SADAT KONDIGT DIPLOMAIIEK OFFENSIEF AAN Portugal vertraagd VS willen met CUBAANSE MILITAIRE AANWEZIGHEID IN FORS AANTAL AFRIKAANSE LANDEN Rusland praten over gebruik radiostations Bezwaren tegen vergunning voor bedrijf Billiton Djakarta: nog twee kranten verboden Kabinetsformatie in achtergrond „Al jaren banden Bundeswehr en WAS ZELFMOORD’’ „DOOD RAF-LEDEN oud-nazi’s” I I SIGAREPEUK Conclusie medische experts: Touwtrekken om portefeuilles KLIP EN KLAAR GERMANISME Karamanlis wil Ecevit komende lente ontmoeten Westerse landen: overleg inzake Namibië voeren op ministerieel niveau feil 2 3 19 7 8 BINNEN- EN BUITENLAND JANUARI 2 4 DINSDAG en iet en AI ter ies )O1 ±t Niet duidelijk WASHINGTON (UPI). De Amerikaanse regering schat dat zich tenminste 23.000 Cubaanse militairen bevinden in zestien Afrikaanse landen. Deze aanwe zigheid wordt gezien als het be langrijkste obstakel voor norma le betrekkingen tussen de Vere nigde Staten en Cuba. ng afe- tot Jen aan itse ;aat ing, jrd. al- •ine efe- 1- Bommenwerpers CAIRO/JERUZALEM (AFP, Reuter, UPI, DPA). De kloof tussen Israel en Egypte is gisteren nog iets breder geworden. De Is raëlische premier Begin beschul digde president Sadat van Egypte van woordbreuk en maakte een op verzoek van Egypte geheim gehouden beginselverklaring be kend, die is opgesteld op de top bijeenkomst in Ismailia, met Kerstmis. Premier Begin militaire of i ste- on- iks- met ook De lan- zijn de van nte- ner gen eeft Pe- [ens jpe- ten- wie ren tge- an- to’s den van en wa- hij )or- che r in at je ATHENE (DPA/AFP). Premier Kara manlis van Griekenland heeft zijn Turkse ambtgenoot Bulent Ecevit een ontmoeting Tijdens het communistische jeugdcongres dat het afgelopen weekeinde plaats vond, zei partijleider Alvaro Cunhal dat het nieuwe kabinet een uiterst zwakke sociale basis heeft en daarom niet meer kan worden dan „een reus op lemen voeten”. Sadat van zijn kant kondigde een diplo matiek offensief aan, waarbij o.a. Bonn en Washington worden ingelicht over de oorzaken van de stagnatie van de vredes pogingen. Zowel Egypte als Israel liet echter weten, dat de onderhandelingen nog niet helemaal zijn mislukt. In de beginselverklaring van Ismailia, die door premier Begin in het parlement is voorgelezen, staat dat Israel zich verplicht zich uit bezette gebieden terug te trekken, maar niet noodzakelijkerwijze uit alle. De Egyptische eis van zelfbeschikkingsrecht voor de Palestijnen staat in het document WASHINGTON (AFP). De Verenig de Staten zullen de Sovjet-Unie en de Oosteuropese landen voorstellen gebruik te maken van de golflengten van „Radio Free Europe” en „Radio Liberty”, die uit zenden vanuit de Bondsrepubliek. Israel heeft de deur voor de militaire en de politieke onderhandelingen wijd open zijn revolutionaire plicht is gelijkgezinde mensen in Afrika te helpen en hij wijst enig verband tussen zijn Afrikaans be leid en zijn betrekkingen met de Verenig de Staten van de hand. Washington, zo wel onder Carter als onder Gerald Ford, ziet de situatie anders. Terwijl de Cu baanse aanwezigheid in Angola nu ken nelijk in Washington wordt geaccep teerd, geldt dit niet voor Ethiopië. De Amerikaanse regering lijkt te proberen zich buiten de Ethiopisch-Somalische oorlog te houden en tegelijkertijd een groeiende Cubaanse en Russische in vloed te beperken. Carter gaf vorige week met zijn „State of the Union” een verklaring uit dat „het gevaar bestaat dat de Sovjet-Unie en Cuba hun eigen militairen in dit conflict brengen, waardoor het van een lokale oorlog verwordt tot een confrontatie met grotere strategische implicaties. Wapens, geleverd door de Sovjet-Unie, gaan nu naar beide partijen van het conflict in de Hoorn van