i
LLCt
5^-
S.-
gina
IF -
door
Evert
van
Tijn
w
muohi
4'
jg J
NIEUWE OMROEPSECRETARIS
g
■Omroepsecretaris: hoe bevalt zoiets?
■h
I
JS
Ronstadt en
Linda
buj'-’-A -
F '"A
-•
e
ook weer geen 1 mei-programma laten
samenstellen. Zijn functie is kritiek
geven”.
•Toen sloeg het klimaat om. De dag
Van het Montreuxsucces was ook de
lag van het grapje over de politie, dat
pen zich dacht te kunnen permitteren.
Drie weken later bleek de VARA niet
tens meer genoeg leden te bezitten om
A-omroep, en dus groot, te blijven. Her
man van Wijk (43 jaar) was toen negen
inaanden aan de slag, aan de Hilver-
Sumse Heuvellaan.
„Het is eigenlijk wat ik ervan ver
wacht had. Ik verwachtte geen simpele
job. Veel troubles en problemen. Die
problemen zijn wel meegevallen. Het
tijn zorgjes binnenshuis en zorgen die
kan buiten op ons afkomen. Er zit wel
rerband tussen. De resultaten van de
edentelling, en de zorg om de continu-
teit. Dat kende ik vroeger niet. Ik was
loofd centrale afdeling personeels
voorziening en loopbaanontwikkeling
bij de PTT. Daar hoef je je niet bezorgd
te maken over de continuïteit, die is
gewaarborgd”.
„De manier waarop ik als outsider
toegang heb gekregen bij de VARA,
pen opgenomen, heb ik erg fijn gevon
den. De structuur van het werk kun je
tevoren wel ongeveer bepalen, maar de
toegankelijkheid niet. Ik vind het hoop
gevend, als je zo goed opgenomen
wordt, en de kans krijgt overal achter
te komen. Het is een teken dat je in een
brganisatie komt die leeft”.
Dat was de kennismaking. Er gingen
po’n twintig jaar als min of meer sla
pend lidmaatschap van de VARA aan
vooraf, onderbroken door een leerzame
excursie naar de studio. Pas als om
roepsecretaris ging hij beseffen welke
tnogelijkheden een eenvoudig lid heeft
bm invloed uit te oefenen.
„De toegang tot de programmering
loopt in feite niet via de vereniging. De
hereniging is, mits hij goed is gestruc
tureerd, een goed meetpunt voor de
Identiteit. Maar voor inhoudelijke iden-
iteitszaken hebben we gespreksgroe
pen. Daar wordt gesproken over de
„De WSV vormt een principieel punt.
Men heeft zichzelf buiten de VARA-
organisatie geplaatst. In de gesprekken
die we hebben gehad bleek bovendien
dat de WSV een conglomeraat van me
ningen omvat, met alleen de VARA als
gelijke noemer. Het is niet gelukt er
een eensluidend geluid uit te krijgen.
Zij hebben wel voorstellen gedaan, zo
als de programmatische participatie
van de leden, maar daar konden we
geen kant mee uit”.
„De VARA werkt met identiteitscon-
Stuntje
In Los Angeles, waar de prijzen wer
den uitgereikt, zorgde Stevie Wonder
voor een stuntje door zijn onderschei
ding af te staan aan de componist Otis
Santana
De zeer populaire latinrockgroep rond
gitarist Carlos Santana, die kort gele
den zo’n 9 duizend Nederlanders aan
genaam bezig hield tijdens een concert
ClA-agenten
De autoriteiten verklaarden in koor
dat de ongeregeldheden waren veroor
zaakt door leden van de ’’gecoördineer
de proletarische jeugdgroep", die actie
voort voor prijsverlagingen in biosco
pen, theaters, winkels en warenhuizen.
