Kans dat VAM-station naast
De consul vond op Ibiza
n
Damiate Pers komt gering
Kwartaalwinst
KLM boven
de honderd
miljoen
stukje Indië
OFFICIER EIST ACHT MAANDEN TEGEN ORGANISATOR HASJ-ROUTE
gastenboek
i
PROGRESSIEVE
STYLING
BYZONDERE
ACCENTEN
AKTUELE
1 KLEUREN
I
Geen Parkwijkers op hoorzitting provincie
■i
13
VRIJDAG
2 8
OKTOBER
19 7 7
IJMOND
„Goed werk”
door Udo J. Buys
AMSTELVEEN (ANP). De
KLM heeft het per eind septem
ber geëindigde tweede kwartaal
van het boekjaar 1977-78 afgeslo
ten met een winst van 100,7 mlm
tegen een winst van 90,9 mln in
dezelfde periode van vorig jaar.
De winst over de eerste zes maan
den (april tot en met september)
kwam hiermede op 146,8 mln
tegen 113,6 mln in de eerste twee
kwartalen van het boekjaar 1976-
77, zo blijkt uit de resultatencij
fers.
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM. De verleiding is groot als je op Schiphol werkt. Even
litzien naar een bepaald roodbruin-koffertje, het nummer vergelijken
net dat op je briefje en dan onopvallend ermee langs de douane
vandelen, trapje op, lift in en verdwijnen in de anonimiteit van
zertrek- en aankomsthal. Daar staat dan zoals afgesproken de man
jereed om de koffer van je over te nemen en door de automatisch
ppenschuivende deuren richting Amsterdam te verdwijnen. Weer een
jaar tientallen kilo’s hasj in het land en weer een paar honderd gulden
n de altijd slecht gevulde beurs. Geen onaardige beloning voor een
jaar minuten in de rats zitten.
r j
259.90
289.90
289.90
219.90
L
(ADVERTENTIE)
I |ioe groter de beloning en hoe moeilijker
Dikwijls wordt Schiphol-personeel ge-
I zraagd dergelijke hand- en spandiensten
I te verrichten. Hoe minder de inspanning,
werd je in short als man opgepakt, kreeg
je een boete van 500 pesetas en ging ’n
agent op jouw kosten ’n broek voor je
kopen. Maar dat is voorbij”, lacht hij.
VAN PRAAG is ook nog eens terug
naar Indonesië geweest, maar vond het
niet meer terug als het Indië van weleer.
„Alleen de Javaanse steden, Djokja en
Solo zijn hetzelfde gebleven, maar Dja
karta is een Amerikaanse stad gewor
den. De charme van Batavia is weg”,
vertelt de oud-consul, die vroeger voor de
geologische dienst in Bandung werkte.
De kruier ging op het aanbod in, betrok
collega’s van de afdeling bagage-afhande-
ling in de zaak. Zelf had hij immers geen
toegang tot het douaneterrein. Zijn rol
beperkte zich tot het doorgeven van de
gegevens over de koffer en dan, samen
met zijn plaatsgenoot de verkoper, het
transport naar Amsterdam. De eerste ope
ratie lukte en al spoedig volgden meer van
zulke transporten. De voormalige kruier
ontkende voor de rechter dat hij van het
begin af aan wist dat het om hasj ging.
Aanvankelijk verkeerde hij in de veron
derstelling dat de koffers kostbare siera
den bevatten.
Om het toenemende aantal opdrachten
van de geheimzinnige „big boss” uit te
kunnen voeren, verzamelde de kruier een
aantal medewerkers om zich heen. In de
eerste plaats waren daar de drie zoge
naamde service-employés, die de koffers
langs de douane moesten smokkelen. De
drie verklaarden voor de rechter dat ze
slechts schoorvoetend en na aandringen
aan het plan hadden meegedaan. Chro
nisch gebrek aan geld en moeilijkheden in
de persoonlijke sfeer gaven uiteindelijk de
doorslag voor het drietal.
Tenslotte was er de verkoper uit Amster
dam. Na het overnemen van de hasjkof-
fers in een van de publiekruimten op
Schiphol of na een overdracht via een
bagagekluis, stapte hij vrolijk de deur uit
en een taxi in om zich naar het Museum
plein in Amsterdam te laten rijden. Bij het
KLM-kantoor aldaar stond de „big boss”
klaar om de smokkelwaar in ontvangst te
nemen. De beloning: duizend tot tweedui
zend gulden voor de man die het vuile
werk opknapte, tweehonderd gulden voor
de transporteur Schiphol-Amsterdam en
enkele honderden guldens voor de organi
serende kruier.
