over
Zevenduizend fans wachtten twee uur op vertraagde rockgroep
Christof/o
Alphenaar
Charme in samenspel
van cello en piano
Teveel aangezette drukte en pathos bij Ulrich Greiff
lil
1
I
ft
,s
I
'fiandana!)
■ki
Albert Mol schrijft boek
toneelgrootheden
I
lgeur
Hebtu
ons gratis
muziek -
magazine
al ontvangen?
Laatste nieuws over
orgels, piano’s, vleugels,
bladmuziek, snaar-, blaas-
en klavierinstrumenten,
grammofoonplaten en
Hi-Fi stereo apparatuur.
'I
i
I
Bel of schrijf naar:
Nieuwe mime-groep
in Amsterdam
Nederlandse orkesten
spelen volgens Buma
meer traditioneel werk
Ruijsenaars en Oomen niet altijd gelijkgestemd
Wim Sonneveld in Het doek viel te vroeg
Kunst
II
Fa «g
24
25
I 9 7 7
NOVEMBER
1 5
VRIJDAG
kwaad aan te dragen die ook nu nog in discussie is.
>i
n 11
I
A. J. Schaap B.V. Haltestraat 10
Zandvoort aan Zee
A
Bcnawinmtw
(dus in de hand).
Unieke techniek
Prachtige styling
Div modellen en
uitvoeringen
p va. 79,50*
TANITA vurig aanbevolen!
*Er is al een Tanita voor 42,50
|f v Asperen B V Valkenswaard 04902 - 1 68 10
VELSEN. De Rovers van Friedrich Schiller (1759-1805) draagt
alle sporen van een jeugdstuk. Het is onevenwichtig en weinig uitgeba
lanceerd door de vele changementen en bovenal wil de schrijver er veel
te veel in zeggen waardoor hij in zijn eigen woorden verstrikt raakt.
Wat De Rovers echter boven de middelmaat uittilt is het feit dat
Schiller in staat blijkt bij vlagen naar een thematiek te kunnen reiken
die een tijdloos karakter heeft door een moraal betreffende goed en
(Van onze corres
pondent)
AMSTERDAM.
Albert Mol, gans
en al in tranen:
„Neem me maar
niet kwalijk, hoor,
het is echt zo over”.
Aldus begon de be
kende cabaretier
zijn dankwoord, dat
hij donderdagmid
dag sprak in het To-
neelmuseum in Am
sterdam, waar een
bijeenkomst werd
gehouden vanwege
zijn nieuwe boek,
getiteld „Het doek
viel te vroeg”.
Vannacht gearriveerd:
Beaujolais
^Primeur 77 A.C.
g: De eerste wijn
s van dit jaar
méér don
een couvert...
een levensstijl
EXCLUSIEF IN VERLICHTING
.Oude Groenmarkt 4 Haarlem
(ADVERTENTIE)
voor
(ADVERTENTIE)
,7
(ADVERTENTIE)
(foto Lex van Rossen)
JON ANDERSON
JOHN OOMKES
ring
an de
i/.
■kom
ragen
AMSTERDAM Twee jonge Neder
landse ras-virtuozen lieten zich gistera
vond in de Kleine Zaal van het Amster
damse Concertgebouw horen: de cellist
Harm Ruijsenaars en zijn begeleider, de
pianist Antoine Oomen. In technisch op
zicht zijn zij volkomen aan elkaar ge
waagd en is wat dat betreft ook op samen-
spelgebied alles dik in orde.
verkrijgbaar bij o a
Siebel Juweliers
Grote Houtstraat 63
Haarlem
't Sierhuis Lamp
Barteljorisstraat 18
Haarlem
model
ameftca
periode maar verlegt de accenten dan
naar een broederconflict waarin de vader
op een volstrekt ongeloofwaardige wijze
een ondergeschikte rol speelt.
Het slot waarin de uitkomst van het
dubbele conflict wordt gegeven door de
ene na de belangrijke andere figuur de
dood in te sturen, komt ofwel voor de hand
liggend ofwel uiterst gezocht over.