Carlos Santana verklaarde na afloop
verontwaardigd dat hij de tournee niet
alleen zou afbreken, maar nooit meer
naar Italië zou terugkeren. Hij zei het
niet te nemen dat hij lege flessen en
stukken metaal naar zijn hoofd kreeg
en dat zijn groep voor "agenten van de
CIA" werd uitgemaakt.
Blackwell, wiens liedjes "Don’t be
cruel” en „Return to Sender” door wij
len Elvis Presley beroemd werden ge
maakt. Elvis werd trouwens posthuum
geëerd; hij wordt opgenomen in de
"Hall of Fame” van de rock.
Lowdown van Boz Scaggs werd ge
kozen tot beste single van het jaar en
Bruce Springsteen kreeg een onder-
sceidtng voor zijn compositie „Blinded
by the Light”, die bekendheid verwierf
in een uitvoering van de Engelse for
matie Mannfred Mann’s Earth Band.
Yvonne Elliman, onder meer deel uit
makend van de band van Eric Clapton,
kreeg het titeltje van beste nieuwe zan
geres dankzij haar liedje ”1 think we
can make it". Stephen Bishop werd
haar mannelijk evenbeen met "Save it
for a rainy day”. Beste nieuwe groep is
Boston.
programma’s. Die gespreksgroepen be
staan al een jaar of drie, vier, en we
hebben er een stuk of vijftig”.
„Uitgangspunt is dat de gespreks
groepen die gemotiveerd zijn, praten
met programmamakers, die deskundig
zijn. Zij mogen niet op de stoel van het
bestuur gaan zitten, of machtsblokken
vormen. De moeilijkheid met deze
groepen is het voorkomen van frustra
tie. Dit jaar betrekken we ze voor het
eerst in de planvoorbereiding. We leg
gen ze onderwerpen voor, bijvoorbeeld
wat er moet gebeuren met de dinsdag
op Hilversum 3. Maar ze moeten ook
weer niet het gevoel krijgen dat ze
gemanipuleerd worden”.
„Ik ben bang dat een eerlijke discus
sie van onderop, ook dit jaar nog wel
niet zal lukken. Het wantrouwen jegens
ons is groot. Of beter, de onzekerheid of
wij wel rekening houden met hun wen
sen. Maar je kunt een gespreksgroep
in Leiden, heeft zich genoodzaakt ge
zien zijn tournee door Italië af te bre
ken. Concerten in Milaan en Turijn
eindigden in complete veldslagen. In
Milaan liepen vier mensen verwondin
gen op, toen jongeren stenen en benzi
nebommen naar het podium wierpen.
De musici trokken zich terug nadat een
deel van de geluidsinstallatie in brand
was geraakt. In Turijn ging het nog
heftiger toe.
clusies. Die bepalen het gezicht en dan
kunnen we pas aan de gang. Welke dat
zijn is wel te zien aan onze opstelling in
de stakingsaffaire en de verkiezingen.
De Tesselschadestraat het secreta
riaat van de PvdA bepaalt heus niet
welke programma’s wij maken. Maar
het is geen geheim dat de VARA vond
dat links moest winnen, en ook doorre
geren. Ik vind het zo uitkomen voor je
mening eerlijker dan niet hardop zeg
gen dat je vindt dat rechts moet
winnen”.
Hoe groot is uw eigen invloed binnen
de VARA. De omroepsecretaris is altijd
een machtig man geweest. Is u dat in
dat jaar ook gelukt?
„Het bedrijf is erg democratisch, erg
gedecentraliseerd. De redacties ken
nen een eigen verantwoordelijkheid.
Mijn invloed is niet zo groot. Ik hou een
oogje op de coördinatie en voeding van
uit de vereniging en het bestuur naar
het bedrijf. De faciliteiten en de finan
ciën. Directe invloed op de program
ma’s heb ik niet. Ik zit in een positie
waarin ik gedachten kan stimuleren en
een discussie kan bevorderen. Veror
donneren doe ik niet. Daar geloof ik
niet in. Verdedigen en structureren van
het programmabeleid dat is mijn taak.
