NOTA OVERLEGGROEP:
AFBOUW VAN
OPVANGCENTRUM
IN COENHOTEL
i
J HT
gil
e
t
M
is
1
J
I
1
1
tl
I
I
't
1
Urgentienormen
Tekorten
a
1
1
1
Groter aanbod
O
IBM
'^3
rv
f
I
I
r
1
R
's
IJ
-
M
ll
r:<
Ml
j
Het Coenhotel is als voorbeeld
van een falend pension-, opvangs-
en herhuisvestingsbeleid van de
gemeente Amsterdam, opgevoerd
in een al hierboven aangestipte
nota van de overleggroep pen
sions. De gemeente wordt hierin
verweten de kwestie als restpro-
bleem te zien en zelfs de pretentie
van een actief beleid te hebben
laten varen. Het pensionbeleid
faalt volgens de nota ten eerste in
de zorg voor een adequate nale
ving van de verordening op de
ver blijf sinrichtingen wat sluiting
van brandgevaarlijke pensions
moet opleveren, en vervolgens, als
er dan al panden dicht moeten, in
de opvangmogelijkheden. Het
geen alles bij elkaar een zeer de
moraliserende werking op de pen
sionbewoners heeft.
WW
z
i i®
-
ONDER REDACTIE VAN INGE CRUL
I
Surinamers en hun problemen in het beloofde land
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiRiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiBiiiiiieaiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Falend
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
pensionbeleid in Amsterdam
W3
sj
Verdwijnen van Stichting Best
slaat gat in welzijnswerk
In hun antwoord op 1 september op
id
I si
I;
i
Coördinatrice mevrouw Wijdenbosch:
vechten voor het behoud van de Stichting
Best.
In wanhoop kwam Best in protest, met
demonstraties en in gesprekken met ge
meente en rijk. Er moest huiswerk worden
gemaakt, financiële verslagen worden in
gediend, en per 1 september een accoun-
tantsoverzicht van 1977 op basis waarvan
zal worden bezien of Best per 1 oktober al
dan niet onder bepaalde voorwaarden kan
blijven doorgaan.
’’Best”, dat staat voor „Bouwen aan Een Suri
naams Tehuis”. Een Surinaamse welzijnsinstelling
in Amsterdam, functionerend naast Welsuria en
de Stichting Interim Beheer in de Bijlmer, en
uniek met haar „Anton de Kom Centrum” in de
Stadhouderskade. Nóg wel, maar Best dreigt in de
strijd over financiële perikelen met het rijk en
gemeente het onderspit te delven. Straks, en de
fatale datum is 1 oktober, ligt er misschien weer
een gat op dit terrein waar al zoveel braak ligt.
Welzijnswerk is immers broodnodig, er wonen bij
benadering 30.000 Surinamers in de hoofdstad.
In de Bijlmermeer, zoals iedereen geacht wordt
vragen van het PSP-raadslid mevrouw
Agtsteribbe constateerden B. en W. al gro
te liquiditeits- en exploitatietekorten over
vorig jaar. Mevrouw Wijdenbosch rea
geert hierop met de opmerking dat de
gemeente heeft nagelaten toegezegde per
soneelskosten te dragen, en dat een groot
deel van de tekorten kunnen worden te
ruggevoerd op een huurschuld aan de ge
meente. Twee jaar terug groeide Best uit
haar te kleine en voor omwonenden daar
door hinderlijke centrum aan de Heren
gracht en kraakte bij gebrek aan beter het
pand aan de Stadhouderskade. Onmiddel
lijk trok een andere, politieke Surinaamse
organisatie in het leegstaande centrum
aan de Herengracht. Hoewel mevrouw
Wijdenbosch zegt dat Best toen de huur
opzegde, wordt de stichting nu aangespro
ken op de huur over die twee jaar.
