het groen
Kleur tussen
n
4
1
Behangen met textiel
is niet zo eenvoudig
i1
kil
Natuurlijk gewriemel
iiö
Rl
Informatie
Tempex brandgevaarlijk
Ekologische
oliebollen
Wastafel ontstoppen
.4
Il
I
r
P 3
I
r
J 1
Cyclaam
Snijbloem
i 4
Pas op met Tempex
Houdt kerstster vast
i
It I
wat wetenswaardigs.
De cyclaam, bijna een wegwerpartikel.
H. R.
;n
e
in
■3
sn II
ib.v.
I
)50
worden ze opgepot in een voeding
rijke potgrond. Óm de plant in bloei
te krijgen moet hij ongeveer acht a
tien weken veertien uur per dag in
absoluut donker staan en tien uur in
daglicht. Dit ritme moet aangehou
den worden anders kan de plant
geen knoppen vormen. Het is aan te
bevelen de temperatuur gelijkmatig
te houden. De lucht mag niet al te
droog zijn.
centrale verwarming thuis heeft van
deze plant bijna een wegwerpartikel
gemaakt. Overhouden wordt steeds
moeilijker, al zal het plantenliefheb
bers met „groene vingers” nog wel
lukken. De cyclaam hoeft niet ge
sproeid te worden. Heeft men geen
centrale verwarming, dan kan men
volstaan door de plant ongeveer drie
keer per week in een schotel lauw
water te zetten en na een half uur
het resterende water weg te gooien.
Men mag de plant nooit met de voe
ten in het water laten staan, dat
veroorzaakt rotting.
Bij centrale verwarming verdient
het aanbeveling de plant dagelijks
De Kerstster is een van de meest geliefde
kleurrijke kamerplanten (rechts)
saffloerolie. Nog
king over de olieën, die in deze
tijd weer volop gebruikt worden,
Q.a. met frituren. Het regelmatig
eten van lang verhit vet veroor-
zaakt bij proefdieren aanzienlij-
De cyclaam is een plant die tijdens
de feestdagen ook in weinig huiska
mers ontbreekt. De manier waarop
ze in kassen gekweekt worden en de
ral
ni-
1
en
e-
of
r
De kerstroos is een plant die begin
december op de markt wordt ge
bracht. Maar ze zijn schaars. Het is
ook moeilijk deze tuinplant te kwe
ken. Het duurt tot drie jaar voordat
die voor het eerst bloeit. Het is eigen
lijk de misleidende naam die er toe
verleidt de viant met kerst in de
huiskamer te halen. De bloem doet
meer aan een boterbloem dan aan
een roos danken. Na kerst moet hij
direct de tuin in, wil men er het jaar
daarop weer bloemen aan hebben.
Als snijbloem wordt hij sporadisch
aangeboden. Het gewas is vatbaar
voor ziekte. Kwekers vinden deze
teelt dan ook riskant.
-
Sparretakken en hulst sieren elke
woning in de laatste dagen van de
cember. Maar kerst is evenzeer de
tijd voor bloeiende midwinter-ka-
merplanten. Cyclamen, kerststerren
en - een enkele keer - een kerstroos,
geven kleur aan al dat groen. En bij
een goede behandeling kan men er
tot ver in het voorjaar plezier van
hebben.
De kerstster (Euphorbia poinset
tia) is een van de meest geliefde. De
langbloeiende plant met zijn vuurro
de, witte of rose schutbladeren
vraagt geen ingewikkelde verzor
ging. De eigenlijke bloem bestaat uit
een krans van geel-groene bolletjes
in het hart van de gekleurde rozet.
De bloempjes vallen na een paar
weken af maar dat doet weinig af
breuk aan de schoonheid van de
plant. Bij een temperatuur van 18
tot 20 graden voelt deze uit Mexico
afkomstige plant zich het best thuis.
Is het warmer in de kamer dan zal
het nodig zijn extra water te geven.
Juist met de feestdagen hebben onze
planten trouwens ook veel aandacht
nodig. Door de warmte, sigaretten
rook en brandende kaarsen ontstaat
een ander „klimaat” in de kamer.
Sproeien mag men deze plant wel,
maar dat moet voorzichtig gebeu
ren. Want waterspatjes op de rode
bladen doen witte vlekken ontstaan,
die niet meer verdwijnen. Als de
kerstster is uitgebloeid weinig water
geven. In de zomer kan hij in de tuin
om daar op een schaduwrijk plekje
een rustperiode door te maken. In
juli-augustus kan men hem stekken.
