Nederland wil democratisch karakter van EG vastleggen Oproep voorzitter internationale federatie: TREIN-SABOTAGE Ondertekenaars Protesten Moskou en van Charta’77 veroordeeld Praag tegen kritiek Belgrado: Boeing-passagier na terugkeer in Bondsrepubliek: Britse raad van GIJZELAARS ALS BEESTEN BEHANDELD n Op veiligheids- conferentie Nederlandse inzittenden zwijgzaam kerken: „Boycot Rhodesië” JET-project vrijwel zeker naar Engeland |P' 1 VAN DER STOEL IN LUXEMBURG: Amnesty International veroordeelt Indonesië ZELFMOORDEN MOGADISJOE I z en ord cent Grieven 99 reet aap ica is gebo te tot zijn i, uit Moe- 1111 Voldoening 3 BINNEN- EN BUITENLAND WOENSDAG 1 9 OKTOBER 19 7 7 door Nico Scheepmaker ikt rkt tort ‘gin teren •ezig- over- i het heeft >ogte ?den. LONDEN. Het zag er gistermiddag naar uit, dat het volgende week dinsdag om 12.00 uur tot een „contact af” op alle luchthavens zou komen. Nadat de voorzitter van de internationale federatie van verkeersvliegersverenigingen (IFALPA), Derry Pearce, had opgeroe pen een staking van 48 uur te houden om de Verenigde Naties tot maatregelen tegen vliegtuigkapingen te dwingen, kwamen van alle kanten meldingen dat aan de oproep gehoor zou worden gegeven. BONN/FRANKFURT/SCHIP- HOL/NIJMEGEN/MADRID (UPI/AFP/ANP). „De terroris ten hebben de gijzelaars als bees ten behandeld”, zo heeft één van de bevrijde passagiers van de Lufthansa-Boeing gisteren in Bonn verklaard. „De inzittenden mochten niet opstaan en zelfs vaak niet naar het toilet. Er is geslagen en getrapt en de kinde ren werd het zwijgen opgelegd”. De passagier noemde de moord op de gezagvoerder van het toe stel „puur sadisme”. ans jna irg- per rsi- /an nte (Van onze redacteur in Groot-Brittannië) LONDEN. De Britse raad van kerken heeft een oproep gedaan de economische boycot tegen Rhodesië zonder welke uit zondering dan ook door te voeren. In een zojuist gepubliceerde brochure zegt de raad onder meer: „Indien het steu nen van geweld door een aantal plaatselij ke leiders de enige doeltreffende koers geacht wordt die nu nog open staat, dan is dat in de eerste plaats te danken aan het falen van een internationale boycot”. Het pamflet geeft zijn steun aan de Brits- Amerikaanse voorstellen om tot een zwar te meerderheidsregering in Rhodesië te komen en zegt verder: „Wanneer de boycot werkelijk waterdicht was doorgevoerd voor alle produkten, dan was het regime van Ian Smith al lang geleden ten val gebracht. De les is niet dat een rechtvaar dige oplossing alleen maar gevonden kan worden door het gebruik van geweld. Maar dat de boycot nu, eindelijk, met harde hand moet worden toegepast”. Wat heet effectiever? Als aan de eisen van de kapers gevolg was gegeven, hadden én die drie kapers en de gezagvoerder nog geleefd. Of schuilt het „effectieve” in het doden van de kapers? En wat was er zo waardig aan de geslaagde overval, behalve dan dat hij geslaagd is en geen slachtoffers onder de militairen en de passagiers heeft geëist? „Eén mensenleven weegt zwaarder dan de gehele aarde”, heeft de Japanse premier gezegd, toen hij zijn besluit be kend maakte om voor het geweld te bui gen. Daar hebben ze zich niet altijd naar gedragen, maar in dit geval vind ik dat een waardiger houding dan de onvermurwba re houding van Helmuth Schmidt, die liever onschuldigen, onbetrokkenen, jonge mensen, kinderen zelfs aan de genade en de terughoudendheid van kamikaze-ka- pers overleverde, dan dat hij in ruil voor tachtig levens een aantal schuldigen vrij liet. ■ed de xyde- goed leeg heren lolphi m het g het wilde kopje TOUW jarige id tot ne re- was lings- ieraal ilonië s is ooy Het bed een van ;hij joe- i al Tot de organisaties die de oproep steun den, behoorde de Vereniging