WERKGEVERS TEGEN BEDRIJFSCONTACTMANNEN
Albeda: Voor APO's
EEG WIL PER SE MEER IN
JAPAN GAAN VERKOPEN
Dokkum
3DD
ONDANKS ZORGEN VAN NEDERLANDS WEGVERVOER
Miljoenenorder
voor Prins
V&D: belang in
Dillard (VS)
Smit (slfepers)
i Toetreding Griekenland
tot Euromarkt komt nu
werkelijk ter sprake
Samaar weinig geld
Lanser mogelijk
commissaris van
4»
2OÖ
ThH'OORTAAN op
200
3D
PROTECTIONISTISCHE MAATREGELEN ACHTER DE HAND
HUURVERHOGING
PEGASO
F
-- JULI
inorme vondst van
iranium in Zweden
1
I
I
I
I
I
I
16
17
FEBRUARI
ECONOMIE
WOENSDAG
8
19 7 8
(Van onze redactie economie)
t.
o
O
Minder brandstof
een lees
ant
en over?ullen worden, blijft
j vrachtauto een belangrijke taak
Autobussen
Q
O
(la!
ant
In ondernemingsraad
BRUSSEL. De ministers van
Buitenlandse Zaken van de negen
Euromarktlanden bleken het er
gisteren in hun ministerraadzit-
ting over eens dat het de hoogste
tijd is zeer krachtige druk uit te
oefenen op Japan, teneinde de
volkomen scheef gegroeide han-
delsbalans tussen Japan én de Ge
meenschap wat meer in even
wicht te brengen. In 1973 was het
nadelige verschil van die handels-
balans voor de Euromarkt 1,3 mil-
Onderdelen
jard dollar, maar in 1977 is het
opgelopen tot niet minder dan 5
miljard dollar. Het dekkingsper
centage van de invoer door de
uitvoer zakte van 67 tot 39
procent.
r'!
een
ant
en ovei
DEN HAAG. Het overleg over de
C bouw-cao 1978 is gistermiddag voor de twee-
Q fle maal opgeschort. Bouwbonden en bouw-
werkgevers waren elkaar tot op een haar na
Q genaderd. Het overleg kon geen kant meer op
Hoen de werkgevers zich principieel keerden
Regen de wens van de bouwbonden dat de
rSbedrijfscontactmannen niet meer dan tien
L-J in ons land moeten worden ingeschakeld
bij het werkgelegenheidsoverleg in de bedrij
ven. „Dan laten we de bonden toe in het
a overleg over het bedrijfsbeleid. Daar zijn we
J jyierkant op tegen”, zo kregen de bonden te
boren. Na een schorsing van het gesprek is
i ;een datum voor verder overleg afgesproken.
teggelegd”. Dit zijn de woorden
van A. C. M. Beers, voorzitter van
He afdeling auto’s van de Rai. En
iwie de komende dagen (van 9 tot
|9 februari) de tentoonstelling
wan bedrijfswagens in de Amster
damse Rai bezichtigt, zal hem ge
lijk moeten geven.
„Ook wanneer nieuwe tech
nieken in het vervoer operationeel
voor de
£3 C?
Overleg bouw-cao weer opgeschort
Q
fi
Stijging verkoop
van zwaardere
bedrijfsauto’s
Ml
«0V
Q>
o
De minister zegt dat hij geen overheids
geld kan geven aan een werkgelegenheids
beleid dat uiteindelijk de loonsom alleen
maar zal doen stijgen. „Wij zijn er met zijn
allen op uit om juist de stijging van de
loonsom binnen de perken te houden. Ook
de vakbeweging werkt daar aan mee.
Maar juist een door de vakbeweging ge
wenste overgang van vier- naar vijfploe
gendiensten of een vervroegd uittreden
geven een ruk aan de stijging van de
loonsom in een richting die wij niet wil
len”, zei de minister.
Minister Albeda wil de zogenoemde
APO’s nog steeds blijven zien als een ver
breding van het arbeidsmarktbeleid, met
name ten aanzien van de kwetsbare groe
pen. Hij meent dat het bedrijfsleven juist
daar de nodige creativiteit kan opbrengen.
