Nieuwe produktie dankzij twee maanden achterstallig loon
Bij De Mannen van den Dam blijft
het idealisme oprecht en groot
Op het breukvlak van twee eeuwen
Schrijfster van
Annie Romein: nieuwe
visie
op geschiedschrijving
Neergang van vloot
na Gouden Eeuw
PornoRepertoire Daniel Adni
Restaurant öjalet
Wenboom”
Santpoort Wüstelaan 75 - tel. (023)-372226
WH
ontvingen
jast niet bij zijn natuur
1
Boeiende kroniek
van huursoldaat
ïlms
i Privé
1379
:kers
jsten
k
Stoker^
mmerwerk,
uis
ib 67
aagde
fonds
ms
)use
In derde deel Maritieme geschiedenis
Clichématig
CT^rtlegaafde Franse pianist in Amsterdam
3M
J.
19 7 8
FEBRUARI
KUNST
DINSDAG 7
1
KO VAN LEEUWEN
JOHAN VAN KEMPEN
vanouds
tMO
uw auto va*
tot bumper
iet langer,
geeft 't
3 heeft 't
.LELWEG
ERWIJK
SBEEKWEG
UIDEN
GENT. Het Belgische gezel-
chap Internationale Nieuwe Scè-
ie „Mannen van den Dam” speel-
e vrijdag in zaal „Vooruit” in
[ent de première van de nieuwe
roduktie „Marianne wacht op
iet huwelijk”. Mannen van den
)am greep deze gelegenheid aan
ok de Nederlandse theaterpers
it te nodigen en belegde vooraf-
aande aan de voorstelling een
euse persconferentie. Daarop
af publiciteitsman Jos van Hoof-
;at nadere uitleg en motivatie
en van den Dam kiest. Naar later
it de voorstelling zou blijken,
eeft het gezelschap ditmaal ge-
ozen voor een uiterst sobere to-
eelvorm, die in niets meer doet
enken aan de strijdbare maar
wankelende produkties die aan
Marianne wacht op het huwe-
|k” voorafgingen.
!e Sn^Xrou*|an het repertoire dat INS Man-
I -7 f
g a
bibliotheek
AMSTERDAM Er was iets merk-
Tel.
1 i
9 9
11.
(ADVERTENTIE)
armed ia Ki ^stellingen kwam de groep met gerich-
Lichaami
Tel.
Massage il msterdams Concertgebouw liet horen.
9 P a|ts dat niet zo een-twee-drie te verklaren
iel. De techniek van deze 26-jarige Israe-
jsche pianist kent een bijzonder hechte
isis en is zeer hoog ontwikkeld. Niemand
under dan Vlado Perlemuter heeft zich
an ook met de immense training, die de
i Amsterdam debuterende musicus ach-
de rug heeft, bemoeid.
rat de artistieke interpretatie betreft, was
maar op
ia, och nog wel de aandacht vasthoudende
rouwens, grappig genoeg, ook op de lijst
tal grammofoon-opnamen die van deze
ionge pianist gemaakt zijn vermeld: in-
iemer werk van Chopin, Schubert, Men
maatschappijkritiek, die in uiterst vitale
jvoeringen, zowel wat dialogen als mu
sk betrof, helder zichtbaar bleef. En dat
wat dit Belgische gezelschap een
'splitsing van het Collectief Internationa-
Nieuwe Scène, dat eertijds de klateren-
voorstelling Mistero Buffo onder Artu-
althans met op het podium durft uit te
dragen; ergo nog niet zichzelf durft te zijn
Daarom vlucht hij in klavierleeuwenwerk,
waarvan op deze avond de eerste Mephi-
stoles-wals van Liszt nog een zekere char
me kon meekrijgen, maar wiens Hongaar
se Rhapsodieën de enigszins trieste achter
grond van Adni’s repertoire-keuze in de
praktijk nog eens extra belichtten.
