voor
Voorstel tot „kraag"-bebouwing rond Circustheater
Nederlands Dans Theater in
Scheveningen onder dak
Woody Herman’s big band
met eigentijdse klanken
Adriaan van Limpt tenor
ontbreken van een eigen oe
Inferieur orkest
Bach’s Hohe Messe
Meubelfabriek
Oisterwijk
Uitvoering Het Nationale Ballet laat niets te wensen over
Expositie in
Geloogd Massief Europees Eiken
Cl van Meubelfabriek Oisterwijk
op maar 10 plaatsen te koop:
en acteur van formaat
■wMHam dg regio
LR 24 helpt écht.
Als u meer transpireert
dan uw kleding kan verwerken,
is het tijd voor: LR 24.
Veel luistergenot tijdens Haags concert
KLEUREN-T.V.’s
UN BALLO IN MASCHERA VAN VERDI
KCOV gedegradeerd
j o*
13
19 7 7
KUNST
NOVEMBER
4
Amsterdam, Berkel (ZH), Beverwijk,
Ede, Heerenveen, Hengelo (O),
Oisterwijk, Utrecht Valkenburg (L)
en Zuidlaren.
koop't maar bij A
metzelaarl
1^
VRIJDAG
AMSTERDAM. Met donde-rende
ovaties, alsof er wereldschokkende pres
taties geleverd waren, werd donderda
gavond in de Stadsschouwburg het
nieuwe ballet van Hans van Manen „Vijf
Tango’s” door het publiek ontvangen.
De uitvoering door Het Nationale Ballet
laat dan ook weinig te wensen over en de
tango-muziek van de Argentijn Astor
Piazzolla klinkt meeslepend uit de luid
sprekers.
1
Niveauverschil in Vijf Tango’s
(ADVERTENTIE)
JOHN OOMKES
(Van onze kunstredactie)
(ADVERTENTIE)
Beverwijk, Parallelweg 100, tel. 02510-26923 ma t/m za 9-18 uur
tüt De slotstand van het ballet Vijf Tango’s dat gisteravond
zijn première beleefde in Amsterdam.
Hij is geen tenor-amoroso met een fluwe
len stem - zijn geluid is mannelijk en fors
en zijn techniek is onberispelijk. De Ne
derlandse Operastichting kan er trots op
zijn zo’n tenor in huis te hebben en het zal
een hele kunst zijn om hem hier te houden.
AMSTERDAM. Martin Kamminga is
de toegewijde dirigent van de Koninklijke
Christelijke Oratoriumvereniging Amster
dam. Deze leerling van Piet Kee (orgel),
Anton Kersjes en Frans Moonen (directie)
overtuigde op het in mei van dit jaar
gegeven KCOV-concert, vanwege diens ar
tistieke en succesvolle aanpak van Koda-
ly’s Psalmus Hungaricus.
(Van onze kunstredactie)
DEN HAAG. Het Neder
lands Dans Theater zegt dat
het elk nieuw seizoen grotere
moeite heeft om met andere
gezelschappen in binnen- en
buitenland in de pas te blij
ven, terwijl het juist in begin
sel de toon wil aangeven in de
balletkunst en nieuwe ontwik
kelingen wil bevorderen. Het
kost het gezelschap steeds gro-
teliers en opslagruimten en
kantoren. Daarnaast een oe
fentoneel met toneeltoren die
zal aansluiten op een niet tot
het NDT-complex te behoren
zaal met circa 800 zitplaatsen
en die door het NDT voor ver
schillende doeleinden gebruikt
zal kunnen worden, zoals thea
ter, concertzaal, tv-studio, en
dergelijke.
Over de totale kosten van
deze voor het Circustheater
aanvullende bebouwing, waar
over het NDT gistermorgen de
Commissie voor Kunstzaken
van de gemeente Den Haag uit
voerig informeerde, is nog
niets bekend.
In de bibliotheek aan de Prinsesseweg 34
te Zandvoort wordt komende zaterdag
middag om 16 uur een tentoonstelling ge
opend van werken van Arie Wallert. Een
uur later kan men zich in Beverwijk ver
voegen waar in het cultureel centrum De
Nieuwe Slof aan de Kerkstraat een exposi
tie begint van Gerard Delaval die aquarel
len van de Bourgogne laat zien. Tot en met
24 november, maandag tot en met vrijdag
van 10-22 uur geopend, op zaterdag van 14-
17 uur.
