UITVERKOOP BIJ ROTOBRITE
I
1
BELGISCHE WERKNEMER NOG MEER IN
ZORGEN DAN NEDERLANDSE COLLEGA
Werkgevers bevreesd voor
teruggang van koopkracht
IJ
achtergrond
VERSE
ALBERT HEIJN KOFFIE
I
I
1
I
I
S|
I
1
1
WERKGEVERS WILLEN VERLAGING PRIJSCOMPENSATIE MET ÉEN PERCENT
„Positie stagiaires moet worden herzien
„Fonds voor
grondstoffen
moet
er komen”
B
""i
Ml
1
17
Geen uitkering ineens
N V V -jongerencontact
3
Beredderen
Uitspraken
f
■te
IR
B
Regering moet voor ombuiging zorgen
DINSDAG
8
NOVEMBER
ECONOMIE
19 7 7
UNCTAD:
Gisteren was de eerste kijkdag voorafgaand aan de faillisementsverkopingvan Rotobrite BV uit Oss. De
veiling zelf wordt gehouden op 10 en 11 november.
9,
Al
H
g
4
dl
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. De werkgevers vrezen op wat langere termijn
teruggang van de koopkracht en van de bedrijfsrendementen als
gevolg van de sterke stijging van de collectieve uitgaven. Daarom moet
de regering nu al voor een ombuiging zorgen.
(Van onze redacteur in België,
Jan Gerritsen)
BRUSSEL. België heeft
meer dan 300.000 werklozen. De
ze trieste mijlpaal werd begin
november bereikt: de jonge aca
demici die in juni de universitei-
ten verlieten, konden zich toen
voor het eerst aanmelden voor
een werkloosheidsuitkering.
Van de 70.000 jonge Belgen die
zich een universitair diploma
verwierven, is meer dan de helft
(40.000) zonder werk, aldus se
cretaris Robert Vandepoele van
het ACV, een van de twee grote
Belgische vakorganisaties.
(Van onze verslaggever, Cees Keizer)
DEN HAAG. Een Centraal Akkoord
voor 1978 is thans verder weg dan ooit.
Naarmate de kabinetsformatie langer ^aat
duren, wordt het aan de wijsheid van vak
beweging en werkgevers overgelaten el
kaar te vinden. Gezien de resultaten van
het laatste gesprek, dat in de Stichting van
de Arbeid met een delegatie uit het demis
sionaire kabinet werd gevoerd, bestaat er
op dit moment geen schijn van kans dat
vakbeweging en werkgevers op het voor
18 november geplande gesprek nader tot
elkaar zullen komen.
F I-
fondsen
33
iliip
I
- '-.A
e
Centraal akkoord steeds verder weg
b
e
b
9
3
een
(ADVERTENTIE)
(Van onze correspondent)
gasfornuis
(ADVERTENTIE)
sn.
vergissen schakelpaneel.
x-claim,
ten.
Het NCW heeft berekend dat, ondanks de reeds op gang zijnde afremming van de
overheidsuitgaven het totaal van de collectieve sector (overheidsuitgaven en sociale
zekerheid samen) tot 1981 zodanig zal groeien dat het overblijvende deel van het
nationaal inkomen te weinig zal zijn voor handhaving van de koopkracht en voor het op
peil houden van de winstgevendheid der ondernemingen.
Volgens het NCW heeft het aanvullend beleid van de overheid op het stuk van sociale
lasten wel een dreigend gat gedicht voor 1978. Niettemin moeten de werkgevers volgend
jaar nog 400 miljoen meer aan sociale lasten opbrengen. Dat is op zich aanvaardbaar als
i maar duidelijk zou zijn hoe de regering zich voorstelt de steeds voortgaande volumeont-
I wikkeling in de sociale zekerheid voor de komende jaren om te buigen.
Vooral ook niet, omdat zowel vakbeweging als
werkgevers grote bedenkingen hebben tegen het door
het demissionaire kabinet op tefel gelegde pakket,^at
moest beogen een aantal knelpunten bij beide partijen
weg te nemen.
Het kabinet bewandelde echter een heel ander pad.
