TWIJFELS OVER KANS VAN SLAGEN Naar scheiding tussen kerk en staat in Zweden tekenden akkoord Nationale economie belangrijkste binnenlandse zaak CARTER VERKLAART VS VOOR GEZOND Portugese socialisten en centrum-democraten VN vergadert eind april over Namibië 6000 jongeren willen eerder onder dienst kJ Fanfani CHINA WAARSCHUWT WESTELIJKE LANDEN VOOR SOVJET-UNIE MAAGZWEER FINE Brits-Amerikaans Werkloosheid gesprek op Malta met Nkomo en Moegabe Pinochet en Videla spraken over grensgeschil LEERZAAM HOOGOVENS Overgrote meerderheid Europees parlement: Militaire kwesties geen taak voor EEG’ BINNEN- EN P!”TENLAND 2 VRIJDAG o I A N P est luit atie ing nist ing ien aar tuig don- oens- ■eisje rgge- ken ligd t de ling heb- en te van telij- even ;ehn- ndat en in leigd n. ien ten WASHINGTON. President Carter heeft gisteravond bij de ope ning van het nieuwe parlementaire jaar de Verenigde Staten „militair, politiek, economisch en naar de geest” voor gezond verklaard. (Van onze redacteur in Italië, Hein ten Kortenaar) ROME. De Italiaanse president Giovanni Leone heeft gisteravond aan Giulio Andreotti de opdracht tot het formeren van een nieuw kabinet gegeven. Andreotti had afgelopen maandag het ontslag van zijn regering aangeboden. door Nico Scheepmaker r> -7 q> Andreotti moet nieuwe regering Italië vormen Demissipnnair premier Andreotti niet van scheiding. Zo gezegd zo gedaan. Donner, die zich vrijwillig uit het Hoogovens Schaaktoer nooi heeft teruggetrokken omdat hij het te ver weg vindt („je gaat niet in een hotel in Wijk aan Zee zitten als je in Amsterdam woont, maar dan moet ik elke dag eerst naar Beverwijk en vandaar naar Wijk aan Zee, dat is me te ver, dan blijf ik liever bij vrouw en dochter”), is de overtuiging toe gedaan dat schakers zich van andere men sen onderscheiden doordat zij twee dingen NIET zijn: maaglijders en homo’s. Viktor Kortsjnoi onderscheidt zich echter van an dere schakers, doordat hij als enige last van een maagzweer heeft. Donner falsifi ceerde zijn theorie in zoverre dat hij één goede, maar met regelmatig uitkomende buitenlandse schaker kende van wie ge zegd werd dat hij een homo was, maar dat was dan ook echt de enige! En Kortsjnoi is dus de enige met een maagzweer! ens- de Vbl- n of n ge- ving Over men- rmist hhar louw vatieve Democratische en Sociale Cen trum hebben gisteravond een akkoord ge tekend over de vorming van een nieuwe, door de socialisten geleide regering. President Antonio Eanes heeft ex-pre- mier Mario Soares naar het Belempaleis ontboden om hem met de vorming van een nieuwe regering te belasten. Het akkoord tussen de socialisten, Por- tugals sterkste partij, en de centrum-de- mocraten die nooit eerder regeringsver antwoordelijkheid droegen, voorziet on der meer in stabilisering van de economi sche toestand dit jaar en een plan voor het herstel van de economie van Portugal dat een periode omspant die loopt tot 1984. In het akkoord staat voorts dat alleen Soares verantwoordelijk zal zijn voor de keuze van de ministers. De 53-jarige socialisten leider was premier van de minderheidsre gering die het vertrouwen van het parle ment verloor bij de stemming op 8 decem ber over haar versoberingsprogram. Het akkoord verplicht de centrum-democra- ten, op twee na de grootste partij van Portugal, de regering te steunen tot 1980 wanneer de huidige regeerperiode van vier jaar afloopt. Soares kan rekenen op de steun van de 102 socialisten en 41 centrum-democraten in het parlement. Portugals wetgevende vergadering telt 263 leden. Carter heeft in zijn eerste „State of the Union” op het eerste gezicht nauwelijks nieuwe perspectieven toegevoegd aan zijn bekende filosofieën. De Amerikanen mo gen zich in elk geval verheugen over een belastingvermindering (ongeveer 625 gul- Carter