Wordt men het in de bedrijfstakken eens
over betere plaatsingsmogelijkheden voor
de „knelgroepen”, dan is Albeda bereid
geld op tafel te leggen. Men mag dan van
de overheid nog verdere medewerking
verwachten.
Vrijdag zal het kabinet beslissen over de
bestemming van de anderhalf miljard gul
den die al door het kabinet-Den Uyl was
uitgetrokken ter bevordering van de werk
gelegenheid. „Voor de zogenoemde APO’s
zullen daarvan slechts enkele tientallen
miljoenen beschikbaar zijn”, aldus minis
ter Albeda.
kilometer: een verbetering van ruifn vijf
tien percent.
ven in het algemeen wil”, zo zei Van Eijkelenburg, namens
de werkgevers.
De werkgevers bleven zich principieel verzetten tegen
het verlenen van inspraak aan de tien bedrijfscontact
mannen. Die inspraak was door de bonden gevraagd voor
de periode van ongeveer een jaar, waarin een nieuwe
overlegstructuur moet worden tot stand gebracht. „Met
die bedrijfscontactmannen zitten we rechtstreeks met de
bonden aan tafel. Daar verzetten we ons principieel
tegen”, aldus V’an Eijkelenburg.
Na afloop van het overleg zei hij dat de bouwbonden
zijns inziens te veel waren gebonden aan de opdrachten
van de overkoepelende vakcentrale. „Zij voeren een ge
coördineerd arbeidsvoorwaardenbeleid. Wij doen dat
niet”, aldus Van Eijkelenburg. Hij vond trouwens dat de
bouwbonden steeds meer hadden ingeslikt van hun wen
sen ten aanzien van het werkgelegenheidsbeleid, „omdat
zij aan het begrip „arbeidsplaatsenovereenkomst” kop
noch staart konden geven.”
Dillard exploiteert 37 warenhuizen in
Arkansas, Kansas, Louisiana, Missouri,
New Mexico, Oklahoma en Texas. Deze
zijn, aldus V. en D, bijna alle gevestigd in
nieuwe winkelcentra, waar zij tezamen
met warenhuizen van Sears, Ward’s of
Penney’s als belangrijkste vestigingen
fungeren.
Dillard heeft de laatste jaren een zeer
sterke groei te zien gegeven en bereikte in
het afgelopen boekjaar een omzet van cir
ca 275 mln dollar. Dit jaar zal een vijftal
warenhuizen worden geopend in Texas en
Oklahoma.
Al bij herhaling heeft de Euromarkt de
Japanse autoriteiten proberen duidelijk te
maken dat deze toestand niet is te handha
ven en dat Tokio protectionistische maat
regelen riskeert als het roer niet wordt
omgegooid. Ondanks toezeggingen heeft
men in Brussel het gevoel dat een wat
soepeler beleid van de Japanse regering
echter vooral de Verenigde Staten ten goe
de komt, en dat de Euromarktlanden in
het zeer traag verlopend overleg slechts
een minimum aan maatregelen van be
perkte strekking hebben weten te verkrij
gen. Het ziet er dus naar uit dat de handels-
balans maar uiterst moeilijk door uitbrei
ding van de Euromarkt-export naar een
minder groot verschil kan worden geleid.
De ministers bleken gisteren met de
commissie van oordeel dat bij intensief
overleg met Japan op twee fronten moet
worden geageerd. Japan zou een duidelij
ker expansiepolitiek op gang moeten bren
gen dan thans, ondanks aanvankelijk ge
wekte verwachtingen, het geval blijkt. Het
zou bovendien de structuur van zijn invoer
moeten herzien door zijn thans voor het
Westen vrijwel afgesloten markten open te
zetten.
Naast deze macro-economische maatre
gelen zouden een reeks maatregelen geno
men moeten worden ten behoeve van een
reeks Euromarkt-produkten. Het een zou
met het ander gepaard moeten gaan en er
zou een evenwicht moeten worden ge
handhaafd.
