JR
in ziekenhuis
Krachtige oppositie voor Karamanlis
Strauss in opspraak
door reis naar Chili
nac“ Politie wilde
Biko niet
,anic laten opnemen
d
ft L
1 Kruppprijs voor
prof. Kistemaker
e
te x
3
TUUT-TUUT
THEE
VN-Debat
Voorbijgegaan
EENPERSOONS
ENORME ZETEL WINST VOOR PARTIJ ANDREAS PAPENDREOU
Soares in Madrid
voor ondertekenen
van Iberisch pact
erval
Mercouri
Constructiever
rand
jvaar
sario
19 7 7
BINNEN- EN BUITENLAND
NOVEMBER
door
Jaap van Wesel
indig
■nder
in het
t meer
’wenst
Wat de
11 onze
direct
ardoor
dame-
JERUZALEM. Na een triom
fantelijk bezoek heeft president
Sadat gistermiddag Israel verla
ten met het wederzijdse Israe-
lisch-Egyptische voornemen om
voortaan in vrede en veiligheid
samen te leven. „Veiligheid” en
„geen oorlog” waren de slogans
van president Sadat, tot groeiend
enthousiasme van de Israëlische
bevolking, die hem als een held
heeft toegejuicht.
ering tor Pinochet aanwezig.
ïzoek
’eval
CAIRO (Reuter/AFP/DPA/UPI). De Egyptische president Sadat
is na zijn bezoek aan Israel als „de man van de vrede” in zijn
vaderland teruggekeerd. De regering, het militaire apparaat en
tienduizenden Egyptenaren bereidden Sadat een groots en geestdrif
tig welkom.
'DINSDAG 22
door Nico Scheepmaker
Feeststemming aan slot
bezoek Sadat aan Israel
Irak zelf deed gisteren een beroep presi-
De arts Ivor Lang verklaarde gisteren
van de
derzoek verrichten dat hij en een andere
b- Andreas Papandreou
n rege
nt ont-
immis-
>ld.
en, zijn
hteloos
hande-
rd. Het
ransen
i die in
ntwin-
verval
ant in
van de
de 52-
d. Zijn
i werd
’en er
ulden.
andig”
’etrok-
achten
aseige-
ïraard
eer, 75
dskos-
in vas-
;r hec-
n plan
if jaar.
>or het
Bij de verwelkoming in Cairo waren
geen leden van het corps diplomatique
aanwezig. Waarschijnlijk heeft men een
confrontatie willen voorkomen van Sadat
met ambassadeurs uit Arabische landen,
die zijn verzoeningsmissie hebben be
stempeld als „verraad”.
(Van onze redacteur in West-Duitsland,
Hans Amesz)
BONN. De Westduitse regeringspar
tijen SPD en FDP hebben verontwaar
digd gereageerd op uitlatingen van CSU-
chef Franz-Josef Strauss in Chili.
MADRID (Reuter). Premier Mario
Soares van Portugal is gisteren in Madrid
aangekomen voor de ondertekening van
een nieuw verdrag met Spanje, dat voor
ziet in militaire, economische en culturele
samenwerking.
SPD-afgevaardigde Uwe Holz zei naar
aanleiding van de woorden van Strauss:
„In een Chili waarin tienduizenden poli
tieke tegenstanders worden vervolgd, ge
arresteerd, gefolterd, gedood en buiten het
land gejaagd; in een land waarin gebrek
aan voeding, werkloosheid en woningnood
steeds bredere kringen van de bevolking
in ellende storten; in zo’n land over vrij-
De acht bekroonde wetenschapsmensen
hebben zich grote verdiensten verworven
bij de ontwikkeling van de ultracentrifuge
voor de verrijking van uranium.
heid te spreken die moet worden behou
den, getuigt of van een niet te overtreffen
cynisme of maakt duidelijk hoe het met de
opvatting van democratie van de CSU-
leider is gesteld. Het gedrag van Strauss in
Chili is echter slechts een schakel in de
ketting die het bewijs voor zijn politieke
wereldbeeld levert”.