De wonden die ontstaan afdekken
met sigare-as, houtskoolpoeder of
Wit zand. De stekjes direct even in
lauw water dompelen, om het uitlo
pen van het sap tegen te gaan. Dat
wolfsmelksap van deze plant is gif
tig. Pas dan ook op bij wondjes aan
de handen. De stekjes in potjes met
turfmolm en scherp zand zetten, af
dekken met een plastic zakje en dan
kunnen ze gaan wortelen. Daarna
Vorige week wijdden wij aandacht aan de isolering van de zolder. Een
brandweerfunctionaris maakt er ons terecht op attent, dat men beter niet
met tempex-platen kan werken. Alleen als men boven en onder de tempex
niet-branbare platen aanbrengt zou het nog kunnen. Tempex (polyeste-
reen) is brandgevaarlijk. Het vat snel vlam. Als het in brand staat gaat het
druipen, hetgeen afschuwelijke brandwonden kan veroorzaken. Boven
dien geeft het dan een vette zwarte rook, die verstikkend werkt. Kortom,
men kan beter tempee afvoeren als isolatiemateriaal in huis.
In een kristallen vaas met een tak
je groen doen cyclaambloemen het
heel goed. Heeft men zelf een rijk
bloeiende plant, dan kan daar zon
der bezwaar een aantal bloemen van
gebruikt worden. Neem daar pas
uitgekomen knoppen voor. Die kun
nen als snijbloemen zeker veertien
dagen de huiskamer versieren. Ook
de bladeren kan men in een stukje
verwerken. Door hun mooie vorm
en de vaak zilverachtige tekening
zullen ze in een kerststukje goed op
hun plaats zijn.
verwijderd. Restanten kunnen ook
weer rotting veroorzaken. Is de
plant nog in de groei, dan mag men
iedere week mesten, maar zoals hij
in dp winkel gekocht kan worden
is het genoeg eenmaal per veertien
dagen kamerplantenmest toe te
dienen. Wie de plant wil overhouden
moet de bol na de bloei verpotten en
op een lauwwarme plaats zetten. De
overgebleven bladeren niet wegne
men. Deze worden pas verwijderd
zodra de nieuwe bladeren zich aan
kondigen. Eind mei mag de cyclaam
naar buiten tot september. Daarna
langzaam weer aan de temperatuur
in de huiskamer laten wennen.
even te controleren of de potgrond
te droog is. Liever geen water aan de
bovenkant geven want dan gaan bol
en knoppen rotten. Het beste gedijt
een cyclaam uit de zon bij een tem
peratuur van 16 tot 18 graden. Een
plaatsje op het noorden of oosten zal
de plant waarderen. Net als bij de
kerstster kunnen ook de bloemen
van de cyclamen verkleuren bij ge
brek aan pigment. Dit kan ontstaan
door warmte in huis, brandende
kaarsen en sigarettenrook.
Papier op de muur heeft ieder
een. Velours aan de wand is ook
al geen unicum. Maar de grote
mode van dit moment is jute of
een ander grof weefsel. Wand-
weefsels komen in elke behang-
collectie voor en de keus is al zo
groot dat voor wie naar een meer
exclusieve stoffering van de wan
den uitkijkt, het geheel eigenlijk
niet te overzien is. In het alge
meen zijn wandweefsels overal
toe te passen. Maar de kans op
verkleuring onder invloed van
zonlicht is groter dan bij pa-
pierbehang.
Bij de kostenbegroting moet ook
rekening worden gehouden met
duurdere lijmsoorten. Het gewone
behangersplakmeel is absoluut on- Hij weet ook welke voorbehandeling
geschikt voor dit doel.
Uiteraard zijn er prijsverschillen
in textielbehang. Men kent in de
hogere prijsklasse zelfs honderd
procent scheerwollen wandbekle
ding. In het algemeen is linnen, ge
maakt van zuivere vlasvezels, de
grondstof. Doorgaans kan men voor
tussen de 8,20'en 30 per vierkan
te meter wandweefsel kopen. Vlam-
werende kwaliteiten, die uiteraard
de brandveiligheid wat verhogen,
zijn duurder.
Er is ook verschil in breedten. Jute
weefsels worden op 90 cm geleverd,
linnen op 95 centimeter. In een enkel
geval is de breedte slechts 70 centi
meter. Alle rollen zijn op een papie
ren onderlaag aangebracht en door
de fabrikant afgerand.
