DE GESCHIEDENIS VAN EEN GRENSGESCHIL
I
i
i
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
II
Wielrijdersbond wil ontwerp „fietsvriendelijker” maken
ENWB: geen nieuwe wegen
in deelplan „Mooie Nel
I
i
Hot
Coldrex
Het vertrouwde middel bij
griep of verkoudheid.
1
f
99
f\ Autovaria p
i
Hot Coldrex
hete citroendrank.
Je voelt dot het wat
voor je doet.
1
Kroon-advies
Garantie
Insteekhaven
door
Rien Polderman
Haarlems Dagblad
IJmuider Courant
Beverwijkse Courant
Niet uitgekomen
Medewerking
Natuurgebied
1
IJMOND
19 7 7
DECEMBER
2 8
coldrex
Een dampend glas Hot Coldrex op het moment
dat u de eerste verschijnselen van griep of
verkoudheid voelt opkomen. Dat gevoel van
verlichting. Omdat Hot Coldrex drie werkzame
bestanddelen bevat.
Phenylephrine: een middel dat de geblokkeerde
neus ontstopt en u vrijer doet ademhalen.
Paracetamol: een pijnbestrijdend en koorts-
verminderend middel dat geen problemen geeft
voor de maag.
Ascorbmezuur: vitamine C voor meer weerstand.
Drink Hot Coldrex 4 x per dag. De laatste keer
vlak voor het slapen gaan.
Elke dag bij meer dan 75.000
gezinnen op tafel
K
-L° WOENSDAG
V Ss
Bebouwing van Velserbroekpolder kan
Spaarnwoude en Ruigoord samenbrengen
Machineweg. De Kroon moet daarover nog een beslissing nemen.
■I
(ADVERTENTIE)
Bij de Kroon is dan ook een schimmige
discussie te verwachten. GS houden in
deze Kroonprocedure vast aan hun me
ning, dat de geldende bestemming „zeeha-
ven en zeehavenindustrie” (in plaats van
„groenzöne en groenschermen” dus) moet
worden gehandhaafd. Maar in de politieke
praktijk hebben zij dat standpunt allang
los gelaten. En Amsterdam, de partij voor
„zeehaven en zeehavenindustrie”op de
achtergrond van de bestemmingsplanpro
cedure, is met de gemeente tot overeen
stemming gekomen. Amsterdam heeft in
feite de Machineweg als grens van het
industriegebied aanvaard. De tweede in
steekhaven, die aanvankelijk diagonaal de
Machineweg zou kruisen, kan in een nieuw
plan geheel beoosten deze weg blijven.
In deze Nota werd gesteld: „Grote indus
trieterreinen aan het Noordzeekanaal en
city-vorming langs de metro roepen meer
economische problemen op, dan ze oplos-
sen.” GS legden in de nota vast, dat de
bestemming „industrie” aan de zuidoever
van het Noordzeekanaal moest worden
omgezet in de bestemming „handel en nij
verheid”. Slechts reële mogelijkheden met
bij voorkeur hoogwaardige arbeidsplaat
sen moesten worden gestimuleerd. Boven
dien stelden GS, dat het bestaande karak
ter van het polderland ten westen van de
Machineweg moest blijven, zoals het is.
Voordat het terrein voor industrievestigin
gen aan snee zou komen, moest eerst maar
eens keihard worden aangetoond, dat het
bestaande industrieterrein zo overvol zou
raken, dat een nieuw beroep op aanvul
lend terrein zou moeten worden gedaan.
De gemeente Haarlemmerliede werkt nu
samen met Amsterdam aan een bestem-
mingplan voor het gebied rondom Ruig
oord, waarin de tweede insteekhaven is
opgenomen. En duidelijk om het gezicht
van de Amsterdamse bestuurders te red
den men heeft afgesproken, dat de be
slissing of er ook nog industrie ten westen
van de Machineweg moet komen aan een
latere generatie van bestuurders zal wor
den overgelaten.
Het formele standpunt van GS in de
Kroonprocedure staat voorts nog tegeno
ver een uitspraak van Provinciale Staten.
Bij de behandeling van de Nota van Uit
gangspunten namen de Staten namelijk
een motie aan, waarin wordt gesteld, dat
de gronden tussen de Machineweg en hét
De adviseur van de Raad van State, mr.
