him
foto
Vrouw kan niet zonder broek
Veel gaaf werk
op expositie
Het Ogenblik
Muggen leiden weer
in rayoncompetitie
weg
en wiel
boeken
Bedford met vier aangedreven wielen
Automatiek in
de Renault 5
Daimler passeert
de vijf miljoen
Japan onderzoekt toepassing
van de elektrische auto
modejournaal
CLUBAGENDA
Uitlaatsystemen in
Engels onderzoek
Nieuws in ’t kort
I
I
20
21
19 7 8
FF P R u A R I
VRIJDAG
Onder redactie van J.P. Bos
I
door Bé ter Maat
ALS RESULTAAT VAN de
tweede ronde van de rayoncom-
petitie van de BNAFV Kerine-
merland blijft de Haarlemse fo
togroep De Muggen aan de lei
ding. Er hadden weinig verschui
vingen plaats. Tweede is Foto
club Castricum en derde FC
Nieuwendam dat de Haarlemse
AFV met Vz punt voorbijging.
BINNEN DE kringloop der
seizoenen hebben we er nu ruim
een maand winter opzitten. Tot
op heden was het in ons lage
landje kwakkelen geblazen,
maar wie weet wat de weergo
den nog voor ons in petto heb
ben. Niettemin lacht de lente ons
reeds van verre toe en daarom
wordt het zo langzamerhand tijd
om aan de voorjaars- en zomer-
mode te gaan denken. Hoewel de
coutureshows - voor die hopelijk
zonnige tijd - in Rome en Parijs
net achter de rug zijn, ga ik
liever eerst de confectiecollecties
uit Italië en Frankrijk met u
doornemen. Ik bekeek ze al voor
u toen u zich nog het hoofd brak
wat te kopen voor het voorbije
najaar en deze winter. Die con
fectie is toch de kleding die u
straks in de winkels zult aan
treffen.
iK»
U
Frank van der
Wijden van
Foto- en Smal-
filmclub
Johez scoorde
hoog met deze
dubbeldruk
OP DE EXPOSITIE van Jeugdfoto-
club Het Ogenblik in cultureel centrum ’t
Oude Slot in Heemstede is weer gaaf
werk te zien. En dat is een des te groter
compliment als men bedenkt dat de orga
nisatoren de formule van het totaalbeeld
hanteert, dus een indruk willen geven
van het werk van beginners en (soms al
heel ver) gevorderden. Wat vooral van dit
werk af straalt, is het enthousiasme waar
mee deze jongeren hun hobby uitleven en
daarbij enerzijds de ernst en anderzijds
de humor waarmee zij dit doen.
Er is ook weer méér kleurwerk aanwe
zig en makro is, zij het nog bescheiden, in
opmars. De serie Herfstructuur van Eel-
co Kraayenga is hiervan een fijn voor
beeld. Trouwens, die series maar liefst
dertien stuks zijn gewoon een vondst
tussen die ruim 120 drukken, waartussen
ook al aardige serietjes zitten. Gaat het
bij vrijwel alle series om de expressie, die
van Jos Kooren over de oliemolen in
Roderwolde is behalve goed van fotogra
fie bij uitstek instructief. Aparte vermel
ding verdienen de keurig ingelijste por
tretfoto’s in kleur van Eddy Lohman.
Een topper is stellig de foto Licht van
Ronald Roozen (met bijbehorend ge
dicht). Wat vervreemdingstechnieken be
treft, zijn er onder meer twee solarisaties
van Frederik Barkhof, die ook het paard
voor het tentoonstellingsaffiche maakte,
en een kleurendruk.
Een verlevendigend element op de ten
toonstelling is het vijftal door leden ge
maakte klankdiaseries, waarvan er een
over het vervaardigen van zo’n serie
gaat.
U kunt nog tot en met 12 februari aan
de Ir. Lelylaan 6 terecht, overdag van elf
tot vijf en ’s avonds van zeven tot negen.
De jury vond het bijzonder plezierig
dat er zoveel geëxperimenteerd was, ook
al was dit niet altijd even goed gelukt.
Het streven om iets nieuws of een nieuwe
techniek te brengen, was toch wel hoop
vol. Of de technieken bij de juiste onder
werpen waren toegepast, bleek vaak een
strijdvraag, waardoor een levendige dis
cussie ontstond.