Al bij de indiening van de rijksbegroting op de derde
dinsdag van september werd meegedeeld, dat er voor
het behoud van de werkgelegenheid en het behoud
van de koopkracht niet meer dan 2,5 miljard beschik
baar zou zijn. Een maand later deelde het kabinet
mee, dat van die 2,5 miljard 1,5 miljard beschikbaar
werd gesteld voor het behoud van de werkgelegenheid
en 1 miljard voor het behoud van de koopkracht.
Er zat geen uitkering ineens via de loon- en inkom-
Ofschoon negen van de tien stagiaires het werk doen wat ook
door andere werknemers wordt gedaan, krijgt nog niet vijf
percent van de stagiaires het minimum-jeugdloon of meer. Zestig
percent krijgt een vergoeding van nul tot 50 gulden per week.
Dit zijn enige uitkomsten van een enquête die het NW-Jonge-
rencontact heeft gehouden onder ruim 1200 stage lopende jonge
ren. De enquête is gehouden naar aanleiding van de stagenota van
de ministers Van Kemenade (Onderwijs) en Boersma (Sociale
Zaken). In deze nota stellen de bewindslieden onder meer voor
AMSTERDAM. De helft van de jongeren die stage lopen,
verricht werkzaamheden die voor hun opleiding van onderge
schikt belang zijn.
De vakbeweging vond dat uitsmeren van het wette
lijk minimumloon een onoverkomenlijke zaak. „De
minimumloners krijgen 1 januari wat de andere werk
nemers in 1977 al hebben ontvangen. Zij hebben daar
wettelijk recht op”, stelde de vakbeweging. Bovendien
vond de vakbeweging het maar niks dat de verhoging
van de gasprijs slechts met drie maanden werd uitge-
stenbelasting in het pakket. Bovendien bleek het
kabinet slechts bereid de verhoging van de aardga-
sprijs en van de huren drie maanden uit te stellen. Het
kabinet dacht ook wat gevonden te hebben om zowel
vakbeweging als werkgevers te dwingen met elkaar
een Centraal Akkoord af te sluiten.
De werkgevers op hun beurt herinnerden het kabi
net aan eerder gedane uitspraken, dat alles in het
werk moet worden gesteld om de winsten van de
bedrijven te vergroten, waardoor weer extra werkge
legenheid zou kunnen worden geschapen. Zij hadden
gelijk toen zij stelden dat in het Haagse Protocol voor
1977 was overeengekomen, dat als in juli 1977 de
prijscompensatie zou tegenvallen, er overleg zou wor
den gevoerd met vakbeweging en regering om met
elkaar te bekijken hoe deze tegenvaller in 1978 zou
kunnen worden weggewerkt. Inderdaad: op 1 juli 1977
viel de prijscompensatie één percent hoger uit dan
door het kabinet was voorgerekend.
IFMA- I
ONES 1
-, tel-
-DLA-,
GENÈVE (Reuter, DPA). De vor
ming van een grondstoffenfonds is een
noodzakelijke voorwaarde voor een
goede verstandhouding tussen arme en
rijke landen. Als gevolg van „misvat
tingen en onbegrip” is er tot nog toe
nauwelijks vooruitgang geboekt bij de
onderhandelingen die tot de vorming
van dit fonds moeten leiden. Met hulp
van een dergelijk fonds kunnen de
prijzen op de wereldmarkt voor be
langrijke grondstoffen onafhankelijk
gemaakt worden van de wispelturig
heid van vraag en aanbod. Dit zei de
secretaris-generaal van de wereldhan
delsconferentie vai>de Verenigde Na
ties (UNCTAD), Gamani Corea, giste
ren in Genève.
Vorige week tijdens het centraal sociaal-economisch overleg met vakbeweging en
kabinet hebben de werkgevers al een bestemming gevraagd voor de 500 miljoen, die de
regering nog in reserve houdt om tegenvallers te kunnen financieren. Zij vinden dat het
kabinet een zware nadruk legt op de bestedingen, maar geen en in ieder geval te weinig
aandacht geeft aan de te verwachten stijgende lasten voor het bedrijfsleven.