De gemeente zegt door gesprekken en
verkenningen in het gebouw tot haar con
clusies te zijn gekomen, maar mevrouw
Wijdenbosch wijst dit kriegel van de hand:
er is wel eens iemand geweest, maar die
kwam puur voor de financiën, en ze be
grijpt niet op grond waarvan Amsterdam
nu bezwaren tegen de activiteiten heeft
terwijl men altijd in staat was te komen
zien of die draaide. Het enige niet-subsidi-
In zo’n situatie móét een stichting als Best een
levensnoodzaak kunnen vervullen. Waarom dat
niet te realiseren lijkt leest u in een interview met
coördinatrice en bestuurslid mevrouw Wijden
bosch op deze pagina. Bovendien hief een verhaal
over een voorbeeld van het huisvestingsprobleem
en criminaliteit zijn al twee voorbeelden. Een
tweede generatie groeit op, en het probleem van
hun integratie in de Nederlandse samenleving valt
nauwelijks meer te omzeilen. Hun leefomstandig
heden werken echter op alle fronten integratie
tegen en discriminatie juist in de hand.
Telefoontjes naar de diverse fracties le
ren dat de meningen in hun algemeenheid
wel op hetzelfde neerkomen: iedereen
in een pension: het Coenhotel. Dat waarschijnlijk,
maar dan tot opluchting van zijn bewoners, ook
geen lang leven meer beschoren zal zijn als
opvangcentrum. Coenhotel én Bést, hoewel beide
een andere concreet deelprobleem behelsend, zijn
toch beide in feite exponenten van dezelfde totale
Surinaamse problematiek, liggen half in eikaars
verlengde.
Het Coenhotel stond ook model in een nota van
de „overleggroep pensions” in Amsterdam die
medio juni aan de raadsfrakties en gewestelijke
besturen van de politieke partijen werd gestuurd.
vindt dat de pensions die brandgevaarlijk
zijn dicht moeten, maar het grote pro
bleem is dat je het tegen de achtergrond
van de enorme woningnood in Amsterdam
moet zien. Er is geen opvang, en het wordt
helemaal moeilijk met de grote gezinnen
die toch woningen met veel kamers nodig
hebben.
Mevrouw Pleij van de WD tekent daar
nog bij aan dat straks op 25 november de
grote groep Surinamers twee jaar in Am
sterdam zit. En wie eenmaal twee jaar bij
de burgerlijke stand staat ingeschreven,
kan dan als urgente woningzoekende ge
noteerd worden. Mits hij dan weer aan
SR
Deze groep, een samenwerkingsverband tussen de
meeste welzijnsinstellingen en enkele actiegroe
pen voor Surinamers en buitenlandse werkne
mers, uitte in de nota harde kritiek op het gemeen
telijk pensionbeleid, maar deed ook enkele sugge
sties waarover zij met de partijen van gedachten
wilde wisselen.
.t
Best bestaat vanaf 1968, en krijgt sinds
'72 subsidie van CRM, die weer steeds in
de vorm van voorschotten van de gemeen
te wordt gegeven. Eind 1976 begonnen de
problemen, toen de gemeente om een uit
gesplitst financieel overzicht vroeg, de be-
voorschotting minimaal maakte, en een
vacaturestop kwam. Ondanks herhaald
aandringen van Best, gebeurde er toen een
half jaar niets, het eerste teken van leven
van de gemeente was een afschrift van een
brief aan CRM op 22 juni. Daarin: het
advies per 1 augustus de subsidieverlening
te stoppen, wegens financieel wanbeheer
en niet-functioneren van de stichting.
Het Coenhotel, een wat weidse bena
ming voor een flatgebouw in Geuzenveld,
heeft waarschijnlijk zijn langste tijd als
gemeentelijk opvangcentrum voor Surina
mers gehad. Het gebouw, waarvan de par
terre dienst doet als onderdak voor Suri
namers die uit brandgevaarlijke pensions -
weg moesten en waarvan de bovenver
diepingen rechtstreeks door de eigenaar
aan particulieren zijn verhuurd, heeft een
nieuwe eigenaar gekregen. De huidige
huurder van de benedenverdieping, die
weer verhuurder was aan de gemeente,
wil, zegt hij, de huurovereenkomst per
1 december opzeggen. Bij de gemeente,
waar trouwens de hele verkoop nauwe
lijks bekend schijnt te zijn, reageert men
daar nogal verbaasd op: het huurcontract
loopt tot 1 februari, en zal daarna niet
verlengd worden. De gemeente is wel
doende de Surinamers zo snel mogelijk
van woningen te voorzien.
