PLO: uitlatingen Carter oppervlakkig en vaag
METRO-SCHUTTING
Vertegenwoordiger PLO gedood
Met het oog op slotverklaring toetsingsconferentie Belgrado:
WESTELIJKE LANDEN VAN PLAN HUN
GELOOFWAARDIGHEID TE BEHOUDEN
DDR waarschuwt
Westduitse
tv-journalist
Portugal: nieuwe
linkse partij
Bompaketten nieuw aspect in Britse brandweerstaking
1
f#
I
SMALLEGANGE
VARA-rubriek:
Nederlandse regering
leverde Chileen uit
n
DRIE GEDICHTEN
af
al
VOORJAAR
BIJ AANSLAG IN LONDEN:
ies
DE HAVEN
DE BALKEN
erd
Recht voorbehouden
>tan
wer
Geisel zou opvolger
hebben aangwezen
VIETNAM: CAMBODJA
VERBRAK GEHEIME
ONDERHANDELINGEN
Oppervlakkig
Tweede bijeenkomst
rij
?ing
eten
>tart
bij
en
g
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 8
JANUARI
5
DONDERDAG
door Nico Scheepmaker
i
1
(Van onze redactie buitenland)
1
DEN HAAG (ANP) De weste
lijke landen zijn niet van zins, de
bijeenkomst over Europese veilig
heid en samenwerking die mid
den deze maand in Belgrado
wordt hervat, af te sluiten met een
verklaring waaruit niet blijkt dat
scherpe kritiek is uitgeoefend op
de manier waarop een aantal pun
ten van de slotakte van Helsinki in
de praktijk is gebracht.
JERUZALEM/BEIROET. De Israëlische premier Menachem Be
gin heeft gisteren opnieuw een harde verklaring afgelegd, waarin hij
recht op zelfbeschikking en een onafhankelijke, staat voor de Palestij
nen van de hand wees. „Wij blijven het oneens met voorstellen die een
dodelijk gevaar voor Israel betekenen”, aldus Begin.
1
Opnieuw harde verklaring
Begin inzake Palestijnen
Voor de ingang van het grootste Parijse metrostation, Chatelet-les-Halles, is
Bevroren is de stilte
die om de masten staat,
geen schipper in de kilte
meer aan zijn roerpen staat.
wordt echter dat ook dit voorstel zal
worden afgewezen.
De haven toegevroren,
geen schip kan in of uit.
Geen wind. Geen enkele hoorn
blaast zijn verlangen uit.
De wimpels zijn versteven,
geen vleugel maakt geruis,
er is geen ander leven
dan rook uit een kombuis.
Tot aan de grenzen hadden wij gesproken,
tot geen van beiden meer om uitleg vroeg,
de liefde had het onbegrip gewroken:
eikaars nabijheid was ons ruim genoeg.
De avond zweeg en onze stemmen zwegen
de balken droomden in het late licht
en elke pijn die toen nog werd verzwegen
verloor in ’t donker haar fataal gewicht.
:eren
'eede
le in-
mlei-
irbei-
I ten
leven
De Israëlische premier herhaalde zijn
plan voor beperkte autonomie voor de
Jordaanse westoever met een blijvende
militaire aanwezigheid van Israel in dit
gebied. Begin werd gisteren door presi
dent Carter vanuit diens vliegtuig op
weg naar Parijs op de hoogte gesteld
van het gesprek dat de Amerikaanse presi
dent gistermorgen in Assoean voerde met
zijn Egyptische ambtgenoot Sadat. Over
het onderhoud met Carter zei Sadat dat de
„volmaakte overeenstemming” die hij met
de Amerikaanse president had bereikt,
later zal worden gevolgd door het open
baar maken van „bepaalde dingen die ik
nu nog niet wil onthullen”.
PEKING (AFP/Reuter). De eerste se
cretaris van de Vietnamese ambassade in
Peking heeft gisteren verkaard, dat een
tussen Vietnam en Cambodja gesloten
overeenkomst ter regeling van de grens
geschillen tussen beide landen door „ge
heime onderhandelingen” door Cambodja
geschonden is.
