in
Tijdens eerste dag begrotingsbehandeling:
STRAUSS HEKELT BELEID
VAN REGERING-SCHMIDT
ANDREOTTI LIJKT TE ZOEKEN
EEN VIERKANTE CIRKEL
NAAR
Directeur CIA
achtergrond
Nederlands plan:
op korte termijn
Benelux-top
krijgt nieuwe
bevoegdheden
Tsjechoslowaken gaan met Russen de ruimte
Q
r
MILITAIR OVERLEG MET EGYPTE WORDT VRIJWEL ZEKER HERVAT
Brigitte op de bres
Conferentie
Mandaat
SCHIPHOL
MARIJKE
BOB DOM
Weekblad meldt nieuw
afluisterschandaal
in West-Duitsland
„OOSTBLOK IN DE
LUCHT SUPERIEUR
AAN DE NAVO”
-
3
19 7 8
BINNEN- EN BUITENLAND
JANUARI
WOENSDAG
2 5
2
door Nico Scheepmaker
len
(Van onze redacteur in Italië,
Hein ten Kortenaar)
ROME. Giulio Andreotti,
die tien dagen geleden zijn ont
slag nam als premier van de Ita
liaanse regering en binnen een
week de opdracht kreeg een
nieuw kabinet te vormen, is
sinds maandag aan het werk. Hij
vergaderde toen met de Kamer-
en Senaatsfracties van zijn eigen
partij, de christen-democraten,
van wie hij opnieuw het volste
vertrouwen kreeg.
ing
i de
>pui
den
soof
dijk
i uit
md-
ags-
van
len
ing
nan
een
het
erij
atie
be-
ibli-
dat
Het
'ok-
van
Iers
ing
;tad
n te
on
teer
ken
.ire-
cht.
lag
ige
itie
f A
(Van onze redacteur in Israel,
Jaap van Wesel)
JERUZALEM. De militaire onderhandelingen in Cairo tussen
Israel en Egypte zullen begin volgende week hervat worden, als er niets
tussenkomt. De Israëlische regering is van plan zondag tot hervatting
van de onderhandelingen te besluiten en minister van Defensie Weiz
man zondagmiddag of maandag naar Cairo te sturen.
trijfël
Israëlische minister Weizman
zondag of maandag naar Cairo
Concertgebouworkest
De christen-democraten blijven zich
Die lijn komt neer op aanzienlijke ma-
dng
:en?
ide-
a in
aien
zijn
'rije
eni-
de
het
om
ool-
Van
'ua-
I in
ven
cen-
via
jich
srn-
i in
iaat
nili-
ten.
een
ood
lurt
Nog
de
ard-
de
De hervatting van de militaire bespre
kingen heeft vooral tot doel de onderhan-
delingskanalen niet af te sluiten. Resulta
ten van de onderhandelingen moeten op
het politiek niveau geboekt worden en
daar zit nog geen schot in, al werkt de
Amerikaanse onderminister van Buiten
landse Zaken Atherton in Jeruzalem nog
steeds aan een „toverformule” voor het
Palestijnse vraagstuk.
Er waren maandag al indicaties dat het
afbreken van de militaire besprekingen
eerder een prestigezaak was dan onwil om
verder te onderhandelen. Minister van
Weizman zal dan volgens plan enige
dagen in Cairo verblijven en eind volgen
de week naar Washington gaan om daar
over Israëlische wapenaankopen te spre
ken. Hoofdonderwerp van de militaire be
sprekingen zijn de Israëlische nederzet
tingen in de Sinai.
Buitenlandse Zaken Dajan sprak in de
Knesset zijn mening en verwachting uit
dat de besprekingen in Cairo snel hervat
zullen worden en minister van Defensie
Weizman stelde zijn al lang geplande reis
naar Washington uit. Hij zou morgen naar
Washington gaan. De reis van Weizman
naar Amerika staat niet in verband met de
vredesonderhandelingen, maar heeft tot
doel Israels lijst voor nieuwe wapens voor
te leggen aan de Amerikaanse regering.
