PIONIERS VAN VELSEROORD
Winst voor duo
Mulier-Andela
HBN Bank
.1
I
I
LJ
Over IJmuiden gesproken
I
I
I
1
tJ
J
JE
RUSSISCHE VERSIE VAN DRAMA VAN SHAKESPEARE
Coupon voor meer informatie.
Vakantie’78
Winkels
6
7
WOENSDAG
2 1
DECEMBER
k'MOND
19 7 7
Verrek, wijf, je vreet m’n hele wagen
r
BRIDGECLUB DE KENNEMERS
ABN Bank,
WAAR IS de romantiek van de straat gebleven? Waar zijn al die
handwagens, de melkkarren, de bakkerskarren, de groentewagens,
de slagersfietsen met de gro' te manden voorop, de eenvoudige
transportmiddelen van de kruidéniers. Waar zijn de straatventers
gebleven? In gedachten hoort Piet Luit, zesentachtig jaar oud, de
roep van de venters nog klinken, bijvoorbeeld „Soeap” waarmee een
zekere Irik duidelijk maakte dat hij zoete appelen verkocht. Je
mocht proeven van de kar maar je moest het niet te bont maken.
Zoals een straatventer met vele soorten fruit een keer zei tegen een
inwoonster die vanwege de functie van haar man niet „vrouw” maar
„mevrouw” werd genoemd:
leeg en je koopt toch niks”.
Stuur mij meer informatie over ABN Vakantiereizen '78.
Dhr./Mevr.:--
Plaats:-
Land van bestemming:--i
Wij reizen bij voorkeur per auto vliegtuig boot
trein touringcar camper.
In óngefrankeerde envelop zenden aan
aid. O.D. 50, Antwoordnummer 1555,
1000 PA Amsterdam.
j
goed advies en u regelt er meteen uw
andere vakantiezaken, zoals vreemd geld,
reischeques en verzekeringen.
De ABN-reisadviseurs staan voor u klaar!
I
Kom even langs bij de ABN en n hebt
vandaag nog een zonnig stapeltje voor
pret in huis. De ABN heeft eén prima
uitgemeten ruizenpakket: uit het zomer-
aanbod van de grote, bekende reis
organisaties. Bij de ABN krijgt u een
I
door Jan
X
1
en
u.:
„De
van
Eerste Eisenstein deze week
and
1
(ADVERTENTIE)
PR 6200
•#s
der
des-
IJMOND. In de Russische filmcy-
clus, die de filmhuizen in deze regio gedu
rende de hele maand december houden,
staan deze week twee grote films te wach
ten: in filmhuis Velsen woensdagavond
de Russische vertolking van Shakespea
re’s King Lear en op donderdagavond
wordt „Staking” vertoond, een film van
Serge Eisenstein uit 1925. „King Lear”
wordt vrijdagavond tevens in het Heems
kerkse filmhuis vertoond en zondagavond
in het Alpha Filmhuis in Beverwijk.
PIET LUIT werd geboren in de Haar
lemmermeer. Zijn grootvader had zich
daar, direct na de drooglegging in 1852,
als jonge boer gevestigd. Piets vader
zocht zijn toekomst al gauw in Amster
dam waar hij koestallen had in de toen
nog schaars bebouwde omgeving van de
Kinkerstraat; de grote stad leverde schil
len in overvloed voor zijn vee. Zoon Piet
ging op zijn elfde jaar uit huis omdat hij
knechtje kon worden bij een slager in
Sloten. Behalve kost en inwoning kreeg
hij een kwartje per week. Op den duur
kwam daar een dubbeltje bij, maar hij
zocht toch een andere baas en vond deze
in Amersfoort Daarna was hij slagers
knecht in Amsterdam. Toen hij in 1916
vormde als film een frontale aanval op de
„oude” voorstellingswijze
De voorstellingen in Filmhuis Velsen
(Kanaalstraat. IJmuiden) beginnen om
half negen. De filmhuizen Heemskerk
(Handelstraat) en het Alpha Filmhuis
(Moensstraat, Beverwijk) starten om ne
gen uur.
Yun Yarvet als King Lear in de Russi
sche verfilming van Shakespeare's drama
dat deze week in de filmhuizen draait.
ier-
lan.