De lijst van maatregelen betreffende
Op de Rai is ook een
nieuwe Pegaso kantelca-
bine te zien, met een to
taal vernieuwd interieur.
De instap voor de chauf
feur is verlicht en het
dashboard heeft nu elek
tronische instrumenten.
Ook de isolatie is verder
verbeterd. De kwetsbare
spatborddelen aan de ca
bine zijn van polyester,
om vervanging makkelij
ker te maken.
Verder verwierf Prins uit Egypte een
order voor de bovenbouw van vier hotels,
die zijn bestemd voor het toerisme op de
Nijl. Deze order is ƒ6,5 mln waard. De
ontvangst van deze orders heeft de directie
gisteren op een persconferentie bekendge
maakt.
Behalve de 200 prefab-huizen moeten
civiele werken worden opgeleverd zoals
scholen, een supermarkt, een medische
kliniek, een dorpshuis en een administra
tiegebouw.
Van donderdag 9 februari tot en met
zaterdag 18 februari wordt in het Rai-
gebouw te Amsterdam weer de bedrijfs
wagententoonstelling gehouden. Hetexpo-
sitieprogramma omvat onder meer bestel
en vrachtauto’s, auto’s voor bijzondere
doeleinden, auto’s ingericht voor afwisse
lend vervoer van personen én goederen,
autobussen en onderdelen en toebehoren.
In totaal zijn er 228 exposanten, afkom
stig uit vele landen, zoals Rusland, Japan,
Israël, Polen, Schotland, Amerika, Zwe
den, enz.
De tentoonstelling is geopend op werk
dagen van 10-17 uur en van 19 tot 22 uur.
Op zaterdagen en zondagen van 10-17 uur
De toegangsprijs is 6,-.
DEN HAAG (ANP). Met alleen de
temmen van de fracties van de WD en de
)P tegen heeft de Tweede Kamer gisteren
itgesproken, dat de ingangsdatum van de
iarlijk.se huurverhoging blijvend op 1 juli
loet vallen. Deze meerderheidsuitspraak
gschiedde, nadat de Kamer met algemene
dat er een
overgang komt van vier- naar een vijf
ploegendiensten of dat er regelingen wor
den getroffen die het over een grote linie
mogelijk maken dat mensen al vóór hun
65ste hun werkkring verlaten. Wel is de
minister bereid enkele tientallen miljoe
nen guldens te besteden aan experimen
ten die bevorderen dat moeilijk plaatsba
re groepen, zoals gehandicapten, gehuwde
vrouwen en jongeren, in het arbeidspro
ces worden opgenomen.
Zoals gewoonlijk is op de bedrijfswa-
gen-tentoonstelling ook een forse hoek in
geruimd voor het openbaar vervoer; dat
wil dus zeggen de autobus. De Rai verkeert
hierbij in een enigszins precaire situatie:
aan de ene kant propageert de Rai 'weinig
subtiel het belang van de personenauto,
anderzijds kan deze vereniging van de
rijwiel- en auto-industrie haar leden die
zich met de produktie van autobussen be
zighouden niet al te zeer voor het hoofd
stoten door het openbaar vervoer geheel af
te zweren. Al is dit misschien de geheime
wens van de andere Rai-leden die perso-
temmen akkoord was gegaan met het
j
0
daardbus in een van de grote steden. Over
elektriciteit gesproken: ook de trolleybus
is bezig aan een come-back. Jarenlang was
Arnhem de enige stad in ons land, waar de
trollybus volop in gebruik was. Nu blijkt
ook Amsterdam te overwegen deze bussen
- voortbewogen via elektrische energie -
weer aan te schaffen, en wel in Amster-
dam-Noord. Het grote voordeel is natuur
lijk het ontbreken van lawaai en schadelij
ke uitlaatgassen.
In het stads- en streekvervoer is de gele-
de-bus begonnen aan zijn opmars. Dit
voertuig biedt goede mogelijkheden om
een groot aanbod van reizigers - vooral in
de randstad - op te vangen. Nieuw is nu de
uitvoering van Mercedes, waarbij de mo
tor niet voor, maar in het achterste deel
van de gelede bus is aangebracht. Zo
wordt eeh betere gewichtsverdeling - onge
acht de beladingstoestand van de bus -
verkregen.