De Israëlische radio heeft, zo bericht het
persbureau Reuter, gezegd dat koning
Hoessein van Jordanië zijn plannen voor
een confederatie van de oostelijke en wes
telijke oevers van de Jordaan voorlopig in
de ijskast heeft gezet in verband met oppo
sitie van president Sadat van Egypte. De
koning zou nu meer voelen voor een over
gangsperiode van twee tot vijf jaar, waar
in Israel zich moet terugtrekken uit het
gebied en het bestuur overgeven aan de
Verenigde Naties.
Enkele dagen geleden meldden diplo
matieke bronnen in Damascus dat Syrië
binnenkort een grote zending Russische
wapens verwacht. Daaronder zou zich een
nieuw type luchtdoelraket bevinden dat
nog niet eerder in het Midden-Oosten was
gestationeerd.
Hierdoor gesterkt, kon hij *s middags
achtereenvolgens de communistische en
socialistische delegaties ontvangen, die
hem weer eens uiteenzetten dat de op
lossing van de crisis niet kan liggen in
een nieuw, beter en uitgebreider beleid
sprogramma, maar in de eerste plaats
gezocht moet worden in een verbreding
van de kabinetsbasis, door toelating van
de twee grote linkse partijen.
Gisteren ontmoette Andreotti de repu
blikeinen, gevolgd door de andere twee
partijen die hem het regeren in de afgelo
pen anderhalf jaar mogelijk maakten, de
sociaal-democraten en de liberalen.
Ook van de republikeinen stond al van
tevoren vast, wat ze hem zouden vertel-
Strauss, die als eerste en belangrijkste
man het woord voerde voor de CDU-CSU-
oppositie, merkte op dat de financiële poli
tiek van de bondsregering „liederlijk” is.
Het recordtekort van bijna 33 miljard op
een totale begroting van circa 190 miljard
Alles functioneert normaal en de twee
ruimtevaarders voelen zich goed, aldus
Tass.
Mogelijk is deze spectaculaire inscha
keling van Tsjecho-Slowakije bij de
verovering van de ruimte niet toevallig.
Het land herdenkt dit jaar namelijk drie
belangrijke gebeurtenissen: op 25 febru
ari de revolutie van 1948, op 21 augustus
len: hun voorzitter Ugo La Malfa had het
dezelfde morgen nog eens herhaald in
zijn partijblad. „De oproep om de com
munistische partij op de proef te stellen
moge dan wanhopig zijn”, schreef dë
bejaarde politicus, „maar het is wel de
enige die hoop geeft het lot af te wenden
dat ons boven het hoofd hangt.”
Op de tegenwerping dat ook de com
munisten niet in staat zullen blijken de
eisen van de basis voldoende in toom te
houden om de nationale crisis te over
winnen, antwoordt la Malfa dat het er
juist om gaat hen op de prpef te stellen
door hun een „rigoureus beleidspro
gramma voor te leggen, tegelijk met een
ontwerp van een sociaal pact dat die
naam werkelijk verdient.”
Dit zijn niet louter dromen, zoals wel
blijkt uit de veranderende houding van
de vakbeweging. Dezer dagen wordt in
alle fabrieken en werkplaatsen van het
land gedebatteerd over een heel nieuwe
lijn die werd uitgestippeld door de vak-
bewegingstop.
heeft het aan 26 van de 31 experimenten
binnen het kader van het interkosmos-
program, waarin de Comecon-landen sa
menwerken, deelgenomen.
Al zeker twee jaar volgen zes kosmo-
nauten-in-spé twee Tsjechoslowaken,
twee Oostduitsers en twee Polen sa
men met hun Russische collega's een
opleiding in de Sovjet-Unie.
Alle vroegere coalities, zoals de cen-
trum-linkse kabinetten van christen-de
mocraten, socialisten, sociaal-democra
ten en republikeinen, stuitten af op de
onwil van de toenmalige bondgenoten
om zich nogmaals te laten opslokken
door de christen-democratische kolos.