Per brief maakten de werkgevers daarna nog eens duidelijk dat dit verlangen
harde eis is, die beslissend kan zijn in hun opstelling in de besprekingen over een
eventueel centraal akkoord voor de arbeidsvoorwaarden in 1978. Zij willen voor half
eiuisebe november antwoord hebben over de besteding van de 500 miljoen. De vakbeweging doet,
iten »al- - -
a. De re-
■eeilijk
le lenen
De Belgische regering bereddert wat ze
kan in afwachting van betere tijden. De
staalindustrie, belangrijkste economi
sche activiteit in Wallonië, kreeg dit jaar
al enige honderden miljoenen guldens in
de vorm van soepele kredieten van de
overheid. Vijftig miljoen gulden heeft de
regering uitgetrokken voor een „red
dingsplan” voor de textielindustrie, die
vooral in Vlaanderen is geconcentreerd.
Honderden miljoenen guldens gaat ook
het plan van minister Spitaels (Arbeid)
kosten om 75.000 werklozen tijdenlijk
aan het werk te helpen of vervroegd te
pensioneren waarmee de socialisten
de gunst van de kiezers willen ver
werven.
Tegenover al deze uitgaven staan ech
ter te weinig inkomsten. Achtereenvol
gende regeringen in Brussel hebben zich
voordat de economische crisis pijn begon
te doen, nauwelijks zorgen gemaakt over
de inkomsten van de staat, die inmiddels
al bijna de helft van het nationaal pro-
dukt levert. Dat heeft geleid tot wat een
weekblad noemde ;,rijksfinanciële ver
wording”, die de regering-Tindemans
(een coalitie van christen-democraten,
Beide partijen verwachtten na eerder door het kabi
net gedane uitspraken, dat een aantal openingen zou
worden geboden. De vakbeweging klampte zich vast
aan een bedrag voor iedereen via de loon- en inkom
stenbelasting en het in de prullenmand laten verdwij
nen van de plannen tot verhoging van de aardgasprijs.
De werkgevers wilden van de overheid een dusdanige
tegemoetkoming, dat de prijscompensatie met één
percent kon worden verlaagd zonder dat de werkne
mers daar enige pijn aan zouden hebben.
Een van de redenen voor de enquête is dat de stagiaires veel
werk verrichten dat ook gedaan zou kunnen worden via uitbrei
ding van het vaste personeel, aldus het Jongerencontact. Op die
manier zou een aanzienlijke daling van de jeugdwerkloosheid
bereikt kunnen worden. Afschaffing van de stagevergoeding zal
de neiging van werkgevers om werk door stagiaires te laten
verrichten alleen maar vergroten, zo stellen de NW-jongeren.
Het Belgische werkloosheidscijfer is
relatief een van de hoogste in heel West-
Europa: België heeft nét 10 miljoen inwo
ners tegenover bijvoorbeeld Nederland
bijna 14 miljoen. Daar staat tegenover
dat in België veel meer vrouwen werken
en dus ook eerder als werkloos in de
statistiek verschijnen. Anderzijds dienen
bij de 300.000 volledig werklozen, nog
50.000 gedeeltelijk werklozen te worden
geteld, alsmede degenen die met ver
vroegd pensioen zijn gegaan, stage lo
pende jongeren en degenen die geen
recht hebben op een ww-uitkering: zo
berekend zijn er in België 400.000 banen
te weinig.
De wefkloosheidsrecords zijn een treu
rige bevestiging dat de economische
vooruitzichten in België nog wat slechter
zijn dan in de buurlanden. In twee be-
Gisteren zijn de onderhandelingen
weer begonnen nadat een eerste zitting
in april na vier weken eindigde met een
grote kloof tussen de standpunten van
arme en rijke landen. De arme landen
denken zes miljoen dollar (bijna vijf
tien miljard gulden) nodig te hebben
om een begin te maken met de stabilise
ring van de grondstoffenprijzen op de
wereldmarkt. De conferentie wordt bij-
gewoond door afgevaardigden uit 106
landen die lid zijn van de UNCTAD.
De industrielanden staan voor het
merendeel op het standpunt dat een
grondstoffenfonds alleen mag dienen
voor de financiering van buffervoorra
den van voor ontwikkelingslanden be
langrijke grondstoffen. Deze buffer
voorraden zouden een evenwichtige
wereldprijs kunnen bewerkstelligen,
aldus de Britse woordvoerder Gordon
Barass.
