Vervolgd door de moslims
Dr. Beijers Naude vol bewondering voor
Biko
sp
vo
m Be
lil
NAAR NEDERLAND GEVLUCHT
D(
1
r
Oude vete
4
1
«I
door J. Haverkate
ZUID-AFRIKA KON HET ZICH NIET PERMITTEREN HEM TE VERLIEZEN
door dr. Beyers Naudé
1. Een boodschap voor de
zwarte gemeenschap
3. Een boodschap voor de
Afrikaner gemeenschap
Denho Nergiz heeft zijn land voorgoed de rug toegeKeerd. „Ik had honderd
geiten om in m’n levensonderhoud te voorzien, maar op een morgen waren ze
weg. Gestolen door de moslims uit het dorp. Aangifte doen bij de politie had geen
zin, omdat je als christen toch niet wordt geloofd. Vluchten was voor mij de enige
uitweg, want de eerste keer roven ze je kudde, de tweede maal steken ze je
wijngaard in brand en tenslotte vallen ze je vrouw en kinderen lastig. Alleen als ik
mij had laten besnijden en moslim was geworden, was ik met rust gelatenDenho
Nergiz was boer, nu werkt hij in een fabriek. Hij heeft vier kinderen. De jongste is
een paar weken oud. Het kindje ligt boven in dezelfde kamer waarin hij met z’n
vrouw en de andere kinderen woont en slaapt.
„W
hebbe
verscl
de mii
te got
methe
meen
bij zij
enige
bruikt
af te I
bij vo
betrof
voorh
staat
omda
voor
gebn
f.
2. Een boodschap voor de
Engelssprekende blanke
gemeenschap
Het verhaal van Camuh Oral is niet anders. Hij was koster, maar ook hij vluchtte.
Vorig jaar. Vier maanden geleden hebben z’n vrouw en kinderen zich bij hem
gevoegd. Ook voor hen was er geen andere uitweg. „We moesten weg. Voor ons
was ginds geen leven mogelijk. Ik wilde voor m’n gezin een toekomst”.
1
-
Turkse christenen
voelen zich alleen
■Or Negen van de 48 kinderen uit het Rijsense pension
I
t
Is de bijzondere hulp die de Turkse christenen krijgen recht-
De centrale verwarming heeft ook zo
Wat is zijn boodschap? Ik geloof, dat
Steve Biko: de man en zijn boodschap.
Daarover moet ik spreken. Dat wil ik
graag doen, hoewel ik weet dat het onmo
gelijk is recht te doen aan een man, wiens
brede visie, wiens menselijkheid, wiens
opmerkelijke talenten, wiens toewijding
voor zijn ideaal en wiens politieke wijsheid
hem geplaatst hebben in de kategorie „toe
komstige premiers van ons land”. Minis
ter-president zou hij naar mijn overtui
ging zeker zijn geworden, ware zijn
leven gespaard gebleven om zijn beteke
nisvolle rol te spelen.
Nergiz en Oral zijn Syrisch-Orthodoxe
Turken. Samen met 27 geloofsgenoten en
hun 45 kinderen bewonen ze een pension
in Rijssen. De villa van de voormalige jute-
fabrikant Ter Horst. Op de morgen dat ik
er, vergezeld van een tolk, op bezoek ben,
zijn een stuk of acht mannen thuis. Een
paar van hen zijn net ontslagen bij het
Oldenzaalse bedrijf Rinco, dat moet „af
slanken”. Ze zitten zwijgend in een kring
op de kamer van Oral, de meesten op de
rand van een bed, een enkeling op een
mager formica-stoeltje. Aan de muur
hangt een zoetelijk gekleurde afbeelding
van Jezus, van het soort dat voor de oorlog
de huiskamer van menig vroom gezin
sierde. Verder zijn de muren kaal. In een
hoek van de kamer staat Orals vrouw naar
buiten te kijken. In de verwilderende tuin
kondigen rode kleuren de naderende
herfst aan. Buiten de kamer, in de hoge
gangen van het kille huis, klinken de opge
wonden stemmen van spelende kinderen.
Er huilt er een.
