Iran boycot handel met Denemarken
Bols versterkt positie
in het buitenland
Wat doet Pa
met Oud en Nieuw?
Wat doet Pa?
Nederlandse obligaties
trek
waren sterk in
3
Economische structuur verandert in wisselend tempo
Veneta vraagt
surséance aan
Wegens soepele behandeling van demonstranten
NAAR
INDONESIË
PER KLIi
v.a.2100.-
Huurgrens
verhoogd
KLM
Thuis in de lucht.
1777;
KEUKENS
ZAT...
maar wie de betaalbaarste
én de beste wil koopt een
BOSCH-keuken bij'n BOSCH
OVERNAME CYNAR AFGEROND
Pa pakt PARADE, de zachtere vieux
OOK BIJ AANDELEN WAS OMZET GROTER
Valse pandbrieven
in omloop
ES
OPEIGEN
GELEGENHEID.
NAAR BANGKOK EN
SINGAPORE
COMPLEET VER
ZORGDE RONDREIS
L
ECONOMIE
19 7 7
DECEMBER
VRIJDAG
3 0
bijna 1 miljoen aan prijzen
s
specialist, bij ons dus.
In mineur
buiten kijf lekker
Uiteenlopend
„Georiënteerde economie'’
LEN
ER
(Van onze redactie economie)
UTRECHT. Bij de jaarwis
seling vraagt men zich allereerst
af wat het nieuwe jaar zal bren
gen, vooral in het persoonlijk
leven. Toch verwijlen de gedach
ten vaak meteen verder: hoe zal
de wereld er over vijf, tien of
twintig jaar uitzien, of in 2000?
Hoe zullen onze kinderen en
kleinkinderen dan leven en wer
ken? In het economische deel
van het leven betekent de vraag
wat 1978 zal brengen vooral:
hoe zal de conjunctuur zich ont
wikkelen?
9 I
3 29
J49-
Komplete
maaltijden
„Moord"
I va- I
3125s
f
achtergrond
KOPENHAGEN (AP, Reuter) De Iraan
se ambassade in Kopenhagen heeft gisteren
bekend gemaakt dat Iran beperkingen heeft
opgelegd aan de handel met Denemarken
wegens de soepele behandeling die Iraanse
demonstranten in Denemarken hebben gekre
gen nadat zij hadden gedemonstreerd voor de
ambassade van Iran.
NIEUW-VENNEP (ANP). NV Koninklijke Distilleerderijen Er
ven Lucan Bols in Nieuw-Vennep heeft met de Zwitserse eigenaren
overeenstemming bereikt over de overneming van een groep onderne
mingen, die in Italië een aperatief onder het merk „Biancosarti” en
enkele andere soorten alcoholische dranken produceert en verkoopt.
Deze groep heeft ongeveer 75 werknemers in dienst en een jaarlijkse
omzet van circa 50 mln, zo heeft Lucas Bols bekendgemaakt.
tJ).v. Buitenlandse vakanties voor gehandicapten
koop't maar bij A
metzelaarl
t
1
(ADVERTENTIE)
(ADVERTENTIE)
541
+wmrd«l+voortichtine+kwTekr service
06/008
r- r-
Manoetchehr Farhang, verbonden aan de Iraanse am
bassade in Kopenhagen, heeft meegedeeld dat door de
toegevendheid van de Deense autoriteiten „Iran zich niet
Het koersverloop was naar beursru
briek overigens uiteenlopend. Aanzienlij
ke verbeteringen gaven de indices voor
het bankwezen (van 204.2 naar 225.7) en
het verzekeringswezen (van 106.6 naar
130.9) te zien. Dit ais gevolg van de goede
gang van zaken in deze sectoren en het
defensieve karakter van beleggingen in
financiële waarden. Zeer sterke koersstij
gingen waren weggelegd voor ondermeer
de Nederlandse Middenstandsbank en de
Westland-Utrecht Hypotheekbank.
Eveneens in mineui- waren tapijt, en
papieraandelen. De scheepsbouw was ver
deeld met een aanzienlijke koersverbete-
ring voor Van der Giessen-de Noord, die
een grote order voor mijnenjagers binnen
haalde.
langer verplicht voelt om zijn betrekkingen met Denemar
ken op dezelfde voet voort te zetten als in het verleden".
Het Deense ministerie van Buitenlandse Zaken heeft
zijn ambassadeur Troels Munk in Iran opdracht gegeven
om de toestand met spoed te onderzoeken. Fahrhang liet
weten dat hij nog maar net geïnformeerd was over de
maatregelen van zijn regering en dat hij de Deense
regering nog niet op de hoogte had gebracht. Op de vraag
of de maatregelen tijdelijk of voor langere tijd van kracht
zijn wilde hij niet ingaan.