Jansen, heeft dit alles in zijn advies aan de
Kroon opgenomen. Zijn conclusie is niette
min, dat aan de bestemmingsplan-wijzi-
ging goedkeuring moet worden onthou
den. Maar op geheel andere gronden, dan
GS hebben aangevoerd. De adviseur is
namelijk van mening dat bezwaarschrif
ten (onder andere van de gemeente) dat
het helemaal niet de bedoeling is, de in de
bestemmingswijziging genoemde „groen-
zóne en groenschermen” inderdaad aan te
brengen. Mr. Jansen stelt dan ook voor,
dat de bestemmingswijziging „groenzóne
en groenschermen” wordt veranderd in
een bestemming, die het huidige agrari
sche gebruik garandeert. Een agrarische
bestemming dus, in plaats van „zeehaven
en zeehavenindustrie”. Het advies van de
adviseur is in de Kroonprocedure van
groot gewicht.
Wanneer deze laatste wijziging rechts
kracht zou krijgen is dat jammer voor
degenen, die het recreatiegebied naar de
Machineweg willen opschuiven. In het de
bat over de Nota Ruimtelijke Ontwikkelin-
recreatiegebied Spaarwoude ten westen
daarvan opnieuw een agrarische bestem
ming moeten krijgen.
Deze laatste stelling nu, wordt bestreden
door burgemeester drs. F. J. A. IJsselmui-
den van de gemeente Haarlemmerliede en
Spaarnwoude. Wat de burgemeester be
treft mag er best een uitbreiding van het
recreatiegebied komen tot aan de Machi
neweg, mits de gemeente dan maar de
spijkerharde garantie krijgt, dat het agra
risch bedrijf in het gebied in kwestie niet
gehinderd wordt. De boeren moeten dus
gewoon kunnen blijven dorsen. Een agra
rische bestemming is volgens burgemees
ter IJsselmuiden best te combineren met
een recreatieve bestemming. En dat is ei
genlijk IJsselmuidens filosofie voor het
kunnen worden aangevoerd, dat de buffer
nog smaller wordt. Dit verlies in de breed
te zou echter, zoals gezegd, aan de oost
kant kunnen worden gecompenseerd. En
wanneer daarmee tevens kon worden be
reikt, dat het officiële recreatiegebied kon
worden gekoppeld aan het spontaan ont
stane rondom Ruigoord, dan zou men in
derdaad die bredere groenzóne krijgen,
die eigenlijk nodig is. Voorwaarde daar-
Bovenstaand citaat uit de nota is het
uitgangspunt dat de ENWB als vierde toe
voegt aan de drie uitgangspunten die de
ontwerpers van het deelplan zelf hebben
opgesomd. Stellingnamen die de ENWB
wat betreft de ontsluiting deelt maar waar
de bond voor alle zekerheid in haar nota
haar eigen visie op geeft. In de nota doet de
ENWB geen uitspraak over de wenselijk
heid of noodzakelijkheid van een „herin
voer is de medewerking van Amsterdam.
En voorlopig ziet het er nog niet naar uit
dat Amsterdam daartoe bereid is. De Am
sterdamse haven-wethouder mr. C. H.
Goekoop, stemde als lid van de WD-
statenfractie maandag in elk geval met een
grimmig gezicht tegen de motie over de
grens-verschuiving. Het besef, dat een ge
zond milieu en een zuinig gebruik van de
ruimte grenzen stellen aan de economi-
noordzijde van „Mooie Nel” een rondweg
langs rijksweg 6 het dorp Spaarndam kan
ontlasten, maar zij ziet liever geen nieuwe
wegen aangelegd. Een nadeel van aanslui
ting op rijksweg 6 bij Spaarnwoude acht
de bond de introductie van sluipverkeer
naar de Waarderpolder. Zij pleit voor een
aansluiting van de Spaarndammerdijk op
rijksweg 6 om recreantenverkeer per auto
zo lang mogelijk uit het gebied te houden.
Bij realisering van het voorstel zou de
Kerkweg moeten worden onderbroken
tussen Spaarnwoude en Penningsveer.
Hetzelfde geldt voor de Spaarndammer
dijk tussen rijksweg 6 en Halfweg.
In het zuiden zou de ENWB een op- en
afrit richting Amsterdam van rijksweg 5
willen ter hoogte van de Zoete Inval. Dat
zou bestudeerd moeten worden als de La
ge Dijk en de Kerkweg niet effectief voor
doorgaand autoverkeer kunnen worden
onderbroken.
Een nieuwe brug over de Binnen Liede
bij Penningsveer acht de ENWB uit den
boze. Die zal net als de rondweg om Haar
lemmerliede sluipverkeer aantrekken. De
bond vreest het forensen- en vrachtver
keer vanuit de Waarderpolder. De ENWB
wil dat voorkomen en zal zich sterk ma
ken voor een onderbreken van de verbin
ding tussen Penningsveer en Haarlem
merliede. Ook in dit geval moet het auto
rijden de bewoners echter niet onmoge
lijk worden gemaakt.