Mijn dilemma echter is, »dat ik moet
spreken tot een overwegend blank gehoor
over een Zuidafrikaan van wie 90% der
blanke Zuidafrikanen weinig of niets
weet. Zie hier slechts weer een bewijs
temeer van de tragedie en het gevaar van
de onvoorstelbare onwetendheid, die het
apartheidsbeleid heeft gekreëerd over lei
dende en uitzonderlijke zwarte persoon
lijkheden; over mensen, die in een normale
samenleving wijd en zijd bekend en toege
juicht zouden zijn. Steve Biko’s dood roept
nu in onze samenleving de vraag op: Wie is
nou die Steve Biko? Hier vinden we weer
een bewijs van het verachtelijke van het
„banningsysteem”, waardoor het grote pu
bliek opzettelijk verhinderd wordt in aan
raking te komen met kreatieve en uitda
gende ideeën van personen als Steve Biko.
In dit geval echter kon het systeem niet
alles verbloemen. Want de overtuiging en
daden van Steve waren zo van zo wezen
lijk belang, zo ter zake voor de hele ge
meenschap, dat ze niet onder de duim van
„banning”, noch binnen de gevangeniscel
gehouden konden worden. Dat is de groot
heid van de man waarover wij spreken.
Wie was Steve Biko? Eén van de meest
uitzonderlijke zwarte leiders die dit land
ooit heeft gekend een man met minstens
dezelfde bekwaamheden als Albert Luthu-
ly. Hoewel jong in jaren had hij al een zeer
rijp inzicht en was hij zeer wijs. Hij had
een scherpe analytische geest, die hem
feilloos en snel tot de kern van het pro
bleem deed komen en de oplossing ervan
deed komen. Daarbij was hij een man met
een diepe toewijding voor de zaak van de
bevrijding van de zwarten, waardoor hem
dienstoorlogen nog van over was, kreeg in
het begin van deze eeuw de genadeslag,
toen miljoenen Armeniërs in de Eerste
Wereldoorlog door Turkse nationalisten
werden uitgemoord; een triest record, dat
later alleen door Hitler zou worden over
troffen.
haar gebreken. De tolk wijst me in het
benedenhuis op een kamer waar alle bui
zen doorheen lopen. „Als het hier behaag
lijk is, vernikkelen ze boven van de kou,
maar draai je de thermostaat op, dan
sterven ze hier van de warmte”. Met de
winter voor de deur baart het verwar-
mingssysteem begrijpelijk zorg.
Een bevredigend gezinsleven kan zich in
zo’n omgeving nauwelijks ontwikkelen.
„De meeste van ons gaan ’s morgens al
voor dag en dauw de deur uit. Met trein en
bus naar de fabriek. Tegen een uur of zes
's avonds zijn we weer terug. Veel tijd
blijft er dan niet over. Er moet gegeten
worden en daarna gaan de jongsten naar
bed. Omdat het dan stil moet zijn op de
kamers, gaan we zelf niet veel later”.
De vrouwen komen de deur helemaal
niet uit. Ze brengen bijna de hele dag door
op de kamers, de tijd dodend met het
zorgen voor de kinderen en het huis
houden.
Hoe schrijnend hun huisvesting meestal
ook is, uitzicht op iets beters is er voorlopig
niet. Als er zich al een mogelijkheid voor
doet een gezin ergens zelfstandig te huis
vesten, is het verzet onder de bevolking om
een Turks gezin in de wijk op te nemen
vaak een moeilijk te nemen hindernis. Zo
riep het voornemen van het Hengelose
gemeentebestuur om een Syrisch-Ortho-
dox gezin in een gemengde woonbuurt aan
een huis te helpen, kortgeleden nog felle
reacties op onder de buurtbewoners.
Toch willen en mogen ze alle 600 blijven,
al zijn voor nieuwe vluchtelingen uit Oost-
Turkije de grenzen sinds 1 maart prak
tisch gesloten. De Syrisch-Orthodoxen
hebben sinds Pasen een eigen kerkgebouw
in Hengelo, waar ze elke zondag uit alle
delen van Twente met het hele gezin naar
toe reizen. Daar vieren ze hun liturgie en
legt hun priester de oude Aramese teksten
uit. Voor velen is het het hoogtepunt van
de week. Dat willen ze graag blijven
vieren.
„Hier in Nederland worden we niet ver
volgd. Daarom willen we ons hier blijvend
vestigen, want hier zijn we vrij. We zullen
moeten leren ons aan de Nederlandse ge
bruiken en leefwijze aan te passen. We
willen geen gettovorming en geen verbitte
ring, maar broederschap met onze eigen
mensen en onze omgeving. We hopen dat
we daarvoor de kans krijgen”, zegt de tolk
namens Nergiz, Oral, Aslan en hoe ze
allemaal ook mogen héten.
