Werkloosheid
in EEG nam
opnieuw toe
VNO: zorgen over verwachte
Stemming op Damrak beheerst en kalm
WALL STREET IN DE GREEP
VAN WURGENDE ONZEKERHEID
belastingen
beurs deze
week
^lOjaar
Jasar
Alkmaar
ontwikkeling minimumloon
Uitzendbureaus
tegen verhoging
Meer gespaard bij
Bondsspaarbanken
Wedgwood
serviezen
tijdloze
tafelcultuur
I
Jr
I
IBB
HE9
CRISIS OP INTERNATIONALE STAALMARKT TREFT EEG-LANDEN HARD
Mogelijk grote groep
niet-geregistreerde
werkloze jongeren
in Amsterdam
„Alle aanleiding tot herbezinning”
OJi
n
13
ECONOMIE
ZATERDAG
2 4
SEPTEMBER
19 7 7
Te boven
kV.
04
Omlaag
Hart onder riem
kast,
tb.v.
Buitenlandse vakanties
voor gehandicapten
jken
Jt, 3
che.
elijk-
i km
een
iden
lime
tuin,
iken
ich.,
jilet.
ken,
i/as-
Jlijk-
leze
l/IN-
aan-
idin-
n wij
IING
op-
kt.
- en
rtuin
Archieffoto van het bedrijf van British Steel in het Engelse Scunthorpe. British Steel wil het werknemers
bestand in enkele jaren met tien percent verminderen.
Te hoge produktiekosten
(Van onze beursmedewerker)
Voor zowel Wall Street als Am
sterdam was het ditmaal geen ge
makkelijke week. Wall Street
werd gekweld door een wurgende
onzekerheid wat het zou gaan
doen nu het koerspeil eind vorige
week juist even boven de 850 was
blijven hangen. Amsterdam had
Prinsjesdag voor de boeg met
eveneens de gebruikelijke grote
onzekerheid. Wall Street plofte na
enkele dagen van lichte koersval
in het midden van de week met
een forse klap door de tot dusver
laagste koersstand van dit jaar
heen en scoorde derhalve nieuwe
laagterecords.
(Van onze redacteur in Brussel, Jan Gerritsen)
BRUSSEL. De al enkele jaren slepende crisis op de internationale
staalmarkt, zal binnen afzienbare termijn leiden tot het verlies van
enige tienduizenden arbeidsplaatsen bij de staalondernemingen ïn de
negen landen van de EEG. Deze verwachting van de Europese Com
missie wordt de laatste weken herhaaldelijk versterkt door de aankon
diging van ingrijpende saneringsplannen en miljoenenverliezen:
Europese Commissie verwacht verlies
1
Wij menen dat er daarom alle aanleiding
is tot herbezinning over de functie van het
minimumloon en de criteria die daarbij
een rol horen te spelen. Met name zijn wij
van oordeel dat de overheid er voor moet
zorgen dat de verhoging van het mini-
(ADVERTENTIE)
bijna 1 miljoen
aan prijzen
Hoewel Troonrede en Miljoenennota dit
maal vele slagen om de arm moesten hou
den vanwege de nog altijd durende kabi
netsformatie, waren beide stukken wel in
sombere tonen gesteld. Toch viel de eerste
beursreactie mee. Want het Damrak was
vóór Prinsjesdag zwakker dan op de eer
ste dag daarna. Kennelijk speelde de onbe
kendheid meer parten dan het bekend zijn
van de inhoud. De teneur was somber
weliswaar, maar op de beurs is het vol
doende bekend dat lang niet alles in onze
economie slecht loopt. Er zijn tal van on
dernemingen, en zelfs hele bedrijfstakken,
Dit houdt beursstanden in die sinds de
cember 1975 niet meer zijn voorgekomen.
En nog altijd zijn er geen duidelijk aan
wijsbare redenen die dit gedrag kunnen
rechtvaardigen. Men wijt het aan de vrees
voor krapper geld en daardoor kansen op
renteverhoging en op de politiek, die bin
nenslands tot het ontslag van de begro-
tingsdirecteur Bert Lance leidde en in het
buitenland tot een stijgende spanning in
Zuid-Libanon.