Het persoonlijk klassement na twee
ronden ziet er nu als volgt uit: 1. H.
Leutscher; 2. N. Schieveen; 3. H. C.
Schuitman (FC Castricum).
De inleveringsdatum voor de volgende
ronde is 27 februari. De bespreking heeft
plaats op maandag 20 maart, opnieuw in
de PEN-kantine.
General Motors toont op de tentoonstelling van bedrijfswagens, die van 9
februari tot 19 februari in de Amsterdamse RAI wordt gehouden, een prototype
van een bestelwagen met aandrijving op alle wielen. Deze Bedford CF is in de
oorspronkelijke uitvoering uitgerust met een 2,3 liter benzinemotor met een vijf-
versnellingsbak. Achter deze bak is een verdeelmechanisme aangebracht, dat via
een getande riem de overbrenging van de kracnt naar de vooras regelt. Tussen de
aandrijving naar de achteras is een vloeistofkoppeling gemonteerd. Deze zorgt
ervoor, dat onder wisselende omstandigheden de aandrijving gelijk verdeeld
blijft. De vierwielaandrijving is altijd volledig in werking. In tegenstelling tot de
conventioneel aangedreven voertuigen, onderscheidt deze Bedford zich door een
betere handelbaarheid en veiligheid, die zowel in het terrein als op de gebaande
wegen tot hun recht komen. De Bedford met zijn aandrijving op alle wielen leent
zich voor vele toepassingen in diverse bedrijfstakken.
gunstiger rendement in het stadsver
keer, dan een „gewone” auto. En naar
mate het verkeer drukker is, wordt de
elektrische auto interessanter in het
gebruik. Het nadeel is, dat aanvullende
voorzieningen zoals verwarming, enz.
weer relatief meer energie kosten, dan
in een wagen met benzinemotor. Aan
de andere kant bestaan er weinig ver
schillen op het punt van bedienings-
comfort en onderhoud. En wat de be
drijfskosten betreft (het opladen van de
accu’s); speciale tarieven zouden deze
kosten aanmerkelijk kunnen verlagen.
De tijd zal leren wat Japan met de
resultaten van het onderzoek doet.
In de Daimler-Benz-fabriek te Sindel
fingen (Zuid-Duitsland) liep onlangs de
vijfmiljoenste personenwagen, sinds de
hervatting van de produktie in 1946,
van de band. Nadat een jaar na de
oorlog Daimler-Benz de produktie
weer had gestart met 214 wagens van
het type 170 V, ging het al gauw bergop
waarts. Reeds in januari 1951 over
schreed de fabriek de grens van 100.000
eenheden. Zeven jaar later vierde men
de voltooiing van de half miljoenste
wagen sinds de oorlog.
Daimler-Benz produceert thans on
geveer 1600 personenwagens per dag.
Kleine elektrische bestelauto’s gaan in Japan misschien een tijdperk van
elektrische auto’s inluiden. Op de autoshow in Tokyo heeft Daihatsu onlangs zo’n
elektrische bestalwagen geïntroduceerd, overigens een gevolg van de reeds lang
bestaande bestelling van dit merk voor elektrisch aangedreven voertuigen.
Daihatsu produceert al enige tijd ook elektrische wagentjes voor bedrijfsterreinen
en golflinks. Nieuw is, dat ook Nissan en Suzuki hebben besloten elektrische
bedrijfsauto’s te produceren.
Vanwaar ineens deze belangstelling?
De Japanse auto-industrie, daarbij ge
steund door de overheid, heeft zich
gestort op een grootscheeps onderzoek
naar de toepassing van elektrisch aan
gedreven voertuigen. Zeker zo’n zeven
jaar geleden werd dit onderzoek ge
start en zo langzamerhand komen de
concrete resultaten op de verschillende
auto-exposities in Japan tevoorschijn.
En het is niet ondenkbaar, dat dit on
derzoekprogramma waarvoor in totaal
bijna twintig miljoen dollar werd geïn
vesteerd, ten slotte uitmondt in vol
waardige Japanse elektrische auto’s.
Er moeten dan echter wel enige voor
waarden zijn vervuld. Zo zal men onder
meer moeten zorgen voor een flink aan
tal oplaad-stations, verspreid over het
land.
