REL IN DDR Russen lanceerden Voorzitter Provinciale Staten Biscaje vermoord BELGRADO ONTWIJKT HARDE CONFRONTATIE achtergrond bemande Sojoez-25 HER VATTING VÓÓR EIND VAN HET JAAR NIET ZEKER” Z^iog geen reactie na .brief van Schleyer ewegii 1 BEVREEMDING Opsomming Bilateraal De achtste man Inval Manden Schilderijenvernieler gearresteerd Beschuldiging Veroordeling NlfUiW 1 9 19 7 7 3 OKTOBER BINNEN- EN BUITENLAND 1 0 2M A A N D A G door Nico Scheepmaker TEL mdse Zaken. (Van onze redactie buitenland) ook bij de Nederlandse bladen De Telegraaf en het Algemeen (Van onze redactie buitenland) gelui aar. Er zijn nog steeds grote obstakels en de Arabieren hebben nog iets laten weten, zo zei hij in eèn commentaar op een uitlating in die in van hoge functionaris van het Amerikaanse ministerie van Buiten- AVIV/WASHINGTON/ BEIROET (UPI, REUTER, AFP). 1 Een Israëlische regeringsfunctionaris heeft zaterdag verklaard dat Jle Verenigde Staten veel te optimistisch zijn over de kans op een landse gedelegeerde die zich be zighield met „achterom kijken en klagen over een gebrek aan voortgang op belangrijke ter reinen”. MADRID. Veertig mitrail leurkogels maakten zaterdagmid dag een einde aan het leven van Augusto Unceta, voorzitter van de Provinciale Staten van Biscaje, en twee van zijn lijfwachten. Unceta wilde juist het Fronton in Guerni ca binnengaan, waar hij met vrienden een partijtje Baskisch kaatsbal zou spelen. oken nslag ’ewee^t matting van de Geneefse conferentie over het Midden-Oosten dit BELGRADO. De Europese veiligheidsconferentie begint de ze week in Belgrado met een ge detailleerde analyse van de ont spanning tussen Oost en West sinds twee jaar geleden de slotak te van Helsinki werd getekend. Zowel de Westerse, als de com munistische en de neutrale dele gaties hebben laten weten vast besloten te zijn een confrontatie te vermijden, met name ook over de kwestie van de mensenrech ten. De Sovjet-Unie lijkt in ieder geval redelijk tevreden over de openingsronde van Belgrado. Het Russische partij-orgaan Pravda kwam gisteren met een overwegend positief commen taar op de toespraken die de eer ste week in Belgrado zijn af ge legd. Het sprak slechts negatief over de inbreng van de Neder- iifwoli rlan tegj (Van onze redacteur in West-Duitsland) J BONN. De Westduitse Bondsregering had gisteravond laat nog eekenPet gereageerd op de oproep die de ontvoerde werkgeversvoorzitter 3m vjans Martin Schleyer heeft gedaan om de eisen van de ontvoerders, >k teg den van de Rote Armee Fraktion, in te willigen. Ook nadat mevrouw zett< chleyer een dramatisch beroep deed op de regbring, volgde nog geen isoieri ;actie. In een met de hand geschreven brief, voorzien van een recente >to, die zaterdagmorgen vroeg arriveerde bij enkele Franse kranten i l irlin agblad, vraagt Schleyer om een spoedige beslissing van de Bondsre- van de w( en. r tiet luck rijheid niet doeltreffend wist te bescher- voi Op het moment dat ik zoiets lees, zit ik minutenlang als verstard in mijn stoel. De Prijs der Nederlandse Letteren is de groot ste prijs die we op dat gebied hebben. Hij is 18.000 gulden groot, overigens een pi kant bedrag, als we ons herinneren dat Hermans in 1972 de PC Hooftprijs weiger de, omdat abusievelijk 18.000 gulden in plaats van 8000 gulden als grootte van de prijs aan Hermans was opgegeven, en hij geen trek had een prijs in ontvangst te nemen van een minister (Engels) wiens handtekening van de ene dag op de andere 10.000 gulden in waarde daalde...! Bovendien is deze Prijs der Nederlandse Letteren vrij zeldzaam: hij wordt maar eens in de drie jaar uitgereikt, en dan nog om de beurt aan een Nederlander en een Vlaming. Als