Als gevolg van het wettelijke idexerings-
mechanisme dreigt, aldus het Verbond
verder, per 1 januari wederom de situatie
te ontstaan dat de verhoging van het mini
mumloon zal uitgaan boven die van de
cao-ionen. Het verbond baseert dit op de
verwachtingen van het Centraal Planbu
reau ten aanzien van de verhoging van de
cao-lonen (prijscompensatie van 2,1 pro
cent) en op eigen berekeningen van het
minimumloon (tenminste 3,3 procent).
die ook in 1977 goede zaken doen en daar
bij vaak belangrijk meer winst boeken. De
sombere teneur van de Miljoenennota en
Troonrede betreft dan ook meer het totaal
beeld, als buitenlandse handel en werkge
legenheid. Hoewel ook in dit opzicht gun
stige geluiden konden worden gehoord.
Blijkens de thans opgestelde cijfers zal
het Rijk in de laatste drie maanden van
1977 nog voor rond 1,4 miljard gulden op
de kapitaalmarkt moeten lenen, waardoor
deze geldsector in het gehele jaar 1977
voor zo’n slordige zes miljard gulden aan
staatsleningen zal hebben opgebracht. Dit
lijkt niet gering, maar is toch van grote
betekenis, omdat hierdoor de inflatie geen
monetaire impuls zal ontvangen wat een
jaar geleden juist zo ernstig werd ge
vreesd.
Dit gunstige financiële beeld, alsmede
het feit dat het Centraal Plan Bureau
voor 1978 toch weer een stijgend over
schot op onze betalingsbalans verwacht
van rond zes miljard gulden, nadat er in
1977 een vermindering van 3,5 miljard
gulden zal optreden, heeft de obliga-
tiemarkt op de beurs een flinke hart on
der de riem gestoken.
Op grond daarvan stelt het Verbond vast
dat het verwacht bij handhaving van het
indexeringsmechanisme dat het mini
mumloon met ruim één procent meer zal
stijgen dan de cao-lonen.
„Dit zal weer betekenen dat een extra
druk ontstaat op de loongroepen juist bo
ven het minimumloon, terwijl bekend is
dat juist in zwakke sectoren veel werkne
mers in die loongroepen voorkomen (uit
stralingseffect). Een en ander zal ook weer
van invloed zijn op de post incidenteel.
Daar begon tot Prinsjesdag het koers-
peil bedenkelijk te zakken, waardoor een
77z-pércentlening van Pierson tot een be
drag van 60 miljoen gulden op een emis-
siekoers van 99 percent werd gesteld. Ook
zetten de hypotheekbanken de afgifte van
de 7‘A-percentpandbrieven stop en gingen
over tot het verkopen van 8-percentstuk-
ken tegen 100 percent.
Met spanning wordt op het nieuwe kabi
net gewacht, en het pakket maatregelen
dat dit zal nemen ter stimulering van de
economie. De enorme beurshausse in Lon-
Wij willen er nogmaals op wijzen dat dit
een ongezonde gang van zaken is. Immers
op deze wijze wordt de oorzaak van de
problemen niet aan de orde gesteld (het
minimumloon moet weer een rol gaan spe
len als bodemvoorziening voor de laagste
inkomens) maar blijft het een Kurieren am
Symptom”, aldus het VNO.
mumloon wordt afgestemd op de algeme
ne verhogingen die in het bedrijfsleven
worden gegeven.
Gebeurt dit niet, dan zal deze problema
tiek er toe leiden dat wederom door een
belangrijk aantal met name zwakke sec
toren een beroep op de overheid om steun
moet worden gedaan (minimumloonsub-
sidie).
Overigens was de stemming op het
Damrak deze week beheerst en kalm, ook
al bleef de lijn wel enigszins omlaag ge
richt. Er bestond daarbij een sterk tegen
gestelde tendens in een uitgesproken posi
tieve stemming voor enkele scheepvaart-
aandelen en een uitgesproken negatieve
houding ten opzichte van enkele slechtlo
pende concerns.
Daarentegen kocht een grote koper alle
aandelen van Hal Holding op, die hierdoor
van 92 tot 110 opliepen. Ook de KNSM
werd vast met een rijzing van 73 op 80.
Maar voor de rest lag de beurs zwaarder,
met voor de industrie-index nieuwe laagte-
niveaus van het jaar.
Om met dit laatste te beginnen, na de
grote zorgen om de KSH, die deze week de
koers voor de 7’A-percentobligaties van dit
bedrijf tot 26 percent terugdreven en de
aandelen op 8,50 brachten, kwam ook
het Meneba-concern met onthutsende me
dedelingen over zware verliezen tot in
1979. De koers van dit aandeel viel van 52
op 41 en die voor de 9-percentobligaties
van 100 percent op 78 percent.