Het hele onderzoek werd straf geor
ganiseerd: een aantal ondernemingen
ontwikkelde accu’s, weer andere be
drijven leverden elektromotoren en
ook werden industrieën aangewezen
om lichte carrosserieën te ontwerpen.
De grote doorbraak bijvoorbeeld de
ontwikkeling van een nieuw type accu
bleef echter uit. Dit zou op zich reden
voor pessimisme kunnen zijn, als niet
tegelijk de huidige techniek tot de uiter
ste grenzen werd verkend. De reden,
dat juist Japan zich zo inspant een
elektrisch voertuig te ontwikkelen, is
eenvoudig: men is er ook in dit land met
zijn massa-motorisering en beperkt
bruikbare oppervlakte, achter geko
men dat de huidige auto te veel nadelen
biedt. Verkeerslawaai en luchtveront
reiniging nemen in de grote steden
hand over hand toe en wie eenmaal in
Tokyo heeft gezien hoe de autosnelwe
gen, soms in vier niveau’s boven elkaar,
zich dwars door deze miljoenenstad
uitstrekken, begrijpt zonder meer dat
eens hier de grens van wat nog leefbaar
heet, wordt bereikt.
Japan heeft dit probleem natuurlijk
onderkend en een van de antwoorden
hierop, zou dit onderzoek naar elektri
sche voertuigen moeten geven. De
vraag is, of dit doel inderdaad werd
bereikt. Elektrische auto’s maken geen
lawaai en produceren geen luchtver
ontreiniging. Maar of ze economisch
gezien haalbaar zijn, dat moet men nog
af wachten. Aan het eind van het onder
zoek stond vast, dat de elektrische auto
op dit moment nog duurder zal zijn,
dan de benzinewagen. De overheid zou
daarom de aanschaf van een elektri
sche auto fiscaal aantrekkelijk moeten
maken. Dat betekent indirect subsidie.
Er zijn genoeg voordelen om dit voor
een overheid eventueel aantrekkelijk te
maken: de elektrische auto levert een
Renault heeft een nieuwe R 5 gepre
senteerd, met als voornaamste nieuws
een elektronisch gestuurde automati
sche transmissie. Deze transmissie
komt uit de R 30 TS. Met ingang van
mei zal de nieuwe R 5 in ons land
verkrijgbaar zijn. De wagen heeft een
vier cilinder motor van 1289 cc, en
volgens de fabriek zorgt de automaat
met drie reducties voor een redelijk
brandstofverbruik. Volgens Renault
zal de nieuwe R 5 bij 90 km/uur 114
verbruiken en in de stad een gemiddel
de van 1 12 halen.
De top van de nieuwe R 5 ligt om
streeks de 140 km/uur. Bovendien heeft
het Franse concern de gelegenheid aan
gegrepen om de R 5 met meer comfort
uit de duurdere klasse uit te rusten.
De automatische bak wordt niet gele
verd op de R 5-modellen die reeds op de
markt zijn. Het bijzondere aan deze
hele operatie is, dat er in de klasse van
de 1,3 liter wagens niet zoveel auto’s
zijn met een automatische transmisse.
Op de foto het interieur van de
nieuwe R 5 met automatische bak.
Vele fotografen waren naar de PEN-
kantine in Bloemendaal gekomen om
daar de foto’s van 17 verenigingen te
bekijken. Tot negen uur werd er over de
foto’s gediscussieerd en werden tech
nieken uitgewisseld. Daarna kwam de
jury aan het woord om haar oordeel te
verdedigen. De jury bestond uit de heren
C. F. Ballintijn, G. A. Bothof en E. de
Kaas. De meeste punten kreeg L
Schieveen van De Muggen, tweede werd
H. Leutscher van dezelfde groep.
WAARMEE KUNT U binnenkort het
nieuwe voorjaars- en zomermodespel
gaan spelen? Wel, wilt u er een amusante
gebeurtenis van maken, dan kiest u voor
de broek, die er overigens in zeer veel
grappige variëteiten is. Het aanbod was
zo groot, dat een Duitse collega me la
chend toewierp: „Je nieuwe jurk wordt
reren. Voor het overige is Kenzo een man
die in zijn collecties de grappige tegen
stellingen niet schuwt. Zo liet hij onder
meer een „piratenmeisje” met ooglap en
al lustig ronddartelen in een peilloos ge
decolleteerd khaki-kleurig pakje. Veel
mannen zullen er naar mijn idee niet veel
moeite mee hebben om zich door zo’n
pittige en charmante wildebras snel te
laten inpalmen. Houdt u daarentegen
van een wat rustiger en gematigder gar
derobe, wanhoop dan niet, want de con-
fectiemodellen van de Nederlandse en
Duitse fabrikanten staan daar weer ga
rant voor. U zult ze straks volop bij de
detaillisten tegenkomen.
