JAN ALMA
Voetbal in VS is meer
vendelzwaaien
NEDERLAND
IN POULE A
door Jan Blijboom
Vlagsignalen
Primaire kleuren
Blote benen
Té jong
in
e
OP 28, 29 EN 30 OKTOBER staat het Nederlandse zaalhandbalteam dames
voor de zware opgave in Boedapest te laten zien dat het tijdens een vierlanden-
oernooi (met Hongarije, Oost-Duitsland en Frankrijk) niet uitsluitend meedoet
>m een figurantenrol te vervullen. En nauwelijks een maand later prijkt op de
ivedstrijdkalender een dubbelinterland tegen (opnieuw) de Hongaarsen, die tot
je sterksten van de wereld mogen worden gerekend. De zaalhandballiefhebbers
kunnen deze opvatting in Roermond en Dordrecht (respectievelijk 23 en 24
november) aan de werkelijkheid toetsen.
Na deze krachtmetingen moet de nationale damesselectie dan geconcentreerd
toeleven naar het toernooi om de wereldkampioenschappen groep B dat van 3
lot 10 december in West-Duitsland wordt gehouden. Een uitermate belangrijke
strijd, omdat Nederland daar met een (eigenlijk té) jonge ploeg zijn positie in de
J-categorie zal moeten zien te continueren. Een positie waaraan overigens méér
gaarde mag worden toegeschreven dan de letter B wellicht suggereert. Elders
ip deze pagina zal dit worden toegelicht.
Een van de verantwoordelijke mensen die de ploeg in technisch en tactisch
ipzicht zo weerbaar mogelijk tracht te maken is de Hagenaar Jan Alma (43),
jarenlang trainer van de nationale kampioensploeg Idem/Hellas, welke club hij
lan het eind van dit zaalhandbalseizoen gaat verlaten. Jan Alma, een realist die
het als oefenmeester van de nationale selectie uitstekend naar zijn zin heeft en
van harte hoopt dat hij met deze groep heel wat jaren de kans krijgt internatio
naal te groeien.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinmiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiniimiiiiiiiiiinNmiiiiitiifiiiittiiititiiiitttftitiiftttitnitttittitttitrtttiiitttitittiiti
Handbalsters
regel-
moeten zich
1
laties
handhaven in
de B-g-roep
aar en
ten bi
vrije schop tot gevolg hebben, etcetera.
Het stadion van New York Cosmos
immer
neels-
Jie in
teur.
ver-
van
ipoort.
7 haven
voor
üng,
Maar waarom alleen in samenhang met
een clubtrainerschap? Zou het voor de
nationale selecties, dus inclusief de jeugd,
niet veel gunstiger zijn als een oefenmees
ter zich uitsluitend met haar zou kunnen
bezighouden? Jan Alma: „Allereerst heb
ik helemaal geen ambitie om me slechts tot
nationale selecties te beperken. Dat zou
betekenen dat ik eens in de drie a vier
weken met trainen in actie zou komen.
Verder zou ik me dan met boeken lezen of
zo bezig moeten houden. Niets voor mij. Ik
ben gewend wekelijks actief te zijn.
Daar in de praktijk, doe je ervaringen op.
Kortom, ik ben gewoon té dynamisch om
zo’n functie te ambiëren.
Dat een combinatie club/nationaal team
niet ideaal is, daarvan hoeft Jan Alma
nauwelijks te worden overtuigd. En terug
blikkend op periodes onder leiding van
full-timers als Jaroslav Mraz en Heinz
Henneberg kunnen diverse punten wor-
Nu de vice-voorzitter van New York
Cosmos, dat door Pele aan te kopen het
Amerikaanse volk in luttele jaren voet-
balminded heeft gemaakt, afgelopen
woensdag in Rio de Janeiro officieel
bekend heeft gemaakt dat zijn club
zowel Rivelino als Gerd Muller en Jo
han Cruijff wil kopen, wordt het tijd
dat we ons even in het Amerikaanse
voetbal gaan verdiepen, dat overigens
niet verward dient te worden met het
Amerikaanse football. Dank zij Ruurd
Edens uit Spaamdam, die in Amerika
de laatste wedstrijd van Feyenoord-
midvoor Clyde Best voor Portland
Timbers zag, beschik ik over het offici
eel programma van 44 pagina’s dat bij
de wedstrijd Dallas Tomado-Portland
Timbers gratis werd uitgereikt. Welis
waar worden 24 van die'44 pagina’s
gevuld met advertenties, maar er blij
ven dan toch nog 20 pagina’s over voor
allerlei relevante zaken. Het blad heet
„Tornado Soccer”, en voert de slogan
„It’s a kick in the grass”, ofte wel „Het
is een schop in het gras”. Maar omdat
je ook een geweldige „kick” kan krij
gen als je „grass” rookt (ofte wel mari
huana), is het duidelijk dat met deze
slagzin gepoogd wordt het voetbal tot
een verslavend genotmiddel te maken
voor soccer-addicts. Om dezelfde reden
heeft Gunter Grass zulke hoge oplagen
in Amerika, maar dat is weereen ander
chapiter...