Een keer of tien ging het goed. Maar eind
juli van dit jaar liepen de Schiphol-wer-
kers tegen de lamp. Al een tijdje hield de
rijkspolitie op de luchthaven de mannen in
de gaten en toen er ogenschijnlijk weer
een onderneming geslaagd was, werd het
hasjtransport onderweg naar Amsterdam
onderschept. Zowel de kruier (die intussen
een andere baan op de luchthaven had) als
de Amsterdamse verkoper werden in
voorwaardelijke hechtenis genomen, na
dat in de bagageruimte van de taxi een
koffer vol hasj werd aangetroffen.
„De politie heeft goed werk geleverd”,
vond rechtbankpresident mr. Cockart.
Zijn mening werd onderschreven door de
officier van justitie, mr. Wooldrik. „Juist
deze vorm van smokkel is een gevaarlijk
gat”, aldus de officier. „Als zo’n keten
wordt opgerold is er meteen een aanvoer
lijn afgesneden. Dat is een effectieve ma
rt Oud-consul
Hans van
Praag voor zijn
galerie in het
hart van Ibaza
stad.
nier van bestrijden. Veel effectiever dan
het aanhouden van een enkele koerier die
met een tas hasj door de douane probeert
te komen. In dat geval wordt alleen een
klein schakeltje uit een grote ketting weg
gehaald, een schakeltje dat meteen weer
wordt vervangen”.
Tegen de ex-kruier, die de andere ver
dachten bij de smokkel had betrokken,
eiste de officier acht maanden celstraf,
waarvan twee voorwaardelijk. Bovendien
vroeg hij een geldboete van vijfduizend
gulden, het bedrag dat bij de arrestatie
van de man werd aangetroffen in zorgvul
dig uitgetelde coupures. Een duidelijke
aanwijzing dat het om de beloning van de
smokkel ging, aldus de officier.
Een mildere straf eiste hij tegen de ver
koper uit Amsterdam, die een onbelangrij
ker rol in het geheel had gespeeld. Vijf
maanden celstraf, waarvan twee voor
waardelijk, zo luidde de eis. Dat komt er
Wethouder Van de Water zei uit een
gesprek met de heer Westerman, een van
de bewoners die bezwaar had aangete
kend tegen de bouw, te hebben begrepen
dat geen bezwaren meer bestonden en dat
het afwijzen van de bouw van het VAM-
station bij Parkwijk zou betekenen dat de
Harmenjanswijk weer verzet zou aanteke
nen. Zijn advies het bezwaarschrift dan in
te trekken heeft de heer Westerman niet
opgevolgd, omdat dat inhield dat hij weer
met alle mensen die zijn lijst van een
handtekening hadden voorzien contact
zou moeten opnemen.
Op de vraag of voor het rangeren geen
andere oplossing mogelijk was antwoord
de hij dat de spoorwegen de VAM-treinen
bij voorkeur ’s nachts willen rangeren,
maal- dat het niet mogelijk is. (De bewo
ners hadden de vrees uitgesproken dat het
lawaaiveroorzakende rangeren tijdens de
„stille uurtjes” zal gebeuren.) De Kenne-
merraad heeft namelijk gekozen voor de
duurdere 24-uurs omloop, wat inhoudt dat
de treinen met huisvuil vroeg in de avond
uit Haarlem moeten vertrekken om ’s mor
gens weer leeg teruggebracht te kunnen
worden.
De voorzitter van de commissie maakte
bekend dat er ook van Esmil een brief bij
de provincie was binnengekomen, maar
dat deze niet het karakter had van een
bezwaarschrift en dus niet tijdens deze
hoorzitting In behandeling kon worden
genomen. Bij Gedeputeerde Staten liggen
ook nog vragen van de statenleden T. Bos
(PSP), A. van der Mark (CDA) en H. Raas-
veld (PPR) over de regionale hüisvuilver-
werking en de mogelijkheden van subsi
diëring door de Rijksoverheid.
De voorzitter van de commissie zei uit
het feit dat geen van de ondertekenaars
aanwezig was te moeten opmaken dat de
bezwaren niet zo zwaar meer wegen maar
dat de provincie nog contact met de heer
Westerman zal opnemen. De heer Van de
Water vroeg of spoed kon worden betracht
met de beslissing omdat zo spoedig moge
lijk een oplossing voor het huisvuilpro-
bleem in gewest Kennemerland noodzake
lijk is.