Afrika tussen Somalië en Ethiopië”, zo verklaarde Carter. Wij heb ben beide partijen duidelijk gemaakt dat we geen wapens leveren voor agressieve doeleinden. Wij zouden graag zien dat de gevechten worden beëindigd en dat de partijen van het slagveld naar de onder handelingstafel stappen”. De juiste Cubaanse rol in Ethiopië is niet duidelijk, maar ze wordt gesteund Naar schatting is tussen de 15 en 25 percent van het Cubaanse geregelde le ger in Afrika aanwezig. Het verschil in percentage komt voort uit het feit dat de cijfers worden genomen van het State Departement of van het in Londen geves tigde internationale instituut voor strate gische studies. Volgens het State Depart ment heeft Cuba een geregeld leger van 100.000 man plus een reserve van 60.000. Volgens het instituut bedragen deze cij fers respectievelijk 160.000 en 90.000. De twee deskundigen waren op 18 okto ber van vorig jaar na de dood van de drie terroristen in de cel ontboden om lijk schouwing te verrichten. Voor de parlementaire onderzoekscom missie van de Westduitse deelstaat Baden- Württemberg verklaarden de beide medici dat er talrijke aanwijzingen waren die op zelfmoord wezen. Zij hebben daarentegen geen enkele aanwijzing gevonden die op het tegendeel wees. Hartmann demon streerde hoe Baader zich vermoedelijk met de linkerhand een pistoolschot in de nek heeft toegebracht. (Baader was links handig). Met de rechterhand zou hij de loop van het pistool in de „gewenste rich ting” hebben geduwd. Dat zou de verkla ring zijn van de bloedsporen op de rechter hand van Andreas Baader. De twee deskundigen zeiden dat zelf moord door een nekschot weliswaar niet vaak voorkomt, maar dat dergelijke geval len zich in de geschiedenis toch wel eens hebben voorgegaan. Op het moment van heh schieten zat zowel Baader al Raspe. De kogel ging bij Raspe rechts door het hoofd. Zij zouden het schot, als het door derden zou zijn afgevoerd, zonder tegen stand hebben laten afvuren. Indien zij zouden zijn vastgehouden, ook in het geval van bewusteloosheid, zouden sporen van aanraking in het weefsel zijn geconsta teerd. Ook na het bloedonderzoek is vrij wel vast komen te staan dat er van bewus teloosheid geen sprake is geweest. Bij Gudrun Ensslin sloten de twee des kundigen de mogelijkheid uit dat zij al dood zou zijn geweest en dat de strop om Daar vroeg ik zoiets. „Het is een uitdruk king die ik nog uit mijn jongensjaren ken, ik denk zelfs van de lagere school in Hil versum in de twintiger jaren. Toen was dat een zeer gangbare uitdrukking, maar ik denk dat hij de laatste tien, vijftien jaar wat verloren is gegaan. Meer weet ik er ook niet over te zeggen”. ARNHEM (ANP). „Er zal aan Billiton geen enkele vergunning worden verleend voordat onze medische adviseurs de vraag hebben beantwoord of enige uitstoot van het bedrijf in de lucht met het oog op de volksgezondheid is toegestaan". Dit zei gis teravond mr. J. Fokkens, Gedeputeerde in Gelderland, tijdens een hoorzitting over de vergunningaanvraag door de Hollandse metallurgische industrie Billiton in Arn hem. Het bedrijf vroeg de provincie een dergelijke vergunning voor de loodafde- ling, die gemoderniseerd wordt. Tegen de vergunningaanvraag zijn be zwaarschriften ingediend door onder an dere de Vereniging Milieudefensie, de So- cialistiese Partij, het Milieu Aktiecentrum Nederland, de vereniging Voorkomen is Beter en twee wijkopbouworganen. De Gelderse milieufederatie, waarbij alle par ticuliere Gelderse milieugroepen zijn aan gesloten, kondigde gisteravond aan ook bezwaren te zullen indienen. im- jeo- met 'en ken oor DJAKARTA (Reuter/UPI). De Indo nesische overheid heeft gisteren in Dja karta nog twee kranten gesloten wegens