Uiterst onderhoudende voorstelling bij Haagse Comedie
Levensangst in De
Bultenaar van
Slawomir Mrozek
Bluesfestival
in Alkmaar
Rosenhart stijlvol op klavecimbel
i
Amerika bant
Sex Pistols
Alphenaar
stoutenbeek
luoontentrum
Mysterie trekvogels
nog niet ontraadseld
De professor
en zijn tuin
i
Planten en bloemen in kleur
behoorlijk wat informatie over groei,
bloei en kweekmethode.
"ïi“rï Kom
til
tl -
CARAVANS
SP?
Helder naslagwerk
151
Wistudatwij
gratis
V uw gordijnen
op maat maken,
ook velours.
Elpee ten bate van restauratiefonds Waalse Kerk
£1
interieurarchitektuur
Boek met aanklacht tegen wangedrag mensen
ROODENBERG BV
Droogbloemen
11 11 deze week
nou eens luisteren
naar de nieuwste
ontwikkelingen
op luidsprekergebied.
KUNST
DECEMBER
19 7 7
15
3 0
VRIJDAG
t
revolutie angstverwekkers tè kust en te keur.
i-
--3
K-
^^LGULDEN
EXCLUSIEF IN VERLICHTING
Oude Groenmarkt 4 Haarlem
accessoires
reparatie
inruil
9 Voor echte Perzen naar^k
^Stoutenbeek. Daar vindt u
een grote en prachtige
F kollektie (waaronder de 1
meest exklusieve).
Industriestaat 50
IJmuiden - 02550-14441
Kt
De vogeltrek is nog één van
de grote mysteries in het na
tuurgebeuren. Dat heeft de
mens geprikkeld. Hij wil graag
precies en wetenschappelijk
uitzoeken hoe het komt dat vo
gels elk jaar weer duizenden
kilometers ver vliegen. Geluk
kig zou je bijna geneigd zijn te
zeggen hebben wij dat geheim
zinnig verschijnsel nog niet
exact kunnen verklaren. Het
motortje, dat een jonge koe
koek zonder dat hij zijn ou
ders heeft gekend van hier
naar Afrika drijft of dat een
tjiftjaf elk jaar weer vanuit een
klein tuintje in Holland naar
Zuid-Spanje heen en weer diri
geert, is niet tastbaar terug te
vinden in het vogellijf.
7 KNAUS
EIFELLAND
WOLF
r K
DEN HAAG. De Poolse toneelschrijver Slawomir Mrozek schrijft
in gelijkenissen. Ook in „De Bultenaar” tekent hij de maatschappij in
een parabel: de gelijkenis van de zomergasten en de hotelhouder-
bultenaar. De bultenaar is de katalysator van de handeling: zonder er
feitelijk aan deel te nemen zet hij de handeling in gang, al dan niet
doelbewust gebruikt door de personages. De bultenaar staat voor wat
indertijd modieus existentiële angst is genoemd, een levensgevoel dat
kan worden ingevuld met objecten als „gekleurd ras”, de buitenlandse
vijand, de wederkerige relatie van man en vrouw, establishment en
'■f Jü
bibliotheek"
5
(ADVERTENTIE)
3
(ADVERTENTIE)
Haarlems Gonliinenhu’
j-
wagenweg 1 /hoek houtplein/haarlem/(023) 312172
k
n
e
e
n
n
(ADVERTENTIE)
1
r
1
(ADVERTENTIES)
i
1
1
1
1
1
1
J
1
ALKMAAR. De immer actieve Alc-
mar Blues Society gaat op Nieuwjaarsdag
onder de titel „Blues at 78” een blues en
boogie woogie festival houden dat om 14
uur begint in zaal Het Wapen van Heems
kerk en dat non-stop zal doorgaan tot ver
in de nachtelijke uren.
Onder de veertig deelnemers bevinden
zich bekende pianisten als Rob Hoeke,
Jaap Dekker, André Valkering, Henk Pep
ping en Mark en Ruud Jansen. Daarnaast
zijn vocale bijdragen te verwachten van
onder andere Shirley Zwerus, Oscar Ben
ton en Daniel O’Connors.
De Harry Muskee Band, de Haarlemse
reggae-groep Cake en de Double Drum
Company geven voorts acte de présence.
De toegang tot het evenement bedraagt 15
gulden. De zaal bevindt zich in de Breed-
straat 13 te Alkmaar.
