KLM wil
meer mensen
naar VS
te
I
■b'
r
w
EN
i
KL*
De broers van Dillinger op de schoener voor de kust van Ocho Rios.
en
een
Wintersport: Nu al aan Pasen denken
VNU
l-S
Pasen wordt een nieuwe wintersportpiek, verwachten de buitenlandse verkeersbureaus.
z
De broers van Dillinger
werkt,
te die
in en
etari-
in de
rken?
op zijn bagage staat te wachten weet
van niets. „Ik heb in Engeland wel
over hem gehoord, maar wist niet
dat ie uit Kingston kwam”, neemt de
man m’n laatste ijver weg. Trou
wens waarom nog verder gezocht.
Want eenmaal op reis over het ei
land blijkt Dillinger talloze fami
lieleden te hebben. En het enige
waarin zij van hun beroemde broer
verschillen is dat ze nog geen talent
scout tegen het lijf zijn gelopen.
Maar daarover straks verder.
Hoe dan ook, de Amerikaanse
markt stortte in. De hotels op Monte
go Bay, het belangrijkste vakan
tieoord, bleven met teveel lege bed
den zitten. Maar dat had ook te
maken met de politiek en sociale
spanningen op het eiland, die uit
mondden in onlusten en geweldple
gingen.
os, waar de ras-Engelsman Hugh
Maitland-Walker de baas is in het
Shaw Park Beach Hotel.
t5- Ocho Rios, palmen, strand en een diepblauwe zte, die vooral in de
periode van november tot april door de toeristen wordt bezocht
Om nu eens een heel aparte plaats
te kiezen kan de wintersporter met
Pasen ook eens Spanje proberen,
waar in het Zuiden in Sierra Nevada
een goed skigebied ligt tussen 2100
en 3428 meter.
FRANKRIJK TELT een groot
aantal hoge skigebieden, die ook
rond Pasen voldoende sneeuwzeker
zijn: Tignes, La Plagne, Courchevel,
Meribel, l’Alpe d’Huez, Menuires. Er
zijn mogelijkheden te over boven de
2000-metergrens. Wie naar Frank-
ONDANKS DE HITTE die zwaar
op je neervalt is het vliegveldje van
Kingston na het afschuwelijk uitge
strekte Londense vliegveld Heath
row een verademing. Maar het is
dan ook tien uur vliegen verderop
en de F igel^en die het eiland 3 eeu
wen lang een kolonie mochten noe
men zijn er gelukkig niet in geslaagd
hun eigen gereserveerdheid op de
mensen over te brengen. Trouwens,
ik zie mijn witkiel op de luchthaven
nog niet in een diner jacquet. Daar
zou hij bij het horen van een reggae
zo uit swingen.
OOK IN DUITSLAND is de moge
lijkheid voor langlauf uiterst be
perkt. Directeur H. Kettelhake van
het Duitse Reisbureau zegt, dat ei
genlijk alleen Beieren en dan nog in
de hoogste gebieden mogelijkheden
tot skiën bieden. Maar dan zal het er
ook druk zijn.
DE KOFFERS ZIJN ER. Die van
mijn voorganger, een man van het
eiland, wordt door de douane ge
opend en blijkt als inhoud een reus
achtige voorraad afgetrapte zwarte
schoenen te hebben. Ik neem er on
middellijk van aan dat hij de partij
in Londen heeft ontdekt op de zon
dagse rommelmarkt op Petticoat
Lane en er een handeltje in zag. De
douanier weet voorlopig niet wat hij
er mee aan moet en verwijst de
VAN DE AL GESIGNALEERDE
„Kingston-criminaliteit” is in het
noorden niets te bespeuren. De be
volking - niet geconfronteerd'met de
overbevolking in het zuiden - komt
vriendelijk over en het „Walk good”,
WIE IN DE PAASVAKANTIE
toch uitsluitend wil langlaufen kan
de steven beter naar het noorden
richten; de Scandinavische landen.