Nieuws over auto's vindt u natuurlijk in
uw lijfblad. -X
ir Op een archieffoto de toenmali
ge minister Van Doom (links) op
bezoek in Ruigoord. Naast hem de
voormalige provo-ideoloog, ka-
bouter-raadslid en PPR wethou
der Roel van Duin uit Amsterdam,
een bewoner van Ruigoord en bur
gemeester IJsselmuiden.
Misschien komt het nog eens zover. De
tijd zal het leren. De tijd, die (blijkens het
terugschrijden van de grens tussen indus
trie en landbouwgebied) in het voordeel is
geweest van Haarlemmerliede en Spaarn
woude, zal misschien ook in het voordeel
werken van Ruigoord.
HAARLEM. Hier en daar wordt al druk gespeculeerd over
een opschuiving van het recreatiegebied Spaarnwoude naar het
oosten. De Machineweg de kaarsrechte polderweg tusen Half
weg en de Velserweg (langs het Noordzeekanaal) zou dan de grens
worden tussen het recreatiegebied ten westen en het industriege
bied ten oosten daarvan. Maar intussen is officieel nog niet eens
vastgesteld dat er geen industrie mag komen ten westen van de
gehele recreatiegebied. Een filosofie, die
voor een groot gedeelte van het recrea
tiegebied niet meer kan worden toegepast,
omdat daar al grootschalige ingrepen in de
landschap zijn gedaan.
Waarom is er in de aangevochten be
stemmingswijziging sprake van „Groenzó
ne en groenschermen”? Daarvoor moet
men terug naar het diepe trauma, dat de
gemeente Haarlemmerliede en Spaarn
woude heeft opgelopen, toen de gemeente
Amsterdam eigenmachtig de grond ron
dom Ruigoord begon op te spuiten met
zand. Amsterdam kon dat doen als eige
naar van de grond. De hoofdstad, die
thans zo zeer in de financiële moeilijkhe
den zit, dat de eigen stadsvernieuwing niet
eens behoorlijk kan worden aangepakt,
had namelijk alle landbouwgrond tot aan
de grens van het recreatiegebied opge
kocht. Inclusief het dorpje Ruigoord. Na
deze overweldiging heeft Amsterdam de
vruchtbare landbouwgrond tot aan de Ma
chineweg met zand opgespoten. Het agra
risch gebruik van de grond was daarmee
voorgoed uitgesloten. Tevens werd daar
mee het verzet van Ruigoord gesmoord en
feitelijk overbodig gemaakt, omdat er toch
niets meer te redden viel. Het dorp zelf
werd voor een deel gesloopt. Het andere
deel laat men verkrotten: het proces van
koude sanering, dat men in de stad zo vaak
toepast in oude woonbuurten, om kanto-
renbouw e.d. door te drukken. Sommige
bewoners betalen aan huisbaas Amster
dam zelfs nog huur, voor een pand dat
opzettelijk door de eigenaar wordt ver
waarloosd.
richten of vervormen” van het betreffende
deelgebied. Zij bepaalt zich tot de ver
keerskundige aspecten.
De ENWB vindt net als de ontwerpers
dat: A. voor voetgangers en fietsers een
dichtmazig padennet moet worden ge
maakt; B. dat doorgaand autoverkeer zo
weinig mogelijk moet vóórkomen; en C.
dat de belangrijkste recreatievoorzienin
gen met de auto bereikbaar zullen zijn.
Wat het eerste punt betreft: binnen het
deelplan Mooie Nel zou de ENWB liever,
een grofmazig dan een fijnmazig padennet
zien. De bond vindt daarnaast de kwanti
teit van de paden In het gebied minder
belangrijk dan de kwaliteit van de paden
naar het recreatiegebied.
„De beslissing om de fiets te nemen
wordt mede bepaald door de situatie die
de fietser onderweg aantreft. Wil je deze
beslissing in positieve zin beïnvloeden dan
moet er bij de woning van de recreant
worden begonnen”. De ENWB pleit in dit
verband ondermeer voor een fietspad
naar Haarlemmerliede ten noorden van de
spoorbaan. „De Oude Weg is ongeveer het
belabberdste wat de Haarlemse fietser
voorgeschoteld kan krijgen”.