het publiceren van protesten van studen ten tegen het feit dat president Soeharto in maart zonder oppositie zal worden her kozen. In studentenkringen wordt vernomen, dat 160 studentenleiders zijn aangehou den. Het hoofd van de nationale veilig heidsdienst, admiraal Soedomo, zei dat sommige aangehouden studenten zullen worden vervolgd. Hij wilde het aantal ge arresteerden niet noemen. Het aantal gesloten kranten in Djakarta is nu acht. are 14.3 van lige s. djn aen lof- fde oor ne. een ter fer- ulp a. trijfël fr door Nico ScheepmakerW Volgens sommige informanten zou een aantal van 125 toestellen worden voorge steld, maar naar algemeen wordt aangeno men zal het uiteindelijk gaan om 50 a 60 F- 5E’s. Als de transactie wordt goedgekeurd door de president, moet zij eerst nog door het Congres worden geratificeerd. Dit is vandaag in Washington vernomen. Tot 1971 werden deze zenders gebruikt door de Amerikaanse inlichtingendienst CIA. Op de toetsingsconferentie in Belgra do beschuldigden de Oosteuropese landen het Westen ervan „lasterlijke propaganda” te verspreiden via de twee stations. „Radio Free Europe” en „Radio Liber ty” zenden naar de Sovjet-Unie uit in zes tien talen en naar Bulgarije, Hongarije, Polen, Roemenië en Tsjecho-Slowakije in zes talen. De Amerikaanse regering heeft laten weten dat de twee stations sinds 1973 niet meer gebruikt worden voor propagan da, maar uitsluitend voor informatie. LISSABON (AFP). De formatie van het tweede Portugese kabinet onder Mario Soares verloopt trager dan aanvankelijk was voorzien. Achter de scher men wordt er tussen de socialisten en hun rechtse partners van het „Democra tisch en Sociaal Centrum” (CDS) stevig touwgetrokken over de portefeuillever deling. Begin beschuldigt Egyptische In één van de damesbladen stond pas nog het verhaal, hoe het personeel van paleis Soestdijk na het bezoek van Win ston Churchill aan de koningin op de as bak met sigarepeuken was afgeschoten, om die als kostbare relikwieën (zeg maar oorlogstrofeeën) mee naar huis te nemen en zorgvuldig op te bergen in „het doosje met de peuk van Churchill”. En wordt er in het Letterkundig Museum niet een siga- repeuk mét bandje bewaard van Willem Kloos, die in het diepst van zijn gedachten een sigarenroker was? „Ik ben meer prozaïsch ingesteld”, zei Wiegel in het programma toen Mies Bouw man ter sprake bracht dat Joop den Uyl in de Tweede Kamer achter de regeringstafel soms in stilte gedichten reciteerde, maar Churchill was ook een prozaschrijver, en waren zijn peuken er daarom minder om? Als Hans Wiegel nu al, als 36-jarige, minis ter van Binnenlandse Zaken en vice-pre- mier is, wie kan hem dan nog beletten over dertig jaar de Vader des Vaderlands, of de Grote Roerganger, of de Ingenieur van de Ziel, of de Weergaloze Wetgever van Ne derland te zijn? Wie weet is Nederland over dertig jaar het Vietnam van West-Europa en is Hans Wiegel de Ho Tsji-Minh die, leiding gevend aan onze guerrilla’s vanuit het onneemba re bastion Amerongen, de ogen van de hele wereld op zich gericht weet. Maar zelfs als hij na het oprollen van de waterlinie de Pétain van Nederland mocht worden, zal zijn sigarepeuk anno 1978 met dankbaar heid door het Historisch Museum in ont vangst worden genomen. Zelfs mag de mogelijkheid niet uitgesloten worden ge acht dat mijn kleinzoon (door zijn onberis pelijke houding in de strijd tegen de over weldigers zonder werk geraakt) het leven voor zijn vrouw en kinderen weer met enkele maanden kan rekken door de siga repeuk bij Sotheby te laten veilen. Dat laatste deed voor mij de deur dicht. Ik pakte de grootste peuk uit het asbakje, pakte hem in een servetje en wist mij een rijker mens. Daarna heb ik dr. Garmt