In een veel te lang uitgesponnen apothe
ose moeten beide conflicten uitkristallise
ren en te samen smelten, maar het is alsof
Schiller bijvoorbaat geen oplossing aan
draagt. Aanwijzingen daartoe zijn zeker
over de helft al zichtbaar en dat leidt ertoe
dat de betrokkenheid wegebt in de wirwar
van intriges die de schrijver rond zijn
hoofdfiguren breit.
En in de naderhand voorgedragen drie
Phantasiestücke van Schumann leek het
wel of de ceUist als reactie op de instelling
van zijn partner, óók al een meer koel-
objectiverende houding ten aanzien van de
muzikale materie had aangenomen. Maar
toch, al had je misschien meer vervoering
gewenst, de (als steeds) technisch gave
uitvoering kende qua klank grote charme
en de bij Beethoven gemiste dynamische
balans maakte hier plaats voor volmaakt
evenwicht.
Yes, een van de laatsten
der Mohicanen, is nu voor
Henk Rigters en
Theu Boermans
(knielend) in De
Rovers van
Friedrich Schiller
(foto Pan Sok).
gebaar en handeling kan uitgaan. Siem
Vroom, die de vader van de twee zoons
speelt, kan die ruimte wel invullen, al heeft
hij aan het einde ook geen mogelijkheden
om zijn volstrekt onbegrijpelijke terug
keer uit zijn isolering waar te kunnen
maken. Hans Hoes in de rol van de verra
derlijke zoon Franz die alle moeilijkheden
veroorzaakt, groeit aanvankelijk tot grote
hoogte maar struikelt dan te vaak in de
onmachtige tekst waaruit geen man van
vlees en bloed tevoorschijn komt. Als zijn
opponent Karl is Theu Boermans weinig
geloofwaardig, zowel door de steriele tekst
als door gebrek aan expressiviteit. Er valt
echter in de kleinere rollen nog veel te
genieten zoals een heel mooi stukje van de
Judas-achtige rover Spiegelberg, gespeeld
door Michel van Rooy en dat van twee
randfiguren in dit stuk, de huisbediende
en een bastaardedelman, respectievelijk
Henk Rigters en Henk Uterwijk.
CEES STRAUS
ik de vriend geweest van
Albert Mol, van 1955 tot
1967 en zoals hij verteld
heeft in het programma
van Tony van Verre, het
moet wel goed worden.
Fijn uitgewerkte tech
niek overigens van Tony,
hè. Hij stelt juiste vragen,
laat de antwoorden vast
leggen en laat dan zijn
eigen gevraag er weer
tussen uit knippen. Ik
mag die manier van wer
ken wel”.
De verleiding om veel
uit het boek te citeren, is
groot. Maar het is beter
het boek maar te kopen.
Want Albert Mol kan niet
alleen goed en gerouti
neerd vertellen, hij weet
ook excellent hoe hij het
moet opschrijven.
ge
ar:
■ry voor-
i -vlotte
ng
Tussen deze romantische werken in
zorgden Harro Ruijsenaars en Antoine
Oomen voor een boeiende weergave van
Drei Kleine Stücke opus 11, voorafgegaan
door een „Sonatensatz”, (beide) van We
bern. En daarmee werd dan meteen door
deze kunstenaars bewezen, wat na de pau
ze nog bevestigd zou worden; namelijk dat
hun kracht-als-duo ligt op het terrein van
de nieuwere muziek.
JOHAN VAN KEMPEN
die u
d-
atjon
aler.
kunt
•Ier is.
KRUISWEG 45-49, HAARLEM. 023-320244
WIJ BETALEN UW PARKEERGARAGE
00
u
ken.