SPD en FDP leggen er verder de nadruk
op dat Strauss niet alleen staat, maar wel
degelijk op brede ondersteuning uit CDU-
CSU-kringen kan rekenen.
De CSU-chef had tijdens zijn bezoek aan
Chili een eredoctoraat van de juridische
faculteit van de Universidad de Chile ge
kregen. In zijn dankwoord zei Strauss dat
hij de hem verleende eer beschouwt als
een opdracht om over Chili „de volle waar
heid te verbreiden”. Junta-chef Pinochet
had Strauss privé ontvangen.
Een domper op de feestvreugde was
enigszins, dat premier Begin niet onmid
dellijk voor een tegenbezoek aan Cairo is
uitgenodigd, zoals aanvankelijk werd
gedacht.
President Sadat heeft de harten van de
Israëlische bevolking gewonnen door er
telkens de nadruk op te leggen dat de staat
Israel er is om te blijven, recht heeft op een
veilig bestaan, en dat de oktoberoorlog
van 1973 de laatste oorlog geweest is.
Zelfs de grootste scepticus in Israel kan
niet langer volhouden dat president Sadat
„om tactische reden” vredestaal spreekt.
Het was Sadats bedoeling om duidelijk te
maken dat het Israëlische argument dat de
bezette gebieden nodig zijn voor de veilig
heid, niet steekhoudend meer is, omdat de
vredeswil van Egypte nu bewezen is. „Wij
zijn het eens dat zowel Egypte als Israel in
veiligheid moet leven”, zei Sadat zowel
tegen de fracties van de regeringspartijen
als tegen die van de oppositie van de
Arbeiderspartij. „Wij verschillen alleen
van mening over de manier waarop de
veiligheid kan worden gegarandeerd.”
een speciale zitting van het Egyptische
parlement verslag doen van zijn reis welke
volgens de zegsman „de vijandschap van
30 jaar in 30 uur heeft weggenomen”.
Steeds had de „oude dame” als premier
haar bezorgdheid voor kinderen en klein
kinderen uitgesproken. De grootmoeder is
haar image. Symboliek in tijd van oorlog,
symboliek in tijd van vrede: Golda Meir
Sadat reed na zijn terugkeer uit Israel
in een open auto door Cairo. Tienduizen
den Egyptenaren begroetten de president.
In 1974 had Mercouri voor dezelfde par
tij kandidaat gestaan, maar ze had toen
naast een zetel gegrepen.
bood Sadat gouden oorringen aan voor
zijn kleindochter, „als grootmoeder aan
een grootvader”. „Geweldig”, antwoordde
Sadat. „Geweldig", en gaf kettingrookster
Golda Meir een gouden sigarettenkoker.
Een van de kandidaten van de pan-
hellenistische socialistische beweging die
een zetel in het parlement heeft veroverd,
is de 52-jarige actrice Melina Mercouri.
Het Amerikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken zei gisteren nog geen oordeel
te willen geven over het bezoek, maar
noemde het initiatief van Sadat „een posi
tieve ontwikkeling”.
Mevrouw Mercouri, bekend van de film
„Nooit op Zondag”, had zich voor de „Pa
sok” kandidaat gesteld in Piraeus, de ha
venstad van Athene die doorgaans com
munistisch stemt.
ATHENE (UPI/Reuter/DPA). De als
premier herkozen Konstantijn Karaman
lis zal, nu zijn meerderheid in het Griekse
parlement sterk is gedaald, rekening
dienen te houden met een krachtige linkse
oppositie. In de tweede democratische
parlementsverkiezing sinds de val van
het kolonelsregime in 1974, heeft Kara
manlis 42 percent van de stemmen gekre
gen, wat neerkomt op 174 zetels in het 300
zetels tellende parlement. In het oude
parlement had Karamanlis 216 zetels.
Gistermorgen bracht president Sadat
door in de Knesset, waar hij met alle
De stemming bij de Arbeiderspartij was
ook veel meer ontspannen dan bij de Li-
koed. Dat kwam tot uiting toen Sadat in
zijn gesprek met Golda Meir, Peres, Rabin,
Allon en Eban huiselijk zijn pijp opstak.
