Britse liberalen
RAF-lid in
kiezen vóór Labour
Hamburg
aangehouden
Zwaarste sinds 1872
Studenten in
Indonesië
gearresteerd
Onbemand bevoorradingsruimtevaartuig
Progres-1 koppelt vast aan Saljoet-6
Jeruzalem stuurt geen militaire delegatie naar Cairo
in Engeland
„Antiekmoorden
VONHOFF
Arrestaties in Pamplona
KOEKJESLUCHT
LEEGSTAND
ACCORDEON
3
BINNEN- EN BUITENLAND
19 7 8
JANUARI
2 3
MAANDAG
2
door Nico Scheepmaker
X
mp
(Van onze redactie buitenland)
an
val
1
on
tie
lat
;ld
nd
on
Og
ld
ije
s
(Van onze redacteur in de Sovjet-Unie
Koen Corver)
MOSKOU. Het onbemande Russische bevoorradingsruimtevaar-
tuig „Progres-1” koppelde gisteren automatisch aan het ruimtelabora-
torium Saljoet-6, waar de kosmonauten Romanenko en Grechko nu al
zes weken aan boord verblijven. De Progres-1 werd vrijdag gelan
ceerd, waarbij het bestaan van dit soort onbemande bevoorradings-
ruimtevaartuigen voor het eerst bekend werd. Volgens Russische
commentatoren „opent de vlucht van de Progres-1 een tijdperk van
zeer lange bemande ruimtevluchten”, waarbij men in staat zal zijn
bemanningen en voorraden van ruimtelaboratoria te vernieuwen en
aan te vullen.
ng
Spanning
Offensief
JERUZALEM—CAIRO—BEIROET. De vredesonderhandelingen
tussen Israel en Egypte zijn volledig in het slop geraakt na een besluit
van de Israëlische regering om geen militaire delegatie naar
Cairo te sturen, zoals president Sadat op verzoek van president Carter
had voorgesteld. De deur is nog niet helemaal gesloten. Israel heeft de
militaire onderhandelingen niet „afgebroken”, maar „uitgesteld”, en
een militaire delegatie onder leiding van generaal Tamir, die perma
nent in Cairo aanwezig is, zal daar ook nu blijven. Eerder was bekend
gemaakt dat generaal Tamir voor „overleg” naar Israel terug zou
komen, maar het ministerie van Defensie deelde later op de avond mee
dat generaal Tamir in Cairo zal blijven.
i J
F
trijfël
Vredesoverleg Israel
Egypte in slop geraakt
PRESIDENT ANWAR SADAT
„agressief".
(Van onze redactie buitenland)
(Van onze redactie buitenland)
turn” te handhaven, dan vanwege prak
tisch nut.
Ik heb Hans Wiegel na afloop van Net
werk helemaal vergeten te vragen wie het
slachtoffer van die hypnose geweest was,
maar hij heeft me wel verteld dat At
Barendsma, de populaire serveerster van
het restaurant van de Tweede Kamer, die
ook na afloop niet op haar mondje bleek te
zijn gevallen (Hans en Pien werden harte
lijk door haar gekust), een keer schertsend
tegen het kamerlid Van Dijk die één arm
mist gezegd had: „Pas op hoor, anders hak
ik je andere arm er ook nog af”. Haar
verhaal over WD-kamerlid Henk Von-
hoff, nu burgemeester van Utrecht, dat hij
aan het vermageren was en daarom van de
boerenkool met worst alleen twee halve
worsten opat en de boerenkool liet staan,
kon bevestigd worden door mijn vrouw,
die Vonhoff nog als geschiedenisleraar
heeft gehad. Als straf nam hij vaak het
pakje boterhammen voor tussen de mid
dag af en at die op, of hij stuurde je er op
uit om vier kroketten voor hem te halen.
Ook vroeg hij zomaar eens wat iedereen
op zijn brood had, en dan confisqueerde
hij de boterhammen met het lekkerste
beleg.
ien
zel-
het
ten
□et
net
'Og
;rd
n is
ko-
die
sen
^ol-
in
>nd
eer
iw.