Tenslotte is er een nieuw verschijnsel:
een bus met kleinere afmetingen, de city
bus, die in'binnensteden beter uit de „voe
ten” kan. Er zijn grootwinkelbedrijven in
ons land, die nog kleinere bussen hebben
ingeschakeld om klanten van en naar par
keerterreinen te vervoeren. Wat de toerwa-
gens betreft: daar is in het bijzonder spra
ke van verfijning van verwarming en ven
tilatie. In ons land worden per jaar onge
veer zevenhonderd nieuwe bussen in ge
bruik genomen.
ROTTERDAM (ANP). De directie
van het Rotterdamse sleepvaartbedrijf
Smit Internationale heeft de CNV-voor-
zitter Lanser gevraagd deel uit te maken
van de raad van commissarissen. Dit deel
de de heer Duim van de Vervoersbond
gisteravond mee.
De ondernemingsraden van de bedrijfs
onderdelen Smit Spido, Smit Tak, Smit
Lloyd en de nieuwe Rotterdamse Sleep-
bootdienst hebben hun toestemming aan
de benoeming van de heer Lanser gege
ven. De ondernemingsraden van Smit In
ternationale havensleepdienst en Smit Vos
hebben echter hun veto uitgesproken. De
onderneming kan zich, aldus de heer
Duim, nog wensden tot de Sociaal-Econo-
mische Raad om de benoeming van de
heer Lanser te bewerkstelligen.
CNV-voorzitter J. Lanser deelde desge
vraagd mee in principe bereid te zijn de
.functie te aanvaarden. Hij zal echter met
een defnitieve beslissing wachten tot de
interne procedure bij de ondernemingsra
den van Smit Internationale is afgerond.
De heer Lanser treedt in juni af als
voorzitter van het CNV.
Europese markt - die al zo gewillig is voor
de Japanse personenwagen - lonkt ook al
naar de bedrijfsauto’s uit dit verre land.
De concerns die vrachtauto’s fabriceren
hebben niet alleen rekening te houden met
de marktsituatie van het vervoer. Ook de
export van buiten-Europese landen naar
de markten op ons continent, baart hen
zorgen. Nissan-diesel-een Japanse concern
dat hier al jaren de Datsun uitbrengt - wil
nu ook met een lichtere vrachtwagen
naar Europa komen. Dat moet slechts een
begin zijn: de Japanse fabriek brengt een
programma met vrachtauto’s en trekkers
van acht tot veertig ton. Ongetwijfeld zul
len over enige jaren ook de zwaardere
Japanse bedrijfsauto’s verscheept worden
naar Europa, lot nu toe heeft Nissan-
diesel zich voornamelijk gericht op het
Midden-Oosten, Azië en Afrika: maar de
CH OVCr egvervoer de laatste jaren kwetsbaarder
geworden. Het aandeel van ons land in
it internationale wegvervoer is geringer
1 voorheen. Bovendien vreest men in de
ïdrijfsauto-wereld een toenemende con-
ilrrentie van staatsvervoerbedrijven uit
Oostblok-landen. Ook deze ontwikke-
hg naast bijvoorbeeld verhoogde door-
terprijzen die Europese landen in toene-
ende mate gaan berekenen, kan het Ne-
srlandse wegvervoer schaden. Tenslotte
aat het hier om een bedrijfstak met bijna
enduizend ondernemingen, die samen
üim vijf miljard gulden per jaar omzetten
>n circa 100.000 werknemers tellen.
Over het werkgelegenheidsoverleg waren de partijgen
elkaar zeer dicht genaderd. Voordien was er al overeen
stemming bereikt over 80 procent van de wensen die door
de bouwbonden waren ingediend. De werkgevers ver
klaarden zich daarbij onder meer bereid tot het treffen
van een regeling voor vervroegd uittreden van 63- en 64-
jarigen, het handhaven van de werkgelegenheid van ge
handicapten en het regelen van(de werkgelegenheid voor
jeugdigen.