Het zou aanmatigend zijn van welke
blanke dan ook te proberen om deze bood
schap over te brengen. Ik geloof niet dat
ook maar één blanke het recht of het
morele gezag heeft deze boodschap over te
brengen aan de zwarte gemeenschap. Het
is trouwens ook niet nodig. Het antwoord
van miljoenen zwarten op Steve’s visie en
leiderschap is een duidelijk bewijs van het
feit dat zijn boodschap werd begrepen,
aanvaard en graag beantwoord, zelfs als
dat met zich mee bracht: lijden, opoffering
en dood. Want zij wisten: dit was de bood
schap van bevrijding, van bevrijding voor
hen zelf en van bevrijding van iedereen in
ons land.
Jullie moeten aktiever en zinvoller mee
werken aan een radikaal programma van
geweldloze akties om fundamentele socia
le en politieke veranderingen tot stand te
brengen.
De Turkse asielzoekers de status van vluchteling geven, zou in
wezen, zo redeneerde justitie, de Turkse regering als de vervol
gende partij brandmerken. Om dat te voorkomen, gaf men ze de
status van asielgerechtigde, dat is iemand van wie redelijker
wijs niet verlangd mag worden dat hij naar zijn land terug
keert”.
zelfs aan ten grondslag dat hij hen wilde
helpen als zij dat wilden om zichzelf
te bevrijden van hun slavernij aan hun
ideologie en hen te leiden naar een groter,
ruimer Zuidafrikanerdom, waarin genoeg
plaats zou zijn voor iedereen, voor elke
groep, voor elke klasse, voor elk ras en
voor elke kuituur. Maar waarin geen ruim
te zou zijn voor een bevoorrechte elite, die
zichzelf het recht aanmeet het leven van
anderen te kontroleren en hun hun eigen
identiteit voor te schrijven.
Mr. Muller: „Het is moeilijk, maar we moeten niet vergeten
dat de Syrisch-Orthodoxe en Armeense Turken asielzoekers
zijn, die hier willen blijven. Daarom is het terecht dat ze een
extra steuntje in de rug krijgen”.
Dit is de boodschap van Steve Biko
Sullen wij er aandacht aan schenken en ei
>p reageren zolang er nog tijd is?
zij to
Een 1
geval
ning
Mie
ook e
groef
gene:
aan d
daarl
ziekte
buite
ment
word
de zs
over
patië
king
1
i
c
t
1
l
i
1
i
De
nieuv
Parij
door
arts
volwi
bij to
ook f
was»
leven
In ee
daar
cabir
tot 91
Mi<
onge
bero<
hier
gen.
zoiet
de b<
echtt
Al jarenlang wordt de christelijke splin-
tergroepjes het leven in eigen land ver
gald, vooral in de kleine dorpen van Oost-
Turkije, waar oplevend nationalisme en
godsdienstige conflicten in naburige lan
den de oude vete weer hebben doen oplaai
en. Al waarborgt de Turkse grondwet de
gewetensvrijheid, in de dorpen op het plat
teland blijken de gezaghebbers en orde
handhavers niet in staat de minderheden
tegen vervolging door moslims te bescher
men. Vandaar de grote uittocht van de
laatste jaren. Duizenden zijn uitgeweken
naar nieuwe vaderlanden, waar zij asiel
hebben gevraagd: Zweden, West-Duits-
land, Frankrijk en Nederland. Van de on
geveer 600 die naar Nederland kwamen,
hebben de meesten zich in Twente geves
tigd. Daar woonden bekenden die de reis
al eerder als gastarbeider hadden ge
maakt. Ook als je moet vluchten is de
wereld klein.
Steve Biko’s getuigenis in de loop van de
tijd aan invloed en belangrijkheid zal win
nen. Maar ook vandaag al heeft zijn leven
en dood een drievoudige boodschap:
„Het leven hier is moeilijk”, zegt iemand
het zwijgen verbrekend. „De overgang is
heel erg groot. Soms is er wel eens een
uitbarsting. Dan wordt alles ineens te veel
en bekruipt je het gevoél dat je verloren
bent, vernietigd, niets. We zijn hier nog
niet thuis en de weg terug is afgesloten.
Onze enige zorg is dat de kinderen onze
ellende niet merken".