Het Noors verkeersbureau garan
deert voldoende sneeuw, ook in de
lagere gebieden. De Nederlanders
richten zich vooral op Lillehammer,
Gydbrandstal, Otta, Rondane, Vaga,
Gjovik, Geilo, Oslo, Voss, Gol en
Vradal. Er zijn enkele speciale Paas-
arrangementen, maar over het alge
meen liggen de prijzen hoger dan
voor de Paastijd. Wie de rust en de
aantrekkelijkheid van de Noorse
langlauftochten eens wil beleven,
doet er ook goed aan om er vroeg bij
te zijn. Veel Noren trekken er zelf
met Pasen op uit. Daarbij een tip:
neem wat gelegenheidskleding mee,
want de Noren zijn gewend letterlijk
en figuurlijk op hun Paas-best aan
het Paasdiner te verschijnen.
EN NU WE HET TOCH over han
del hebben, dat was het toerisme tot
voor kort ook in belangrijke mate.
Na de bauxiet- en alyinaarde-indu-
strie vormt het de belangrijkste de-
viezenbron voor het eiland. Maar
ook hier gooide een uniform roet in
het eten en toen premier Michael
Manley - die al eens eerder tegen
Amerika te keer was gegaan - het
waagde enkele mensen uit zijn poli
tiekorps voor hun opleiding naar
C^uba te sturen, zorgde dat in de
Amerikaanse pers voor enorme
headlines. En juist uit dat land kwa
men de meeste toeristen
EN MOCHT IEMAND op een
avond als deze ook nog stapelver
liefd worden op de moccabruine
dochter des huizes, dan blijven de
mogelijkheden voor handen. „Want
Jamaica is ook romantisch”, juicht
een folder. „Het is gemakkelijk om
te trouwen op het eiland en veel
bezoekers, die dat ontdekten, gre
pen die gelegenheid ook. Je hebt 24
uur om het te overdenken en je
besluit via het ministerie van bin
nenlandse zaken aan de gouver-
neur-generaal over te brengen”, zo
wordt de trouwlustige toerist op weg
geholpen. En als je in een behoorlijk
hotel zit, wordt de priester ook nog
wel voor je gehuurd, wordt er aan
toegevoegd.
wel de 1500-metergrens aan te hou
den. Ook in het Italiaanse Aosta-
gebied, de Dolemieten en Trentino
zijn volop mogelijkheden aanwezig
boven de 2000 meter voor een
sneeuwzekere Paas-wintersport.
REGGAE, het „praatlied” dat op
het eiland gezongen woi-dt, doet me
denken aan Dillinger, die met „Co-
kane in my brain” vier weken lang
overtuigend onze nationale Top-40
aanvoerde. De koffers blijven nog
uit, de rumpunch smaakt steeds be
ter, dus alle tijd om wat meer over
het fenomeen Dillinger aan de weet
te komen. Maar wie ik ook vraag,
niemand kan me op weg helpen.
„Dillinger? Nooit van gehoord
man”, en de schoonmaker steekt
zijn handen nog wat dieper in de
zakken van zijn rafelige korte broek
en huppelt op zijn versleten gym
schoenen van de ene voet op de
ander. „Dillinger?” en opnieuw
haalt hij zijn schouders op en grin
nikt zijn witte tanden bloot als ik
hem een bekertje van zijn eigen bij
tende gif toeschuif.
EN WAAR BLIJF JE DAN als je
je vast hebt voorgenomen nu eens
niet alleen met toeristische
high-lights huis toe te gaan, maar
bovendien het levensverhaal van de
grootste Jamaicaan na Bob Marley
met je mee te tronen. Niks aan te
doen, ook de koffie- en tabakexpor-
teur, die aan het barretje hangend
Een straat-tafereeltje in Montego Bay zoals je ze zoveel tegenkomt op
Jamaica.
koffer naar een verre hoek. Maar
niet nadat zich een heftige woorden
wisseling heeft afgespeeld, niet in
het Engels, dat de officiële voertaal
is op het eiland, maar in het „pa
tois”, het locale dialect, zodat de
woordenvloed aan mij vrijwel voor
bij gaat. Enfin het uniform wint,
weg schoenen, weg handel.