Mrozek laat zijn beide echtparen, een
student en tenslotte een vertegenwoordi
ger van de overheid een paradijselijk lan
delijk hotel betreden. Zij brengen er de
wereld binnen: twee huwelijken die van
het eerste moment af al de kiem van de
Rosenhart citeert in de programmatoe
lichting hierbij een gedichtje van Georg
Philipp Telemann, die als componist op dit
recital van barokmuziek is vertegenwoor
digd mét een ouverture. De klavecinist laat
Telemann op niet mis te verstane wijze
zeggen waarom deze grammofoonplaat in
de eerste plaats is uitgebracht: „Die grös-
ste Kunst ist Geld zu machen, aufs Geld
kommt endlich alles an. Wer dieses Hand
werk nicht verstehet, und mit der Weisheit
betteln gehet, Der ist wahrhaftig schlimm
daran”.
Maar Rosenhart, die technisch beheerst
en met muzikaal inzicht te werk gaat, licht
de achtergrond van zijn muziekmaken zelf
ook nog toe: „Al ruim een tiental jaren
worden er in de Waalse Kerk te Haarlem
concerten gegeven ten bate van de restau
ratie van het kerkgebouw. Meestal klinkt
er bij die gelegenheid oude muziek. In de
combinatie oude muziek-oud kerkgebouw
ligt in dit geval voor mij een symboliek.
Enerzijds is er de muziek die enige eeuwen
geleden gevonden is en opgeschreven, die
vaak voor een zeer select publiek werd
gespeeld en Waarachter een visie ligt die in
onze tijd niet meer vanzelfsprekend is. Als
vertolker van die muziek moet je veel
historisch speurwerk verrichten om de ei
genheid ervan terug te vinden. Daarbij
moet je ook voldoende fantasie en kritiek
investeren om deze muziek aan je auditori
um uit onze tijd levendig te presenteren”.
„Wat met de muziek al gebeurd is, wan
neer ze in dit gebouw klinkt, is een vooraf
beelding van wat er met dit bouwwerk zelf
nog moet gebeuren. De verantwoord ge-
HAARLEM. Zojuist verscheen de
tweede grammofoonplaat waarvan de ver
koopopbrengsten ten gunste komen van
het restauratiefonds van de Waalse Kerk
aan het Haarlemse Begijnhof. Evenals de
vorige, in dit kader uitgebrachte elpee, die
opnamen van het in het betreffende kerk
gebouw aanwezige Friederichs-orgel uit
1808 te horen gaf, is ook nu de Haarlemse
musicus Kees Rosenhart voor de instru
mentale en artistieke kwaliteit ervan ver-
antïvoordelijk. Op de nieuwe plaat laat
deze „organiste titulaire” van de Waalse
of Begijnenkerk zich echter als klaveci
nist kennen.
Scène uit De Bultenaar. Sacco van der
Made als de bultenaar, op de schommel
Francien Dreesen en Anne Marie Hey li
gers.
Kees Rosenhart: „In de combinatie ou
de muziek- oud kerkgebouw ligt voor mij
een symboliek.”(Foto Ronald van Caem).
Vingerhoedskruid dat nog overal in
ons werelddeel in het wild voorkomt,
lijkt nog slechts weinig op de verfijnde
cultuurvariëteiten die te zien zijn op
de bloemententoonstelling in het Lon-
dense Chelsea. Daar werden in het be
gin van de jaren ’60 ook de vinger-
hoeds-hybriden, variëteit „Excelsior”
geïntroduceerd,
In de toevloed aan plantenboeken is
de Time-Life-uitgave „Vaste Planten”
lang de slechtste niet. De besproken
planten staan allemaal in kleur afge-
beeld (waterverfschilderingen van Alli-
anora Rosse, die af en toe wat aan de
vage, lichte kant zijn), zodat je al bla
derend snel kunt zien, welke plant er in
je eigen tuin of die van de buren groeit.
Daarna vind je naast de afbeelding
e
t.
0
5
0
I-
1
S
t
1
restaureerde muziek blijkt iets te beteke
nen voor de hedendaagse muziekliefheb
ber. Voor een verantwoord gerestaureerd
kerkgebouw kan hetzelfde gelden. Ook
daarvoor is historisch speurwerk nodig en
ook daar moet kritiek en fantasie geïnves
teerd worden, zodat dit gebouw iets gaat
betekenen voor een hedendaags publiek
dat verscheidener is dan ooit”.