Irie
ien
rid-
ver
het
ior-
iraz
tro
pen
de
oel-
'om
van
iele
en
bus
van
1 15
dag
de
tau-
te.
is
het
ver-
ge-
n er
list.
De arrestatie is te danken aan een atten
te apotheker, die snel de deur van zijn zaak
sloot en de politie belde toen Christine
Kuby een vervalst recept op de toonbank
legde. Op weg naar de patrouillewagen
begon het meisje plotseling te schieten,
waarop de agenten terugschoten. Christi
ne Kuby en één agent raakten gewond. De
21-jarige Kuby wordt ervan verdacht me
deplichtig te zijn aan een bomaanslag op
de rechtbank in Zweibrücken.
Premier Begin las het regeringsbesluit
na een zitting van het Israëlische kabinet
voor. Na de conferentie van Ismailia,
waar tot de militaire en politieke com
missie in het kader van de conferentie
van Cairo was besloten, heeft Egypte zich
volgens de Israëlische regering schuldig
gemaakt aan ernstige beledigingen van de
staat Israel en zijn regering, inclusief
antisemitische artikelen in de Egyptische
pers. Ook de rede die president Sadat
zaterdagavond in het Egyptische parle
ment uitsprak wordt als „agressief” ge
kenschetst.
Met dat al deelt de regering mee „op
korte termijn” nogmaals te willen onder
zoeken of zij de militaire delegatie naar
Cairo zal sturen, na een afkoelingsperiode,
die naar in Jeruzalem verwacht wordt
minstens een week zal duren.
Met nadruk werd in de regeringsverkla
ring gezegd dat het besluit eenstemmig
genomen is. President Sadat had in zijn
rede van zaterdagavond die overigens
tot ieders verbazing weinig verrassends
bevatte minister van Defensie Weizman
een „verstandig man” genoemd, in tegen
stelling tot zijn baas premier Begin. Een
rede voor de regering in Jeruzalem er de
nadruk op te leggen dat Sadat er niet in zal
slagen tweespalt binnen de Israëlische re
gering te zaaien.
In feite zijn Begin en Sadat het op het
punt van de militaire besprekingen eens.
Zij hebben geen zin zonder politieke on-
derhandelingen, waar bepaald moet wor
den welke technische veiligheidsarrange-
menten de militairen moeten treffen. Sa
dat had dan ook op verzoek van president
Carter erin toegestemd de militaire be
sprekingen voort te zetten, meer als psy
chologische zet om het beroemde „momen-
De Progres-1 heeft brandstof, weten
schappelijke instrumenten en voedings
middelen voor de bemanning van de Sal-
joet gebracht. Romanenko en Grechko
zijn kort na de automatische koppeling
begonnen met het uitladen van het onbe
mande bevoorradingsruimteschip. Daar-
De met grote spanning afgewachte
speech van president Sadat voor het Egyp
tische parlement is in Egypte met voldoe
ning, en in de rest van de Arabische wereld
met gemenge gevoelens ontvangen. Sadats
speech was een mengeling van reeds her
haalde standpunten, fustraties over de
verwachte maar uitgebleven Israëlische
concessies en de aankondiging dat het
vredesoverleg, zij het voorwaardelijk, kon
doorgaan. Sadat zei dat Israel dwars ligt
en eeuwig wil vasthouden aan de bezette
gebieden. Van de joodse vestigingen in die
gebieden hadden de Israëliërs opzettelijk
een geweldig punt gemaakt; Begin, Dajan
en Weizmann hadden alleen maar tijd wil
len winnen en Egyptisch begrip voor Israë
lische veiligheidsproblemen uitgebuit. „Ik
zal geen joodse vestigingen in de Sinal-
woestijn dulden, ook al moeten we Israel
daarvoor tot in elke hoek van de wereld
bestrijden”, aldus Sadat.
periode viel er 54,3 centimeter sneeuw.
Het ergst was het in Rochester in de staat
New York. Daar viel 76,2 centimeter.