LONDEN. Drie stakende brand
weermannen in Yorkshire hebben bom-
pakketten per post gekregen. Twee ex
plodeerden er zonder schade aan te rich
ten, de derde werd onderschept en op het
politiebureau onschadelijk gemaakt. De
ze nieuwe ontwikkeling in de nu al acht
weken durende staking schijnt een toes
pitsing in te luiden van de publieke
opinie tegen de stakers.
Alle drie de bommen waren verborgen
in identieke, uitgeholde agenda’s, waarin
king uit de bezette gebieden en erkenning
van de Palestijnse rechten.
De Palestijnse verzetsorganisatie PLO
heeft gisteren Carters uitlatingen over
„een noodzakelijke oplossing van het Pa
lestijnse probleem, die de legitieme rech
ten van dit volk verzekert”, een opper
vlakkige en vage beschrijving genoemd.
De voorgaande maanden hebben afge
vaardigden van de 35 deelnemende landen
(alle Europese staten behalve Albanië,
plus de Verenigde Staten en Canada) on
geveer honderd voorstellen ingediend, om
de uitvoering van de slotakte van Helsinki
te vergemakkelijken of om het proces van
veiligheid en ontspanning te versterken. In
Den Haag worden de meeste voorstellen
als niet erg interessant beschouwd. Ver
wacht wordt, dat er ten hoogste twintig de
instemming van alle deelnemers zullen
krijgen.
De bijeenkomst die ten doel heeft na te
gaan in hoeverre de aanbevelingen van de
conferentie over Europese veiligheid en
samenwerking (CEVS) in augustus 1975 te
Helsinki, zijn uitgevoerd, werd door
Kerst en Nieuwjaar onderbroken.
Zelfs indien in Belgrado geen overeen
stemming kan worden bereikt over een
slotverklaring en men zal moeten beslui
ten tot een communiqué dat zegt dat men
bijeen is geweest en over de slotakte heeft
gesproken, heeft Belgrado volgens de Ne
derlandse regering toch zijn nut gehad. Al
is het dan niet tot de werkelijke dialoog
gekomen die de westelijke landen graag
hadden willen voeren, Oost en West heb
ben elkaar duidelijk laten weten waar zij
staan.
De westelijke landen menen, dat zij af
breuk zouden doen aan hun eigen geloof
waardigheid als zij zouden instemmen met
een in vriendelijke bewoordingen gestelde
slotverklaring, waarin hun kritiek op de
manier waarop in sommige Oosteuropese
landen de rechten van de mens worden
nageleefd wordt verdoezeld.
De slotakte van Helsinki noemt als een
van de beginselen die de betrekkingen van
de deelnemende staten leiden, eerbiedi
ging van de rechten van de mens en de
fundamentele vrijheden, met inbegrip van
denken, geweten, godsdienst en overtui
ging. Zij erkennen de universele betekenis
van de mensenrechten en fundamentele
vrijheden, „waarvan de eerbiediging een
essentiële factor is voor de vrede, de ge
rechtigheid van vriendschappelijke be
trekkingen en van samenwerking zowel
onderling als tussen alle staten te verzeke
ren”. Het individu heeft het recht „te han
delen overeenkomstig zijn rechten en
plichten” op het gebied van deze rechten
en vrijheden.
Op grond hiervan hebben de westelijke
landen voorgesteld, in de slotverklaring
De 40-jarige Hammani was hoofdwoordvoerder van de PLO
voor West-Europa. Hij gold als een der weinige gematigden op een
invloedrijke post in de PLO en hij had zich bij herhaling uitge
sproken tegen terreur. De laatste tijd was hij door collega’s in het
Midden-Oosten berispt vanwege zijn liberale houding.
De moordenaar, een jongeman, is ontkomen. Hij moet volgens
Londense kringen gezocht worden in de gelederen van het Arabi-
LONDEN (DPA) Een leidinggevende, gematigde vertegen
woordiger van het Palestijnse Bevrijdingsfront (PLO) in Lon
den, Said Hammani, is gisteren slachtoffer geworden van een
aanslag. Een onbekende Arabier schoot hem in zijn kantoor in
het gebouw van de Londense vertegenwoordiging van de Arabi
sche Liga aan zijn bureau dood.
dities. Hoewel details daarover nog ont
breken, zouden op dit punt vorderingen
zijn gemaakt.