ANNIE ROMEIN-VERSCHOOR
hebben het in het intolerante geestelijke
klimaat van voor de oorlog en dat erna
ten tijde van de Koude Oorlog lang niet
makkelijk gehad. Gelukkig brachten de
jaren zestig en zeventig nieuwe erkenning
voor het vele werk van het echtpaar als dat
van Annie Romein afzonderlijk. Zo kreeg
zij in 1970 de Constantijn Huygens Prijs
voor haar hele oeuvre toegekend en vorig
jaar nog de Dr. J P. van Praag Prijs.
Tot het laatst toe is Annie Romein-Ver
schoor actief geweest, getuige ook haar
regelmatige bijdragen voor het feministi
sche tijdschrift Opzij. Haar publicaties op
dat gebied getuigen van een levendige
open geest. Dat mocht ook blijken uit de
lezingen die ze de afgelopen jaren voor de
radio hield en uit de gesprekken met haar
laatstelijk nog op 2 februari jl. toen Jan
Rogier haar interviewde voor de NOS
op televisie. Met Annie Romein-Verschoor
Het derde deel van de (vierdelige)
..Maritieme geschiedenis der Nederlan
den" zet de lijn van de eerste boeken
voort: interessante informatie over al
les wat maar met onze nationale zee-
en binnenvaart temaken heeft plus een
rijkdom aan prachtige illustraties.
D.
sluitend tele ar^e stukken moet hebben. (Die staan
raak.
ie
at 14,
Hóe veelomvattend dit brok historie
is blijkt uit het boek „Huurling in de
Lage Landen (1572-1574), Samenge
steld door Duncan Caldecott-Baird en
uitgegeven door Fibula Van Dis-
hoeck, Haarlem. Een episode die zich
slechts over twee jaar uitstrekt maar al
zó veel veldslagen en aanverwante oor
logszaken beschrijft dat men zich moei
lijk kan voorstellen wat zich allemaal
tijdens genoemde tachtig jaar heeft af
gespeeld.
In een inleiding wordt verteld hoe de
belangrijkste gebeurtenissen uit de
strijd tussen de Spanjaarden en de be
woners van de Lage Landen gedurende
die twee jaar tot leven komen, begin
nend bij de inname van Den Briel op 1
april 1572 door de Watergeuzen. De
Engelsman Walter Morgan diende als
huursoldaat in het leger van de „rebel
len” en stelde als ooggetuige een boei
ende kroniek samen die hij zelf illus
treerde met prachtige kaarten van bele
geringen en zeegevechten. Uitermate
interessant voor leraren en docenten
geschiedenis.
Een van de hoofdstukken bevat een
beschrijving van het beleg van Haar
lem; een belangrijke zeeslag op het
Haarlemmermeer dat het lot van het
belegerde Haarlem bezegelde. Verder
op wordt de overgave van deze stad
beschreven. Schoonheidsfoutje in de
inhoudsopgave: het hoofdstuk Beleg
van Haarlem (blz. 115) komt hierin niet
voor.
Het boek is voor geïnteresseerden de
prijs van 24,50 ten volle waard.
J. BL.
IN DE VADERLANDSE geschiede
nis is de episode „de tachtig-jarige oor
log” altijd een boeiend onderwerp ge
weest, voornamelijk met betrekking tot
de tijdsduur. Het spreekt voor zich dat
een zó langdurige wapenstrijd talloze
historische gegevens heeft opgeleverd
die niet door middel van één of twee
hoofdstukken in een schoolboek be
handeld kunnen worden.
Haen Zeeft
3-23201 2
i, prentjes,
19, IJmuid sspeelde werk, leverden uiteindelijk
Haarlem.
J 23 jaar
dames,
laarlem.