HAARLEM. Op verschillende plaat
sen in onze omgeving zijn deze maand
weer nieuwe exposities te zien. Zo stellen
Greet Last en Willie van Haard onder
auspiciën van Kunst Zij Ons Doel respec
tievelijk bronzen beeldjes en aquarellen
tentoon in het Waaggebouw aan het
Spaarne, hoek Damstraat in Haarlem.
Hun tentoonstelling gaat vrijdagavond
open om 20 uur en duurt tot 28 november.
Dicky van de Zalm exposeert olieverven
en grafiek in de bovenzaal van De Ark,
Nieuw Heiligland 3 in Haarlem. Zijn werk
blijft daar tot 28 november hangen en is
dagelijks te bezichtigen van 17-0.2 uur, op
zondag vanaf 14 uur.
weliswaar nog in juli het Northsea Festival
op, daarvoor deed Stan Kenton ons land
aan, binnenkort is het Duke Ellington Or
chestra onder leiding van diens broer Mer
cer present op het mager ogende Jazz from
Newport in de Rotterdamse Doelen en een
concert van het Thad Jones/Mel Lewis
Orchestra schijnt eveneens aanstaande.
Miniem dus, maar de topdagen van de big
band liggen al lang achter ons, ook al
houdt Woody het al meer dan veertig jaar
uit en ook al bestaat er in ons land een
hartverwarmende hernieuwde belangstel
ling voor het werken met grotere bezet
tingen.
Eigenlijk kwam het erop neer dat Kam
minga zichzelf, de vocale solisten en de
medewerkende organist Bernard Barte-
link met deze hachelijke onderneming bla
meerde, terwijl hij de klasse van de
KCOV-uitvoeringen er mee degradeerde.
JOHAN VAN KEMPEN
Bohumil Gregor, de dirigent van de
Praagse Staatsopera, deed wat hij kon om
de zangers te bezielen. Met een stuwend
enthousiasme vuurde hij het Utrechtse Or
kest aan, dat de uiterste krachten inspan
de, maar er kwam geen vaart in de voor
stelling. Gisteravond klonk de ouverture
nog wat schuchter, daarbij hadden de so-
lo-cellist en de solo-trompet kennelijk niet
hun beste avond, maar dat kan op reke
ning .van de première-koorts geschreven
worden.
Het vierde tafereel, waarin de eigenlijke
samenzwering wordt bekrachtigd en dat
meestal een haast ondragelijke spanning
teweeg brengt, was nu een min of meer
zakelijke aangelegenheid, die met routine
werd afgedaan. Een kleine verrassing was
het optreden van Jana Jonasova als Oscar,
de page van de koning, die als een onschul
dig lammetje over het toneel huppelde en
met het grootste gemak ingewikkelde en
glasheldere coloraturen liet hóren. Ook
Libuse Marova, als Ulrica liet zich niet van
de wijs brengen. Zij was niet alleen de
eerste blonde zigeunerin in een Verdi-ope-
ra, maar zij joeg met haar diepe stem en
suggestieve gebaren koude rillingen door
de zaal.
Gisteravond leidde Kamminga zijn koor
in Bach’s Hohe Messe. Voor de uitvoering
hiervan, in het Amsterdamse Concertge
bouw, was het Nederlands Vocaal Ensem
ble toegevoegd en waren solisten van
naam aangetrokken. Dat desondanks de
vonk van inspiratie op dit concert gemist
moest worden, was te wijten aan het feit
dat Kamminga - waarschijnlijk als gevolg
van minder rooskleurige finapciële om
standigheden - ditmaal niet beschikte, zo
als in het verleden, over een orkest als het
USO, maar óver een inferieur ensemble
dat opereert onder de naam Haags Bege-
Geen wonder dus dat het solistenviertal
Jeanette Bakker, Aafje Heynis, Marius
van Altena en Bernard Kruysen niets
méér konden doen dan degelijk vakwerk
afleveren. Dergelijke begeleidingen kun
nen slechts irriteren en brengen je eerder
van je „a propos” dan dat ze inspireren.
HAARLEM-PR BERNHARpLAANTEL
Wandkleden van Gerda Edens en Lidia
Taubman Kostecka zijn tot 25 november
op werkdagen van 9-17 uur te zien in de
entreehal van Gebouw Noord-Holland aan
de J.J. Hamelinkstraat in Haarlem. In de
zalen van Treslong in Hillegom wordt het
komende weekeinde weer een an
tiekmarkt gehouden. Bijzondere trekpleis
ter is ditmaal een collectie zeldzame fono
grafen en hoorngrammofoons waaronder
een unieke Fireside fonograaf van Edison
uit 1909.