Wel is bekendgemaakt dat gezocht
wordt naar een formule, waarbij brand
weerlieden over een periode van twee
jaar in loon gelijkgeschakeld zouden
worden met geschoolde arbeiders in de
Britse industrie. Het bestuur van de vak
bond van brandweerbrigades zou over
wegen op basis hiervan een ledenverga
dering bijeen te roepen om het op een
stemming aan te laten komen. Gevreesd
vast te leggen dat groepen van individuen
het recht mogen hebben, na te gaan in
hoeverre hun regeringen zich aan de aan
bevelingen van Helsinki houden. Gezien
het optreden van de Russische autoriteiten
tegen groepen Russen die het gedrag van
hun regering aan de slotakte willen toet
sen, is het hoogst onwaarschijnlijk dat de
Oosteuropese landen met dit voorstel zul
len instemmen.
Nederland heeft, met drie andere weste
lijke landen, in Belgrado voorgesteld de
„vertrouwenwekkende maatregelen” uit
te breiden. Zo zouden militaire oefeningen
waaraan meer dan 10.000 man deelnemen,
van te voren moeten worden aangekon-
digd (thans is de limiet 25.000 man), zouden
vaker waarnemers uit meer landen bij
deze oefeningen worden uitgenodigd en
zou hun taak moeten worden vergemakke
lijkt en zouden de deelnemende landen
ook troepenverplaatsingen van 25.000 man
of meer kunnen aankondigen. Het is nog
Vóór het Kerstreces stelden de Oosteu
ropese landen voor, het gesprek over de
uitvoering van de slotakte te beëindigen
en zich na de hervatting uitsluitend bezig
te houden met het opstellen van de slot
verklaring. De westelijke landen hebben
zich echter het recht voorbehouden ook
tijdens het opstellen van de verklaring
terug te komen op de uitvoering van de
aanbevelingen.
sche „Afwijzingsfront”, dat tegen elke toenadering tot Israel is.
De man had om een afspraak met Hammani gevraagd en deze
had het niet nodig gevonden veiligheidsmaatregelen te nemen.
Scotland Yard sluit niet uit dat er verband bestaat tussen deze
moord en die op twee Syriërs in Londen, zaterdagavond.
Het dagelijks bestuur van de PLO in Beiroet heeft gisteren
wraak gezworen tegen de „huurmoordenaars” van Hammani.
Een PLO-zegsman in Londen zei dat de organisatie de Britse
regering verantwoordelijk stelde voor de moord, totdat de identi
teit van de moordenaar(s) bekend is.
Groot-Brittannië erkent de PLO niet. Maar een zegsman van het
ministerie van Buitenlandse Zaken zei: „Niettemin betreuren wij
deze tragische gebeurtenis op het humanitaire vlak ten zeerste”.
Toch begint hier en daar het stakings-
front af te brokkelen. De brandweerman
nen van East Sussex besloten weer aan
het werk te gaan. Elders meldden vrou
welijke leden van het brandweerkorps
zich weer aan om hun communicatiepos-
ten te bezetten, hoewel de telefoondienst
nog weigert de afgesloten centrales in
werking te stellen.
LISSABON (Reuter). Portugal krijgt
•eind deze maand een nieuwe links-socialis-
tische partij onder leiding van Antonio
Lopes Cardoso, de vroegere Landbouwmi
nister die indertijd brak met de regering
en de partij van Mario Soares.
DEN HAAG (ANP). De Nederlandse
regering heeft begin deze week een Chi
leen uitgeleverd aan Santiago. Dit heeft de
VARA-actualiteitenrubriek „Dingen van
de Dag” gisteravond gemeld. Volgens de
VARA werd de man door twee Nederland
se marechaussees op het vliegveld van
Santiago overgedragen aan de Chileense
autoriteiten.
Volgens „Dingen van de Dag” is de zaak
aan het licht gekomen, omdat de Chileen
in hetzelfde vliegtuig is vervoerd als waar
mee buitenland-secretaris drs. W. Bogaard
van de PvdA naar Chili reisde. Deze ver
klaarde voor de radio dat hij bij terugkeer
in Nederland navraag zal doen naar de
eventuele uitlevering.
Een woordvoerder van het ministerie
van Justitie kon gisteravond weinig zeg
gen over de vermeende uitlevering. Hij
acht het niet onmogelijk dat het gaat om
een criminele zaak.