van Neder landse Verkeersvliegers. „Ook de Neder landse verkeersvliegers zullen staken als zij daarom worden gevraagd door de IFALPA”, aldus een woordvoerder. PRAAG-AMSTERDAM (Reuter, DPA, ANP). Vier vooraanstaande Tsjecho- slowaakse dissidenten zijn gisteren in Praag veroordeeld van 14 maanden tot 3'A jaar. Ze werden allen schuldig bevonden aan het plegen van ondermijnende activi teiten tegen de staat. Het viertal heeft aangekondigd in hoger beroep te zullen gaan. Van der Stoel zei verder dat de toetre ding niet gekoppeld mag worden aan enige voorwaarden vooraf met betrek king tot het interne beleid van de huidige gemeenschap. Den Haag is verder tegen de zogenaamde globalisatie van de toetre dingsonderhandelingen maar meent juist Schmidt verklaarde dat alle besluiten waren genomen in overleg met en met goedkeuring van alle politieke partijen die in de Bondsag zijn vertegenwoordigd. De Spaanse regering heeft gisteren be kendgemaakt een bedrag van 15 miljoen gulden te zullen uittrekken voor uitbrei ding en verbetering van de veiligheid op de luchthavens. Tachtig van de in totaal 86 bevrijde gijzelaars van de gekaapte Boeing-737 ar riveerden gistermiddag met een speciaal vliegtuig in Frankfurt. Aan boord bevond zich ook het lijk van de doodgeschoten gezagvoerder Jürgen Schuman. Zes be vrijde gijzelaars vier gewonde of aan de gevolgen van een shock lijdende passa giers en twee verwanten zijn voorlopig in de Somalische hoofdstad Mogadisjoe gebleven. Ze zullen later naar West-Duits- land terugkeren. De vrijgelaten gijzelaars werden bij aan komst op de luchthaven van Frankfurt dat elke aanvraag om lid te mogen wor den apart bekeken moet worden. Tenslot te noemde Van der Stoel de verbetering van de werking van de huidige EG-orga- nen dringend noodzakelijk. Ondanks de problemen die de toetre ding met zich meebrengt vooral op het gebied van de landbouw rond de Middel- bewaakt door honderden politiemannen, gewapend met machinepistolen. Een lid van de bemanning van de Boeing verklaarde dat gezagvoerder Jürgen Schu- met uitzicht op volledig lidmaatschap. Spanje is het moeilijkste geval, aldus Van der Stoel. De ministers van Buitenlandse Zaken zullen binnenkort spmen met hun colle ga’s van Landbouw het politiek zwaarwe gende probleem van de mediterrane land bouw bespreken. Vooral Italië en Frank- man voor de ogen van alle gijzelaars was doodgeschoten. Als reden werd genoemd dat Schuman in Aden had geprobeerd het toestel te verlaten. Een terrorist hield hem met getrokken pistool tegen en vroeg of de gezagvoerder zich „schuldig of niet schul dig” voelde. Toen Schuman een ontwij kend antwoord wilde geven, werd hij doodgeschoten. Eén van de gijzelaars had het lijk van de gezagvoerder naar een toilet achter in het vliegtuig moeten brengen. ontrust getoond over het proces en een bericht van een westers persbureau geci teerd volgens welk zelfs een correspon dent van het Franse communistische blad L'Humanité geen inreisvisum had gekre gen om het proces bij te wonen. De vertegenwoordiger van Tsjecho-Slo- wakije verklaarde dat de vier veroordeel de strijders voor de mensenrechten niet voor het gerecht waren gedaagd wegens vrije meningsuiting, maar wegens flagran te schending van de Tsjechoslowaakse wet. De Russische gedelegeerde waar schuwde dat een dergelijke inmenging in de rechtspraak van een deelnemend land „geen goede weg vormde voor de toekom stige arbeid van de veiligheidsconferentie. Tijdens de conferentie in Belgrado heb ben gisteren Israel en Egypte hun grieven naar voren kunnen brengen. De conferen- Twee van de drie Nederlandse gijze laars arriveerden gisteravond om kwart over zes op Schiphol. Het zijn de 20-jarige telefoniste