Nederlander maak je dus maar eens in de zes jaar een kans. Wat zien we nu in dat berichtje van De Volkskrant, even afgezien van de mededeling dat J. C. Bloem een dichter was, alsof A. Roland Holst zich bij uitstek met proza bezighield? We zien dat van de blijkbaar zeven voor gangers van W. F. Hermans er maar vier genoemd worden: drie Nederlanders en een Belg. Nijpend ruimtegebrek? Je kunt het je nauwelijks voorstellen als je de rest van de krant doorbladert. Of zeiden die andere drie namen de man van de kunstre dactie niets, en heeft hij ze daarom maar weggelaten. En wie waren die drie ande ren dan wel? -temer ebben van de verschillende en afzonder- spassi jke commissies waarin zij bilateraal ent Carter al eerder dit jaar hebben voor- esteld dat Israel en de Arabische landen ij toerbeurt het voorzitterschap zouden cument zouden de Arabieren alleen aan een plenaire zitting met, Israel deelnemen in de vorm van een zogenaamde „Verenigd pan-Arabische delegatie”. De diplomaten van de 35 deelnemende landen hebben negen plenaire zittingen gereserveerd om een algemeen overzicht te krijgen van de voortgang die sinds Helsinki is geboekt. De conferentie verga dert achter gesloten deuren en werd van middag geopend met een verklaring van de Sovjet-Unie. Terwijl de mensenrech ten voor de meeste Westerse landen het belangrijkste thema vormen is er volgens diplomaten in Belgrado een soort van stilzwijgende afspraak gemaakt dat de woordvoerders van NAVO-landen en van het Sovjetblok zich zullen inspannen po lemische botsingen te vermijden. Wester se gedelegeerden in de Joegoslavische hoofdstad zijn ook van mening dat er verbeteringen zijn aangebracht in de wij ze waarop het communistisch blok de mensenrechten hanteert, maar dat er nog grote problemen zijn blijven bestaan. De kwestie van de mensenrechten krijgt pas haar volle gewicht als de confe rentie na de komende week in de fase van de werkgroepen belandt. Het westen zal dan specifieke klachten op tafel leggen over reisbeperkingen, gezinshereniging, gemengde huwelijken en de vrije stroom van informatie. De Amerikaanse delegatieleider Ar thur Goldberg schiep de afgelopen' week het kader voor de discussie over de men senrechten met een algemene beschuldi ging over de schendingen die in het Oost blok plaatsvinden. Amerikaanse functio narissen zeiden dat deze beschuldiging de komende weken „rustig maar vastbera den” zal worden uitgewerkt. De Russi sche delegatie verweet Goldberg een een zijdige benadering door de aandacht te concentreren op de mensenrechten en niet op de politieke en economische as pecten van ontspanning en ontwapening, maar van een Russich weerlegging was nog geen sprake. Ondanks verzekeringen van het tegen deel vragen vooral de neutrale delegaties in Belgrado zich af of er toch geen moei lijkheden zullen komen zodra specifieke details inzake de mensrechten worden bekeken. Ook Goldberg heeft herhaalde lijk gezegd geen confrontatie te willen met het Oostblok, maar hij wil wel een open discussie over beschuldigingen dat het Kremlin en zijn bondgenoten herhaal delijk en systematisch de in de slotakte van Helsinki vastgelegde mensenrechten hebben geschonden. De drievoudige moordaanslag is door alle politieke partijen en vakbondsorganb saties unaniem veroordeeld. Op het mo ment van de aanslag waren de regering en de woordvoerders van dfe parlementaire groeperingen van de Tweede Kamer te Madrid in een spoedzitting bijeen om een noodprogramma voor de aanpak van de staatseconomie samen te stellen. In een gezamenlijk communiqué hebben zowel het kabinet-Suarez als de parlementaire woordvoerders een wet op de bestrijding van het terrorisme aangekondigd. Politieke