En om Kees Rosenhart ook maar zelf
aan het woord te laten ten aanzien van het
pp deze ook qua geluidstechniek
geslaagde grammofoonplaat uitgevoerde
programma: „Op het terrein van de oude
muziek verschijnen veel platen met wat ik
een documenterend karakter zou willen
noemen. Complete werken van deze en
gene componist voor dit of dat instrument
of ensemble. Deze plaat echter bedoelt een
concert te geven. Afwisseling is daarbij
een noodzaak. Zo hoort men op de eerste
kant een speelse Telemann, een diep ge-,
roerde Froberger, het bijna kosmisch
evenwicht van de oude Bach en de hoffelij
ke luchtigheid van Francois Couperin. Op
kant twee treft men de galante Fransen
Dandrieu en Duphly, de Spaanse Italiaan
Scarlatti en de door het Sentiment gegre
pen Berlijnse Bach (Carl Philipp Emanu
el; JVK)”.
Speciaalzaak in gordijnen en vitragës
Kleine Houtstraat 42 Haarlem.
Tel 023-323925
's Maandags gesloten
n
a.
5
3 KRUISWEG 45-49. HAARLEM. 023-320244.
WIJ BETALEN UW PARKEERGARAGE.
Breestraat 82-84-Beverwijk-Tel (02510) 2 9033
terstal
n-
n.
il.
!0
)0
o-
o-
0-
e.
e.
10
e.
m
te
»r
ïr
t
B-
ie
n.
5-
Ook de andere schakels in uw ge
luidsinstallatie zijn natuurlijk be
langrijk, maar de allerbelangrijkste
vinden wij toch de luidspreker.
Want daaruit komt tenslotte het
geluid dat u hoort, het geluid dat u
aanspreekt of dat u onnatuurlijk
vindt. Op basis daarvan beoordeelt
u de kwaliteit van uw hele installatie
Geen wonder dat er zoveel fabri
kanten zijn die zich uitsluitend met
de ontwikkeling van luidsprekers
bezig houden. En geen wonder dus
dat er steeds betere uitgebracht
worden.
Kom een van deze weken nou eens
vrijblijvend luisteren naar die nieuw
ste ontwikkelingen.
Alle merken zijn present: o.a.
Elipson, Quad, Spendor, B W,
IMF, Yamaha, Bose, Interaudio,
KEF, etc.
Misschien ontdekt ook u wel, dat u
alleen al met andere luidsprekers de
kwaliteit van uw installatie kunt
verveelvoudigen! I
Tandberg- Garrard- Stanton- Luxman
Yamaha- Ortofon -Nakamichi - Shure
Fisher-B&W- Akai lnteraudio-Quad
Bose Dual AR-Technics Thorens
KEF-Lenco-Sansui-Elipson-Spendor
Aldus Rosenhart. En gezegd moet wor
den dat de liefhebbers van klavecimbel-
muziek in deze plaat een waardevolle aan
vulling van stijlvol uitgevoerde 18de-
eeuwse literatuur waar het hier om gaat
voor hun discotheek zullen vinden. Met
de warm aanbevolen aanschaf ervan dient
de koper dan een dubbel doel. Want, zoals
reeds vermeld, is de (netto)-opbrengst van
dezé mooie elpee bestemd voor het restau
ratiefonds van de uit de middeleeuwen
daterende Waalse of Begijnenkerk te
Haarlem. Bestellingen: door overmaking
of storting van 18,75 op postgiro
2845818 ten name van „Adm. Seen Res-
tauratie-concerten Waalse Kerk Haarlem”
met vermelding van „bestelling vol. 2”.
Ook is het mogelijk platen af te halen bij
de Waalse Kerk. Ook vol. 1 (de orgelplaat)
is op dezelfde wijze en onder gelijke condi
ties verkrijgbaar.
JOHAN VAN KEMPEN
Professor Alan Gemmell (biologie
aan de universitéit van Keele) spit zelf
graag in zijn tuintje. Theoretisch en
practisch is hij dus op de hoogte van
het groeiend gewas. Hij vond het dan
ook in 1975 tijd worden om een en
ander aan goede raad op het gebied van
tuinieren vast te leggen in een boek. De
uitgeverij Hollandia schakelde Dieneke
van Raalte in om Basic Gardening om
te werken tot „Hollandia Tuin ABC,
alles over uw tuin”. Zoals in zovele
tuinboeken, die reeds uitgekomen zijn,
treft men ook hier de grondbeginselen
van het tuinieren aan en vervolgens hoe
je het groen tot wasdom brengt. Aan
het slot van het boek vind je ook
gebruikelijk een tuinkalender, zodat
je nog eens na kunt gaan of je niets
vergeten bent. De prijs is 22,50.