signaleerde verder dat de VS met de Sovjet-Unie in rustig vertrouwen on derhandelt over een nieuw akkoord ter verdere beperking van strategische nucle aire wapens en beloofde dat wanneer dit jaar een overeenkomst tot stand komt („en ik geloof dat dit zo is,” aldus Carter) de handhaving en verbetering van het strate gisch evenwicht in de wereld daarmee zal zijn gediend, alsmede de veiligheid van de Verenigde Staten. De situatie zit dus nog even muurvast als voor Andreotti’s aftreden. Er zal lang en hard onderhandeld moeten worden om de nu nog onverzoenbare standpunten nader tot elkaar te brengen. genover president Leone de standpunten die al lang bekend waren. De economische politiek die Carter voor ogen heeft, berust op vier hoofdpunten: Expansie, moet meer werkgelegenheid en inkomen produceren; De expansie moet worden geleid door de privé-ondernemingen; De inflatie moet worden onderdrukt; De VS moeten bijdragen aan de sterkte van de wereldeconomie. den per gezin van vier personen), maar ook dat was een maatregel die Carter al enige tijd geleden had aangekondigd. Zij moet nog door de volksvertegenwoordi ging worden goedgekeurd, maar de voor uitzichten zijn voor het Witte Huis bemoe digend. De president merkte voorts op dat hij probeert de onderhandelingen tussen Is raël en Egypte op gang te houden. „Dit is een waardevolle gelegenheid voor de his torische bezegeling van een langdurig con flict, een gelegenheid die zich bij ons leven wellicht niet opnieuw zal voordoen,” aldus de president. Voordat er verder wordt gespeculeerd over de uiteindelijke formateur, moet wor den afgewacht wat Andreotti ervan te- Verrassend was de voorkeur die de ou de republikeinse leider Ugo la Malfa vori ge week uitsprak. Hij noemde senaats voorzitter Fanfani de meest geschikte premier die hij zich kon voorstellen. Fanfani volgde tijdens de verkiezings campagne van 1967 de harde anti-commu- nistische lijn, maar de laatste maanden toonde hij herhaaldeijk begrip voor de communistische kritiek op het regerings beleid. Of hij daardoor op veel sympathie' van die kant kan rekenen, staat nog te bezien. Maar er zijn in de Italiaanse poli tiek wel vreemdere capriolen vertoond. Fanfani beschikt nog altijd over veel gezag en is herhaaldelijk in staat gebleken op de meest onverwachte ogenblikken vanuit de coulissen midden op het politiek toneel te springen. EEG, als grondpijlers van de Italiaanse buitenlandse politiek. Carter noemde verder de ontwapening en de ontspanning als prioriteiten van zijn Carter vergat niet de vertegenwoordi gers van het volk dat hem heeft gekozen, erop te wijzen dat energie een kernpunt vormt van het gehele economische vraag stuk, en dat besparing èn een beslissing over een nationaal energiebeleid nodig zijn. De president gaf de veiligheid en militaire sterkte van de Verenigde Staten, een sterke NAVO en de Amerikaanse ver plichting tot verdediging van Europa nog maals aan als de pijlers waarop de buiten landse politiek van de Verenigde Staten rust. Een van de meest nijpende economische problemen blijft de werkloosheid. Carter beloofde wetsontwerpen voor meer geld voor openbare werken, voor de Ameri kaanse jongeren en voor het creëren van betrekkingen in de overheidssector op een niveau dat tweemaal zo hoog is als dat van een jaar geleden. dat zij na een inflatiecorrectie slechts een stijging van twee procent vertonen. De korting op de inkomstenbelasting zal, naar de president verwacht, de vraag en daar mee de produktie stimuleren. Naar schat ting 96 procent van de Amerikanen zou profiteren van de vermindering van de inkomstenbelasting die hij voorstelt. regering en hij verklaarde dat het resul taat van zijn op de eerbied voor de rechten van de mens gebaseerde beleid was, dat „duizenden