IN DATZELFDE OCHO RIOS
ontmoet ik een broer van Dillinger.
De tweede al, want de eerste meldde
zich op het strand van Negril, waar
moordaanslag. hij met een krijserig maar melo
dieus stemmetje liederen van het
eiland ten gehore bracht. Nummer
twee is een „vrije ondernemer”, die
na wat zingen en sparen een glasbo-
demboot kocht en er nu toeristen
mee naar de riffen vaart waar ze
gemakkelijk zittend het rijke leven
onder water kunnen bespieden. En
ook bij broer twee zitten de heupen
rol-los en ook hij swingt van het ene
lied het andere in, wanneer hij op de
steiger op zijn klanten wacht en zijn
transistor luid óp een plaatselijk sta
tion afstemt.
EERLIJK GEZEGD, ik kan me
slechtere plaatsen op onze aardbol
bedenken om het ja-woord te zeg
gen, dan op dit ook door Harry Bela-
fonte zo bezongen „Island in the
Sun".
Overblijfsel aan het Engelse ko
loniale verleden: het verkeer rijdt
links, maar, als het even kan, nog
het liefst midden op de weg.
DE MEESTE van de door Neder
landers bezochte skigebieden heb
ben in hoger gelegen contreien nog
voldoende goede pistes, ook in
sneeuwarme gebieden. De beste
sneeuwgarantie bieden de volgende
plaatsen: Montafon en Arlberg (in
Vorarlberg), de Tiroler plaatsen
Ischgl, Innerotztal, Kuhtai, Stubai-
tal, Hintertux-Lanersbach, de regio
KitzbBel-Kufstein; verder in Salz
burg Obertauern, Saalbach-Hin-
terglemm, Kaprun en Gasteinertal
en Ramsau-Dachstein in
Stiermarken.
De mogelijkheid voor langlauf
zijn rond Pasen beperkt. De liefheb
bers kunnen altijd nog het Oosten
rijkse Verkeersbureau bellen voor
de laatste sneeuwberichten.
HOPE SEALY, staflid van de Ja
maica Tourist Board, kan zich daar
enorm, over opwinden. „Er werd ge
suggereerd dat we het hele systeem
van Cuba wilde overnemen, maër
het ging maar om een paar man,
terwijl we al jaren onze politiemen
sen voor een opleiding naar ver
schillende Europese landen sturen.
Maar dat werd niet genoemd”.
rijk gaat doet er goed aan, zich tevo
ren te vergewissen van de prijzen. In
verschillende Franse skioorden
kent men naast de hoogseizoenprij-
zen de nog hogere „vol-seizoen prij
zen” die met name voor de Paasperi-
ode gelden.
DE KLM HEEFT een project op
touw gezet om het toerisme naar
de Verenigde Staten en Canada te
bevorderen. In samenwerking
met vijf Nederlandse touropera
tors heeft de luchtvaartmaat
schappij voor het komende va
kantieseizoen een aantal reisar-
rangementen opgesteld die de va
kantie in de VS aantrekkelijk en
voordelig moeten maken. De
KLM vliegt daarbij op New York,
Los Angeles (via Chicago), Toron
to en Houston.
Limbo dansen
is een populair on
derdeel van elke
nachtclubshow.
VOLGENS de KLM komt Ame
rika meer en meer binnen het be
reik van een grote groep Nederlan
ders, door het relatief lage infla-
tiepeil in de VS, de waardevermin
dering van de dollar en de lage
vliegtarieven op de Noordatlanti-
sche routes. Toch blijkt uit een
enquête van de luchtvaartmaat
schappij, dat vorig jaar slechts
15.000 vakantiegangers naar de VS
gingen, terwijl 50.000 mensen die
blijkens hun bestedingspatroon
(2200 gulden per persoon per va
kantie) daarvoor draagkrachtig
genoeg waren.