Laten we eerst even de opstellingen
bekijken, en daar bijvoorbeeld de spe
ler Bob Hope van Dallas Tornado uit
pikken. Een bekende naam tenslotte in
Amerika. Hij staat als volgt vermeld: 8,
Bob Hope, MF, 5-8, 155, 33, 2, British.
den aangestipt die pleiten voor het op
nieuw aanstelling van zo’n figuur. Met
name Jaroslav Mraz heeft in zijn jaren het
dames- en herenhandbal impulsen gege
ven die bijzonder inspirerend hebben ge
werkt zowel speeltechnisch als organisato
risch.
Zegt Jan Alma: „Mraz heeft in feite de
voorpostgevechten met de leidinggevende
bondsmensen geleverd, waardoor zijn op
volgers het duidelijk makkelijker hebben
gekregen. Mraz was een geweldige vak
man. Ik heb in ieder geval veel van hem
geleerd. Hij deed zo ongeveer alles, van
trainen tot het opleiden van bondoefen-
meesters. Hoe die het vol heeft gehouden is
me nog altijd een raadsel”.
Maar goed, een full-time trainer voor de
dames en de heren. Waar haal je die van
daan? Vervolgt Jan Alma: „We moeten er
van uit gaan dat een beperkt budget voor
zo’n functie voorhanden is. Automatisch
ga je dan zoeken in Oost-Europa waar
tevens de beste vakmensen werken. Ge
steld dat er iemand wordt gevonden. Dan
krijg je te maken met zijn beperkingen.
Rang en legemummer, zo te zien. De 8
slaat op zijn rugnummer, Bob Hope is
zijn naam, MF betekent Midfielder (of
te wel middenveldspeler), 5-8 is zijn
t lengte (met 6-2 ofte wel 6 feet 2 inches
was Clyde Best de langste speler in die
wedstrijd), 155 (pounds) is zijn ge
wicht, 33 is Bob Hopes leeftijd en die 2
is het aantal jaren dat hij voor Dallas
Tornado speelt. Daarvoor speelde hij
overigens 17 jaar in de Engelse league
en was hij Schots international.
De meest curieuze bladzijde van het
officieel programma is gewijd aan de
verklaring van de vlagsignalen. De in
leiding luidt aldus:
En dan volgen al die vlagsignalen,
die ik voor alle zekerheid maar aan u
doorgeef voor het geval vice-voorzitter
Rafael de la Sierra van New York Cos
mos gelijk krijgt („wij zullen Cosmos
tot een van de beste ploegen in de
wereld maken”) en Cosmos over een of
twee jaar tegen Ajax komt spelen (ik
bedoel natuurlijk AZ’67). We beginnen
met de „major fouls” ofte wel de „ern
stige overtredingen”:
Nederland is voor de komende we
reldkampioenschappen B-groep inge
deeld in poule A met Noorwegen,
Spanje en het organiserende land
West-Duitsland. Er zijn in totaal vier
poules, waarvan de nummers één en
twee overgaan naar een finalepoule.
Deze acht ploegen binden vervolgens
met elkaar de strijd aan om de plaat
sen één tot en met vijf, die recht geven
op deelname aan het toernooi om het
A-wereldkampioenschap, dat in 1978
in Tsjecho-Slowakije wordt gehouden.
Voor dit „toernooi der grootmachten”
zijn Hongarije, Rusland, Tsjecho-Slo
wakije en Oost-Duitsland op grond
van eerder geleverde prestaties al ze
ker van deelname.