TOT SLOT NOG EEN korte opmer
king over de coutureshows in Rome en
Parijs. Voor het voorjaar en de zomer
toonden de couturiers de meest klassieke
outfits die je je maar kunt denken. In de
komende maanden nog gelegenheid te
over om u daar even op te attenderen. Zo
ziet u maar weer dat de mode immer een
grillige affaire blijft. En wie zich geen
couture kan permitteren - en dat zijn
toch de meesten van ons - hoeft echt niet
in zak en as te zitten, want over een
jaartje vinden we een groot aantal van
die modellen weer keurig geconfectio
neerd in onze modezaken terug. Met alle
mogelijkheden die de mode ons vandaag
de dag laat, hebt u alle kans er vrolijk op
los te fantaseren. Om echter de juiste
combinaties te vinden zal niet altijd even
eenvoudig zijn. Maar, het genoegen te
smaken van een stijlvolle, persoonlijke
touch is ook wel wat waard.
straks een broek”. Maar, lieve vriendin
nen, het kan echter beide worden, omdat
die broeken in allerlei vormen en model
len ook onder jurkjes worden gedragen.
Glanzende en glitterende blousons zijn,
evenals ceintuurs en sjerpen die of de
taille of de huepen markeren, een must.
GLADDE ROKKEN GAAN samen
met nauwe jasjes, terwijl tunieken en
jurkjes, vervaardigd van soepele materi
alen in betoverende kleuren, wijder zijn
dan ooit. Khaki heeft de kleurwedstrijd
voor het komende seizoen helemaal ge
wonnen, soms in combinatie met wit of
zwart, dan wel in drie of vier nuances in
één outfit. Zelden heb ik trouwens zoveel
maagdelijk wit gezien als in die nieuwe
confectiecollecties waar terra, mauve en
violet eveneens zeer hoge ogen gooiden.
WAT U OOK TE wachten staat, is het
dragen van verschillende rokken over
elkaar, waarbij de bovenste aan de zij
kant tot in de taille wordt opgenomen.
Yves Saint Laurant haalde die grap ook
uit bij een enkele rok, ja, en toen wilde er
nogal wat bloot aan de oppervlakte ko
men. De Japanse ontwerper Kenzo, die je
in Parijs altijd met de verbluffendste
creaties confronteert, had zich duidelijk
door de Indiase klederdracht laten inspi-
Britse blijft alles met opzet zwart-wit als
optima al expressiemiddel. In Das Deut
sche Lichtbild komen zowel doorknede
profs als succesvolle amateurs aan bod,
maar daarnaast ook onbekende fotogra
fen die in deze uitgave voor het eerst
gelegenheid kregen hun kunnen te tonen.
De foto’s in dit boek overspannen het
hele bereik van bekende persoonlijkhe
den, mode, kunst, landschappen, stille
vens, dieren, humor en „human interest”.
De jaarlijkse portie ellende is weer wat
minder dan vorige keer en beperkt zich
tot de aardbeving in Boekarest, vluchte
lingen op Cyprus, Belfast, Seveso en
blinden in Bangladesj. Het boek, uitgave
van Verlag Die Schonen Bücher Dr. Wolf
Strache KG in Stuttgart, telt 168 foto’s,
waarvan 42 als dubbelnaeina’s.