Vertegenwoordigers van de Deense organisatie van
boeren en van de raad voor de industrie hebben meege
deeld dat sinds maandag Iraanse banken zonder opgave
van redenen hebben geweigerd om kredietbrieven af te
geven en om officiële invoervergunningen voor Deense
goederen te verstrekken.
Svend Aage Nielsen, een funktionaris van het Deense
ministerie van Buitenlandse Zaken, heeft meegedeeld dat
de Iraanse autoriteiten officieel nog niets hebben laten
weten over de handelsbeperkingen. Anderzijds hebben
wij zoveel eensluidende berichten van die strekking bin-
De Bank voor Nederlandsche Gemeen
ten kwam met vijf leningen waarop in
totaal 800 mln werd toegewezen.
Evenals in 1976 deed de minister van
Financiën dit jaar zevenmaal een beroep
op de markt. Hij leende in totaal bijna 2-,5
miljard tegen bijna 2,6 miljard in 1976.
Uit het buitenland deed Denemarken en
Oostenrijk ieder voor 75 mln een beroep
op de Nederlandse markt.
In februari dreigde een Iraanse consumentenbond met
een soortgelijke actie tegen Nederlandse produkten we
gens het deelnemen van Iraanse dissidenten aan een door
Amnesty International georganiseerde bijeenkomst in
ons land.
Denemarken voert evenals Nederland veel zuivelpro-
dukten uit naar Iran. Van de totale Deense uitvoer naar
Iran van rond 230 miljoen gulden per jaar nemen de
landbouwprodukten ongeveer de helft voor hun rekening.
De andere helft komt voor rekening van industriepro-
dukten
nengekregen dat er geen twijfel aan kan bestaan dat er
stappen zijn ondernomen tegen de invoer uit Denemar
ken, aldus Nielsen.
Over de noodzaak van dit verband kan
men twisten, maar het is ook een feit dat
in de praktijk het stelsel van de centraal
geleide economie onderdeel is van een
politiek en maatschappelijk systeem dat
de mens volstrekt ondergeschikt maakt
aan de Staat en dus van zijn vrijheid
zijn hoogste goed geen spaan heel laat.
Dit is voldoende reden om met arg
waan te kijken naar een ontwikkeling die
in de richting gaat van een steeds grotere
overheidsinvloed maar men overdrijve
niet. In de westerse wereld streeft geen
land naar een werkelijk centraal geleide
economie, ook Nederland niet. Er zijn
wel staatburgers die daar naar streven
en dat is op zich hun goed recht in een
democratie.
niet meer, zij heeft trouwens in absolute
zin nooit bestaan. Sinds de jaren dertig
en dankzij de Britse econoom Keynes
weten we dat globaal ingrijpen van de
overheid zijn nut heeft. Sedertdien heb
ben allerlei zaken zich zo ontwikkeld
dat we nu moeten spreken van een „geo
riënteerde economie”, waarin de feilen
van de volledig vrije economie zijn ge
corrigeerd. Dit ook in het kader van een
gewijzigd maatschappelijk stelsel.
Bij huurwoningen wordt de grens ver
hoogd van 470 tot 510 gulden per maand;
bij koopwoningen van 160.000 tot 200.000
gulden.
Beneden deze grenzen van respectieve
lijk 510 gulden en 200.000 gulden moet bij
de gemeente altijd vergunning worden
aangevraagd voor het betrekken van een
woning. Voor woningen die buiten deze
categorie van de zogenaamde „schaarste-
sector” vallen, is geen vergunning nodig.
De overneming is ter afronding van de
midden 1977 tot stand gekomen overne
ming van de Zwitsers-Italiaanse Cynar-
groep. De produkten van de ondernemin
gen worden in Italië reeds vele jaren in
nauwe samenwerking met de Cynar-groep
op de markt gebracht.
De resultaten ondernemingen behaald
in de laatste jaren en de verkopen in de
eerste negen maanden van 1977 in aanmer
king nemende, verwacht Bols dat de over
neming een positief effect op de winst per
aandeel van Bols zal hebben. De resultaten
zullen voor de eerste maal in de resultaten
van Bols over 1978 worden opgenomen.
De activiteiten van de ondernemingen
zullen onder de bestaande leiding onver
anderd worden voortgezet. De overneming
zal geen gevolg hebben voor de werkgele
genheid bij Bols (bijna 2.000) of bij de
overgenomen ondernemingen.
