JONGENS VAN IJMUIDEN
Over Umuiden gesproken
agenda
Ook als je studeert, kun je
heel wat doen met een Amro Privérekening
Zo’n Amro Privérekening komt altijd van pas.
wat vertel je me nou?
A
Aanpassing
begraafrecht
n
ft
SEPTEMBER
19 7 7
IJMOND
2 1
WOENSDAG
Appie-kim
N
r
In en om Haarlem
y
Wijk aan Zee
Velsen-Noord
Heemskerk
Pier
Velsen-IJmuiden
Beverwijk
Pionier
i
NMHI
(Van een onzer verslaggeefsters)
(ADVERTENTIE)
Via een Amro Privérekening kun je je
studietoelage ontvangen.
den ons stuurde. We citeren: Hein Bank
is een kwajongen die zijn tijd „verdoet”
in Flora e.d. Hij wordt zeer verwend door
zijn moeder die hem weinig leiding geeft
terwijl vader op zee is. Vaak bedelt Hein
Bank om geld voor ds bios. Hij vervalt
van kwaad tot erger, zoals dat in de
jeugdboeken van die tijd vaak toeging.
Hein Bank geeft zich over aan schelmen
streken. Zo gaat hij stropen bij het Zwar
te Pad, hij spijbelt en steelt samen met
z’n vriendje Bert een horloge. Uiteinde
lijk wordt een portemonaie ontvreemd in
Flora door Hein en zijn vrienden. Daar
de veldwachters er na enige tijd lucht
van krijgen besluit het gezelschap te
vluchten. Ze verschuilen zich in een wa
gon die naar Amsterdam gaat. Na lange
tijd wordt Hein uit de wagon bevrijd. Hij
komt in handen van Jan Brink, een sla
ger uit Voorst. Deze blijkt een broer te
zijn van meester Brink uit Velseroord, de
onderwijzer van Hein Bank. Om kort te
gaan, dankzij meester Brink wordt Hein
Bank smid in Voorst. Daar komt hij weer
op het goede spoor.
bezit van lezers van deze rubriek zijn. We
vragen ons tevens af of Ten Napel ook
voor andere verhalen dan „Hein Bank”
het oude IJmuiden of Velseroord als ach
tergrond heeft gebruikt.
En kun je automatisch de huur
aan je hospita laten overmaken.
„Als zo’n visser uitvoer kwamen de vrou
wen bij mijn moeder „poffen” tot haar
mannen weer thuis waren. Als ze thuis
kwamen. Maar al te vaak kon mijn moe
der een streep door de rekening halen
want veel vissers kwamen nooit meer
terug. Het was een rottijd, dat weet ik
wel. Ik werkte als jongste knechtje bij
bakker Sohl op de hoek van de Bloem-
straat en de Keizer Wilhelmstraat. Ik
moest al vroeg meewerken, vanaf mijn
„WAT AL DIE vissersschepen betreft
die in de oorlogsjaren vergaan zijn, daar
heb ik ook een levendige herinnering
aan”, zo vervolgt de heer Van Hoef laken.
En via diezelfde rekening kun je
de nota van je studieboeken
voldoen.
(Foto beschikbaar gesteld door de fam.
v.d. Outenaar te IJmuiden).
tiende jaar en moest met een doortrap
fiets de sluizen over met een mand vol
brood. Bij de trappers kon ik niet. Dus
kunt u wel nagaan hoe dat ging, elke dag
naar de Breesaap. Maar ja, mijn vader
was al jong gestorven. Wij woonden eerst
naast de kruidenierszaak van Rood in de
President Steijnstraat. Toen mijn vader
was overleden kocht mijn moeder nood
gedwongen de kruidenierszaak in de
Bloemstraat om in ons levensonderhoud
te voorzien. Zodoende moest ik ook al
vroeg meewerken. Maar toch heb ik een
heerlijke herinnering aan IJmuiden. Als
ik eraan denk hoe blij ik was als ik een
varkensblaas kreeg van slager De Beurs.
Aan de raad is nu voorgesteld het be
graafrecht in twee jaren gefaseerd te ver
hogen met 25,- in 1977 en 25,- in 1978.