Philadelphia moest het doen met 38 centi
meter. Zaterdagmiddag ging het vliegveld
van Boston weer (gedeeltelijk) open, even
als de vliegvelden La Guardia en Kennedy
Airport bij New York. Hier en daar stort
ten daken in onder de zware sneeuwlast.
In de staat New York gebeurde dat bij een
grote supermarkt en bij een school. De
sneeuwval in Boston is volgens de meteo
rologische dienst in die stad de zwaarste
sinds 1872.
na zullen zij wetenschappelijke instrumen
ten die ze niet meer nodig hebben in de
Progres-1 stouwen. Het onbemande be
voorradingsschip wordt dan later terugge
stuurd naar de aarde en zal met lading en
al verbranden wanneer het in aanraking
komt met de atmosfeer. De Progres-1 is
Het congres werd bijeengeroepen nadat
op 13 december verleden jaar het voorstel
om een kiessysteem van evenredige verte
genwoordiging voor het Europese parle
ment in te voeren, door het Britse Lager
huis werd afgewezen. De liberalen hadden
het een onderdeel gemaakt van hun voor
waarden voor het sluiten van een werkver
bond met de Labourregering. De Labour
ministers stemden inderdaad vóór evenre
dige vertegenwoordiging, hoewel (of juist
daarom) zij wisten dat het in het Lagerhuis
geen haalbare kaart was.
Onder de liberalen, die een evenredige
vertegenwoordiging voor het eerst als een
kans zagen om het Britse systeem van
rechtstreekse verkiezingen te doorbreken
(waardoor zij zelden werkelijke macht
kunnen uitoefenen), groeide de mening dat
zij door Labour in de steek waren gelaten
en dat het verdrag van samenwerking
beëindigd diende te worden.
Sadats boodschap was duidelijk: de
deur naar de vrede is niet dicht geslagen,
maar staat nog op een kier, een kier die
breder kan worden naarmate Israel bereid
is tot wezenlijke concessies. De Egyptische
president gaf echter geen enkele aanwij
zing in welk kader, op welk niveau en op
welke termijn het overleg hetvat zal kun
nen worden.
David Steel dreigde toen te zullen aftre
den als partijleider wanneer dat gebeurde,
en stelde voor de kwestie aan een partij
congres voor te leggen. Zijn belangrijkste
argument was, dat de liberalen in de vol
gende algemene verkiezingen naar een
aandeel in het machtsevenwicht dienden
te streven. „Ik wil dat de partij de sleutel
wordt, de spil waarom het bij de verkiezin
gen draait. Ik zoek niet naar een nieuw
uitgangspunt, maar naar een ieuwe bete
kenis van onze partij”.
De top van de liberalen zal zich in juli,
wanneer de nog in te dienen nieuwe begro
ting van kracht wordt, beraden of de sa
menwerking met Labour zal worden
voortgezet. Het is mogelijk dat premier
Callaghan dan de tijd gekomen acht om in
oktober of november de verkiezingen uit
te schrijven, want zonder de steun van de
liberalen zou zijn regering zich in het par
lement niet lang kunnen handhaven.
Het is duidelijk dat de Egyptenaren een
krachtig diplomatiek offensief begonnen
zijn, waarbij van Amerika verwacht wordt
het zware werk te doen om Israel tot meer
inschikkelijkheid te bewegen. Sadat heeft
Washington nu om wapens gevraagd, niet
om Israel aan te vallen, maar, zo zegt
Sadat, om de Israëlische militaire superio
riteit te kunnen evenaren; een militaire
superioriteit die „de huidige Israëlische
onbegrensde arrogantie en totaal onbuig
zame onderhandelingspositie in de hand
werkt”, aldus Sadat.
Van de ondervraagde Israëliërs gelooft 69
procent in een snelle vrede, maar deze
enquête werd gehouden voor het af breken
van de onderhandelingen van vorige week
woensdag.
Premier Begin zou vandaag in de Knes
set een regeringsverklaring af leggen, die
naar gevreesd werd opnieuw olie op de al
brandende golven zou gooien.