De première die volgt kan helaas niet in
de schaduw daarvan staan. Het stuk Mari
anne wacht op het huwelijk (van de Frans
man Jean Paul Wenzel) is van een onver
teerbare clichématigheid. Het doet zeer
ouderwets aan en gaat over zaken die
zeker in onze samenleving al heel lang
anders worden opgelost dan in Wenzels
toneelstuk. De voorstelling, die nu als pre
mière werd gegeven, was de eerste con
frontatie met het publiek. Er zijn geen try-
outs van gegeven. Dat verklaart wellicht
voor een deel de artistieke droefenis, die
zich in deze voorstelling opdringt. Jam
mer, met alle goede wil ten opzichte van dit
mij zo sympathieke gezelschap, kan ik er
niets meer over zeggen, dan dat er nu
sprake is van een armetierige opvoering
van een verkeerd stuk.
De acteur Bert André, die deel uitmaakt
van de rolbezetting, moet zelf ook zijn
twijfels hebben gehad over de kwaliteit
van de voorstelling. In het programma
boekje zegt hij: „Een meesterwerk is onze
produktie niet, maar ze is wel oprecht en
kwetsbaar”. Ik moet hem helaas gelijk
geven. En dat terwijl INS De mannen van
den Dam met de voorgaande toneelpro-
dukties zo intens heeft laten zien hoe goed
het mogelijk is een politieke boodschap vol
sociale rechtvaardigheid in schitterend to
neel uit te dragen. Pas over enkele maan
den komt het Belgische gezelschap met
Marianne wacht op het huwelijk naar de
Toneelschuur in Haarlem (vier voorstellin
gen). Misschien heeft de produktie tegen
die tijd enige verbetering ondergaan; ik
bén er bang voor.
De moeilijkheden deze produktie op tijd
te kunnen uitbrengen waren echter groot.
Omdat er sprake is van achterstallige sub
sidie, hebben de leden-van het gezelschap
de laatste twee maanden hun salaris niet
ontvangen, teneinde „Marianne wacht op
het huwelijk” toch te kunnen opvoeren.
Hopelijk is de artistieke terugval van De
mannen van den Dam slechts van tijdelij
ke aard.
iesJ *ve en parelende spel van wisselende
n n, intensiteit, in de diverse passages van alle
- hier voorgedragen composities duidelijk
if te leiden
Bert André: „Daarna viel de Werkge
meenschap Beursschouwburg uiteen. De
spelers kwamen overal terecht. Onder an
dere bij het Groot Limburgs Toneel en bij
Proloog in Nederland. Zoals je weet heb ik
zelf ook nog bij De Nieuwe Komedie ge
speeld. Nu, na de afsplitsing van het Col
lectief Internationale Nieuwe Scène zijn er
weer velen uit die jaren zestig bij elkaar
gekomen. Bij de rolverdeling van Marian
ne wacht op het huwelijk kom je ook
Lucienne de Nutte tegen, die zat destijds
samen met mij in Scapin”.
In de gesprekken tijdens de persconfe
rentie komt tot uitdrukking dat het idealis
me bij De mannen van den Dam groot en
oprecht is. Een idealisme dat zich richt
tegen verkeerde zaken in de samenleving,
maar dat zich ook bezinning ten opzichte
van het toneelspelen ten doel stelt. Voor
beide brandt het heilig vuur bij De man
nen van den Dam gloedvol.
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM. Zoals wij in onze edi
tie van gisteren berichtten is de bekende
historica en schrijfster Annie Romein-
Verschoor zondag op 83-jarige leeftijd
overleden. Daarmee is een erudiete vrouw
heengegaan die in samenwerking en ge
deeltelijk in de schaduw van haar geniale
in 1962 overleden echtgenoot, dr. Jan Ro
mein, levend, gezorgd heeft voor een heel
nieuwe kijk op de samenhang van historie
en sociologie. Vooral „Op het breukvlak
van twee eeuwen”, dat na de dood van Jan
Romein verscheen, geldt als het voorbeeld
van integrale geschiedbeschrijving; het
vermogen om een tijdsperiode in zijn ge
heel en in samenhang te bezien en te
analyseren.
