VOLGENDE WEEK EXPERIMENT IN LUNCHUUR
Praten
Sint
Vandalisme
Gracht erbij
I
s
„Doe de vuilnisman eens een plezier,
en gooi op de straat geen papier”
X
I
JI
Studio
r
V
V ja
15‘
DONDERDAG 3
NOVEMBER
19 7 7
r
V
co'
„Tja, ik wil wel meer zendtijd,
ik wil dat nog wel eens meemaken
dat we van zeven tot zeven gaan
uitzenden. Twaalf uur in de lucht,
niet later dan zeven uur.” Leo
Jacobs, hoofdredacteur van radio
Stad is bepaald niet ontevreden
met de mogelijkheid dat de Am
sterdamse regionale omroep méér
zenduren zou kunnen krijgen. Nu
zendt men dagelijks van vijf tot
[1 zeven uit, uren waarop vader Stad
op de autoradio krijgt, moeder op
de portable in de keuken, de kin
deren uit de transistor bij het
huiswerk maken, het hele gezin
I bij de maaltijd. Volgende week
komt daar een lunchuur bij, van
twaalf tot één. Een experimentje,
mag van de minister als het maar
geen extra geld kost. Stad heeft
I trouwens nog genoeg zendminu-
ten overgespaard van al die door
I het ANP gestolen nieuwsminuten.
;5,
ONDER REDACTIE VAN INGE CRUL
Herstel van
de lokale
demokratie
In 1978
50% méér
zendtijd
Voor de gewone
Amsterdammer
Veilig tot
s. 1980 y
Radio Amsterdam
240 m/1250 Khz
middengolf
Er is een
„Pietje Prul had een banaan
En liep zachtjes door de laan.
Maar toen het banaantje was opgegeten,
Werd het schilletje zomaar vergeten.
En ’s avonds aten de muizen ervan”
„In de stad trap je vaak in de hopen
Van honden die op de stoep lopen
Onze klas is dus snel
Voor alle honden nog wel
Een heel mooie nieuwe po gaan kopen”.
toe keurig gedragen, we zijn echt program
matisch helemaal vrij. Dat je elke cent op
de exploitatie moet verantwoorden, hoe
kan ik daar tegen zijn.”
treure herhalend, uitleggend dat Stad Hil
versum III op haar golflengte uitzendt en
niet andersom. Strooit lakonieke opmer
kingen over de goedkoopte van het materi
aal rond, en hoe goed het desalniettemin is
in vergelijking met Hilversum. „Denk niet
dat ik onder Jurgens sta, nee, dat is een
collega van mij.” En passant voert hij een
lichtelijk opgewonden gesprek over vrije
dagen met een medewerker, vervolgt glim
lachend dat dit nu een kleine demonstratie
van het hoofdredacteurschap is.
