Aantal zedendelicten
Publieke vrouwen in Haarlem timmeren niet aan de
weg
1
99Is dat het zedelijke,
nette Haarlem?"
is niet verontrustend
o
9
DFCEMBER
19 7 7
Medische controle
Door Dick Panman
Vreemd
Geen heibel
u
Groepssex
HAARLEM. Of er een logisch verband bestaat tussen een
afname van de schennis der openbare zeden en een relatief kleine
toename van de prostitutie in Haarlem, valt moeilijk te zeggen. In
het verleden is wel eens gesuggereerd, dat sluiting van bordelen
een toename van ontucht op straat te zien gaf. Vast staat in ieder
geval wel, dat het met de schennis van de openbare eerbaarheid in
Haarlem wel meevalt.
HAARLEM. In een krampachtige
poging de bordelen in Haarlem voor
eens en altijd te verbieden schreef de
Haarlemmer K. Taekema in 1892 een
uitvoerige brief aan de toenmalige ge
meenteraadsleden. Ter tafel lag het
voorstel de verplichte keuring van de
publieke vrouwen in Haarlem af te
schaffen, waarmee de gemeente zich te
vens onbevoegd verklaarde de plaatse
lijke bordelen te sluiten. De raad ging
hiermee akkoord zonder al te veel ge
wicht te hechten aan de verontruste
briefschrijver. Vanaf die tijd kreeg de
prostitutie in Haarlem meer wettelijk
bestaansrecht, hetgeen een kleine stij
ging in het aantal bordelen te zien gaf.
Sportief
50
SAUNA
J
1 4
s
De prostitutie is verpakt
Isen
in een luxe do or kijk bloes
64,00
üm,
„Het is opvallend hoeveel klanten hier komen,
3
3
Tot de dag van vandaag heeft het rosse leven
echter nauwelijks een stempel op de stad kunnen
drukken. Daarvoor speelt de betaalde sex zich af
op een te kleine schaal en doet dit fenomeen zich
eerder voor als een luxe doorkijkbloes dan als een
straathandel in de geneugden des vlezes.
Achter het flauwe schijnsel van de rode lichten
gaan de zaken goed. De raamprostituée’s wisselen
elkaar om de dag af in verband met het grote
aantal werkuren. Een eerste entree kost gemiddeld
ƒ25,-. Afhankelijk van de aard van „bewezen
diensten” kan die prijs oplopen tot enkele honder
den guldens. De meisjes komen meestal niet uit
Haarlem, enkelen uitgezonderd. Voor een stad met
ruim 160.000 inwoners is het aantal van tien borde
len relatief klein. De politie heeft echter niet de
indruk, dat vraag en aanbod op deze gevoelige
markt niet met elkaar in overeenstemming zijn.
Datzelfde beeld kan worden ontleend aan de erva
ringen van prostituée’s en sexclubhouders. Zij
zeggen op een redelijke manier in de behoefte te
kunnen voorzien. Het pakket, dat deze bedrijfstak
z’n klanten heeft aan te bieden is behoorlijk geva
rieerd. Mogelijkheden voor echtparen en martel
kamers voor extreem onderdanige klanten zijn er
echter niet. Hiervoor bestaan bij enkele clubhou-
ders wel plannen, omdat er een redelijke vraag
naar zou zijn.
Volgens de bordeelhoudster, die vroeger zelf in
Den Haag achter de ramen heeft gezeten, staat het
rosse leven in Haarlem volkomen los van crimina
liteit. Ze noemt de gang van zaken in Haarlem
„sportief en vriendelijk”. Duidelijk afwijkend van
het van misdaad doorspekte beeld, dat bijvoor
beeld in Amsterdam en Den Haag kan worden
opgetekend. Volgens haar is er geen sprake van
een versterkte trend naar sex in clubverband.
„De raamprostitutie is al zo oud als de wereld.