politieke gevangen in de hele wereld” hun vrijheid hebben herkregen. NEW YORK (Reuter). De Ameri kaanse ambassadeur bij de Verenigde Na ties, Andrew Young, sluit zich volgende week aan bij de Britse minister van Bui tenlandse Zaken David Owen, voor over leg op Malta met Rhodesische guerrilla leiders. De Verenigde Naties hebben in 1966 ju risdictie geclaimd over het gebied. Zuid- Afrika heeft dit besluit niet geaccepteerd maar is in principe akkoord gegaan met de creatie van een onafhankelijk Namibië. Er bestaat echter onenigheid over details in een overgangsperiode. Vorig jaar april hebben de vijf Westerse leden van de Veiligheidsraad, Groot-Brit- tannië, Frankrijk, West-Duitsland, Cana da en de Verenigde Staten het initiatief genomen tot onderhandelingen over een vreedzame overgang in Namibië onder toezicht van de Verenigde Naties. Ver wacht wordt dat in de tweede week van februari nieuwe en beslissende besprekin gen gevoerd worden. ■e is vijf king u en and, van- ?ng. ater- ir 56 ’.egel inis- akt jiste- n de fork, enis- van HONG KONG (AFP). Het Volksdag blad van Peking roept de westelijke geïn- dustraliseerde landen vandaag met na druk op ervoor te zorgen dat zij goed zijn voorbereid op een oorlog tegen de „Russi sche agressor”. Iver- is de aak □ken ente- 3 an- g er pau- mag ;ade- ester g Ka- /ezig het lene- i het d. In 1 het n tij- uha- 'an 9 nj- twee van naar kmg snde ikele ■ijfs- nbe- king i on- ken- et er der- ver- t hij leeft van eren I zou geen baal be- i de is fici- Alle verwachtingen van de laatste da gen zijn hiermee in vervulling gegaan. Dat Andreotti maandag zou aftreden en gisteren de opdracht zou krijgen om een nieuwe regering te vormen, stond vorige week zaterdag al in alle kranten. Dat hij in die opdracht zal slagen, wordt betwij feld. Er is de afgelopen dagen niets verna- derd in de situatie die hem tot aftreden dwong: alle partijleiders herhaalden te- In een artikel dat samenvalt met het bezoek van de Franse premier raymond Barre aan Peking, hekelt het blad de theo rieën van Lenin over de „verdediging van het vaderland”. Het Volksdagblad noemt het voor de landen van de tweede wereld „absoluut noodzal elijk” dat zij, in het licht van de dreiging door intimidatie, onder drukkingen agressie van de kant van ’t Russische sociaal-imperialisme, zich ver zetten tegen de oorlogsmachinaties van het Kremlin en tegen de ontspanning en goed voorbereid zijn op een oorlog tegen de „agressor”. MENDOZA (UPI). De Argentijnse president Jorge Videla en zijn Chileense ambtgenoot Augusto Pinochet hebben gis teren onder vier ogen met elkaar gespro ken over het grensgeschil tussen de twee landen. Het gesprek vond plaats op een luchtmachtbasis buiten Mendóza, waar Pi nochet met zijn presidentiële vliegtuig naar toe was gevlogen. Het belangrijkste onderwerp van ge sprek was het dispuut tussen Argentinië en Chili over het Beagle-kanaal, bij de zuidelijke punt van het continent. Een hof van arbitrage kende vorig jaar Chili het eigendom toe over drie kleine eilanden. Verwacht wordt dat Argentinië deze uitspraak zal aanvechten. Het land heeft tot 15 februari de tijd om in beroep te gaan. trijfël A Later vertelde Max Pam me dat Hem Donner zijn theorie ontleend had aan de legendarische grootmeester Fine, die van mening was dat ALLE schakers homo fielen waren, die hun indirecte tegenstan ders indirect via de stukken op het bord betastten. Donner, wiens verhandelingen over Harry Mulisch en diens boeken ik altijd met grote aandacht en met evenveel vrucht als zijn schaakanalyses lees („als jij niet meer over Mulisch schrijft zal ik niet meer over schaken schrijven”, heb ik hem royaal aangeboden, maar hij hield staande dat hij over dingen schreef waar hij ver stand van had en ik met), heeft de theorie