Tenslotte wordt de Rode vlag ge
toond als er sprake is van buitenspel,
dus als een speler zich binnen de 35
yards-lijn bevindt en niet minstens
twee tegenstanders dichter bij de doel
lijn zijn op het moment dat de bal
gespeeld wordt, terwijl de Blauw-Wit-
Blauwe vlag wordt gehesen zodra er
een hoekschop moet worden genomen.
V begrijpt dat de Amerikanen de
eerste jaren nog niet aan het kijken
naar het voetbal zelf zullen toekomen.
Over deelname aan een zogeheten toer
nooi om de wereldkampioenschappen B-
groep wordt uit onwetenheid nogal eens
geringschattend gesproken. Ten onrechte,
want in poule B van die groep zit Joegosla
vië A dat in genoemd toernooi de Olympi
sche kampioen Rusland met liefst 31-16
versloeg. Dat is in het Russische kamp als
een bom ingeslagen. En de internationale
handbalwereld stond bij het vernemen
van die uitslag compleet op haar kop.
Begrijpelijk dat West-Duitsland, toen het
als gastland van de WK, straks in decem
ber, mocht kiezen in welke poule het inge
deeld wilde worden, Joegoslavië haastig
uit de weg ging. Het werd poule A met
Nederland, Noorwegen en Spanje. Jan Al
ma hierover: „Jammer. Want als West-
Duitsland een andere keus had gemaakt
zouden we op rozen hebben gezeten omdat
Spanje kloppen zéker een haalbare kaart
is, terwijl Noorwegen recentelijk een ne-
derlaag tegen ons heeft geleden. Maar
goed, een tweede plaats zou dan in ieder
geval binnen bereik hebben gelegen. Nu
met West-Duitsland zal het een hard ge
vecht worden om het te halen. We gaan er
naar toe met de bedoeling ons in de B-
groep te handhaven. Er moet voorkomen
zien te worden dat we naar de C-groep
afglijden. Over misschien een kans om de
A-poule te halen wil ik niet praten. Die is
nihil. Gewoon uitgesloten. Daar ben ik
heel nuchter in. Zoiets is trouwens tegeno
ver de meisjes die natuurlijk weten hoe de
krachtsverhoudingen liggen niet te verko
pen. Ik begin er niet eens aan”.
In dit verband is het ook belangrijk te
weten dat Jan Alma een ploeg onder zijn
hoede heeft die eigenlijk té jong is om het
grote internationale werk alleen al fysiek
aan te kunnen. Jan Alma: „Veel meisjes
hebben bij gebrek aan beter enigszins ten
oprechte een plaats in de nationale selec
tie. Het zou voop de hele ontwikkeling veel
beter geweest zijn als ze deel uitmaakten
van Jong Oranje. Die belangrijke fase
hebben ze overgeslagen. Maar hoe dan
ook, ik werk nu anderhalf jaar met deze
ploeg en heb er het volste vertrouwen in.
Er zit beslist klasse in, zoals bijvoorbeeld
de doelverdedigster Jenny Roggen van het
Sittardse DVO. Een sublieme keepster. En
Nel Martens en Hannie de Kok behoren tot
de beteren, zonder daarmee de anderen
tekort te willen doen. Allemaal vormen ze
een fijne groep die bereid is tot op de
bodem te gaan. En als dat gebeurt ben ik
dik tevreden”.
k
i 14.00
srdam
MTS-E
teen
t- en
limburger is (toevallig) géén verenigings-
gebonden trainer.
Jan Alma laat er geen twijfel over be
staan dat het straks in Boedapest en West-
Duitsland wel zal lukken om optimaal te
kunnen functioneren. Hierover: „Er is na
melijk van lieverlee een erg prettige werk
situatie binnen de selectie onstaan, omdat
we beschikken over een begeleidingsteam
waar niets op aan te merken valt. En dan
noem ik allereerst de organisatorische be
geleidster Wil van Draanen, vroeger een
van de stuwende krachten bij het Amster
damse AMC/Niloc.
Wat zei allemaal doet is geweldig. Ver
der Frans Ammerlaan die regelt wat er
geregeld moet worden vanuit zijn functie
op het bondsbureau. Hij zal straks als
delegatieleider optreden. En dan, niet te
vergeten, Sylvia Jonker, voorzitster van de
commissie wedstrijdwezen. Tussen ons al
lemaal klikt het. Daardoor kan ik me volle
dig op mijn eigen werk concentreren en
hoef me niet et allerlei andere zaken, die in
een groep spelen, bezig te houden. Op die
manier is het mogelijk de dubbelfunctie
club/nationaal team uit te oefenen. De
tweede man moet meer gezien worden als
een plaatsvervanger bij ziekte van mij of
anderszins”.