waarnemers zien in deze aan slag een verkramping van de ETA, die met interne moeilijkheden schijnt te kampen. Het tijdstip van de terrei ractie viel vlak na het moment waarop alle politieke partijen, behalve de conservatieve volksalliantie Augusto Unceta was lid van de conser vatieve volksalliantie. Hij was een voor stander van autonomie voor het Basken land en een tegenstander van algehele amnestie voor politieke gevangenen die bij hun aanslagen het leven van anderen in gevaar hadden gebracht. De beschuldigingen zijn neergelegd in een 194 pagina’s tellend rapport van een Amerikaanse congrescommissie. Gold berg citeerde de afgelopen week het rap port zonder daarbij specifieke gevallen of namen van landen te noemen. Volgens Amerikaanse gedelegeerden zal hij tij dens besloten zittingen gedetailleerder op de kwestie ingaan. Naar verluidt hebben de Russen overigens ook een dossier ach ter de hand, met details van wat zij zien als schendingen van de mensenrechten, uiteenlopend van kinderpornografie in de Verenigde Staten tot Britse acties in Noord-Ierland. (Van onze redacteur in West-Duitsland) BONN. De Westduitse politie heeft de dader van de reeks zoutzuuraanslagen op waardevolle schilderijen gearresteerd. De zoutzuurmaniak, een lichtelijk geestesge- stoorde 40-jarige man uit Hamburg, heeft inmiddels bekend. In totaal heeft de man 19 keer zijn agres siviteit op schilderijen bekoeld. De schade wordt door kunstexperts op meer dan 100 miljoen gulden geschat. Veel kunstwerken zijn onherstelbaar vernield. De dader zei tegenover de politie dat hij al enige tijd aan opgekropte agressie leed en zich opgelucht voelde wanneer hij iets kon vernielen wat door anderen wordt bewonderd. De rechercheurs kwamen hem op het spoor toen bleek dat hij in Kassei, waar hij zijn laatste wandaad pleegde, een hotelkamer had geboekt voor een week, maar kort na de zoutzuuraan- slag was vertrokken. Bij het eerste ver hoor in Hamburg viel hij onmiddellijk door de mand. van Manuel Fraga Iribarne, de tekst van een gezamenlijk wetsontwerp publiceer den over een nieuwe amnestie. Volgens deze nieuwe wet zouden ook terroristen die mensen hebben verwond of gedood bij hun acties in de vrijheidsstrijd, vrijgelaten worden. In politiekringen verluidde later dat bij de arrestatie de top van de GRAPO was opgepakt, waarbij Manuel Perez Martinez, die de leider van de beweging zou zijn. In de flats waren aanzienlijke hoeveelheden wapens, explosieven, propagandamateri aal en geld gevonden. Bij een inval in twee flats in Benidorm heeft de politie dit weekeinde zestien per sonen gearresteerd die ervan werden ver dacht deel uit te maken van de stadsguer rillabeweging GRAPO. Bij de actie maak te de politie gebruik van vuurwapens en traangas, maar er werd niemand gewond. Aanleiding tot de inval was het vermoeden dat de GRAPO-groep van plan was onge regeldheden te veroorzaken bij een bijeen komst van ongeveer 150.000 mensen in het naburige Valencia, die een vreedzame be toging hielden voor autonomie. Wie past nu die ene schoen die we nog altijd missen? Het moet in ieder geval een Vlaming zijn, want we hebben nu vier Nederlanders (Roland Holst, Bloem, Vest dijk en Hermans) en drie Vlamingen (Teir- linck, Walschap en Gijsen). Alleen de kwa liteitskrant, NRC-Handelsblad, kan hier nog redding brengen. Een eerste blik op het lijstje bezorgt me een koude douche. Ook de NRC had met zoveel ruimtegebrek te kampen dat ze maar vijf van de zeven voorgangers van Hermans kon noemen: „De vorige Laureaat was Marnix Gijsen. Daarvoor werden onder anderen Herman Teirlinck, Stijn Streuvels, J. C. Bloem en A. Roland Holst bekroond”. Maar opeens zie ik