Meer dan verdienstelijk rockconcert in Beijneshal
premieres
Komende
exposities
Navolging bloeit uitbundig op Kunsthuis 77 in Breda
In actie tegen Anita
Haitink geeft Tsjaikovsky
helder en krachtig-weer
Precisie en verfijning
kenmerken Zwanenmeer
I
NOBLESSE BIJ KRYSTIAN ZIMERMAN
Foto-expositie op
thema eenzaamheid
Dansplezier
met het
Ballet van Perm
Muziekconcours voor
jonge klarinettisten
Willink als voorbeeld
w*
10
11
MAANDAG
1 0
OKTOBER
KUNST
19 7 7
I
tet'
'ife,
t
-
F .x*
BREDA. De deuren
van de Grote Kerk in Bre
da, overweldigend voor
beeld van de rijke Bra
bantse gotiek, zijn dit wee
keinde opengegaan voor
Kunsthuis 77. Een mani
festatie, die voor de eerste
keer wordt gehouden en
die beoogt betere exposi-
tiemogelijkheden te
bieden aan kunstenaars
met voorbijgaan aan de
handel en galerieën in de
vorm van rechtstreekse
verkoop van „producent
aan consument”. Liefst
340 kunstenaars grepen
deze hun door de initia
tiefnemer Henk Mommaas
junior geboden kans om er
enkele duizenden werken
(schilderijen en grafiek)
aan de man te kunnen
brengen.
^lime’
pp!
•W-
r - f
F
Wishbone Ash is tot meer in staat
D
JOHN OOMKES
ele-
gde
i.
:e.
aag
rele
Eor-
Een andere verrassing hadden de bezoe-
éls,
Kerk als supermarkt voor kunst
and
Museum Swaensteijn in Voorburg toont
tot 21 november „Poppenkraam 1977”:
poppeh van Jantien R. Beerman, Ineke
van der Burg, Wim Fraeyhoven, Anneke
Janse, Ad Kooymans, Kittie Markus, Hans
Orbaan, Margreet van Reek Vermooten,
Marie-Louise Sluis, Paul van Vliet sr. en
Lotti de Wolf.
Wandkleden en etsen van Lydia Luyten
en Pol Jong zijn tot 29 oktober te zien in de
stalhouderij „Het Drieluik” in Den Haag.
ROTTERDAM. Voor een zo goed als
uitverkocht huis bracht het ballet van
Perm uit de Sovjet-Unie zondagavond zijn
Nederlandse première van het Zwanen
meer in het Luxortheater. De meeste dan
seressen en dansers uit de groep zijn bij
zonder jong, ook de solisten en de voor
stelling wordt vooral gekenmerkt door
sterke discipline, door ranke lijfjes en
door een enorme vaart. Dramatiek is ver te
zoeken maar het dansplezier spat er aan
alle kanten vanaf. Dat begon al bij de nar,
Gennadi Soedakov, die eerder licht, speels
en virtuoos was dan humoristisch. Ook de
pas de trois in de eerste acte kenmerkte
zich door grote precisie, snelheid en licht
heid. Er werd daarin zo vloeiend en ge
makkelijk gedanst dat het publiek nauwe
lijks in de gaten had hoe moeilijk dit
ird,
a.
-se-
ma-
isel,
Het Huis van Labdakus is een toneel-
produktie van het dit seizoen opgerichte
Ro Theater in Rotterdam. Een stuk op
teksten van Hugo Claus over het geslacht
Oedipus. Onder regie van Franz Marijnen
tracht het Ro Theater de klassieke mythen
van oorspronkelijk Aeschylus, Sophokles
en Euripides opnieuw vorm te geven, los
van de oude tradities. De première van dit
stuk, waarvoor Dagmar Schauberger de
kostuums ontwierp en Jean-Marie Fiévez
het decor, is op 14 oktober in de Stads
schouwburg in Rotterdam.