Dit reizigerspotentieel wil de
KLM aanboren. Omstreeks 1980
hoopt de KLM op deze manier
25.000 extra passagiers te hebben
geworven.
In december verschijnen bij de
vijf touroperators reisfolders met
aanbiedingen, variërend van vier
dagen Washington tot een 22-daag-
se reis door Canada en de VS per
touringcar. De KLM stelt facilitei
ten beschikbaar als begeleiding op
de plaats van aankomst en uitge
breide voorlichting over het te be
zoeken gebied. In Nederland
wordt het boek „Doe Amerika nu”
verspreid waarin informatie
wordt gegeven over de VS en de
reis erheen.
het nationale gezegde dat beste wen
den op welk gebied dan ook bete
kent, wordt royaal gebezigd. Jamai
ca wil zich dan ook graag van z’n
beste kant laten zien om het toeris
me terug te winnen en heeft ook een
„Meet the people” programma opge
zet. En dat houdt zoveel in dat toeris
ten in de gelegenheid worden ge
steld eilanders thuis te bezoeken.
Volgens Hope Sealy blijkt het een
succesformule en wordt er druk ge
bruik van gemaakt. En ook de gou
verneur generaal in Kingston - Ja
maica is na zijn onafhankelijkheid
in 1962 een lid van het gemenebest
gebleven - doet er aan mee.
JAMMER GENOEG arriveren we
één dag te,laat. De avond tevoor is er
crab-racing geweest, een geliefd
spelletje op het eiland, waarbij een
aantal krabben in het midden van
Veen cirkel wordt gezet en het er om
gaat welke het eerste de cirkel uit is.
En daarop worden uiteraard stevige
weddenschappen afgesloten.
Maitland-Walker heeft zich op het
eiland een interessante positie ver
worven en bedient ook de regering
Manley van adviezen. Hij schat dat
een kwart van de beroepsbevolking
werkeloos is. „Ze kunnen wel wer
ken, maar het eten groeit overal, dus
ziet niet iedereen het als een nood
zaak”, lacht hij van zich af als ik een
politiek balletje opwerp.
REGEREN IS VOORUIT ZIEN
en daarom nu even de Kerst vferge-
kn en aan Pasen denken. Dat de
vintersportoorden met de Kerst en
Urwisseling mudvol zijn weten
zo langzamerhand al, maar nu al
itaat vast dat ook de vroege Paas
vakantie volgend jaar zal leiden tot
een nieuwe piek. Pasen valt op 26
en 27 maart en veel verkeersbu-
veaus van wintersportlanden mel-
ien nu al een vergrote belangstel
ling voor de Paasperiode. Daarom
Meronder het woord aan de verte-
(enwoordigers van die bureaus, die
een aantal plaatsen noemen waar
eind maart zeker nog sneeuw ligt.
BROER DRIE EN VIER tref ik
wat later op zee, wanneer ik met een
zeilrijke schoener Ocho Rios kleiner
en kleiner zie worden. De rum
punch gaat rond, broer drip en vier
zakken op de reling en geven een
krankzinnig goede show, daarmee
ongewild bewijzend dat grote broer
Dillinger alleen heel veel geluk heeft
gehad en dat er honderden van zijn
soort op het eiland rond lopen.
;HET OOSTENRIJKS Verkeers
bureau raadt de mensen aan om
Toegtijdig te reserveren. Of er over-
1 sneeuw zal liggen moet uiteraard
fgewacht worden, maar één ding is
®ker: de Oostenrijkse wintersport
plaatsen draaien allemaal nog op
Volle toeren. Wie niet gereserveerd
heeft, loopt kans, dat hij een plaatsje
®oet zoeken in de omliggende, klei
tere dorpen van de door hem uitge
kozen skiplaats.