Hij slachtte zelf aan de overkant van zijn
zaak in een pakhuis bij de fietsenzaak
van Zwier. Als je zo’n varkensblaas had
gekregen dan was het gauw opblazen en
voetballen ermee. Je was de koning te
rijk. Ik zou zo wel boeken vol kunnen
schrijven over die tijd. Laat ik maar niet
beginnen over alle bekenden. Ik moet mij
geweld aandoen om te stoppem met
schrijven, vooral als ik denk aan de heer
lijke eenheidsworst die Leendert de
Beurs maakte. Daar stonden de IJmuide-
naren voor in de rij.”
Nu de aula in gebruik is genomen dient
dit tarief opnieuw te worden verhoogd.
DE BIOSCOOP VAN Flora heeft om
streeks 1920 een plaats in een jongens
boek gekregen dat door de jeugd verslon
den werd. Titel: „Hein Bank.” Schrijver:
de IJmuidenaar G. ten Napel. Onze
speurtocht naar die uitgave van een dik
ke halve eeuw geleden was tot dusver
tevergeefs. Vandaar dat we graag kennis
namen van een samenvatting van de in
houd die lezer Klaas de Krijger in IJmui-
TENTOONSTELLINGEN
De in deze rubriek geplaatste foto van
de oude pier riep bij de heer J. Jongeling
ijmuiclen
r'W’ M
10-öV
TOT ZOVER DE samenvatting door
lezer De Krijger die eraan herinnert dat
Ten Napel omstreeks 1920 ook jongens
boeken heeft geschreven als „De Wilde
Vogel” en „Teun de Jager”. Ze versche
nen in de serie „Voor rakkers en ben
gels” bij H.J.W. Brechts’ Uitgeversmaat
schappij in Amsterdam. Over het boek
„Hein Bank” gaf ook lezer P. Kieft in
Driehuis ons welkome informatie. Wat
„De Wilde Vogel” betreft vertelde lezer
J.S. Kelderman in Haarlem dat hierin het
leven van een kermisjongen wordt be
handeld. De heer Kelderman was school
vriend van een zoon van de onderwijzer
Van Berkum die les gaf aan school H en
kwam daardoor wel eens thuis bij Ten
Napel, het hoofd van deze school. Hij
herinnert zich hem als een betrekkelijk
kleine man met wat in die tijd sterk
opviel een baard, een bescheiden man
maar wel „iemand om u tegen te zeggen”.
Lezer D. van der Linden denkt aan Ten
Napel, die aan de Zeeweg nabij Slinger-
duin woonde, terug als iemand die zijn
leerlingen graag stimuleerde wanneer hij
bepaalde capaciteiten ontdekte, zoals bij
de heer Van der Linden diens tekenta
lent.
door Jan K
van Baarsel 4
HEEMSKERK. Bij het in gebruik
nemen van de nieuwe begraafplaats
„Eikenhof” zijn de tarieven voor het be
graafrecht verhoogd en vastgesteld op
100,-.
BIOSCOPEN
City, woensdag 20 uur „Speedtrap”.
TENTOONSTELLINGEN EN MUSEA
Museum Beeckestijn, Rijksweg Velsen-Zuid.
Stijlkamers en oude gebruiksvoorwerpen. Ge
opend di. t/m zat. van 10-12 en 14-17 uur.
Museum Beeckestijn. Rijksweg Velsen. Ten
toonstelling „Buitenplaatsen in Velsen”. Ge
opend van 10-12 en 14-17 uur. Maandags ge
sloten.
Noordelijk Koetshuis: Expositie Dina Bakker
en Her Comis (keramiek) en Tineke van Denen
(kleden). Open: dinsdag tot en met zondag 14 tot
17 uur.
Pieter Vermeulenmuseum. Geopend 9.30-
16.30 uur, zat. 9.00-14.00 uur, zondag gesloten
Stadhuis. Bezichtiging op werkdagen van 10
tot 12 uur.
Burgerzaal: Expositie Amnesty International
in het kader van de Vredesweek.
Bedrijfsmuseum Hoogovens. Bessemerstraat
Velsen-Noord. Geopend dinsdags en donderdag
van 10-16 uur en verder op aanvraag, tel. 02510-
91022 en 93088.
DIVERSEN
Alarmnummers: Politie 19033. Ongevallen
dienst 15400. Hoogovens 02510-96000. Brandweer
Santpoort 370750, voor Velsen-Noord en IJmui
den 20750.
Centrale Bibliotheek. Plein 1945, woensdag
14.30-17.30 en 19.00-21.30 uur, donderdag 10.00-
12.30 en 14.30-17.30 uur.