van Fine eenvoudig omgedraaid, waar door ze natuurlijk even waar blijft (ik heb Donner toch met vrucht gelezen, blijkt nu). En dat des te meer omdat er inderdaad geen homo's onder de schakers schuilen. Tenminste.... Enfin, hoe dan ook, ik blijf van dit onderwerp af, ik kan een koning nog niet van een dame onderscheiden, ik lees het straks allemaal wel bij de gediplo meerde' jongens Vandaag ontmoet Andreotti het partij bestuur van de christen-democraten. Be langrijk wordt het evenwel pas wanneer hij met de communisten gaat onderhande len. Dan kan blijken of die voldoende water in de wijn willen doen om een oplossing van de crisis inderdaad moge lijk te maken. recht brengt. Hij zelf sprak gisteravond het vertrouwen uit dat het verantwoorde lijkheidsgevoel en de wil tot samenwer king van de zes partijen van het regeerak koord opnieuw tot een oplossing zouden leiden van de dringende problemen van het land. „De ervaring van de afgelopen achttien maanden”, zo zei hij, „geeft vol doende hoop dat het ook nu weer zal lukken”. Young vliegt volgens een V.N.-woord voerder maandag naar Londen, om daar met Owen te spreken alvorens beiden naar Malta reizen om er te spreken met Joshua Nkomo en Robert Moegabe. Het gesprek op Malta begint op 26 januari. Amerika en Engeland hebben een plan voor vreedzame overdracht van het blan ke minderheidsbewind in Rhodesië aan een zwart meerderheidsbewind, maar pre mier Ian Smith van Rhodesië streeft een interne overgang na met zwarte leiders die in het land zelf wonen. Het is de vraag of Andreotti nog over voldoende steun vanuit zijn eigen partij beschikt om zijn opdracht tot het einde toe uit te voeren. Er wordt dan ook al druk gepraat over de formateur die de taak van hem zal overnemen. Een van de kandida ten is minister van Buitenlandse Zaken Arnaldo Forlani. Zijn ster is gestegen sinds hij bij het begrotingsdebat in decem ber de onverdeelde steun van de commu nisten kreeg voor zijn lijn van onvoor waardelijke steun aan de NAVO en aan de Het geeft een aantal maatregelen, waar onder afschaffing van het automatisch lid worden van de Lutherse kerk van jongge borenen, van het kerkelijke recht op belas tingheffing, dat vervangen wordt door een belasting op kerkleden en overdracht van burgerlijke-staatsregisters. Hoogste religieuze autoriteit wordt in Zweden de bisschoppensynode onder voorzitterschap van de aartsbisschop van Uppsala. De synode moet minstens twee maal per jaar bijeen komen. Het ontwerp van scheiding tussen kerk en staat zal op een algemene synode van de Zweedse kerk komende herfst worden be studeerd. Het parlement kan er begin 1979 zijn oordeel over geven. Zoniet, dan zal ik er in ieder geval niet over berichten, want de echte schaakjour nalisten zijn nu allemaal ter plekke. Op een gegeven ogenblik voelde ik me net de Amerikaanse president, die zich altijd om ringd weet door lijfwachten van wie hij weet dat zij er zijn om hem te beschermen, maar die het uiterlijk hebben van huur moordenaars die het op zijn leven hebben voorzien. Ik zie nu dat ik overdrijf. Ik werd gewoon omringd door allerlei aardige schakers en schaakjournalisten die jon den dat een a-schaker als ik zich niet met dingen had mogen bemoeien (althans er beter aangedaan had mij met met dingen te bemoeien) waar ik geen verstand van had. Want zij denken echt dat schakers alleen door schakers begrepen kunnen worden, zoals een dichter (ik citeer nu even Bertus Aafjes) slechts voor dichters verzen schrijft. Desalniettemin allemaal aardige en vrolijke jongens, daar met van, maar een beetje naïef als zij denken dat de politiek geen enkele rol heeft gespeeld bij Spasski-Kortsjnoi. Ik heb na afloop Jan Hem Donner en Max Pam in mijn auto naar Amsterdam gebracht, en onderweg mijn oren natuurlijk