De commissieleden zeiden dat Gewest
Kennemerland binnen twee weken de be
slissing kunnen verwachten.
Zoals bekend maakt de oostelijker situe
ring van het VAM-station een artikel 19
procedure noodzakelijk, omdat de bouw
op deze plaats in strijd is met het geldende
bestemmingsplan. Gewest Kennemerland
moet nu wachten op toestemming van Ge
deputeerde Staten die ook een verklaring
van geen bezwaar voor de investering van
bijna negen miljoen gulden voor het VAM-
overlaadstation moet afgeven.
De verdedigers van de drie overige ver
dachten vroegen de rechtbank rekening te
houden met de benarde financiële positie
van de mannen, die nu werkloos zijn. De
uitspraak is over een week wat de drie
laatsten betreft, over twee weken wat de
andere twee mannen betreft.
De bedrijfsinkomsten stegen in het twee
de kwartaal met 4,9 pet van 734,7 mln tot
771,0 mln en de bedrijfskosten (incl. af
schrijven) met 4,1 pet van 634,4 mln tot
660,6 mln. Het saldo bedrijfsinkomsten
en kosten kwam hierdoor uit op ƒ110,4
mln tegen 100,3 mln. Aan interest werd
per saldo betaald 8,5 mln tegen 14,1
mln. Overige posten gaven een nadelig
saldo te zien van 1,2 mln tegen een posi
tief saldo van 4,7 mln.
De winst per gewoon aandeel is bere
kend na aftrek van 3,75 mln voor juli-
september en van 7,5 mln voor april-
septebmer, wat het bedrag is, dat aan
houders van preferente aandelen ter be
schikking zou worden gesteld als op de
gewone aandelen een dividend zou worden
uitgekeerd.
OP HET EILAND IBIZA dat samen
met Mailorca, Menorca en Formentera
de Balearen vormt, wonen permanent zo
om en nabij de 700 Nederlanders. Om en
nabij, want ze hebben lang niet allemaal
de moeite genomen om even het consu
laat binnen te schieten. Toch staan er
nog 450 geregistreerd. Dat vertelde me
de Nederlandse Hans van Praag, die tot
dit voorjaar als vice-consul de officiële
representant van het Koninkrijk der Ne
derlanden op bet eiland was.
HET CONSULAAT op Ibiza heeft hij
maar toevallig beheerd. Voor hem was
het nog een Spanjaard, die hij aanvanke
lijk waar nam, maar waar uiteindelijk
een definitieve aanstelling voort vloeide.
Na zeven jaar heeft hij zijn functie dit
voorjaar overgedragen aan George van
Weel, die vroeger in Heemstede woonde
en topman was bij Wessanen. En sinds
dien geeft Van Praag weer alle tijd aan
zijn winkel, de Galerie Tanit, waar hij
echte Ibiziaanse kunst en handwerk ver
handelt.
ZIJN OPVOLGER VAN WEEL heeft
een extra belangrijke taak gehad toen
onlangs bleek dat de op Ibiza opgegroei
de Elise van der Eist aan boord was van
de Lufthansa-Boeing, die gekaapt werd
op weg van Mallorca naar Frankfurt. De
moeder van Elise, Marlieke Adama van
Scheltema, woont al sinds 1964 op Ibiza
en drijft er een internationale kleuter-
Per aandeel van 100 kwam de winst
over het tweede kwartaal uit op 31,20 (vj
28,07) en over de eerste zes maanden op
44,85 (f 34,19).
In de eerste zes maanden stegen de be
drijfsinkomsten met 6,5 pet van 1.362,9
mln tot 1.451,2 mln en de bedrijfskosten
(incl. afschrijvingen) met 5,4 pet van
ƒ1.221,9 mln tot ƒ1.288,2 mln. Als saldo
bedrijfsinkomsten en kosten resteert dan
163,0 mln tegen 141,0 mln. Aan interest
werd per saldo betaald 19,6 mln tegen
30,3 mln, terwijl overige posten per saldo
een winst opleverden van 3,4 mln tegen
ƒ2,9 mln.