De ontwikkelingslanden gaan echter
een stap verder. Zij eisen niet alleen
een evenwichtige marktprijs, maar wil
len ook een groter aandeel in de bewer
king van grondstoffen, zoals het bran
den van koffie. Hiervoor zijn kostbare
fabrieken nodig, die ook met behulp
van het grondstoffenfonds gefinan
cierd zouden moeten worden. De indus
trielanden vinden dat de bestaande in
ternationale financiële instellingen op
dit gebied al voldoende soelaas kunnen
bieden.
Als de werkgevers in het overleg met de vakbeweging zouden volhouden in hun eis
om de prijscompensatie te verminderen door daarin niet meer gestegen kosten van
energie, grondstoffen en milieuheffingen te verwerken, zou dit zonder meer een
breekpunt worden. Vandaar dat de werkgevers vinden dat het op de weg van de
overheid ligt de totale loonkostenontwikkeling te verlagen door extra compensatie te
verlenen.
Tenminste een miljard moet spoedig worden aangewend om te zorgen dat de
0 loonsomontwikkeling in 1978 een procent lager uitkomt. Deze verlaging zal dan ook
voor verdere jaren zijn effecten hebben. Dit voorstel heeft het Nederlands Christelijk
Werkgeversverbond gisteren gedaan.
Het NCW wil behalve de 500 miljoen uit het zogenaamde aanvullende regeringspakket,
die bestemd zouden moeten worden om de prijscompensatie op de lonen te verlagen, ook
nog 500 miljoen om de loonsomstijging volgend jaar totaal één procent te verminderen.
Dit geld kan worden terugverdiend doordat een besparing op de overheidsuitgaven
Pelgrim gasfornuis nr. g
640, ter waarde van 995,- ,9
leverbaar in de kleur
bruin, compleet met grote S
ovenruit en binnenverlich-
ting, een dubbel geïsoleer
de oven met een royale
lade voor bakblikken en
van
Want al spoedig volgden andere „handi
ge” besluiten, zoals de vervanging van
het 14- en 18 procent-BTW-tarief door
één tarief van 16 procent (opbrengst 560
miljoen gulden), of dat om de gemeente
belastingen volgend jaar tweemaal te in
nen. Erfenisrechten gingen ook omhoog.
Maar omdat dit alles nog veel te weinig
zoden aan de dijk zette, werd ook de
inkomstenbelasting opgetrokken: met 1
tot 5 procent voor inkomens boven 35.000
gulden.
Met deze heftig bekritiseerde verzwa
ring van de belastingdruk, die bovendien
gepaard gaat met verhoging van een aan
tal sociale premies, is België ook al een
uitzondering in West-Europa. In West-
Duitsland, Nederland en Frankrijk zijn
juist (tijdelijke) verlichtingen van de be
lastingdruk aangekondigd om de beste
dingen en investeringen op te voeren en
te bevorderen. In tal van adviezen, bij
voorbeeld van de Europese Commissie,
het „dagelijks bestuur” van de Europese
Gemeenschap, werd de Belgische rege
ring een zelfde beleid aanbevolen. Maar
de nood bij de staatsfinanciën is kenne
lijk te hoog gestegen.
Staatssecretaris Marc Eyskens, die
verantwoordelijk is voor het opstellen
van de rijksbegroting en tevens voor
Vlaamse streekeeonomie, geeft dat overi
gens volmondig toe. Hij waarschuwt dat
de echte moeilijkheden bij de overheids
financiën pas in 1979 komen. En wat de
economische ontwikkeling betreft, is
Eyskens al even pessimistisch: we maken
niet het begin van het einde (van de
crisis) mee, maar het einde van het begin
(van de economische opleving), is een
van de leuzen die hij op de Belgen heeft
losgelaten.
Als lokmiddel werd de vakbeweging voorgehouden
een verlaging van de wao-premies, waarvoor 270
miljoen van de 1 miljard beschikbaar werd gesteld.
