele lage prijzen op de markt en dan
probeer je daar een verklaring voor te vinden. Volgens
ons is dit een van de factoren, waar we als ADM tegen
op moeten boksen”.
Vrijdag 2 september Hektrawler Moni
ca VL.89
Dinsdag 13 september MK. Eben Hae-
zer IJM.18, Deo Volente II KW.ll, Pieter
Jacob KW.24, Anna Hendrika KW.45, Jo
hanna Cornelia WR.57.
In 1955 heeft de werf het recordaantal
van 1800 werknemers in dienst. In die
jaren wordt onder andere het schip „Cap
Carbon” omgebouwd voor vervoer van
vloeibaar gas en in 1959 onderging de
„Johan van Oldebarnevelt” een grote mo
dernisering. In februari 1960 gaat de bouw
van de werf Westhaven van start, omdat
de werf Noord geen verdere uitbreidings
mogelijkheden meer bood en in 1964 wordt
het nieuwe Dok 5 voor de Westhaven in
gebruik genomen, juist op het moment, dat
de pieren bij IJmuiden worden uitgebreid
en het Noordzeekanaal wordt verbreed.
Met de directeuren Ir. R. H. Bosman en J.
F. W. Neeb gaat het bedrijf zijn honderdste
jaar in, een jaar waarin de bloeiperiode
voorbij blijkt te zijn en met een toekomst
in het vooruitzicht, die bepaald niet roos
kleurig meer is. Het feest wordt in het
bedrijf, dat dit jaar voor het eerst met
echte verliezen zal worden geconfron
teerd, dan ook niet uitbundig gevierd. Een
begrafenisplechtigheid hoeft het eeuw
feest echter ook niet te worden; daarvan
zijn beide directeuren overtuigd.
Bij ons kunt u rechtstreeks terecht voor uw nieuwe bril of
voor contactlenzen. Onze ervaren en volledige gediplomeerde
opticiens zorgen voor een exacte oogmeting, met behulp van
de allernieuwste optische meetinstrumenten. Hiermee wordt
de glassterkte van de bril die u nodig heeft bepaald. Dit doen
we trouwens al jaren, want de oogmeting is een belangrijk
onderdeel van ons bedrijf. “In eigen huis” bepalen we de
juiste brilsterkte én verzorgen wij de aanpassing van de
nieuwe bril. Alles in één hand. Dat is gemakkelijk en gaat
bovendien snel.
VELSEN. Elftallen van Progressief
Velsen en de PvdA afdeling Velsen spelen
zondag 18 september een voetbalwed
strijd op een van de bijvelden van sport
park „Schoonenberg”. De wedstrijd be
gint om elf uur ’s morgens. De socialisten
krijgen versterking in de persoon van het
Tweede Kamerlid Harry van de Bergh.
VELSEN. De wethouder van sociale
zaken, tevens loco-burgemeester Th. C.
Witte en de wethouder van openbare wer
ken J. W. Meijer houden maandag 19 sep
tember geen spreekuur. De wethouder van
onderwijs, H. Scheeper, houdt woensdag
21 september geen spreekuur.
Oosterdulnweg 29
tel. 14768 IJmuiden
apost
wor-
irres-
n be
schip
;loos-
slera-
ratie.
bete-
11977
g. Na
raren
rwijs
Maandag 5 september Hektrawler Hol
land KW. 123
west-
verk-
?VW-
'even
I van
Dinsdag 6 september MK.Maary Jacob
KW.117
GETROUWD:
K. Blok-H. C. van der Veen, Santpoort;
B. G. Blom-S. C. Nanne, Heerhugowaard;
J. A. M. Thijssen-M. A. E. Belterman, IJ
muiden; I. C. G. Offerman-J. Hamhuis,
Heemskerk; N. Kasius-J. de Vries, IJmui
den; J. de Bonte-B. E. Stoker, Velsen-
Noord.
ONDERTROUWD:
H. J. van Boekel, Haarlem en C. M.
Jongejans, IJmuiden; E. K. Lengfeld, IJ
muiden en A. Bruinsma, Velsen-N.; M. L.
Schouten en G. L. van Wijk, beiden Velsen-
N.; H. J. Rous en C. M. van den Bos, beiden
Velsen-N.; P. Anker en M. H. Smit, beiden
IJmuiden, P. Meijboom en A. P. Pinto
Goncalves, beiden IJmuiden.
OVERLEDEN:
J. P. Pauwels, 70 j., echtgenoot van J.
Duindam, IJmuiden.
GEBOREN:
J. B. Duijn-Alkemade, z„ Santpoort; G.
F. Kunst-van Duijvenbode, d., IJmuiden;
H. J. M. Stein-de Bruijn, z., IJmuiden.
>tem-
sep-
sep-
r” 20
i” 16
sep-
>tem-
„Mo-
ms
Zee-
nber,
>tem-
neri-
„Atl.
frika
sep-
AMSTERDAM. Voor een honderdjarige moet het
wel triest zijn om het eeuwfeest bedorven te zien door
een sombere toekomst. Maar de directeuren ir. R. H.