Voor vergelijkbaarheid zijn de kwar
taalcijfers over 1976 aangepast. Dat be
treft hoofdzakelijk de verlenging van de
afschrijvingstermijn van de Boeing 747 en
DC-10-30 vliegtuigen en de invloed van het
opnemen in de balans van de vliegtuigen,
die op basis van lease-overeenkomsten
zijn gefinancierd.
de smokkelketen kan worden genoemd, is
de „big boss” toch buiten schot gebleven.
De man die waarschuwde wanneer er
weer een hasjkoffertje in aantocht was en
die het vrachtje vervolgens in Amsterdam
in ontvangst nam, blijft de grote onbeken
de in de hele zaak. 'sMans mediterrane
uiterlijk is het enige houvast.
Het was deze man die in 1976 een toen
malige Schiphol-kruier in zijn Amster
damse woning kwam opzoeken en wappe
rend met briefjes van duizend verlokte om
een koffertje voor hem langs de douane
om te voeren. „Al jarenlang werkte hij op
Schiphol”, pleitte de raadsman van de
Amsterdammer, „en in die periode is hij
door verschillende figuren in verleiding
gebracht. Is het gek dat je dan tenslotte
een keer zwicht, zeker wanneer je in finan
ciële moeilijkheden verkeert?”.
Overigens gelooft Wooldrik niet dat de
hasjsmokkel via Schiphol-werkers nu
voorgoed tot het verleden behoort. „De
hele organisatie is hiermee natuurlijk niet
opgerold. Hoewel nergens uit blijkt dat er
nog meer Schiphol-werkers bij de smokkel
betrokken zijn, zullen er in de toekomst
wel weer anderen opstaan die het ook eens
willen proberen”.
VAN PRAAG IS na lang zoeken op het
Spaanse eiland in de Middellandse Zee
terecht gekomen. Na 23 Indische jaren en
veel omzwermingen vestigde hij zich er.
„Ik heb jaren gezocht naar een plaats om
me te settelen. Het moest er mooi zijn,
een/ oud stadje en liefst een vissersdorp
je. En goedkoop”, zegt hij, „en dat alle
maal vónd ik op Ibiza”. Dat was in 1956;
de jaren daarvoor had hij heel het Carai-
bische gebied bereisd.
„COSTA RICA beviel me nog het bes
te. Dat deed me het meest aan Indië
denken. Een heerlijk klimaat, maar erg
duur. En de Nederlandse Antillen waren
het ook niet. Op Suriname ben ik gebo
ren, maar om er nu te gaan wonen, nee.
Mijn vader was er rechter”, vertelt hij me
op het terras van bar Mar y Sol aam de
Avenida Battalome Ramon y Tur, vlak
bij de haven van Ibiza stad, waar de
vissersboten dobberen en de ferry naar
Mallorca en het vasteland afvaart.
„TOEN IK HIER in 1956 kwam, woon
den de buitenlanders nog in Ibiza stad en
kende je elkaar allemaal, maar dat is niet
meer zo, iedereen woont nu verspreid
over het eiland. Hollanders waren er nog
helemaal niet toen ik aankwam. In het
binnenland zat een oud-geoloog, maar
die zat er al van voor de burgeroorlog”.
ONDER DE NEDERLANDERS die
zich met vele duizenden andere Europea
nen op Ibiza vestigden, zitten nog meer
oud-Indische gasten. „Van de mensen die
lange tijd in ons vroegere Indië hebben
gezeten, heb ik nooit iemand ontmoet die
het hier niet leuk vond", vertelt Van
Praag, ’’maar het is hier ook mooi, je
hebt prachtige stranden en Europa is
vlakbij. Dit noem ik geen Europa. De
mentaliteit van de mensen is oosters. Ze
leven gemakkelijk en hebben geen haast.
In Holland word je opgejaagd”.
LANGS HET TERRAS slentert een
onthullend gekleed meisje. „Dat is wel
veranderd”, zegt hij. ..acht jaar geleden
op neer dat de man zijn onvoorwaardelij
ke straf al in voorarrest achter de rug
heeft. Tegen de drie overige verdachten
eiste mr. Wooldrik alleen voorwaardelijke
gevangenisstraffen en geldboetes uiteenlo
pend van driehonderd tot 750 gulden, af
hankelijk van het aandeel dat de mannen
in de operatie hadden. Het ontslag uit het
werk op de luchthaven beschouwde de
officier als de belangrijkste straf.
