OPNIEUW INCIDENT
ROND NEO-NAZISME
Felle kritiek op Oostblok
van leider VS-delegatie
CARTER HEKELT OLIEMAATSCHAPPIJEN
Israel breekt
net VS over
Zuid -Libanon
KEUKENS
ZAT...
SPAANSE KAMER STEMT OVER AMNESTIE-WETSONTWERP
„Winstbejag kan uitdraaien op grootste roof uit geschiedenis
K B
1
1
STOELEN
SYRISCHE MEDIA NOEMEN DOCUMENT
Bij Westduitse strijdkrachten:
OP CONFERENTIE IN BELGRADO:
Toeval
gevangenen geen
geldig paspoort
Veto
Japanse regering
gaf vrijgelaten
iticker
ghter
ipati
Hasj
ternacht
n aange-
hadden,
den door
Eenzijdig
maar wie de betaalbaarstc
én de beste wil koopt een
BOSCH-keuken bij'n BOSCH
specialist, bij ons dus.
„EENZIJDIG GUNSTIG”
)lhei(
B
£gg I I
si
bijna 1 miljoen aan prijzen
ijd is
ij den
t van
jrde-
elds-
loort
teur-
an de
tie in
WASHINGTON (Reuter). President Carter van de Verenigde
Staten heeft de oliemaatschappijen er gisteren van beschuldigd dat ze
op winstbejag uit zijn en daarmee op het torpederen van zijn plannen
om de Verenigde Staten minder afhankelijk te maken van brandstof
uit het buitenland.
tb.v. Buitenlandse
vakanties voor
gehandicapten
H
(Van onze redactie buitenland)
JERUZALEM. De Israeli-
nstomjche minister van Buitenlandse
Zaken Mosje Dajan heeft het par
lement (Knesset) meegedeeld dat
Israel geen fundamentele wijzi
gt be gingen meer zal aanvaarden in
werkt het Amerikaans-Israelische
„werkdocument” voor herope-
ning van de Geneefse vredeécon-
ferentie over het Midden-Oosten.
De regering-Begin heeft afgelo
pen dinsdag haar fiat gegeven
aan het document.
Uil koop't maar bij
metzelaar
F
BINNEN- EN BUITENLAND
(ADVERTENTIE)
Da jan
Israel aanvaardt geen
wijzigingen in werkdocument
•.voordeelvoorlichtingkwieke service
de conferentie in Belgrado waar wordt
(ADVERTENTIE)
zou
5
Carter voorspelde dat het Congres nog
Hansjelle Dijkstra uit Amersfoort, een
expert in toevallen in de gezonde betekenis
van dat woord, kwam dezer dagen een
verschrikkelijk voorbeeld op het spoor. Ik
laat hem nu, dankbaar, aan het woord:
„Ze pakten de k^art van Londen en
prikten met de ogen dicht een straat. Er
werd een taxi gebeld, die de heren afzette
in de geprikte straat: ze stonden voor een
gigantische flat van 22 verdiepingen. Het
was inmiddels tegen half twaalf ’s avonds,
want de straat lag twee uur van hun kan
toor vandaan. Om de keuze van de gezoch
te modale consument zo willekeurig moge
lijk te maken, besloten ze tot de volgende
procedure:
Bij iedere te nemen beslissing (links,
rechts, even, oneven) zou de keuze om de
beurt worden gedaan. Eerst besloot mijn
vriend dat er een oneven verdieping geko
zen zou worden. Vervolgens koos zijn „cre
ative director” het eerste tiental verdiepin
gen. Daarna bepaalde de ander uit welk
vijftal verdiepingen (oneven) de etage ge
selecteerd diende te worden, en tot slot
werd de definitieve etage aangewezen.