Met de 19e druk van „Het nieuwe
kamerplantenboek” heeft uitgeverij
Zomer Keuning een totaaloplage van
een miljoen exemplaren bereikt. Uniek
in de vaderlandse boekenwereld. Op
het eerste gezicht lijkt het om een tame
lijk traditioneel naslagwerk te gaan
waar tweehonderd kleurenfoto’s van
evenzoveel plantensoorten in zijn opge
nomen. De kracht van het standaard
werk schuilt echter in de helderheid
van de begeleidende tekst. De verzor-
gingsadviezen zijn duidelijk en goed
leesbaar geschreven.
De 19e druk is helemaal bijgewerkt:
het plantenassortiment is bijgewerkt,
de algemene informatie werd herschre
ven en de verzorgingsadviezen zijn
waar nodig uitgebreid of gewijzigd.
(Zomer en Keuning, 16,90)
Wij kunnen raketten met naviga
tiesystemen de ruimte insturen, maar
we weten niet hoe het navigatie- en
oriëntatiesysteem van vogels werkt.
Verbazingwekkend is ook de kracht en
het uithoudingsvermogen. Met een
kruissnelheid van 45 km per uur maak
te een sneeuwgans (volgens waarne
mingen) een nonstopvlucht van 2700
km in minder dan zestig uur. Een kleine
koperwiek had voor de 2500 km van
Ijsland naar de Franse Gironde vier
dagen nodig en bereikte dus een dagge-
middelde van ruim 600 km.
Ringonderzoek heeft aangetoond, dat
vogels soms tot ver buiten hun broed
en gebruikelijke overwinteringsgebied
komen. Kokmeeuwen uit Duitsland
werden gesignaleerd in Mexico en een
De Nederlandse bewerkers (de uitga
ve is van Amerikaanse afkomst) noe
men bij de platen eerst de Nederlandse
naam, hetgeen een plezierige zaak mag
heten.
Voorafgaande aan deze encyclope
dische lijst van vaste en tweejarige
planten, treft men in het boek hoofd
stukken aan over het begrip vaste plan
ten, keuze, aanleg van borders enz., het
poten en verzorgen van planten, het
zelf kweken van nieuwe aanwinsten.
Kennelijk om het boek wat Europees te
maken is er speciaal een hoofdstuk
ingelast over de bloemententoonstel
ling in Chelsea. Het Nederlandse tintje
(we hebben hier toch ook grote exposi
ties) blijft achterwege. Prijs 34,50.
Een aantrekkelijk ogend boek, dat
zich speciaal bezig houdt met kweken
en bewaren van droobloemen, is
„Droogbloemen in kleur”, dat door
Cantecleer is uitgegeven 17,50). Het
houden en hebben van droogbloemen
is erg in. De liefhebbers komen hier
behoorlijk aan hun trekken. Niet alleen
gaat het over de bloemen zelf, maar ook
over allerlei soorten verwerkingen, als
ze hun vocht zijn kwijtgeraakt. Ritsen
tekeningen en meerkleurige illustraties
maken er een fleurig geheel van.
H.R.
Nederlandse kokmeeuw vloog even
over de oceaan naar Labrador in Oost-
Canada. Een stern uit Denemarken
overbrugde vliegend de afstand naar
Barbados in West-Indië.
Een boeiend boek over vogeltrek, dat
vol staat met vaak waarlijk schitteren
de foto’s (die van een groenling op
rozebottels is zo mooi en poëtisch, dat
je haar bijna uit het boek haalt en aan
de wand hangt), is „Trekvogels”, ge
schreven door Jaap Taapken en Dick
van den Hoorn. Wanneer je al die won
derlijke zaken over de vogeltrek leest
en je komt dan aan de hoofdstukken
over het moordend ingrijpen van de
mens tijdens die
vogeltrek dan ga je mentaal wel even
steigeren. De auteurs hebben zelf hun
ogen de kost gegeven in de zuidelijke
landen waar miljoenen vogels worden
geschoten of gevangen en om hals ge
bracht. De foto’s bij die tekst laten ook
niets aan de verbeelding over. De acti
viteiten van de Stichting Nederlands
Comité Bescherming Trekvogels te
Zeist en van de Stichting Mondiaal Al
ternatief te Zandvoort (oprichter Ernst
Bartels vindt men in dit boek als beel
denaar op een bronzen plaquette in
Italië terug) worden terecht breeduit
genoemd.