De samenwerking tussen Jan Romein en
Annie Verschoor nam een aanvang tijdens
hun beider studententijd in Leiden, waar
zij elkaar leerden kennen. Nog voor Annie
Verschoor (geboren 4 februari 1895) haar
doctoraal examen Nederlandse taal- en
letterkunde af zou leggen, traden zij in het
huwelijk. Hun huwelijk en samenwerking
zijn bepalend voor haar leven geweest,
Als we een paar seizoenen verder zijn,
zal deze pianist zichzelf wel niet meer
achter de facade van dramatiek en holle
uiterlijkheid hoeven te verschuilen. Dan
zal zijn fenomenale pianistiek ten dienste
kunnen staan van het nu nog nauwelijks
gemanifesteerde maar ongetwijfeld meest
wezenlijke element in Adni’s jonge kunste
naarsnatuur: de lyrische fijngevoeligheid.
mmerwerk Echte Franse pianistiek (die eigenlijk
□araties en Doit een echt „legato” kent) was er dan
O28iet name ook te horen in „L’ile joyeuse”
m Debussy, waarin de spanningslijnen
>ed werden doorgetrokken of contraste-
i >nd tegenover elkaar geplaatst.
Dat vermogen om de muzikale impulsen
ie de compositorische structuur bepalen,
oorbaar en vooral artistiek voelbaar te
1 laken, trad, voornamelijk op meer intro-
1715, geop
heeft) welke status De mannen van den
Dam als gezelschap in België heeft. Dan
blijkt dat deze groep is ingedeeld als D-
gezelschap, de laagst gesubsidieerde cate
gorie, waarbij alle vormingstoneel in Bel
gië gedoemd is te verblijven.
Vooraf aan de persconferentie heeft
Bert André mij in het kort nog even de
geschiedenis van zijn groep, maar vooral
van de mensen, die daarin bijeen zijn
geschetst. André: „Je moet teruggaan naar
het einde van de jaren zestig. Toen hadden
we in België een groep jonge toneelmen
sen, die zich verenigd hadden in de Werk
gemeenschap Beursschouwburg in Brus
sel. Dat was een vrij revolutionair den
kend gezelschap, op theatergebied, en het
ministerie van cultuur in België had ons
beloofd dat we daar in Brussel gedurende
drie jaar in de Beursschouwburg mochten
werken. We hadden een opzet gemaakt
van vier produkties, maar die heeft het
nooit gehaald. Alles verkeerde in een expe
rimentele fase. Als eerste produktie speel
den we op eigentijdse manier De Schur
kenstreken van Scapin, van Molière. Toen
vielen we in ongenade bij de Belgische
overheid en het kwam zelfs zover dat we
door de politie uit de Beursschouwburg
zijn gezet. We zijn toen nog even doorge
gaan, maar het was verder onmogelijk. Er
kwam geen subsidie meer en dat beteken
de de dood voor de Werkgemeenschap.
Het zoveelste theaterexperiment in
Vlaams België was door de overheid de
grond in geboord”.
De bewuste voorstelling is overigens
eind 1969, een week na het gewelddadig
optreden in Brussel, in het Universiteits-
theater in Amsterdam te zien geweest.
Daar mocht de Werkgemeenschap komen
optreden; een Nederlands blijk van solida
riteit met de gedupeerde collega’s uit
België.
igheid en «jelssohn, Grieg). Dat was uit het steeds
Antonie-"
m. Tel.
4 uur n.m.
Daniël Adni is waarschijnlijk een heel
emotioneel iemand, die om welke reden
P nAfOllr11 ook z^n emoties heeft verdrongen, ze
>or de gewin
larm. gastv^
Geopend
)0 tot 02.001
60, A’dam,
l.
ands, waiJ
enz.
korte levi pte wijze, verder nog naar voren in
Bouw, Julie chönberg’s Drei Klavierstücke opus
Jmuiden.
16.
hoezeer zij later in haar tweedelige autobi
ografie Omzien in verwondering
(1970/1971) ook er de nadruk oplegde dat
zij een eigen carrière en ontwikkeling als
schrijfster had nagestreefd.