het! Walschap en Vestdijk zijn geen vermelding waardig gekeurd, maar de ont brekende man zit erbij: Stijn Streuvels! Eindelijk weet ik waarom ik zo’n warme voorstander van een veelvormige pers ben. Je hebt vier kranten nodig om achter acht namen te komen. Die J. Bloem, waar ook de Leeuwarder Courant het over had, zou dat nog familie zijn van de bekende dichter J.C. Bloem („domweg gelukkig in de Dapperstraat)”? Je vraagt het je af. Interessant is ook dat de Vlamingen steeds voluit hun voornaam mogen houden, maar de Nederlanders het met initialen moeten doen, of met één van de twee initialen (Bloem), of geheel zonder (Vestdijk). Intussen zijn we, na de Volks krant en de Leeuwarder Courant, met Het Parool geen stap verder gekomen. Zou het Utrechts Nieuwsblad of het Algemeen Dagblad een grotere tip van de sluier wil len oplichten? Beide kranten noemen de volgende voorgangers van W. F. Hermans: Marnix Gijsen, A. Roland Holst, Herman Teirlinck, Gerard Walschap, J. C. Bloem en Simon Vestdijk. Aha! Weer een nieuwe naam: Marnix Gijsen, die de prijs drie jaar geleden kreeg! De Leeuwarder Courant helpt me al thans één stapje verder in deze Echter- nach-pas, door te melden dat de prijs eer der was toegekend aan A. Roland Holst, Herman Teirlinck, Gerard Walschap, J. Bloem en postuum aan S. Vestdijk. Verge leken met De VolkskranKheb_ben we er dus eentje bijgekregen. Herman Teirlinck. In derdaad geen slechte schrijver! Maar nu hebben we er, Hermans meegerekend, toch nog maar zes van de acht. Misschien kan Het Parool ons uit de brand helpen? Helaas, ook deze krant worstelde met zo veel ruimtegebrek dat er weer een keus uit de acht gemaakt moest worden: „Eerder werden onder anderen Herman Teirlinck, A. Roland Holst, Vestdijk (postuum), Ge rard Walschap en J. Bloem bekroond”. smeet- lehjkd® iscussi tog lie 968 en sze pre en woordvoerder van het Ministerie van tot 271 luitenlandse Zaken in Tel Aviv zei dat is vai Israel nooit met een dergelijk plan heeft ezonde igestemd en daarvoor nooit een voorstel ook di eeft gekregen”. ige kaï lurendi [erookt iie ach veerti| Premier Begin zou daarentegen presi- MOSKOU (Reuter). De Russen hebben gisteren een bemand ruimteschip, de Sojoez-25, gelanceerd, voor een koppeling met het in een baan om de aarde draaiende ruimtestation Saljoet-6, zo heeft het persbureau Tass bekendgemaakt. De tweekoppige bemanning van het ruimteschip bestaat uit luitenant-kolonel Vladimir Kovalenko, die het commando heeft en ingenieur Valery Rioemin. De lancering van de Sojoez-25 had plaats om tien over half zes op de ruimtebasis Baikonoer. Gisteren was het vier dagen na de 20ste verjaardag van het aanbreken van het ruimtetijdperk met de lancering op 4 oktober 1957 van Spoetnik. Volgens Tass is de opdracht van Sojoez-25 het samen met het op 29 september gelanceerde ruimtestation Saljoet uitvoeren van gemeenschappelijke experimen ten. De Sojoez-25 is het eerste Russische bemande ruimteschip sinds februari van dit jaar, toen de veteranen kolonel Viktor Gorbatko en luitenant-kolonel Joeri Glazkov, 18 dagen in de ruimte doorbrachten voor exploratie met het ruimtestati on Saljoet-5. Zowel Kovalenko als Rioemin is een onbeschreven blad als kosmonaut. Geen van tweeën heeft eerder een vlucht gemaakt, al zijn ze volgens Tass wel betrokken geweest bij vorige vluchten, in het kader van hun opleiding. Het wordt mogelijk geacht dat de nu ondernomen ruimte-exploratie zal duren tot na 7 november, wanneer de Sovjet-Unie 60 jaar wordt. trijfel S aar weh iffen. Ni werd hi del gezd itohan* Volgens Westerse diplomaten zal de ko mende week worden besteed aan het be kijken van de drie „manden” van de slot akte van