En zorgen voor een redelijke afstem
ming op elkaar van radio, televisie en
de gids. Ik heb gezegd: ik kan wijd
beens lopen, maar op een gegeven mo
ment scheur ik toch uit. Ik ben niet
uitgescheurd”.
„In normale situaties stop ik geen
standpunten in het bedrijf. Wel als er
grote, omvangrijke actualiteiten zijn.
Dan is het helpen gedachten te formu
leren, dat werkt dikwijls erg verhel
derend”.
„Waar ik erg van geschrokken ben,
zijn de kosten. Het programmabeleid is
schreeuwend duur. Daar moet wat aan
gedaan worden. De te geringe stijgin
gen van de vergoedingen voor de pro
grammakosten dwingen de omroepen
met een leegloop te werken. We zenden
niet uit weelde programma’s uit die al
een jaar geleden zijn opgenomen. De
financiering is een belemmering voor
een goede profilering van een omroep”.
„Het pluriforme bestel laat zich niet
alleen met een wet afdwingen. Je moet
ook zorgen dat er programma’s worden
gemaakt. Den Haag onderschat dat. Er
dreigen gigantische tekorten, dat mag
geen kwestie van afwachten zijn. Het
slaat terug op de objectieve kwaliteit,
op het personeelsbeleid, de onmogelijk
heid van promoties. Door het ontbreken
van geld schuiven series op naar later,
blijven zaken liggen en sneuvelen voor
al een heleboel ideeën. Van de zomer
hadden we een programma willen ma
ken over de Nederlander in Nederland
op vakantie. Het kon er niet af”.
„Als wij leegloop hebben, is het ge
volg dat de faciliteiten van de NOS ook
overbemand raken. Het faciliteitenbe-
drijf, decorafdeling, montage, studio’s
die leeg staan. Het hele bestel raakt
erdoor aan het rammelen”.
De VARA loopt de kans een stapje
lager in het bestel te komen. Komt daar
een programmatisch antwoord op? Een
duidelijker gezicht nog, of is het zaak
voorzichtig te zijn en onnodig ledenver
lies te voorkomen?
„Ten aanzien van de programmering
gaan we beslist niet op de voorzichtige
toer. Waarvoor zijn we er anders. De
VARA moet groot blijven, om zijn ge
zicht te kunnen laten zien en de statu
ten te kunnen uitvoeren. Ik ben hier
gekomen om te kiezen. Geen voorzich
tigheid, maar wel zakelijkheid. Ons af
vragen: voor wie Zenden we eigenlijk
uit. De situatie vraagt van ons te laten
zien dat we een functie hebben. Daarin
passen geen experimenten met een
hoog risico”.
„Het informatieve magazine is geen
experiment. Het is vorig najaar uit de
televisiedienst zelf gekomen. Het was
te realiseren en het is tamelijk ideaal
gegaan. Voorwaarde is dat het frequent
komt en veelzijdig is. Koning Klant en
ook sport had ik er graag in gehad. Zo’n
magazine moet bijdragen tot de beeld
vorming en totaliteit van de VARA en
een breed publiek aanspreken door een
bijdrage te leveren ter verduidelijking
van een ingewikkelde wereld”.
„Een satirisch programma? Ja, daar
hebben we ook wel behoefte aan. Het
probleem is daar of we de mensen
hebben die het kunnen. Dat geloof ik
niet. We hebben ons afgevraagd of er
mogelijkheden waren uit „Hoe bestaat
het” een satirisch programma te laten
groeien. Maar ook zonder de verrassing
van de tellinguitslag ligt het zwakke
punt van de VARA niet in het aanspre
ken van de massa, niet in het getal,
maar in het bereiken van doelgroepen”.
„Daar helpt een ontkoppeling niet bij.
De vraag is of mensen kiezen op ideële
gronden of op een programma-inhoud.
