Verena Becker
KONINGIN IN SENEGAL
BRITSE BRANDWEERMANNEN
Offensief tegen guerrilla-kampen zou slachting zijn geworden
buiten eigen
proces gesloten
Stormramp India:
dodental: 20.000
ZITTEN ZONDER INKOMEN
1
MISVERSTAND
NIEUWE GRIEKSE
REGERING
AMNESTY INTERNATIONAL VESTIGT AANDACHT OP MENSENRECHTEN
MARNIX GIJSEN
ECHT PLASTIC
REP. Jl
I
1J
Explosie Turkse fabriek
Grondwet
2
10 7 7
NOVEMBER
DINSDAG
2 0
BINNEN- EN BUITENLAND
igen
soek
rder
israt
‘ken
(Van onze redacteur in Groot-
Brittannië, Henk Leffelaar)
laap dacht besteedt
over een
nieuwe stakingsstrategie, die mis
schien kan inhouden dat de werk
zaamheden worden hervat, maar
dat de staking volgens een sche
ma voor prikacties door het land
rden. wordt voortgezet.
(Van onze redactie buitenland)
SALISBURY-MAPOETO. De gematigde nationalistische bewe
gingen in Rhodesië, die met het regime-Smith willen onderhandelen
over de vorming van een zwart meerderheidsbewind, hebben tot nog
toe niet gereageerd op het Rhodesische militaire offensief tegen
guerrillakampen op Mozambikaans grondgebied. Volgens de Rhodesi
sche legerleiding waren de acties een groot succes: 1200 guerrillastrij
ders zouden zijn gedood. Aan Rhodesische kant bleven de verliezen
beperkt tot één gesneuvelde soldaat.
LONDEN. Voor de stakende
Britse brandweermannen breekt
een kritieke periode aan, omdat ze
)pen nu toe hebben kunnen teren op
H hun laatste maandsalaris en nu de
maand december zonder loon
moeten zien door te komen. Bo
vendien heeft hun vakbond geen
;nMi- stakingskas. De leiders van de
teen- bond beraden zich
uders
it van
pavil-
twee-
it nog
>mdat
SALISBURY©
door Nico Scheepmaker
PRETORIA
Uj^Bulawayo^
r
I t
w
M H.O D/'E s I
1 qj -BSira
.^Rutenga; S
i Beitbrug |1
1 o -
i
o
Salisbury meldt 1200 doden
De minister Van Buitenlandse Zaken
Zuid-Jemen: tien jaar dictatuur
0 stu-
Jazeker, ongelogen. Plastic! Twee dub
beltjes in de Hema! Milieuvervuilend plas
tic! Na een jaar of vijf zal het keihard
worden en tot kleine kruimeltjes uiteen
vallen.
t alle
□den.
geld
imen
erder
teren
poli-
kanen
•rings-
henen
mt ter
bruik.
Waarnemers in Salisbury beschouwen
de militaire operatie als een poging van
Smith* het Patriottisch Front van Nkomo
en Moegabe die niet met het blanke
minderheidsregime willen onderhandelen
militair en politiek uit te schakelen.
Zodra het brandalarm was gegeven, gre
pen militairen in. Zij kregen hulp van vier
brandweermannen met zuurstofmaskers
die hun staking tijdelijk onderbraken.
Gisteren zijn een man en zijn twee klein
kinderen van één en twee jaar om het
leven gekomen bij een brand in Liverpool.
definitief antwoord daarop is tot nog toe
uitgebleven.
De journalisten zijn blijkbaar onvervang
baar en krijgen daarom minder.
De zetters hebben hun hogere lonen ge
kregen dankzij de grote pressie die door
hun vakbond werd uitgeoefend toen de
kranten overschakelden van het oude pro
bes, waarin met dood werd gezet, naar het
nieuwe foto-reproductiesysteem, omdat
daarmee loodzetters overbodig werden.
13.000 gulden meer per jaar, omdat de
zetters van hun kranten, die met de nieuwe
druktechniek niet veel meer doen dat wat
een typiste doet, bijna 40.000 gulden per
jaar krijgen. Het gemiddelde journalisten-
loon is in Engeland ongeveer 31.000.