Raadsman De Back van zowel de ex-
kruier als de andere Amsterdammer be
pleitte clementie voor zijn cliënten. Hij
wees met nadruk op de grote verleiding
die niet te weerstaan is in tijden van finan
ciële problemen. Met het oog op toekomst
plannen van de verdachten verzocht hij
om onmiddellijke invrijheidstelling. Dat
verzoek werd gehonoreerd in het geval
van de verkoper, die immers in voorarrest
al vrijwel de volledige geëiste celstraf had
uitgezeten. De hoofdverdachte blijft ech
ter voorlopig in hechtenis, zo oordeelde de
rechtbank.
school. „Ik heb er nu vijftig kinderen van
allerlei nationaliteit”, vertelde ze me op
de morgen toen het kapingsdrama was
afgelopen en haar dochter en de andere
gegijzelden op vrije voeten waren. Het
schooltje is gevestigd in het huis van
mevrouw Van Scheltema in het dorpje
Jesus, juist buiten Ibiza Stad. Voordat ze
naar Ibiza verhuisde woonde ze in Haar
lem, waar haar echtgenoot, dokter Van
In het kwartaal juli-september was het
tonkilometervervoer 6 pet hoger dan in
dezelfde periode van 1976 bij een 3 pet
hogere tonkilometerproduktie. De bela-
dingsgraad steeg van 59,3 pet tot 60,9 pet.
Het passagiersvervoer op geregelde
diensten steeg met 10 pet, het vrachtver
voer met 12 pet en het postvervoer met 11
pet. Het chartervervoer was 20 pet lager.
ie persoonlijke omstandigheden van de
jetrokken mensen zijn, des te gemakkelij-
ter laat men zich strikken. Vier (inmiddels
>p staande voet ontslagen) Schiphol-wer-
ters stonden donderdagmiddag voor het
jeklaagdenbankje van de Haarlemse
•echtbank. Gezamenlijk hadden ze een ke
en gevormd waarlangs tenminste twaalf
koffers met hasj langs de douane op de
I ïuchthaven zijn gesmokkeld. Een Amster-
I damse verkoper zorgde voor het verdere
I transport naar de hoofdstad. In juli wer-
I den de vijf bij een zaakje betrapt en gingen
I de twee belangrijkste complotteurs in
I voorarrest.
I Hoewel een van hen de organisator van
De commissie wilde van de gemeentelij
ke milieudeskundige dr. Luyken, die aan
de bezwaarschriften een advies had toege
voegd, weten hoe het mogelijk was dat de
deuren van het VAM-station zoveel moge
lijk gesloten konden blijven als er 44 keer
per uur vuilnisauto’s komen. Luyken ver
duidelijkte dat er twee deuren komen,
zodat het aantal bewegihgen gehalveerd
kon worden. Bovendien betreft het 22 wa- I
gens die in- en uitrijden. Hij verklaarde
dat de luchtafzuiginstallatie zodanig is dat
zelfs bij openstaande deuren geen stof
naar buiten gaat. Hij voegde er onmiddel-
lijk aan toe dat het wel de bedoeling is dat i
de deuren zoveel mogelijk gesloten blijven
en dat dat in de hinderwetvergunning zal
worden vastgelegd.
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM. De kans dat het VAM-vuiloverlaadstation alsnog bij het Damiate
Pers gebouw komt te staan is bijzonder klein geworden. Tegen de bouw van het station
op een oostelijker gelegen terrein nabij de Jan van Krimpenweg, waartoe na bezwaren
van de Harmenjansbuurt en de Industriekring door gewest Kennemerland besloten
was, kwamen twaalf bewoners in Parkwijk in verzet. Zij dienden bij Gedeputeerde
Staten van Noord-Holland gezamenlijk een bezwaarschrift in. De klachten werden
gistermiddag tijdens een openbare hoorzitting in het provinciehuis in behandeling
genomen. Geen van de Parkwijkers, die bezwaren tegen de voorgenomen bouw hadden
ingediend in verband met te verwachten lawaai-, stof- en stankoverlast, was echter
aanwezig.
Marlieke
Adama van
Scheltema met
de kleuters van
haar internati
onale school in
het dorpje
Jesus.
||Smokkel-verleiding groot voor werknemers Schiphol
der Eist, van wie ze nu gescheiden is, een
huisartsenpraktijk had.
VOLGENDE KEER nog een andere
Nederlandse, die van plan is zich voor
goed in Spanje te vestigen. En dat is
Ariette van Driel uit Santpoort, die nu
twee jaar op Ibiza woont en er de man
van haar dromen vond. Niet zo vreemd
want ook broer Pieter trouwde een
Spaanse.