Ook was men het er over eens geworden dat over het
werkgelegenheidsbeleid kan worden gesproken in de on
dernemingsraad. De werkgevers verklaarden zich ook
bereid in die bedrijven die nog geen honderd man perso
neel hebben, dit jaar een dusdanige overlegstructuur te
scheppen, dat het bedrijfsbeleid ook met het personeel
besproken kan worden. Dat gebeurt al in bedrijven die
een ondernemingsraad hebben. „Op dit punt hebben wij
ons bereid verklaard harder te lopen dan het bedrijfsle-
nenwagens importeren. Dus, ook autobus
sen op de Rai.
Een aantal ontwikkelingen is hier zeker
belangrijk. Aan de dieselmotor wordt nog
steeds verder gewerkt. Speciaal probeert
men door fundamentele wijzigingen te ko
men tot een „stille” motor. Ook wordt er
geëxperimenteerd met andere ener
giebronnen dan dieselolie. In Amsterdam
beproeft men nu al ruim een jaar een
autobus, waarvan de dieselmotor door
TNO in Delft is omgebouwd voor LPG-
gebruik. Het resultaat: minder lawaai en
minder schadelijke uitlaatgassen. Een an
dere Nederlandse ontwikkeling is de elek
trische aandrijving, ontwikkeld door een
ingenieursbureau in Wassenaar. Met fi
nanciële steun van het ministerie van
Volksgezondheid en Milieuhygiëne wordt
deze ontwikkeling beproefd in een stan-
Een trekker met oplegger met een totaal
gewicht van 36 ton - een veel gebruikte
,eenheid in het wegvervoer - legde zo’n drie
jaar geleden 2,3 tot 2,5 kilometer af op één
liter dieselolie. De nieuwste trekkers die
thans worden afgeleverd halen met
diezelfde hoeveelheid brandstof 2,7 tot 2,9
produkten bevat onder andere: opening
van de Japanse markt voor Europese
vliegtuigen, kerncentrales, traditionele
elektrische centrales, uitrusting van olie
raffinaderijen, geleidelijk vrijmaken van
accijns op de invoer van schoenen (totale
vrijdom van douanerechten voor skischoe
nen), opheffing van de restricties betref
fende de invoer van garens, verbeterde
toegang tot de Japanse markt voor farma
ceutische produkten, vergemakkelijking
van de invoer van whisky, wijn, kaas,
vleesprodukten enzovoort.
i Daarbij komt, dat ook in sociaal opzicht
vele bedrijven de onrust toeneemt. Re-
elmatig halen de klachten van chauf-
[eurs, die opgejaagd door hun bazen te
.nge rijtijden moeten maken, de kranten,
ellicht kan het nieuwe rijtijdenbesluit,
®t in de loop van dit jaar van kracht
fordt, op dit punt enige zekerheid bieden.
Us men zich daar tenminste aan houdt.
AMSTERDAM (ANP). Vroom en
Dreesmann zal via haar dochter Venda-
merica een belang van 34 percent nemen
in Dillard Department Stores Ine. te Litt
le Rock in Arkansas.
Naast de vrachtwagens, trekkers en au
tobussen is op deze Rai-tentoonstelling
ook ruimte toegewezen aan de produkten
van de toeleveringsindustrie. Elektroni
sche accessoires, veiligheidsvoorzieningen
in meer van deze zaken zijn er te kust en
te keur. Opmerkelijk is nu ook de tegen
woordigheid van beveiligings- en alarmin
stallaties. Voor sommige landen is zo’n
installatie thans onontkoombaar. Op de
tentoonstelling zijn vele uitvoeringen te
bezichtigen, van stuurslot tot installaties
die portieren en motor beveiligen.
’MS
delijk is gestegen. Insiders verklaren deze
schijnbare tegenstelling door te wijzen op
de harde noodzaak te investeren in steeds
zwaardere eenheden (waardoor een be
drijf dan weer een schaalvergroting kan
bereiken) om zodoende nog enigszins com
pensatie te vinden voor bijvoorbeeld de
steeds stijgende loonkosten Een andere
manier om de onkosten tegen te gaan,
werd gevonden op het technische vlak.