Als dit het gevolg van Steve’s dood is
zoor een belangrijk aantal Afrikaners
lan heeft Steve niet voor niets geleefd
ntegendeel: Steve en zijn boodschap zou
len dan pas voor het Afrikaner volk be
’innen te leven.
Steve Biko’s leven en dood heeft ook een
speciale boodschap voor de blanke Afrika
ner gemeenschap en voor elke individuele
Afrikaner. Het is de Afrikaner, met zijn
heldhaftig verleden, zijn gebrachte offers
voor zijn grootste ideaal, die gewerkt heeft
als stimulans voor Steve toen hij zijn ont
werp maakte voor zwarte bewustwording,
zijn strategie van zwarte solidariteit en de
verwezenlijking daarvan. Bij de uitvoe
ring daarvan heeft Steve nooit de sugge
stie gegeven dat dat alles een bedreiging
zou vormen voor de Afrikaners. Er lag
We maken een rondgang door de oude
villa. Achter elke deur nagenoeg herzelfde
tafreel. Een keurig schoongehouden, maar
armoedig ingericht kamer. Langs de mu
ren wat bedden en verder een tafel met een
paar stoelen. In de verste hoek bijna altijd
een vrouw, schuw en verlegen lachend,
soms met een kind verborgen in een plooi
van haar rok. Aan de muur een afbeelding
als op Orals kamer. Elk gezin heeft één
kamer tot zijn beschikking, waarin men
moet wonen en slapen.
Op de eerste verdieping is de gemeen
schappelijke wasruimte. In plaats van
wastafels, die op de kamers ontbreken.
Vijf douches op een rij, waar zelfs een
derderangs plattelandsclub geen genoe
gen mee zou nemen. „Als je geluk hebt, is
er warm water”, legt iemand de werking
van de installatie uit. „Maar de móesten
moeten zich met koud water wassen, want
de capaciteit van de boiler is beperkt”.
Als het pension in Rijssen een goed
voorbeeld is, is de situatie van de Syrisch-
Orothodoxe en Armeense vluchtelingen
haast uitzichtloos. Samenwonend en door
gaans veel te kleine huizen, de taal van ons
land niet of nauwelijks machtig en geman
geld door het eentonige ritme van onze
werkdagen, lijken ze weinig reden te heb
ben van de toekomst al te grote verwach
tingen te koesteren.
Steve richt zich met zijn leven en zijn
dood ook tot de Engelssprekende blanke
bevolking in Zuid-Afrika, inklusief de
blanke progressieven. Tot het groeiend
aantal konservatieven, die uit angst of uit
eigenbelang de regering steunen, zegt Ste
ve: Jullie bouwen je toekomst op een valse
zekerheid. Breek met de illusie dat de weg
die jullie inslaan de veiligheid en zeker
heid brengen zal, die jullie zo angstvallig
zoeken.
Ons team ziet het verder als zijn taak de Turkse christenen,
door het organiseren van taallessen en introductieprogram-
Dat laatste is met de Turken niet het geval. Daar is niet de ma’s, vertrouwd te maken met de Nederlandse samenleving”,
overheid, maar een bepaalde bevolkingsgroep, in dit geval de
moslims, de vervolger en blijft de overheid alleen in gebreke -___.r Z__'.
doordat zij niet in staat is de burgers afdoende te beschermen. vaar(]ig tegenover de^andere minderheidsgroepen?
de bewondering en verering toekwam van
alle jonge zwarten en het respekt van zijn
hele volk. Zodoende werd hij de inspire
rende en leidende figuur en de meest be
kwame vertolker van de zwarte bewust-
wordingsbeweging. Maar bovenal was hij
een man met een diep respekt voor elk
mens, ongeacht welk ras; een christen,
diep bewogen met zijn medemens. Daar
om stond hij ver boven elk rassenvooroor
deel, elk klassenonderscheid, elke trouw
aan alleen maar de eigen bevolkingsgroep
en het eigen stamverband. Zijn toewijding
betrof de mensheid als geheel en de erken
ning van de waardigheid van elk menselijk
schepsel. Is het dan verrassend opmerke
lijk dat hij zich eenvoudigweg niet kon en
niet wilde inpassen in een samenleving, die
een willoos en slaafs gehoorzamen voor
schrijft aan morele en sociale waarden, die
Steve volkomen verwierp. Dat is de man
die Zuid-Afrika heeft verloren en zich
niet kon permitteren te verliezen. Dat is de
man die op het altaar van de „gescheiden
ontwikkeling” is geofferd.