Voorzitter Willy Brandt van de SPD zei
dat er maar weinig landen in de wereld zo
stabiel zijn als de Bondsrepubliek. „En dat
praat ook de heer Strauss niet kapot”,
aldus Brandt. Hij vond verder dat de oppo
sitie geen enkel echt argument noch een
reëel alternatief voor de regeringspolitiek
had aangevoerd.
door de oppositie voorgestelde maatrege
len als het controleren van gesprekken
tussen gevangen zittende terroristen en
hun verdedigers en het „in verzekerde
bewaring” stellen van terroristen, die hun
gevangenisstraf hebben uitgezeten. Vol
gens Strauss capituleert Schmidt voor de
linksen in zijn eigen partij.
ïrse
ids-
lag.
bij
jers
van
den
iris-
i uit
end
arig
?rse
jari
lern
ino
1 op
wil
lijn.
age
*ek-
age
mi-
In
me
en
op-
fge-
aok
likt
nd-
n is
?ro- t
age-
ers,
het
loor
van
ex
ude
em-
de
ing,
tha-
Ik had het voorgaande nog niet geschre
ven of ik las in de krant dat Schiphol met
een soortgelijk probleem worstelt. Men wil
die naam veranderen in International Air
port Amsterdam of iets dergelijks, omdat
de aan- en afvliegende buitenlanders ons
„Schiphol” niet kunnen uitspreken, waar
door zij voortdurend op Orly, Heathrow en
Smederevo terechtkomen, dat zij dan ook
niet kunnen uitspreken. Om aan deze Ba
bylonische spraakverwarring een eind te
maken, wil men Schiphol voortaan Inter
national Airport Amsterdam gaan noe
men, dat als volgt dient te worden uitge
sproken: Internesjenui Erpoht Emstur-
dem. Dat klinkt al meteen een stuk vlug
ger, veiliger en voordeliger. De volgende
stap zal zijn dat de De Heek inderdaad tot
hoofdstad van Holland (Péba en De Ned-
derlends worden voorgoed geschrapt)
wordt uitgeroepen om de realiteit wat
meer in overeenstemming te brengen met
de veronderstellingen in het buitenland, en
de Schelp zal worden omgedoopt in de
Shell....
dat de Russische ruimtevaarders Roma
nenko en Gretsjko die zich aan boord
van de „Saljoet-6” bevinden, maandag de
„Vooruitgang 1”het „vrachtscheepje”
dat aan de Saljoet gekoppeld zit zijn
binnengegaan. De twee kosmonauten
zijn gisteren begonnen met het overladen
van brandstof en ander materiaal van de
vooruitgang in de Saljoet.
Waar Andreotti naar op zoek is, lijkt
verdacht veel op de vierkante cirkel. De
christen-democraten moeten er hun
kiezers op kunnen wijzen dat ze de com
munisten geen doorslaggevende stem in
het kapittel geven en de communisten
moeten met evenveel recht kunnen vol
houden dat het beleid niet langer buiten
hen om wordt gevoerd.
beroepen op het mandaat dat zij van hun
kiezersvolk hebben gekregen - in geen
geval samen met de communisten rege
ren. De communisten zelf menen, dat het
dertigjarige veto tegen hun regerins-
deelname onderhand even zinloos als
ondemocratisch is geworden.
Brigitte Bardot, vergezeld door vriend
Miroslav Brozek (rechts) en adviseur
Franz Weber (links) bij haar aankomst
bij de Raad van Europa in Straatsburg.
Brigitte Bardot woonde het debat in de
Raad bij over de bescherming van zee
honden. De beroemde Franse filmactri-
ce voelt zich sinds drie jaar bijzonder
betrokken bij het lot van zeehonden
baby's.
De vergissing die sommige critici van
het besluit om Schiphol om te dopen in
International Airport Amsterdam maken
is, dat zij Schiphol altijd als een nationale
Nederlandse instantie hebben beschouwd,
terwijl het in werkelijkheid natuurlijk een
internationale vrijplaats is waar je meer
buitenlanders dan Nederlanders ziet, en
waar drank en sigaren belastingvrij ver
kocht mogen worden. En hebt u ooit „sui
ker” zien staan op de suikerzakjes in de
KLM-toestellen? Bovendien is Schiphol
niet de eerste die zijn naam verandert.