Bibliotheek Zeewijkplein, donderdag geo-
pend van 10.00-12.30 en 19.00-21.30 uur.
BIOSCOPEN
Kennemer Theater, Zeestraat. Geen opgave
ontvangen.
Luxor Theater, Breestraat. Woe. 19 en 21.15
uur „Madame Claude”.
Dr. M.D. Dijt te Haarlem gaf ons naar
aanleiding van het artikel „Pionier van
IJmuiden nog enige aanvullende bijzon
derheden over de familie S.P. Kuijper.
De echtgenote van Kuijper was de op 3
april 1841 op Texel geboren Gerbri
Dijksen. Ze is in 1929, vermoedelijk in
IJmuiden, overleden. Het enige kind
van het echtpaar was Jeanette Emelie,
geboren op Texel op 14 april 1863. Ze
bleef ongehuwd. Op 14 augustus 1935 is
ze in Den Burg op Texel overleden. Dr.
Dijt kan zich het huis van Kuijper in de
Kanaalstraat goed herinneren. In de mo
bilisatie 1914-1918 was hij twee jaar als
soldaat in Umuiden gelegerd in de ba
rakken bij de semafoor. Hij vond het
eten er zo slecht dat hij maar al te graag
inging op de uitnodigingen van zijn oom
Pieter Dijksen, die we in eerder bedoeld
artikel eveneens noemden, om bij hem
thuis te komen en de maaltijd eer aan te
doen. Dat werden voor de jonge soldaat
feestelijke etentjes met prima vis zoals
rode poon, vergezeld van een voortreffe
lijke witte bordeaux.
(Dr. M.D. Dijt heeft in brede kring
bekendheid gekregen als samensteller,
met zijn zoon mr. J.S.M. Dijt, van het
werk „Texelse Geslachten" dat handelt
over Texelse families van voor 1850.
Het eerste deel verscheen in 1970, het
tweede in 1973. Een herdruk van beide
delen in één band (achthonderd bladzij
den) kwam deze zomer van de pers. -
JvB).
ER IS EEN TIJD geweest dat ondergetekende vaste klant was van de bioscoop in
Velseroord, het pandje Flora aan de Zeeweg. Vele jongens waren zeer trouwe
bezoekers, ook uit het in die tijd nog wat verre Oud-IJmuiden. Iedere week werd er
uitbundig geknokt in de films die Flora ten beste gaf. Door nobele mannen met dus
onmiskanbaar nobele trekken. Door boeven die, ook al zou je hen op straat in hun
zondagse pak en met gladgeschoren kaken tegenkomen, alleen reeds door hun valse
oogopslag de aandacht zouden trekken. De boeven vielen op het witte doek van Flora
de nobele mannen altijd van achteren aan. Vandaar dat alle jongens in de bioscoop
zaal de schurken goed in de gaten hielden. Wanneer zo’n schavuit plotseling achter
een edele cowboy opdook riepen de jongens collectief: „Achter je!” Waarop de coyboy
zich schielijk omdraaide, de boef knock out sloeg of neerschoot en onverstoorbaar
zijn weg vervolgde, vergetend dat hij er niet meer zou zijn geweest als de jongens in
Velseroord hem niet hadden gewaarschuwd.
te IJmuiden herinneringen op aan een
waarschuwingsbord dat vroeger aan het
begin stond. De volledige tekst was:
„Verder gaan bij stormachtig weer en
overslaande golven is levensgevaar
lijk”. Lezer Jongeling kan de tekst dro
men omdat hij deze ieder jaar opnieuw
op het ijzeren bord moest aanbrengen.
De letters werden steeds „uit de hand”
geschilderd. Dat de waarschuwing niet
overbodig was ondervond de schilder
vaak bij zijn werk. Ook op de kop van de
pier moest hij ervoor zorgen dat alles
een nieuw kwastje verf kreeg. Door de
overslaande golven was het moeilijk
daar te komen en er weer vandaan te
gaan. Het is een keer gebeurd dat een
sleepboot een schilder van de kop van de
pier moest weghalen omdat deze door
een plotseling opgestoken storm niet
meer de normale weg terug kon nemen.
ir Feest in het oude Velseroord: de
straat is versierd, het zonnetje schijnt,
iedereen poseert graag voor de fotograaf
in zijn en haar mooiste spullen.