Helma van Dreumel en haar 24-jarige verloofde, dienstplichtig mili tair Gerrie Wetenkamp, beiden uit Nijme gen. De derde Nederlandse gijzelaar, de 22-jarige stewardess Elise van der Eist, rijk eisen garanties dat hun belangen met worden geschaad door het toetreden van drie concurrenten. Italië en Ierland vre zen ook dat het regionale fonds van de gemeenschap (ter ontwikkeling van ach tergebleven gebieden) snel Uitgeput zal raken als er nog drie landen bij komen. tie hoorde de meningen van niet-Europese landen langs de Middellandse Zee. De Israëlische gedelegeerde Jitzhak Mi- nerbi beschuldigde tijdens de plenaire zit ting de Sovjet-Unie van het mishandelen van Joden en zei dat het probleem van de joden in Rusland „te ernstig is om stilzwij gend te worden genegeerd.” De Egyptische vertegenwoordiger Mou- rad Ghaleb verweet Israel gewapende in terventie, schending van mensenrechten, marteling en schending van de principes van gelijke rechten en zelfbeschikking, met name in de bezette Arabische ge bieden. Op de uitnodiging van de veiligheidscon ferentie aan de landen langs de Middel landse Zee hun meningen naar voren te brengen hadden naast Israel en Egypte ook Algerije, Libanon, Syrië, Marokko en Tunesië positief gereageerd. Libië was afwezig. reisde vanuit Frankfurt rechtstreeks door naar haar woonplaats Palma de Mallorca. Het verloofde paar uit Nijmegen wilde op Schiphol geen commentaar geven op de ervaringen van de afgelopen dagen. Gerrie en Helma droegen bij hun aankomst op Schiphol, waar zij werden verwelkomd door luchthavendirecteur Stapel, unifor men van de Lufthansa. Op de nationale luchthaven was ook luchtmachtkapitein Bloemkolk van de sociale dienst van het garnizoen Nijmegen van het ministerie van Defensie aanwezig. De kapitein heeft de familieleden van Helma van Dreumel en Gerrie Wetenkamp tijdens de gijze lingsactie bijgestaan. Twee uur na hun aankomst op Schiphol keerde het tweetal in Nijmegen terug. De ze week zullen Helma en Gerrie nog vrijaf hebben. Maandag herneemt het leven voor hen zijn normale loop. Op Mallorca verklaarde de derde Neder landse inzittende, Elise van der Eist, gister avond dat zij een ogenblik bang was ge weest dat de kapers haar om het leven zouden brengen. „Ze pakten me bij mijn hoofd en zeiden dat ze mij zouden verbran den”, aldus Elise van der Eist. „Ik ben opnieuw geboren”, liet de Nederlandse ste wardess weten. LONDEN (Reuter). Amnesty Interna tional, de internationale organisatie die zich het lot van de politieke gevangenen op de wereld aantrekt, heeft gisteren In donesië verweten wel 100.000 mensen die om politieke redenen zijn gearresteerd, vast te houden en aangedrongen op hun onmiddellijke vrijlating. In een verslag van 146 pagina’s veroor deelt Amnesty International de Indonesi sche regering wegens schending van de wettelijke rechten van de niet berechte gevangenen, van wie een groot deel „al gevangen zit sinds de mislukte staatsgreep van 1965”. Amnesty International zegt dat ze een grote campagne voorbereidt om tot de „ónmiddellijke en onvoorwaardelijke vrij lating” van alle politieke gevangenen in Indonesië te komen. „In geen enkel ander land op de wereld zitten mensen, die om politieke redenen zijn gearresteerd, zo lang zonder proces vast”, aldus AI. Ik heb altijd geleerd dat ons rechtsstelsel gebaseerd was op het principe dat er beter tien schuldigen vrij rond kunnen lopen dan dat er één onschuldige ten onrechte gevangen zit, sterker nog: in de pauze van het Menten-proces heb ik iets dergelijks nog even uitgelegd aan de Poolse waarne mers. „Wat is uw indruk van het proces?”, heb ik hun gevraagd. Ze zeiden (ze waren met hun vieren op dat moment) dat het een heel rustige, waardige