Steve Biko’s dood spreekt dus de Afrika
ner in het bijzonder aan en daagt hem uit
de schouders te zetten onder een nieuwe
heroïsche taak. Dit is wat Steve tegen de
Afrikaner gezegd zou hebben als hem de
mogelijkheid daartoe gegeven was. Als
zijn zo veelbelovende leven niet te vroeg
was beëindigd door een voortijdige en
onverklaarbare dood. Als zijn dood u
Afrikaner koud laat, laat u mij dan
verzekeren dat uw leven en uw toekomst
hem allerminst koud heten. Integendeel,
hij was diep om u bekommerd. In het
nieuwe Zuid-Afrika dat hij voor ogen had,
zou hij ruimte gemaakt hebben voor u
Afrikaner als mens én gelijke. Zijn
voortijdige dood heeft ons land in een
ernstige krisis geworpen met verregaande,
niet te overziene, konsekwenties voor ons
allen.
Nergiz, Oral en de anderen die in Rijssen
wonen, behoren tot de groep van 500 Sy
risch-Orthodoxe christenen die in de afge
lopen twee jaar met een kleine 100 Arme
niërs naar Nederland zijn gevlucht. Ze zijn
afkomstig uit Oost-Turkije, waar ze .als
handswerkman of boer de kost ver
dienden. Beide groepen zijn restanten van
wat sinds de vijfde eeuw grote volkeren
zijn geweest, met een eigen taal, cultuur en
godsdienst. De opkomst van de islamiti
sche godsdienst was er de oorzaak van dat
hun getal in de loop der eeuwen ziender
ogen is geslonken. Wat er na talloze gods-
Het Algemeen Diakonaal Bureau
van de Gereformeerde Kerken in Ne
derland te Leusden ontving van een
vriend van dr. Beyers Naudé, de nu
door de Zuidafrikaanse regering in de
ban gedane leider van het Christelijk
Instituut, de toespraak die hij nog on
langs hield tijdens een protestbijeen-
komst in Johannesburg naar aanlei
ding van de dood van de zwarte leider
Steve Biko.
Dit is de laatste openbare toespraak
geweest van dr. Beyers Naudé, voordat
hij op 19 oktober monddood gemaakt
werd. In deze toespraak, die we hierbij
afdrukken, schetst hij de grote beteke
nis van Steve Biko, die een van de
toekomstige minister-presidenten van
Zuid-Afrika had kunnen worden, en de
boodschap, die er van zijn leven en
dood is uitgegaan voor de zwarte be
volkingsgroep, de blanke Engelstali
gen en de blanke Afrikaners in Zuid-
Afrika.
Onder onze Afrikaner akademici, onzt
Afrikaner jeugd, onze Afrikaner arbei
ders, ja, zelfs onze Afrikaner predikanten
zullen daar geen mannen en vrouwen naai
voren treden en zeggen: „Steve Biko’s
dood heeft onze ogen geopend? Wij zien nij
wat er werkelijk aan de hand is, wat e
werkelijk op het spel staat. Zijn bood
schap raakt ons in het hart en wij kunnei
er niet aan ontsnappen. Hij daagt ons ui
niet langer te zwijgen, maar juist nu onzt
stem te verheffen over wat recht is ei
waar. Hij daagt ons uit voor onze overtui
ging uit te komen en ervoor te lijden al
lat nodig is, zelfs als dat betekent: veroor
ieling en uitstoting door een deel van ons
/olk. Steve Biko’s dood heeft ons geholpen
ie realiteit van ons Jeven en onze werkelij
<e bevrijding te vinden.”
Tot de blanke progressieven zegt Steve:
Het is niet langer voldoende om alleen
door moties en resoluties jullie stem te
verheffen tegen de apartheid of geschei
den ontwikkeling. Jullie moeten verder
gaan: jullie moeten daadwerkelijk betrok
ken raken bij de vrijheidsstrijd door je
bereidwillig te tonen jullie onrechtmatig
verkregen privileges en macht op te geven
en die te delen met iedereen in ons land.