Bij de gedupeerden behoren de vele
tienduizenden die gedurende de loop van
het jaar enige tijd via een uitzendbureau
werken. Daarbij zijn scholieren en studen
ten voor onder meer vakantiewerk, maar
ook getrouwde vrouwen.
Eind augustus bedroeg het totaal van de
toevertrouwde middelen 16.034 mln, al
dus de Nederlandse Spaarbankbond.
Het spaaroverschot over de eerste acht
maanden van dit jaar kwam op 610 mln
tegen 546 mln in de overeenkomstige
periode van 1976.
BRUSSEL (ANP). Tussen eind ju
li en eind augustus van dit jaar zijn er
in de EEG ongeveer 100.000 werklozen
bijgekomen. Er zijn nu rond 5,8 mil-
die in 1974 eerst goed begon, begin 1976
iets leek te verminderen en begin dit jaar
als structureel werd herkend, is uiteraard
voor een belangrijk deel een rechtstreeks
gevolg van de algemene economische
crisis.
Uit de bedrijfsresultaten, zoals hierbo
ven genoemd, die sindsdien bekend zijn
geworden, is andermaal gebleken dat met
deze herstructurering bedragen gemoeid
zullen zijn die de mogelijkheden van de
Europese Commissie verre te boven gaan.
De commissie beschikt in het kader van
het EGKS-verdrag over eigen middelen
van zo’n 3,6 miljard gulden per jaar. Dat is
in dit kader maar een schijntje.
Zo begint de inflatie duidelijk af te ne
men en verwacht het Centraal Plan Bu
reau ook voor 1978 weer een geringere
prijsstijging dan dit jaar, dat op zich al
weer lager ligt dan de voorgaande jaren.
Ook het feit dat het begrotingstekort over
1977 uiteindelijk zo’n slordige vijf miljard
gulden lager zal uitvallen dan aanvanke
lijk werd geraamd, is een belangrijke plus
factor. Deze meevaller, die zowel door
hogere belastingopbrengsten als lagere
overheidsuitgaven is ontstaan, zal juist
voldoende zijn om de financiering van het
begrotingstekort buiten de geldpers te
houden.
AMSTERDAM (ANP). De Bonds
spaarbanken hebben in augustus een
spaaroverschot geboekt van 104 mln te
gen 33 mln in dezelfde maand van vorig
jaar.
(Van onze redactie economie)
AMSTERDAM. De Algemene Bond
Uitzendbureaus protesteert tegen de rege-
ringsplannen om de teruggaafgrens voor
loonbelasting te verhogen tot 150. Dit
voorstel treft in het bijzonder degenen die
slechts korte tijd werken om zich een be
perkt aanvullend inkomen te verschaffen.
In een brief aan minister Duisenberg (Fi
nanciën) zegt de ABU dat op deze manier
200.000 mensen willekeurig extra en rela
tief zwaar worden belast.
A
Een zekere verharding van het rentepeil
dus, die gebaseerd is op de terughoudend
heid van buitenlandse kopers. In hoeverre
het buitenland moed put uit de verwach
tingen van het Centraal Plan Bureau voor
onze economie en zijn gevolgen voor de
betalingsbalans volgend jaar, zal dus moe
ten worden afgewacht. Positief voor de
beurs was ondanks de mineurstemming
rond Prinsjesdag, dat nu steeds meer de
noodzaak wordt ingezien hoe broodnodig
ons bedrijfsleven in rentabiliteit moet wor
den opgevijzeld. Kreten van loonmatiging,
nullijnen, zelfs over meerjarige perioden
heen, lastenverlichting en belastingverla
ging klinken steeds duidelijker door en
worden nu ook nadrukkelijk in de mond
van vele gezagsdragers en ministers-in-spe
gebezigd.
den deze zomer bewijst dat ook progres
sieve regeringen niet voor drastische
maatregelen volgens het klassieke patroon
van rendementsverbeteringén terugdein
zen als de nood aan de man komt.
Naast de Europese Investeringsbank,
beschikt de Europese Commissie nog over
twee fondsen, die in het kader van her
structurering kunnen worden aangespro
ken: het regionale fonds (bedoeld voor
financiering van projecten in gebieden die
zijn achtergebleven in ontwikkeling) en
het sociale fonds. Uit dit laatste, dat be
heerd wordt door de Nederlandse commis
saris Henk Vredeling, kunnen de kosten
van omscholing van ontslagen werkne
mers worden betaald.