De vierde editie van Creative Camera
International Yearbook is opnieuw een
verzameling van foto’s en artikelen,
waaronder verscheidene portfolio’s van
Britse, Amerikaanse, Canadese en
Nieuwzeelandse fotografen met als extra
een bekende Rus en twee Japanners.
door Colin Osman, een der beide redac
teuren van het maandblad, onder welks
auspiciën dit jaarboek het licht ziet en
geïllustreerd door een negental fotogra
fen. Van de drie grote portfolio’s is voor
al dat van de Rus Alexander Rodchenko
indrukwekkend. Deze autobiografische
bijdrage wordt ondersteund door citaten
uit Sovjet Photo. De beide andere grote
portfolio’s zijn van Edwin Smith (Enge
land) en Eikoh Hosoe (Japan). Verder
enkele kleinere portfolio’s van de minder
bekende, maar toch significante fotogra
fen Lee Friedlander en James Newberry
(beiden VS), Peter Peryer (Nieuw-Zee-
land) en Ikko (Japan). Een elftal van
„jonge tijdgenoten” valt op door frisheid
en originaliteit. Niet alleen komen in dit
werk de huidige trends, maar ook de
toekomstige mogelijkheden tot uiting.
Het Creative Camera Yearbook is een
uitgave van Coo Press Ltd. in Londen en
wordt door Galerie Fiolet in Amsterdam
in ons land gedistribueerd.
AMFI’66, dinsdag 7 februari 20
uur, Salvatori Lisse: Bi-groep films
draaien, behandeling filmische ap
paratuur, zoals projectoren,
viewers, plakpersen, schermen, sta-
Een metaalbedrijf in het Engelse Bir
mingham gaat de uitlaatsystemen van
auto’s uitgebreid onderzoeken. De be
doeling van dit onderzoek is betere
uitlaatsystemen te kunnen maken, die
bovendien langer meegaan. Vooral de
levensduur van uitlaatsystemen kan
volgens het bedrijf worden verbeterd.
In de laboratoria van het bedrijf zullen
enige jaren lang alle factoren die van
invloed zijn op deze levensduur worden
gesimuleerd: hoge en lage tempera
tuur, versnellingskrachten, trillingen
en de invloed op de corrosie van strooi-
zout en condensaten. Dit is maar een
greep uit de vele onderzoekmogelijkhe-
den: men zal ook tijdens rij-omstandig-
heden de uitlaatsystemen testen. Bo
vendien zal men nagaan welke materia
len het beste in uitlaatsystemen kunnen
worden toegepast.
VOOR DE BEIDE jaarboeken die weer
ter bespreking voor ons liggen, geldt
enerzijds onverminderd wat we hierover
in voorgaande jaren hebben geschreven;
de hoge kwaliteit van de geselecteerde
foto’s èn van de druk is gehandhaafd.
Anderzijds valt te constateren dat er
buiten de normale golfbewegingen die
ook in de fotografie gelden, wezenlijk
weinig nieuws, weinig revolutionairs tot
uiting komt. Dat geldt zowel de benade
ring van de onderwerpen als de afwerk-
technieken.
In Das Deutsche Lichtbild 1978 blijft
het accent liggen op de actuele foto jour
nalistiek, in Creative Camera Yearbook
1978 meer op het kunstzinnige aspect
van de fotografie. Hier is zelfs een duide
lijke tendens te bespeuren naar een te
ruggrijpen op de „antieke” fotografie, zij
het vaak met moderne hulpmiddelen, en
oude, beproefde procédés. In het Duitse
produkt rukt de kleur sterk op, in het
I
I
Mitsubishi heeft voor een aantal mo
dellen prijsverhogingen bekend ge
maakt. Het gaat vooral om de Galant
Sigma-serie, waarvan bijvoorbeeld de
1600 GL-vierdeurs nu 15.998 incl.
BTW moet kosten. Dit is een verhoging
met 692.
De prijzen van de Lancer en de Celes-
te-serie blijven voorlopig ongewijzigd.
artikel: „De fotograaf als poëet”, ingeleid
r<
B
Ontwerper
Emilio Pucci
toonde in Flo
rence deze
zijden organ
za avondja
pon in de
kleurstelling
grijs en roze,
(links)
Couturier
Yves Saint
Laurent gaf
in een van
zijn modellen
aardig wat
bloot, (rechts
onder)
Sonia Rykiel
verwerkte
chiffon in dit
luchtige
avondensem-
ble. (uiterst
links)
De Japanner
Kenzo ont
wierp dit mo
del waarvoor
hij nogal op
vallend naar
India had ge
knipoogd,
(rechts)