Hij laat in deze film, geprojecteerd in een
fabriek een stukje klassestrijd onder het
tsarisme zien: arbeiders contra het kapita
listische onderdrukkingsapparaat. Strijd-
methoden van arbeiders toont Eisenstein,
evenals de werkmethoden van de kapita
listen. De film eindigt met een bloedbad
dat militairen aanrichten onder de arbei
ders. Eisenstein, die van zijn film meer een
montage maakte dan een doorlopende
speelfilm, was met deze techniek (de jaren
twintig) zijn tijd ver vooruit. „Staking”
:s
t-
7-
7-
Regisseur en scenarioschrijver Grigory
Kozintsev is niet de eerste Russiche regis
seur die een drama van Shakespeare heeft
verfilmd. De tragedies Othello, Macbeth
en Hamlet zijn tevens vastgelegd in Russi
sche filmversies.
In King Lear zien we de potentaat die,
verblind door ijdelheid en vleierij, zijn rijk
en zichzelf in het ongeluk stort. King Lear
vindt de tijd rijp om zijn erfenis te verde
len tussen zijn drie dochters. Hij roept hen
bij zich en stelt hun ieder de vraag hoeveel
zij van hem houdep. De oude ijdele man
hoort van twee van zijn dochters wat hij
horen wil: Regan en Goneril zeggen veel
van hem te houden De derde dochter,
Cordelia, zegt echter: zoveel als een doch
ter van haar vader moet houden. De oude
koning ontsteekt dan in toorn en verstoot
haar. Het is nu aan de twee andere doch
ters ieder hun deel van het koninkrijk te
besturen. Vader huist met zijn hofhouding
-1
J
U»-
Adres:-z--
Deze werd op 30 augustus 1832 in Bever
wijk geboren. Vele jaren was hij de pa
troon van een mandenmakerij. Op zijn
oude dag woonde hij aan de Wijker-
straatweg in Wijkeroog (het latere Vel-
sen-Noord), maar hij bleef tot ver daar
buiten bekend. Meer dan veertig jaar had
hij zitting in de kerkeraad van de her
vormde gemeente van Velsen; toen hij in
1922 plaats maakte voor een jongere
werd hij tot ere-ouderling benoemd. Nog
in de tijd dat hij op een na de oudste
inwoner van de gemeente Velsen was
maakte hij dagelijks lange wandelingen,
zoals naar IJmuiden. Hij vertelde graag
Over zijn enige zoon die jarenlang zende
ling „onder de Zoeloekaffers” was en
later „op de arme Friese heide” predikte.
Wanneer een of andere vereniging een
feestavond had kwam hij graag de zaal
binnen. Hij vroeg en kreeg dan het woord
om een geloofsgetuigenis af te leggen.
Het gebeurde vaak dat hij tot het einde
bleef en ondanks zijn leeftijd om een of
twee uur ’s nacht? in zijn eentje van
Velseroord naar Wijkeroog terugwandel
de. Van Aken overleed een aantal maan
den eerder dan hij had gehoopt omdat hij
graag honderd had willen worden, in
februari 1932. De teraardebestelling had
op 25 februari plaats op de Santpoortse
begraafplaats De Biezen. De krant
schreef over hem: „Wij zullen hem niet
meer op onze wegen zien. Hij zal bij zeer
velen gemist worden, dit zonnige men
senkind”.
str.)
ed”,
I u..
Neptunusstraat de win
kel van M. A. BroA:
„Het Modehuis”. Op het
Willemsplein de drogis
terij van Sant: „De Ver
gulde Gaper”; boven
dien de textielzaak van
Th. Diepen: „De Duif”.
Vraag aan de lezers: her
innert u zich nog andere
namen? t
I
ijmuiden.^
wdt vertel je me nou?
(Reakties op deze ru
briek: schriftelijk aan
het bureau van dit blad
met vermelding „IJmui
den wat vertel je me
nou?”, telefonisch 023-
378601.
vrouwtje, hoewel ze slecht kon zien en
erg hardhorend was Dat kwam haar wel
eens goed van pas want op de kerstfees
ten werden dé kinderen door het lange
verhaal dat ze vertelde soms onrustig
Tante Reintje zag en hoorde dat niet en
vertelde maar door. Ze was een echt
gelovige vrouw en wilde haar overtui
ging aan de jeugd overdragen. Ook toen
ze vele medewerksters had hield zij, hoe
wel het bijna niet meer ging, de leiding in
handen want de kinderkerk door haar
begonnen was en bleef van haar. Vele
personen van middelbare leeftijd en ook
talrijke ouderen zullen zich haar goed
kunnen herinneren Tante Reintje hield
voor de jeugd tevens bij haar thuis voor-
leesmiddagen. Een van deze kinderen die
inmiddels de zestig is gepasseerd vertel
de mij dat dit altijd heel fijne middagen
waren. In-de oorlogsjaren werd Tante
Reintje geevacueerd. Zo nam haar
levenswerk voor de jeugd een einde.
