Stijlvolle
Kunstenaars
Visum voor
Oostduitse
geven visie
op Oresteia
i
i
iiwÉ. 1
4
„Dc Bilcntioom”
Dat was schrikken
in Kitzbühel.
Letterkundige prijzen Jan Campert
Stichting in Den Haag uitgereikt
Celliste overtuigt in
diverse stijlperioden
erstdist
schrijver
eg.
^Meataurant (öjalet
w
I
I
De Amro Bank. Voor reischeques,
buitenlands geld en reisverzekeringen.
,E
I
a
Santpoort Wüstelaan 75 - tel. (023)-372226
KENNISMAKEN MET DIEUWKE SCHREUDER
V
Amerikaanse publicist
Untermeyer overleden
Amerikaanse acteur
Cyril Ritchard aan
hartaanval overleden
Dirigent Thomas
Schippers overleden
T
Lof voor Mulisch, Hans Faverey, Bernlef en Wim Hofman
Herman van Veen boekte
succes op Duitse
theatertournee
I I
■'•I
13
KUNST
2 O
DINSDAG
DECEMBER
19 7 7
-
I
R-
vanouds
Rustiek restaurant in een eeuwenoud Zwitsers Huis, waar op klas-
over een unieke accommodatie.
Beide kerstdagen zijn wij volgeboekt.
i
Uw gastheer
Jan G. Westerhoven
I,
1
I
sieke wijze specialité's bereid en geserveerd worden.
Voor recepties, diners, fondue- en barbecue-parties beschikken wij
*3
i
ii
s
★DIEUWKE SCHREUDER
(ADVERTENTIE)
JOHAN VAN KEMPEN
PUROL ZALF PUROL POLDER PUROL LIPPENPOMMADE
I
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
I
NEWTOWN (UPI). De Amerikaan
se dichter en samensteller van kriti
sche bloemlezingen Louis Untermeyer
is gisteren overleden, zo is in Newtown
in de staat Connecticut meegedeeld.
Untermeyer, die nooit het diploma van
de middelbare school heeft behaald
omdat hij slecht was in bepaalde vak
ken, is 92 jaar oud geworden.
(Van onze kunstredactie)
NEW VORK. De ook in ons land zeer
'bekende dirigent Thomas Schippers is op
47-jarige leeftijd in zijn woning in New
York overleden. Schippers is directeur
geweest van het Symfonie Orkest van
Cincinnatti en heeft orkesten geleid als
het Philharmonisch van New York en dat
van de Metropolitan Opera.
Borgers, Pierre H. Dubois, Jacques den
Haan, Andre Matthijsse, Harry Scholten
en Paul de Wispelaere. Voor de Nienke van
Hichtumprijs werd de commissie uitge
breid met Miep Diekmann en Paul Biegel.
De drie Haagse kunstenaars zijn door
regisseur Erik Vos in de gelegenheid ge
steld de repetities bij te wonen. De exposi
tie is toegankelijk tijdens de avonden van
de voorstelling vanaf 18 uur en op de
zaterdagen 17 december en 4. 11, 18 en 25
februari en 4 maart van 14-17 uur.
Tekens wordt van 5 tot en met 28 janua
ri in de foyer van het theater een tentoon
stelling gehouden met werken van de Leid-
se kunstenaars Pol Jong (etsen) en Lydia
Luyten (wandkleden). Hiervooer gelden
dezelfde openingstijden als voor eerderge
noemde tentoonstelling.
DEN HAAG (ANP). Aquarellen, teke
ningen en etsen, gemaakt door Ad Kroese,
Ed Valk en Poen de Wijs, die een weerga
ve vormen van een aantal repetities van
Oresteia, de nieuwe produktie van toneel
groep De Appel die dit weekeinde in pre
mière ging, zijn tot en met 23 december en
vanaf 1 februari tot en met 4 maart te zien
in de foyer van het Appeltheater.
Aanvankelijk was Untermeyer werk
zaam in het juweliersbedrijf van zijn
familie in New York. In de avonduren
wijdde hij zich aan het schrijven. Zijn
eerste boek verscheen toen hij 24 jaar
oud was.
In 1922 liet hij verschillende werken
het licht zien, waaronder een tweedeli
ge bloemlezing over moderne Ameri
kaanse en Engelse poëzie, die daarna
verschillende keren werd herzien. In
1965, toen hij 80 jaar oud was, liet hij
zijn tweede autobiografie verschijnen
onder de titel Bygones.
Onder Untermeyers grote literaire
vrienden waren Robert Frost, Yachel
Lindsay, Sara Teasdale, Max Eastman,
Elinor Wylie, William Rose Bennet, E.
A. Robinson en Robinson Jeffers.
r
Div.