Onder de titel „Oud-Egypte gefotogra
feerd door Anton Werker” wordt tot en
met 20 november in het Allard Pierson
Museum in Amsterdam een fototentoon
stelling gehouden van deze Limburgse fo
tograaf. De aandacht krijgen het graf van
Toetenkamon, de vallei der koningen en
de tempels van Luxor en Karnak. Tevens
wordt een programma van dia’s getoond,
hoofdzakelijk door Anton Werker ge
maakt. De tentoonstelling wordt aange
vuld met een aantal Egyptische oudheden
deels uit privé bezit.
selectie van het oudere werk brengen. Het valt bepaald
niet altijd mee, om die met evenveel enthousiasme te
brengen, maar de sfeer onderling is goed en de toernees
duren tegenwoordig geen acht maanden meer aan een
stuk”.
Scène uit Het Zwanenmeer met Olga
Tsjentsjikova als de zwarte zwaan en Vi-
atsjeslav Moegamedov als prins Siegfried.
(Tot en met 30 oktober, dagelijks
van 10-22 uur).
rie.
icu-
1a
le
m
>g
e-
Deze plezierige jonge groep komt met
het Zwanenmeer op 16, 19 en 20 oktober in
het RAI congrescentrum in Amsterdam.
Wilt u er naar toe dan verdient het aanbe
veling tijdig op te bellen want de belang
stelling er voor is mede dankzij hun optre
den vier jaar geleden (met de toen over
rompelende Nadjesjda Pavlova, die nu bij
het Bolsjoi ballet in Moskou is geënga
geerd) enorm groot.
CONRAD VAN DE WEETERING
leu-
ïrie.
iort.
jur-
L.00.
pro-
i-
a-
in
d
s-
in
e-
in
EINDHOVEN (ANP). Het tromp-mu-
ziekconcours vóór volgend jaar staat open
voor jonge klarinettisten. Het wordt van 25
tot 28 september 1978 in de Stads-
.8.00
erie.
pro-
19.45
pro-
pro-
pro-
Tv-
and-
roor
jiele
•sus.
our-
ithe-
ima.
11.45
;bel,
13.50
dek.
pen-
To-
ung,
our-
nin-
12.45
ie’s
Im-
m
it
i
8.05
slui-
erie.
Ge-
litei-
10.00
10.15
11.00
de
:om-
et
Cr
»r
in
n.
kers van dit eerste NTC-concert (van een
serie van twaalf) dan al geïncasseerd. Voor
de pauze was, na een verfijnde uitvoering
van Berio’s charmante Boccherini-bewer-
kingen „Ritirata di Nottuma de Madrid”,
de Poolse pianist Krystian Zimerman so
list geweest in het Tweede pianoconcert in
f van Chopin. Hier niet de genieting van
het'overige op dit concert onder Haitinks’
gedreven leiding getoonde grandioze or-
dat het geluid van de groep een grote doorzichtige helder
heid bewaart.
Als de zwarte podiumgordijnen open getrokken worden
,is het openingsnummer verrassenderwijs een bluesje,
You turn away. Na een ontspannen versie van Saturdayl
Night volgt een selectie van de klassieken als The King
will come en The Warrior, voordat het titelnummer van
Wishbone’s laatste album, Front Page News, wordt ge
speeld. Het kabbelt wat rustig voort op de structuur van
een wat schematische compositie, maar allengs werpt de
opbouw zijn nut af en wordt het duidelijk dat de climax
met zijn jankende gitaarlicks effectief zal zijn. Minder
overtuigend is Laurie’s vocale bijdrage in Goodbye Baby,
Hello Friend, maar zijn galmende Gibson in Rescue me
compenseert dat.
De finale is routineus, meer dan bevredigend en toont
eigenlijk aan dat de band tot veel meer in staat is dan ze
nu onder dwang van de omstandigheden kan laten zien.
Phoenix en Bron Free liggen bij het publiek tenslotte goed
in de markt, zodat de toegift met overmacht kan worden
afgedwongen, tijdens welke verlening een klein incidentje
een smet werpt op een meer dan verdienstelijk concert,
dat door de Gordon Giltrap Band curieus werd geopend.