(Toch is er op verkoopgebied nog een
Kraaltje licht: het blijkt dat vooral bij de
gaardere vrachtwagens en de opleggers
de zwaardere categorie de verkoop dui-
egeringsvoorstel, in ieder geval dit jaar de
uurverhoging van zeven percent niet op
e gebruikelijke datum van 1 april, doch
p 1 juli te laten vallen.
Alsof er economisch gezien niets aan de
i and is, staan in de Rai-hallen als vanouds
lllerhande vrachtwagens, trekkers, auto-
iussen en speciale carrosserieën te blin-
en. En nieuws is er volop: een elektrische
stelwagen van Volkswagen, een nieuwe
ipanse 3,5 tonner, Scania met een nieuwe
ÏJ-tons uitvoering, Volvo met een nieuwe
ferie zware trucks, enz. Daarnaast het
lödige nieuws op het gebied van de ter-
Mnwagens, zoals bijvoorbeeld de Niva
Ian Lada en dan ook nog eens nieuwe
^wikkelingen aan het front van de auto-
lis-wereld. Kortom, het is weer spiegeltje,
(tegeltje aan de wand, welk merk blinkt
"tet meeste in het land.
(Van onze redactie economie) overeenkomsten houden in
DEN HAAG. Minister Albeda van
Sociale Zaken voelt er niets voor veel
ICc! Overheidsgeld te besteden aan arbeids
plaatsenovereenkomsten (APO’s). Deze
i (Van onze medewerker voor
automobilisme)
4 STOCKHOLM. (AFP) In Zweeds
-Lapland js een belangrijke uranium-
bondst gedaan, die in de loop van de jaren
kei eens 10.000 ton puur uranium zou
kunnen opleveren. Dit heeft het Zweedse
geologische instituut gisteren bekendge
maakt.
Een woordvoerder van het instituut zei
lat het met de huidige technische kennis
onder meer mogelijk is uit het gebied
.000 ton puur uranium te winnen. Met de
verwachten technische ontwikkelingen
al hier waarschijnlijk later nog eens 6.000
on aan kunnen worden toegevoegd.
DOKKUM. Prins NV in Dokkum
heeft van de Persian Gulf Ship Corporati
on in Iran een order ontvangen voor de
levering en de bouw van 200 prefab hui
zen en gemeenschapsvoorzieningen. Met
deze opdracht is een bedrag van 40 mln
gemoeid.
(Van onze redactie economie)
j BRUSSEL. De onderhandelingen over de toetreding van Griekenland tot de I
I Euromarkt gaan nu werkelijk beginnen. Op 10 februari komen de onderhandelings-
I delegaties op ambassadeursniveau bijeen om te proberen tot zaken te komen inzake j
het vrije verkeer van industriële produkten tussen Griekenland en de negen huidige
Gemeenschapslanden. Verwacht wordt dat de onderhandelingen in 1979 zullen zijn
afgerond.
Formeel waren de onderhandelingen met Griekenland al anderhalf jaar geleden I
I geopend. Griekenland kreeg van de Negen de principiële verklaring dat het tegen
toetreding geen bezwaar maakt. Sedertdien is er echter niet zoveel meer gebeurd,
hoewel de Grieken voortdurend op spoed aandrongen.
j Karamanlis, de Griekse premier, heeft op zijn rondreis langs de Europese hoofdste- I
den in januari eindelijk toezeggingen gekregen en de ministerraad, samengesteld uit
de ministers van Buitenlandse Zaken, betuigde gisteren zijn instemming met een hem
door de Commissie, het dagelijks bestuur van de Gemeenschap, voorgelegd docu-
ment aangaande de industriële sector. Het bevat de uitgangspositie van de Gemeen- I
l^schap. t
Maar achter de schermen heerst enige
i «rust. De afzet van bedrijfsauto’s is mede
een leesi [hankeiijk van de gang van zaken in het
ternationale transport. En het is geen
eheim. dat de positie van het Nederlandse
gt