Tegenvallende bedrijfsberichten deden
Cindu van 35 op 29 teruglopen en ver
liezen tot ongeveer vijf gulden ontstonden
nog voor Elsevier, Assurantieconcern
Stad Rotterdam, Océ van der Grinten,
Ceteco, Schuitema en Gist-Brocades. Au-
det viel van 449 op 435, waarna enig
herstel intrad. Wel dient te worden opge
merkt dat deze verliezen voornamelijk in
de eerste helft van de week werden opge
lopen
AMSTERDAM (ANP). Er bestaat in
Amsterdam vermoedelijk een relatief gro
te groep niet-geregistreerde jeugdige
werklozen. Dit is mogelijk de reden dat er
in de hoofdstad verhoudingsgewijs min
der jonge werklozen staan geregistreerd
dan in Rotterdam en Den Haag. Dit
schrijft de gemeentelijke werkgroep
jeugdwerkloosheid in een interimrapport
aan het Amsterdamse college van B. en W.
Volgens dit rapport bestond eind 1976 21
procent van de werkloze Amsterdammers
uit jongeren beneden de 22 jaar. Voor
Rotterdam en Den Haag zijn deze cijfers
respektievelijk 28 en 26 procent. De werk
groep beveelt het college aan een onder
zoek te laten instellen naar aard en om
vang van de niet-geregistreerde groep
werklozen.
Precies een week nadat Hoogovens zijn
bezuinigingen had aangekondigd, werd
bekend dat British Steel Corporation het
aantal werknemers van 208.000 in enkele
jaren wil terugbrengen tot 180.000 een
vermindering van het personeelsbestand
met tien percent. British Steel, een gena
tionaliseerd bedrijf, zal dit jaar volgens
verwachting 1100 miljoen gulden verlies
lijden.
De Belgische staalindustrie, die tot de
oudste en minst renderende in Europa
behoort, verwacht dit jaar zeer grote ver
liezen. De grootste Belgische staalonder-
neming, Cockerill, schat het verlies dit
jaar op acht miljard Belgische frank (560
miljoen gulden). Dat is ongeveer even veel
als het gehele maatschappelijk kapitaal
van de onderneming.
Voor het eind van het jaar krijgt de
Belgische regering een rapport over de
hoognodige herstructurering van de Belgi
sche staalindustrie, die overigens voor vele
honderden miljoenen guldens bij de over
heid in het krijt staat. Al vele maanden
lang heerst in Brussel de verwachting dat
tienduizend arbeidsplaatsen zullen moe
ten worden „weggesaneerd”.
Bij staalondernemingen in Noord- en
Oost-Frankrijk worden al herstructure
ringsplannen uitgevoerd, met omvangrij
ke hulp van de Franse regering. Vooral in
Lotharingen, met evenals in België verou
derde bedrijven, gaat dat gepaard met het
verlies van een groot aantal arbeidsplaat
sen. Volgens een dit voorjaar gepubliceerd
plan zouden in totaal 16.000 arbeidsplaat
sen verdwijnen.
Eind augustus werd het Belgisch-
Luxemburgse staalbedrijf Rodange-Athus
door de Belgische regering van een faillis
sement gered. Het bedrijf, waar 4400 men
sen werkten, wordt sterk ingekrompen.
Twaalfhonderd arbeiders krijgen ver
vroegd pensioen of komen in tijdelijke
dienst van de Belgische regering. De
Luxemburgse staalgigant ARBED heeft
minstens duizend mensen in dienst (op een
totaal van 22.000), waarvoor eigenlijk geen
werk meer is.
De crisis in de Europese staalindustrie,
DEN HAAG (ANP). Ook nu biedt de
verwachte ontwikkeling van het mini-
fhumloon per 1 januari het Verbond van
Nederlandse Ondernemingen zorg, zo
deelt het mee in zijn orgaan „Onderne
ming”.
Hoogovens-IJmuiden moet de tering
naar de teruglopende nering gaan zet
ten. Dat zal ontslag betekenen voor
2500 werknemers, zo maakte de direc
tie van het staalbedrijf vorige week
bekend. Het bericht sloeg in als een
bom. Hoogovens gold immers sinds ja
ren als een efficiënt en sociaal bedrijf,
dat >ol zelfvertrouwen plannen maak
te voor de toekomst.