Bassist Martin Turner en drummer Steve Upton mogen
Wishbone Ash dan in 1970 hebben opgericht, de ritmesec
tie is bepaald niet het sterkste deel van de ploeg. Er wordt
weliswaar meer dan verdienstelijk gewerkt en het sluit
zowaar opmerkelijk hecht, maar een surplus aan.techniek
en fantasie valt dit tweetal niet te verwijten. Nou is dat op
zich niet zo erg, want een groep als Ash staat of valt met de
gitaristische inbreng, maar Martin knapt het leeuwendeel
van de vocalen op. De coördinatie van bassen en zingen
lijkt niet ’s mans beste verdienste, zodat delen van de tekst
af en toe ondergaan in het drastische gitaargeweld van
Laurie Wisefield en Andy Powell, die op dit concert
bewezen als tandem nog niet hun grenzen te hebben
bereikt.
De frontlinie met twee leadgitaristen, die ooit de aan
dacht op Ash richtte, kan in de nabije toekomst nog
vruchten afwerpen. Het tweetal musiceert met een goed
oor voor een logische opbouw, de overgangen (chord
changes) doen zeer natuurlijk aan en het is dankzij hen
UTRECHT. (ANP) In cultureel cen
trum ’t Hoogt in Utrecht is tot 24 oktober
de fototentoonstelling „Terzijde” te zien,
die gewijd is aan het thema vereenza
ming. Vier fotografen, Kors van Benne-
kom, Vojta Dukat, Ewald Spieker en
Frans Welters kregen van het ministerie
van CRM opdracht over dit thema een
fotoserie te vervaardigen.
komen en in een van deze landen hun
beroepsopleiding hebben genoten. In de
jury zijn al benoemd: Guido Ajmone-Mar-
san, Jack Brymer en David Glazer.
Vooral Ljoebov Fominitsj viel bijzonder gelijk dat zij deden denken aan een Sia-
meese vierling. Daar het toneel van het
operatheater in Perm (in de Oeral) veel
groter is dan dat van het Luxortheater in
Rotterdam hadden, de dansers nogal last
van ruimtegebrek. Soms liepen ze elkaar
danseressen van het corps de ballet uit de
productie gehaald. De muziek van Tsjai-
kovski kwam netjes en vooral voortvarend
uit luidsprekers.
elkaar gêkluisfërde
vier kleine zwaantjes dansten zo precies
op in een schitterend gedanste tweede va
riatie. De eerste variatie werd uitstekend
gebracht door Galina Sjliapina en de solo
van Marat Dajoekajev was de beste man
nensolo van de avond. De laatste twee
dansers zullen in enkele van de volgende werkelijk in de weg, ook al waren er al
kige symfonie vol tedere momenten, kent
een architectonisch weliswaar niet sterk,
maar melodisch rijk eerste deel; een in
tiem en sprookjesachtig Andantino; een
scherzo a la Berlioz en een al even briljant
georkestreerde en temperamentvölle fina
le. Al met al een aanwinst voor het huidige
repertoire van het Concertgebouworkest.
kestspel. De hier in de praktijk soms zelfs
enigszins stroef uitgevallen begeleidingen
ijn op zichzelf al oninteressant en vormen
niet veel meer dan een geluidsdecor en
bescheiden symfonisch kader om de solo
partij extra geraffineerd te belichten.
De pianist moet het hier maken. En
daarbij stelde déze nog slechts 21 jaar
oude virtuoos Krystian Zimerman niet te
leur. Want al zou men in zijn klasse-vertol-
king misschien op meer plaatsen het in
beginsel door hem al toegepaste subtiel
rubato-gebruik hebben kunnen wensen;
daar stond een natuurlijke muzikale van
zelfsprekendheid tegenover die zeer zeld
zaam is. Een hoedanigheid waardoor Zi-
merman het door Chopin op 19-jarige leef
tijd gecomponeerde concert met een ware
noblesse wist te herscheppen; in een ly-
risch-romantische geest waaraan alle de
cadentie vreemd is.