Verdwijnen van het Coenhotel als „pen
sion” betekent het eind van een droevige
situatie voor de Surinamers die hier zitten.
Het was een slechte huisvesting, waar de
gemeente veel geld voor moest neertellen.
De hele entourage is van grote treurigheid:
een gang van zo’n 200 meter, links en
rechts deuren die zit- en slaapkamers ver
bergen, drie keukens, douches. Het was
vooral huisvesting voor Surinaamse on
volledige gezinnen, moeders met veel kin
deren, geen vader. Een bij de Creolen in
Suriname niet ongewone situatie. Er is
sprake geweest van zo’n 80 mensen, vol
gens de verhuurder zijn er nog 48 over.
Lawaai, stank, ruzie, gezinnen die ver
deeld over verschillende kamers slapen,
kinderen die geen huiswerk kunnen ma
ken dat was de uitzichtloosheid van een
tijdelijke behuizing die te lang duurde.
Als pension is het Coenhotel een expo
nent van het beleid van de hoofdstad, een
voorbeeld van wat er gebeuren kan met
mensen die weliswaar uit brandgevaarlij
ke pensions weg moesten, maar voor wie
geen vervangende woningen waren. Maar
in meer dan één opzicht is het een rotte
Zijn mening over het verschuiven van
problemen wordt gedeeld door mevrouw
Pleij, raadslid voor de WD, die reageert
met een „nou en? Heb je dan opeens meer
huizen?” en de heer Walraven van de CPN-
Ik heb de politieke partijen telefonisch om een
reactie gevraagd om te weten hoe zij nu, circa drie
maanden na het verschijnen van de desbetreffen
de nota tegenover de voorstellen en de totale
pensionproblematiek staan.
De nota stelt dat de hele pensionkwestie
er één is van huisvesting en niet van socia
le zaken en dat daarom het coördina
tiepunt bij de wethouder van volkshuis
vesting zou moeten liggen en niet bij die
van sociale zaken. Eerstgenoemde heeft
ook meer instrumenten ter realisering van
een beleid. De wethouder van sociale za
ken, Van der Eyden, zegt echter deze vraag
of je de problematiek moet verschuiven,
een academische te vinden. Immers, ook
dan zal de wachttijd voor de woningzoe
kenden, nu 34 maanden, niet opeens tot
zeg maar 34 dagen teruggebracht kunnen
worden. Bovendien werken sociale zaken
én volkshuisvesting uitstekend samen.
3
te weten inmiddels. Maar ook in pensions, onder
erbarmelijke omstandigheden soms, omdat er
niets anders voor hen was toen ze in het beloofde
land arriveerden. Hun aantal? Drieduizend, zesen-
dertighonderd misschien, een precies cijfer is niet
te geven. Door geen behoorlijke huisvesting groeit
de ongemotiveerdheid. Waar grote gezinnen op
kleine kamers moeten hokken bestaat de kans op
apathie en agressie. Ouderen zijn werkeloos, jon
geren krijgen niet de kans om zich uit die sfeer los
te maken. Huiswerk maken, scholing, komen in
het gedrang. De gevolgen van nietsdoen, in een
sfeer van ledigheid, liggen voor het oprapen, drugs
De overleggroep vroeg alle partijen om
hun reacties. PPR, PSP en WD reageer
den meteen. „Er is een adres naar de raad,
en er is een notitie van B. en W. te verwach
ten dit najaar”, zegt Lankhorst van de
PPR. De PvdA heeft een werkgroep uit de
verschillende raadscommissieleden ge
vormd, met enkele leden uit het geweste
lijk bestuur, die met de overleggroep-pen-
sions zal gaan praten. Het CDA zou deze
week een gesprek hebben, de CPN heeft
een gesprek in voorbereiding.