Volgens Radio-Mapoeto zouden ook Mi-
rage-straaljagers aan de actie hebben deel
genomen, wat deelname van Zuid-Afrika
suggereert. Alleen Zuid-Afrika en Zaire
beschikken over deze Franse gevechts
vliegtuigen.
Militairen, politiefunctionarissen en le
den van het NLF voeren regelmatig op
eigen gezag arrestaties uit. Hoewel er in
Zuid-Jemen slechts één officieel geregi
streerde gevangenis is, blijkt uit verklarin
gen van ex-gevangenen dat er tenminste 50
gevangenissen of gevangenkampen in ge
bruik zijn. Er is sprake van verdwijningen
op grote schaal. Het aantal politieke ge-
vangenen varieert volgens schattingen van
2000 tot 10.000 op een bevolking van 1.6
miljoen.
Amnesty International, dat in 1966 in
een rapport scherp stelling nam tegen de
behandeling van door de Britten gevangen
genomen vrijheidsstrijders, beschikt over
worden gevormd. De wetgevende macht
zou komen te berusten bij een nationale
volksraad, waarvan de leden zouden wor
den gekozen door de plaatselijke volksra
den en vakbonden. Van die plannen is tot
op heden niets terechtgekomen. De macht
berust geheel bij het NLF, dat aan geen
enkele instantie verantwoording schuldig
is. Deze situatie heeft geleid tot willekeur
en machtsmisbruik op grote schaal.
De grondwet van Zuid-Jemen „garan
deert” politieke en religieuze vrijheid.
Alleen burgers die worden verdacht van
het plegen van strafbare feiten mogen
worden gearresteerd en dienen daarna te
worden berecht. De praktijk is even
anders.
voor Radio-Maputo dat sinds juni van dit
jaar 560 mensen werden gedood door
105 verschillende acties, die vanuit Rhode-
sië over de grens werden uitgevoerd.
Intussen zijn de opruimingswerkzaam
heden in de gebieden rondom de twee
militaire kampen begonnen. Radio-Ma
poeto meldde dat de lijken met bulldozers
in massagraven worden begraven en dat
de herstelwerkzaamheden nog maanden
zullen duren. President Agostinho Neto
van Angola heeft inmiddels alle steun aan
Mozambique tegen de Rhodesische agres
sie toegezegd.v
Uren voor de aankomst waren zij al
per bussen daarheen gebracht. Zwaai
end, zingend, dansend op het ritme van
trommen verwelkomden zijn de konin
gin op een wijze, die volgens waarne
mers nog overweldigender was dan tij
dens het staatsbezoek aan Indonesië.
Vlak na aankomst heeft de koningin
een krans gelegd bij het monument
voor de doden op het grote Onafhanke
lijkheidsplein in Dakar.
Evenals in 1966 zet Amnesty Internatio
nal zich anno 1977 in voor de belangen
van politieke gevangenen in Zuid-Jemen.
De medewerking van de machthebbers
(velen van hen zaten in 1966 zelf gevan
gen is echter minimaal.
ANKARA (AFP). Bij een ontploffing
in een fosfaatfabriek in de Turkse provin
cie Mardin zijn gisteren drie arbeiders
gedood en vier gewond.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHII
Belgi-
imen-
Dude-
s heel
■n van
leken-
twee
Juitse
wijn
Cider
schrijver te beurt kan vallen, dat omslag
ziet ér op een afstand uit of het van rood
marokijnleer is gemaakt.
Maar het is niet van marokijnleer, HET
IS VAN PLASTIC!
'oens-
acen-
n van
Ik vraag me af hoeveel besluitvormings-
conferenties er indertijd gewijd zijn aan
de belangrijke besparing van minstens
drie tientjes die op die manier is be
reikt. ’t Is natuurlijk een Nederlands initia
tief geweest, plastic nemen ip plaats van
echt leer. Echt oer-Hollands. De Belgen
lachen zich suf. Laat ze maar lachen. Op ’t
punt van gierigheid hebben we daar toch
geen reputatie meer te verliezen.