IR
ve-
My
„Pohadka” van Janacek tenslotte, het as
pect van tedere poëzie en boeiende muzi
kale verteltrant. En in de pianobegeleidin
gen werden de vele in het cellospel gelegde
nuanceringen, op adequate wijze weer
spiegeld.
Als intermezzo in het programmagedeel-
te vóór de pauze, werd een driedelige sona
te van de pianist zelf door de beide con-
certgevers voorgedragen, op een manier
die als een vurig pleidooi voor deze compo
sitie zou kunnen gelden. Evenals de pianist
zette Dieuwke Schreuder zich volledig in
om dezs soms pittig en fors uitpakkende
en dan weer wat plichtmatig of aftastend
aandoende, maar uiteindelijk steeds op
romantische leest geschoeide muziek, opti
maal vorm te geven. Zoals bij alle pro-
gramma-onderdelen (inclusief het „toege
geven” Allegro Appasionato van Saint-
Saëns), toonde het publiek zich ook hier
zeer erkentelijk voor de zorg en betrok
kenheid waarmee de vertolking tot stand
kwam.
CHICAGO (Illinois). De Amerikaan
se acteur Cyril Ritchard, die vooral be
kend is geworden door zijn rol van kapi
tein Hook in de musical-versie van „Peter
Pan”, is zondag in een ziekenhuis in Chi
cago aan een hartverlamming overleden.
Ritchard die 79 jaar is geworden, was
afkomstig uit Sydney in Australië. Daar
maakte hij in 1917 zijn toneeldebuut. Vier
weken geleden was hij in het ziekenhuis
opgenomen, nadat hij op het toneel een
hartaanval had gekregen. Hij speelde toen
in de musical „Side by Side by Sondheim”.
Hij was naar de Verenigde Staten geko
men via Londen, waar hij in een reeks
musicals van Noël Coward optrad. In 1942
speelde hij in „The Importance of being
Earnest”. In 1947 trad hij voor het eerst op
de VS. Dat was in „Love for Love” met sir
John Gielgud Op broadway vertolkte hij
de hoofdrol in „The roar of the Grease
paint”, „The smell of the Crowd” in 1965
en in „Sugar” in 1973.
Ritchard was ook thuis op operagebied.
Zo trad hij op en voerde de regie in vele
produkties van de Metropolitan Opera in
New York, zoals „De barbier van Sevilla”,
„De bruiloft van Figaro” en „Hoffmans
Vertellingen”. Tevens voerde hij de regie
bij verscheidene opvoeringen bij het Ame
rikaanse Shakespearefestival in Stratford
(Connecticut), waaronder „Een Midzomer-
nachtsdroom”. Voor de televisie ensce
neerde hij „Profiles in courage” naar het
boek van wijlen president John F. Kenne
dy. Tenslotte was hij ook de verteller in
een uitvoering van „Peter en de Wolf” van
Prokofiev met het Newyorks Filharmo
nisch Orkest.
DEN HAAG (ANP). Uit handen van
de Haagse wethouder P. Vink van kunst
zaken heeft maandagavond de schrijver
Harry Mulisch (50) in het stadhuis voor
zijn gehele letterkundige werk de Con-
stantijn Huygensprijs 1977 ontvangen. De
prijs, groot 7.000 gulden, is ingesteld door
de dit jaar dertig jaar bestaande Jan Cam-
pertstichting, die naast Harry Mulisch de
schrijvers Hans Faverey, J. Bernlef en
Wim Hofman een prijs voor hun werk
toekende.
Maandagavond ging de Jan Campert-
prijs van de stichting (groot 3.500 gulden)
naar Hans Faverey (44) voor zijn dichtbun
del „Chrysanten, Roeiers”, de Vijverberg-
prijs (3.500) naar J. Bernlef (40) voor zijn
roman „De man in het midden” en de
Nienke van Hichtumprijs (eveneens 3.500
gulden) naar Wim Hofman (36) voor zijn
jeugdboek „Wim”. Mulisch demonstreert
in de vele werken van zijn hand vanaf het
eerste, Archibald Strohalm (1952) tot het
laatste, „Oude Lucht” dat dit jaar ver
scheen, een schrijverschap van een sterke
oorspronkelijkheid, zo staat in het jury
rapport. Hiermee heeft Mulisch de gren
zen van het grondgebied der literatuur
wijder uitgezet, er nieuwe perspectieven in
ontdekt en er de adem van vrijheid en
ruimte aan bijgedragen
De jury schrijft over de poëziebundel
„Chrysanten, Roeiers” van Hans Faverey,
dat in het taalgebruik van de gedichten
soberheid en precisie opvallen. Maar bin
nen de taaldiscipline gebeurt er toch heel
veel. Het is een poëzie die zich de vernieti
ging, de verstening van werkelijkheid in
Zo ongeveer is de stijl geweest waarin
een welgestelde familie in het laatste
kwart van de 18e eeuw in Holland van
de kerstdis moet hebben genoten. Dr.