Hoogtepunt was de speech van Golda
Meir. Alsof ze net een partijtje schaak
achter de rug hadden, zo spraken Sadat en
Golda Meir over hun vroegere manier van
communicatie. „Zelfs een oude dame als ik
hoopt nog eens de vrede te mogen bele
ven”. Sadat begon te lachen. „Ja, mijnheer
de president, zo hebt u mij altijd genoemd:
die oude dame”. Waarop Sadat in lachen
uitbarstte.
moedige steun verwacht bij de wederop
bouw van de democratie. Voorts is er de
verbittering over de vermeend pro-Turkse
houding- van de NAVO en de Verenigde
Staten in het conflict over Cyprus en de
Egeische Zee.
Ook tijdens de audiëntie van gistermor
gen bij president Katzir werden geschen
ken uitgereikt. Sadat vertrok na die au
diëntie naar het vliegveld. „Tot ziens, Mos
je”, zei hij tegen Dajan tot afscheid. Het
was al tijdens het bezoek duidelijk gewor
den dat hij met Dajan veel beter overweg
kon dan met Begin, die van Arabieren
niets begrijpt en zich ook in zijn stijl niet
kan aanpassen.
dent-Sadat af ts zetten, hoewel de naam
van de Egyptische president niet werd
genoemd. De Libische president Jalloed
bezocht gisteren Damascus en Bagdad. Hij
probeert momenteel een Arabisch front te
vormen tegen Sadat. In Damascus sprak
Jalloed o.m. met enkele Palestijnse leiders
en volgens een Palestijnse zegsman is
overeenstemming bereikt over de vorming
van een Arabisch „nationalistisch” front
tegen Sadat. Deelnemers zijn volgens de
zegsman (van het Democratisch Front
voor de bevrijding van Palestina): Syrië,
Libië, Algerije, Zuid-Jemen, Irak en de
PLO.
De prijs is voorts toegekend aan de West-
duitsers Konrad Beyerle en Hans Martin,
de Amerikanen Karl Cohen, Paul Harteck,
de Oostduitser Max Steenbeck, de Brit
Stanley Whitley en de Oostenrijker Gernot
Zippe.
Gisteravond zei het Russische persbu
reau Tass in een commentaar dat Sadat de
PLO niet had genoemd in zijn verklaring
en dat Begin stilzwijgend was voorbijge
gaan aan de eis van Sadat dat Israel zich
uit alle Arabische gebieden moet terug
trekken. Begins zwijgen toont volgens
Tass aan dat Israel „niet bereid is te
vertrekken uit de Arabische gebieden
waarvan het zich meester heeft gemaakt”.
Vandaag bespreekt de Algemene Verga
dering van de Verenigde Naties de toe
stand in het Midden-Oosten. Het debat
was al uitgeschreven voordat Sadat zijn
reis naar Israel maakte.
Er zijn misschien mensen die denken dat
ik Sadats reis naar de vijand in een nog
steeds bestaande oorlogssituatie beter had
kunnen vergelijken met de vliegtocht van
Rudolf Hess (plaatsvervangend Führer,
leider van de Nazi-partij) op 10 mei 1941 in
wat Louis A. Snyder in „De oorlog 1939-
1945” zijn „eenpersoons, zelfbedachte vre
desmissie” noemt. We mogen tenslotte niet
vergeten dat Hess geboren werd in 1894
in. Egypte. Ik citeer:
„Het was een verschrikkelijke tragedie,
vond Hess, dat Duitsers en Engelsen, die
tenslotte van oudsher al Teutoonse broe
ders waren, elkaar bevochten. Hier lag een
door God geschapen gelegenheid voor een
buitengewone daad van zelfopoffering.
Hij zou alleen naar Engeland vliegen, de
vrede herstellen, de tweefronten-oorlog
vernietigen en aldus voor zijn meester de
weg effenen om het Bolsjewisme voor eens
en voor al te vernietigen”.
U kent het resultaat van deze vredesmis
sie! Hess werd gek verklaard en zit nog
steeds gevangen. Wat een geluk eigenlijk
dat vergelijkingen nooit opgaan!