Trouw stond ze in de eerste jaren van
hun huwelijk haar man terzijde bij het
moeizame voorbereidende werk ten be
hoeve van de dissertatie over Dostojevski
in de Westerse kritiek. Hun samenwerking
kreeg ook zijn neerslag in belangrijke his
torische werken als De lage landen bij de
zee (1934) en Erflaters van onze bescha
ving, een serie portretten van de groten uit
de Nederlandse geschiedenis, die in hun
gezamenlijk werk scherp getekend tevoor
schijn kwamen. Portretten, die zoals bij al
hun werk, waren opgebouwd uit hun haast
overstelpende hoeveelheid informatie.
Een tijdrovende methode, die tegenwoor
dig bij voorkeur door een team van histori
ci wordt benut, maar die bij het echtpaar
Romein voortkwam uit hun marxistische
maatschappijvisie. Anders dan de ge
schiedschrijvers uit de negentiende eeuw
wilden zij schrijven zonder de belasting
van een chauvinistisch denken.
Los daarvan publiceerde Annie Romein-
Verschoor ook eigen werk. Zo verscheen
van haar „Aan de Oedjong” (1928) en
haar proefschrift „Vrouwenspiegel”
(1935), waarin zij een op zeer hoog niveau
staand standaardwerk leverde over de Ne
derlandse romanschrijfster na 1880.
Hiervoor kreeg zij de Dr. Wijnaendts
Franckenprijs. Voor haar werk Vaderland
in de verte (1948) handelend over de jurist
en filosoof Hugo de Groot ontving zij de
romanprijs van de gemeente Amsterdam.
Een boek dat in ruime kring grote aan
dacht trok. Haar oeuvre omvat voorts een
grote hoeveelheid artikelen, boeken van
literaire en/of wetenschappelijke aard, en
studies.
scheepsbouw, in activiteiten, zelfs in
het uitzetten van de routes, begon zich
te wreken. De Verenigde Oostindische
Compagnie, eens de machtigste com
merciële instelling ter wereld, zakte
weg aan invloed, hetgeen niet los is te
zien van de Europese verhoudingen,
waarin de Republiek tot een tweeder
angsnatie was geworden. Engeland
nam tenslotte ook in Azië het heft in
handen.
Ook in dit deel wordt weer veel aan
dacht besteed aan de mensen op en
rond de schepen. Veel monsterrollen en
betaalboeken zijn bewaard gebleven.
Zij verschaften gegevens over notabe
len en de gewone man. Ook hier weer
de verhalen over het aanwerven, ronse
len zo men wil, van soldaten, mariniers
en zeelui. Zo leest men ook over de zorg
van de gezondheid van de schepelin
gen, immer weer een groot probleem.
De medische kennis was tot diep in de
negentiende eeuw te ontoereikend om
de verwekkers van besmettelijke infec
tieziekten als vlektyfus te onderken
nen. Enorme slachtingen werden onder
de opvarenden aangericht door de
kleerluis. De sterfte was veruit het
hoogst in de jaren 1770-1775, toen alleen
al aan boord van de compagnieschepen
gemiddeld 23 percent van de opvaren
den stierf. Men kan nagaan hoe het aan
boord van de slavenschepen was. An
dere informatie van menselijke aard
gaat over de straffen, ongelukken en
krijgsgevangenschap of het in slavernij
vallen van scheepslui.
De kwaliteit van de schepen wisselde
in deze periode. Zeker is wel, dat er
sneller gevaren werd en er hogere eisen
werden gesteld aan de officieren Er
ontwikkelde zich scheepvaartonder
wijs, waar met name navigatie een be
langrijk vak was. De navigatie komt
ook royaal ter sprake. Andere onder
werpen. ontwerp en bouw van schepen
(waarbij de bekendste onder de loep
worden genomen), havens (Nederland
zat daarbij slecht door de ondiepe en
zanderige ingangen), rederijen, zee
recht, de vaart in en buiten Europa, de
slavenhandel, de noordzeevisserij, de
walvisvaart en de oorlogsvaart.