De overneming wordt grotendeels gerea
liseerd door de uitgifte van certificaten
van gewoon aandeel Lucas Bols, rechtheb
bende op het dividend over 1978. Er zijn
maatregelen genomen om een mogelijke
koersdruk van de certificaten van gewoon
aandeel Lucas Bols te vermijden. Het ge
wone aandelenkapitaal van Bols zal als
onderdeel van deze transactie stijgen van
ƒ35,08 mln tot ƒ37,06 mln. Voor het in
contanten te betalen bedrag- zullen geen
vreemde middelen behoeven te worden
aangetrokken, aldus Bols.
>rt.
L5
de lage-lonenlanden verdwijnt. Het laat
ste telt zwaarder dan een ander symp
toom van in wezen dezelfde ontwikke
ling: de kansen die bouwers en bagge
raars elders in de wereld krijgen.
We zien verder de beperkingen in de
economische groei, die we ons zelf overi
gens ook bewust opleggen. We willen de
kwaliteit van ons bestaan handhaven en
daarom het milieu niet bederven. Sinds
de Club van Rome weten we bovendien
dat de natuurlijke voorraden eindig zijn.
De vraag die rijst is in hoeverre de
veranderingen ons economisch stelsel,
dat van de ondernemingsgewijze pro-
duktie, aantasten. Ons stelsel heet het
kapitalistische en dat is een beladen
woord. Het kenmerkende ervan is even
wel niet de bezitsverhoudingen, maar dat
per onderneming wordt bepaald hoe de
produktiefactoren kapitaal en arbeid
zullen worden aangewend. Tegenover
dit stelsel staat het systeem van de cen
traal geleide economie, waar de overheid
bepaalt hoe de produktiefactoren zullen
worden aangewend.
Het is verleidelijk, maar gevaarlijk
zonder meer de resultaten van beide stel
sels te vergelijken. Het is overigens wel
een feit dat de welvaart voor brede lagen
van de bevolking in de zogenoemde kapi
talistische wereld groter is dan die in de
landen met een centraal geleid economi
sche stelsel, de communistische wereld.
Knabbel brokjes
en 'n diner voor de hond
en 'n vismenu voor de kat
Bijzonder lekker en
nog licht verteerbaar ook
De demonstranten hebben gezegd dat zij hun inbraak
hebben willen protesteren tegen de „moord” op demon
stranten in Iran zelf. Maar de Iraanse autoriteiten heb
ben herhaaldelijk ontkend dat tijdens demonstraties
personen zijn vermoord.
AMSTERDAM (ANP). De politie in
Nijmegen heeft onlangs valse spaarpand-
brieven van de Westland-Utrecht Hypo
theekbank in handen gekregen. Volgens
een woordvoerder van de bank in Amster
dam gaat het om slecht nagemaakte
spaarpandbrieven van de tien percentse-
rie 1976 per 1982 a duizend gulden per
stuk. De brieven zijn niet eerder dan 20
maart 1982 te verzilveren.
9l. 023.
AMSTERDAM. (ANP) Obligaties
hebben dit jaar op de Amsterdamse effec
tenbeurs sterk in de belangstelling van
beleggers gestaan. Dit werd duidelijk
weerspiegeld in de omzet, die met 16,3
miljard in de eerste elf maanden al 3,4
miljard hoger was dan voor geheel 1976
12,9 miljard). De belangstelling voor
pandbrieven in het bijzonder nam zeer
aanzienlijk toe. De omzet in de eerste elf
maanden 2.621 mln) was meer dan vijf
maal zo groot als in dezelfde periode van
1976 502 mln).
De ontwikkeling van de rente op de
kapitaalmarkt en de aanvankelijk zeer
sterke gulden waren debet aan de groeien
de interesse van beleggers, met name uit
het buitenland, voor Nederlandse obliga
ties. Tegen het einde van het jaar echter
kwam de obligatiesector, waar sinds het
midden van het jaar de omzet die van de
aandelenmarkt had overtroffen, wat on
der druk te staan van een zwakkere stem
ming voor de gulden tegenover de Duitse
mark, waarmee de buitenlandse belang
stelling verdween, en een daarmee ge
paard gaande stijging van de geldmarkt-
tarieven.
Ook in de aandelensector was de omzet
hoger. Voor de eerste elf rfiaanden kwam
deze uit op 17,0 miljard tegen 16,0 mil
jard voor geheel 1976.