Pieter Biesboertfoto), conservator oude
kunst van het Frans Halsmuseum, is
nagegaan op welke manier in die tijd
de tafel werd gedekt. Hij koos daartoe
uit het museumbezit onder meer Chine
de Commande porselein in blauw en
wit. De voorstellingen laten Chinezen
te paard zien die op hazenjacht zijn,
het bekende motief van „Joosje te
paard”.
Vooral ook het zilver is de moeite
waard: een zeldzaam Haags comfoor
(Johannes van der Toom, 1776) behoort
tot het mooiste wat op de tafel is te
zien. De vier kandelaren zijn Gents,
van een onbekende meester en dateren
uit 1778. Het bestek is van de hand van
de Haarlemse zilversmid Jacob Groen
weg en dateert uit 1708 en 1729. Haar
lems zijn ook de twee zoutvaten en een
onderzettertje of lekbakje, respectieve
lijk uit 1724 en 1742. De grote lepel die
naar de terrinb wijst, is eveneens Haar
lems en werd in 1781 door David de
Klerk gemaakt.
De gedekte tafel is samen met een
van fraai porselein voorziene commode
(niet zichtbaar op de foto) in de Kleine
Regentenkamer van het Frans Halsmu
seum te zien. De kaarsen op tafel en
aan de wand zullen vanaf morgen tot
en met 2 januari elke middag van 14-
16.30 uur branden
Harry Mulisch (rechts) ontvangt uit handen van de Haagse wethouder P Vink de oorkonde behorende bij de Constantijn
Huygensprijs.
-■
woorden, bewust is en juist vanaf dit besef
een uiterste bewegelijkheid tot resultaat
heeft
De bekroonde roman „De man in het
midden” van J. Bernlef is het relaas van
een grootvader en een kleinzoon, opgete
kend uit de mond van de laatste. Ineen-
vloeiing van persoonlijk bestaan en poli
tieke maatschappelijke werkelijkheid
maakt volgens de commissie die het rap
port uitbracht het thema van het boek
alleen maar boeiender. Dit verschijnsel en
de vormgeving van de roman waarin de
sterkste elementen van Bernlefs schrijver
schap een scherp waarnemingsvermo
gen en' precisie in de gehanteerde taalmid
delen naar voren komen, waren redenen
voor de bekroning van het boek.
De jeugdroman „Wim” van Wim Hof
man tenslotte gaat over een introverte
jongen zoals er wel meer rondlopen, zon
der dat ze ooit aan het woord komen of
worden beschreven. Hofman heeft dat wel
gedaan. Hij is er met inzicht en taalvermo
gen in geslaagd deze wereld ontroerend en
voor kinderen herkenbaar te maken, aldus
het juryrapport
De commissie van advies voor de toe
kenning der prijzen bestond uit: Gerrit
„En ik nu steeds maar uitleggen dat familie-omstandigheden naar huis
ik m 'n gips niet van het skiën heb.
Dat we gewoon het hotel uitstapten en
toen pats-boeni! Een bananeschil
meneer, een doodgewone bananeschil,
de enige in héél Kitzbühel. Ik kan er
nou om lachen, maar toen was 't
schrikken geblazen, dat begrijp je.”
Nou en of. Daarom raden wij van
,4 Schippers begon zijn muzikale loopbaan
als pianist. Hij was pas 25 jaar oud toen hij
.ivoor het New Yorkse orkest stond. Daar-
»voor had hij de première van de opera De
fconsul van Menotti geleid. Met Menotti
■richtte Schippers ook het Festival van de
ftwee werelden in het Italiaanse Spoleto op.
i;
i
HAARLEM. Dieuwke Schreuder is in
deze omgeving beslist geen onbekende
meer. Het Haarlemse publiek leerde deze
celliste al jaren geleden kennen; in de tijd
dat zij nog aan het Amsterdams Muziekly-
ceum'bij Tibor de Machula studeerde. De
toen al wegens haar grote begaafdheid
opvallende ipstrumentaliste, trad onder
meer op als soliste bij het Haarlems Jeugd
Orkest en toonde haar talenten op de dan
nog informele „Zolderrconcerten" bij de
Van Tongerens aan de Rieviervismarkt.
Om haar solospel
studies uit te breiden trok zij gesteund
door een beurs na het behalen van haar
diploma’s naar de Verenigde Staten, waar
zij nu nog steeds woont en werkt. Sinds
haar Amerikaanse periode is het Haarlem
se concertpubliek Dieuwke Schreuder uit
het oog verloren en aangezien zij haar
kunstenaarschap thans in meer gerijpte
vorm kan tonen, paste haar optreden van
gisteravond in de „Tuinzaal” van het
Haarlems Concertgebouw toch zeker nog
in het betreffende kader van de kennisma-
kingsconcerten.