Een soortgelijke, zeer ingewikkelde pro
cedure volgden zij bij de keuze van de
uiteindelijke flat. Tegen twaalf uur ston
den ze wat onzeker voor de modale voor
deur en belden aan.
in elke
geplakt
van het
ten hun
worden
[ie straf-
gegrond
W <mkt *lders wonende familie mogen voegen” en
ij vijftig
3wapen-
m hotel-
Iels heb-
zeiliging
rsaksen pen waarom de een zijn land niet mag
stduitse verlaten omdat hij staatsgeheimen
irige pi- kennen, terwijl de ander die precies het-
'ijf jaa
bben i
uw ee
ie hoo,
tenare
:en on
iet een
■an het
t moet
komen
Hen en
gspun-
oor de
iet op-
De woordvoerders van de parlementaire
groeperingen in de Tweede Kamer hebben
Tot verrassing van velen sprak Dajan
niet in algemene termen over het werkdo-
vaardiging Arthur Goldberg, gisteren de
landen van het Oostblok ronduit veroor
deeld wegens de beperkingen die zij op
leggen aan de emigratie, de informa
tiestroom en de godsdienstvrijheid.
ielfde werk deed, wèl het land uit mag. De
knierikaanse afgevaardigde wees in het
bijzonder op de „duizenden leden van etni
sche groeperingen die zich niet bij hun
de „duizenden anderen die men op allerlei
manieren er vanaf probeert te brengen
selfs maar toestemming te vragen naar het
buitenland te mogen gaan”. Is het nog
menselijk, aldus Goldberg, als een man of
vrouw herhaaldelijk wordt gearresteerd
TEL AVIV (UPI). De Israëlische ra
dio en televisie hebben gisteren meege-
deeid dat Israel het contact met de Ver
enigde Staten voor het uitwerken van een
Permanente regeling voor Zuid-Libanon,
heeft afgebroken.
In het bericht werd gezegd dat minister
fan Defensie Ezer Weizman zijn contacten
de Amerikaanse ambassade heeft laten
Men dat Israel het overleg boycot, zolang
de links-palestijnse schendingen van de
*apenstilstand in het gebied voortduren.
Het energiebesparingsprogramma van
Carter is in de Senaat in snippers ge
scheurd. De regering stelt haar hoop nu op
het Amerikaanse volk, door zo het Con
gres te dwingen tot het goedkeuren van
maatregelen die nodig zijn voor het win
nen van een slag, waarvan Carter zegt dat
het om het morele equivalent van oorlog
gaat.
De president deed een heftige aanval op
de hebzucht van de olieïndustrie.
„Zoals het geval is in oorlogstijd, biedt
de dreigende energiecirsis de kans op
winstbejag. Dit zou in de maanden die nu
voorbijgaan kunnen uitdraaien op de
grootste roof uit de geschiedenis. Wat ik in
de olieïndustrie betreur, is haar graaien
naar financieel gewin”, aldus Carter.
De president zei dat zijn energiepro-
gramma „garandeert dat het Amerikaanse
sprekken met de Amerikaanse president
Carter en minister van Buitenlandse Za
ken Cyrys Vance, waarin uitdrukkelijk is
vastgelegd dat Israel zich kant tegen PLO-
deelname en het vestigen van een Pales
tijnse staat of zelfs maar het praten daar
over.
ander Spanje dan dat van het Franco-
tijdperk personen hebben verwond of ge
dood, vóór 15 juni van dit jaar, de dag vitn
de algemene verkiezingen.
volk niet wordt opgelicht. Het garandeert
ook dat de oliemaatschappijen voldoende
prikkeling krijgen om bevredigend te ex
ploreren en produceren. Maar de maat
schappijen willen blijkbaar het onderste
uit de kan hebben”.
Carter zei dat de oliemaatschappijen
voor de verviervoudiging van de olieprij
zen door de organisatie van olie-exporte-
rende landen in 1973, een inkomen van 18
miljard dollar genoten.