procesvoering was, ze prezen president mr. Schröder om zijn geduld en kalihte en keken er kennelijk ook van op dat de officier van justitie, mr. Habermehl, zich zo rustig gedroeg. Maar, zeiden ze, het is eigenlijk een veel te goed proces voor zo’n man. Als je bedenkt wat hij (Menten) gedaan heeft, verdient hij zo’n proces niet Waarop ik, ten overvloede zullen we maar hopen, erop wees dat zo’n proces juist het tegendeel hoort te zijn van de daden waarvan Menten beschuldigd wordt: hoe minder kansen hij zijn slacht offers gunde, hoe meer kansen dient hij in een rechtsstaat te krijgen. Want dat is nu juist het aardige van recht in een rechts staat 1 af- üten :urq- dige heb- •een- >-ak- raal- een Istad tuig- ip de inde- e be- een A i in ster- aar- arkt aist. ver- iden s de •den i en nin- Maar goed, het is weer opperbest afgelo pen, en blijkbaar moest het ook zo zijn, gezien ,de spiegeling van de gebeurtenissen in Mogadisjoe en Stammheim. Vier ka pers, twee mannen en twee vrouwen. Vier gevangenen, twee mannen en twee vrou wen. Drie doden in Mogadisjoe, twee man nen en een vrouw. Drie doden in Stamm heim, twee mannen en een vrouw. In beide gevallen één zwaargewonde vrouw. Er zal vast wel een religie zijn waarin zulke spiegelingen van gebeurtenissen een heili ge rol spelen. Maar er wordt wel een bij zonder zware wissel op onze goedgelovig heid getrokken als men ons wil doen gelo ven dat Baader en Raspe zichzelf hebben doodgeschoten, dat Gudrun Ensslin zich kon ophangen en dat Irmgard Möller zich met een broodmes kon verwonden, en dat allemaal in hun isolatiecellen omstreeks dezelfde tijd. Ver- ’hila- •eten- Js ik :ou ik >r het gele- ;erste ■nten. „laat n zou Als het om goeiigheid gaat, ben ik altijd reuze goedgelovig, maar als het om slech tigheid gaat, ben ik doorgaans uiterst wan trouwend. Waarom zou ik deze zelfmoor den wel geloven, als ik ze in Zuidafrikaan- se of Russische gevangenissen niet zou geloven? De Israëliërs achtervolgen vrij gelaten Palestijnse kapers over de hele wereld en liquideren hen. Waarom zouden de Duitsers, die zo „effectief” zijn, dan niet op hetzelfde idee gekomen kunnen zijn om de steeds weer kapingen uitlokkende le den van de Baader-Meinhofgroep in de gevangenis te liquideren? De euforie waarin het Duitse volk na de geslaagde overrompeling van de „Landshut” ver keerde, was de juiste stemming waarin zo’n kettingreactie van onbegrijpelijke zelfmoorden geaccepteerd zou worden. Fraulein Justiz is de hoofdverdachte in deze zaak. (Van onze speciale verslaggever, Jan Gerritsen) LUXEMBURG. Nederland wil dat het democratisch karakter van de Euro pese Gemeenschap wordt vastgelegd in een preambule bij de verdragen die met Griekenland, Portugal en Spanje wor den gesloten als deze landen tot de EG toetreden. Dit verklaarde minister Van der Stoel (Buitenlandse Zaken) tijdens een discussie met zijn collega's uit de Negen over het probleem van de toetre ding van deze drie landen, dat steeds zwaarder beaint te weeen. Van der Stoel reageerde terughoudend op de suggestie van de commissie een fonds te vormen ten behoeve van de drie kandidaat-landen in de overgangsperiode voor het volledig lidmaatschap. „Ik ben benieuwd naar de verdeelsleutel”, zo zei hij, erop wijzend dat de overdracht van financiële middelen van Noord naar Zuid binnen de Negen zeer omvangrijk zal zijn. Het wachten is nu vooral op het rap port van de Europese Commissie, het „dagelijks bestuur” van de gemeen schap, over de landbouwproblemen. Het is alweer goed afgelopen, op één dode ter eenre zijde, en drie doden en een zwaar gewonde ter andre zijde na dan. Entebbe, Wijster, Mogadisjoeop de een of andere manier loopt het de laatste tijd steeds (betrekkelijk) goed af, de pro fessionals weten de amateurs nog altijd te overdonderen, en die amateurs krijgen blijkbaar de tijd niet, of voelen niet de behoefte, om zich voor de bestorming te wreken door hun gijzelaars zoveel moge lijk in de dood mee te slepen. De gelukkige afloop is rechtvaardig tegenover de gijze laars, maar ik kom toch in het geweer tegen het hoofdredactionele commentaar in- Het Parool van gisteren, waarin deze Westduitse commando-actie „effectiever en waardiger” werd genoemd „dan de wijze waarop de recente Japanse vliegtuigkaping werd beëindigd, namelijk met het loslaten van veroordeelde terroris ten en criminelen uit Japanse gevangenis sen en het vrijlaten van de kapers en hun wapenbroeders in Algerije”. Staking verkeersvliegers allesbehalve uitgesloten I (Van onze redactie buitenland) kapingsaffaire van de Lufthansa-Boeing „actieve hulp” heeft gekregen van Enge land, Frankrijk, de VS, Griekenland, de Sovjet-Unie, de DDR, Saoedi-Arabië en Somalië. Vooral de drie westelijke regerin gen waren van veel steun. De Spaanse verkeersvliegers beschou wen het ontbreken van veiligheidsmaat regelen op de Spaanse vliegvelden als een gedeeltelijke oorzaak van het kapingsdra- ma met de Boeing-737 van Lufthansa in Mogadisjoe. De verkeersvliegers beschul digen de luchtvaartautoriteiten in Spanje ervan dat zij nooit gehoor hebben gegeven aan hun verzoeken om de veiligheid te vergroten. De terroristen aan boord van de Lufthansa-machine waren op 12 okto ber in Palma de Mallorca aangekomen met hun vuurwapens en granaten. Bij een aanslag op de Italia-expres Kopenhagen-Rome zijn in de nacht van maandag op dinsdag achttien reizigers gewond geraakt, van wie twaalf ernstig. De materiële schade bedraagt tenminste twee miljoen mark. De trein ontspoorde kort na middernacht bij de Westduitse plaats Emmendingen, in het Rijndal. Op de plaats van het ongeval werd een papier gevonden waarop stond: „Hartelijke groeten van monsieur X”. Deze ”X” heeft in de afgelopen twee jaar al twaalf aanslagen gepleegd. Op de foto wordt geprobeerd een rijtuig van de ontspoorde trein weer in de rails te krijgen. De voorzitter van de internationale fe deratie van transportarbeiders, Fritz Pechtl, heeft in Wenen een oproep gedaan om alle landen die terroristen op hun grondgebied toelaten en ze de vrije hand geven, het boycotten. Hij zei dat men deze landen bijvoorbeeld zou kunnen treffen door hun luchtvaartmaatschappijen de toegang te ontzeggen. Op verzoek van de autoriteiten in Bonn was een persconferentie, waarop honder den binnen- en buitenlandse journalisten de gijzelaars te woord zouden kunnen staan, op het laatste moment afgelast. Toch zagen sommige verslaggevers kans passagiers te spreken. Eén van de inzitten den zei dat de meeste passagiers sliepen toen de bevrijdingsactie van de Westduitse commando-eenheid begon. „Plotseling hoorden wij ontploffingen en drongen mannen het toestel binnen. Zij riepen „lig gen, liggen” toen het schieten begon. Een paar minuten later werd ons gezegd dat we het vliegtuig moesten verlaten”. De Westduitse commando-eenheid keer de in alle stilte naar de Bondsrepubliek terug. Zij landde, opgewacht door hun familieleden, op het vliegveld Keulen-Bonn. Op last van de regering ont brak iedere vorm van militair vertoon. De Westduitse autoriteiten wilden dat de thuiskomst van de commando’s op geen enkele wijze herinneringen zou kunnen oproepen aan het Germaanse militarisme. landse Zee en met het vrije verkeer van werknemers is de toetreding van Span je, Portugal en Griekenland politiek noodzakelijk, aldus Van der Stoel. Met Griekenland zijn de eigenlijke onderhan- delingen inmiddels begonnen. Portugal dient volgens de bewindsman