„Dit werk mag niet voor de Surinaamse
gemeenschap verloren gaan, dan komt er
een grote groep in de kou te staan. We
zullen met elkaar vechten voor het be
houd, om op welke wijze dan ook, des
noods op eigen kracht dit werk voort te
zetten”. Aldus mevrouw Wijdenbosch,
coördinatrice van de stichting Best, de
Surinaamse welzijnsinstelling die per 1
oktober dreigt van het toneel te moeten
verdwijnen. We zitten in één van de hoge,
kale kamers van het Anton de Kom Cen
trum aan de Stadhouderskade, een oude
dansschool die twee jaar terug door Best
werd gekraakt maar door geldgebrek een
sfeer van verwaarlozing heeft hangen in
zijn doolhof van verveloze gangen en
kamers.
allerlei voorwaarden ten aanzien van leef
tijd, samenwoning of huwelijk voldoet.
In deze situatie vindt de WD dat binnen
het kader van de woningzoekenden niet
meer het criterium van „ieder op z’n
beurt” gehanteerd moet worden, maar dat
mensen uit brandgevaarlijke pensions ge
lijk moeten worden gesteld met de urgen-
ten uit de stadsvernieuwingsgebieden.
„Wat betekent dat „gewone” urgenten, nóg
langer moeten wachten”, verwoordt me
vrouw Pleij zelf al de consequentie
daarvan.
„De eerste twintig jaar zie ik geen oplos
sing” verzucht ze dan ook. „Waarschijnlijk
is het enige dat we onze idealen van licht,
lucht en tuinsteden laten vallen en meer
woningen gaan bouwen, dichter op el
kaar”.
fractie, die het een wat oppervlakkige re
denatie vindt, waar het om verantwoorde
lijkheid van het hele college gaat. Opval
lend is dat het CDA-raadslid Heijne vertelt
dat de problematiek allang is overgehe
veld, terwijl dit toch echt niet het geval is.
De heer Stam uit de PvdA-fractie memo
reert zijn motie over de stichting huisves
ting migranten. Door de liquidatie hiervan
en sluiting van woonoorden zullen nog
meer mensen het aanbod komen vergro
ten. In diezelfde motie wordt ook de vraag
gesteld of de activiteiten niet beter door
volkshuisvesting kunnen worden gecoör
dineerd. Wethouder Kuypers, ook
PvdA-er, zou hierop volgens de heer Stam
gereageerd hebben met instemming, maar
vooral met het bezwaar van een tekort aan
know-how en mankracht. De PvdA staat
in zijn algemeenheid op het standpunt dat
dit soort zaken niet aan stichtingen moeten
worden overgelaten, en dus categoraal be
handeld, maar dat ze in het kader van de
mogelijkheden van volkshuisvesting moe
ten worden aangepakt, net als bij andere
Amsterdammers. PPR en PSP zijn beide
vóór de verschuiving, „problemen leggen
waar ze horen, een stap in de goede rich
ting” zegt mevrouw Agsteribbe van de
PSP.
Het verveloze, slecht onderhouden
pand van het Anton de Kom Centrum aan
de Stadhouderskade.
Het bestaansrecht van Best lijkt aange
toond. Mevrouw Agtsteribbe vroeg het col
lege van B. en W. dan ook of een stichting
die goed en nuttig werk doet niet door
begeleiding, hulp bij het vinden van huis
vesting, en ondersteuning van subsi
dieaanvragen bij CRM, gesteund moet
worden. Waar B. en W. het in zijn alge
meenheid mee eens zijn, maar, zeggen ze,
wijzend op de cijfers, er is méér aan de
hand met Best. Amsterdam pleit steeds
voor financiële middelen voor het wel
zijnswerk, maar de rijksoverheid geeft die
alleen als voldaan is aan een aantal admi
nistratieve en organisatorische voorwaar
den, gelijk ook bij andere welzijnsinstel-
lingen.