Maar als leraar lichamelijke opvoeding,
aan de Hugo de Groot-scholengemeen-
schap in Den Haag zou tijdgebrek toch
denkbaar kunnen zijn. Glundert Jan Al
ma: „Kijk, het plezierige in mijn situatie is
dat ik een rector heb die mij altijd terwille
is als ik vrij vraag voor het handbal. Gran
dioos. Anders zou het inderdaad nauwe
lijks of helemaal niet te doen zijn”.
Het vier-landentoernooi in Boedapest,
een aangelegenheid waaraan de Neder
landse dames zich lelijk kunnen vertillen?
Volgens Jan Alma moet men er van uit
gaan dat het een nuttige test-case voor de
WK is zonder dat daaraan vérgaande con
clusies mogen worden verbonden. Hele
maal onwennig staat Oranje niet tegeno
ver dit soort krachtmetingen, want in juni
van dit jaar werd in Joegoslavië een zes-
landentoernooi gehouden dat Nederland
achter Rusland, Polen, Joegoslavië A en
Hongarije maar vóór Joegoslavië B een
vijfde plaats opleverde. Dus toch een figu
rantenrol? Jan Alma ontkent dit in alle
toonaarden en wijst op de grote sensatie
van dit toernooi toen Nederland de Russi
sche dames een ruststand van 8-8 had
den af gedwongen. Alma, grinnekend: „Ik
ben toen naar de arbiter toegestapt om te
vragen of we er niet mee konden stop
pen. En van Joegoslavië B wonnen we
toch maar met 18-13” En dan ernstig:
„Alleen al déze wapenfeiten hebben ons in
Joegoslavië een opmerkelijk goede pers
opgeleverd. Totaal bezien ben ik over de
verrichtingen van de ploeg dan ook erg
tevreden geweest. Ja, natuurlijk zit ik met
de meisjes liever hoger, maar wat wil men.
Het verschil in aanpak tussen die landen
en het onze is bekend. En dan moet je
voldaan zijn als het hoogst bereikbare is
gehaald”.
en tot aanmoedigingen te verleiden.
Nu het voetbal is ingevoerd voorspel ik
dat niet langer de rol van majorette het
ideaal van elk Amerikaans meisje zal
zijn, maar de rol van vlaggenist op het
voetbalveld. Ik geef toe, voorlopig
wordt de vlag alleen maar sober ge
toond, en kunnen de Amerikanen in
hun programmablad na lang zoeken de
bijbehorende overtreding vinden, maar
in de toekomst zullen ook die verkla
rende vlagsignalen natuurlijk door de
majorettes worden overgenomen, en
zal men niet langer de spelers en de
scheidsrechter toejuichen of uitjou
wen, maar de majorettes met hun
vlagsignalen. Want zij zullen de eigen
lijke hoofdpersonen worden!
STOPPER
Voorlopig is voetbal voor hen een ver
edelde vorm van vendelzwaaien, met
als bijzonderheid dat de vendelzwaaier
draadloos bestuurd wordt door 22 spe
lers en een scheidsrechter. U weet van
films en tv-series hoe het in Amerika
toegaat bij baseballwedstrijden en
footballgames en basketballmatches:
kleurig uitgedoste meisjes met blote
benen en hoge mutsen volvoeren al dan
niet met vlaggetjes ingewikkelde, tus
sen ballet en taptoe zwevende patro
nen om de toeschouwers op te zwepen
Wie zich al achtentwintig jaar lang bezig houdt met trainen en coachen van
handbalsters (eerst uitsluitend veldhandbal en in een later stadium het meer
spectaculaire zaalhandbal) weet om een gewaagde beeldspraak te gebruiken
„waar Abraham de mosterd haalt”. Met Zijne Eminentie Jo Gerris, de
rondborstige Limburgse trainer/coach van het internationale vermaarde Mora/
Swift uit Roermond behoort Jan Alma tot een van de meest vooraanstaande en
geroutineerde oefenmeesters die er in het Nederlandse dameshandbal te vinden
zijn. Want de manier waarop deze Hagenaar vanaf 1958, te beginnen bij de
aspiranten, in Idem/Hellas een goede basis heeft gelegd die tenslotte is
uitgemond in een ijzersterk nationaal kampioenschap is tekenend voor de
vakkundige en weloverwogen manier waarop Jan Alma te werk gaat. Daarom was
het eigenlijk de gewoonste zaak van de (handbal)wereld dat de bond hem ruim
een jaar geleden aanzocht om naast Idem/Hellas de nationale selectie onder zijn
hoede te nemen. Een verzoek waaraan hij graag gevolg gaf, met déze
restrictie dat hij het alleen als verenigingsgebonden trainer zou doen.