een lange overgangsperiode te krijgen, maar wel De vroegere theaterdirecteur Ota Ornest kreeg de zwaarste straf: 3‘/z jaar wegéns het, zoals het Tsjechoslowaakse persbu reau CTK meldde, „samenzweren met bui tenlandse diplomaten en agenten jn Frankrijk en Italië”. De overige straffen: drie jaar voor de journalist Jiri Lederer, 17 maanden voor ex-theaterdirecteur Franti sek Pavlicek en 14 maanden voor de to neelschrijver Vaclav Havel. Beide laatste straffen zijn voorwaardelijk met een proeftijd van drie iaar. Het Nederlandse Comité Charta’77 heeft in een telegram aan de Tsjechoslowaakse president Husak aangedrongen op vrijla ting van de vier Charta-ondertekenaars. West-Duitsland, de VS en andere landen hebben gisteren op de toetsingsconferen tie in Belgrado van hun opluchting blijk gegeven over de bevrijdingsactie op het vliegveld van de Somalische hoofdstad Mogadisjoe. Zij drongen aan op internatio naal optreden tegen internationale terreur. De voorzitter van de Westduitse delega tie, Per Fischer, verklaarde gisteren aan het begin van de fitting dat zijn regering dankbaar was gestemd jegens een aantal landen, vooral Somalië, omdat zij bij de bevrijdingsactie behulpzaam waren ge weest. De Westduitse Bondskanselier Hel mut Schmidt heeft gisteren tegen de frac tie van zijn sociaal-democratische partij gezegd dat de Westduitse regering bij de De manier waarop de Westduitse auto riteiten met medewerking van de Somali sche regering een einde hebben weten te maken aan de kaping van het Lufthansa- toestel, zonder verdere slachtoffers onder de gijzelaars en zonder concessie aan de terroristen, heeft vreugde en voldoening gewekt bij de Nederlandse regering. Dit blijkt uit een regeringsverklaring, die gis teren werd bekendgemaakt door een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken. De regering her haalt in de verklaring dat het haar vurige wens is, dat pogingen om in internatio naal verband te komen tot een daadwer kelijke bestrijding van het terrorisme worden versneld en spoedig tot resultaat zullen leiden. BELGRADO (DPA/Reuter). De Sov jet-Unie en Tsjecho-Slowakije hebben gis teren op de veiligheidsconferentie in Bel grado fel geprotesteerd tegen de kritiek die de Amerikaanse delegatieleider Ar thur Goldberg, naar het voorbeeld van de Franse delegatie de dag tevoren, uitte op het proces tegen vier prominente dissi denten in Praag. trijfël LUXEMBURG. Een strijd van twee jaar over de plaats van vestiging van de JET, het Europese onderzoeksproject naar gecontroleerde kernfusiereactie, lijkt te worden beslist in het voordeel van het Engelse Culham. Het is zo goed als zeker dat Bonn zijn kandidatuur (Garching bij München) intrekt op de speciale bijeen komst van wetenschapsministers van de Europese Negen, volgende week in Luxemburg. JET staat voor Joint European Torus, een apparaat in de vorm van een ring, waarin geleerden hopen gecontroleerde kernfusiereacties tot stand te brengen. De Negen werden het al lang geleden eens over dit onderzoeksproject, dat tenminste een half miljard gulden gaat kosten en Europa een technologische voorsprong op de Verenigde Staten kan geven. Gedelegeerden van Zwitserland en Groot-Brittannië keerden zich tegen dit verwijt van inmenging en verklaarden dat de gezamenlijke bespreking van dergelij ke gevallen gewettigd is en volledig in de geest van de Slotakte van Helsinki. Gold berg had zich in zijn interventie zeer ver- De Russische en de Tsjechoslowaakse vertegenwoordigers in de werkgroep voor humanitaire zaken wezen de kritiek van de hand als inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van een deelnemend land.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1977 | | pagina 3