’t Gaat immers allemaal alleen om de
duiten?”
Prof. dr. Garmt Stuiveling, die van Ne
derlandse zijde in de jury zat, had het
gewraakte omslag helaas niet in handen
gehad, maar moest wel aannemen dat Her
mans het schrikkelijke feit pas later, bij
zijn thuiskomst, had -ontdekt, want na af
loop van de uitreiking door de Belgische
koning had Stuiveling nog anderhalf uur
naast Willem Frederik Hermans aan tafel
gezeten, en toen was deze uiterst beminne
lijk en „in high spirits” geweest. Stuiveling
nam aan dat het plastic omslag niet speci
aal door Nederland was „toegeleverd”,
want de uitreiking was nu eenmaal geheel
in Belgische handen geweest. Dit werd mij
bevestigd door de heer Kompen van CRM,
secretaris van de jury. Hij ried mij aan zijn
Belgische tegenvoeter, de heer Scheven
hels van het Ministerie van Nederlandse
Cultuur in Brussel te raadplegen, en deze
vertelde het volgende:
„Het omslag is inderdaad plastiekachtig,
maar wel van zeer goede kwaliteit. Het is
allemaal aan een misverstand te wijten.
Wij dachten dat de oorkonde geleverd zou
worden door Nederland, omdat het een
Nederlandse auteur betrof. Pas een dag of
negen voor de uitreiking ontdekten we tot
onze schrik dat we ook de oorkonde zelf
moesten maken. Dat betekende dat we op
donderdag 27 oktober nog een kalligraaf
moesten vinden, en ik weet niet hoe dat bij
u is, maar die plukt men bij ons niet uit de
bomen. Hij moest het bovendien in korte
tijd doen, want zaterdag en zondag wordt
er bij ons niet gewerkt, maar ook 1 en 2
november zijn bij ons vrije dagen, want
dan is het Allerheiligen en Allerzielen. De
oorkonde moest uiterlijk vier dagen voor
de uitreiking klaar zijn, zodat onze Minis
ter van Nederlandse Cultuur er tevoren
nog een handtekening onder kon zetten.
We vonden een kalligraaf in Oost-Vlaande
ren, die we dezelfde dag nog de tekst
bezorgd hebben. Maar hij moest natuur
lijk ook het formaat weten, en dat formaat
was weer afhankelijk van het omslag
waarin we de oorkonde moesten aan
bieden, en het enige omslag dS we op zo
korte termijn konden vinden was het ge
wone plastieken omslag waarin wij op het
ministerie gewend zijn onze programma’s
in te steken. Hadden we wat meer tijd
gehad, dan zouden we zeker voor een
mooier omslag hebben gezorgd”.
Een misverstand dus, maar toch: Bel
gisch plastiek, zij het van zeer goede kwali
teit. Ons Nederlanders treft geen blaam.
Om de Nederlandse triomf op Mopperkont
Hermans te vervolmaken, heb ik Marnix
Gijsen, die de Grote Prijs der Nederlandse
Letteren drie jaar geleden in Nederland
uit handen van koningin Juliana heeft
ontvangen, opgebeld en hem gevraagd hoe
hij de oorkonde uitgereikt had gekregen.
Marnix Gijsen vertelde me:
„De oorkonde was met de hand op per
kament geschreven, en het omgeefsel was
van karton. Een in tweeën geplooid kar
ton, en daar binnen zat de oorkonde. Ik
heb het karton er af gehaald en de oorkon
de ingelijst. Maar ik heb mij daar niet over
boos gemaakt”.
n een
□nnen
die de
>t vier
erken.
hoge ivergestapt naar de veel kleinere Federe
ren in
urgse
n van
ns de
adcel.
t zijn
anne-
agen.
nkele
n zijn
1 vier
el, In-
itz, is
voor
Horo-
at hij
emief' Volgens die redenering heeft Salisbury
luces-
sman
dang-
g tus-
Artsen in het hospitaal van Chimoio
verklaarden dat reeds woensdagmiddag-. van Mozambique', Joachim Chissano, zei
omstreeks twee uur de eerste gewonden
werden binnengebracht. Sommigen rea
geerden hysterisch en vluchtten. De dokto
ren meldden dat talrijke ernstig gewonde
guerrillastrijders het hospitaal niet meer
kunnen bereiken en ergens in het oerwoud
stierven.