De pan-hellenistische socialistische be
weging de socialistische partij van de
59-jarige Andreas Papandreou deed het
buiten alle verwachting zo goed, dat zij 25
percent van de stemmen kreeg en haar
zetelaantal in het parlement vergrootte
van 15 tot 91.
Alle andere partijen samen brachten het
maar tot 35 zetels. De verkiezingen bete
kenden de afslachting van de tweede par
tij in het oude parlement, de liberale unie
’safde-
larder-
joenen
'erkne-
ne tijd
En de FDP-politicus Kurt Spitzmüller
merkte op dat Pinochet en zijn „helpers”
zich de gelegenheid niet zullen laten ont
gaan het optreden van Strauss in Chili
voor hun misdadige doeleinden uit te
buiten.
fracties van gedachten wisselde. Hij
maakte er geen geheim van dat hij de rede
van oppositieleider Peres constructiever
had gevonden dan die van premier Begin.
Indira
te ver-
;en on-
isbruik
rgeval-
de be-
over-
jotstel-
leuke-
n dosis
ormen. I
>ntdek-
itairen
ge zijn
onver-
allen is
dandse
’en om
ambassade in Washington kwam het tot
ongeregeldheden tussen Arabische stu-
brandde de vlag van de Libisch-Syrisch- denten en de politie.
Egyptische federatie en verving het dun
doek door de vlag van Libië. In Irak werd
Op een bijeenkomst in Santiago had
I Strauss de enkele duizenden aanwezigen
opgeroepen „ervoor te zorgen dat de vrij
heid in Chili bewaard blijft, zodat een
ieder kan zeggen: ik ben een vrije Chi
leen”. Op deze bijeenkomst was ook dicta-
onderzoek bleek dat Biko leed aan echola-
ha (waarbij een patiënt steeds herhaalt
wat tegen hem gezegd wordt), zwakte van
het linkerbeen en arm en hersenletsel.
Verscheidene veiligheidsagenten ver
klaarden eerder in het gerechtelijk onder
zoek dat ze meenden dat Biko zijn verwon
dingen simuleerde.
Prachtig toch, zo’n Sadat, president van
het zoveel grotere (en aan geschiedenis
zoveel rijkere) Egypte, die op stel en
sprong het vliegtuig pakt om de aartsvij
and (Menachim Begin) in zijn eigen hol op
te zoeken. Omderwille van de vrede. Nu
eerst even een paar citaten:
„Tot dusver hadden de gebeurtenissen
het beloop gehad dat (tuut-tuut) had voor
zien. Het onverwachte element dat zich nu
voordeed en hem tenslotte dwong zijn
plannen te wijzigen en zijn triomf uit te
stellen, was het initiatief van de (tuut-tuut)
minister-president, die aanbood naar
(tuut-tuut) te vliegen voor een persoonlijke
bespreking.
(Tuut-tuut), die al enige tijd het belang
van een onderhoud met (tuut-tuut) had
overwogen, zond diezelfde avond om elf
uur direct een boodschap waarin hij voor
stelde naar (tuut-tuut) te vliegen (zo moge
lijk de volgende dag) en te trachten een
basis te vinden voor een vreedzame oplos
sing.
(Tuut-tuut) was totaal verrast maar was
verheugd. „Ik ben uit de hemel gevallen”,
was zijn eigen latere versie van zijn gevoe
lens. Zijn ijdelheid werd gestreeld bij het
vooruitzicht dat de minister-president van
(tuut-tuut).zijn eerste vliegtocht ging on
dernemen om bij hem te komen pleiten,
(tuut-tuut) bood niet eens aan hem halver
wege tegemoet te komen (enzovoort)”.
jegang
PRETORIA (UPI). De Zuidafrikaan-
se veiligheidsagenten, die de nationalisti
sche leider (Steve Biko de laatste dagen
van zijn leven onder hun hoede hadden,
hebben geweigerd hem in een ziekenhuis
te laten opnemen.