'Over de- sneeuw zegt directeur
Walter Muller: „Het weer is de afge
lopen jaren almaar gekker gewor
den. De winter komt later en met
fasen heb je dan voldoende sneeuw;
Paar het omgekeerde kan ook het
teval zijn”.
HET ZWITSERS Verkeersbureau
geeft een aantal plaatsen, die hoger
liggen dan 1500 meter en die in een
sneeuwarme Paastijd nog voldoen
de mogelijkheden bieden op pistes
tussen de 2500 en 3000 meter. Deze
plaatsen zijn: Collons-Thyon,
Crans-Montana, Davos, Les Diable-
rets, Engelberg, Grachen, Grimentz,
Kleine Scheidegg, Klosters, Lenzer-
heide, Leukerbad, Melchsee, Frutt,
Murren, Pontresina, Riederalp, St.
Luc, St. Moritz, Saas Fee, Sils, Silva-
plana, Verbier, Zermatt en Zinal.
De Zwitsers tekenen hierbij aan,
dat het zeker niet alleen om dure
plaatsen gaat. Ze raden tijdige re
servering wel aan, want ook hier
wordt extra drukte verwacht. Direct
na Pasen sluiten de meeste liften in
Zwitserland maar dit kan wel van
plaats tot plaats verschillen en is
mede afhankelijk van de voordeel-
arrangementen die verschillende
plaatsen bieden.
WIE WIL LANGLAUFEN doet er
goed aan tevoren naar de sneeuwbe
richten te informeren bij het Zwit
sers verkeersbureau en daarbij ook
DAT NEGRIL HEEFT zich met
z’n lange witte stranden ontwikkeld
tot een luxueus oord, waar het sys
teem van de Club Mediterrane in de
praktijk wordt gebracht. En dat wil
zoveel zeggen dat alle sporten, zoals
zeilen en paardrijden, bij de hotel-
prijs zijn inbegrepen. En in plaats
van geld worden alle uitgaven be
taald met-schelpjes. De grootste toe
ristische nederzetting aan de noord
kust is wel Montego Bay. Ook Nec-
kermann Vliegreizen, de eerste Ne
derlandse reisorganisatie die Jamai
ca in combinatie met Cuba in het
programma heeft, heeft dit oord als
verblijplaats gekozen. Mèt Ocho Ri-
VOORAL HOOFDSTAD KINGS
TON, waar de plattelandsbewoners
in de laatste decennia in grote geta-
len heen trokken, ontwikkelde zich
als een crimineel centrum van de
eerste orde. En er ging geen dag
voorbij zonder
Maar, alweer volgens Hope Sealy,-
betrof het hier slechts zelden buiten
landers en waren de slachtoffers
vrijwel altijd eilanders. Het overbe
volkte Kingston met zijn krottenwij
ken aan de rand Van de stad, is voor
de meeste toeristen slechts een door-
gangsplaats of een eendaags uit
stapje. Het eigenlijke toerisme
speelt zich geheel af aan de noord
kant van het eiland, tussen het. nog
nieuw ontwikkelde Negril in het
westen en Port Antonio in het
oosten.
noodgedwongen wachtend op
luchthavens heb doorgebracht bij
elkaar zou tellen, zou ik zeer beslist
een indrukwekkende periode ver
garen. Want hoe vaak niet hebben
hevige stormen en mist, stakingen
en ander oponthoud me niet in ste
riele wachtruimten gevangen ge
houden. En toch hoeft wachten niet
altijd een hevig irriterend en onge
duldig ijsberend karwei te zijn. Dat
merkte ik op de luchthaven van
Kingston, de hoofdstad van Jamai
ca, waar het eerste treffen in de
aankomsthal wordt bepaald door
ten breedgeschouderde eilandbe
woner die gastvrij grijnzend en
vooral geduldig enorme cocktails
staat te brouwen. Met vanzelfspre
kend rum als hoofdbestanddeel,
want op geen enkel ander Carai-
bisch eiland wordt dit vuurwater
io zwaar gebrouwen als juist daar.
r
I te
O