(Van onze redactie buitenland)
De Democratische Volksrepubliek Jemen
(PDRJ, beter bekend als Zuid-Jemen) be
staat morgen tien jaar als zelfstandige
staat. Amnesty International, de organi
satie die op de bres staat voor politieke
gevangenen in de wereld, maakt van die
gelegenheid gebruik om te wijzen op de
huidige politieke situatie en de gang van
zaken ten aanzien van de mensenrechten
in dit in het Westen nagenoeg onbekende
land.
In Zuid-Jemen, met als hoofdstad de
belangrijke haven Aden, stak tussen 1950
en 1960 het verzet tegen de Britse over
heersing, die sinds 1839 een feit was, de
kop op. De Britten waren in feite uitslui
tend geïnteresseerd in de mogelijkheid die
Aden - de beste natuurlijke haven van het
Aravische schiereiland - bood, maar lieten
zich aan de rest van het eiland weinig
gelegen liggen.
Met als krachtige stimulans de revolutie
in Noord-Jemen (1962) kwam het in 1963
tot een gewapende opstand tegen het Brit
se gezag. In de verzetsbeweging waren
drie groepen te onderscheiden. De belang
rijkste daarvan was de NLF (Nationaal
Bevrijdingsfront), de meest radicale stro
ming, die in de loop der jaren onder toene
mende communistische invloed kwam.
Dan waren er de vooral door Egyptische
steun op de been gehouden PLOSY (Front
voor de Bevrijding van Bezet Zuid-Jemen)
en de rechts georiënteerde SAL (Zuid-
Brieven en verzoekschriften die door
medewerkers van AI aan Zuidjemeniti-
sche functionarissen -werden gestuurd,
blijven vrijwel steeds onbeantwoord.
Nooit is gebleken dat politieke gevangenen
in het bezit kwamen van pakjes of brieven
die hun door Amnesty International wer
den toegezonden.
De in november 1970 (/astgestelde
nieuwe grondwet beloofde een democrati
sche bestuursvorm. Op basis van ver
kiezingen zouden plaatselijke volksraden
ATHENE (DPA, AFP). President
Tsatsos heeft gisteren de nieuwe regering
beëdigd van premier Karamanlis, wiens
„Nieuwe Democratie” op 20 november
weer als sterkste partij uit de verkiezingen
te voorschijn kwam.
Driekwart van het 20 leden tellende ka
binet maakte reeds deel uit van de vorige
regering. De meesten stonden toen echter
aan het hoofd van andere ministeries.
De nieuwe minister van Buitenlandse
Zaken Panajotis Papaligouras, beheerde
in het vorige kabinet de portefeuille van
Economische Coördinatie. Evangelos
Averoff heeft de portefeuille*van Defensie
behouden. Dimitrios Bitsos, tot nog toe
minister van Buitenlandse Zaken, keert
niet in het nieuwe kabinet terug.
DAKAR (ANP). Koningin Juliana
en prins Bemhard zijn gistermiddag
om half vijf begonnen aan een
vierdaags staatsbezoek aan de Westaf-
rikaanse republiek Senegal. Een en
thousiaste menigte die langs vele delen
van de vijftien kilometer lange route
van het vliegveld naar de hoofdstad
Dakar stond opgesteld, juichte de ko
ningin, de prins en gastheer president
Leopold Sedar Senghor toe.
een „geste” willen doen aan de gematigde
zwarte nationalisten die wél met Smith
aan de onderhandelingstafel willen. Hen
moest duidelijk worden gemaakt dat de
regering militaire steun wil verlenen om
de radicale rivalen van het Patriottisch
Front van de kaart te vegen. De eerste
gesprekken tussen het Smith-regime en de
gematigde leiders Moezorewa, Sithole en
Chirau zullen deze week beginnen. Inzet is
het voorstel van Smith zonder de tussen-
i komst van Amerika en Engeland te stre
ven naar een algemeen kiesrecht in Rho-
desië.