JOHAN VAN KEMPEN
In het stedelijk van Abbemuseum in
Eindhoven wordt tot en met. 6. november
e’èif^entoonstelimg gehouden van vh?rkèh'
van de Amerikaan Robert Berry. Hij
wordt samen met ondermeer Laurence
Weiner en Douglas Huebler gerekend tot
de eerste generatie zogeheten „conceptue
le kunstenaars”. De tentoonstelling geeft
een overzicht van de activiteiten van Berry
gedurende de laatste tien jaar. Openings
tijden zijn dagelijks van 10 tot 17 uur en op
zon- en feestdagen van 13 tot 17 uur.
Het Kunsthuis zal jaarlijks
tweemaal worden gehouden. Vol
gend jaar april komt de beelden
de kunst aan de beurt. Hopelijk
kan dan de vele moeite die deze
eerste keer aan de beurs is be
steed, op een meer dankbaar
stemmende wijze gehonoreerd
worden.
AMSTERDAM. Terwijl Tsjaikovski’s
„Pathétique” tot de veelgespeelde en ge
liefde orkeststukken behqort, is het een
uitzonderlijke gelegenheid wanneer het
concertpubliek de kans krijgt om een uit
voering van diens Tweede Symfonie te
beluisteren. Zaterdagavond was dat dan
toch eens het geval in het Amsterdamse
Concertgebouw. Op een abonnementscon
cert van het Nederlands Theatercentrum
was het de eerste keer in deze uitvoerings-
combinatie dat het vele (de zaal haast
uitpuilende) publiek deze echt Russisch
geaarde symfonie, onder Bernard Hai
tink’s leiding van het op topniveau spe
lende Concertgebouworkest kon horen.
Een interpretatie die het met de folklore
verbonden karakter van deze heerlijke
frisse orkestcompositie van de jonge
Tsjaikovski helder en krachtig weergaf.
Deze feestelijke en toch niet oppervlak-
mers) en optisch illusionisten
(Vasarely) die de jongere genera
tie als zijnde het Grote Voorbeeld
voor ogen staan Het realisme
van nu, met zijn fijne schilder
techniek en het overmatig ge
bruik van symboliek vereist in
eefrste instantie een behoorlijk
vakmanschap. Meer dan in de
abstracte stijlen valt hedentenda
ge slechte kwaliteit snel door de
mand. Dat is een toe te juichen
ontwikkeling: er komen weer al
gemeen geldende maatstaven ter
beoordeling van de onderhavige
kunstwerken waarover zich ooit
een heel elitair groepje moest
buigen.
voorstellingen van dit ballet ook de zwa
nenkoningin en de prins dansen.
In de voorstelling van zondagavond was
die zwanenkoningin Olga Tsjérifsjikova en
zij stal werkelijk de show. Niet alleen heeft
ze een schitterend koppie en tilt ze haar
lange slanke benen tot haar oren, maar ze
beschikt ook over een ijzersterke, mes
scherpe techniek en een sprekende toneel
persoonlijkheid. Dit kwam allemaal het
beste tot zijn recht in de zwarte zwaan
waarin ze met vonkenschietende ogen en
een ongelooflijke lichtheid en vaart over
het toneel ging. In de witte zwaan danste ze
ook uitstekend maar probeerde ze door-
leefdheid te suggereren door voortdurend
diepdramatisch te kijken.
De prins die haar overigens perfect ter
zijde stond, Viatsjeslav Moegamedov was
tische manier bijeen is gebracht
en waar het beoogde contact met
de makers c.q. verkopers, onge
twijfeld op de nodige problemen
zal stuiten omdat zij zich niet als
zodanig presenteren.
Zoals in een supermarkt het
waspoeder naast het kattenvoer
staat en de rosé wordt aangepre-
zen boven de vuilrïiszakken, zo
vind je in deze kerk de meest
uiteenlopende stijlen als een rat
jetoe bijeen geharkt en zonder
enige consequente pijn naast, op
en onder elkaar tegen honderden
meters schotten aangebracht.