ER ZIJN NOGAL wat lezers die zeg
gen wel „boekenvol” over hun jeugd in
IJmuiden te kunnen schrijven. Vandaag
wat herinneringen van Marcel Meijer
van Hoeflaken in Zandvoort naar aanlei
ding van onze beschouwing ovec IJmui
den in de mobilisatietijd 1914-1918:
„Toen omstreeks elf jaar oud was had ik
een levendige ruilhandel met de Engelse
oorlogsschepen die IJmuiden als lig
plaats kozen. Mijn moeder, de weduwe
Van Hoeflaken, had een kruide-
nierszaakje in de Bloemstraat, naast de
slagerij van Leendert de Beurs. Mijn
moeder verkocht ook klompen die aan
een bos geregen binnenkwamen. De on
derste, de kleinste klompen, werden
haast nooit verkocht. Ik ging met een
mand aan mijn arm naar de Engelse
schepen in de haven met klompen maar
ook met eieren enz. Zo dreef ik een
levendige ruilhandel tegen thee of staven
zeep. De zeep sneed mijn moeder aan
plakken en de thee ging met een paar
schepjes in een puntzakje; die werd dan
verkocht voor vijftien cent per zakje. Dat
was natuurlijk een hele weelde in die tijd.
Het Engelse geld wisselde ik altijd in bij
de sigarenwinkel van Jac. Tellier.
Tentoonstellingsgebouw, Const. Huygens-
straat, „Kunst zonder schijn". Tot en met 25
september geopend op woensdag, zaterdag en
zondag van 14-17 uur.
DIVERSEN
Openbare bibliotheek, Kerkweg. Woe. volwas.
19-21 uur. Beneluxlaan: volw. 19-21 u. do. ge
sloten.
Zwembad De Waterakkers, Kerkweg. Buiten
bad geopend van 9-20 uur.
Kinderboerderij, Vrijburglaan. Do. geopend
van 13-16.30 uur.
Alarmnummers: politie 39111, brandweer
32121, milieuklachten 96000.
Centrale Jeugd- en Tienerbibliotheek, Wil-
lemsbeekweg. Woensdag 14.30-17.30 uur, donder
dag 15.30-17.30 uur.
Sociëteit Asterix, geopend woensdagavond
vanaf 20 uur.
Dienstencentrum Zee- en Duinwijk, Zeewijk
plein 260, woensdag 10-12 uur creatief bezig zijn.
14.30- 16.30 uur dansen; donderdag 14.00-17.00
uur bejaardengymnastiek.
Stichting Dienstverlening Bejaarden: Cen
traal Bureau Abelenstraat, IJmuiden. Tel. 12464
of 18445 van 9-10 uur.
Gezinsverzorging, hulp aan bejaarden en
langdurige zieken Velserduinweg 52, IJmuiden,
ma. t/m vrij. 9-10 u. Tel. 02550-18830 en 22169.
Sociaal Advies Bureau; spreekuur donderdag
9-10 uur Kanaalstraat 228, IJmuiden; 11-12 uur
„De Duinpan”, Duinweg, Santpoort-Zuid.
Velserbad. woensdag gemengd zwemmen
21.30- 22.30; donderdag gemengd zwemmen 7-8,
12.10-13.10 en 16-17.15 uur.
Speeltuin „In Veilige Haven”. Open: woens
dagmiddag, zaterdag de gehele dag.
Buurthuis „De Brulboei" Kanaalstraat 228
IJmuiden. Woensdagavond Filmvoorstelling.
DIVERSEN
Openbare bibliotheek, De Zwaanstraat 4a.
Woe. alle leeftijden 19-21 uur.
TENTOONSTELLINGEN
De Nieuwe Slof, Kerkstraat. Ere-expositie van
Arie Schouten uit Velsen-Noord. Geopend tot en
met 25 september van ma. t/m vrij. 10-22 uur, zat.
14-17 uur. Zo. gesloten.
Openbare Bibliotheek, Kerkstraat: expositie
devotie- en bidprentjes. Geopend tot en met 1
oktober tijdens openingsuren bibliotheek.
DIVERSEN
Sportfondsenbad, Kuikensweg. Buitenbad ge
opend van 10-20 uur.
Openbare bibliotheek, Kerkstraat. Woe.volw.
19-21 uur, speel-o-theek 19-21 u. do. volw. 14-17.30
uur.
Huize Scheijbeek, Velserweg. Do. wetswinkel
voor gratis juridisch advies van 18-20 uur.