In Belgrado is reeds in beginsel over
eengekomen, dat er een tweede toetsings-
bijeenkomst moet komen, maar waar en
wanneer dat moet gebeuren is nog niet
bekend.
De nieuwe partij gaat de „unie van Soci
alistisch en Democratisch Links” (UESD)
heten en zal op 28 en 29 januari tijdens
een nationale conventie ten doop worden
gehouden.
Cardoso brak indertijd met Soares en
trad af omdat hij zich niet kon verenigen
met diens nieuwe landbouwpolitiek, waar
bij de revolutionaire landbezettingen gro
tendeels ongedaan werden gemaakt.
„Tja, moet je horen”, zei ik, „die Gerrit
Smallegange is 92 jaar, als Bloem en Nij-
hoff nog geleefd zouden hebben, zouden ze
nu 90 en 83 jaar geweest zijn. Ik zie er een
gedicht bij dat in 1945 gedateerd is, geen
wonder dus dat die man dichtte zoals zijn
generatie dichtte. Maar ik vind het in al
hun eenvoud hele mooie gedichten. En stel
dat Clara Eggink in een oude schoenen
doos op zolder nog de onuitgegeven, nooit
eerder gepubliceerde dichtbundel „Sin
tels” (uit 1945) van J. C. Bloem zou vinden,
zou je dan zeggen: „Ik aarzel een beetje om
ze uit te geven, er zit toch veel Bloem in
vind ik, en die is nu al jaren dood!?”.
Ik geef toe, dit argument was niet hele
maal zuiver, gedichten van Bloem waar
veel Bloem in zit hebben in principe een
andere waarde dan gedichten van Smalle
gange waar veel Bloem in zit. Maar zit er
wel zoveel Bloem in? Zouden we niet zeg
gen: ze zijn mooi, maar er zit wel veel
Smallegange in, als Gerrit Smallegange de
goede gewoonte had gehad zijn halve le
ven niet alleen te dichten, maar eens in de
zoveel jaar ook een uitgever op te zoeken?
Maar kom, genoeg geredeneerd, laat ik
gewoon even een paar gedichten van Ger
rit Smallegange citeren!.
Zacht glom de avond in mijn grijze ruiten
de balken droomden in het late licht
er liep geen mens meer in de schemer
buiten.
Ik sloot mijn venster heel behoedzaam
dicht.
De krant meldt verder dat Geisel de
burgerkandidaat voor het presidentschap,
Magalhaes Pinto, in een persoonlijk ge
sprek ertoe heeft kunnen brengen af te
zien van de kandidatuur.
t
e
Een vrouw hangt wasgoed aan de lijn,
zij heft haar armen in gebed naar boven;
hoe zou die vrouw ook niet intens geloven
en niet voluit gelukkig zijn
nu ’t voorjaar komt? De ruime wind
speelt dartel in de hemden en de broeken
en vrijt luidruchtig met een wapperend
lint.
O welk geluk, geluk nooit ver te zoeken,
wijl men ’t reeds aan een waslijn vindt.
s-
g
t.
t
s
BONN/OOST-BERLIJN (DPA). De
vertegenwoordiger van het tweede Duitse
televisienet (ZDF) in Oost-Berlijn heeft
gisteren van het ministerie van Buiten
landse Zaken van de DDR een officiële
waarschuwing gekregen wegens zijn be
richtgeving over het zogenoemde „oppo-
sitie-manifest’
Enkele uren eerder had in Bonn een
onderhoud plaats tussen minister van
Staat Wischnewski en de vertegenwoordi
ger van de DDR, Michael Kohl, over de
accreditering van de correspondent van
„der Spiegel” in Oost-Berlijn. De Bondsre
gering verwacht nu dat tussen belangheb
benden een oplossing wordt gevonden. Zo
als gemeld had de DDR de correspondent,
Vater, accreditering geweigerd, nadat in
zijn blad de tekst van het manifest was
gepubliceerd.