Wie naar een bepaalde naam
zoekt, een bepaalde stilistische
opvatting, wordt zonder veel om
haal het bos ingestuurd en moet
maar zien dat hij er heelhuids
uitkomt. Aan de andere kant kan
dat ook tot verrassingen leiden
voor wie naar een echte confron
tatie met de moderne kunst
zoekt.
Het grote aantal deelnemers en
hun ingezonden werk leveren een
aardig voorbeeld op van het ge
middelde niveau waarop de
kunst zich in ons land bevindt.
Opgemerkt moet dan wel worden
Twee (luizend bezoekers hebben in de nacht van zaterdag op zondag in een
uitverkocht Concertgebouw in Amsterdam tijdens de Miami Nightmare de
nachtmerrie van Miami) gedemonstreerd tegen de heksenjacht op homofielen in
de Verenigde Staten die ontketend is door de voormalige schoonheidskoningin
Anita Bryant.
De opbrengst die ruim een ton bedroeg stelt de organisatie van de nacht, de
stichting Vrije Relatierechten in staat om een advertentie te plaatsen in het
kerstnummer van het Amerikaanse opinie-weekblad Time tegen de campagne van
mevr. Bryant en haar groep „Redt onze kinderen”. Anita Bryant vindt homofilie
godslasterlijk en volgens haar zouden homo’s een slechte invloed op kinderen
hebben.
Aan het concert werkten tientallen Nederlandse artiesten belangeloos mee
naast politici als PvdA voorzitter len van den Heuvel en de kamerleden Jan
Terlouw (D’66), Ria Beckers (PPR) en Annelies Kappeyne van de Copello (WD).
De bijeenkomst werd gepresenteerd door Mies Bouwman. Minister Van Doom
(CRM) had aan de regionale zender radio Stad speciale toestemming gegeven voor
een rechtstreekse uitzending. Op de foto een groep vrolijk uitgedoste bezoekers
^van deze „nachtmerrie”.
c - -X-- - -IK.
is er in de eerste plaats voor aan-
komende kunstenaars of voor
hen die al jarenlang moeizaam
bezig zijn op de weg naar het
uiteindelijke succes.
Terecht is er van een aanzien
lijk aantal deelnemers aan deze
wanstaltige oprisping van (ver
meende) artisticiteit te zeggen dat
zij alleen door een dergelijke ma
nifestatie een breed publiek kun
nen trekken. De gemiddelde kwa
liteit is namelijk in verhouding
met datgene wat zich in de hoofd-
stelijke en betere provinciale
galerieëen en musea af speelt van
een triest gehalte. Bepalend voor
kwaliteit is de mate van originali
teit en de technische uitvoering.
In Breda ontbreken zowel oor
spronkelijkheid als de juiste op
vattingen over het ambacht. De
navolging bloeit uitbundig in
Breda, een redelijk aantal beken
de schilders wordt hier op
schaamteloze manier geïmiteerd,
nagevolgd en soms zelfs" bijna
letterlijk gekopieerd.
Kors van Bennekom portretteerde de
Surinamers die naar Nederland kwamen,
voordat hun land onafhankelijk werd.
Frans Welters fotografeerde de mijnwer
kers die werkloos op straat kwamen te
staan na sluiting van de Limburgse
mijnen.
Naast de groepsaanpak van de beide
kunstenaars wordt ook materiaal geëxpo
seerd van vereenzaamde individuen. Zo
legde Ewald Spieker vast hoe enkele inva
liden op straat proberen hun brood te
verdienen met muziek maken of met
bedelen.
De prenten van Vojta Dukat tonen een
zaamheid als algemeen sociaal verschijn
sel, dat overal ter wereld voorkomt. Deze
serie werd in verschillende Europese ste
den gemaakt.
Er is een, zij het niet veel voor
komende soort van vakman
schap van een hoog peil: schitte
rende olieverven van Ruudt Wac»
kers en ingehouden grafiek van.