De auto „zo min mogelijk” in het gebied
leest de ENWB als „in principe niet”. De
verschillende trekpleisters in het gebied
behoren volgens de bond niet met elkaar te
worden verbonden door directe wegen
voor auto’s. Om doorgaand autoverkeer
op recreatiewegen tegen te gaan wil de
ENWB maatregelen bij de Spaarndam
merdijk in Spaarndam, de Lage Dijk, de
Kerkweg en de verbindingsweg Pennings-
veer-Haarlemmerliede. Als geschreven:
bewoners van het gebied mogen van die
maatregelen niet het slachtoffer worden.
De ENWB ziet enerzijds in dat aan de
Het denken over industrialisatie veran
derde. Er is steeds fellere kritiek gekomen
op het principe van de economische groei.
Een groeiende groep van de bevolking
kreeg steeds meer oog voor de keerzijde
van die medaille: milieuverontreiniging,
energieverspilling, ruimtebeslag. En ook
GS pasten hun opvattingen aan. Met de
Nota van Uitgangspunten, die vorig jaar
door Provinciale Staten werd aangeno
men, begonnen in feite de officiële voorbe
reidingen voor een groot nieuw streekplan
voor het Amsterdam-Noordzeekanaalge-
- bied.
Merkwaardig genoeg kwamen Gedepu
teerde Staten ondanks hun weigering
om aan de bestemmingswijziging mee te
werken de gemeente Haarlemmerliede
te hulp. Bij de discussie over de Nota van gen in de Statenvergadering werd afgeslo-
Uitgangspunten voor het Amsterdam-
Noordzeekanaal gebied stelden GS, dat
hun verwachtingen over de „motorfunc-
tie” van het havengebied niet waren uitge
komen. In het streekplan voor het Noord
zeekanaal uit 1968 was nog opgenomen,
dat er in het Westelijk Havengebied indus
trieën aan diep vaarwater zouden moeten
komen, met name petrochemische. In 1975
waren de verwachtingen daaromtrent nog
steeds niet vervuld. Gigantische zandvlak
ten liggen nog steeds braak en de industrie
wil maar niet komen. De wereld-economie
verkeert in een crisis. De groei is er uit. De
grond is duur. En het kanaal eigenlijk te
ondiep.
De Kroon-procedure, die een geschil tussen Amsterdam en Haar
lemmerliede tot inzet heeft, is intussen door de politieke realiteit
achterhaald: Beide gemeenten hebben inmiddels overeenstem
ming bereikt over de Machineweg als grens tussen de industrie en
het agrarisch gebied.
Bij de vaststelling van het recreatiege
bied Spaarnwoude als groene bufferzone
is ook van officiële zijde toegegeven, dat
deze eigenlijk best nog wat breder had
mogen zijn. Tegen de bebouwing van de
Velserbroekpolder zou nu onder meer
De Raad van State, afdeling geschillen
van bestuur, houdt op 19 januari, een
openbare hoorzitting over het „grensge
schil”. De overheidsbeslissing, die door de
gemeente Haarlemmerliede voor de Kroon
wordt aangevochten, is de weigering van
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland
om een wijziging van het bestemmings
plan „Landelijk gebied 1968” goed te keu
ren. Het gaat, zoals gezegd, over de gron
den direkt ten westen van de Machineweg.
In het nog geldende bestemmingsplan ligt
daar de bestemming „zeehaven en zeeha-
venindustrie”op. De gemeenteraad van
Haarlemmerliede en Spaarnwoude nam
op 28 augustus 1973 de beslissing om deze
bestemming te wijzigen in „groenzone en
groenschermen”. Op 8 oktober 1974 be
sloten Gedeputeerde Staten van Noord-
Holland aan deze bestemmingswijziging
hun „goedkeuring te onthouden”. Deze
weigering is op haar beurt bij de Kroon
aangevochten. De Kroon moet nog steeds
een beslissing nemen.
Een ingewikkelde geschiedenis, die in
feite nog ingewikkelder is. Want toen de
gemeenteraad op 28 augustus 1973 de
wijziging in kwestie vaststelde, lag het
bestemmingsplan „Landelijk Gebied
1968” zelf reeds bij de Kroon. De gemeen
te Amsterdam en de provincie vonden
namelijk, dat het niet ver genoeg ging. De
Amsterdamse eisen besloegen een veel
groter terrein voor havenontwikkeling,
dan in het bestemmingsplan was opgeno
men. Amsterdam wilde het havengebied
tot vlakbij Zijkanaal C door laten lopen
(Zijkanaal C is de scheepvaartverbinding
tussen Spaarndam en het Noordzeeka
naal).