Na de volksliederen en het inspecteren
van de erewacht vertrok president Sadat
naar Egypte. Vijftig minuten later zond
de Israëlische televisie een rechtstreekse
reportage uit van de aankomst van Sadat
in Cairo, voor Israel verzorgd door de
Egyptische televisie.
Sadat maakte de twintig kilometer lange
rit van het vliegveld van de Egyptische
hoofdstad naar zijn woonplaats Giza in
een open auto. Langs de route zag het
zwart van de mensen, die jubelden en
I enthousiast met vlaggetjes zwaaiden. Toen
iding Sadat in de auto stapte werden er als
ensten!
’zelfde I
rs
eiding.
ng van
mewe-
;t over
ar ver-
dat de
alen te
De Europese Gemeenschap heeft bij
monde van de Belgische minister van Bui
tenlandse Zaken Henri Simonet het initia
tief van de Egyptische leider „positief en
zeer gelukkig" genoemd. Tijdgebrek
wordt als een van de belangrijkste oorza
ken beschouwd van het feit dat de negen
landen van de EG zich, alvorens Sadat
naar Jeruzalem vertrok, niet over dit be
zoek hebben uitgesproken. Zoals bekend
is de Nederlandse regering met een eigen
verklaring gekomen.
r zal in
in Bra- voor rechters die het gerechtelijk on-
vau urf ‘dereoek verrichten dat hij en een andere
lia be- arts hadden aangedrongen op overbren-
ging naar een ziekenhuis. Uit zijn medisch
van het democratisch midden van Georg
Mavros, die haar zetelaantal zag afnemen
van 60 tot 15.
Karamanlis moet nu officieel zijn ont
slag indienen, alvorens een nieuw kabinet
te kunnen vormen. Dit alles zou tegen
donderdag zijn beslag kunnen hebben.
De 70-jarige Karamanlis heeft de ver
vroegde verkiezingen waarschijnlijk ook
willen gebruiken als springplank naar het
presidentschap van de republiek. De uit
slag slaat die hoop de bodem in, want een
kandidaat voor dat ambt moet het vertrou
wen krijgen van tweederde van het parle
ment.
Een groot deel van het Griekse kiezers
korps is in het weekeinde thuis gebleven,
althans niet naar het stemlokaal gegaan:
20,85 percent.
Dat de partij van Karamanlis, de
Nieuwe Democratie, forse klappen gekre
gen heeft, is te wijten aan de toenemende
ontgoocheling van de Grieken over West-
Europa. Zij hadden van deze kant groot-
Wat jammer nu van die stoorzender,
want nu denkt u misschien dat ik de een of
andere instant-historische beschrijving
van het bliksembezoek van president Sa
dat en premier Begin van Israel heb geci
teerd en dat was toch echt niet mijn bedoe
ling. In plaats van de eerste (tuut-tuut)
moet u „Hitler” lezen, in plaats van de
tweede (tuut-tuut) „Britse” in plaats van de
derde „Duitsland”, in plaats van de vierde
„Chamberlain”, in plaats van de vijfde
weer „Hitler”, in plaats van de zesde op
nieuw „Duitsland”, en zoals u begrijpt was
het Hitler die totaal verrast maar ver
heugd was, en was het ook Hitler die niet
eens aanbood Chamberlain halverwege te
gemoet te komen.
Chamberlain stuurde zijn boodschap
(zal ik komen?) op 13 september 1938, en
hij arriveerde al op 15 september. Alan
Bullock vertelt in „Hitler. Leven en onder
gang van een tiran” dat Chamberlain door
Hitler boven aan de stoep ontvangen werd,
waarna zij, na een korte onderbreking
voor thee (Hitler keek kennelijk ook naar
al die Engelse tv-series waarin om de ha
verklap thee gezet of gedronken wordt),
slechts vergezeld door de tolk Paul
Schmidt, naar Hitlers studeervertrek
gingen:
„Buiten liep de herfstdag ten einde, de
wind gierde, en de regen stroomde langs
de ruiten. Daarboven in dit huis, te midden
van de bergen, spraken twee mannen over
de beslissing van oorlog of vrede, een
beslissing die miljoenen mensen die zij
nooit gezien hadden, waar zij nooit van
gehoord hadden, aanging".