Leo Jacobs, oud Vrije Volk journalist,
provosympatisant, mislukt danser zoals
Je kunt natuurlijk in een praatgroep
gaan zitten als je wilt praten. Maar als je
het daar nog niet met jezelf over eens bent
kun je ook eerst eens bepraten of je in een
praatgroep wilt. Een praatgroep over een
praatgroep dus. Redenerend volgens het
blooker-cacaobusje kun je zo uren door
gaan met praten over praten over praten
over.Goed, wie niet is afgeschrikt kan
erover praten op de openpraatgroepena
vond van het Vrouwenhuis in Amsterdam,
de avond voor alle vrouwen die willen
praten over de praatgroep waar ze mis
schien in willen. Op dinsdag 15 november,
om acht uur, op de Nieuwe Herengracht
95. Je raakt er niet over uitgepraat.
Zaterdag 19 november is het
weer zover: dan komt Sint Ni-
colaas, de beschermheilige van
Amsterdam, weer zijn intocht
maken in deze stad. Om twaalf
uur wordt hij verwacht op de
Prins Hendrikkade, waar an
ders dan bij de Sint Nicolaas-
kerk en daarna houdt hij met
zijn stoet van Zwarte Pieten
zijn feestelijke tocht door de
stad. In zijn gevolg voert hij
allerlei rijtuigen met notabelen,
showwagens en muziekkorp
sen. Via het Damrak komt hij
op de Dam en wordt daar door
burgemeester Polak ontvan
gen. Langs de Paleisstraat, Ro
zengracht, Marnixstraat, Pas
seer derstraat, Nassaukade en
Stadhouderskade rijdt hij naar
het Leidseplein om daar rond
twee uur ’s middags op het bal
kon van de stadsschouwburg te
verschijnen. Daarna wordt de
stoet ontbonden en kunnen de
kinderen in dagelijkse span
ning wachten op de vijfde de
cember. U begrijpt overigens
wèl dat u er verstandig aan
doet zich de negentiende niet
per auto in het Amsterdamse
centrum te wagen!.
Andere items deze maand in het Vrou
wenhuis: discoavonden op zaterdag 5, 12
en 19 november, steeds om acht uur; film
van Cinemien op vrijdag 4 en vrijdag 18
november, beide keren met om half negen
een film waarin Alice Schwartzer spreekt
met Simone de Beauvoir. De achttiende is
er een discussie na afloop, met de maak
ster van de film. Maandag 7 november is er
huisgroepenvergadering om acht uur,
woensdag 9 november wordt om half ne
gen aandacht aan het beroep huisvrouw
geschonken, woensdag 16 november om
dezelfde tijd aan alleenstaande moeders.
Straatvuil, open vuilniszakken, troep op de stoep, bananeschil-
len, vuil in de grachten en overal hondepoep in een vuil Amster
dam dat men zo graag schoon wil hebben. Dat was zo’n beetje het
thema waar de schóolkinderen uit de vijfde klassen in de hoofd
stad mee aan het werk zijn gegaan en het resultaat was een
enorme berg tekeningen en limericks in de trant van bovengeci
teerde over „Amsterdam moet schoon blijven”. Uit de ruim 400
inzendingen koos de Commissie Bestrijding Stadsvervuiling 12
tekeningen en 36 limericks als de mooiste, en die werden in een
nale omroep weer beducht is voor zijn
journalistieke onafhankelijkheid en conti
nuïteit.
Leo: „Ik ben voor een rijksbijdrage,
maar ik schrik me niet dood als opeens de
gemeente het overneemt. Het is niet wen
selijk maar het moet op te vangen zijn. Het
is natuurlijk wel duidelijk, dat als een
gemeente een gesubsidieerd medium
steeds als een toornige horzel in zijn nek
voelt, hij wel eens gaat denken hoe hij dat
geld anders kan gaan besteden. We zijn
liever zo onafhankelijk mogelijk. Wat dat
betreft heeft de rijksoverheid zich tot nog
Hij ziet de regionale radio in een grote
stad als Amsterdam als een middel om te
streven naar het herstel van demokratie.
In een kleine gemeente kan de burger z’n
burgemeester gewoon op straat aan
schieten voor iets, in Amsterdam is er een
grote afstand tussen publiek en bestuur
ders. De radio kan de contacten herstellen:
niet alleen is er de directe lijn met het
stadhuis maar ook kan de wethouder in de
uitzending komen om vragen te «beant
woorden van luisteraars.
Gebleken is dat Stad in een behoefte
voorziet. Volgens de jongste cijfers kent
85% in ieder geval de omroep. Het grote
probleem voor de populariteit in Amster
dam is eigenlijk dat men ver buiten de stad
vaak een betere ontvangst heeft dan in de
eigen gelederen. Maar daar wordt aan
gewerkt. Een onderzoek in mei/juni ’76
heeft een gemiddelde luisterdichtheid aan
getoond van 6,3% en het bleek dat vooral
de jongeren in de leeftijdsgroep van 15 tot
24, jaar luisteren. Dat hoeft nog niet te
zeggen dat de programma’s zo op jongeren
gericht zijn, denkbaar is dat er veel „over
loop” van Hilversum III bij is. Geen statis
tisch gegeven,-maar wel een ervaringsfeit
bij Stad is dat vooral veel ouderen telefo
nisch reageren op de programma’s. De
respons is trouwens toch vrij hoog. Verder
bleek dat Stad relatief méér luisteraars
had dan Hilversum I en II bij elkaar.