Moet er achter de combinatie van vader-
conflict en broedertwist meer worden ge
zocht dan Schiller omstandig uitlegt? Is de
rancune van de ene zoon jegens de ander
die moet worden uitgeschakeld vanwege
de machtshonger van de eerste meer dan
een gegeven dat Schiller toevallig bij de
hand had? Geplaatst tegen de tijd waarin
hij leefde en het alles verstikkende autori
taire milieu waarin hij verkeerde, zal het
misschien zelfs een getrouw tijdsbeeld ge
ven. Een schrijver in Duitsland werpt de
vraag op of achter de acties van de Rote
Armee Fraktion een soortgelijke overeen
komst met de Rovers schuilt. Ik vind deze
vergelijking, die overigens niet stellig
wordt geponeerd, heel slecht opgaan. Bij
de aanslagen op Buback en Ponto (die in
de familiekring van de betrokken daders
verkeerden) stond immers een actie tegen
de maatschappij voorop. Beiden waren
vertegenwoordigers van een systeem dat
in de ogen van zijn aanklagers verdorven
en corrupt is. De reactie op de dood van
Buback en Ponto leggen ook de feilen
bloot van de maatschappij waartegen de
RAF zich teweer stelt. In De Rovers stelt
Schiller nauwelijks een verkeerd systeem
aan de kaak. Het autoritaire van het Duit
se volkseigene wordt door hem maar zel
den aangestipt en veel vaker zijn er details
in verweven die voortkomen uit particulie
re ervaringen.
Zuidelijk Toneel Globe heeft Schillers
eersteling dit seizoen op het programma
gezet. De Velser Stadsschouwburg kreeg
het gisteravond, slechts enkele dagen na
de première in Tilburg. Het moet direct
gezegd worden dat Globe getracht heeft er
een indrukwekkend geheel van te maken
De uitvoering ervan stokt echter al in de
aanzet. Globe vertilt zich aan De Rovers,
niet omdat het stuk teveel eist van de
acteurs maar omdat het zich in de huidige
vorm niet laat spelen. Er is de nodige
wildgroei weggekapt met behoud van de
plechtstatige sfeer in de vertaling (van de
hand van Pé Hawinkels) maar toch blijkt
dat niet genoeg.
Dat komt in de eerste plaats door het
tweeslachtige in De Rovers. Schiller situ
eert eerst een vaderconflict hij schrijft
het stuk rond 1777 in de Sturm und Drang
Ulrich Greiff slaagt er niet in het gebrek
aan evenwicht weg te nemen dat het stuk
zo bepaalt. Hij vergroot haar zelfs door de
onrust aan te wakkeren, het alarmerende
uit te diepen door middel van veel drukte
en aangezet pathos. Tussen alle wisselin
gen klinkt bijvoorbeeld tromgeroffel dat
een zekere climax moet suggereren en
begeleiden. Maar het aantal keren dat het
geroffel klinkt is zo groot dat het effect
spoedig verloren gaat. Daarvoor is het
stuk met zijn bijna drie uur ook te lang.
Vaak wordt ook de indruk gewekt dat de
acteurs enigszins verdwaald in dit stuk
rondlopen. Er is een zeer sober interieur
neergezet, zodat alle aandacht naar tekst,
Eerder noemden we deze
tournee een prestige-ob
ject. Dat is ook zo; niemand
kan het zich veroorloven er
Betekent een concert van
Yes nu in alles een terug in
de tijd? Zelfs de terugkeer
van toetsenman Rick Wa
keman in aanmerking ge
nomen, kan daar geen
sprake van zijn. Jon An
derson (zang), Chris Squire
(bas), Steve Howe (gitaar)
en Alan White (drums) zijn
ook een dagje ouder gewor
den en hun nieuwe album,
Going for the One de
eerste in drie jaar tijd
ziet er niet alleen anders
uit, maar is ook anders. Ro
ger Dean penseelde dit-
En ook de hieraan voorafgaand gespeel
de, heel interessante sonate uit 1918 van
Matthijs Vermeulen, waarin de romantiek
op speciale wijze doorklinkt, zowel in 4We-
ditatief als hartstochtelijk opzicht, waren
Ruijsenaars en Oomen volkomen overtui
gend. Lyrisch bezonken enerzijds en in fel
contrast daarmee agressief-vitaal in
hun effectieve aanpak.