De vele belangstellenden voor dit recital,
waaronder nogal wat collega’s en oudle-
den van het Haarlems Jeugd-orkest, wis
ten dus eigenlijk al in grote trekken wat
hun te wachten stond inzake rafelloze
toonvorming, zekere intonaties en wat dies
meer zij aan positieve hoedanigheden op
technisch vlak. Maar wat bij de her
nieuwde kennismaking met haar musice
ren, dat op deze avond in uitstekende
verstandhouding met de pianist Jan Slo
thouwer zijn beslag kreeg, zo aangenaam
verraste, was de waarneembare toename
van intensiteit in het virtuoze spel. Een
zekere artistieke groei die zich bij deze
jonge kunstenares heeft voltrokken, waar
door de uitbeelding aan kracht heeft ge
wonnen.
Dieuwke Schreuder overtuigde haar en
thousiaste gehoor in composities uit ver
schillende stijlperioden. In Variaties van
Beethoven over een thema uit Mozart’s
„Zauberflöte”, benadrukte zij haar gevoel
voor het klassieke evenwicht; in de aarts-
lastige Solo sonate van Kodaly het samen
gaan van hoogontwikkelde techniek met
temperament; in een bewerking voor cello
van Brahm’s Vioolsnoate, opus 78, haar
gevoelige zangerigheid in een romantisch
geladen toonvorming en in het sprookje
MAARSSEN (ANP). Herman (Harle
kijn) van Veen en zijn groep hebben suc
cessen geboekt tijdens hun juist beëindig
de toernee door West-Duitsland met het
programma „Unter uns”, een Duitse versie
van hoofdzakelijk het programma „Her
man van Veen en Andermans in de
Pijnshow”.
Met de musici Erik van der Wurff, Harry
Sacksioni. Gert Smit, Hans Koppes en
Martijn Alsters gaven Herman van Veen,
belichter Gerard Jongerius, toneelmeester
Ed de Boer, geluidsman Hans van der
Linde en manager Michel Lafaille in ruim
anderhalve maand 28 voorstellingen. Op
getreden werd in o.a. Berlijn, Keulen, Han
nover. Wiesbaden, en München, terwijl ov
er de zuidgrens Zurich werd aangedaan
In München werd de voorstelling onder
scheiden met de Roos van de Tageszei-
tung. Tot de loftuitingen, die alom in de
kranten werden afgedrukt, behoorde ook
het volgende oordeel van de Berliner Mor
genpost: „De beste nationale voetbalploeg
mogen wij hebben, maar de Hollanders
hebben Herman van Veen
moeten. Bovendien dekt diezelfde
Amro reisverzekering u tegen verlies,
diefstal en beschadiging vJn uw
bagage, waaronder uw eigen ski-
uitrusting. En is er ook nog minstens
250 gulden contant geld verzekerd.
Wat dat geld betreft, raden wij u
aan alleen buitenlands geld mee te
de Amro Bank altijd onze uitgebreide nemen voor de éérste dagen en veilige
reisverzekering aan. Voor een gering Amro reischeques voor de rest van uw
bedrag bent u dan verzekerd tegen de vakantie. Dat is een rustig idee.
kosten die dit soort jammerlijke Dus wie niet van schrikken EL—
incidenten met zich meebrengen. En houdt tijdens z’n vakantie,
dat geldt niet alleen voor ongevallen, die gaat eerst even langs bij I
maar ook voor ziek worden of wegens de Amro Bank.
OOST-BERLIJN (DPA'AFP) De
DDR-schrijver Jurek Becker heeft van de
lOostduitse autoriteiten een visum gekre
gen om langere tijd in het buitenland' te
verblijven. Dit is maandag in welingelichte
kringen in Oost-Berlijn vernomen.
Becker, die in zijn land als een dissidente
(schrijver wordt beschouwd, is de afgelo
pen dagen naar West-Berlijn gereisd. Voor
de kerstdagen wil hij weer naar zijn fami
lie in Oost-Berlijn terugkeren. In januari
rwil hij naar de Verenigde Staten waar hij
'een half jaar werkzaam zal zijn als lector
aan de universiteit van Ohio.
Internationale erkenning kreeg de
(schrijver door zijn in 1969 gepubliceerde
•roman Jacob de leugenaar”. In 1976 werd
hij door de Oostduitse Eenheidspartij
(SED) verstoten omdat hij een resolutie
had ondertekend tegen het ontnemen van
de Oostduitse nationaliteit aan de liedjes
zanger Wolf Biermann. Om dezelfde reden
werd hij ook niet meer gekozen in het
bestuur van de Oostduitse schrijvers bond
l(RDA).