Bosman en J. F. W. Neeb troosten zich met de gedachte,
dat de Amsterdamsche Droogdok Maatschappij niet
het enige Nederlandse scheepsbouwbedrijf met proble
men is. „Het is een moeilijke tijd voor de scheepsbouw
in ons land, in feite voor alle bedrijven die arbeidsin
tensief zijn en gericht op de export. De ADM is beide.
Zo’n 80 tot 90 procent van onze opdrachten komen uit
het buitenland en scheepsreparatie is het leveren van
vakbekwame arbeid.”
Voor beide directeuren staat vast, dat de hoog ge
waardeerde en dus voor het buitenland „dure” gulden
een van de grootste concurrenten van het bedrijf is,
evenals de hoge loonkosten in vergelijking met het
buitenland. „Het verschil met de crisisjaren, toen de
toekomst van de ADM ook op het spel stond, is wel, dat
toen de wereldmarkt door de crisis wegviel, terwijl er
nu duidelijk werk voor de werven is. Alleen het prijsni
veau, waarvoor het werk uitgevoerd wordt, ligt erg laag,
te laag voor de Nederlandse werven om zonder ver
liezen te kunnen concurreren.”
De heren geloven niet dat er voldoende werk in de
wereld is om de totaal op de wereld beschikbare repara-
tiecapaciteit ten volle te kunnen benutten, maar er is
Wethouder J. W. Meijer deed over het
punt verkeersveiligheid de deur dicht met
op te merken „dat aan de Lange
Nieuwstraat niet enkel het veiligheidsas
pect speelt”. Ook geluidshinder noemde
hij als motief hier iets te ondernemen. Hij
baseerde zich met die uitspraak op het feit
SANTPOORT. Het trottoir aan de
oostzijde van de Kerkweg tussen de Bur
gemeester Enschedestraat en de Vlugtho-
venstraat zal gedurende een week on
bruikbaar zijn in verband met werkzaam
heden ten behoeve van de aanleg van een
gasleiding.
rt- Een foto uit de historie van de werf; de ss „Koningin der Nederlanden” bij de
Amsterdamsche Droogdok-Maatschappij in dok in het jaar 1911.
toenmalige zeilschepen, maar niet voor de
grotere stoomschepen. Vijf jaar later is
men zover, dat besloten wordt een droog-
dokmaatschappij op te richten, waarin de
SMN deelneemt. Uit de alternatieven koos
men voor een drijvend dok aan de over
kant van het IJ en op 4 september 1877
Maandag 29 augustus Hektrawler Rij
mond I KW.15, Johanna KW.39, Elisabet
Christina KW.41, Rijnmond V KW.42, Rij
mond III KW.43, Rijnmond III HW.44,
Schout Velthuys KW.49, Tetman Hette
KW.74, Hendrika Johanna KW.81, Rijn
mond IV KW.85, Rijnmond VI KW. 135,
Willy KW. 141, Jan Maria KW.171, Frank
Vrolijk Czn SCH.81, Onderneming I
SCH.90, Onderneming II SCH.108, Voor
aan VL.115, Voorwaarts VL.142, MT Ursi-
nus VL.l
Woensdag 31 augustus MT.Anita VL.34,
Caroline VL.90, Elizabeth VL.105
Na de oorlog was er volop werk. Heel
wat schepen uit de oorlogsjaren moeten
gedokt worden en vele stoomschepen moe
ten worden omgebouwd op oliestookin-
stallaties. Vijf jaar na de oorlog is ook het
Hendrikdok gelicht en tot vandaag de dag
is het in gebruik bij de ADM. Een bekend
rijk aan hoogtepunten
wapenfeit van de werf uit die naoorlogse
jaren is de ombouw van de Zweedse tan
ker „Pan Gothia” tot onze nationale trots,
het walvismoederschip „Willem Ba
rendsz”. Ook de nieuwbouw komt op gang
en tussen 1950 en 1965 heeft de ADM in
totaal 22 schepen gebouwd, waaronder zes
schepen voor de KNSM en twee voor de
Oranjelijn. In 1965 wordt echter besloten
om de afdeling Nieuwbouw te stoppen. De
ADM keert geheel terug tot haar speciali
teit: de scheepsreparatie.
(Van een onzer verslaggevers)
BEVERWIJK. Woensdagavond
september wordt in de Willem van Graft
school aan de Fokkerlaan de algemene
jaarvergadering van de volleybalvereni
ging „Smit Beheer Phoenix” gehouden. De
contributie wil het bestuur voor senioren
vaststellen op 130 per jaar, voor junioren
en recreanten op 90 en voor adspiranten
en pupillen 60 per jaar. Bij de bestuurs
verkiezingen stelt het bestuur voor Peter
Kramer tot wedstrijdsecretaris te benoe
men, Frank Smit tot algemeen secretaris
en Johan Osinga tot wedstrijdsecretaris
jeugd. De vergadering begint om 20 uur.