BEAUJOLAIS
Voor het overige valt de
vlekkeloze muzikaliteit van
de groep op. Al het materi
aal wordt even efficiënt ge
speeld. Of het nu oudjes als
Close to the Edge of het
tweedelige I’ve seen all
good People, of het volledi
ge repertoire van I’m going
for the One (waarbij Awa
ken tegen- en Turn of the
Globe vertilt zich aan De Rovers
Wat opvalt is dat Al
bert Mol zeer realistisch
constateert, dat artiesten
het nu oneindig veel be
ter hebben dan vroeger,
althans in materiële zin,
maar dat in het verleden
het gebrek aan geld een
grotere verbondenheid
en intimiteit onder de
werkzamen in het vak
creëerde.
Als je af zou gaan op het na de pauze ten
gehore gebrachte gedeelte van hun zeker
niet afgezaagde programma, zou je ook in
de gelijkgestemdheid van hun beider kun
stenaarsziel geloven. Want Stravinski’s
Suite Italienne, waarin deze componist
zijn liefde-haat verhouding tot de Italiaan
se laatbarok uitviert (met thema’s van Per-
golesi), kreeg bij dit duo in alle aspectecies
wat het hebben moet. Het gaat in deze
muziek niet om het vertolken van belang
rijke innerlijke roerselen. Met artistiek ge
voel bij de uitvoerenden voor stijlparodie,
klankkleur en vooral voor spanning en
drie jaar straffeloos tusse
nuit te knijpen. Behalve het
risico van een verminderde
populariteit krijgt dat tot
gevolg dat iedere eerste
reeks concerten na de af
wezigheid het predicaat
„d’r op of d’r onder” krijgt
Vanuit dat licht bezien is
Yes in haar missie ge
slaagd. Met name tijdens
de finale van hun show
die technisch overwicht,
bejaarde kitsch en een ge
zonde dadendrang combi
neert zijn de ovaties en
de opendoekjes voor knap
pe soli niet van de lucht.
Toch is het optreden niet
(ADVERTENTIES)
TADflO
SENSOLITE
Hetkado
voor hem
en haar!
De veilige
l elektronische
j batterij-aansteker
l die alleen werkt
t op huidkontakt
TA
maal geen sprookjesachti
ge hoes, die zo vaak een
perfecte weerslag beteken
de van de eveneens sprook
jesachtige, bij vlagen on
werkelijke muziek van Yes.
Ditmaal blikt een naakte
man naar wolkenkrabbers,
een zeker element van de
eenzaamheid van de grote
stad en de vervreemding
suggererend, dat ook op
valt in de wat gejaagdere
en heviger muzikale con
ceptie waar de groep nu op
stoelt.
Als dan eindelijk onder
veel ingeblikt orkestraal en
symfonisch geweld het im
mense gordijn omhoog
wordt getrokken, komt er
een podiumopzet achter te
voorschijn, die zijn gelijke
niet kent. Lange vitrage-
stroken die inventief wor
den belicht vormen met
een groot projectiescherm
een suggestieve achter
grond voor een plankier,
waar de toetsenborden van
Wakeman en de percus-
siehulpmiddelen van White
in twee verdiepingen staan
uitgestald. Ondanks de ov
erdaad en een enkele ge
dachte aan gebrek aan
functionaliteit doet het ge
heel imposant aan. De juis
te entourage voor Yes.
Het boek is gewijd aan
vier overleden groothe
den uit de toneelwereld,
Wim Sonneveld, Fien de
la Mar, Paul Huf sr. en
Hans Kaart. Velen van
de genodigden hebben in
meer of in minder nauwe
relaties gestaan tot de
schrijver en de vier ge
noemde kunstenaars,
aan wie Albert Mol zijn
herinneringen op humo
ristische, maar soms ook
op wrange wijze te boek
heeft gesteld.