„In het kader van ons programma zou
hun jaarinkomen tegen 1985 ongeveer 100
miljard dollar bedragen, een enorme stij
ging”, aldus Carter. „Maar de olie- en
aardgasmaatschappijen eisen nu niet
zonder initieel succes 150 miljard”.
door de diverse Arabische regeringen
moeten worden Jbekeken.
Het politieke noodprogramma dat het
kabinet-Suarez gezamenlijk met de grote
politieke partijen wil opstellen, levert in
middels meer haken en ogen op dan ver
wacht. Voornaamste struikelblok is de
nieuwe wet op de bestrijding van het terro
risme.
straffen worden kwijtgescholden, maar zij
komen niet meer in aanmerking om hun
functie opnieuw te bekleden.
TOKIO (Reuter). De Japanse rege
ring heeft ongeldige paspoorten verstrekt
aan de zes gevangenen die zij twee weken
geleden van kapers van het Japanse Rode
Leger heeft moeten vrijlaten, zo is giste
ren van officiële zijde in Tokio vernomen.
De grootste vraag die men zich daar
stelt, zei hij, is of wij als natie de wil
hebben onze enorme olie-invoer aan ban
den te leggen.
Tenslotte zei de president dat hij bij het
Congres zal vragen om verlichting van de
belastingdruk, waarschijnlijk in 1978, in
het raam van een belastinghervorming,
die is afgestemd op de behoeften van de
Amerikaanse economie.
Minister van Buitenlandse Zaken litsjiro
Hatoyama zei in het parlement dat in de
dit jaar een energiewet zon goedkeuren
die voor hem aanvaardbaar is. Hij liet
weten dat hij zijn veto zal uitspreken
tegen een hem onwelgevallig Congres
pakket.
Carter verklaarde dat de wereld toekijkt
bij wat de Verenigde Staten doen aan het
verminderen van het energieverbruik.
(Van onze redacteur in
West-Duitsland,
Hans Amesz)
De inspecteur van de
luchtmacht, luitenant-ge-
neraal Gerhard Limberg,
onze maat-
aldus
Bij de gisteren voortgezette besprekin
gen kwamen de vertegenwoordigers van
regering en oppositie niet veel verder dan
het uitwisselen van eikaars visie op het
terrorisme, de handhaving van de openba
re orde, de controle van de radio en televi
sie door het parlement, echtscheiding, de
afschaffing van de wet op het sociale ge
vaar en het vrijgeven van voorbehoeds
middelen.
paspoorten wel de namen van de gevange
nen staan, maar dat ze door het ontbreken
van de datum van afgifte en het zegel van
de regering, juridisch niet aanvaardbaar
zijn. Het buitenland is op de hoogte gesteld
van de paspoortnummers en meegedeeld
dat deze niet geldig zijn.
Tussen mevrouw mr. Van Erp Taalman
Kip, van wie sommigen vermoeden dat het
om mej. Kip gaat die getrouwd is met ene
Van Erp Taalman, terwijl anderen (even-
eens ten onrechte) denken dat zij als meis
je Taalman Kip met mr. Van Erp is ge
trouwd, en de reserve-rechter zitten twee
jeugdige griffiers die alles noteren en op
donker gekleurde, met stof beklede stoe
len zitten die echter een lagere rugleuning
hebben dan de hogerugstoelen van de
rechters. Zo’n zelfde stoel als de griffiers
heeft mr. van Heijningen, Mentens raads
man, die eep broek met zulke lange pijpen
draagt dat die even boven de voet inknik
ken waardoor het vanuit de verte, als hij
staat, de indruk wekt alsof hij vergeten
heeft zijn broekklemmen af te doen nadat
hij zijn fiets in het fietsenrek had gezet.'