Het commissielid A. Roosendaal noem
de die tegenstrijdigheid eerder bevreem
dend dan dat de inzichten van de wethou
der ermee bevestigd zouden worden. Hij
drong aan op spoedige behandeling in de
commissie openbare werken/milieuzaken
en kreeg hierbij de steun van D. H. Kuij-
per. Laatstgenoemde vroeg om behande-
ling van de algehele verkeersproblema
tiek om ad hoc-beslissingen te vermijden.
Uit de VVD-hoek werd de vrees uitge
sproken voor panklare oplossingen. Sleep
losse informatie aan, zei mevrouw A. J. P.
van Heel. „Dat vormt naar mijn gevoel al
een compleet dossier”.
500 werknemers. Er kwam in Amsterdam-
Noord een dokhaven en in 1910 volgt een
nieuw dok van liefst 12.000 ton, het Julia-
nadok. Twee jaar later wordt het dok
vergroot tot 16.500 ton hefvermogen. In de
Eerste Wereldoorlog heeft de werf heel
wat reparatiewerk aan koopvaardij- en
vissersschepen, die op mijn gelopen zijn en
rond 1918 heeft de ADM liefst 1100 man in
dienst. Het vijfde dok, het Hendrikdok van
25.000 ton wordt in 1924 in gebruik geno
men. Het vijftigjarig bestaan kan in sep
tember 1927 nog redelijk optimistisch ge
vierd worden, maar dan slaat de wereld
crisis toe en in de slechtste van de dertiger
jaren zouden er nog maar 230 mensen bij
de werf in dienst zijn. In 1936 is het ergste
achter de rug en leeft de werf weer op. In
1938 zijn er zelfs al weer duizend man
personeel op de werf. De toekomst ziet er
goed uit en men maakt plannen om ook
scheepsnieuwbouw naast de reparaties op
zich te nemen. De Tweede Wereldoorlog
geeft echter een nieuwe klap. Het Hendrik
dok met daarin het Italiaanse ss „XXIV
Maggio” wordt tegen het eind van de oor
log tot zinken gebracht, de elektrische cen
trale vernield, maar de schade aan de werf
blijft door zijn waarde voor de bezetters
toch beperkt.
drukken kon men in 1976 lonend werken. Nu echter ziet
men zich met grote verhezen geconfronteerd. Toch is de
ADM niet bang voor concurrentie. „Op het gebied van
service, vakmanschap en bouwtijden kan men de con
currenten aan en soms zelfs een lesje leren. Alleen valse
concurrentie in het prijsniveau of te grote toonverschil
len met het buitenland vormen een grote zorg voor de
directie.
„Het vakmanschap hebben we ruimschoots binnen
onze poorten,” aldus de beide directeuren. Maar met
alle negatieve publiciteit rond de hele scheepsbouw
wordt het steeds moeilijker om aan jonge mensen te
komen, die het vak willen leren. Ze denken dan, dat de
toekomst veel te onzeker is. Wij zijn ervan overtuigd, dat
er altijd vraag naar reparaties in de scheepsbouw blijft.
Het is zelfs tien procent van de wereldmarkt en de
nieuwbouw maar twee procent. Maar het geringe aan
bod van nieuwe mensen is zelfs al zover, dat we niet in
staat zijn de mensen, die vertrekken of met pensioen
gaan te vervangen. Het idee van de „ruige dokwerker”
speelt daarbij ook een rol. Vreemd eigenlijk, dat idee,
want juist in de scheepsreparaties blijft het verfijnde
vakmanschap van de oude scheepsbouwers het langst
bestaan. Dat moet wel, want vaak moet je oude schepen
repareren. Wij werken zelfs nog met klinknagels, waar
van een moderne nieuwbouwwerf al bijna de naam niet
meer kent. Het vakmanschap hebben we nodig; het is
juist een van onze troeven in de concurrentie”, aldus de
directeuren van het honderdjarige bedrijf.
I (ADVERTENTIE)
^1
I
v-
Maandag 12 september MT. Rean
IJM.29, Robert IJM.30, Protinus IJM.154,
Meyert Menno IJM. 209, Wiron II IJM.211,
Ora et Labora KW.51, Marry Martin
KW. 149, Soli Deo Gloria KW. 152, ML. Mi-
chiel KW.167, MK. Poolster IJM.ll, Eben
Haezer IJM.18, Drie Gebroeders IJM. 20,
Maarten Cornelia IJM.44, Swift IJM. 115,
Janny Jacoba KW.4 (13 september bin
nen), Alida KW.22, Willem Adriana KW.25,
Ada KW.29, Pelikaan kw.88, Wilma
KW.113, Maartje Jacoba KW.137, Tiny
KW.145, Wilhelmina KW.173, Pieter Gijs-
bertha KW. 175, Hans KW. 189, Anna Ly
dia KW.194, Agatha KW.214, Jacob Senior
KW.226, Marco WR.32, Pieter SCH.36,
Leendert Jan SCH.256