Als wij vinden dat ze op ideële gronden
zouden moeten kiezen, moeten we daar
naar toe werken. De narigheid is dat de
VARA zijn doelgroepen wel bereikt,
maar dat die groepen zich niet met de
identiteit van de VARA vereenzelvigen.
Dat is geen verwijt aan de VARA of aan
de kijkers maar een eigen actiepunt”.
s'M
Lxy
O
Bijna een jaar geleden trad bij de VARA de nieuwe, lang verwachte omroepse-
iretaris in dienst. Vanaf dat moment leek het tij gekeerd. De collegialiteit tussen de
irogrammamakers groeide, de „rozenactie” bracht 50.000 nieuwe leden binnen,
Ie identiteitscrisis leek bezworen, het aanzien van de programma’s nam toe.
Irugsma kwam als betrouwbaar geweten fungeren voor de actualiteit, Sonja
larend gaf het amusement haar charme, allemaal sinds Herman van Wiik
imroepsecretaris werd. Wim Kan zorgde voor het meest bekeken programma
liter tijden, Postuma’s Uren U deden er nauwelijks voor onder. En als om te
«wijzen dat de gouden tijden van weleer terug waren, won „Dat ik dit nog mag
neemaken” in Montreux naast een eervolle vermelding ook nog een prijs.
^1
w
Lastig
I „De meeste mensen weten het niet.
Ik beschouw de vereniging als een
Soort consumentenorganisatie, en die
kan wat mij betreft niet lastig genoeg
rijn. Ik bedoel lastig in de zin van op
iveg naar verdere volwassenheid. Niet
vanuit een soort achterlijkheid dingen
vragen die toch niet kunnen. Een con
versatie op manshoogte kan nooit lastig
genoeg zijn”.
I „De werkgroep socialistische VARA,
de WSV? Ik heb steeds gezegd dat ze
Via de vereniging moeten opereren. De
Werkgroep begon buitenparlementair,
6n richtte zich rechtstreeks tot het be
stuur en de programmamakers. Ik weet
liet wat ik aan moet met een organisa-
:ie naast een organisatie. Daar kan ik
liet mee uit de voeten. Een groep heeft
:en studie gemaakt van de inhoud en
ijn van Achter het Nieuws. Ik ga met
len praten, maar ik weet echt niet hoe
k het moet wegen”.
k- Waar zou kritiek van leden die niet
|n de verenigingsraad zitten, of die geen
toegang krijgen tot de verenigingsraad,
uan terecht moeten?
Was de WSV niet te beschouwen als
een soort spontane gespreksgroep, met
bovendien nog een behoorlijke dosis
programmatische deskundigheid in
huis
Rockies
Stevie Wonder,
Fleetwood Mac zijn de grote winnaars
geworden bij de jaarlijks uitreiking
van "rockies”, in de wereld van de
rockmuziek even belangrijk als oscars
voor filmsterren.
Stevie Wonder kreeg de onderschei
ding omdat hij tot de beste zanger was
uitgeroepen; Linda Ronstadt gold als
de beste zangeres. Fleetwood Mac is na
jaren van anonimiteit terug aan de top
en kreeg de eretitel van beste groep.
Stevie Wonder kreeg bovendien een
Rocky voor het beste rhythm and
bluesalbum, waartoe zijn Song in the
Key of life werd uitgeroepen. Het Ru
mours - album van Fleetwood Mac
werd eveneens onderscheiden.
|k -
Si aFI
Herman van Wi
op manshoogte
-■
Stevie Wonder
Stephen Bishop
M
J:'AL
i
■v.*j
■’T'l
Carlos Santana
hllH^fniHIllllfHIUIUIIIIIimillUUfflIlHllitlIllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllillIlllHllllilillllllllll
illlllllHHIIIliHIlllHlllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllilll
wil conversatie
binnen de VAR
- 3
X