Het is de enige vorm, waarbij de klanten vrij
kunnen kiezen. In clubs zit je toch altijd met het
Over het algemeen zeggen de publieke vrouwen
goed met de bewoners van de buurt, waar ze
werken, te kunnen opschieten. Een bordeelhoud
ster, die zelf twee meisjes aan het werk heeft in een
massagehuis: „Met de buurtbewoners hebben we
nooit heibel. Het hele wereldje van prostitutie in
Haarlem speelt zich trouwens af in een gemoedelij
ke sfeer. Vijandigheid onder raamprostituée’s
komt weinig voor. Net zo min als toestanden met
souteneurs. Want vandaag de dag gaat geen enkel
meisje nog voor een pak slaag achter het raam
zitten. Die tijd hebben we wel gehad.”
Volgens deze bordeelhoudster staat de prostitu
tie in Haarlem op een zeer goed peil. „De meeste
huizen hebben een voortreffelijke accommodatie.
De sfeer is goed en de meisjes zijn clean. We
kennen hier bijvoorbeeld geen stufhoeren, zoals in
Amsterdam. Ook de medische controle op de meis
jes wordt zeer zorgvuldig geregeld. Hun lijf is
tenslotte voor hen het belangrijkste, dat ze hebben.
Ze werken tegen vaste huurprijzen en bepalen
zodoende eigenlijk hun eigen verdienste. Ruzies of
andere rottigheid komt zelden voor. Die gewapen
de overval, waar een paar weken geleden over
werd geschreven, is niet meer dan een incident.
Dat had niets te maken met de prostitutie. Gewoon
een uit de hand gelopen ruzie tussen een paar
kerels. Nee, over het algemeen heeft niemand last
van ons. Dat blijkt trouwens ook wel uit de hou
ding van de buurt. De mensen hebben er geen
moeite mee, dat de meisjes op die manier hun geld
verdienen. Alles gaat discreet.”
idee, dat je iets wordt opgedrongen. Daarom ge
loof ik niet in het verdwijnen van meisjes achter
het glas. Bovendien worden de klanten door de
meisjes net zo luxe ontvangen als in sommige
clubs. In mijn massagehuis heb ik een romeins bad
met mozaïeksteentjes waar duizend liter water in
gaat. Muziek, films, drank. Alles is bij de hand.
De prijzen in een sexclub liggen overigens aan
merkelijk hoger, dan in een bordeel. Los van de
Een sexclubhouder: „We werken hier met een
team van zeven meisjes. De klanten komen over
vraag of het gebodene van betere kwaliteit is, kan
de klant gerust rekenen op een paar honderd
gulden voor een uurtje „relaxen”. Met gebruik
van bad, sauna en massagedouche komt daar dan
nog een slordige honderd gulden bij. Vrouwen
worden geweerd in de meest sexclubs. Er werken
vaste meisjes, die aan de bar hun opwachting
maken. Een striptease-show moet de laatste
drempelvrees bij de klanten wegnemen alvorens
tot daden kan worden overgegaan in een van de
super-luxe suites, kompleet met hemelbed.
In 1869 bevonden zich in Haarlem 40
prostituées. In 1891 werd er een onder
zoek naar de omvang van de prostitutie
gelast. Daaruit kwam vast te staan, dat
het aantal prostituées gestaag daalde.
nette Haarlem?" aldus de verklaring van
die Rotterdammer. De verbalisant merkt
in z’n rapport vervolgens snedig op:
Zedenzaken worden door de meeste rechtbanken met gesloten deuren behan
deld. De politie is evenmin scheutig met informatie over dit soort zaken, gelet op
het gevoelige karakter daarvan. Daar komt nog bij, dat de onderzoeken in
zedenzaken meestal extra moeilijk liggen.
„Mensen, die een leidinggevende functie hebben
en thuis noch op hun werk aan afreageren toeko
men. Of omdat er teveel risico aan verbonden is, of
omdat ze menen het zich niet te kunnen permitte
ren. De meeste klanten hebben al ervaring opge
daan met andere clubs, voordat ze hier komen. Er
blijven altijd nieuwkomers, die van hun schuchter
heid moeten worden verlost. En dat is de taak van
de meisjes. Die zullen het ijs moeten breken. Het is
niet zo, dat iedere klant ook met een meisje naar
een van de kamers gaat. Soms kan dat ook niet,
omdat de kamers bezet zijn.”
die te kampen hebben met persoonlijke proble
men. Ik beschouw me soms als een soort sociaal
werker tijdens het aanhoren van al die moeilijke
verhalen. Maar ja, dat hoort er nu eenmaal bij. Er
zijn gewoon veel mensen, die zich kunnen afrea
geren in een club als deze.”