Zal er ooit televisie zijn bij Stad? Leo
haalt de schouders op. „Ach, we kregen
ook opeens radio nietwaar...” Dan pein
zend: „Radio is uit strijd geboren, televisie
omdat men behoefte had aan een amuse
mentsfabriek, met commerciële achter
grond. Dat ligt heel anders.” Er is een
lokale televisieomroep in Amsterdam, de
LOB, in de Bijlmer. Concurrentie? Leo:
„Welnee, we concurreren met niets en
niemand. Het zijn ook twee onvergelijkba
re grootheden. Wij hebben het professio
nalisme als basis, zij het amateurisme. We
staan tegenover elkaar als het Pu-
bliekstheater en het amateurtoneel.”
Bijna anderhalve ton schade
in één kwartaal in een flatge
bouw. Dit onthutsende cijfer
staat te lezen in „Onder Dak”,
het blad van de Amsterdamse
woningbouwcorporaties, waar
in de technische diensten van
de woningbouwverenigingen
opsommen met wat voor pro
blemen ze kampen in de wo
ningcomplexen. Zoals: bran
den in boxen, ingetrapte box
deuren, glasschade, vernielde
verlichting in liftenHet erg
ste is dat je nauwelijks tegen
het vandalisme dat zich in
buurten met grote flats en lan
ge gangen maar ook elders in
Amsterdam voordost, kunt op
boksen. Vandaag gerepareerde
boxdeuren zijn morgen weer
ingetrapt. De toegangsmoge
lijkheid tot boxgangen werd
verkleind door deuren te ver
wijderen of dicht te schroeven,
op kozijnen en om sloten wer
den zware hoekijzers neerge
zet: resultaat nihil. Metselwerk
en plaatsstaat: dat blijkt het
enige wat het nog even kan
uithouden. Een droef relaas.
hij zelf pleegt te zeggen, redacteur bij
Spectrum, altijd afdwalend in gesprekken,
altijd met iets van georganiseerde chaos,
moet in het begin toch een zekere argwaan
gewekt hebben bij de luisteraars aan de
wal. Collega’s vooral verzuimden niet in
hun publicaties nogal persoonlijke aanval
len te doen. Ik was blij met de kritiek, zegt
hij grootmoedig maar naar waarheid.
De journalistieke basis van Stad is het
geven van zoveel en zo gevarieerd mogelij
ke lokale informatie in rubrieken en actue
le items. Zowel het „grote” als het „kleine”
nieuws komen aarï bod zo schrijft Leo in
Een week lang drie uur radio Stad op de
240 meter/1250 KHz middengolf dus, en
misschien volgend jaar elke dag dat uur
extra. „Een uitbreiding van 50%, wijs me
de omroep maar die dat lukt” zegt Leo. Hij
heeft dat uur nog niet, dat hangt op een
beschikking van de minister, maar in de
Johannes Vermeerstraat in de studio’s
hangt een gematigd optimisme. Bij de be
groting voor ’78 is een supplementbegro-
ting ingediend die volgens Leo zo laag is
dat men er niet over kan vallen.
De uitbreiding zal worden gebruikt voor
herhalingen en nieuwe programma’s voor
andere groepen mensen. Zo kan in zo’n
lunchuur vooruitgelopen worden op
avonduitzendingen waarin telefonisch ge
reageerd kan worden. Op woensdagmid
dag kan bijvoorbeeld de raadsagenda wor
den doorgenomen, maar ook de buurtre-
creatie op de vrije middag voor kinderen.
En op zaterdag kan er informatie over de
zaterdagsport gegeven worden. Leo denkt
met zijn op 1 januari tien mensen sterke
redactie plus vier technici en vier admini
stratieve mensen bouwend op de opgeda
ne routine en flair die nieuwe situatie het
hoofd te kunnen bieden.