Een student zou daarbij verwondingen
hebben opgelopen als gevolg van een slag
met een geweerkolf. Dit incident deed zich
voor in het centrum va Jakarta. Het is nog
niet bekend hoeveel studenten er zijn op
gepakt.
De actie tegen de studenten viel samen
met de telefonische opdracht aan vier gro
te bladen in Jakarta om voor een onbe
paalde periode niet meer te verschijnen.
Volgens de waarnemend minister van
Voorlichting, Sudharmono, hebben de vier
bladen, die een gezamenlijke oplage van
600.000 hebben, een publikatieverbod ge
kregen wegens het verspreiden van be
richten „die de huidige situatie in Indone
sië kunnen verscherpen en de nationale
veiligheid in gevaar kunnen brengen.”
JAKARTA (UPI). Indonesische mili
tairen hebben de afgelopen twee dagen
invallen gedaan in universiteiten en mid
delbare scholen om dissidente leden van
studentenraden te arresteren, zo is zater
dag van de zijde der studenten meege
deeld.
"he
het
dat
de
■ht-
rd.
>od
der
ge-
;rd
mt-
ter-
De
1U1S
ote
'ijf-
oor
zele
•uw
lan-
z 15
i de
Va
no
om
net
mg
sa-
or-
aar
en
Ier
uit-
ge-
na-
•IA-
eb-
?au
Na afloop van de Goed Nieuws Show
kwam de nieuwe staatssecretaris me
vrouw Smit-Kroes nog even achter de cou
lissen. Zij had iets heel treffends in het
programma gezegd. Uit plichtsbesef of
schuldbewustzijn had ze eens op een zon
dag koekjes staan bakken in de keuken,
waarop haar man gezegd had dat ze toch
gewoon koekjes had kunnen kopen. Ze
had toen geantwoord (een citaat, waard
om in de Citaten Omnibus te worden opge
nomen): „Elk gezin heeft recht op koekjes-
lucht!”
ste-
,'en-
est.
aan
het
on.
Eigenlijk is het veel leuker achter de
schermen van televisieprogramma's dan
ervoor, thuis. Vrijdagavond was ik in
Frascati waar Sonja’s Goed Nieuws Show
werd opgenomen, en zaterdagavond was
ik in Soeterijn waar Mies Bouwmans pro
gramma Netwerk werd uitgezonden. Het
was Sonja’s tiende show, en Frascati was
voor het eerst helemaal vol. Zaterdaga
vond kon ik Sonja (ze zat tussen het pu
bliek bij Netwerk) vertellen hoe het kwam
dat haar eerste negen shows gehandicapt
waren door enkele rijen lege stoelen, hoe
wel aan de kassa steeds bezworen was dat
alle vijftig toegangskaartjes al vroeg in de
week uitverkocht plachten te zijn. Kwa
men er dan steeds mensen niet opdagen,
ondanks de rijksdaalder die zij hadden
betaald? Het lag, zoals zo vaak, veel simpe
ler. Na de negende show is iemand eens de
stoelen in de zaal gaan tellen, en die ont
dekte toen dat er veel meer stoelen waren
dan er kaartjes werden gedrukt. De kaart
jes waren wel steeds uitverkocht, maar de
plaatsen niet. Zo simpel is soms de oplos
sing van een onoplosbaar raadsel!
Over de Palestijnse kwestie onthulde
Sadat zijn gehoor van 360 afgevaardigden,
dat hij met de Jordaanse koning Hoessein
was overeengekomen dat de westelijke
Jordaanoever en de Gazastrook maximaal
voor vijf jaar onder VN-toezicht zouden
komen, waarna de Palestijnen zelf hun
politieke toekomst mochten bepalen. Sa
dat noemde de Palestijnse bevrijdingsor
ganisatie PLO niet, evenmin de Palestij
nen in de diaspora.
niet ontworpen voor een terugkeer naar
het aardoppervlak.