Marijke, Feijenoord en de Stalinlaan
zijn daarin voorgegaan. En André van
Duin niet te vergeten. Prinses Marijke
vond Marijke te kinderachtig, niet prinses-
selijk genoeg en noemde zich op een gege
ven ogenblik Christina, terwijl Christina
Deutekom zichzelf Cristina ging noemen.
Feijenoord ondervond dat die typisch-Ne-
derlandse ij met puntjes op onbegrip stuit
te in het buitenland (men spelde de naam
vaak als Fejienoorcl of nog erger), en be
sloot de Nederlandse ij te vervangen door
de internationale y: Feyenoord.
Trouwens, Johan Cruijff staat ook in de
burgerlijke stand ingeschreven met een ij
met puntjes. En de Stalinlaan, tenslotte,
zag zijn naam veranderd in Vrijheidslaan,
toen Stalin achteraf niet zo’n lekkere jon
gen bleek te zijn geweest als Churchill en
Roosevelt. De Churchilllaan en de Roose-
veltlaan mochten in Amsterdam blijven
bestaan, maar de Stalinlaan verdween,
terwijl tegelijkertijd in alle geschiedenis
boeken Stalin op de beroemde foto waar
op hij samen met Roosevelt en Churchill
op Jalta staat afgebeéld, werd overgeplakt
met een foto van het Vrijheidsbeeld op
dezelfde grootte als de gedesavoueerde
staatsman.
En Schiphol is natuurlijk nog maar een
begin. Andere typische Nederlandse na
men die voor internationalisatie in aan
merking komen zijn Scheveningen, Soest-
dijk, Van Hanegem, Utrecht, Van Agt, Den
Uyl, Krijgh, Schrijvers(l), Afsluitdijk, Kei
zersgracht, Concertgebouworkest en
scharrelei.
het „broederlijke” ingrijpen van de
strijdkrachten van de verdragsorganisa-
tie van Warschau in 1968 en op 28
oktober de stichting van de republiek in
1918.
Tsjecho-Slowakije werkt voorts van al
le andere Oostepropese landen het
nauwst met de Sovjet-Unie samen op het
gebied van de ruimtevaart. Sinds 1970
(Van onze redactie buitenland)
LUXEMBURG. De Nederlandse re
gering heeft het plan gelanceerd in Bene-
lux-verband een initiatief te ontplooien
voor de verbreding en vooral de
verdieping van de Europese samenwer
king. Volgens premier Van Agt ligt het in
de bedoeling op korte termijn een Bene-
lux-top bijeen te roepen, wat in jaren niet
is gebeurd.
Vroeger heette ik Nico Scheepmaker,
maar omdat ik tijdens mijn vele buiten
landse dienstreizen allengs merkte dan
buitenlanders moeite hadden met het uit
spreken van mijn naam (wat in de meida
gen van 1940 nog menige als non vermom
de Duitse parachutist die op aanvraag
Zjeepmaker zei het leven heeft gekost),
laat ik mij tegenwoordig Bob Dom noe
men. Daar heeft niemand moeite mee.
Het was vooral die Sche aan het begin
van mijn achternaam die problemen ople
verde, en niet alleen aan Duitstaligen. Ik
heb het nog een tijd kunnen redden door
hotelkamers te bespreken op de naam van
Shipmaker of Schiffmacher en mij bij
aankomst de juiste verbastering te herin
neren, maar op een gegeven ogenblik heb
ik de knoop toch maar doorgehakt, ook al
omdat de voornaam Nico eveneens op
problemen stuitte.
In Engeland heette ik Naaiko, en in
Joego-Slavië Nietzo, en als ik de Joegosla-
ven dan om de tuin trachtte te leiden door
Niko met een k van keeshond te schrijven,
raakten ze weer in de war omdat „niko” in
het Servokroatisch „niemand” betekent.