gretig te luisteren gelegd. „Ik hoop dat het leerzaam voor je waszei Hem Donner, een van mijn strengste critici, en ik beaamde dat. „Voor al dat van die homo’s en die maagzweer”, zei ik. waarop hij terecht kreunde: „Oooo, dat gaat-ie natuurlijk allemaal meteen op schrijven”. De nationale economie, met de ener- giepolitiek als centraal element, ver schaft de regering haar belangrijkste bin nenlandse taak, zei de president voor de gezamenlijke zitting van Senaat en Huis van Afgevaardigden. Wat het buitenland aangaat, legde hij vooral de nadruk op het ratificeren van het Panama-verdrag in de Senaat, een kwestie die volgens het Ame rikaanse staatshoofd de belangstelling heeft van de gehele wereld Omdat ik sinds kort een kenner ben van schakers en hun neuroses, ben ik gisteren naar de officiële opening en loting van het veertigste Hoogovens Schaaktoernooi ge- gaan in De Nieuwe Slof in Beverwijk, een naam die naar ik aanneem aan de aard- beienteelt is ontleend. Van de loting wordt altijd iets speciaals gemaakt, en dit keer moesten de deelnemers een wand-demon- stratiebord weghalen om aan de achter kant ervan hun speelnummer te weten te komen. Dit weghalen van een demonstra tiebord was des te pikanter omdat een der lotelmgen Viktor Kortsjnoi was, die in Belgrado voortdurend op het weghalen van het (veel grotere) demonstratiebord had aangedrongen. Nu mocht hij het dus zelf doen, hij liep vastberaden op het bord rechtsonder af en lootte daarmee nummer 5. Dit betekende dat hij zijn eerste partij tegen zijn ex-landgenoot en lotgenoot Gen- na Sosonko moet spelen, waardoor „Bel grado" op sterk verkleinde schaal kan worden voortgezet, want een van de rede nen waarom Kortsjnoi van een Nederland se naar een Westduitse schaakclub over stapte was Sosonko, met wie hij het niet kon vinden. Maar we mogen aannemen dat de strijdmiddelen in deze ene partij verschillend zullen zijn van die tussen Spasski en Kortsjnoi. LISSABON (Reuter/UPI). De Portu gese Socialistische Partij en het conser- President Carter tijdens het uitspreken van The State of the Union. (Van onze redacteur in de VS, Henk Kolb) spreekt van „wijzigingen in de betrekkin gen tussen de Zweedse kerk en staat” en DEN HAAG. (ANP) Bij het ministerie van Defensie zijn ruim 6000 verzoeken van voor het merendeel scholieren binnenge komen, die eerder in militaire dienst willen gaan. Deze ongebruikelijk grote hoeveel heid verzoeken is het gevolg van een brief, die het ministerie van Defensie kort gele den heeft verstuurd aan de 120.000 jonge ren voor de nieuwe lichtingsploeg 1979 (degenen, die in 1960 zijn geboren) en waarin de mogelijkheid werd geboden eer- der de dienst in te gaan. Een en ander is mogelijk geworden door een wijziging vorig jaar van de wet op de Dienstplicht. NEW YORK (Reuter/UPI). De Alge mene Vergadering van de Verenigde Na ties zal eind april bijeenkomen om zich te beraden over de toekomst van Namibië, een door Zuid-Afrika beheerd gebied. De raad voor Namibië, uitvoerend orgaan van de Verenigde Naties, heeft woensdag in een besloten vergadering een advies voor een bijeenkomst van de Algemene Vergadering aangenomen en aangezien de raad een beslissende stem heeft in kwes ties aangaande Namibië, wordt verwacht dat de meeste lidstaten het advies zullen opvolgen. Communisten, socialisten en republikei nen blijven erbij, dat de noodsituatie van het land om een noodoplossing vraagt. Zij zien die in een regering op zo breed moge lijke basis, met directe deelname of min stens directe verantwoordelijkheid van de communisten. De christen-democraten verklaren zich bereid tot een herziening van verbetering van het regeerakkoord dat zij vorig jaar met de gedogende partij en waaronder de communisten sloten, maar weigeren iedere verdere stap in de