Er komt wat meer hoop, dat het de
goede kant uitgaat. Ip België en zopas
ook in Italië om enkele landen te
noemen, waar vele vogels in weitas en
braadpan eindigen zijn de jachtwet
ten strenger geworden. Maar als men
ziet, zoals de beide schrijvers ook in dit
boek benadrukken, hoe men in Italië de
hand licht met wetsbepalingen, dan
mag men alleen maar hoop koesteren
dat het beter zal worden, meer niet.
Het boek, dat ook het enorme belang
van de Waddenzee voor het wereldvo-
gelbestand nog eens uit de doeken doet,
werd samengesteld met medewerking
van een groot aantal natuurminnende
instanties en organisaties. De prijs is zo
laag mogelijk gehouden om zoveel mo
gelijk mensen te bereiken: 14,50
„Trekvogels” is te verkrijgen in kruide
nierszaken en warenhuizen dan wel bij
het Wereld Natuur Fonds, dé Vereni
ging tot bescherming van vogels en de
Vereniging tot Behoud van Natuurmo
numenten. Jan Strijbos, kersverse be
zitter van de Heimans en Thijsse-prijs,
schreef een gedreven voorwoord.
HANS ROMBOUTS
ondergang in zich dragen, ook de student
blijkt die kern van de ondergang te heb
ben, zelfs de minister, die de student zal
willen arresteren, is onzeker. De enige
zekeren zijn de baron en zijn vrouw: zij
manipuleren genadeloos hun (omgeving,
zij zullen als de wereld buiten het hotel
ineenstort even genadeloos overleven.
Mrozek giet zijn parabel in ironische en
symbolische vormen. Hij breekt de hande
ling, die vier dagen duurt, in korte stukken
op, korte notities, waarin telkens een hele
wereld is gevangen. Door die verkorting
wordt tragedie tot klucht.
Mrozek zet de handeling heel helder en
overzichtelijk door de afstand worden
ook de details onzichtbaar op het to
neel, en hij voegt de onuitgesproken detail
lering toe door stiltes en simpele gebaren.
Carl van der Plas heeft dat als regisseur
even duidelijk en helder uitgewerkt: het is
er een klare, snelle en uiterst onderhou
dende voorstelling door geworden.
Het HOT, waar De Bultenaar gister
avond door de Haagse Comedie in premiè
re werd gespeeld, leent zich uitstekend
voor een stuk als dit met zijn royale op- en
afgangmogelijkheden. In een fin de siècle-
verwelkend decor van Harry Wich speelt
een voortreffelijke bezetting: Gaston van
Erven, Francine Dreessen, Bas ten Baten
burg (voortreffelijk), Anne-Marie Heyli-
gers, Reinier Heidemann, Sacco van der
Made en Leo de Hartogh.
JAAP JOPPE.
Dagelijks geopend van 10.00 tot 17.00 uur
's Maandags gesloten
LONDEN. Het Amerikaanse poppu
bliek zal het voorlopig zonder optredens
van de vermaarde, zo men wil beruchte
Engelse punkgroep The Sexpistols moe
ten stellen. Een toemee die oorspronke
lijk 19 dagen door de Verenigde Staten
zou duren, kan geen doorgang vinden om
dat de Amerikaanse ambassade in de En
gelse hoofdstad geweigerd heeft een vi
sum te verstrekken aan zanger Johnny
Rotten, Sid Vicious en andere leden van
de groep. Een woordvoerder van de am
bassade gaf geen commentaar op vragen
naar het hoe en waarom van de weigering.
Mogelijk zullen de Sex Pistols via hun
agent beroep aantekenen tegen het besluit
bij de immigratie-autoriteiten in Washing
ton. Ze weigeren het besluit als een defini
tief „nee” te aanvaarden.
In Engeland komen de Pistols steeds
slechter aan de slag. Hun opvallende ge
drag leidt ertoe dat eigenaren van theaters
en andere zalen de groep liever niet meer
willen zien optreden. Ook de BBC en ande
re Britse radiostations weigeren hun luis
teraars te confronteren met de vervloekin
gen en verwensingen die de groepsleden
regelmatig uitstoten. De overigens goed
verkochte elpee van de Pistols is dan ook
niet op de radio te beluisteren.
In grote zwermen strijken in de zo
mer de spreeuwen op de bomen neer.
Dit is de zogenaamde slaaptrek die
niet verward moet worden met de voor-
en najaarstrek waarbij deze vogels vele
duizenden kilometers afleggen
(ADVERTENTIE)
i
4 A Ai