Als ik dan ’s nachts zachtjes op de deur
van haar hotelkamer klopte, en zij vroeg
slaperig „wie is daar?”, en ik antwoordde
fluisterend: „Niko”, dan draaide ze zich
weer om en sliep verder. Een onbevredi
gende toestand. Maar nu hoef ik maar
„Bob Dom” te zeggen en alle deuren gaan
voor mij open!
mark (een stijging van 10,1 procent ten
opzichte van het vorig jaar) noemde
Strauss in strijd met de Grondwet. Hij zei
dat er in West-Duitsland slechts een einde
aan de werkloosheid kan komen als het
voor ondernemers weer aantrekkelijk
wordt gemaakt om te investeren. Volgens
de CSU-voorzitter is meer economische
groei noodzakelijk.
Franz-Josef Strauss ging in zijn aanval
zover dat hij bondskanselier Helmut
Schmidt ervan beschuldigde zijn ambts
eed te hebben gebroken. Dit, aldus
Strauss, omdat Schmidt bij de bestrijding
van het terrorisme maatregelen vertraagt
die tot „mindere schade” kunnen leiden.
De Beierse politicus doelde daarmee op
(Van onze redacteur in West-Duitsland)
BONN. Volgens het geïllustreerde
weekblad „Quick” heeft de Westduitse mi
litaire inlichtingendienst (MAD) de tweede
secretaresse van minister van Defensie
Georg Leber gedurende enige tijd in haar
woning afgeluisterd op verdenking van
spionage-activiteiten. Naderhand is geble
ken dat dit op niets berustte.
Volgens het weekblad was de minister
wel op de hoogte van de verdenking, maar
niet van de afluisterpraktijken. Als dit
waar is, betekent dit volgens politieke
waarnemers dat de door de spionagezaak-
Lutze toch al aangeslagen positie van Ge
org Leber nog slechter is geworden.
Van Agt zei een en ander na afloop van
zijn eerste buitenlandse missie. Met minis
ter van Buitenlandse Zaken Van der
Klaauw was de premier een halve dag de
gast van de Luxemburgse regering.
Luxemburg verklaarde zich bij monde
van premier Thorn (tevens minister van
Buitenlandse Zaken) bereid zijn inbreng te
geven in het Nederlandse plan. Een Belgi
sche reactie wordt op 16 februari ver
wacht, wanneer Van Agt en Van der
Klaauw een „kennismakingsbezoek” aan
Brussel zullen brengen.
Het Nederlandse plan, dat nog niet in
detail is uitgewerkt, zou o.a. het analyse
ren van de economische recessie, de werk
loosheid en de energievoorziening behel
zen. De Nederlandse regering wil niet, zo
lieten Van Agt en Van der Klaauw in
Luxemburg doorschemeren, lijdelijk toe
zien hoe de EEG haar elan verliest.
Een bijeenkomst van de ministers van
Buitenlandse Zaken van de deelnemende
landen (Syrië, Algerije, Libië, Zuid-Jemen,
«Irak en alle Palestijnse organisaties) gaat
aan de conferentie vooraf.
Syrië voert de slagkracht van zijn strijd
krachten op teneinde, na de „capitulatie”
van bondgenoot Egypte, op eigen kracht
een strategisch evenwicht te bereiken met
de Israëlische vijand. Dit heeft minister
van Buitenlandse Zaken Abdel-Halim
Khaddam maandagavond gezegd tot een
gehoor van studenten in de hoofdstad Da
mascus. Zijn rede werd gisteren door de
staatsmedia verspreid.
„Wij treffen”, zei de bewindsman,
„nieuwe maatregelen om, vanuit een stra
tegisch evenwicht tussen ons en de zionis
tische vijand, te kunnen blijven ijveren
voor de verwezenlijking van onze doelstel
lingen”.
Volgens het pro-Libische Libanese blad
„Al Safir’” zal Irak een afvaardiging op
hoog niveau sturen naar de topconferen
tie van Arabische leiders die zich keren
tegen het vredesinitiatief van de Egypti
sche president Sadat. De conferentie
wordt op 31 januari in Algiers gehouden.