Stuiveling dus opgebeld, die uit het blote hoofd wist dat het een verregaand germanisme is, een letterlijke vertaling van „Klipp und klar”, dat „heel duidelijk, heel helder, in orde” betekent. „Klip en klaar” (niet te verwar ren met „spick-and-span” oftewel „spik en span”) valt dus in dezelfde klasse van germanismen als bijvoorbeeld „aanwen den” en zou door de Kamervoorzitter ogenblikkelijk afgehamerd moeten wor den (tenzij de gebruiker kan aantonen dat hij in zijn jongelingsjaren door het lezen van Marx in de oorspronkelijke taal zo blijvend beïnvloed is dat het er op latere leeftijd niet meer uit te rammen is, zelfs niet met een voorzittershamer). in de komende lente voorgesteld. In zijn antwoord op de boodschap waarin Ecevit een topbijeenkomst voorstelde ter oplos sing van het Turks-Griekse conflict, zei Karamanlis dat zo’n ontmoeting goed moet worden voorbereid. De Turkse premier had een dialoog voorgesteld die zou moeten bijdragen tot opening van de weg naar „herstel van het wederzijds vertrouwen.” Diverse plaatselijke kaders van de socialistische partij hebben al besloten met de partij te breken, omdat Soares pacteert met het CDS, een partij waarin veel mensen zitten die rechtstreekse banden hebben onderhouden met het pré- revolutionaire Caetano-bewind. Nadat premier Van Agt de Nederlandse taal verrijkt had met het woord „verkin- derlijken”, schonk oud-premier Den Uyl ons de uitdrukking „klip en klaar” Ka mervoorzitter Vondeling, de hoeder van de Nederlandse taal in het parlement, zei in antwoord op een vraag van Mies Bouw man dat „klip en klaar” een heel bekende en gewone uitdrukking is die „heel duide lijk” betekent. Dat laatste klopt. Het eerste niet. U zult „klip en klaar” vergeefs zoeken in Van Dale of het woordenboek van Koe nen, en zelfs in het Groot Nederlands Woordenboek dat nog steeds niet voltooid is, wordt „klip en klaar” niet genoemd. Professor Garmt Stuiveling heeft dat even voor mij opgezocht. Voordat ik bij hem te rade ging, heb ik mij echter gewend tot de aanwender van het woord, drs. Joop den Uyl. Zijn vrouw nam de telefoon op, ik legde haar mijn probleem voor, mijn man is zelf thuis, ik zal hem even geven, zei ze (moet u ook altijd lachen om al die liedjes zangers met een geheim telefoonnum mer?) en even later kon ik de dader zelf vragen waar hij „klip en klaar” vandaan had? haar hals werd gelegd door derden. Lichte kwetsuren aan de linkerhand en de knieschijf zouden veroorzaakt zijn door het stoten tegen een stoel of de venster bank bij de laatste stuiptrekkingen. Ook zij is niet bewusteloos geweest. tegenover het Israëlische autonomievoor- stel. Begin gaf Egypte in overweging een plan op te stellen ter demilitarisatie van Sinai. „Sinai is in 30 jaar vijfmaal basis voor Egyptische aanvallen op Israel geweest. Dat mag niet weer gebeuren. Er komen geen Egyptische soldaten meer ten oosten van de strategische heuvels Mittla en Gid- di. Sadat ging daar aanvankelijk mee ak koord”, aldus de Israëlische premier. Hij voegde daaraan toe dat bij gebrek aan een behoorlijk vredesverdrag bezet ting van gebied en grenswijzigingen door het internationaal recht aanvaarde gebrui ken zijn. „Geen enkele Israëlische soldaat zal zijn post verlaten zolang er geen vre desverdrag is”, aldus Begin. door een duidelijk zichtbaarder Russi sche aanwezigheid dan het geval was in Angola. Amerikaanse functionarissen geloven dat een aantal Cubanen vanuit de Sovjet-Unie naar Afrika is gereisd samen met Russische adviseurs aan boord van dezelfde Russische verkeers vliegtuigen die wapens en voorraden naar Ethiopië brachten. Sadat had hem beloofd dat het Egypti sche leger tussen 180 en 200 km van Israels vooroorlogse grens