De totale effectieve beursomzet (aande
len en obligaties) in de periode januari tot
en met november lag overigens met 33,3
miljard al ver boven het vorig jaar geregi
streerde record van 28,9 miljard.
De algemene ANP-CBS aandelenindex
(1970 is 100) gaf over geheel 1977 een lichte
daling te zien: van 87.6 eind 1976 tot 86.7
op de laatste beursdag van dit jaar.
Drie factoren drukten een duidelijk
stempel op het verloop van de aandelen
koersen: de stakingen aan het begin van
het jaar, de verkiezingen gevolgd door een
uitzonderlijk lange formatieperiode en de
valuta-onrust, waarbij de dollar op een
nieuw na-oorlogs dieptepunt kwam.
Aan het begin van het jaar waren beurs
kringen nog voorzichtig optimistisch en de
in november vorig jaar begonnen koers
stijging zette zich aanvankelijk voort.
Begin mei bereikte de algemene index
op 99.5 het hoogste punt van het jaar, maar
bleef niettemin ruim zes punten onder het
hoogste peil van 1976 (105.6). Later brok
kelden de koersen geleidelijk af met op 29
september 86.3 als dieptepunt voor 1977.
v.a. 4
We nemen allereerst waar dat de pro-
duktie en handelspatronen wereldwijd
aan het verschuiven zijn. De Derde We
reld komt op, al gaat het (te) langzaam.
Soms merken we het heel pijnlijk, bij
voorbeeld als onze textielindustrie naar
AMSTERDAM (ANP). Veneta-tapijt
heeft bij de Amsterdamse rechtbank een
verzoek om uitstel van betaling inge
diend. De rechtbank zal de zaak begin
januari in behandeling nemen.
Volgens interim-directeur.W. Dotsch zal
inwilliging van het verzoek een belangrij
ke verlichting geven voor het in financiële
moeilijkheden verkerende bedrijf. „Onze
bank, de Amrobank, heeft ons dringend
aangeraden deze maatregel te nemen.
Wanneer bovendien de ontslagaanvraag
voor 140 werknemers van de hoofdvesti-
ging in Hilversum snel wordt gehonoreerd
is er voor het afgeslankte Veneta nog een
goede kans het hoofd boven water te hou
den”, aldus de heer Dotsch.
Op 14 december hebben zestien Iraanse studenten
ingebroken in de ambassade van hun land in Denemar
ken en hebben daar portretten van de sjah naar beneden
getrokken. Zij werden veroordeeld tot drie weken gevan
genisstraf, maar twee dagen later waren zij volgens de
Deense politie al weer teruggestuurd naar de landen
waar zij vandaan kwamen: Zweden, West-Duitsland,
Frankrijk en Oostenrijk.
Bedrijfsperikelen bezorgden daarente
gen zware koersdalingen voor KSH (van
24,20 naar 4,90), Meneba (van 80,50
naar 52,30) en Vmf-Stork 73 naar
46,50). Pakhoed gleed ƒ28,50 af naar
44,50. Het verloop in de topleiding van
dit concern en het niet kunnen geven van
een prognose van de resultaten over 1977
werd door de beurs negatief beoordeeld.
De correcties betreffen met name de
positie van de sociaal zwakkeren met als
consequenties daarvan een groot beslag
van de collectieve sector op het nationaal
inkomen. De arbeidsverhoudingen zijn
verbeterd, waarmee niet gezegd is dat ze
nu (al) goed zijn. Er is een wetgeving die
het ondernemingsgebeuren inbedt in wat
maatschappelijk aanvaardbaar en-of
wenselijk is. Er is inspraak, daargelaten
of de vorm ervan al volmaakt is en de
mate waarin voldoende.
Om maar dicht bij huis te blijven, of
„ons systeem” het in Nederland zal red
den zal in 1978 vooral ervan afhangen of
de sociale partners plus de nieuwe rege
ring tot redelijk overleg weten te komen,
over wat er conjunctureel en structureel
moet geschieden. Daarbij mag niet zo
zeer naar het moment worden gekeken.
Regeren, zaken doen en oriënteren is
vooruitzien. D« toekomst hoeft nooit ho
peloos te zijn, het ligt aan ons, mensen.
(ADVERTENTIE)
'n Indonesie-reis is een vakantie om nooit
te vergeten. De KLM en Garuda vliegen
u er snel en comfortabel heen. En voor de
prijs hoeft u’t ook niet meer te laten.