Een van de eerste vragen die direct
werden gesteld, was: kan de EEG niet
te hulp komen. De staalindustrie in de
hele EEG heeft het immers moeilijk.
„Ja, wij kunnen de helpende hand
bieden”, zei ir. Henk Vredeling het
Nederlandse lid van de Europese Com
missie, het „dagelijks bestuur” van de
EEG.
Die helpende hand zal echter voor
alsnog niet al te veel kunnen bevatten.
De crisis in de Europese staalnijver-
heid is een zo omvangrijk probleem,
dat de perikelen van Hoogovens daarin
maar een bescheiden onderdeel vor
men, zoals blijkt uit onderstaande be
schouwing.
Door het afnemen van de bedrijvigheid
ontstond een overschot aan produktieca-
paciteiten. Bovendien waren de produk
tiekosten, vooral bij oude staalbedrijven in
Wallonië, Lotharingen en ook Engeland,
veel te hoog.
Door het afnemen van de vraag ontston
den overschotten, die weer tot prijsbederf
leidden. Dit werd nog versterkt dooi’ de
concurrentie van landen als Japan, Span
je, Korea en Brazilië, die over nieuwe
moderne bedrijven beschikken, die tegen
veel lagere kosten produceren. Zo nam de
buitenlandse staalinvoer in België in 1976
toe met 190 percent. In de gehele EEG
steeg de staalimport in datzelfde jaar met
63,7 percent.
De Europese Commissie, het dagelijks
bestuur van de Europese Gemeenschap,
zat niet stil. Op grond van het Europese
kolen- en staalverdrag heeft de commissie
vrij vergaande bevoegdheden om in de
markt in te grijpen, teneinde verstoringen
te voorkomen. De commissie koos echter
aanvankelijk voor een vrijwillige produk-
tiebeperking, hetgeen met enige moeite
door de staalbedrijven werd aanvaard.
Toen deze maatregel onvoldoende bleek,
entameerde de Europese Commissie begin
dit jaan vrijwillig de prijsafspraken om
een catastrofaal inzakken van de prijzen te
voorkomen. Inmiddels was met Japan, de
belangrijkste concurrent op staalgebied,
en met enkele andere landen (Spanje),
overeengekomen dat deze zich zouden be
perken in hun export. In maart verenigden
de regeringen van de Europese Negen zich
tenslotte op het uitgangspunt dat de Euro
pese staalindustrie aan een grondige her-,
structurering toe is.
(ADVERTENTIE)
Balam
VEILINGHALLEN
zat. 24 en zond. 25 sept
geopend 12-24 uur toegang f 5
65+ en kind tot 12112.50
Het totaal van de aan de Bondsspaar
banken toevertrouwde middelen (incl.
spaargelden) nam in augustus met 101
mln (vorig jaar 32 mln) toe en in de eerste
acht maanden met 950 mln 832 mln).
van tienduizenden arbeidsplaatsen
joen mensen in de EEG zonder werk.
Het aantal ingeschreven werklozen in
de EEG is in een jaar tijd met 14 pet
gestegen. Het stijgingspercentage bij
de mannen bedraagt negen en bij de
vrouwen 20. Het aantal werkloze jeug
digen (beneden de 25 jaar) bedraagt nu
in alle EEG-landen al meer dan 40 pet.
Het werklozenpercentage in de negen
lidstaten varieert van 3,8 pet (de Duit
se Bondsrepubliek) tot 9,5 pet (de Ierse
republiek). Het gemiddelde percentage
werklozen in de EEG lag eind augustus
op 5,5. Een jaar geleden was dat 4,9.
Blijkens de Europese statistieken
nam het aantal werklozen tussen eind
juli en eind augustus van dit jaar niet zo
snel toe als vorig jaar in dezelfde perio
de. Vorig jaar steeg hun aantal met
420.000 en nu met 100.000. Slechts in de
Duitse Bondsrepubliek en in Italië nam
in augustus van dit jaar het aantal
werklozen af, respectievelijk met 9.000
en met 3.000. In Frankrijk kwamen er
niet minder dan 60.000 bij, in Groot-
Brittannië 14.000, in België 10.000, in
Nederland 7.000, in Denemarken 6.000,
in Ierland 600 en in Luxemburg 120.
s'
»s&