Als u mij vervolgens vraagt, wat de
boodschap van zijn leven is voor de Afri
kaners, waaraan wij nu gehoor moeten
geven, zou ik dit willen zeggen: Breek los
uit de gevangenschap van het slaafs vol
gen van een ideologie, die ons land leidt
naar een ramp, die ook de Afrikaner zal
kunnen vernietigen. Breek los uit de wurg
greep van het ideologische systeem, dat
jullie leven degradeert tot slavernij. Zoek
geen heil in wapens, in een aparte identi
teit; zoek geen heil in valse trouw. Reali
seert u zich dat de oplossing van ons
probleem niet ligt binnen de kaders van de
apartheidspolitiek. Zie af van de gewoonte
te spreken over de zwarte man; zie af van
het nemen van beslissingen voor en over
hem achter gesloten deuren of in de rege
ringsgebouwen van de blanke politieke
macht. Kom te voorschijn en ontmoet de
zwarte zoals hij zichzelf in alle oprechtheid
aanbiedt om u te ontmoeten. Grijp de
zwarte hand, die zelfs nu nog uit
vriendschap wordt uitgestoken en zeg to
hem: laten we samen plannen maken voo
en werken aan de toekomst van ons mooi)
land; laten we samen de vrede zoeken vooi
dit geplaagde, tragisch verdeelde Zuid|
Afrika.
Het hulpteam, dat een jaar de tijd gekregen heeft om het
karwei te klaren, heeft een werkplan opgesteld, dat uitgaat van
een snelle integratie van Turkse christenen in onze samenle-
De komst van de Syrisch-Orthodoxe en Armeense Turken ving. „We moeten eerst zorgen voor een behoorlijke huisvesting,
plaatste de overheid voor twee grote problemen. Mr. Mullef: Van de pensions moeten we zo snel mogelijk af. Om een
„Het ministerie van justitie had er moeite mee de Turkse vloeiende inpassing mogelijk te maken, proberen we de mensen
christenen de officiële status van vluchteling te verlenen. De in Twente redelijk te verspreiden, zowel wat gemeente als wat
motivering was, dat vluchtelingen in de zin van het Verdrag buurt betreft. Ook het vinden van werk voor deze groep heeft
van Genêve mensen zijn die gegronde reden hebben te vrezen onze aandacht, al is dat natuurlijk moeilijk. In ons voordeel is,
dat ze in hun eigen land door de overheid vervolgd zullen dat deze mensen bereid zijn vele soorten werk te aanvaarden.
worden om hun ras, politieke overtuiging of godsdienst.
terug;
kind
waari
de
Michi
perioi
die d'
voor
Sini
Michi
de ha
ling g
geren
Michi
overs
Dr. F. C. Beijers Naudé
In de afgelopen twee jaar zijn ongeveer 500 Syrisch-Ortho- Het tweede probleem was, wie de hulpverlening voor zijn
doxe en 100 Armeense christenen ons land binnengekomen, die rekening zou nemen. Mr. Muller: „Het ministerie van CRM
hier allemaal asiel hebben gevraagd, omdat ze in hun eigen land voelde er aanvankelijk weinig voor de organisaties voor vluch-
door moslims werden vervolgd. Over die Turkse asielzoekers is telingenwerk in te schakelen. De officiële reden is nooit ont-
weinig geschreven. Niet meer dan wat verspreide berichten huid, maar vermoedelijk gebeurde ook dat omdat men de
over hun dreigende uitwijzing en het bezoek van hun patriarch asielvragers niet als vluchtelingen wilde beschouwen. Het
bij de opening van de Syrisch-Orthodoxe kerk in Hengelo. De ministerie vroeg in eerste instantie hulp aan de provincie
spaarzame berichtgeving is symptomatisch voor het isolement Overijssel, waar de meesten onderdak hadden gezocht. Er werd
van deze groep buitenlandse asielzoekers. Sinds 1 september is een provinciale werkgroep ingesteld voor de coördinatie van
in Hengelo een speciaal hulpteam van de Samenwerkingscom- het werk van de verschillende gemeenten. Daarnaast waren in
missie voor Vluchtelingen gevestigd, dat aan de doorbreking Hengelo en Almelo vrijwilligersgroepen met de opvang bezig,
van dat isolement iets gaat doen. Toen de stroom bleef aanhouden, groeide het werk iedereen
boven het hoofd. Het ministerie heeft toén aan ons gevraagd de
Hengelo is als vestigingsplaats gekozen, omdat verreweg de begeleiding over te nemen”.
meeste Turkse christenen in Twente wonen. Er zijn pensions in
Rijssen, Lonneker en Hengelo. Het team bestaat uit acht men
sen. Coördinator is mr. P. L. Muller.
Steve Biko