RIO DE JANEIRO (AFP). De Brazili
aanse president Geisel heeft de leiding van
de regeringspartij .Arena” officieel mee
gedeeld dat hij besloten heeft generaal
Joao Baptista Figueiredo als zijn opvolger
te benoemen. Dit meldt het dagblad „O
Oblo”, dat goede contacten onderhoudt
met deze partij. Het blad citeert „een hoge
leider van de Arena” die verklaard zou
hebben dat Geisel zijn besluit maandag
aan de voorzitter van de partij, Francelino
Pereira, heeft meegedeeld. Joao Baptista
Figueiredo is hoofd van de Braziliaanse
inlichtingendienst.
1000
n de
igen
ade-
;gen
i is
VO
erst
rde
het
i tot
'Ug-
ling
;ho-
g in
op
da
en
zo
er-
ïe-
let
ia-
rm
n
e
l is
iak
rite
ge-
or-
lus
?ni-
3S)
is
ge-
zan
len
5
t
1
igen
Lpel-
ectie
Iden
i wo-
)ver-
3are.
jn op
p de
ig
ie
et
m
jn
ie
jn
a-
v 1
Éi
trijfël
„Laat meneer Carter ons vertellen waar
hij deze rechten gerealiseerd wil zien, op
de maan of de aarde. Wij zullen het recht
op een zelfstandige, onafhankelijke staat
nooit opgeven en zijn niet bereid tot com
promissen. Carter en zijn regering moeten
maar duidelijk maken wat zij werkelijk
voor ogen hebben met het Palestijnse
volk”, aldus PLO-woordvoerder Mach-
moed Labadi in Beiroet.
Koning Hoessein van Jordanië heeft gis
teren laten doorschemeren dat hij het niet
eens is met president Carters standpunt
over het Midden-Oosten en dat de Israëli
sche vredesvoorstellen volkomen onaan
vaardbaar zijn.
Hoessein zei na een kabinetsvergadering
dat hij op het overleg in Teheran tussen
hem, Carter en de sjah van Perzië, „volle
dig had ingestemd” met het standpunt van
de sjah.
Het gesprek met de Amerikaanse presi
dent was volgens hem „openhartig en dui
delijk” geweest, en taal die volgens diplo
matieke kringen weerspiegelt dat hij en
Carter verschil van mening hadden over
premier Menachem Begins recente voor
stellen inzake het Midden-Oosten.
De Jordaanse koning, die opnieuw pleit
te voor beëindiging van de Arabische ver
bale oorlog over de vredesinitiatieven van
president Sadat van Egypte, zei dat zijn
land „geen positieve punten” ziet in Begins
voorstellen.
Hoessein herhaalde de Jordaanse eis dat
„het Palestijnse volk” in vrijheid zijn eigen
beslissingen zal kunnen nemen.
Hoessein heeft gisteren een boodschap
van Sadat gekregen waarin hij hem op de
hoogte bracht van de jongste ontwikke
lingen in het Midden-Oosten.
Toen ik onlangs even bij uitgever Geert
van Oorschot langs ging zag ik op zijn
bureau de indrukwekkende foto liggen
van een oude man met baard en pet op.
Een Rus, zoals ik automatisch veronder
stelde, want Van Oorschot gaat na de
voltooiing van zijn Russische Bibliotheek
nu immers de Russische Miniaturen uitge
ven. Maar het bleek geen Rus te zijn, maar
de 92-jarige Gerrit Smallegange, een
Zeeuw die geheel uit het niets een dertigtal
gedichten aan Van Oorschot had toege
stuurd. Wat die ervan vond? Ik vind ze
mooi, maar ik aarzel, zei Geert van Oor
schot, en hij pakte de vellen met gedichten
en liet ze me lezen. Ik las het eerste, ik las
het tweede, ik las het derde, ik las het
vierde, en ik zei: „Dat zijn prachtige ge
dichten. Die moet je onmiddellijk uitge
ven, voordat die man dood is!”
„Maar zit er niet veel Bloem, Nijhoff en
Vasalis in? Hebben deze verzen wel vol
doende eigen kracht en authenticiteit,
staan ze niet op „geleende” benen?” zei
Van Oorschot aarzelend.
voor een loonsverhoging. De brandweer
lieden hadden om een verhoging van 30
procent gevraagd.
In de onderhandelingen stelde de vak
bond voor de kortere werkweek, die in
november van kracht zou zijn geworden,
op te schorten in ruil voor een verhoging
van meer dan tien procent. Dat werd
door de regering van de hand gewezen.