Daar schort het dus blijkbaar aan bij
Best. Els Agsteribbe geeft in een reactie
toe dat je je kunt afvragen of alles even
goed ging bij de stichting, of het niet voor
100 maar voor 80% functioneerde mis
schien. Maar als deze stichting er niet is
zou je toch een ander moeten hebben, is
haar mening. Waarom dan niet proberen
deze, waar met vallen en opstaan al iets is
gerealiseerd, te helpen. Met aanzuivering
van de tekorten, in plaats van met ophef
fing. Met hulp, vooral administratief, en
voorwaarden voor de toekomst eventueel.
■A De troosteloze aanblik van het onder
dak voor de Surinamers in het Coenhotel:
een naargeestige gang, met achter de deu
ren woon- en slaapvertrekken.
A Coenhotel, hier omgedoopt in „Poenho
tel”. (inzet)
plek geworden: wie tracht erachter te ko
men wie de nieuwe eigenaar is, komt in
een merkwaardig doolhof van juridische
constructies van huur en verhuur, waarin
partijen elkaar de Zwarte Piet toespelen.
Eigenaar van het hele pand was tot 1
september Philips Pensioenfondsen. Tien
jaar lang was Coenhotel BV huurder van
de benedenverdieping. De heer Spee, ook
directeur van hotel Slotania, gebruikte het
als dependance, maar toen het niet liep,
sloot hij een contract met de gemeente die
er als onderhuurder Surinamers in huis
vestte. De heer Spee zou per maand een
vast bedrag krijgen, er wordt gesproken
over 35 mille. „Ja hoor, ik ben die geweldi
ge miljonair” zegt hij geëmotioneerd door
de telefoon. „Maar wat ze vergeten is dat ik
ook tonnen aan huur, exploitatie en aan
schade in het pand heb moeten betalen”.
Hem wordt door de bovenbewoners con
tractbreuk met de vorige eigenaar verwe
ten, omdat het „hotel” een andere bestem
ming kreeg. Zijn verweer: het moet dan
wél een contractbreuk voor de ogen en met
toestemming van de wethouder (De Cloe
destijds, red.) en met medeweten van alle
instanties zijn geweest.
De nieuwe eigenaar is volgens hem een
pas opgerichte BV in onroerend goed, De-
ko BV. Daar verwijst men naar makelaar
Poelwijk, die echter in deze zaak niet be
middeld heeft, wel in de vorige. De woord
voerder spuwt wel zijn gal over de ge
meente die volgens hem met de ene instan
tie het Coenhotel gebruikt, met de ander
bouw- en woningtoezicht dan de ei
genaar aanschrijft omdat er van alles niet
klopt. Volgens hem heeft de gemeente dit
pand en andere complexen in de omgeving
anderhalf jaar terug zelf willen kopen,
maar is dit niet doorgegaan.
Steeds weer met anderen dezelfde ruimtes, zoals hier de keuken, moeten delen, wekt
agressie en ruzies op.
abele project is het „huiswerkmaken”
voor de kinderen. Het bestuur meende
hieraan grote prioriteit te moeten geven,
toen een grote stroom Surinaamse kinde
ren hier kwam en kampte met aanslui
tingsmoeilijkheden in het onderwijs.
Best werkte steeds als specifieke Suri
naamse instelling. Niet speciaal vanuit re
migratie, noch vanuit integratie: „De Suri
namer moet de mogelijkheid hebben van
keuze” zegt mevrouw Wijdenbosch. De ac
tiviteiten zijn dan ook deels gericht op de
eigen Surinaamse cultuur, deels op de
aanpassing in ons land, en dan vooral het
wegwerken van een achterstand. In het
programma zijn vormingscursussen opge
nomen, er is een stuk individuele hulpver
lening, en er zijn voorlichtingsbijeenkom
sten voor de Surinaamse én de Nederland
se gemeenschap waar speciaal welzijns
werkers van gebruik schijnen te maken.
Uitgaande van de noodsituatie van vele
Surinamers met name in de sfeer van de
huisvesting, werkloosheid, scholing en het
volledig andere Nederlandse normenpa
troon, probeert Best enigszins preventief
te werken om vooral de grote groep jonge
ren niet te laten ontsporen. „Voorkomen
dat ze met hun tijd geen raad weten” zegt
mevrouw Wijdenbosch.