Morgen en vrijdag hebben zij hun ver
gadering van het centraal comité, en
daar zal blijken of zij er genoegen mee
nemen niet direct aan de regering deel te
nmen, maar toch tenminste toegelaten te
worden tot de regeringsmeerderheid, dat
wil zeggen dat de christen-democraten
althans openlijk erkennen dat de rege
ring steunt op de stemmen van de com
munistische parlementariërs.
(Van onze redacteur in West-Duitsland,
Hans Amesz)
BONN. Franz-Josef Strauss heeft
aan het begin van de vier dagen durende
begrotingsbehandeling in de Westduitse
Bondsdag de regering-Schmidt verweten
een „miserabele, slechte en ideologisch
doorgeslagen politiek te voeren, die door
gerechtelijke uitspraken voortdurend
moet worden gecorrigeerd”.
BRUSSEL. (ANP) Volgens generaal
William Evans, de pas benoemde (Ameri
kaanse) NAVO-luchtmachtchef voor het
Centraal-Europese areaal, zijn de lucht
strijdkrachten van het Warschau-pact mo
menteel in een verhouding 2*/s:l sterker
dan die van het westers bondgenootschap.
Ook na de aankomst van westelijke ver
sterkingen, zei de generaal gisteren, zou
die verhouding op zijn best 3:2 worden,
nog steeds in het voordeel van het Oost
blok.
Evans hing Vleze schatting van de
krachtsverhoudingen in de lucht op aan
een nieuw pleidooi voor het aanschaffen
van de „AWACS”-radarvliegtuigen. Vol
gens de Amerikaanse generaal is het „ur
gente noodzaak” dat de NAVO die nog
aan het studeren is op het peperdure
AWACS-project deze toestellen in ge
bruik neemt.
tiging van de looneisen in de eerstkomen
de jaren, grotere arbeidsmobiliteit dat
wil zeggen de mogelijkheid van ontsla
gen bij bedrijven die een arbeidersover-
schot hebben, gevolgd door eventuele
omscholing en overplaatsing naar ande
re levensvatbare bedrijven - beperking
van wachtgelduitkeringen tot hoogstens
een jaar en soortgelijke concessies die
duidelijk afwijken van de harde lijn die
de vakcentrales de laatste tien jaar heb
ben gevolgd.
„Wat wij van de arbeiders vragen”, zei
de communistische vakbewegingsleider
Luciano Lama gisteren in een interview,
„is een politiek van offers en geen margi
nale, maar wezenlijke offers. Zonder die
offers komt de Italiaanse economie er
nooit meer bovenop. En zonder verdere
ontwikkeling van de economie blijft het
werkloosheidsprobleem onoplosbaar.”
Ook Lami is van mening, dat deze
nieuwe lijn gemakkelijker geaccepteerd
zal worden als er een regering komt die
„sociaal en politiek representatief” is
voor het land. Zo krijgt Andreotti van
vakbewegingszijde een grotere vrijheid
van handelen dan hem door de politieke
partijen, wordt gelaten, daar schijnen de
standpunten nog even vast te liggen als
voor het uitbreken van de kabinetscrisis.
WASHINGTON. (UPI) President Car
ter heeft de directeur van de CIA, Stans
field Turner, nieuwe bevoegdheden gege
ven. Hij krijgt het toezicht op de begroting
voor de geheime dienst, die naar schatting
acht miljard dollar bedraagt. Turner
krijgt ook de leiding van een nieuwe groep
die de prioriteiten moet stellen voor het
verzamelen van inlichtingen door de ge
heime dienst. Het ministerie van Defensie
behoudt echter de bevoegdheid beslissin
gen te nemen aangaande het gebruik van
spionagematerieel als kunstmanen,
vliegtuigen en elektronische afluisterap
paratuur.
PRAAG (AFP). In de komende da
gen zal weer een Russische Sojoez met
aan boord een gemengde Russisch-Tsje-
choslowaakse bemanning de ruimte wor
den ingeschoten om te koppelen aan het
ruimtestation „Saljoet-6”, zo is gisteren
van goedingelichte zijde in Praag ver
nomen.
Het Russische persbureau TASS meldt