Vervolgens spraken vakbondsvertegen-
woordigers met afgevaardigden van
plaatselijke autoriteiten, die hun eigenlij
ke werkgevers zijn, over de arbeidscon-
De Vietnamees zei dit tegen een adviseur
van de Japanse ambassade in de Chinese
hoofdstad. De Vietnamese diplomaat
voegde eraan toe, dat zijn land geen enkele
bemiddeling zal aanvaarden van een der
de land. De eerste ambassadesecretaris zei
ook, dat de Vietnamese diplomaten in de
Cambodjaanse hoofdstad daar tot 7 janua
ri zullen blijven. Dit was het het laatst
vastgestelde tijdstip door Cambodja voor
het vertrek uit Cambodja van de Vietna
mese vertegenwoordigers.
Premier Pham Van Dong van Vietnam
heeft gisteren tegengesproken, dat Vietna
mese troepen Cambodja zijn binnengeval
len. Hij riep op tot onmiddellijke onder
handelingen om het grensgeschil te beëin
digen.
niet duidelijk of deze voorstellen zullen
worden aanvaard.
Ook in het kader van de onderhandelin
gen over wederzijdse en evenwichtige
troepenvermindering in Centraal Europa
(MB FR) is wel eens gesproken over om
vang van militaire manoeuvres en troe
penverplaatsingen, waardoor een overeen
gekomen plafond van de troepensterkte
van Oost en West zou kunnen worden
veranderd. In Den Haag wijst men erop
dat aan de MBFR-onderhandelingen
slechts NAVO- en Warschau Pactlanden
deelnemen aan de CEVS ook niet-ge-
bonden statenen dat een MBFR-ak-
koord volkenrechtelijke verplichtingen
zou inhouden, terwijl de slotakte van Hel
sinki niet-afdwingbare beloftes omvat.
In Den Haag wordt gedacht aan een
periode van twee a drie jaar, „een „redelij
ke pauze” om uit te voeren wat in Belgrado
is besloten zonder dat afbreuk wordt ge
daan aan de dynamiek van het veiligheids-
en samenwerkingsproces. Als steden wor
den Madrid, Wenen en Warschau
genoemd.
Voor de ingang van het grootste Parijse metrostation, Chatelet-les-Halles, is
een schutting geplaatst. Het station is gebouwd onder de grond waarop vroeger de
beroemde Parijse Hallen stonden. Het zicht wordt nu door deze schutting,
ontworpen door de Engelse tekenaar Thierry Kresman, weggenomen.
Ook na het gesprek van Carter en Sadat
is duidelijk, dat het Palestijnse recht op
zelfbeschikking het voornaamste obstakel
blijft op de weg naar vrede in het Midden-
Oosten. Amerikaanse functionarissen
hebben zich zeer politief uitgelaten over
het resultaat van Carters poging om Saoe-
di-Arabië op één lijn met Sadats vredesini
tiatief te brengen. De Saoedische minister
van Buitenlandse Zaken Feisal deelde ech
ter mee dat de standpunten van zijn rege
ring niet met die van de Amerikaanse
overeenkomen. Saoedi-Arabië blijft bij
zijn eis tot volledige Israëlische terugtrek-
aerts,
ie hij
ospo-
ijd in
Ro-
id bij
bou-
al en
De Egyptische staatsradio is, na bijna 30 jaar,
opgehouden met het uitzenden van anti-Israeli-
sche propaganda-uitzendingen in het He
breeuws. Radio-Egypte levert weliswaar nog kri
tiek op Israel, maar dat gebeurt nu op „gematig
de, elegante en dikwijls zelfs vriendelijke toon”,
aldus kringen in Jeruzalem die de uitzendingen
van de Egyptische radio volgen.
„brandweerschoften” geschreven was.
De explosies bleven beperkt tot een licht
flits en een knal, die in het ergste geval de
wenkbrauwen schroeide van degeen die
het pakket opende.
Na dinsdag zeven uren vergaderd te
hebben, kwamen de onderhandelaars
gisteren opnieuw bijeen op het ministerie
van Binnenlandse Zaken. De groep be
staat uit regeringsafgevaardigden, plaat
selijke autoriteiten en de vakbond van
brandweerbrigades. De regering blijft
erbij dat tien procent het maximum is