In de rechtszaal aan de
Parnassusweg in Amsterdam, waar Pieter
Menten wordt berecht, heerst een zo niet
merkwaardige dan toch opmerkelijke
stoelen-hiërarchie. Op een bescheiden ver
hoging zitten de drie rechters (Schröder,
Van Imhof en mevrouw Van Erp Taalman
Kip) in donker gekleurde, met stof beklede
stoelen met donkerbruine poten en hoge
rugleuningen, die bij sterk afremmen
voorkomen dat je je nek breekt. Ook de
officier van justitie, mr. Habermehl, wiens
tafel dwars tegen de tafel van het rechter
lijke trio staat, waardoor hij de indruk
maakt er een verlengstuk van te zijn, heeft
zo’n hoge, donker gekleurde stoel, evenals
de reserve-rechter op het podium aan de
andere kant van de tafel, die als „stand by”
functioneert voor het geval mr. Schröder,
de president van de rechtbank, plotseling
de aandrang tot een baaldag zou krijgen.
Naast mr. Van Heijningen zit de ver
dachte, maar hij zit op een stoel met een
nog lagere leuning dan die van zijn verde
diger, een stoel met blank houten poten en
armleuningen bovendien van geheel de
zelfde snit als de stoelen waarop de getui
gen, de twee parketwachten achter Men
ten, de deurwaarder, de journalisten en
het publiek zitten. Het zijn beste stoelen
overigens, geen martelwerktuigen, maar
ze zijn ongetwijfeld van eenvoudiger kom
af dan de betere twee soorten stoelen, met
het gevaar dat je je als journalist, als je
maar lang genoeg blijft zitten, alleen al’
vanwege die gemeenschappelijke stoel
met de verdachte gaat vereenzelvigen en
gaat denken dat hij „een der onzen” is.
Hoewel...
„Een Engelse relatie van mij heeft een
reclamebureau in Londen. Onlangs was
hij druk doende de laatste hand tè leggen
aan een reclamecampagne, maar 's avonds
om 9.20 uur voelde hij zich ineens onzeker
over de vraag of zijn campagne wel zou
„communiceren”.^ Hij besloot om samen
met zijn „creative director” Londen in te
gaan om de advertenties voor te leggen
aan een modale consument”.
Tot hun verbijstering werd de deur ge
opend door de werkster van het reclame
bureau, die onmiddellijk in huilen uit
barstte. Zij meende dat zij van diefstal
werd verdacht en dat het bezoek van haar
directeur een inspectiebezoek was om de
gestolen goederen aan te wijzen. Mijn
vriend putte zich uit in argumenten, liet de
advertenties zien als reden voor zijn aan
wezigheid, maar niets baatte. Alle kasten
werden geopend, kinderen uit bed ge
haald, kleren getoond. Aan het huilen
kwam geen eind. De volgende morgen
kwam een broeierige echtgenoot het on
middellijke ontslag aanbieden van zijn ge
schokte vyouw. Mijn (in manier op John
Steed gelijkende) vriend is zeer verlegen
met de situatie en beraadt zich op een
strategie om deze mevrouw alsnog op an
dere gedachten te brengen. Tot nu toe was
er niets dat hielp”.
gisteravond unaniem besloten het geza
menlijke wetsontwerp over een totale am
nestie vandaag in de Kamer ter stemming
te brengen. Na de goedkeuring door de
Tweede Kamer moet de Eerste Kamer de
wet bekrachtigen. Als ook de senatoren
akkoord gaan, zal in Spanje voor de derde
maal sinds het overlijden van Franco een
gratieverlening plaatsvinden. Deze keer
zullen ook die politieke gevangenen vrijge
laten worden, die in hun strijd voor een
Vijf guerillastrijders van het Japanse
Rode Leger kaapten op 28 september een
DC-8 van de Japanse luchtvaartmaat
schappij JAL boven India en onderhan
delden over de levens van ruim 150 gijze
laars om de vrijlating te verkrijgen van zes
geestverwanten in Japanse gevangenis
sen. Ze lieten hun laatste gijzelaars in
Algiers vrij, maar sindsdien is niets meer
over hun lot en dat van de vrijgelaten
gevangenen gehoord.
en vervolgd om dat hij of zij verzocht heeft
het land te mogen verlaten?