Leentje Linders en Laetitia de
Haas, allen uit Amsterdam. Maar
Kunsthuis 77 beidt ook curieuze
zaken als de in 17e eeuwse stijl
opgebouwde stillevens van J. F.
J. Nagtegaal uit Westerbork en
de „moderne” ikonen van D-
Scholten uit Maastricht, die in
een gelanteriezaak niet zouden
misstaan.
HAARLEM. Laurie Wisefield, een van de twee gita
ristische oogappels van de van oorsprong Britse har-
drockgroep Wishbone Ash, komt na afloop van het enige
concert dat ditmaal in de Randstad en wel gisteravond
voor een zeer redelijk bezette Beijneshal werd gegeven,
opmerkelijk fris uit de kleedkamer gelopen. Als hij vlak
voor je staat, lijkt ie nog kleiner dan op het podium, waar
zijn haast vrouwelijk appeal de groep alleen maar ten
goede komt. Hoewel hij snel ingeseind wordt door zijn
manager dat hij bezig is de pers te woord te staan, en dus
op zijn tellen moet letten, geeft hij ruiterlijk toe dat
Wishbone Ash voor een dilemma staat.
Wisefield: „Deze groep is bezig te veranderen, wat meer
melodieus te worden. Hoewel het betere materiaal uit de
dagen van Argus (1972) al veel meer structuur en melodie
vertoonde dan waarmee de gemiddelde hardrockgroep
kwam afzakken, als je eerlijk bent. Maar we zijn muzikaal
tot meer in staat”.
„De hoogtijdagen voor de hardrock zijn voorbij, het
publiek raakt wat uitgekeken op het blitse gitaarwerk en
wil gewoon goede songs horen. Op onze laatste twee
albums, New England en Front Page News, weegt dat
melodieuze en harmonische aspect al erg zwaar, maar live
is het nog wat anders. Het publiek kijkt nu eenmaal graag
naar wat er geweest is en dus moeten we wel een kleine
Stijlvol en opwindend moment tijdens het Wishbone Ash-concert dat gisteravond in
de Haarlemse Beijneshal plaats had. Van links af: Andy Powell, Martin Turner en
Laurie Wisefield. (Foto Kuno Grommers)
In Breda is duidelijk te zien dat
het kaf niet van het koren is ge
scheiden. Dat neemt echter niet
weg dat er op zo’n groot aantal
deelnemers natuurlijk best wel
het een en ander valt te genieten.
Een verrassing is bijvoorbeeld
Hans Kersten uit Nijmegen die
agressieve dieren laat figureren
in fascinerend-woeste landschap
pen. Ook hij heeft de nodige in
vloed ondergaan van kunste
naars in het genre van de ver
vreemding maar weet dat gege
ven toch heel spannend uit te
werken. Daar is voorts Frits
Drent die in een tijdloze stijl een
“■'5
Een op zichzelf goed plan, dat
echter bij de uitwerking niet
meer blijkt zijn dan een reusach
tige supermarkt waar je al schui
felend nauwelijks een beeld kan
krijgen van wat al die kunste
naars te bieden hebben. Waar bo-
yen.dien.niet gericht kan worden,
'gèkÖc‘Htiomctaf 'alles opeen cPtóo'
Zijn we zo langzamerhand af
van de vele Melle-navolgers, de
dat er onder de exposanten wei- Heyboer-epigonen en de Escher-
nig gereputeerde namen voorko
men. Die hebben immers al
onderdak gevonden in de stal van
een galerie, waar. hun. beLngen ^faQtasfi;
v«WWcTefi." KühstRW^Tflïflft’M
een Herre Hooghiemster, die als
je zijn invloeden van de Weense
School even vergroot, heel intri
gerende portretten van grote
schilder-technische kwaliteit
neerzet.
imitatoren, nu zijn het voqral
schilders als de meta-realisten
(Johfra, Diana Vandenberg), de
isch-^galjate^ .(Cacel. .Wü-
^uch^d^WfflWtTTfl
1