Vuurwerk valt er echter eerst goed te
beleven als Corea’s La Fiesta aan bod
komt, waarin Woody’s sopraantremolo’s
boven het Latijns geweld uitstekenen, de
ritmesectie de polyfone lijnen van de bla
zers goed ondersteunt en de bastrombo
nist sprintend net de laatste noten kan
pakken. Klasse! Ook het tromboneduel
met de veel glissandi in Alan Broadman’s
Reunion at Newport en het door tenor
saxofonist Gary Anderson gearrangeerde
Pavane van Fauré vallen vanwege de gro
te schoonheid op.
Terug naar de Thundering Herd, die ik
na gisteravond definitief onder mijn favo
riete big bands rangschik, want de forma
tie probeert zich niet alleen aan deze tijd
aan te passen, maar is zonder meer van
deze tijd. Want ook al tracht men de ouwe
getrouwen te gerieven met overigens
koortsige versies van de antieke succes
songs als het springlevende The Four Bro
thers waarin het saxwerk van de eerste
lijn opvallend goed wordt aangevuld door
de fills van drummer Jeff Hamilton (be
kend van het Monty Alexander-trio, maar
in deze context aanmerkelijk beter op
dreef), Greasy Sack Blues, het komische,
maar door Woody traag gezongen Baby, I
got New’s for you en Caldonia.
ü- Andriaan van Limpt vindt in Un ballo in maschera Cristina Deutekom aan zijn zijde
tere moeite dansers, choreo-
I grafen, ontwerpers en compo-
nisten voor haar streven te
i interesseren, omdat uitvoe
ring van grootse artistieke
plannen veelal stuit op onuit
voerbaarheid als gevolg van
de slechte huisvesting en het
fentoneel. Dit staat te lezen in
de nota-Randbebouwing Cir
custheater waarin het NDT
plannen ontvouwt om defini
tief gehuisvest te worden in
een om dit Schevenings thea
ter aan te brengen „kraag”-
bebouwing.
Lieuwe Visser (Graaf Horn) en Pieter
van den Berg (Graaf Ribbing) maakten
van hun kleine solo-rollen op het galgen
veld een scène apart. Het macabere hoon
gelach, dat zij lieten horen, deed ons de
haren te bergen rijzen. Het was merkwaar
dig, dat eigenlijk alle rollen goed en zelfs
uitstekend -bezet waren en dat toch de
solisten veelal in hun goede bedoelingen
bleven steken. Het Operakoor had er geen
last van, dat heb ik zelden zo goed ge
hoord. Waarschijnlijk stak de schuld van
de matheid der solisten in de regie van
John Copley, die maar heel weinig bewe
gingsvrijheid toestond.
J. H. MOOLENIJZER
Over de voorstelling zelf heb ik eigenlijk
verder niet veel opwindends te melden,
want het leek wel of de overige zangers
verbluft waren door de kracht, die eruit
ging van de hoofdrol. Jan Derksen, wiens
ogen vuur kunnen schieten en wiens stem
de muren kan doen trillen, maakte een wat
vermoeide indruk. Zelfs Christina Deute
kom, die toch meestal het publiek aan haar
voeten heeft, stond nu op het tweede plan.
leidings Orkest. Leuk voor de amateur-
operette in de provincie, maar ongeschikt
om een meesterwerk mee te lijf te gaan. De
vioolsolo van de concertmeesteres in Lau-
date Dominum was representatief te noe
men voor het orkestspel in het algemeen:
uiterst onzeker van intonatie en ritmisch
onvast.
geleden plannen aanvaardde
waarin de huidige huisvesting
nadrukkelijk van tijdelijke
aard werd genoemd en er ge
streefd werd naar een defini
tieve huisvesting voor dit ver
buiten onze grenzen befaamde
balletgezelschap.
De bovenzaal is met uitzondering van de
maandag iedere dag van 14-17 uur
geopend.
Het Nederlands Dans Thea
ter dat in 1959 werd opgericht,
is sinds 1962 gehuisvest in twee
oude, niet geschikte, maar tel
kens opgelapte panden aan de
Koningstraat in de Haagse
Schilderswijk. De behuizing is
niet berekend op een professi
oneel balletgezelschap, zo
meent het NDT en het Haagse
college van B W dat al jaren
er nu goed nieuws voor u: LR 24.
Het meest effectieve middel tegen
overmatig transpireren, dat op dit
moment verkrijgbaar is.
Geen deodorant die onaange
name luchtjes maskeert. Maar een
crème, die 24 uur per dag
transpiratie tegengaat.