In harde bewoordingen kantte de Ame
rikaan zich voorts tegen de weigering van
„sommige ondertekenaars” van de Slot
akte van Helsinki de vrije circulatie van
ideeën en informatie, een van de punten
van de slotakte, te waarborgen.
Hij had ook kritiek op de regeringen van
deze landen, omdat zij het werk van jour
nalisten en onderzoekers bemoeilijken.
trijfël
door Nico Scheepmaker^
BELGRADO (AFP/UPI/Reuter). Op
de conferentie in Belgrado waar wordt
nagegaan wat er terecht is gekomen van
de in 1975 in Helsinki gesloten akkoorden,
erze heeft de leider van de Amerikaanse af-
■ent va
deelm
egerin
aald t(
septen
t Doxi
deelm
rtij aa
gen 35,
geheime inhoud konden wij woensdag
reeds berichten maar gaf hij de integra
le tekst vrij. Dajan onthulde bovendien dat
er voorts een protocol is opgemaakt van
zijn (naar eigen zeggen „keiharde”) ge-
De jurist prof. Ridder
uit Giessel verklaarde
dat de zogenoemde „Tra-
ditionspflege” van de HI-
AG (een vereniging van
Waffen-SS-kameraden
met naar schatting 40.000
leden) in strijd is met de
Grondwet.
Verder meende Lim-
berg dat het noodzake
lijk is dat jonge mensen
beter worden voorgelicht
over „het donkere en ern
stige deel van de Duitse
geschiedenis”. „Het gaat
hier niet om een pro
bleem van de Bundes-
wehr, maar om een pro
bleem van
schappij”,
Limberg.
het Nazi-regime) en de.
Vereniging van Demo
cratische Juristen heb
ben gisteren een uitvoeri
ge documentatie gepubli
ceerd over neo-nazisti-
sche activiteiten in het
Westduitse leger. Emil
Carlebach van de WN
zei dat er geen organisa
tie in West-Duitsland be
staat die zo doorspekt is
met ex-SS’ers als de Bun-
deswehr. Hij eiste dat de
Bondsregering daar een
eind aan maakt.
De Syrische staatsmedia hebben het
werkdocument gisteren ais eenzijdig gun
stig voor Israel bestempeld. Zij herhaal
den dat Damascus zich sterk blijft maken
voor deelname van de PLO.
Enkele uren later had de Amerikaanse
ambassadeur in de Syrische hoofdstad,
Richard Murphy, een onderhoud met mi
nister van Buitenlandse Zaken Abdel Ha
lim Khaddam. Over het gesprek werden
geen bijzonderheden verstrekt, maar aan
genomen wordt dat de twee het Ameri-
kaans-Israelische werkdocument hebben
besproken.
De president zei verder dat hij gasrant
soenering en accijns op olie uit het buiten
land zal overwegen, teneinde de
brandstofimport te beperken.
De gratieverlening is ook op niet-poli-
tieke gevangenen van toepassing, behalve
wanneer zij voor moord of poging tot
moord zijn veroordeeld. Ook ambtenaren,
politieagenten en militairen vallen onder
deze nieuwe amnestie-verlening. Hun
MADRID. In Spanje zal binnenkort
een totale amnestie afgekondigd worden.
De nieuwe amnestie-wet zal de eerste wet
zijn die door het democratische parlement
wordt aangenomen.
Deze, in onderhandelingen door de Ame
rikanen tot stand gekomen wapenstil
stand, ging op 26 september in, maar de
'tastenen zowel als de Israëliërs zeggen
M hij herhaaldelijk wordt geschonden
Joor hun tegenstanders, de linkse Pales
tijnse strijdkrachten.