De muren die men ermee wil ver
fraaien moeten droog, stofvrij en
glad zijn. Oud behang en schake-
Geel geworden bladeren en uitge
bloeide bloemen moeten om bescha
diging van de bol te voorkomen met
een draaiende beweging worden
zamelde voor en tijdens het
schrijven. Ook de tekenaars, die
hij inscbakeld» Vrocron allerlei
vereist is. Wie de banen niet goed
recht opbrengt zal, meer dan bij
papierbehang, sterk zichtbare na
den overhouden. Ook hierover kan
de Verkoper in een goede speciaal
zaak of doe-het-zelf-winkel raad
geven.
De werkwijze met wandweefsel is
ook anders dan bij de gebruikelijke
behangsoorten. Men bestrijkt name
lijk niet de achterkant van de rollen
met lijm, maar de muren. De pasta
moet onverdund worden aange
bracht, liefst met een lamsroller om
dat daarmee gelijkmatig en dun kan
worden uitgestreken. Langs plinten
en plafonds kan een kwast worden
gebruikt. Steeds moet een deel van
de muur, ter breedte van één baan
plus vijf centimeter worden voorbe
handeld. Wie even met het werken
ophoudt moet tien centimeter min
der inlijmen. Bij hervatting kan men
dit afwerken. De banen worden met
dat de olie schoon is. Bij op
nieuw gebruiken liever eerst fil
treren. Bewaren in gesloten fles
op een donkere plaats. De verhit
ting niet boven de 150 °C laten
komen. (In vrijwel alle snackbars
is de temperatuur continu tussen
de 150 °C en 200 °C).
En dan nu een oliebollenre
cept: Bij een ekologisah verant
woorde oliebol moet men reke
ning houden met de volgende
punten: als meel gebruiken we
uiteraard volkorenbloem, b.v.
het zgn. lemairemeel. De rozij
nen worden i.v.m. stof en chemi
sche bestrijdingsmiddel met ko
kend water afgespoeld. Wanneer
men ze dan een tijdje in het
water laat wellen, is water weer
goed te gebruiken om het deeg
mee te kneden, de olie is dan
natuurlijk één van bovenge
noemde soorten. Verder‘is alles
gelijk. Op een gezond nieuwjaar.'
E. KO LOOG
De gemiddelde Nederlander
eet te vet en te veel. Teveel vet
eten wordt in verband gebracht
met een hele reeks kwalen, waar
van hart- en vaatziekten wel de
meest dreigende zijn. Maar on
danks de slechte naam die de
vetten tegenwoordig hebben,
zouden we niet zonder kunnen.
Men heeft berekend dat 25% van
het totale aantal calorieën moet
worden geleverd in de vorm van
vet. Op het ogenblik is dat ge
middeld ruim 40% (aan het begin
van deze eeuw overigens maar
20%). Waarom is vet zo noodza
kelijk in de voeding? Een paar
punten: vet levert relatief veel
calorieën, is dus een belangrijke
energiebron. Er zijn vitamines
die alleen in vet opgelost kunnen
worden om zo door het lichaam
vervoerd moeten worden. Door
dat vet opgeslagen kan worden
(voor velen helaas zichtbaar on
der de huid) is er een reserve voor
de energielevéring. Hoe kunnen
we nu besparen op de vetcon-
sunïptie Het meest voor de hand
liggende is minder margarine
(80% vet) of boter op het brood
smeren, minder vet bakken of
braden. Sommige vleessoorten
zijn veel vetter dan andere. Ver
gelijk b.v. rookvlees 6% en ont
bijtspek 85%. Een relatief hoog
vetgehalte hebben chocola 30%,
pindakaas 47%, chips 40%, echte
mayonaise 78% en frites 35%.
Daarnaast is het goed rekening
te houden met het verschil tus
sen verzadigde en onverzadigde
vetzuren, de bouwstenen van de
vetten. We prefereren nu de
meervoudig onverzadigde vetzu
ren, liefst van plantaardige af
komst. Hierdoor wordt vooral
het cholesterolgehalte in het
bloed verlaagd, de stof die zo
berucht is bij de „aderverkal
king”. De meervoudig onverza
digde vetzuren vinden we o.a. in
maïs-, zonnebloem-, sesam- en
Een verstopte wastafel kan men doorgaans zelf ontstoppen. Hier
bij kan men gebruik maken van een halfronde rubberkogel met
steel. Deze zet men op de afvoeropening. Dan wordt enkele malen
achtereen gepompt. De overloopopening sluit men dan even af met
een doekje om te voorkomen dat de pomp lucht aanzuigt. Heeft deze
behandeling geen resultaat dan zal waarschijnlijk de stankafsluiter
onder de wastafel dichtgeslibt zijn. Zet een emmer onder de buis en
draai de sifon los. Nu kan men obstakels die het water beletten door
te stromen verwijderen. Daarna goed doorspoelen. Bij het in elkaar
zetten moet er op gelet worden dat de pakkingen precies op hun
plaats komen. Dat voorkomt lekkage.