Een lezeres in Amster
dam. opgegroeid in
IJmuiden, herinnert zich
dat vele winkels vroeger
behalve de naam van de
eigenaar ook een eigen
naam op de ramen had
den staan. Ze vraagt er
enige te noemen. Hier
een losse groep van zo’n
zestig jaar geleden. In de
Oranjestraat de manu
facturenzaak van P. Bot
man: „De Kroon”. Bo
vendien de winkel met
huishoudelijke artikelen
en speelgoed van G. Fen
nell: „De Goedkope Win-
„OUDE VAN AKEN” - wie in de ge
meente kende hem met. Hij was m
Velseroord een persoonlijkheid. Tot op
zeer hoge leeftijd is hij ouderling van de
hervormde kerk van Velsen geweest. Ik
ontmoette Van Aken eens bij een kna
penvereniging in Velseroord waar hij op
een gegeven ogenblik op een stoel ging
staan en de jongens toesprak. Hij begon
zo: Toen ik een jongen van dertien jaar
was, net als jullie nu. dat is drieentachtig
kei”. In de Kanaalstraat
een soortgelijke zaak
van J. II Breij: „De Ba
zar”. In dezelfde straat
het modemagazijn van J.
P. J. Brachthuizen:
„De
Jaargetijden". In de An-
nastraat de schoen- en
Laarzenmakerij van M.
Tand: „De Vos”. Bekend
adres in de Helmstraat
de fotozaak van Jac.
Zwaan: „De Tip-Top”. In
de Prins Hendrikstraat
de bakkerij van P. Bais:
„De Onderneming., en
het kledingmagazijn van
M. G. van Praag: „De
K,fl’ne Winst". In
Haal alvast de zomer binnen
Hu I
Piet Luit (86 jaar) bezit nog een foto van een kleine halve eeuw geleden toen hij voor de Melkinrichting Velsen een zaak aan de
Zeeweg, de vroegere Kanaalweg. dreef.
jaar geleden Wat hij verder heeft ver
teld weet ik niet meer maar ik heb hem
wel bewonderd. Van Aken wandelde
graag. Als je hem vroeg :„Gaat het nog,
mijneer Van Aken?” dan zei hij: „De
geest wil nog wel maar de benen worden
wat minder, maar als die me onderweg in
de steek laten hef ik mijn wandelstok op
en dan stopt er wel een auto”. Van Aken
is op een aantal maanden na honderd
jaar geworden.
VELE oud-Velseroorders hebben nog
goede herinneringen aan mejuffrouw C.
van Heyst, beter bekend als „juffrouw
Keetje”. Hoeveel van de mensen die nu
de middelbare leeftijd hebben bereikt
heeft zij breiles gegeven en hoeveel heb
ben zangles van haar gehad. Tevens leid
de zij een kerkkoor. Ook Johan Luit was
in Velseroord een persoonlijkheid omdat
hij, beter bekend als „Ome Jo”, vele
jaren onder de jeugd werkzaam is ge
weest. Onder de ouderen maakte hij tal
rijke vrienden door zijn inzet voor zijn
verhuisbedrijf waarmee hij vele mensen
naar een andere woning bracht, of naar
een andere plaats, zelfs naar een ander
land. Ik heb alleen de mensen naar voren
gebracht zo besluit lezer P. Luit - die
niet meer in ons midden zijn. Dit als een
gedachtenis aan alles wat zij voor ons
goede Velsefsord, later IJmuiden-Oost,
hebben gedaan
NOG EEN aanvulling onzerzijds op de
bijzonderheden over (Pieter) van Aken.