De Progres werd vrijdag gelanceerd van
de basis Baikonoer in Centraal Azië. Tot
aan deze lancering was er niets bekend
van het bestaan van dit type Russisch
ruimtevaartuig. Volgens westerse deskun
digen lijkt het op een type van de Sojoez-
ruimtevaartuigen dat twee jaar geleden
gedurende drie maanden gekoppeld was
aan het ruimtelaboratorium Saljoet-4. Ook
dit ruimtevaartuig was toen onbemand.
Dit klopt met mededelingen van Russische
zijde, die de Progres-1 een „broertje”
noemden van de bemande Sojoez-ruimte-
vaartuigen.
De kosmonauten Romanenko en Grech
ko zijn op 11 december met de Sojoez-26
gelanceerd en koppelden daarna succes
vol aan het ruimtelaboratorium Saljoet-6.
Twee maanden eerder was een dergelijke
koppeling mislukt. Twee weken geleden
Kortsjnoj had verteld dat hypnose de
enige verklaarbare oorzaak van zijn vier
ver hespartij en achtereen tegen Spasski
kon zijn, en mevrouw Smit-Kroes vertelde
ons toen dat dit niet geheel ondenkbaar
was. Haar partij (de WD) had ook wel
eens geprobeerd hypnose toe te passen, op
een spreker van een tegenpartij in de
Tweede Kamer, en diens betoog was toen
inderdaad wat onsamenhangend gewor
den. Alleen kon toen natuurlijk nooit be
wezen worden dat het betoog zonder die
hypnose wél samenhangend was gebleven!
PAMPLONA (AFP. Vijftien mensen
zijn zaterdag gearresteerd in de Baskische
hoofdstad Pamplona bij een treffen tussen
politie en kerkbezoekers. De laatsten
woonden een mis bij ter nagedachtenis
van drie leden van de afscheidingsbewe
ging ETA, die de laatste dagen in Spaans
Baskenland om het leven kwamen. De
politie voerde een felle charge uit, toen de
mensen de kerk verheten. De kerkbezoe
kers gooiden daarop molotov-cocktails en
stenen naar de politie. Volgens een poli
tiewoordvoerder zijn van haar kant rub-
berkogels en traangas gebruikt.
HAMBURG. In Hamburg is zaterdag
na een vuurgevecht met de politie een
jonge vrouw gearresteerd, die als de 21-
jarige gezochte RAF-terroriste Christine
Kuby uit Kaiserslautern kon worden ge
ïdentificeerd.
Zeker 67 mensen hebben het leven verlo
ren in de sneeuwstormen, die de Verenig
de Staten een week lang hebben geteis
terd. Grote vliegvelden in het oosten zijn
gesloten geweest, autowegen onbegaan
baar en het leven in enkele grote steden
komt maar langzaam weer op gang. Lange
rijen bulldozers, vrachtwagens en ambu
lances zochten zaterdag hun weg door de
steden aan de oostkust en over de auto
snelwegen in een poging de belangrijkste
verbindingen open te houden en mensen
uit de kou te bevrijden. De stad Boston
was twee uur volledig lamgelegd. In die
LONDEN. De leider van de Britse liberalen, David Steel, is er in geslaagd zijn
partijgenoten van de noodzaak te overtuigen om het samenwerkingsverdrag met de
regerende Labourpartij tot ten minste juli te handhaven. Op een speciaal belegd
partijcongres in Blackpool stemden uiteindelijk maar 520 van de 1727 afgevaardigden
tegen voortzetting van de afspraken met Labour.
De Goed Nieuws Show wordt niet „live”
uitgezonden, zoals Netwerk, maar tussen 6
en 7 uur opgenomen. Dat bood de gelegen
heid om schaakgrootmeester Viktor
Kortsjnoj, die pas om kwart over zes uit
Wijk aan Zee kon vertrekken, na afloop
van de andere opnamen nog even apart op
te nemen, waarna dit onderdeel in het
begin van de show zou worden gemon
teerd. Johnny Meyer stond al op het podi
um klaar om een nummer op zijn accorde
on weg te geven, toen de floormanager ons
vroeg even een hartelijk applaus te acte
ren voor Kortsjnoj. Dat deden we. Johnny
Meyer stond er gefêteerd bij, en hoewel het
uitgelegd was ,zou het me niet verbazen als
sommige mensen in de zaal gedacht heb
ben: nounou, grootmeester schaken, en hij
kan blijkbaar nog harmonica spelen ook!