En verder: „Voor pu
bliek, dat 2,75 gulden en
tree betaald heeft, is het
gemakkelijker te schmie
ren dan tegenwoordig
voor een publiek dat 20
tot 25 gulden moet be
talen”.
Tot slot dan toch nog
een citaat: „Toen we in
Den Haag speelden, re
den we in Wims (Sonne
veld) auto iedere dag
heen en weer. We haal
den dan eerst Conny
(Stuart) op uit de Millet-
straat. Maar zodra ze in
de auto zat, konden wij
ons mond verder wel
houden, want dan nam
Conny het woord en ze
bleef aan het woord tot in
Den Haag. En de teru
greis gaf hetzelfde beeld
en geluid. Leuk, want ze
kon geweldig boeiend
vertellen. Maar als we
haar weer in de Millet-
straat hadden afgele
verd, hadden we het ge
voel dat er nog duizen
den woorden in de auto
hingen. Wim stopte dan
even op de hoek, draaide
alle raampjes naar bene
den en zei: even Stuart
uitlaten”.
rf- Vader Albert Mol poseerde gistermiddag met zijn
dochter Kika ter gelegenheid van de uitreiking van
het eerste exemplaar van zijn boek Het doek viel te
vroeg.
AMSTERDAM (ANP). Er is binnen de
Nederlandse orkestwereld een trend naar
het spelen van het „traditionele” mu
ziekrepertoire. Dit zegt de muziekau-
teursrechtenorganisatie Buma, naar aan
leiding van de gegevens over het seizoen
1976-1977.
De toename van alle muziekgebruik
door de Nederlandse symfonie-orkesten is
namelijk bijna geheel opgegaan aan niet-
beschermd werk, dat dus afkomstig is van
componisten die 50 jaar of langer geleden
zijn overleden. Deze toename bedroeg het
afgelopen seizoen 100 uur. De totale geza
menlijke speelduur was ruim 1778 uur.
Een oorzaak van deze trend is volgens de
Buma misschien een gebrek aan voldoen
de passend orkestrepertoire van heden
daagse auteurs.
De orkesten hebben wel meer Neder
landse beschermde muziek gespeeld, na
melijk 54 uur tegen het jaar daarvoor 47
uur. Er was echter een afname van buiten
lands beschermd werk met elf uur, zodat
de toename van het totaal aantal muzieku-
ren opgevuld is met niet-beschermd mu
ziekwerk.
In een overzichtje concludeert de Buma
nog dat het aantal podiumbeurten met
drie is toegenomen tot 1.333 en dat de
gemiddelde lengte van een concert met
drie minuten is gestegen tot een uur en 20
minuten.
Maar in de echte Romantiek, die op dit
recital vóór de pauze aan de orde kwam,
had je dan al zicht gekregen op een be
paald verschil in geaardheid tussen de
beide concertgevers. Buiten het feit om,
dat bij Beethovens meest representatieve
van zijn cellosonates die in A, opus 69
de dynamische verhoudingen hier in de
praktijk enigszins in het nadeel van de
cello uitvielen, sprak uit het welliswaar
parelende maar ook vaak bitse pianospel
ook geen liefdevolle benadering. Terwijl je
van Ruijsenaars de indruk kreeg dat de
van hem bekende warmbloedigheid door
deze situatie enigszins aan banden j^.erd
gelegd.
Century meevalt) betreft.
Maar meer dan ooit dient
beseft te worden dat Yes
deze muziek a Heep kan
brengen dankzij een goed
muzikaal niveau en enkele
opvallende uitschieters, zo
als het geoliede gitaarspel
van Howe en het gouden
stemmetje van Anderson
in ds extra toegift Yours is
no Disgrace nogmaals on
derstrepen na bijna twee
uur muziek. Vanavond zal
het voor het tweede contin
gent Yes-fans wel niet zo
laat worden.