In de nota zet het NDT uiteen
onder welke omstandigheden
het de laatste 15 jaar balletpro-
ducties heeft moeten voorbe
reiden: de drie huidige studio’s
zijn te klein; een noodzakelijke
vierde studio ontbreekt; repeti
ties met orkest en décor zijn
onmogelijk; décor- en kos-
tuumvervaardiging en opslag
zijn onvoldoende; sanitaire en
andere voorzieningen zijn niet
berekend op het gebruik door
zestig volwassenen; als gevolg
van omringende nieuwbouw
verzakt het gebouw, wat
scheurende muren tot gevolg
heeft; een verouderd riole
ringssysteem heeft telkens
stank en rattenplagen tot ge
volg; en de slechte dakcon
structie veroorzaakt regelma
tig wateroverlast; waardoor
meermalen kostbare appara
tuur werd beschadigd. Daarbij
komt dat het NDT zich nooit
vaste bespelingsrechten van
enig theater in Den Haag heeft
kunnen verwerven. De produc
ties (10 premières per jaar)
werden dan ook meestal onvol
doende voorbereid aan het pu
bliek getoond.
DEN HAAG. Woody Herman is er niet
zeker van dat het hem nog een keer gege
ven mag zijn een maand lang door Noord
en West-Europa te toeren. „Als ik geluk
heb zie ik jullie nog een keer”, zei hij
tegen het donderdagavond in behoorlijk
groten getale opgekomen publiek in het
Haags Congresgebouw, dat aan het eind
van dit eenmalige concert van Woody en
zijn drastisch verjongde Thundering Herd
alle scepsis had laten varen. Ook al zal
menigeen zijn komen opdraven om Her
man zijn klassieke nummers nog eens te
horen afdraaien en bij voorbaat al min of
meer voor lief hebben genomen dat dat
met wat minder diepgang zou gebeuren,
de maestro blijkt nog altijd weinig ruimte
voor sentimentele gevoelens te laten.
ook bij uiterst trage bewegingen of zelfs
bij stilstand een enorme spanning vast te
houden. Om deze solo alleen had ik dit
ballet voor geen geld willen missen. Voor
de rest: er zijn zeven paren in het eerste en
laatste deel, in het tweede deel danst Sonja
Marchiolli met zes heren, in het vierde deel
dansen soms twee heren samen, terwijl ze
zich ook af en toe nogal onverschillig ieder
met een dame behelpen. Aan het slot komt
de hele machinerie langzaam en effectief
tot stilstand.
Effectief zijn ook de kostuums en het
dec.or van Jean-Paul Vroom, een grijs be
tonnen stadsgezicht met smalle poortjes
en hoge ramen, voor de mannen zwarte,
hoog gesloten overhemden bij nauwe
zwarte tricots, voor de vrouwen zwarte
pakjes met rode onderrokjes en borststuk-
jes. Als ik hierbij over „effectief” spreek
moet dit woord in een dubbele betekenis
gelezen worden. Het geheel doet aan
„zwarthemden” denken, dat nog versterkt
wordt door het rood-zwart, het grauwe
stadsbeeld en marcheer-effecten bij de
dans.
De voorstelling werd besloten met Ca
priccio van Balanchine.
CONRAD VAN DE WEETERING
Piazzolla (geboren 1921) gebruikt voor deze com
posities zowel typische tango-ritmes en harmoni
eën als elementen van hedendaagse „serieuze”
muziek, waarbij de echte tangofragmenten beter
uit de verf komen dan de rest.
Opvallend vind ik in de eerste plaats het enorme
niveauverschil tussen de verschillende tango’s
waarbij de eerste, de derde en de vijfde door hun
spanning en vaart bijzonder fraai zijn en de twee
tussenliggende nogal slap. Dit geldt zowel voor de
muziek als voor de choreografie.
Doordat de voorstelling begint met Four
Schumann Pieces van Hans van Manen,
krijgt Vijf Tango’s iets van een herhalings
oefening. Veel passencombinaties en zelfs
groepsopstellingen komen vrijwel identiek
in beide werken voor, waarbij gezegd moet
worden, dat het stilstaan van twee dansers
tegenover elkaar en dan om beurten ach
ter het been heffen, of vóór het been hef
fen om er dan een grote zwaai naar achte
ren mee te maken, veel beter past bij de
tango’s dan bij Schumann.