Stad bouwt aan zijn toekomst, merk
waardig nu er juist de afgelopen tijd
steeds over een onzekere toekomst is ge
sproken. Althans: een toekomst op ter
mijn. Het experiment, want dat is het, zou
eerst tot 1978 duren, toen tot een half jaar
na beëindiging van het begeleidend onder
zoek van wetenschappers uit Tilburg, en
nu tot 1980. Het laatste nadat Stad en de
in hetzelfde schuitje zittende SROB in
Brabant zich nijdig hadden gemaakt en
aandrongen op een beter beleid voor de
streekradio. Van Doorn wil decentralisatie
van de regionale omroep, dat stond vanaf
het begin al vast. Terwijl men in de regio-
het jaarverslag dat circa 80% der wegge
lopen huisdieren door Stad de weg terug
vond, hetgeen de medewerkers menigmaal
op copieuze taarten kwam te staan.
De mensen van Stad werken niet vanuit
een bepaalde stellingname, het per se ge
ven van commentaar, of uitzijn op conflic
ten. Ze geven feiten en meningen vanuit,
een neutraal-kritisch uitgangspunt. Feiten
op een rijtje zetten kan veel meer effect
hebben dan becommentariëren is de me
ning van Jacobs. Wie zich wil laten horen
kan dat. Zwijgen is evenzeer je goed recht.
Maar wie om commentaar gevraagd,
zwijgt, verspeelt wel zijn recht tot weder
hoor als het item wordt uitgezonden.
„We zijn er voor de gewone Amsterdam
mer” zegt Leo. „Die man die altijd z’n bek
moest houden, op school al. Bij ons man
hij uitspreken, wordt hij niet zoals zo vaak
op Hilversum gebeurt afgekapt.” Iedereen
mag van hem in de uitzending „behalve-
de Volksunie. We discrimineren niet maa£-
rein fascisme komt er niet in”.
Er zijn in het verleden
al heel wat grachten ge
dempt in de hoofdstad,
maar nu is men zover dat
men eindelijk een gracht
erbij gaat maken! Dat
wordt de Houtkopers-
burgwal, die straks het
hinderlijke „gedempte”
van zijn naambordje
mag schrappen. In de
loop van ’78 zal er daar
weer water stromen! De
nu nog „Gedempte”
Houtkopersburgwal ligt
achter het Burgemeester
Tellegenhuis (in de wan
deling maupoleum, om
dat het werd neergezet
door Maup Caransa),
en werd drooggelegd
toen dit huis gebouwd
werd. Van vele kanten
was er al op aangedron
gen de wal tussen Oude-
schans en Uilenburger-
gracht weer te ontgraven
om de ontluistering van
de buurt daar een halt
toe te roepen.
Het ruime pand aan de Johannes Ver
meerstraat vormt het onderkomen Voor
studio’s en redactieruimte, een bar, café
achtige tafeltjes en stoelen voor de onge
dwongen babbel. Leo leidt je met graagte
rond, geduldig technische uitleg tot in den
boekje gebundeld, dat onlangs aan wethouder Goekoop werd
overhandigd. Een cadeautje vooral ook voor de honderdjarige
stadsreiniging waar men mag hopen dat de jeugd zich niet alleen
op papier zo milieubewust uitdrukt, maar het ook in de praktijk
brengt.
De tekeningen vormen een fraai scala van alle viezigheid die wij
om ons heen plegen te verspreiden. Vooral ontzettend veel honde
poep, de bekende schillen en dozen natuurlijk en één tekeningetje
van een heel milieubewust kind over de fosfaten in de wasmachi
ne, die het water verontreinigen. De limericks zijn wat gevarieer
der al excelleert ook hier de poep. Op straat geworpen sigaren,
vuile grachten, uitlaatgassen en te vroeg buiten gezette vuilnis
zakken vormen hier een bonte vervuilingsrij.
Met enthousiasme hebben de kinderen zich op de rijm-vers-
vorm van de limerick gegooid. Een enkeling kwam er niet uit, of
juist wel, het is maar hoe je het bekijkt:
„Een Amsterdamse slimmerik, ja ik,
Had moeite met een limerick,
Ik begon te schrijven,
Amsterdam moet schoon blijven.
Maar verder kwam ik geen sik”.
V
Radio
wil meer zendtijd
november om acht uur.