vandaan zou blijven, maar op een bijeenkomst van de militaire commissie was dat veranderd in 40 km. NEW YORK (Reuter). Vijf westerse landen hebben in de Verenigde Naties voorgesteld dat binnen de komende drie weken besprekingen op ministerieel ni veau worden gevoerd over de toekomst van Namibië. De Verenigde Staten, Cana da, Groot-Brittannië, Frankrijk en West- Duitsland zouden erop aandringen dat ook de Zuidafrikaanse minister van Buiten landse Zaken „Pik” Botha en Namibische nationalistenleider Sam Noejoma bij de besprekingen aanwezig zullen zijn. De Verenigde Naties hebben zich in het verleden uitgesproken voor de onafhanke lijkheid van Namibië, maar Zuid-Afrika heeft het gebied nog niet losgelaten. onderhandelingen. „Maar die hebben we nog niet”, aldus de minister. Het tegen de Egyptische vredesinitia tieven gerichte „Afwijzingsfront” van ra dicale Arabische landen komt eind deze maand in Algiers bijeen voor een nieuwe topconferentie, zo is gisteren in Damascus uit officiële bron vernomen. Algerije, Li bië, Zuid-Jemen, Irak, Syrië en alle Pales tijnse verzetsorganisaties maken deel uit van dit front, dat tot stand kwam na de reis van president Sadat naar Jeruzalem in november vorig jaar. De Amerikaanse regering is van plan Egypte een nog nader vast te stellen aan tal jachtbommenwerpers van het type F- 5E te leveren, zo meldde de New York Times gisteren op gezag van zijn corres pondent te Washington. Na afloop van „Netwerk” zijn Hans en Jacqueline Wiegel nog anderhalf uur in het restaurant van Soeterijn nagebïeven, om nog wat na te praten met Mies Bouw man, Leen Timp, Frits van der Poel en de anderen. Toen ze om half twee ’s nachts vertrokken, terug naar Amerongen („een uur rijden naar Den Haag”, vertelde Wiegel me, „in dat uur kan ik achter in de auto zoveel doen dat ik op het ministerie al met een kleine voorsprong begin op mijn medewerkers, die dan alleen nog maar De Telegraaf en De Volkskrant hebben gele zen”), bleven er wat sigarepeuken van Hans Wiegel achter op het asbakje. Zou ik, of zou ik niet? STUTTGART (DPA). De experts professor Armand André uit Luik en professor Hans-Peter Hartmann uit Zurich hebben gisteren in Stuttgart verklaard dat de mogelijkheid als zou een derde eraan te pas zijn gekomen bij de dood van de extremisten Baader, Raspe en Ensslin, „hoogstonwaarschijnlijk” is. Ook van Egyptische zijde is verklaard, dat de onderhandelingen met Israel slechts „bevroren” zijn, niet afgebroken. Het Amerikaanse departement van Bui tenlandse Zaken heeft gisteren de hoop uitgesproken dat de onderhandelingen worden hervat en dat partijen zich onthou den van openlijk gescheld. Het Israëlische parlement heeft gister avond met 59 tegen 9 stemmen, bij 19 onthoudingen, Begins verklaring over de schorsing van de onderhandelingen goed gekeurd. De Egyptische minister van Buitenland se Zaken Mohammed Kamel zei gisteren, dat de hervatting van de politieke en mili taire onderhandelingen met Israel afhangt van een tevoren te bereiken overeenstem ming over een „concrete basis” voor de Toen president Carter de touwtjes in handen nam uitte hij spoedig de wens vriendschappelijke betrekkingen met Havanna te kunnen aanknopen, maar de voortgang is opgehouden door een groei ende Cubaanse aanwezigheid in Ethiopië in de Hoorn van Afrika en de Ameri kaanse weigering hiermee akkoord te gaan. Er zijn aanwijzingen dat zeker en kele van de naar schatting 2000 Cubaan se militaire adviseurs in dat land metter daad de strijd ondersteunen, zowel aan het front met de Eritrese bevrijdingsbe wegingen als in de Ogaden-woestijn. De Cubaanse president Fidel Castro lijkt op het standpunt te staan dat het De partners in wat volgens Soares