richting Velsen. Ze zeiden: „Piet, kom
hier zolang". Dat gebeurde prompt Piet
Luit had er geen idee van dat hij er
drieënveertig jaar zou blijven - tot het
tijd was van zijn levensavond te gaan
genieten
VELSEROORD in 1916, toen Luit er
kennis mee maakte: Het was moeilijk een
woning te huren. Hij vond er een aan de
Willemsbeekweg waar heel wat oude
huisjes stonden. Een weg, daterend uit de
tijd vóór de komst van de kanaalgravers,
in 1851 officieel aldus omschreven: „Be
gint aan de Zeeweg, loopt westwaarts op
tussen de Zanders, het Beekmansbos
naar de Velserduinerbuurtweg”. Toen
Luit er kwam wonen was de Willems
beekweg pas sinds een kleine zeven jaar
geplaveid; zoals iemand het eens karak
teriseerde: „Van zandpad in straatpad
omgelegd uit medelijden met de kerk
gangers". Wanneer Piet Luit aan die tijd
terugdenkt: „Hoe klein was Velseroord
eigenlijk. Het lag „hemelsbreed” van
IJmuiden af; je had nog twee afzonderlij
ke plaatsen. De bebouwing liep in Velser-
oord niet verder dan tot de Tussenbeeks-
weg waar een paar huizen waren. De
Velserduinweg-was aan de zijde van de
Goede Herderkerk duingrond". Zes jaar
nadat Luit zich in Velseroord had geves
tigd, in 1922 dus, verhuisde hij naar de
Kanaalweg die deze naam niet lang meer
zou dragen; in 1926 werd Velseroord bij
IJmuiden gevoegd waar al een Kanaal
straat was zodat met naamsverwarring
rekening moest worden gehouden - de
Kanaalweg werd herdoopt in Zeeweg
welke naam hij trouwens ook vroeger
had gedragen. Het pandje dat Luit er
gebruikte werd in de oorlog afgebroken
zoals met vele woningen en winkels het
geval was. Het overgebleven stukje van
de oude Kanaalweg heet nu Zwaags-
traat. Als man die altijd veel langs de
weg was herinnert Luit zich nog nauw
keurig hoe de straten in Velseroord
liepen en wie er woonden. Daarover in
een latere aflevering van deze rubriek
een groot aantal bijzonderheden, Van
daag herinneringen aan enige algemeen
bekenden in de gemeenschap toen deze
nog Velseroord heette, een plaats met
een bloeiend verenigingsleven. Het
woord is aan de heer Luit:
TANTE REINTJE, zoals mevrouw
Meyer-Blom algemeen werd genoemd,
behoorde tot de bij iedereen bekende
mensen waar veel plaatsgenoten goede
herinneringen aan hebben gehouden. In
de tijd dat er in Velseroord nog weinig
voor de jeugd werd gedaan heeft ze een
kinderwerk opgericht. Zij begon in een
schuur achter de manufacturenzaak van
de firma Van Praag in de Kalverstraat.
Haar zuster, mevrouw Van Roden, hielp
haar daarbij. Later, toen de kinderkerk
uitgroeide, kwamen er veel medewerk
sters. Er werd verhuisd naar de Pieter
Vermeulenschool, later naar de Juliana-
school. Tante Reintje was een kittig
trouwde besloot hij zijn geluk in de ge
meente Velsen te gaan beproeven. Daar
hadden zijn ouders, na nog een boerderij
in Nieuwmeer te hebben gehad, zich al in
1908 gevestigd, in de polder. Piet Luit
iliet een grote verhuiswagen van de
IJmuider stalhouderij Boon naar Am
sterdam komen. Er liepen twee paarden
voor, er zat een behulpzame koetsier op
de bok en er was een bijrijder. Voor de
hele verhuizing werd twintig gulden in
rekening gebracht. Tegenslag in de ge
meente Velsen: er was geen werk te vin
den zoals Piet Luit zich dat had voorge
steld; hij moest dus aanpakken wat
brood op de plank kon brengen Twee
broers waren verbonden aan de Melkin-
met King Lear in filmhuis
beurtelings bij de een of de ander.
Maar dat duurt niet lang. De onbetrouw
bare dochters krijgen daar snel genoeg
■van en gaan ook elkaar naar het leven
staan. King Lear wordt door één van zijn
dochters bij nacht en ontij het kasteel
uitgezet en hij wordt getroffen door de
waanzin. Hij vindt dan nog steun bij zijn
derde dochter, maar het kwaad is ge
schied: rampspoed treft de hele familie.
Met „Staking” donderdagavond is de
eerste film van Eisenstein te bewonderen.
(Van onze bridgemedewerker)
IJMUIDEN. De vierde ladderwed-
strijd van de bridgeclub De Kennemers
had als resultaat dat Mulier-Andela met
een totaal van 187 punten in de NZ-
richting van de A-lijn eerste werd. Het
duo Jongkind-Poeck (185), dat de derde
wedstrijd had gewonnen, werd nu twee
de. Soomers-Bode (214) was in de OW-
richting van deze afdeling de sterkste met
Wareman-Wijers (187) als een goede
tweede.
Barzilay-Wijers (88) zegevierde in de B
lijn, waar Kroone-Berkhout (83) beslag
legde op de een na hoogste plaats. In de C
lijn kwam Van der Vlugt-Tobias (152) uit
de achtste ronde winnend te voorschijn
met een grote voorsprong op nummer
twee: Huyg-Knippen (124).