Helsinki. Dit betekent dat be gonnen wordt met de weinig controver siële kwestie van politieke samenwerking en veiligheid in Europa, dat vervolgens de tweede mand, de Conomische problemen, aan de orde komen en dat tegen het eind van de week de humanitaire kwesties (derde mand) de aandacht krijgen. De enige Russische toespraak tot nu toe, van delegatieleider Joeli Vorontsov, was verpakt in termen die door Westerse diplomaten werden omschreven als „bij zonder gematigd”. Communistische func tionarissen lieten weten dat er repliek zou komen op Westerse beschuldigingen, maar zonder polemiek. (Van onze redacteur in West-Duitsland) BONN. Jeugdige demonstranten heb ben afgelopen zaterdagnacht in Oost-Ber- lijn met kreten als „Russen/eruit” en „Biermann, Biermann” het feest van het 28-jarig bestaan van de Duitse Democra tische Republiek verstoord. Er ontstond een vechtpartij tussen jeugdigen en poli tie, waaraan ook agenten in burger deel namen. in an het werkdocument voor de te volgen rocedure zoals dit eerder deze week werd astgelegd door president Carter, minister ■zit bleel ;n aan» zijn hui i hals® Ie opgd» Ming van de conferentie tegen januari. Duidelijk werd zaterdag ook dat Israel »n plan verwerpt waaronder de conferen- e beurtelings zou worden voorgezeten oor haar oorspronkelijke co-voorzitters, pei e Verenigde Staten en de Sovjet-Unie. ining( len, moet dat erkennen en nu alle moge- jkheden nagaan om het leven van een nschuldige redden. Met het offer van r ia ril lijn man kan de handelingsbekwaamheid an de staat niet bewezen worden”, aldus i Binnf faitrude Schleyer in haar brief aan de echtshi Kestduitse regering. Ook na het uitdrukkelijke appèl van t De Prijs der Nederlandse Letteren, die dit jaar aan Willem Frederik Hermans is toegekend, bood weer een riant uitzicht op een merkwaardig en geheimzinnig aspect van de Nederlandse journalistiek, waar ik al jaren met bevreemding naar zit te kij ken. Ik zal u uitleggen wat ik bedoel. In De Volkskrant gaat de mededeling van de prijstoekenning vergezeld van de volgende aanvulling: „Het is de achtste maal dat deze driejaarlijkse onderscheiding is toe gekend. Eerder ging de prijs o.a. naar Simon Vestdijk (postuum), A. Roland Holst, Gerard Walschap en de dichter J. C. Bloem”. iaar Zi >roep werd gisteren door het zondags- ri?óeü ad van het Springerconcern ..Bild am ontag” gepubliceerd. „De nalatigheden Ti het verleden kunnen niet door het pofferen van een enkeling ter bevredi- van de staatsbelangen worden goed g vani smaakt”, schreef mevrouw Schleyer. Zij sterraa aegde eraan toe: „Een staat die het door 'dam e Grondwet verzekerde recht op leven en Izou- d^ All en onderhandelen. De woordvoerder wil le auti e “et zeS8en °f het werkdocument dat len ter goedkeuring zou voorleggen aan et Israëlische kabinet ook een plan omvat =en na oor het voorzitterschap van de bilaterale ommissies. Volgens het voorgestelde do- leider januari Deze zei overigens wel te verwachten dat s, heefirae' 6611 aar>tal punten zal verwerpen j. an het werkdocument voor de te volgen fers za z 7 7 7 7 rspraal ^TUS yance van Buitenlandse Zaken en it op II jjn israelische ambtgenoot Mosje Dajan. im ove )it document werd uitgewerkt na de geza- len ge lenlijke Amerikaans-Russische verkla- ing waarin werd opgeroepen tot hervat- harde maatregelen en een vastberaden op treden tegen terroristen heeft gepleit, waarschuwde voor overhaaste beslis singen. De zogenoemde „kleine crisisstaf” onder leiding van minister van Binnenlandse Za ken Maihofer heeft laten weten dat de ontvangen brief van Schleyer authentiek is. Het‘is sinds veertien dagen het eerste levensteken van de 62-jarige, die schrijft dat