I
Hubert Janssen, de
vriend van Wim Sonne
veld en tevens een be-,,
langrijk leverancier van
diens teksten, zei dat hij
zeer nieuwsgierig was
naar het resultaat. „Ik
heb er geen enkele be
moeienis mee gehad,
maar het zal wel kloppen
als ik naga hoe hij ver
teld heeft over Wim in de
V AR A-radioprogram-
ma’s Tony van Verre’s
Ontmoetingen. Maar of
hij de goede sfeer getrof
fen heeft, echt, ik zit daa
rover nog in grote span
ning”.
Ger Smit, een belang
rijk stemmenleverancier
aan radiohoorspelen en
tv-series: „Het is een
goed boek, dat kan niet
missen. Twaalf jaar ben
I
I
en.
iging
Sen-
iden: ontspanning, is zij in goede handen. Zeker
als het om een dergelijkë instrumentale
klasse gaat als door deze musici wordt
vertegenwoordigd.
--
AMSTERDAM (ANP). In Amsterdam
is deze week de Coöperatieve Vereniging
„Mimetheater Termiek” opgericht. De
nieuwe groep, die vijf leden telt, is voortge
komen uit de Amsterdamse Theater
school. In het komende seizoen zal het
collectief drie producties op de planken
brengen, waarbij middelen als beweging,
stem, ritme en ruimte gelijkelijk worden
toegepast. De eerste productie heet „tafel
in kwint” en zal in het Shaffy-theater te
zien zijn op 25 en 26 november, en op 2, 3,
20, 21, 22, 23 en 24 december.
Vlekkeloze muzikaliteit bij Yes
twee prestigeconcerten
naar ons land gekomen.
Gisteravond had hun eer
ste optreden hier sinds ja-
ren nogal wat voeten in de
aarde, omdat een belang
rijk deel van de installatie
zo laat arriveerde, dat ruim
zevenduizend fans zo’n
twee uur in de foyers van
de Rotterdamse Ahoyhal
moesten wachten voordat
zij hun plaatsen konden in
nemen en van het afgelas
ten van een voorprogram
ma (Donovan!) op de hoog
te werden gebracht. Ook
wat die vertraging betreft,
zo langzamerhand een wei
nig voorkomende zaak,
kunnen we wijzen op de
ervaringen van enkele ja-
ren geleden toen dergelijke
wachttijden toch regelma
tiger voorkwamen dan nu
het geval is.
ROTTERDAM Sym
fonische mek, een synthe
se van stevige, niet al te
simpele ritmen en breed
voerige polyfonie, heeft
tijdens ds eerste helft van
de jaren zeventig een enor
me invloed uitgeoefend.
En ofschoon het de groten
uit dit genre redelijk voor
de wind gaat we noemen
Genesis, Emerson Lake en
Palmer, Supertramp en
Yes neemt de invloed
ervan af. Je kunt dat na
tuurlijk betreuren, maar ik
ben van mening dat we er
niet al te rouwig om hoe
ven te zijn. Elke tijd heeft
nu eenmaal zijn eigen kap
sel en schoeisel en muziek,
en als dergelijke zaken
blijken te veranderen, dan
is er sprake van een andere
tijd. Bovendien wisten
vooral veel symfonisch in
gestelde groepen geen
maat te houden en sloeg
hun muziek vaak door naar
het kitscherige, oversenti-
mentele en overversierde.
Een van de verschijnselen
van dit fenomeen was dat
installaties steeds verder
werden uitgebreid, wat be
ginnende groepen een
moeilijke concurrentie po
sitie verschafte (investe
ringen, commercialisering
van de muziek, enzo
voorts).
Heerlijk fris en
fruitig, zacht en
licht Drink m met 9
volle teugen en
vooral koel
Vanaf vandaag voor M
rond zevengulden- m
vijftig te koop bij 600
„DELCAVE” slijters të&KA
en wijnhandelaren
herkenbaar aan j
het vignet pp de
deur
gespeend van enige sponta-
niteit; een los gespeeld
nummertje, It’s good to be
with you, dat van een zeer
publiekgerichte aanpak ge
tuigt en een extra toegift
vormen er de getuigen van.
I^^oonp1*180
Dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur
's Maandags gesloten