richting van communistische deelname aan de macht. V_. I STOCKHOLM (AFP). Een speciale Zweedse parlementscommissie heeft in een rapport dat gisteren is gepubliceerd scheiding van kerk en staat met ingang van 1984 voorgesteld. Het rapport nistratief onder het se- cretariaat-generaal van de EEG-ministerraad zou moeten ressorteren, maar in politiek opzeht afhankelijk zou moeten zijn van de instructies van de ministers van Buitenlandse Zaken en eventueel van de staats- en regeringsleiders (de Europese topconferen ties). Het zou moeten be staan uit een klein aantal hogere ambtenaren van de ministeries van Bui tenlandse Zaken en voor de rest uit ambtenaren van de Gemeenschap. Het zou, aan de hand van beleidsstudies, voorstel len moeten doen voor een gemeenschappelijke bui tenlandse politiek. Minister Andersen bleek niet overtuigd van de noodzaak van een po litiek secretariaat. „Wij werken thans via de mi nisteries in de diverse hoofdsteden en er is rechtstreeks contact tus sen degenen die direct bij de politieke samenwer king zijn betrokken. Als de EPS zich heeft kun nen ontwikkelen, dan is dat mede een gevolg van de structuren waarover zij beschikte. Deze heb ben bewezen deugdelijk te zijn en moeten worden gehandhaafd”. „Militaire vraagstuk ken horen thuis in de NAVO die binnen een af zienbare toekomst de enige geloofwaardige ba sis voor een Westeurope- se defensiepolitiek blijft. Wij zouden de veiligheid en de ontspanning in Eu ropa geen enkele dienst bewijzen door via militai re besprekingen tussen de negen verdeeldheid te zaaien in het Atlantisch bondgenootschap’ Ierland is het enige EEG-land dat niet is aan gesloten bij het Noordat- lantisch bondgenoot schap. Bovendien neemt Frankrijk niet deel aan degeïntegreerde militai re samenwerking en is het evenmin lid van de Eurogroep, een aantal Europese NAVO-landen dat streeft naar samen werking bij de ontwikke ling en produktie van mi litair materieel. Frankrijk heeft wel zit ting in de zogeheten Eu ropese planning groep, die cp initiatief van ex- minister Vredeling is op gericht, juist om dit land bij de samenwerking op materieel gebied te be trekken. Blumenfeld wilde eveneens een permanent bureau voor de EPS, dat in Brussel zou moeten worden gevestigd, admi- Carter omschreef zijn begrotings voorstellen, die voor het eerst in de ge schiedenis het totaal van 500 miljard dol lar zullen overschrijden, als „zuinig”, om- LUXEMBURG (ANP). De overgrote meerderheid van het Europees parle ment wil niet dat de Europese Gemeenschap zich met militaire kwesties gaat bezighouden en dat een politiek secretariaat wordt opgericht om de buitenlandse politiek van de negen te coördineren. Een Westduitse chris- ten-democraat, Erich Blumenfeld, had als rap porteur van de poltieke commissie en met steun van de liberalen voorge steld dat de ministers van Defensie deelnemen aan de driemaandelijkse conferenties van de mi nisters van Buitenlandse Zaken over de Europese politieke samenwerking (EPS). „In voorkomende gevallen”, aldus Blumen feld, „zouden hier de vei ligheidsaspecten van vraagstukken op het ge bied van de buitenlandse politiek kunnen worden besproken”. Ook zouden vertegen woordigers van de natio nale ministeries van De fensie moeten kunnen deelnemen aan het werk van de ambtenaren van Buitenlandse Zaken die, in het kader van het „Co mité Politique”, de minis tersconferenties voorbe reiden. Het parlement ver wierp Blumenfelds voor stellen al voordat de Deense minister van Bui tenlandse Zaken Knud Andersen, als voorzitter van de EEG-minister raad, in het parlement had verklaard dat men de gemeenschap geen militaire ambities mag toekennen. mag po nsen eren 1.000 e in- 3t de een t het and-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1978 | | pagina 3