Eén ding tilt deze tango’s ver boven het
voorgaande werk uit, dat is de wervelende
solo op het derde fragment van Clint Far-
ha, die zich werkelijk fabuleus begint te
ontwikkelen. Hij springt licht als een veer,
heeft een lang katachtig lichaam en weet
Herman weerstaat als een van de weini
ge jazzgroten uit de eerste dagen van de
swing de tand des tijds. Hijzelf en zijn
spelvreugde maken een redelijk geconser
veerde indruk, ook al komt hij moeizaam
strompelend het podium oplopen en moet
hij zijn partijen grotendeels zittend spelen.
Zijn hart, en dat maakt de repertoirekeus
van zijn laatste half dozijn albums ook
duidelijk, is jong. De luisteraar wordt al
dus geconfronteerd met een Thundering
Herd-bezetting die niet alleen verjongd is -
en zoals altijd het nodige talent herbergt
(Woody geldt als een talentscout bij uit
stek) - maar daarnaast de kans krijgt om
actief bij te dragen aan het zo rijk gevari
eerde geluid en het repertoire van deze big
band.
Vergelijkingen treffen met andere big
bands is eigenlijk een hachelijke zaak,
want de mogelijkheid om ze aan het werk
te zien is te miniem. Count Basie sierde
Het NDT heeft na uitgebrei
de studie gekozen voor
nieuwbouw, want verbouw
van een aantal daartoe ge
schikte oude panden in de
Haagse binnenstad zou beslist
niet goedkoper zijn. In overleg
met het Beheerskantoor Sche
veningen BV heeft het NDT
gedachten en plannen ontwik
keld om tot een volledige be
huizing te komen rond het
Scheveningse Circustheater
(dat door genoemd kantoor be
heerd wordt). De plannen
'voorzien in vier ruime studio’s,
kleedkamers, kantine, ruimte
voor fysiotherapie, technische
ruimten, decor- en kostuuma-
ür Een indruk van de voorzijde van het Circustheater in Sche-
veningen als de plannen vpn het Nederlands Dans Theater voor
een randbebouwing gehonoreerd zullen worden. In het rhiden de
al bestaande koepel.
SCHEVENINGEN. De Nederlandse
Operastichting heeft er een tenor bij,
Adriaan van Limpt. Hij is niet alleen een
tenor die zingen kan, maar ook een acteur
van grote klasse. Dat heeft hij gisteravond
bewezen als Gustaaf III, koning van Zwe
den, in „Un ballo in maschera” van Verdi.
Adriaan van Limpt is geen nieuweling bij
de Nederlandse Operastichting, want wij
hebben hem reeds herhaaldelijk zien ver
schijnen in kleine rollen in verschillende
kameropera’s. Dat waren meestal rollen
met een komisch karakter, waarin het
zingen op de tweede plaats kwam. Gister
avond heeft hij zijn eerste grote kans
gekregen en voordat hij nog zijn mond
open gedaan had - wisten wij al, dat er een
zanger van groot formaat op het toneel
stond.
Na de pauze is het pas goed raak. De
jonge garde d -et de naam Thundering
Herd daverende kudde) dan pas waar
lijk eer aan. Eerste trompettist Al Vizzutti
heeft dan meer in huis dan het onverdro
ten Fire Dance al eerder deed geloven. Een
trits, bestaande uit Coltrane’s Giant Steps,
een speciaal door Chick Corea voor
Woody geschreven Suite for Hot Band (dat
binnenkort wordt opgenomen) en een door
Gary Anderson gearrangeerde, heavy ver
sie van The Fanfare for the Common Man
bezorgt het publiek een veelheid van luis
tergenot en is een grote kick. Perfect, maar
met veel gevoel voor de juiste verhouding
blijft men in het spoor, zodat de veelge
roemde klankkleur van de blazers niet in
de verdrukking komt. Zo wil ik Woody
Herman en zijn Thundering Herd wel elk
jaar zien.
(ADVERTENTIE)
U hebt waarschijnlijk al van alles Van vochtige plekken m uw
geprobeerd. Zonder succes? Dan is kleding zult u geen last meer hebben.
- 1 t t> £)e crème wordt helemaal door de
huid opgenomen, is niet vet en heeft
een aangename doch bescheiden geur.
LR 24 is verkrijgbaar bij uw
drogist. Prijs f 9,80 per tube (goed voor
een behandeling van 2 a 3 maanden)
Zijn entrée als koning Gustaaf had in
derdaad koninklijke allure. Zijn vorstelij
ke houding en zijn gebiedende blik voor
spelden al, dat er iets bijzonders ging ge
beuren en toen hij begon te zingen hoor
den wij een tenor, zoals wij in jaren niet
gehoord hebben. Zijn hoogte is gaaf en
krachtig zonder dat hij hoeft te forceren
1 en zijn middenregister staat als een huis.