geen echte coalitie mag heten hij verkiest termen als „samenwerkingsverband” betwisten elkaar volgens goede bron ondermeer het ministerie van Buitenlandse Zaken. Uiteraard was die portefeuille in het minderheidskabinet Soares in handen van een socialist. Soares zou dat zo willen laten, terwijl het CDS er ook aanspraken op laat gelden. Verder zou een aantal socialistische ministers uit het vorige kabinet, onder wie met name landbouwminister Antonio Barreto, bedenkingen hebben tegen samen werking met de rechtse gelegenheidspartner. Ook wordt er volgens waarnemers in Lissabon getiwst over de verdeling van de financieel-economische sleutelministeries. Inmiddels wordt het tweede kabinet-Soares nog voor zijn optreden scherp aangevallen. Uiterst rechtse kringen beschuldigen het CDS van „verraad”, terwijl de communisten zeggen dat Soares een „tegennatuurlijk verbond” heeft gesloten. Verscheidene jaren geleden begon een langzame ontwikkeling naar verbeterde Amerikaans-Russische betrekkingen, maar deze kwam tot stilstand toen twee jaar terug Cubanen naar Angola stroom den en het getij in de oorlogssituatie ten gunste van de MPLA deden keren. Het aantal Cubaanse militairen in dat land bedraagt nu ongeveer 19.000. Afgaande op de cijfers van het State Department bedraagt het aantal Cuba nen in de verschillende Afrikaanse landen: president nu van woordbreuk gelaten, aldus Begin. De reis van minister van Defensie Weizman en zijn delegatie naar Cairo was alleen maar uitgesteld in afwachting van verbetering van het slechte onderhandelingsklimaat, gescha pen door „extreme uitlatingen van presi dent Sadat en de van haat vervulde be richtgeving door de pers”. BONN (AFP). Een onderzoek van het ministerie van Defensie in Bonn heeft uit gewezen dat leden van de „Bundeswehr” de afgelopen jaren herhaaldelijk bijeen komsten van oud-nazi’s hebben bijge woond als officiële vertegenwoordigers van de Westduitse strijdkrachten. Dit heeft het ministerie gisteren bekendge maakt. Aanleiding tot het onderzoek was geweest een klacht van de voorlichtings dienst van „Democratisch Initiatief” in München volgens welke er „traditionele betrekkingen” bestaan tussen leden van de Bundeswehr en de HIAG (organisatie van oud-leden van Hitlers Waffen SS) Volgens het ministerie hebben leden van het Westduitse leger en van de HIAG in elf gevallen gezamenlijk aan herdenkings- plechtigheden deelgenomen en niet in 32 gevallen, zoals was gesteld. Algerije: 35 leden van een medisch team. Angola:. 19.000 militairen en 4000 ci viele adviseurs. Benin: 10 tot 20 veiligheidsadviseurs. Kaapverdische Eilanden: van 10 tot 15 medische adviseurs. Volksrepubliek Kongo (Brazzaville): ongeveer 300 militaire adviseurs en tus sen de 100 en 200 burger-technici. Equatoriaal Guinee: ongeveer 300 tot 400 adviseurs, van wie bijna de helft militairen. Ethiopië: 400 militaire en 300 medis che adviseurs, althans vorig jaar herfst. Nu schat het State Department dat er minstens 2000 militairen in Ethiopië zijn, van wie een aantal mogelijk betrokken is bij de strijd in Eritrea en in de Ogaden. Guinee: 300 tot 500 Cubanen, voorna melijk militaire adviseurs. Guinee-Bissau. 100 tot 200 Cubanen, tweederde militairen. Libië: 100 tot 125 militairen. Madagascar: ongeveer 30 militairen. Mozambique: 650 tot 750, van wie 150 burger-technici. Sao Tomé-Principe: 76 tot 80 medis che deskundigen. Sierra Leone: 100 tot 125 militaire ad viseurs. Somalië: Cubaanse aanwezigheid op 13 november 1977 op last van Somalië teruggetrokken. Tanzania: 350 tot 500 Cubanen, voor namelijk technische adviseurs. Oeganda: wellicht 25 militaire advi seurs.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1978 | | pagina 3