Volgens de sexclubhouder staan de meisjes (in
leeftijd variërend van'21 tot 40 jaar) onder weke
lijkse medische controle. Ze hebben een gezond
heidspasje, dat ze iedere week aan de clubeigenaar
moeten tonen. „Een kwestie van lijfsbehoud”, zegt
hij. Volgens hem bestaat er in de provincie Noord-
Holland een grote vraag naar sado-masochistische
sexualiteit. In dit verband is deze sexclubhouder
van plan een speciale martelkamer in te richten.
Verder wijst de sexclubhouder op de noodzaak
een wisselend team van meisjes in de club te laten
werken. „De mensen komen tenslotte om vreemd
te gaan. En dan moeten ze niet telkens geconfron
teerd worden met dezelfde gezichten. Het is niet
gebruikelijk, dat de meisjes zelf op de klanten af
gaan. Bij ons geldt geen opgelegd pandoer. De
klanten krijgen alle kans zelf een keuze te maken.”
Avondjes voor echtparen hebben hem slechte er
varingen opgeleverd. „Een hoop makke en narig
heid en weinig verdienen”, is zijn conclusie.
De meisjes zouden in deze specifieke kwaliteit al
zijn getraind. „De mensen, die hieraan hun sexuele
voorkeur geven zijn heus niet psychisch gestoord.
Voor hen is het een soort spel met menselijke
codes. Als je dag in dag uit leiding moet geven aan
andere mensen heb je het wel eens nodig om
onderdanig te zijn. En dan kiezen deze klanten het
liefst een meesteres. De kans, dat de meisjes te ver
zouden gaan met de klanten is uitgesloten. Want in
elke kamer zit een alarminstallatie. Een druk op de
knop en de hulp komt toegesneld. Dat systeem
werkt natuurlijk niet als een klant zich heeft laten
vastbinden. Daar moeten we nog iets op vinden.”
Een andere prostituee: „Ik ben pas begonnen in
dit vak en niet van plan het altijd te doen. Het
draait allemaal om het geld en ik heb daar veel
voor over.”
Op de vraag of de meisjes ooit uit dit métier
zullen stappen, zeggen zij: „Dat hangt er gewoon
van af. Je moet bewust plannen wanneer je gaat
stoppen. Dan kan je je leven ernaar richten. Doe je
dat niet, dan heb je kans, dat je altijd in het vak
blijft.”
Een oudere prostituée zegt: „Als je eenmaal in
dit vak zit, kom je er nooit meer uit. Ik heb er 15
jaar ingezeten en ben er sinds drie jaar mee
gestopt. Toch heb ik al m’n contacten qog in de
wereld van de prostitutie. Zoiets blijft je achter
volgen. Wat dat betreft is Nederland maar een
klein landje...”
Tenslotte wijzen de dames erop dat het maar
goed is, dat ze er zijn, „omdat het anders wel eens
erg gevaarlijk kon worden op straat.”