Ik help u wensen dat u niet denkt dat ik
Begin met Hitler vergelijk, want ik verge
lijk alleen de vliegtocht op stel en sprong
van Chamerblain naar de a.s. aartsvijand
met de vliegtocht van Sadat naar de man
die altijd bekend heeft gestaan als de on
verzoenlijkste vijand van de Arabieren.
Laten we hopen dat Sadats reis meer re
sultaat heeft dan Neville Chamberlains
gang naar Adolf Canossa, en die kans zit
er wel in, omdat Begin en Sadat voor een
groot deel in het openbaar met en tegen
elkaar gesproken hebben, in tegenstelling
tot Hitler en CHamberlain (en Van Agt en
Wiegel momenteel).
In diverse landen is het gisteren tot hefti
ge uitbarstingen van Arabieren tegen de
reis van het Egyptische staatshoofd geko
men. In Brussel vond een betoging plaats
voor de Egyptische ambassade, in Milaan
bezetten ruim 80 Arabische studenten ge
durende een half uur het kantoor van de
Egyptische luchtvaartmaatschappij. In Is- gemeld dat een inwoner van Zuid-Jemen
tanboel stak een kleine groep Arabische uit protest tegen de trip van Sadat zelf-
én Turkse studenten een Egyptische vlag moord heeft gepleegd. Bij de Egyptische
in brand. De Libische zaakgelastigde in
Bamako, de hoofdstad van Mali, ver-
ceveen
jm het
dat hij
gepar-
lij bot-
en viel
1 over-
Biko naar een ziekenhuis werd gebracht,
omdat hij als een risico voor de veiligheid
werd beschouwd.
Sadat kreeg een ovatie op het vliegveld,
toen hij zijn bezoek afsloot door het Israë
lische leger, waar hij nog steeds mee in
staat van oorlog is, een eresaluut te
brengen.
vredessymbool honderden witte duiven
losgelaten. Veel mensen lieten vanaf de
balkons van hun huizen bloemen op Sadat
J?neerdwarrelen.
Het officiële persbureau Mena noemde
het welkom voor Sadat een „legendarisch
blijk van steun” voor diens baanbrekende
s- Egyptenaren zingen en dansen in de straten van Cairo om hun vreugde te uiten over
de reis van Sadat naar Israel
Sadat als held ingehaald
bezoek aan Israel. Sadat negeerde met zijn
rit in een open auto openlijk het dreige
ment van de pro-Syrische Palestijnse Sai-
qua-beweging, die had verklaard de Egyp
tische president te zullen doden. Wel wa
ren er langs de door Sadat af te leggen
route stringente veiligheidsmaatregelen
genomen.
Volgens een Egyptische regerings
woordvoerder is de reis van Sadat voor
honderd procent geslaagd. Volgens de
zegsman die de reis naar Israel mee
maakte zijn er wezenlijke voorbereidin
gen getroffen voor de vredesconferentie in
Genève. Over de heftige kritiek van Arabi
sche zijde legde de woordvoerder Sadat de
volgende woorden in de mond: „De glim
lach op het gezicht van een Arabisch kind,
een Arabische vrouw van de westelijke
Jordaanoevervolstaat als antwoord
op alle domme kreten die we dezer dagen
moeten aanhoren.” Sadat zal zaterdag in
I Lang verklaarde dat het hoofd van de
veiligheidspolitie, kolonel Piet Goosen, on
der geen voorwaarde wilde toestaan dat
en ko
en ge-1 ESSEN (DPA). Bondspresident Wal-
erstal-1 ter Scheel van West-Duitsland heeft giste-
liet to-ren de „Alfried-Krupp-von Bohlen-und-
Halbach”-prijs voor energieonderzoek
1977 uitgereikt aan acht internationaal be
ha bos kende wetenschapsmensen, onder wie de
land- Nederlander prof. dr. Jacob Kistemaker.
1. Dat Aan de prijs is een bedrag van een half
m het miljoen mark verbonden.
te ver-
anken
erking
trijfël