Op langer zicht gaat het om de struc
turele veranderingen, waarnaast en
waarbinnen de conjuncturele golfbewe
ging plaats vindt. De structuur van de
economie is voortdurend aan het veran
deren, zoals die van de totale samenle
ving. Alleen, het gaat in wisselend tem
po: nu versneld, dan vertraagd.
De handel in incourante fondsen heeft
in 1977 een gevoelige veer moeten laten.
Niet minder dan 19 fondsen verdwenen,
hetzij door notering op de courante markt
of onderneming. Hieronder waren Am-
sterdam-Hilton Hotel Maatschappij,
Bloksma Radiateurenfabriek, Woning-
maatschappij Amsterdam en Edicom.
Wat belangrijker is, het werkelijke
kapitalistische stelsel, dat wil zeggen de
volstrekt ongecontroleerde onderne
mingsgewijze produktie bestaat allang
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG. Als gevolg van een wij
ziging in de ministeriële beschikking zul
len met ingang van het nieuwe jaar ande
re grenzen gaan gelden voor huur- en
koopwoningen, waarop gemeentelijke
huisvestingsregels van toepassing zijn.
Hoewel de vervalsingen van slechte
kwaliteit zijn, is een aantal toch verkocht
in Nijmegen en omgeving. De politie heeft
geen idee hoeveel valse spaarpandbrieven
van de Westland-Utrecht-Hypotheekbank
in omloop zijn.
Van de valse brieven is het papier slecht,
ontbreekt het watermerk, ontbreekt ook
de naam van de bank in het droogstempel.
Tenslotte is er op de valse pandbrieven
ook geen figuratieve ondergrond aange
bracht.
Akzo, die 1977 afsloot op 23,20, verloor
3,70. Unilever daarentegen won 2.80
op 122,80. Koninklijke Olie en Philips
waren op respectievelijk 127,50 en 26,70
enige dubbeltjes hoger.
Voor industrie en handel was het koers
verloop verdeeld. In de bouwsector be
haalden de aannemersbedrijven, die mam-
moetorders in het Midden-Oosten ver
wierven, enorme koersstijgingen. Zo
steeg Bailast-Nedam 64,30 naar 130,80,
HBG ƒ29,50 naar 103,50, OGEM 10,10
naar 32,10 en Stevin 58,50 naar
148,20.
De uitgeverijsector deed het op de fraai
ste resultaten ook bijzonder goed dit jaar.
Audet ging bijvoorbeeld ƒ117,20 vooruit
naar 397 en de NDU 78 naar 256.
Aanzienlijke koerswinsten behaalden
voorts Drukkerij De Boer, De Telegraaf en
VNU.
Voor 1,50 kunt u reeds meedoen met deze nationale puzzelactie
t.b.v. de Stichting Buitenlandse Vakanties voor Gehandicapten en
een van de prachtige finaleprijzen winnen, waaronder de Singer
Futura. De eerste naaimachine met 'n electronlsch brein. Winkel
waarde 1799-.
En bent u geen prijswinnaar dan heeft u nog geen pech want
er is al een electrische SingeY zig-zag machine voor 399.-.
Scherp achteruit ging daarentegen het
indexcijfer voor de scheep- en luchtvaart
(van 112,3 naar 97,1). KLM echter steeg,
mede op de aanhoudende verbetering van
de beladingsgraad, 20,20 naar 114,50.
Bij de internationals, waarvoor iex
lichtelijk daalde van 75,9 tot 74/., «vas het
koersverloop verdeeld. De twee verliezers
waren Hoogovens en Akzo, de eerste met
een val van 7,70 naar 25,80 de grootste.
HAARLEM-PR BERNHARDLAAN 2-TEL 319005 I
ALKMAAR-Bestevaerstr. 77 JQ
maandags gesloten
Een bezoek meer dan waard, bijv.24 da
gen in combinatie met een Indonesië-réis.
De KLM heeft een gratis brochure voor
uDie kunt u halen bij uw reisbureau,
KLM-kantoor of aanvragen bij:
KLM Nederland, Afd.SPL/UC, Postbus
7700, Schiphol.
De meest makkelijke en comfortabele
manier om de gordel van smaragd te zien.
U reist per luxe touringcar. U verblijft
in le klas hotels. Alles is voor u geregeld.
Ook te combineren met een cruise.
De aangewezen weg als u Indonesië
goed kent of er familie of vrienden hebt.
Verblijf en vervoer ter plaatse regelfu
dan zelf. Als u minstens 21 en hoogstens
180 dagen wegblijft kost een retour Ja
karta 2100,; Het jongeren tarief is 1777,;
(AD VER TENTIES)
■-