Ook het doorspoelen met een soda- of een ioogoplossing of met
speciale schoonmaakchemicaliën kan uitkomst bieden. Trek bij
gebruik van ontstoppingspreparaten altijd huishoudhandschoenen
aan. Die middelen zijn schadelijk voor de huid. En houdt ze vooral
ook buiten het gebruik van kinderen.
I
laars worden verwijderd. Witkalk
moet worden afgewassen en verfla
gen met een slechte hechting kan
men eerst afschuren. Spleten en na
den worden opgevuld en gepla
muurd. Spaanplaat, asbest en gips
platen die sterk vocht absorberen
moeten worden voorgelijmd met
twee delen water op één deel plak
sel. Bij dit soort platen zullen spij
kers e.d goed moeten worden weg
gewerkt.
Wie voor lichte weefselsoorten
kiest dient de wand egaal van kleur
te houden. Vlekken zijn namelijk
door een dunne wandbekleding
zichtbaar. Ook te veel vocht bij het
opplakken kan blijvend vlekken aan
de zichtzijde veroorzaken. Men
heeft dan helaas de verkeerde lijm
soort gekozen. Vraag daarom terde
ge advies aan de vakmanbehanger.
Wandtextiel kan zowel in een klas
siek als in moderne interieurs wor
den toegepast. De kleuren lenen zich
hier goed voor en er zijn ook dessins
die een fraaie achtergrond aan meu
belen en stoffering geven. Desge
wenst kan men, om een nieuw effect
aan de misschien dan al wat ver
schoten kamer te geven, de muren
na enkele jaren met latex-verf be
schilderen.
1
ke schade. Voorwaarde is altijd
behulp van een Stanleymes met
recht lemmet haaks afgesneden met
vijf centimeter overlengte.
Geef de banen aan de rugzijde een
nummer met gewoon potlood. De
eerste baan wordt langs een uitge
zette loodlijn aangebracht en met
een spatel of rubber roller vastgezet.
Dat moet vanuit het midden gebeu
ren en men werkt het weefsel op de
muur naar boven en beneden. Dus
niet bij het plafond beginnen. De
tweede en volgende banen tegen el
kaar plaatsen zonder al te veel aan
te drukken.
Gebruik geen nadenrollertje,
maar druk zachtjes met de hand
langs de kanten. Bij plinten en het
plafond wordt het weefsel scherp
aangezet met een plamuurmes. Dan
knipt men het overtollige materiaal
weg, zo mogelijk tussen de weefsel-
draden door. Steeds zal men na het
aanbrengen van enkele banen de
naden nog even voorzichtig moeten
aandrukken. Lijmresten moeten di
rect worden verwijderd met een
vochtige spons.
Blijken na twee of drie banen toch
gebreken voor te komen dan moet
het werk direct worden gestaakt.
Wie eerst de hele kamer behangt en
dan pas klaagt bij de leverancier
heeft geen verhaal meer.
een
Elsevier geeft regelmatig na-
tuurgidsen uit. De nieuwste: „El-
seviers gids van planten en die
ren in de tuin” is wel een van de
aardigste. Misschien komt dat,
omdat je tenminste de planten en
dieren, die in het boek beschre
ven staan, ook regelmatig tegen
komt of plotseling onder stenen
of planten ontdekt. Je wilt bij
ontdekking van dat gewriemel
van duizend- of zelfs miljoenen
poten wel eens weten hoe dat
allemaal zit met al die poten en
waar die dieren zich mee bezig
houden. Dit boek is ook in ple
zierig beschrijvende trant ge
maakt door de Brit Michael Chi-
nery, die allerlei kruipend of
beestjes toegespeeld om ze
levensecht op papier te kunnen
neerzetten. Britten zijn gek op
tuinieren. Soms heb je het idee
als je wat van die tuinen ziet
dat ze een verbod voor gedierte
hebben uitgevaardigd. Michael
Chinery is niet zo’n man. Hij wil
wel eens mijmeren over wat nu
schadelijke of nuttige beesten
zijn. Maar daar kom je practisch
niet uit. Wie zijn wij trouwens,
dat wij uitmaken wat in de na
tuur wel of niet zou mogen leven.
Het boek, dat 35 kost, is voor
zien van een aantal kleuren- en
zwartwittekeningen. Wie meer
wil weten wat er in het klein
rondom en in het huis (in de
L.
F
■X-.-
-