Hier Jen Alma tijdens een trainingsavond bij
zijn vereniging Idem/Hellas, waarvan het eerste
elftal nationaal kampioen is. Van links naar
rechts Ellen de Jong, Anja Vink, Ingrid van
Koppen en Anja Reinders
Vervolgens wordt gemeld dat al deze
ernstige overtredingen een directe
Bijvoorbeeld: ze mogen van hun autoritei
ten slechts één of twee jaar blijven. Ver
der: hun aanpassingsmoeilijkheden met
de Nederlandse mentaliteit die hemels
breed verschilt met hun opvattingen over
het bedrijven van topsport. Bovendien
krijgen ze te maken met minder mogelijk
heden die geselecteerden hier hebben om
centrale trainingen te volgen. Want reken
er op dat én Mraz en, hoewel in iets minde
re mate, Henneberg het zeker in het begin
erg moeilijk hebben gehad.”
Dit zijn enkele overwegingen die het
Nederlands Handbal Verbond er toe heb
ben gebracht in eigen kring naar een zo
goed mogelijke oplossing te zoeken. Want,
zo redeneerde men bovendien, de Neder
landse trainers moeten nu inmiddels wel
zó ver zijn dat vier man het nationale-
selectiegebeuren kunnen runnen. Door het
enige tijd geleden wegvallen van oud-doel-
man George van Noessel stond Jan Alma
als trainer nog alleen. Bij de heren dit
even terzijde zijn Jan Tuik en Jo Maas
het verantwoordelijke duo.
Maar juist dezer dagen is bekend gewor
den dat Ton Velraats als tweede oefen
meester naast Jan Alma is aangesteld. De
„Voetbal is een spel van voortduren
de, vloeiende acties. Het spel wordt na
menige overtreding hervat zonder dui
delijk signaal of klaarblijkelijke inter
ruptie door de scheidsrechter. De vol
gende verklaring van iedere beslissing
van de scheidsrechter is bedoeld om je
het spel beter te laten begrijpen. Deze
beslissingen zijn in kleur gecodeerd
met een overeenkomende vlag die ge
toond zal worden in de Haggar Hints
Loft, de noord-oost hoek van het stadi
on direct na de beslissing van de
scheidsrechter. KIJK NAAR DE
VLAG”.
(Blauw-Geel) Het trappen of een po
ging tot het trappen van een tegen
stander.
(Rood-Geel) Bovenop een tegenstan
der springen.
(Rood-Geel-Groen) Ruw of gevaarlijk
attaqueren van de tegenstander.
(Rood-Wit-Blauw) Aanvallen van
achteren, tenzij de tegenstander ob
structie pleegt.
(Rood-Wit) Slaan of een poging tot
slaan van de tegenstander.
(Rood-Wit-Rood) Het vasthouden
van de tegenstander.
(Zwart-Wit-Zwart)Het duwen van de
tegenstander).
(Groen-Geel) Hands (in het Ameri
kaans „handball”). Geldt van de schou
der tot de hand behalve voor de goal
keeper in het strafschopgebied.
-ü- JAN ALMA, trainer/coach van de natio
nale dames-zaalhandbalploeg. Met een
vierlanden-toernooi in Boedapest, een dub-
bel-interland tegen Hongarije én het toernooi
om de wereldkampioenschappen B-groep
wachten hem en zijn meisjes nog dit jaar
inspannende dagen
De vlagsignalen vanuit de
noord-oost hoek van het stadion die de
minder ernstige overtredingen begelei
den en verklaren zien er als volgt uit:
(Wit) Gevaarlijk spel.
(Blauw) Aanvallen als de bal buiten
speelbereik is.
(Geel) Obstructie.
(Groen)Het aanvallen van de keeper,
tenzij deze: a. de bal vasthoudt, b.
obstructie pleegt, c. buiten zijn doelge
bied is.
(Oranje) De keeper loopt meer dan 4
passen met de bal. Tijdrekken.
-e