Het debat in het parlement vond plaats
op verzoek van de twee grootste opposi
tiepartijen, de Verenigde Arbeiderspartij
en de Democratische Beweging voor Ver
andering. Bij monde van Sjimon Peres liet
de Arbeiderspartij weten dat het werkdo
cument blijk geeft van „erosie en verslech
tering" in de betrekkingen tussen de VS en
Israel. Volgens Peres hebben de Arabieren
„derhalve al voor het gesprek begonnen is
een belangrijke overwinning geboekt”.
Dajan sprak dat tegen door er nogmaals
op te wijzen dat de Arabische eenheidsde-
legatie slechts een ceremoniele functie
heeft. Het echte conferentiewerk moet, zo
zei hij, op bilaterale basis in de vier werk
groepen (van Israel met haar Arabische
buren Syrië, Jordanië, Egypte en Libanon)
worden verricht. Voor Israel is de zaak
voorlopig rond. Het werkdocument zal nu
„Wij nemen niet aan „Genève” deel op
I voorwaarden die strijdig zijn met de in-
houd~van deze overeenkomst”, zei Dajan,
die herhaalde dat Israel niet zal toestaan
dat de Palestijnse bevrijdingsorganisatie
(PLO) in welke vorm dan ook, in Genève
Idini vertegenwoordigd zal zijn.
ssisch
sen N(
aarva cument over de tot dan toe officieel nog
eeft al
lag di
en ha
m in d
d wer
Met zijn felle aanklacht heeft Goldberg
kennelijk de waarschuwing genegeerd van
de Russen dat de voortdurende beschuldi
gingen inzake de mensenrechten van de
conferentie een „arena van psychologi
sche oorlogvoering kunnen maken”.
In dezelfde geest als Goldberg uitten
zich gisteren de afgevaardigden van Italië
en West-Duitsland. De Westduitser Per Fi
scher achtte echter het gestegen aantal
gezinsherenigingen sinds de conferentie
van Helsinki bemoedigend.
■L HAARLEM PR BERNHARDLAAN 2 TEL 319005
ALKMAAR-Bestevaerstr. 77
maandags gesloten
Hij deed een beroep op de conferentie
nieuwe bepalingen inzake de mensenrech
ten toe te voegen aan de Slotakte van
Helsinki.
de afge Goldberg noemde dertien vormen van
in afge onderdrukking, waaronder de weigering
idolheid joden uitreisvisa te verstrekken en het
irijk uit „pesten” van mensen die om een visum
ten wil- hebben verzocht. Is het verenigbaar met
gebied ie Slotakte van Helsinki mensen te kwel
en of achter slot en grendel te zetten
regens vreedzaam politiek verzet of gods-
iienstige overtuiging?, zo vroeg de Ameri-
taan. Goldberg zei niet te kunnen begrij-
j
Sankyo’s nieuwe Sound-700
geluidsfilmprojector. Een
nieuwe ervaring: het vertonen
van films met geluid. Al uw
oude films kunt u door uw
fotohandelaar van een ge
luidsband laten voorzien om
die daarna, met muziek en uw
eigen gesproken woord te
projecteren met de Sound-
700 geluidsprojector. Een ge
schenk ter waarde van
1.265,- van TRANSCONTI-
NENTA B.V., Amsterdam.
(Van onze redacteur in Spanje, Peter
Hattink)
dagblad Frankfurter
Rundschau, dat het inci
dent openbaar maakte,
dat „de luchtmacht het
niet kan toelaten dat
haar aanzien door derge
lijke ontsporingen wordt
geschaad".
BONN. De West
duitse strijdkrachten
zijn opnieuw opge
schrikt door een neo-na-
zistisch incident. Afgelo
pen zondag hebben sol
daten van de General
Weser-kazerne in Rheine
elkaar begroet met de
kreet „Heil Hitler”,
daarbij met de rechte
rarm de nazi-groet bren
gend. Dit voorval is door
de Westduitse lucht
macht bevestigd. Er zijn
disciplinaire maatrege
len aangekondigd.
De Bond van Antifa
scisten (VVN - Vereni-
verklaarde tegenover het ging van Vervolgden van