,00
,50
;rd
275,00
6,05
7,20
30,70
23,00
50,20
69,20
1.41
66,00
37,90
6,50t
96,00
33,70
55,50
19,50
56,50
69,00
58,50
58,80
42,90
65,80
26.00
10,30
09,00
28,20
15,50
76,20
55,00e
58,10
52,00
43,00
56,50
57,80
44,80
50,00
51,20
35,10
75,80
44,50
28,60
38,50
34,40
33,60
49,80
95,80
67,00
55,70
1.75b
66,50
46,50
52,80
60,00
95,00
65,50
55,00
42,00
68,20
34,20
51,00
79,50
84,00
60,00
32,00
02,50
02,00
75,00
65,00
68,50
37,00
03,00
09,80
70,00
64,00
42,40
46,50
56,00
X6.00
95,00
30,00
43,00a
3,10
21.95
284.00
Afgezien van enige deining rond de sluiting van een bordeel en een
gewapende overval in de woning van een bordeelhoudster lijkt de wereld
van de prostitutie in Haarlem met de mantel der betaalde liefde bedekt. Het
rosse leven werpt z’n schaduw niet ver vooruit en etaleert zich niet zo
nadrukkelijk als in andere grote steden. Het is duidelijk, dat de Amsterdam
se walletjes het grootste deel van de commerciële sex opslokken, waardoor
het pikante zakenleven in omliggende gemeenten aan betekenis heeft
ingeboet. Toch is de hoofdstedelijke invloed niet zo groot, dat het licht van
de rode lampen in Haarlem wordt gedoofd. De raamprostitutie speelt zich af
in circa tien bordelen, er zijn vier sexclubs met een gerenommeerde
reputatie en enkele particuliere massagehuizen. Over de omvang van de
huisvrouwenprostitutie, die met name in buitenwijken floreert, zijn geen
exacte cijfers bekend. Tippelaarsters komen in Haarlem niet of nauwelijks
voor, hetgeen illustratief mag heten voor het besloten karakter van „het
leven”. De publieke vrouwen timmeren niet aan de weg en geven de
voorkeur aan luxe facades, die de prostitutie moeten uittillen boven het
niveau van ordinaire hoerigheid. Het is niet verbazingwekkend, dat de
prijzen voor de sex gelijke tred houden met de ontwikkeling. Exquise
entourage en sfeer moeten rechtvaardigen, dat de „liefde” in Haarlem duur
wordt betaald.
Een kijkje achter de coulissen van het rosse leven leert, dat de plaatselij
ke prostitutie niet gevangen zit in een fuik van criminaliteit.
Behoudens enkele incidenten doen zich geen toestanden voor, die gemak
kelijk een brug slaan naar de onderwereld. Dat maakt de prostitutie tot een
op zichzelf staand gebeuren, waarbij nauwelijks kortsluiting ontstaat tussen
publieke vrouwen, souteneurs en sexclubhouders aan de ene kant en
buurtbewoners en politie aan de andere kant van de rode streep.
De politie zegt op goede voet te staan met de bordeelhouders; op hun beurt
zeggen prostituées en sexclubhouders dat ze door de politie niet in hun werk
worden gehinderd. Om de betrokkenen niet verder in de publiciteit te
brengen dan ze zelf wenselijk achten zijn namen van personen in deze
reportage achterwege gelaten.
het algemeen uit beter gesitueerde kringen. Vaak
komen de klanten individueel, maar ook regelma
tig in groepjes van zakenlieden. Groepssex komt
eveneens regelmatig voor. Op films zijn de mensen
zo langzamerhand uitgekeken. Daar doen we niet
meer aan.” Volgens deze sexclubhouder is het
vrijwel onmogelijk een klantenbestand aan te leg
gen, omdat de meeste bezoekers zich onder gefin
geerde namen melden. Volgens hem staan de meis
jes, die in een sexclub werken, op een ander
niveau, dan raamprostituée’s. „Ze moeten over
van alles en nog wat een redelijke mening kunnen
hebben. Bovendien moeten ze ook verschillende
talen spreken. Er komen hier regelmatig buiten
landers, die op zakenreis zijn. Gastarbeiders wor
den echter geweerd. Dat willen de meisjes zelf.”
sche
val-
e re
ilijk
szers
Deze visie wordt onderstreept door een andere
sexclubhouder in Haarlem. Bij hem werken drie
meisjes en hij vertoont nog wel films bij wijze van
klantenservice. Ook hier gelden prijzen van
350,all-inn. Een van de meisjes „Het is hier wel
plezierig werken. Het verdient goed, want we wer
ken op fifty-fifty basis. Dat is ook de reden dat we
hier zitten: het geld. Voor de klanten zouden we
hier echt niet komen, want de Nederlandse man is
een stiekeme figuur. Hij is bang om gezien te
worden, nerveus in wat hij doet. Het moet allemaal
zo snel mogelijk en hij denkt alleen aan zichzelf.