HANS ROMBOUTS
Maritieme geschiedenis der Nederlanden,
derde deel, onder redactie van drs. F. Broeze,
dr. J. Bruijn en drs. F. Gaastra. Uitgeverij De
Boer Maritiem. Prijs per deel bij intekening
van vier delen: ƒ95. Losse delen ƒ115.
4328
voor TURK )e Sonate opus 57, de „Appassionata”,
Sa'wiredl an Beethoven werd op een heel eigen
I. Haarlem, 'anier benaderd. En het positieve daarin,
Adni niemand „na”-speelt,
den bij onsj K
iste mau...
1 gemaakt. 1 ?iJze een innerlijke overtuiging sugge-
l.
irmarkt prij
Kruisweg
jf Apeldoon Om het geheugen op te frissen: In het
im. Tel. *7H_’7R cro&IHr. Do TVT„on d.-.n
eert die er overigens onmogelijk werke-
beschaa kan zhn- Want behalve dat het spel
JWEN voort tak ongemotiveerd fors uitpakt, worden
ipenen club limaxen gedeeltelijk opgebouwd maar
Toog. Gar ooit voltooid.
023-32282
-Daniël Adni lijkt eerder een type dat het
Privé T van meer yrische, poëtisch-ge-
En nu kom ik terug op het merkwaardi-
|e in Adni’s voordracht. De luisterervarin-
|en in de bovengenoemde programma-
1IJOT, mderdelen, gerelateerd aan de indrukken
Verho ie je kreeg bij al het andere op dit recital
een
«paalde conclusie op. Namelijk dat deze
eft plaats legaafde instrumentalist zich een reper-
mte gastvro oire kiest dat niet strookt met zijn natuur.
Rustiek Restaurant in het vermaarde, eeuwenoude Zwitserse huis met o.akronkelver-
se paling, spartelende forelletjes en bedrijvige rivierkreeftjes.
Naast specialiteiten iedere zondag onze welbekende BRUNCH. Dit gezellige onbeperk
te. zeer uitgebreide assortiment van warme en koude gerechten serveren wij van 11.30
uur tot 14.30 uur.
Prijs per couvert 20,-. Voor kinderen t.m 14 jaar 1,- voor ieder jaar dat zij oud zijn
Voor recepties, diners en parties van uiteenlopende aard hebben wij exclusief voor u
beschikbaar „DE LANDAUER met aangrenzende klassiek ingerichte zaal
Uw gastheer
Jan G Westerhoven
Winter in het bloed - James Welch
De Indiaanse schrijver James Welch
beschrijft in een krachtige stijl het ru
we leven van een arme Indiaanse veeb
oer in de Amerikaanse staat Montana,
die er door zijn ervaringen met de dood
en de blanke „beschaving” van door
drongen raakt dat zijn leven op subtiele
wijze is verbonden met de verscheurde
droom en de tragische ondergang van
zijn voorouders. „Winter in het bloed”
was het romandebuut van James
Welch. Het boek werd in 1974 door de
New York Times Book Review uitge
roepen tot „debuut van het jaar”. (Uit
geverij In de Knipscheer BV, Haarlem -
22,-).
De Terrorist - achtergronden van
het terrorisme - Edward Hyams
Edward Hyams belicht het onder
werp terreur vanuit vele invalshoeken.
Het boek bestaat uit twee delen, waar
van het eerste theorie en het tweede de
praktijk van het terrorisme als onder
werp heeft. In het theoretische gedeelte
worden de ideeën behandeld van vier
grote denkers (O.a. Bakoenin) in wier
mens- en maatschappijvisie terreur een
centrale plaats innam. Het tweede deel
van „De Terrorist” gaat over groepe
ringen die terreurdaden plegen, zoals
de Maffia, het IRA en de stadsguerril
la’s zoals ze tegenwoordig plegen te
opereren. Hyams stelt dat terreur dient
te worden gezien als een soort zuiverin
gsproces dat onlosmakelijk is verbon
den met de ontwikkeling die de maat
schappij doormaakt. Hij bestrijdt in dit
boek de mening dat met terreur nooit
iets te bereiken zou zijn en staaft die
stelling met feiten.