CHRISTINE KUBY
kregen beide kosmonauten bezoek van
hun cohega’s Djanibekov en Makarov die
met de Sojoez-27 naar het ruimtelaborato
rium waren gekomen. De Saljoet-6 is het
eerste ruimtelaboratorium van het type
dat een dubbele koppeling mogelijk
maakt. Na vijf dagen keerden Djanibekov
en Makarov met de Sojoez-26 naar de
aarde terug.
De koppeling van de Progres-1 is het
tweede bezoek voor Romanenko en Grech
ko, die nog drie weken af zijn van het
Russische ruimterecord van 63 dagen. Zo
als gebruikelijk worden ruimteplannen in
de Sovjet-Unie niet van tevoren bekend
gemaakt, maar Westerse deskundigen
houden het voor mogelijk dat de beman
ning van de Saljoet-6 op weg is naar een
nieuw Russisch ruimterecord. Het Ameri
kaanse ruimterecord staat met 84 dagen
nog steeds op naam van een van de
Skylab-bemanningen.
BRACO (Reuter). Met de vondst van
een vijfde lijk, vermoedelijk dat van de
vrouw van de vermoorde Scott-Elliot, een
oud-parlementslid, is gisteren een eind ge
komen aan een grote speuractie van de
Britse politie. Het gedeeltelijk ontklede
lijk van mevrouw Dorothy Scott-Elliott
werd in een volle sloot bij een hoofdweg in
Schotland gevonden. Het was bedekt met
takken en bladeren. De poUtie zocht
naar de vrouw nadat het lijk van Walter
Scott-Eliott woensdag bij Inverness was
gevonden. pe moordpartjj kwam aan
het licht toen de politie in het noordwesten
van Engeland antiek ter waarde van dui
zenden ponden aantrof dat eigendom was
van de Scott-Elliots. Speurders die de
woning van het echtpaar in Londen be
zochten zagen dat de flat was leeggehaald
en dat er bloedvlekken op het kleed zaten.
De 60-jarige Scott-Elliot was al sinds 13
december niet meer gezien. De buren
dachten dat het echtpaar met vakantie
was gegaan, g j kaar onderzoek vond de
politie nog drie lijken, dat van Donald
Hall, broer van de butler van de Scott-
Elliots, Archibald Hall; van de vrouw van
Hall, Mary Coggle en van David Wright,
voormalig tuinier en jachtopziener van het
landgoed in Schotland van de Scott-Elli-
ots’ Volgens de politie heeft de moord
zaak een grote handel in gestolen kunst
voorwerpen en antiek aan het licht ge
bracht.
Kort voor de ontvoering van
werkgeversvoorzitter Schleyer begin sep
tember vorig jaar, zou zij zijn ondergedo
ken. Later werd ze in het gezelschap van
de terrorist Gert Schneider gezien, die
vorig jaar november in Amsterdam werd
gearresteerd. Beiden hebben volgens de
politie contact gehad met de ontvoerders
van Schleyer. De vader van Kuby, die
dominee is, heeft tegenover het Duitse
persagentschap DPA verklaard dat hij
zijn dochter door een onbevooroordeeld
advocaat wil laten verdedigen.
In zijn weigering alle bezette gebieden in
te ruilen tegen een vredesverdrag wordt
Begin overigens door 71 procent van de
Israëlische bevolking gesteund; volgens
een recent opinie-onderzoek. Tegen een
Palestijnse staat is 91 procent, en 72 pro
cent vindt dat nederzettingen uitsluitend
onder Israëlische soevereiniteit mogen be
staan. Daarentegen gelooft 60 procent dat
Israel het stichten van nieuwe nederzettin
gen in de bezette gebieden moet staken.