De Kroon stelde toen de gemeente in het
gelijk. Dat betekende dat de grens tussen
het agrarisch gebied en het industriege
bied een stuk oostelijk opschoof, maar
toch nog ten westen van de Machineweg
bleef. De gemeente Haarlemmerliede wil
nu van de Kroon gedaan krijgen, dat de
grens nog een stuk naar het oosten wordt
opgeschoven. De Machineweg zou dan de
scheidslijn moeten zijn.
Uit angst voor nog meer van dergelijke
projectontwikkelaarspraktijken heeft
Haarlemmerliede de industriebestemming
van het gebied ten westen van de Machine
weg gewijzigd in „Groenzóne en groen
schermen”. Tevens werden alle bouw-acti-
viteiten met deze bestemmingsplan-proce-
dure „bevroren”. Intussen verstreek de
tijd. De dichtgetimmerde huizen van Rui
goord, werden gekraakt, en weer bewoon
baar gemaakt. De dorpskruidenier liet
zich nïet intimideren en verjagen, maar
hielp het dorp leefbaar houden. In de kerk
vonden allerlei manifestaties plaats. De
industrie bleef en bleef maar weg. En op
het zand rondom Ruigoord ontwikkelde
zich een woest natuurgebied, waar ’s zo
mers talrijke stedelingen verpozing komen
zoeken. Op een kilometer afstand van het
kunstmatige deelplan Houtrak van het of
ficiële recreatiegebied ontstond, zomaar
spontaan, een niet-officieel recreatiege
bied.
Wanneer nu de grens van het recrea
tiegebied Spaarnwoude inderdaad naar de
Machineweg zou opschuiven, dan zou dat
in feite aansluiten aan het „recreatiege
bied Ruigoord”. Amsterdam zou er nog
iets heel moois van kunnen maken door
bosaanplant. Met bosbouw op het zand zou
de straatarme Hoofdstad er wellicht nog
enig rendement van kunnen halen. Want
de industrie ziet niemand voorlopig ko
men. Zelfs al wordt men het eens over het
bestemmingsplan
Of de „aansluiting” tot stand komt,
hangt echter ten nauwste samen met de
bebouwing van de Velserbroekpolder. Het
merkwaardige is nu, dat uitgerekend het
ministerie van Cultuur, Recreatie en Maat
schappelijk werk heeft aangekondigd zich
tegen bebouwing van de Velserbroekpol
der te zullen verzetten. En dat, terwijl nog
maar enkele jaren geleden de toenmalige
minister Van Doorn van CRM zich zo zeer
begaan toonde met de lot van Ruigoord,
dat hij persoonlijk in het dorp kwam
kijken.
sche groei, is kennelijk nog niet tot ieder
een in de Hoofdstad doorgedrongen.
ten, is namelijk gevraagd of dat kon. De
vraag was vervat in een motie, waarin tot
bebouwing van de Velserbroekpolder
werd besloten.
De Velserbroekpolder (tussen Haarlem-
/Spaarndam en Velsen) behoort thans tot
het recreatiegebied. Wanneer deze polder
nu, ten behoeve van de woningbouw, van
het recreatiegebied wordt afgeknabbeld,
wordt de „groene buffer” tussen de Haar
lemse en de Amsterdamse agglomeraties
smaller. En deze „bufferfunctie” was één
van de argumenten waarom de aanleg van
het recrewtiegebied is begonnen. De „buf
ferzone” zou echter even breed kunnen
blijven, wanneer het afgeknabbelde stuk
aan de westkant zou kunnen worden ge
compenseerd aan de oostkant.
De bestemming „Groenzóne en groen
schermen” (bos dus) past dan echter beter
bij het basisidee voor het recreatiegebied
(Van een onzer verslaggevers)
HAARLEM. In een nota aan het stichtingsbestuur van het recreatiegebied
Spaarnwoude bepleit de Eerste Enige Echte Nederlandse Wielrijders Bond (ENWB) de
aanleg van zo min mogelijk nieuwe wegen in het deelplan Mooie Nel. „Tot wegen
rekenen wij ook fietspaden. Voor de fietser zijn de meeste gewenste voorzieningen
binnen het gebied al aanwezig. De bestaande wegen hoeven alleen nog maar de
bestemming fietspad te krijgen. Bewoners die aan deze (toekomstige) fietspaden wonen
moeten de mogelijkheid hebben met de auto van deze wegen gebruik te maken”, aldus
de ENWB in haar schriftelijke reacties op de „verkenningen” van het deelplan. Op een
van de vijf inspraakavonden had de ENWB haar nota al toegezegd. Het stichtingsbe
stuur heeft hem deze week in de bus gekregen.