(H. Nelissen, Bloemendaal - 22.50).
Scène uit Marianne wacht op het huwelijk, gespeeld door De mannen van den Dam.
Met gezicht naar publiek Emmy Leemans en Bert André.
ro Corso'speelde beoogt: maatschappij
kritisch toneel, artistiek verantwoord,
maar waarvan de boodschap zo direct
mogelijk op het publiek overkomt.
Dat verwoordt Jos van Hoofstat ook op
de persconferentie. Vooral voor de journa
listen uit Nederland wordt nog eens uit
eengezet (door Bert André, die na ruim een
jaar Nieuwe Komedie in Den Haag weer
voor zijn geboorteland België gekozen
Het is duidelijk, dat dit kwartet boe
ken een zo volledig mogelijk beeld
schetst van schepen en scheepvaar-
ders. In dit derde deel wordt de periode
behandeld van 1680 tot de jaren vijf-
tig-zeventig in de negentiende eeuw.
Geen tijdperk, waarin sprake is van
jan-stavast, maar wel lang van jansalie.
Zo goud als de eeuw ervoor was, zo
grijzig dobbert een in internationaal
opzicht zwakke vloot naar de eerste
helft van de negentiende eeuw. Voor
velen, die zich eigenlijk alleen maar de
heldendaden van De Ruyter, Tromp
enz. van de schoolbanken en -boeken
herinneren, zal het niet meevallen nu
eens expliciet onder ogen gezet te krij
gen hoe de Nederlanden steeds meer
gezapig wegzakten in de strijd om de
hegemonie te water. Voor fervente
chauvinisten geen beste periode dus.
Maar echte geschiedkundige boeken la
ten de zaken niet mooier zien dan de
massa wellicht zou willen. Cijfers
liegen niet. Objectieve gegevens
evenmin.
Een boeiend aspect rond dat alles is,
dat computers de cijfers beter kunnen
rangschikken dan de rekenaars van
weleer. Zo krijg je ook een helderder
beeld van het verleden, gepeurd uit
bijv, de Statistiek van de Handel en de
Scheepvaart.
De Nederlandse vloot, zowel bij
koopvaart als marine, oogstte zijn
grootste roem en meeste daalders met
de zeilvaart. Maar de stoom zou de
zeilen van de oceanen gaan verjagen.
De Engelsen, vooraan bij de industriële
revolutie, zouden ook de toon gaan aan
geven bij de modernisering van de
vloot. Maar vóór die tijd al was Neder
lands kracht getaand. Het conservatis
me van de bewindhebbers in de
4- Het derde deel van „Maritieme geschiedenis der Nederlanden" bevat onder
meer een apart hoofdstuk over walvisvaart, eens een belangrijk onderdeel van
onze zeevaart die in de jaren ’50 van deze eeuw echter geheel tot stilstand kwam.
xjr TURKS V V
len van 2 n
letje,
Tel.
n 20.00 uuit-,kti_x
i Gracht 1 (.-. - - -- ---
In haar mémoires heeft zij nauwgezet)
het leven van haar man en dat van haar
beschreven. Het werk vormt niet alleen
een weerslag van de vele noeste arbeid,
maar schetst ook een beeld van de duistere
jaren dertig en hun positie daarin. De -Js ons een hardwerkende en wijze vrouw
Romeins, overtuigd marxistische denkers, ontvallen.
0 .izoen ’75-’76 speelde De Mannen van den
am „Het verhaal van Angèle en Adèle”,
jn seizoen later volgde „Het verhaal van
m man die bruggen bouwt”. In beide
ook
j mwo j. jcjt luus ceca -rntfTK-
aardigs in het spel dat Daniel Adni
- isteravond in de Kleine Zaal van het
geopend
1'4^.
w