Het Rhodesische offensief, dat vorige
week woensdag begon, richtte zich tegen
twee kampen van de Zimbabwe African
National Liberation Army (de militaire tak
van het Patriottisch Front) in de omgeving
van de stadjes Chimoio en Tembue, res
pectievelijk op 100 en 200 kilometer van de
Rhodesisch-Mozambikaanse grens. Beide
kampen worden beschouwd als zenuwcen
tra van de ZANLA-commando’s, die van
uit Tanzania, waar zij hun opleiding ont
vingen, naar hier werden overgebracht.
Er zijn verschillende meldingen dat ook
de invloedrijke guerrillaleiders Joshua
Tongorara en Rex Nhongo om het leven
zijn gekomen. Beiden behoorden tot de
door Moegabe geleide groepering binnen
het Patriottisch Front.
Een groep van journalisten uit Mozam
bique bezocht zaterdag samen met de
plaatsvervangend minister van Defensie,
Armando Guebuza, het gebied rondom
Chimoio. Zij vertelden dat het guerrilla-
kamp een vreselijke aanblik bood. Overal
verspreide lichaamsdelen, lijken en ge
wonden. Een der meest getroffen doelen
was een school, waar de journalisten ze
ker honderd dode kinderen telden. Omdat
het kamp was omgeven door mijnenvel
den, konden de Mozambikaanse troepen
getuigenissen van talrijke ex-gevangenen
over martelpraktijken in de gevangenis
sen. Sommige gevangenen vermeldden dat
Oostduitsers bij de ondervraging van ge
vangenen aanwezig waren. Tegenover de
talrijke verklaringen van gevangenen
staan categorische ontkenningen van de
kant van de autoriteiten.
Amnesty International werd de afgelo
pen jaren geconfronteerd met een groot
aantal meldingen van executies van poli
tieke tegenstanders van het dictatoriale
bewind, zonder dat deze terecht hadden
gestaan of waren veroordeeld. De namen
van enkele honderden mensen die op deze
manier werden gedood, Zijn bij Amnesty
International bekend. Gevreesd wordt dat
vele politieke gevangenen, van wie sinds
jaren niets meer werd vernomen, ook zijn
geëxecuteerd.
STUTTGART. De 25-jarige vermeen
de Duitse terroriste Verena Becker is gis
teren enkele uren nadat het proces tegen
haar was begonnen in Stuttgart-Stamm-
heim voorlopig buitengesloten.
Zij had geweigerd vrijwillig voor het
gerecht te verschijnen en was toen onder
dwang binnengevoerd. Toen zij daarna,
een schoen in de hand, aankondigde het
proces permanent te zullen verstoren,
sloot de rechter haar buiten.
Verena Becker had rechter Fischer toe
geroepen: „U kunt de zitting niet houden
zolang ik hier ben. Ik wil zolang buitenge
sloten blijven, tot ik zelf wat wil zeggen”.
Verena Becker staat terecht wegens zes
pogingen tot moord, lid te zijn van een
terroristische vereniging en roof.
Verena Becker werd in mei van dit jaar
samen met Günter Sonnenberg gearres
teerd na een vuurgevecht met politieman
nen in Singen. Sonnenberg is nog steeds
ontoerekeningsvatbaar nadat hij bij de
schietpartij ernstig gewond raakte.
tie van Brandweerdiensten, die de loonei
sen wel ondersteunt, maar de staking
afkeurt.
De Britse pers, die anders alleen aan-
i aan spectaculaire, grote
branden, meldt nu regelmatig kleinere
branden door het hele land, vooral die
waarbij mensen om het leven zijn geko
men (het afgelopen weekeinde waren er
acht doden), waarbij dan onvermijdelijk
ie vraag aan de orde wordt gesteld of de
lachtoffers gered hadden kunnen worden
wanneer er geen staking was geweest. Een
Het omgekeerde heeft zich ook voorge-
iaan: brandweermannen die gewetens
wroeging hebben over de staking, zijn
Arabische Liga), die vooral werd gesteund
door Saoedi-Arabië.