De werkgevers werd meegedeeld, dat het kabinet
bereid was de stijging van het wettelijk minimumloon
per 1 januari uit te smeren over het gehele jaar, echter
op voorwaarde, dat de werkgevers zouden meewer
ken aan de totstandkoming van een Centraal
Akkoord.
mede gezien de loonmatiging, geen afstand van het principe van volledige prijscompen
satie.
Ook de begeleiding van de stagiaires zou te wensen overlaten.
Het NW-Jongerencontact concludeert uit de enquête dat het
nodig is dat de stages worden doorgelicht. De resultaten van de
enquête zullen zaterdag tijdens een landelijke discussiedag in
Den Bosch worden besproken door stagiaires en vakbondsleden.
stagevergoedingen volledig af te schaffen. Jongerencontact
noemt dat „een grof schandaal”.
steld. „Daardoor krijgen we in 1979 het volle pond
betaald”, zo werd gesteld. Het kabinet had deze reeds
veel eerder aangekondigde prijsverhoging voor het
aardgas laten lopen via een verhoging van de btw van
4 naar 18 percent. Omdat belastingverhogingen niet
in de prijscompensatie kunnen worden verwerkt, zou
het duurder worden van het gas op deze manier geen
effect hebben op de prijsstijging in 1978.
socialisten en twee taalpartijen) tot on
aangename maatregelen noopt.
Eerst een paar cijfers ter illustratie van
de financiële nood van de Belgische
staat: in 1970 bedroegen de belastingin
komsten van de overheid 300 miljard
franc: dat was 23,8 miljard franc te
weinig om alle uitgaven te dekken. Dit
jaar worden 800 miljard belastingfran-
cen verwacht, terwijl de overheidsschuld
over de eerste acht maanden met 150
miljard franc is toegenomen. Van 8 pro
cent te kort ten opzichte van de inkom
sten in 1970, zou de staat nu over 20
procent meer inkomsten moeten kunnen
beschikken om het uitgavenpakket te
kunnen dekken. De aaneenschakeling
van tekosrten dwingt de overheid voort
durend leningen aan te gaan. Dit jaar
komt een last aan rentebetalingen ruim
boven de 100 miljard franc uit.
Tot de eerste weinig populaire maatre
gelen, die de in juni aangetreden
bewindsploeg van premier Leo Tinde-
mans moest treffen om de stijgende te
korten te dekken, behoorde de verhoging
van de sigarettenprijs tot 2,80 per pak
je van 25 stuks. In januari volgt een
nieuwe verhoging. Minister van Volksge
zondheid Dhoore zei nog dat de volksge
zondheid hier baat bij vindt, maar dat
maakt weinig iridruk.
Achteraf lijkt hier spake van een eerste
steek met het mes der salamitactiek.
r-
langrijke Belgische industrietakken met
vele tienduizenden werknemers gaan de
zaken uitgesproken slecht. In beide ge
vallen speelt de concurrentie uit het bui
tenland een doorslaggevende rol. De tex
tielindustrie heeft sterk te lijden van de
importen dit de lage-toon-landen. De
sterk verouderde staalindustrie staat
voor een structurele aanpassing, die mo
gelijk 10.000 arbeidsplaatsen gaat
kosten.
ontstaat, terwijl het tekort van de overheid niet groter zal worden.
5.»
2,4
6,4
dergelijke. Voorzien van
g twee-delig pannenrooster
(gemakkelijk voor het
schoonmaken), elektrische
- vonkontsteking en nooit-
74,50 - - -- - -
34,00
120,50
49,00
66,00
1,50
165,50
36,40
6,50
105,50
35.80
60,00
123,50
58,00
67,50
57,70
49,20
34,20
70,60
132,00
114,00
108,50
28,70
125,00
75,60
165,70
58,50
48,8(
41,®
56,00
53,5(
41,11
641,01
47,01
40,11
75,00
54,5
27,51
37,51
134,01
32,31
51,®
100,00
67,71
58,5
11
63,5
150,0
143,5
60,0
198,4
66,0
53,0
153,0
72,5
35,3
159,5
79,2
83,5
60,1
34,0
97,0
98,0
70,5
66,1
194,5
36,8
103,5
112,6
109,5
63,4
43,1
45,5
257,0
139,0
99,0
386,0
>teerd
3,00 244,1
5,32 6,1
5,75 5,'
A WA
3