het hem naar omstandigheden psy chisch en fysiek redelijk wel gaat. De onzekerheid van zijn lot is volgens hem de sterkste belasting. Onder verwijzing naar de vliegtuigka ping van Japanse terroristen en het toege ven van de Japanse regering, benadrukt Schleyer dat de gang van zaken in dit geval de juistheid van de beweringen van zijn ontvoerders staaft, dat er landen zijn die terroristen wel willen opnemen. De Japanse terroristen werden immers sa men met hun uit Japanse gevangenissen op vrije voeten gestelde vrienden naar Algerije gevlogen en kregen daar asiel. In Washington kwam het Amerikaanse optimisme over Genève zaterdag nog eens tot uitdrukking toen woordvoerder John Trattner van het State Department in een opsomming van de recente diplomatieke inspanningen van president Carter en mi nister Vance in het kader van de VN- bijeenkomst in New York zei dat deze niet alleen de Russisch-Amerikaanse betrek kingen hadden verbeterd maar ook de hervatting van de Geneefse conferentie dichterbij hadden gebracht. Het overleg van Carter en Vance met de Russische minister van Buitenlandse Za ken Gromyko met als voornaamste resul taat de gezamenlijke verklaring over het Midden-Oosten en het overleg met de be trokken partijen dragen bij tot het dichter bij komen van Genève, zo zei hij. Topman Aboe Saleh van de guerrilla- groepering Al Fatah en de Palestijnse be vrijdingsorganisatie PLO verklaarde in middels zaterdag in Beiroet dat de Ameri kaans-Russische verklaring inzoverre een „verbetering” was dat er gesproken werd over de legitieme nationale rechten van het Palestijnse volk en de noodzaak van een vertegenwoordiging van de Palestij- nen in Geneve. In telefoontjes aan verschillende corres pondenten van kranten in Bilbao heeft de Baskische afscheidingsbeweging ETA de aanslag Opgeëist. In een communiqué dat werd voorgelezen zei een woordvoerder namens de „Baskische revolutionaire niili- taire organisatie van national bevrijding WTA” dat de aanslag een weerspiegeling vormt van „de wil aanvallen te blijven doen pp alle instrumenten van overheer sing van Euzkadi (Baskenland) door De Spaanse oligarchie”. De woordvoerder be nadrukte dat dergelijke acties de demo cratie niet in gevaar kunnen brengen „want er bestaat geen democratie in Spanje”. Volgens het Oostduitse persbureau ADN, dat met 24 uur vertraging melding maakte van de incidenten, ontstonden de rellen toen de politie een gewonde jongen weg. wilde brengen die tijdens een concert in een lichtschacht was gevallen. In ver band met de ongeregeldheden zijn diverse arrestaties verricht. De Westduitse televisiejoumalist Lutz Lehmann, die de relletjes wilde filmen, werd door politie en feestgangers hard handig gehinderd. Toen geprobeerd werd hem de camera afhandig te maken, viel deze op de grond. De filmcassette sprong open, waardoor de film onbruikbaar werd. De journalist heeft een kladht ingediend. :t giste- an een liaanse ■n geen an een De bemanning van de Sjoez 25: Vladimir Kovalyonok (links) en ingenieur Valery Ryumin. t zich t Ook na het uitdrukkelijke appèl van 1 om Hans Martin Schleyer en zijn vrouw om lilitain vooral een snelle beslissing te treffen, k zou zij wil de Bondsregering het hoofd koel hou- angs ai den. Ook de oppositie, die tot nu toe voor ■en toej at aan oord ifl >m sold leid hal len solt ■ding va Midland Zlichigal loor ont ige wolk vacueerl moest® i is goed Israel waarschuwt voor optimisme over vredesconferentie in Genève ste pul at om Mevrouw Schleyer reageerde op deze am A rief met een oproep aan de Bondsrege- het u ng om haar man niet op te offeren. Haar iaar 1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1977 | | pagina 3