Op 30 november 1967 werden alle Britse
troepen uit het zuiden van Jemen terugge
roepen. Het Britse gouvernement droeg de
macht over aan het NLF. Deze organisatie,
aanvankelijk gesticht als een nationale be
vrijdingsbeweging, kreeg al in 1968 te
maken met een interne machtsstrijd, die
op 22 juni 1969 werd beslecht. Aan het
hoofd van de NLF kwam Salem Roebiyya
Ali, die een zeer actief aandeel had in de
strijd tegen de Britse overheersing en die
als een maoïst wordt beschouwd.
Zuid-Jemen heeft in zijn korte bestaan
de nodige klappen gehad. In economisch
opzicht betekende de blokkade van het
Suez-kanaal een enorme dreun. Aden, het
hart van het onderontwikkelde land (80
procent analfabeten in 1967) kreeg te ma
ken met een schrikbarende leegloop en
dito werkloosheid. Een andere bron van
zorg vormde het vluchtelingenprobleem.
Vanuit Saoedi-Arabië en Noord-Jemen
werden met flinke regelmaat gewapende
invallen gedaan door uit Zuid-Jemen ge
vluchte groepen infiltranten.
Intussen zijn ook honderdduizend Lon-
dense krantenlezers al een week verstoken
van de dagbladen van de Mirror-groep
(Daily Mirror, Sunday People) omdat de
journalisten in staking zijn. Zij willen
VIJAYAWADA (UPI). Het dodental
van de stormramp van 19 november in de
Indiase staat Andhra Pradesj wordt nu
geschat op 20.000, zo meldde het Indiase
persbureau Samatsjar gisteren.
Militairen zijn gisteren begonnen met
het ruimen van stoffelijke overschotten
van mensen en karkassen van dieren. Ook
wordt door hen het water gedesinfecteerd
en helpen zij artsen met inenten van de
bevolking tegen cholera.
De storm heeft zeker twee miljoen men
sen dakloos gemaakt en de schade aan
verwoeste huizen wordt op 750 miljoen
gulden geraamd. De regering van de staat
heeft gevraagd de genie te laten helpen bij
het bouwen van duizenden nieuwe wo
ningen.
sar in
an ge-
■n. Dit
;enbe-
;en de
i van-
usrat-
Zuid-
nWa- I
i deze'
zij de
De regering heeft tot nog toe geen krimp
gegeven om de stakers meer dan de toege-
ïütie s^ane tien procent loonsverhoging te geven
(hun eis is 30 procent). Het argument is dat
daarmee het hek van de dam zou zijn voor
annen aUe werkers in overheidsdienst. Niettemin
petitie hljj^t niet alleen uit opiniepeilingen dat de
uien- brandweerlieden door een groot deel van
-nissie bevolking worden gesteund.
tellen
in de I Afgelopen zaterdag werd na een demon
dat zij stratie van de stakers voor Downing Street
/enre- 10 (de residentie van premier Callaghan)
e dra- een petitie aangeboden met meer dan een
half miljoen handtekeningen van sympa
thisanten die de eis van de stakers onder
steunen. Ook zijn officieren van het brand
weerkorps, die een eigen vakbond hebben
iyCOt die aan de staking meedoet, uit solida-
J riteit uit hun vakbond getreden en hebben
zich aan de zijde van de stakenden ge
schaard.
bij acties in Mozambique
niet te hulp komen. Als gevolg van het
Rhodesische overwicht moesten de Freli-
motroepen zich terugtrekken, aldus de
gouverneur van de provincie Manica, Ma
nuel Antonia.
In zijn Age Bijkaart-colutnn in Het Pa
rool van zaterdag verklapt Willem Frede
rik Hermans, die onlangs de Grote Prijs
der Nederlandse Letteren van koning Bou-
dewijn kreeg uitgereikt, een groot geheim:
„Het omslag, waarin de aan de Grote
Prijs der Nederlandse Letteren verbonden
oorkonde wordt uitgereikt, de hoogste on-
9974
O
r' 3