Meestal wordt voor het gebruik van de
aula een afzonderlijk tarief bepaald. Men
kan dan zelf uitmaken of men al of niet
gebruik wil maken van de aula. Dat is in
Heemskerk niet mogelijk, want op de be
graafplaats „Eikenhof” kan geen teraar
debestelling plaats vinden zonder gebruik
te maken van de aula.
Vele lezers herinneren zich de vroeger
in IJmuiden zeer populaire uitdrukking
„Appie-kim” maar niemand weet pre
cies te achterhalen wat de oorsprong is.
De heer P.C.A. de Jong te IJmuiden
herinnert eraan dat in Velseroord de
uitdrukking „Appie-kim, de bruine
beer” gangbaar was. Hij vraagt zich af
of de zegswijze is ontleend aan een van
de eerste stripverhalen voor de jeugd.
(Reakties op deze rubriek: schriftelijk
aan het bureau van dit blad met vermel
ding „IJmuiden wat vertel je me nou?,”
telefonisch 023-378601).
HOEVEEL KINDERBOEKEN heeft
Ten Napel geschreven? Een onderzoek
leert dat het er meer zijn geweest dan in
IJmuiden gewoonlijk werd veronder
steld: zeventien. Ten Napel publiceerde
namelijk niet alleen onder zijn eigen
naam maar gebruikte ook het pseudo
niem G. Geertsema. Hij werkte aanvan
kelijk, van 1892 tot 1907, aan verschillen
de scholen in Haarlem. In IJmuiden
werd hij hoofd van school B aan de
Bothastraat, later van school H. Hoe
groot zijn populariteit bij kinderen en
ouders was bleek toen hij in 1934 met
pensioen ging: er werd hem een grootse
hulde gebracht. Een tweede eerbetoon
volgde op 8 juni 1939 toen hij zeventig
werd. We zijn zeer belangstellend hoe
veel boeken van Ten Napel er nóg in het
Alarmnummers: politie 25555, brandwéer
22922, milieuklachten 96000.
Openbare bibliotheek, Wijkerstraatweg.
Dond. al'e leeftijden 19-21 uur.
SCHOUWBURG
Stadsschouwburg (Wilsonsplein). do. 20.15 u.
Dolf de Vries: „Het Luister-Rijjc”.
Toneelschuur I (Smedestraat 23) woe. en do.
20.30 u. Hauser Orkater: „Het vermoeden”
Schuur II woe. en do. 20.30 u. Toneelgroep
Centrum: „Tussen de middag” en „Later op de
avond”, van Doe Dekker.
MUZIEK
Grote of St. Bavokerk (ingang Oude Groen
markt 9) do. 15 u.: Orgelconcert door Klaas Bolt.
Concertgebouw (Lange Begijnestraat 13) do.
20.15 u.: Collegium Musicum, koor en orkest van
de Universiteit van Tübingen o.l.v. Alexander
Sumsky.
BIOSCOPEN
Cinema Palace (Gr. Houtstr.) 19 en 21.30 u.:
„Gold Finger”, 16 j. do. 15.30 en 20 u.: „Soldaat
van Oranje”, 16 j.
Frans Hals (Frans Halsplein) 19 en 21.15 u.:
„Sex pret”, 16 j. do. 19 en 21.15 u.: „Opdracht:
Geen overlevenden”, 16 j.
Lido (Houtplein) 19 en 21.15 u.: „Speedtrap”, 16
j. do. 14, 19 en 21.15 u.: „Verdwenen in de
Bermuda driehoek”, 16 j.
Luxor (Gr. Houtstr.) 14, 19 en 21.30 u.: „Exor
cist II The Heretic”, 16 j.
Roxy (KI. Houtstr.) 19 en 21.30 u.: „Carrie”, 16 j.
do. 14.30, 19 en 21.30 u.: „Gold Finger”, 16 j.
Studio (Gr. Markt) 19 en 21.30 u.: „Slapshot”,
16 j.
Cinema Quirinus Internationaal (Lange
Veerstr.) 19, 20.15 en 21.30 u.: „The blue balloon”,
16 j. do. 14, 15.15, 19, 20.15 en 21.30 u.: „Girl
service”, 16 j.
n
n
En via een Amro Privérekening
kun je bij ruim 800 Amro Banken
contant geld opnemen.
En kun je tijdens je vakantie
met Eurocheques de skilessen
betalen.