Nee, geef ons maar buitenlanders. Die maken er
over het algemeen meer werk van”.
Aangiftes van vrouwen, die zeggen te zijn aangerand komen soms te vervallen,
omdat de aangeefsters het hele verhaal hadden verzonnen om bij de politie een
alibi te halen voor iets anders, wat niet aan het licht zou mogen komen. Het verbaal
van het meisje, dat bang is om te laat thuis te komen, is daarvan een bekend
voorbeeld. Het aantal aangiftes van ontucht, verkrachtingen, aanrandingen en
schennisplegingen is dit jaar beneden de honderd gebleven. Het grootste deel van
de aangiftes berust op schennispleging. Dit wordt gerekend tot de niet-agressieve
delicten. In de Haarlemmerhout deden zich dit jaar 14 zedendelicten voor,
waaronder vijf aanrandingen. De rest van de aangiftes had betrekking op
schennissen op straat of elders in de stad of ontucht binnenshuis. De zedenpolitie
zegt geen bepaalde onveilige plaatsen in Haarlem te weten. Agressieve zedendelic
ten tegen kinderen blijken in Haarlem evenmin voor te komen. Een volledig
inzicht hierin heeft de politie echter niet. Althans niet als het gaat om zedelijk
misbruik van kinderen in woningen.
Voor een perfecte sfeer hoeven de klanten heus
niet persé naar een club te gaan. Maar je hebt nu
eenmaal veel verschillende types klanten, hè? Dat
verschilt van arme stumpers tot aan hooggeplaat
ste functionarissen. In dat opzicht vervult vooral
de raamprostitutie een belangrijke sociale
functie.”
Ondanks alles had zij dus ook nog zeke
re kwaliteiten”, aldus karakteriseerde Een opmerkelijke vermindering van het
de toenmalige verbalisant deze juf- aantal publieke vrouwen had plaats in
frouw. Een ander rapport toont de ver- 1888. „Misschien hing dit hiermede sa-
ontrusting van een Rotterdammer, die in men, dat men zich toen meer voor sociale
Haarlem op bezoek was. „Ik was gister- aangelegenheden in verband met de op-
morgen toevallig bij het uitgaan der kerk richting der geleidelijk in invloed toene-
aan de Bakenessergracht, waarbij ik als mende SDAP, begon te interesseren”, is
vreemdeling enige ogenblikken vertoef- de suggestieve uitleg in het politieoverz-
de, toen ik onverwachts door twee vrou- icht van die jaren. Vast staat in ieder
wen werd aangerand, welke mij wilden geval, dat die ontwikkeling zich niet
dwingen met hen mede naar hun kamer mateloos heeft doorgezet en dat het aan-
te gaan. Ik hoefde niet verte lopen, want tal prostituées opnieuw tot minstens 40
zij woonden naast de kerk. Nu komt bij is gestegen.
HAARLEM. In een overzicht van de mij de vraag op, is dat dat zedelijke, dat
Haarlemse politie van 1811-1920, samen
gesteld door dr. Erwin Philippstahl,
wordt duidelijk, dat er in 1814 al vrou
wen waren, „die tot alles in staat wa- „Jammer, dat de Rotterdammer juist de
ren". Als voorbeeld wordt genoemd de ze plaats heeft bezocht. Hier'kreeg hij
dochter van een boekdrukker, die gedu- ongetwijfeld een slechte indruk van
rende een winter in een bordeel had Haarlem. Want juist hier trof men vroe-
gewoond. „De aldaar wonende vrouwen per de bordelen aan, die met toestem-
koesterden walg voor haar, hetgeen toch ming van B. W. geopend mochten
wel wat zegt. Zij had vele voorwerpen worden."
uit haar ouderlijk huis gestolen. Om
medelijden op te wekken had zij, zoals
de commissaris opmerkte, een roman ov
er haar toestand verzonnen, hetgeen in
ieder geval bewijst, dat zij fantasie had.
./47
D
BOC
/O.
